Diploma Kej. Awam

C4008/1/1

UNIT 1

PENGENALAN KEPADA RESIPAN

OBJEKTIF

Objektif Am : Memahami tentang resipan dalam tanahObjektif Khusus :Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat :1. menyatakan maksud resipan dalam tanah. 2. menerangkan konsep jaring aliran, garis sama upaya dan garis aliran.

INPUT

NORAINAZAIDIMEGAT-PPD

Diploma Kej. Awam

C4008/1/2

1.0 PENGENALAN Pernahkan anda mendengar perkataan resipan ? Mungkin anda selalu mendengar perkataan resapan dan dapat menyatakan maksudnya dengan betul. Resipan pula mempunyai maksud yang sedikit berbeza. Resipan boleh ditakrifkan sebagai pengaliran air melalui jisim tanah. Ianya boleh berlaku disebabkan wujudnya ketelapan tanah. Pembelajaran berkenaan resipan ini amat penting kepada kita kerana ia boleh menimbulkan masalah kepada sebarang struktur hidraulik yang dibina di atas tanah seperti empangan konkrit, empangan tanah dan empang dasar. Bolehkah anda berikan sebab resipan boleh membawa masalah kepada struktur hidraulik ? Sekarang sila fahami semula takrifan resipan. Apabila air mengalir melalui tanah, ianya boleh menyebabkan jalurjalur air terbentuk. Jaluran ini akan membawa bersamanya butiran tanah yang mengganggu kestabilan struktur dan kemudiannya menyebabkan kegagalan struktur.

Apakah maksud jaringan aliran ? Dapatkah anda menghubungkaitkan antara resipan dan jaringan aliran ?

1.1 KONSEP ASAS JARINGAN ALIRAN Kajian tentang resipan air di bawah struktur boleh dilakukan dengan kaedah jaringan aliran. Komponen-komponen yang wujud dalam jaringan aliran adalah terdiri daripada garis aliran dan garis sama upaya. Baca dan faham betul-betul penerangan yang akan diberikan seterusnya, kemudian buatkan kesimpulan anda sendiri.NORAINAZAIDIMEGAT-PPD

Diploma Kej. Awam

C4008/1/3

1.1.1 Garis aliran Laluan atau jalur yang diikuti oleh zarah air ketika resipan berlaku (digambarkan dengan garisan terus pada Rajah 1.1.1). Bila air mengalir mengikut garis aliran, ianya menghadapi kehilangan turus di sepanjang perjalanannya. Sebagai contoh, daripada Rajah 1.1.1, apabila air meresip dari titik 1 bergerak ke titik 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 dan 9 , kehilangan turus akan berkurangan sehingga menjadi sifar. Kita boleh melukis beberapa lengkung licin untuk menunjukkan lorong zarah-zarah air bergerak di dalam tanah. 1.1.2 Garis sama upaya Garis yang menghubungkan titik-titik yang mempunyai ketinggian turus tekanan yang sama pada garis aliran. (digambarkan dengan garisan putus pada Rajah 1.1.1. Sebagai contoh, daripada Rajah 1.1.1, titik A, B, C dan D mempunyai ketinggian turus yang sama. Oleh yang demikian, titik A, B, C dan D boleh disambungkan bagi membentuk garis sama upaya. 1.1.3 Jaringan aliran (Flow Net) Dapatkah anda buat satu penakrifan jaringan aliran daripada keterangan mengenai garis aliran dan garis sama upaya ?

Cuba nyatakan respons anda Jaringan aliran adalah ________________________ __________________________________________

Bandingkan jawapan anda dengan jawapan yang diberikan di bawah. Jikalau takrifan anda betul, Syabas ! Jikalau salah, cuba lagi.

NORAINAZAIDIMEGAT-PPD

Diploma Kej. Awam

C4008/1/4

Jaringan aliran adalah satu siri empat segi yang dihasilkan oleh persilangan antara garis aliran dengan garis sama upaya. Jaringan aliran adalah merupakan suatu jalur-jalur aliran air melalui sesuatu bahan dan dilukis mengikut sekala. Ia terdiri daripada garis-garis aliran dan garis-garis sama upaya. (Rujuk Rajah 1.1.1). Aliran air dalam tanah dapat dikaji dengan menggunakan jaringan aliran yang digambarkan mengikut kaedah graf. 1.1.3 Kegunaan Jaring Aliran (Flow Net) Mungkin anda tertanya-tanya!! Apakah nilai yang dicari apabila kajian jaringan aliran dibuat ? Apakah kepentingan nilai tersebut ? Pelbagai soalan lagi yang timbul di minda anda. Sebenarnya hasil daripada analisis jaringan aliran, nilai-nilai berikut didapati : i. kadar kehilangan air ii. tekanan resipan. iii. tekanan berkesan dalam pengiraan kestabilan tanah Kesemua nilai-nilai ini amat diperlukan untuk menentukan kawasan merbahaya di dalam atau di bawah binaan dan sebagai kawalan terhadap kestabilan struktur hidraulik. Mungkin anda pernah atau akan melawat empangan tanah dan konkrit di tempat anda. Semasa lawatan tersebut sila cari dan perhatikan telaga-telaga kecil dipasang di sepanjang empangan tersebut pada jarak-jarak tertentu. Apakah kegunaan pemasangan tersebut ?

NORAINAZAIDIMEGAT-PPD

Diploma Kej. Awam

C4008/1/5

Sila fikirkan ! Jika tidak tahu, baca kembali input di atas.

Berikut adalah contoh jaringan aliran di bawah cerucuk keping

Hulu

H = beza turus

1

permukaan tanah

8 B 5 7

CNORAINAZAIDIMEGAT-PPD

permukaan tanah air permukaan 2 garis aliranDiploma Kej. Awam

3 4 6

cerucuk keping A

Hilir air yang sama pada air permukaan 9aras garis sama upayaC4008/1/6

garis sama upaya

DLapisan tak telap air

Rajah 1.1.1 : Jaringan aliran di bawah cerucuk keping

AKTIVITI 1AUji kefahaman anda sebelum meneruskan ke unit selanjutnya ... Sila semak jawapan anda pada maklum balas di halaman berikutnya. SELAMAT MENCUBA ! ! Aktiviti 1Acerucuk keping

A

B CNORAINAZAIDIMEGAT-PPD

Diploma Kej. Awam

C4008/1/7

D lapisan tak telap

Rajah Aktiviti 1A-1 Rujuk Rajah Aktiviti 1A-1 di atas. i. Tandakan garis aliran, garis sama upaya , bahagian hulu, hilir dan nilai H pada rajah di atas. ii. Daripada titik A, B, C dan D, tentukan titik-titik yang mempunyai ketinggian turus yang sama. Berikan alasan anda.

MAKLUM BALASMaklum balas 1A-1(i)

NORAINAZAIDIMEGAT-PPD

garis sama upayaDiploma Kej. Awam

Hilir

cerucuk keping H

Hulu aliran garisC4008/1/8

lapisan tak telap

b. Titik A dan B. Alasan : titik A dan B berada pada garis sama upaya yang sama.

NORAINAZAIDIMEGAT-PPD

Diploma Kej. Awam

C4008/1/9

PENILAIAN KENDIRIANDA TELAH MENGHAMPIRI KEJAYAAN. Sila cuba semua soalan dalam penilaian kendiri ini bagi mengetahui objektif unit ini telah tercapai. Jika ada masalah yang timbul, sila berbincang dengan pensyarah anda. SELAMAT MENCUBA ! ! SEMOGA BERJAYA ! ! SOALAN 1 a. Takrifkan resipan b. Terangkan tentang jaringan aliran ( 5 markah ) c. Terangkan mengenai garis aliran dan garis sama upaya berdasarkan rajah yang sesuai. ( 10 markah) ( 2 markah )

NORAINAZAIDIMEGAT-PPD

Diploma Kej. Awam

C4008/1/10

MAKLUM BALAS KENDIRIAdakah anda telah mencuba dahulu ? Jika YA, Sila semak jawapan anda.Jawapan soalan 1 a. Resipan boleh ditakrifkan sebagai pengaliran air melalui jisim tanah. Ianya boleh berlaku disebabkan wujudnya ketelapan tanah. (2 markah) b. Jaringan aliran adalah satu siri empat segi yang dihasilkan oleh persilangan diantara garis aliran dengan garis sama upaya. Jaringan aliran adalah merupakan suatu jalur-jalur aliran air melalui sesuatu bahan dan dilukis mengikut skil. Ianya terdiri daripada garis-garis aliran dan garis-garis sama upaya. (5 markah) c. permukaan airkepingan cerucuk

permukaan tanah arah pergerakan resipan garis aliran

garis samaupaya lapisan tak telap air

( 5 markah) Garis aliran adalah laluan atau jalur yang diikuti oleh zarah air ketika resipan berlaku . Bila air mengalir mengikut garis aliran, kehilangan turus akan berlaku di sepanjang laluannya. ( 2 1/2 markah) Garis sama upaya adalah garis yang menghubungkan titik-titik yang mempunyai ketinggian turus tekanan yang bersamaan pada garis aliran. (2 1/2 markah)

NORAINAZAIDIMEGAT-PPD