1. SISTEM EKOLOGI

2. KONSEP EKOLOGI & EKOSISTEM Ekologi adalah suatu ilmu yg mengkaji tentang persekitaran hidup sesuatu organisma. Kajian meliputi tindak balas organisma terhadap persekitarannya (habitat/rumah), iaitu bagaimana organisma hidup & adaptasinya terhadap persekitaran (Odum,1971). Ekosistem (Arthur Tesley, 1935) merupakan satu sistem apabila dua komponen hidup (biotik) & bukan hidup (abiotik) saling bertindak balas. Ekosistem hutan bakau atau tasik mempunyai ekosistem tersendiri. Ini bermakna , unsur biotik & abiotiknya berbeza dgn ekosistem yg lain. 3. GAMBAR EKOSISTEM 4. KOMPONEN ASAS EKOSISTEM UNSUR BIOTIK Unsur biotik dibahagikan kpd 3 peringkat iaitu, individu, populasi & komuniti. Individu terdiri drp organisma tunggal sesuatu biotik. Contohnya seekor harimau, atau sepohon pokok meranti. Populasi adalah kumpulan individu drp spesies yg sama dlm sesuatu ekosistem. Contohnya sekumpulan harimau di dalam hutan. Dlm suatu populasi, setiap individu perlu bersaing utk kelangsungan hidup. Komuniti terbentuk drp kumpulan populasi yg besar dlm sesuatu ekosistem. Ia melibatkan pengeluar, pengguna & pengurai. 5. EKOSISTEM PAYA BAKAU 6. sambungan Interaksi berlaku melalui hubungan makanan (rantaian makanan) dalam suatu komuniti yg terdiri drp beberapa populasi haiwan & tumbuhan yg tinggal bersama dlm suatu habitat & saling berinteraksi. Pengeluar ialah pokok bakau. Pengguna primer terdiri drp serangga & ketam. Pengguna sekunder terdiri drp burung bangau. Pengguna tertier terdiri drp ular & buaya. Komponen abiotik terdiri drp tanih, mineral, air & udara. Komponen ini penting kpd ekosistem kerana menjadi habitat kpd komponen biotik. Di sini berlaku tumbesaran & kelangsunganhidup komponen biotik dlm ekosistem tersebut. Kedua-dua komponen bergantung kpd input tenaga matahari sebagai penggerak utama, & saling bergantungan utk mencapai keseimbangan. 7. FUNGSI EKOSISTEM Terdapat 2 fungsi ekosistem: i. Dalam aliran tenaga ii. Dalam kitar nutrien 1. FUNGSI EKOSISTEM DALAM ALIRAN TENAGA Semua tenaga berpunca drp tenaga matahari. 3 aspek penting aliran tenaga: a. Kualiti tenaga matahari/komposisi pjg gelombang Tumbuhan memerlukan pjg gelombang 0.39-7.6 mikron, utk membina klorofil. b. Jumlah intensiti tenaga matahari/kandungan tenaga drp tenaga matahari Jumlah intensiti tenaga matahari berbeza mengikut lokasi & masa. Siberia utara terlalu sejuk (ekosistem tundra), ekosistem padang rumput hawa sederhana Steppe di selatan. 8. KAWASAN TUNDRA & STEPPE TUNDRA (suhu -50) STEPPE (suhu -15-20C) 9. sambungan c. Jangka masa penerimaan tenaga matahari, iaitu jam cahaya yg bersinar setiap hari Penerimaan tenaga matahari sepanjang tahun dgn purata penerimaan enam jam sehari menyebabkan kws beriklim Khatulistiwa memiliki hutan hujan tropika yg kaya dgn pelbagai spesies flora & fauna. 2. FUNGSI EKOSISTEM DALAM KITAR NUTRIEN Fungsi ekosistem dlm kitar nutrien dilihat dlm kitar oksigen melalui 4 proses, iaitu: a. Proses fotosintesis b. Proses respirasi c. Proses pembakaran d. Proses pereputan 10. RAJAH KITAR OKSIGEN 11. PROSES FOTOSINTESIS 12. sambungan Melalui proses fotosintesis, tumbuh-tumbuhan akan membebaskan oksigen ke udara. Dalam proses respirasi oleh tumbuh-tumbuhan, oksigen diperlukan utk menghuraikan sebatian organik seperti glukosa bagi menghasilkan karbon dioksida, air & tenaga. Semasa proses pembakaran di hutan sama ada disengajakan atau semulajadi,oksigen adalah diperlukan. Semasa proses pereputan sama ada dari tumbuhan atau haiwan , oksigen diperlukan oleh bakteria & kulat. Bakteria & kulat menggunakan oksigen utk menghasilkan nutrien dlm tanih. Proses pengoksidaan berlaku untuk menghasilkan nitrat dalam tanih. 13. JENIS EKOSISTEM EKOSISTEM DARATAN HUTAN TANAH PAMAH HUTAN TANAH TINGGI EKOSISTEM AKUATIK TASIK PAYA BAKAU 14. EKOSISTEM DARATAN Ekosistem daratan ialah ekosistem yg lingkungan fizikalnya berupa daratan. Ia merujuk hutan tanah pamah & hutan tanah tinggi. HUTAN TANAH PAMAH Meliputi hutan hujan tropika, pada ketinggian 0-1 000 meter dari aras laut. Mengalami iklim Khatulistiwa yg panas & lembap sepanjang tahun, dgn purata suhu 27C & hujan melebihi 2 600 mm setahun. 15. RAJAH LAPISAN HUTAN HUJAN TROPIKA 16. HUTAN TANAH PAMAH Hutan hujan tropika mempunyai 4 lapisan: a. Lapisan renjung/emergen Ketinggian pokok 40-50 m. Batang pokok lurus & tegak. Pokok tinggi utk mendapatkan cahaya matahari. Berakar banir & bersilara berbentuk payung. Contoh pokok cengal, meranti, tualang, nyatuh & seraya. Habitat kpd burung & serangga spt lebah. 17. sambungan b. Lapisan kanopi Ketinggian pada 20-40 meter. Pokok tumbuh dgn rapat utk membentuk kanopi yg tebal, lalu menghalang cahaya matahari tembus ke lantai hutan. Terdiri drp pokok kedondong, kandis, kelat & penarahan. Fauna terdiri drp tupai, burung, kera & kongkang. c. Lapisan tengah Ketinggian pokok antara 10-20 meter. Terdiri drp tumbuhan epifit & parasit. Fauna spt lotong, org utan, katak pokok, musang, harimau bintang, tupai pinang & tenggiling. 18. TUMBUHAN EPIFIT Tumbuhan epifit menumpang di batang atau ranting pokok yang masih hidup. Ia bergantung pada pokok besar utk sokongan & mendapatkan cahaya matahari. Contohnya pokok tanduk rusa & langsuyar. 19. TUMBUHAN PARASIT Tumbuhan parasit hidup pada pokok lain & mendapatkan makanan daripadanya (air, garam & mineral). Contohnya pokok pakma atau refflesia. 20. sambungan d. Lapisan bawah atau lantai hutan Ketinggian pokok kurang drp 10 meter. Tumbuhan-tumbuhan lantai hutan tumbuh jarang kerana kurang mendapat cahaya matahari. Tumbuhan adalah seperti cendawan, pokok renek, semak samun, & pokok herba. Hidupan liar terdiri drp rusa, memerang, tapir, landak, seladang, beruang, harimau, gajah & ular. 21. KEPENTINGAN HUTAN HUJAN TROPIKA KEPADA ALAM SEKITAR FIZIKAL & MANUSIA 1. Habitat flora & fauna. 2. Mencegah hakisan tanah. 3. Kawasan tadahan hujan. 4. Mengimbangi ekosistem. 5. Sumber bekalan makanan & kayu balak (cenggal, seraya,nyatuh & meranti). 6. Menyederhanakan suhu permukaan bumi. 7. Menyerap karbon dioksida & membebaskan oksigen. 8. Sumber perubatan spt Tongkat Ali, senduduk, pulai, kacip Fatimah, cekur & gelenggang. 9. Menggalakkan ekopelancongan. 22. HUTAN TANAH TINGGI Hutan tanah tinggi merujuk kws yg melebihi 1 200 meter dari aras laut & mempunyai min suhu yg rendah iaitu 18C. Contoh kws ini di Malaysia ialah Tanah Tinggi Cameron, Gunung Tahan, Bukit Fraser di Pahang, Gunung Jerai di Kedah & Gunung Kinabalu (4 095m). Suhu menurun pada kadar 1C bagi setiap kenaikan 165 meter. Contoh suhu Tanah Rata di Tanah Tinggi Cameron pada ketinggian 1 545 m ialah 18.6C. Hutan ini dibahagikan kpd 4 bahagian: a. Hutan montane bawah (1200-1800m) b. Hutan montane atas (1800-2900m) c. Tumbuhan hampir alpain (2900-3500m) d. Tumbuhan alpain (3500m) 23. RAJAH HUTAN TANAH TINGGI 24. sambungan HUTAN MONTANE BAWAH Terdiri hutan jenis daun luruh spr oak & laurel (15-33m). Byk tumbuhan epifit spt paku tanduk rusa & langsuyar. Haiwan liar spt harimau dahan, kucing batu, ungka, katak, musang, burung & serangga. HUTAN MONTANE ATAS Jenis pokok tirus spt pain, sprus & gelam gunung (1.5-18 m). Disebabkan suhu rendah & angin kencang. Tumbuhan epifit spt liken & lumut tumbuh pada dahan pokok tirus, periuk kera & rafflesia. Haiwan terdiri drp beruang, tikus, burung & serangga. 25. sambungan TUMBUHAN HAMPIR ALPAIN Terdapat hutan campur jenis pokok kerdil & rumput. Ditumbuhi pokok renek konifer. Haiwan terdiri drp tupai, tikus & burung. TUMBUHAN ALPAIN Terdapat semak samun, renek, rumput (Lows Buttercup & Bornean Eyebright), orkid & lumut. 26. GAMBAR HIDUPAN LIAR HUTAN GUNUNG 27. KEPENTINGAN EKOSISTEM TANAH TINGGI 1. Mengimbangi gas karbon dioksida & oksigen. 2. Menyederhanakan suhu bumi. 3. Habitat flora & fauna. 4. Kawasan tadahan. 5. R & D, rekreasi, & ekopelancongan. 6. Sumber hasil hutan. 28. EKOSISTEM AKUATIK:EKOSISTEM TASIK Terbahagi kpd 2 iaitu tasik semula jadi & tasik buatan manusia. Tasik semula jadi spt Tasik Chini & Tasik Bera di Pahang. Tasik buatan manusia spt Tasik Kenyir di Terengganu, Tasik Chenderoh di Perak & Tasik Titiwangsa di KL. Terdapat 3 zon dalam ekosistem tasik: 1. Zon limme Bahagian tasik yg sering mendapat cahaya matahari. Byk organisma autotrof (boleh membuat makanan sendiri) spt plankton, diatom, lumut, alga, tumbuhan air), hidupan seni spt protozoa & rotifera . Hidupan di atas menjadi sumber makanan uatama pengeluar pertama dlm rantaian makanan ekosistem tasik. 29. sambungan 2. Zon Profundal Bahagian tasik yg tidak menerima cahaya matahari Banyak organisma heterotrof (tidak membuat mknn sendiri)spt ikan, labi-labi, kura-kura, & ular yg bertindak sebagai karnivor. 3. Zon Litoral Bahagian tepi tasik yg berhampiran dgn daratan. Sentiasa dibasahi air, terdiri drp tumbuhan berakar spt keladi, lembayung, teratai, & telipot. Di bawah tumbuhan ini terdapat pelbagai hidupan spt kumbang air, berudu, katak, larva serangga & zoo plankton. 30. sambungan Pengeluar di tasik ialah tumbuh-tumbuahan spt teratai & kiambang, selain drp fitoplankton & zooplankton. Pengguna primer terdiri drp pepijat air & kala jengking air. Pengguna sekunder di tasik ialah ikan spt ikan toman, sebarau, jelawat & kelisa. Pengguna tertier terdiri drp biawak, ular & pelbagai jenis burung. Penguraian (bakteria & kulat)berlaku apabila pengeluar & penggguna mati, lalu mendap di dasar tasik utk membekalkan mineral kpd pelbagai pengeluar di dalam ekosistem tasik. 31. RAJAH EKOSISTEM TASIK 32. EKOSISTEM AKUATIK:EKOSISTEM PAYA BAKAU Hutan bakau terdiri drp spesies pokok yg berkebolehan tumbuh & hidup di kws yg mempunyai kadar kemasinan yg tinggi, berlumpur & mengalami kejadian pasang surut. Terdiri akar ceracak & jangkang utk membolehkan tumbuhan bernafas & menyokong pokok drp tumbang Hutan ini didapati di muara sungai yg besar & pesisiran pantai yg terlindung. Lokasi utama ialah di pantai Johor, pantai Pahang & pantai timur & tenggara Sabah. 33. sambungan Pengeluar di ekosistem paya bakau ialah pokok bakau (pokok bakau api-api, kurap & minyak). Pengguna daratan ( Primer)terdiri drp burung & monyet yg memakan buah & daun bakau. Pengguna akuatik (primer)ialah ketam, siput, kepah & ikan belacak. Pengguna sekunder tertier spt biawak, ular , memerang & buaya. Dgn memakan haiwan & hidupan akuatik, pengguna sekunder & tertier mendapat tenaga utk bergerak, membesar, membiak & meneruskan kelangsungan hidup. Pengeluar & pengguna akan mati & mereput lalu diurai oleh pengurai spt bakteria & kulat. Penguraian & pereputan menjadi nutrien kpd tumbuh- tumbuhan. 34. GAMBAR HUTAN PAYA BAKAU 35. KEPENTINGAN HUTAN PAYA BAKAU 1. Industri perikanan (ketam, kepah, lokan, udang) 2. Sumber balak. 3. Sumber perubatan (daun & buah). 4. Ekopelancongan (melihat burung hijrah) 5. Pemecah ombak semula jadi, mengawal hakisan pantai & memecah ribut/tsunami. 6. Menyerap bahan kimia dr sektor perindustrian sebelum masuk ke ekosistem marin. 36. KONSEP RANTAIAN & SIRATAN MAKANAN Konsep rantaian makanan ialah sebagai hubungan pemakanan antara pengeluar, pengguna primer, pengguna sekunder , & pengguna tertier yg melibatkan pemindahan tenaga utk menjalankan aktiviti tumbesaran dlm sesuatu ekosistem. Contoh Daun hijau Beluncas Burung 37. sambungan Konsep siratan makanan mempunyai hubung kait dgn rantaian makanan kerana siratan makanan ialah gabungan beberapa rantaian makanan untuk membentuk satu ekosistem yg rencam & unik. 38. ARAS TROFIK Aras trofik dalam sesuatu ekosistem merujuk peringkat-peringkat pengeluar, pengguna primer, pengguna sekunder & pengguna tertier. Bilangan populasi berkurangan drp peringkat pengeluar kpd peringkat tertier. Umumnya saiz haiwan bertambah besar. Kecekapan pemindahan tenaga juga semakin berkurangan. 39. PIRAMID TENAGA Piramid tenaga memberi gambaran tentang aliran tenaga dlm satu ekosistem mengikut aras trofik, iaitu kelompok organisma yg terlibat dlm rantaian makanan. Rantaian makanan terdiri drp 4 tingkat trofik (pengeluar, pengguna primer, pengguna sekunder & pengguna tertier). Piramid tenaga menjelaskan semakin tinggi peringkat rantaian makanan, semakin kurang tenaga. Apabila tenaga hampir sifar, rantaian makanan terhenti. 40. sambungan Aras trofik pertama dalam piramid tenaga merupakan komuniti pengeluar (tumbuhan) 8% drp tenaga matahari, 2% shj digunakan utk fotosintesis, selebihnya utk metabolisme & traspirasi. 10% drp biojisim tumbuhan yg dimakan ditukar menjadi tisu daging belalang (aras trofik kedua). 90% hilang semasa proses respirasi, metabolisme & pertumbuhan. Proses yg sama berlaku pada aras tropik ketiga & keempat. 41. PERSAINGAN ANTARA SPESIES & SESAMA SPESIES MENGIKUT PERINGKAT PENGGUNAAN TENAGA Spesies merujuk kpd flora & fauna yg mempunyai ciri pembiakan yg sama. Persaingan atr spesies bermaksud satu bentuk perebutan organisma yg perlu bersaing utk mendapatkan keperluan sendiri di dlm habitat yg sama. Persaingan dalam kalangan spesies terdiri drp persaingan antara spesies yg sama (intraspesies) & antara spesies yg berlainan (interspesies). Terdapat 5 cara persaingan dalam ekosistem: a. Komensalisme b. Parasitisme c. Saprofitisme d. Mangsa-pemangsa 42. SIMBIOSIS Persaingan secara simbiosis merupakan persaingan antara 2 spesies yg berlainan & hidup bersama-sama demi mendapatkan keuntungan bersama. Contoh dlm ekosistem lautan, hubungan atr buran laut dgn umang-umang. Umang-umang memperoleh perlindungan drp sel2 penyengat buran laut. Buran laut yg melekat di atas cengkerang, mendapat pengangkutan & sisa makanan drp umang2. 43. KOMENSALISME Persaingan antara spesies di mana salah satu mendapat keuntungan & satu lagi tidak mendapat keuntungan. Ia membina makanan sendiri & tidak membebankan pokok yg ditumpanginya. Contohnya tumbuhan epifit seperti paku pakis, orkid & lumut yg menumpang pada pokok besar utk mendapatkan cahaya. 44. PARASITISME Persaingan secara parasitisme merujuk kpd tumbuhan yg tumbuh ke dalam perumahnya utk menyerap makanan. Tumbuhan parasit mendapat keuntungan tetapi perumahnya terjejas & mendapat kerugian. Tumbuhan ini tidak berbatang, berakar atau berdaun. Contohnya pokok tali putri & refflesia. 45. SAPROFITISME Persaingan saprofitisme berlaku apabila sesuatu tumbuhan tumbuh di tumbuh-tumbuhan yg mereput. Tumbuhan saprofit tidak dapat membuat makanan sendiri. Ia merembeskan enzim utk mencernakan bahan organik mati sebelum menyerap makanan utk pertumbuhan. Contoh cendawan, kulapuk & kulat tupai. 46. MANGSA-PEMANGSA Persaingan mangsa-pemangsa melibatkan dua spesies yg berlainan. Satu spesies menjadi makanan kpd spesies yg lain. Pemangsa ialah haiwan makan daging (karnivor) spt harimau, buaya & burung helang. Mangsa merupakan haiwan herbivor yg kecil spt rusa, belalang & burung pipit Persaingan mangsa-pemangsa dapat mempengaruhi populasi mangsa & pemangsa & keseimbangan sesuatu ekosistem. 47. KITAR NUTRIEN DALAM EKOSISTEM:KITAR OKSIGEN Kitar oksigen berlaku melalui 4 proses, iaitu fotosintesis, respirasi, pembakaran & pereputan. Dalam keempat-empat proses ini, berlaku pengambilan, penggunaan & pengembalian oksigen di ruang atmosfera secara berterusan utk mengimbangi kandungan oksigen Semasa proses fotosintesis, oksigen dibebaskan. Semasa proses respirasi oleh tumbuhan (liang stomata) & haiwan (hidung & mulut), oksigen digunakan. Semasa proses pereputan oleh bakteria & kulat, berlaku proses pengambilan oksigen. Oksigen diperlukan utk proses pengoksidaan utk menghasilkan nitrat dlm tanih. Bakteria nitrosomonas sp. menjadi nitrit, bakteria nitrobacter sp. mengoksidakan nitrit menjadi nitrat dlm tanih. Proses pembakaran menyebabkan pengambilan oksigen. 48. RAJAH KITAR OKSIGEN 49. KEPENTINGAN OKSIGEN Digunakan utk pernafasan oleh tumbuhan & haiwan. Membantu dalam pembakaran. Sumbangan dalam bidang pertanian khususnya penghasilan tanih laterit melalui proses luluhawa kimia (pengoksidaan). Besi akan bertindak balas dgn air hujan & menghasilkan besi oksida (laterit). Tanih ini sesuai utk penanaman getah & kelapa sawit. Perkembangan industri kosmetik. Rawatan oksigen pada wajah utk menghilangkan kedutan & jeragat. 50. KITAR KARBON Karbon pada tumbuh-tumbuhan & haiwan didapati semasa proses fotosintesis, respirasi, kebakaran hutan & pereputan organisma. Karbon juga terdapat di bawah tanah seperti arang batu, & dasar lautan spt petroleum & gas asli. 1. Proses respirasi-karbon dibebaskan ke atmosfera. 2. Proses fotosintesis-tumbuhan menyerap karbon dioksida 3. Proses pembakaran bahan api fosil-karbon dibebaskan dlm bentuk karbon dioksida. 4. Proses pereputan bahan organik-karbon dioksida dibebaskan ke atmosfera. 51. RAJAH KITAR KARBON 52. KEPENTINGAN KARBON Sebagai bahan bakar kpd penggunaan domestik, pengangkutan & perindustrian. Sebagai bahan makanan kpd komponen biotik. Makanan karbohidrat (nasi, roti, ubi) mengandungi unsur karbon. Sebagai bahan minuman berkarbonat, minuman bergas seperti Cola & Pepsi. Sebagai pemadam api. Gas ini tidak membantu pembakaran. Menjalankan fotosintesis. 53. KITAR NITROGEN Kandungan nitrogen di atmosfera ialah 78% drp udara. Tumbuhan mengambil nitrogen melalui akar dlm bentuk amonia (ion nitrit & ion nitrat). Penggunaan baja (sebatian nitogen) akan mengembalikan nitrogen semula ke tanah. Melalui penguraian mikroorganisma, bakteria akan menguraikan nitrat dlm tanah & menukarnya kpd gas nitrogen yg dibebaskan semula ke atmosfera. Proses pereputan biotik akan mengembalikan nitrogen ke tanah, dalam bentuk amonia. Nitrogen berlaku secara semula jadi melalui kilat & air hujan. Semasa kejadian kilat, nitrogen akan bergabung dgn oksigen & menghasilkan gas oksigen nitrus & nitrik. Hujan melarutkan gas tersebut utk membentuk asid nitrik & nitrus, lalu menghasilkan nitrit & nitrat dlm tanah. 54. RAJAH KITAR NITROGEN 55. KEPENTINGAN KITAR NITROGEN Sebagai sumber protein kpd manusia, iaitu dlm bentuk asid amino spt daging, ikan, susu & soya. Komponen penting dlm fotosintesis. Nitrogen juzuk dalam klorofil & enzim fotosintesis. Sebagai baja dalam bidang pertanian seperti baja organik, baja urea amonia sulfat & amonia nitrat. 56. KEPENTINGAN KITAR NUTRIEN DALAM EKOSISTEM DARATAN & AKUATIK Kepentingan dalam proses fotosintesis. Kepentingan dalam proses respirasi. Kepentingan terhadap fungsi pengurai dalam ekosistem. 57. KEPENTINGAN SISTEM EKOLOGI KEPADA MANUSIA Kepentingan ekosistem daratan Kepentingan ekosistem akuatik Pembalakan Hasil hutan Perubatan Kepelbagaian biologi Perburuan Pelancongan & rekreasi Pertanian pindah Perikanan Hasil marin Perubatan Kepelbagaian biologi Pelancongan & rekreasi akuakultur 58. PUNCA-PUNCA GANGGUAN EKOSISTEM FIZIKAL MANUSIA Fenomena banjir & kemarau Hakisan Tanah runtuh Kemusnahan flora & fauna Peningkatn suhu Kejadian ribut Pembalakan Pertanian Perindustrian Perikanan Penternakan Pengangkutan Pelancongan Perlombongan 59. EKOSISTEM BUATAN MANUSIA Ekosistem buatan manusia merujuk kpd ekosistem semula jadi yg telah diubah suai oleh manusia seperti ekosistem tasik buatan, kawasan pertanian, & kawasan penghutanan semula. EKOSISTEM TASIK BUATAN Tasik buatan manusia wujud disebabkan oleh kegiatan perlombongan bijih timah & pembinaan empangan hidroelektrik. Contoh tasik buatan manusia ialah Tasik Kenyir di Terengganu, Tasik Chenderoh di Perak, & Tasik Titiwangsa di KL. 60. EKOSISTEM KAWASAN PERTANIAN Ekosistem pertanian /agroekosistem merupakan kws atau ruang tanih yg subur utk usaha menanam pelbagai jenis tanaman utk tujuan tertentu sehingga hasilnya dijadikan alat memenuhi keperluan manusia & mempunyai nilai ekonomi. Contoh ekosistem sawah padi, ekosistem ladang getah & ladang kelapa sawit. Ekosistem sawah padi terdiri drp unsur abiotik (suhu, hujan, tanih aluvium). Unsur biotik terdiri drp padi, rumput, pepatung, kumbang, ikan keli, ikan sepat, & itik. 61. GAMBAR SAWAH PADI 62. EKOSISTEM KAWASAN PENGHUTANAN SEMULA Penghutanan semula merupakan usaha untuk menggantikan semula hutan yg telah ditebang (semula jadi atau aktiviti manusia) melalui penanaman pokok baharu secara terancang & terkawal. Pokok yg ditanam semula adalah terpilih, bermutu, & cepat matang. Tujuan penghutanan semula untuk keseimbangan sistem fizikal, & kepentingan ekonomi utk menghasilkan sumber kayu pada masa depan. Contoh pokok ialah pain, akasia, sesenduk, & batai. 63. GAMBAR PERLADANGAN HUTAN 64. LANGKAH PEMELIHARAAN & PEMULIHARAAN EKOSISTEM PEMELIHARAAN PEMULIHARAAN 1.Mewartakan taman negara Contoh Taman Negara Kinabalu di Sabah. 2.Mewartakan hutan simpan Contoh Hutan Simpan Belum di Perak & Hutan Simpan Lembah Danum di Sabah. 3.Menggubal Dasar Perhutanan Negara Contoh Dasar Perhutanan Negara 1978. 4.Mengawal pembalakan & pemburuan haram Contoh Akta Perhutanan Negara (Pindaan 1993) & Enakmen Industri Berasaskan Kayu (1985). 5.Mengadakan kempen & pendidikan alam sekitar Contoh Persatuan Pencinta Alam & Sahabat Alam Malaysia, & WWF. 1.Penghutanan semula Contoh Projek Perladangan Hutan di Hutan Simpan Kemasul. 2.Projek ladang hutan Contoh di Sandakan, Sabah & Baram di Sarawak. 3.Penyelidikan hutan Oleh Institut Penyelidikan Hutan Malaysia (FRIM) & UPM. 4.Mewujudkan pusat pemuliharaan hidupan liar Contoh Pusat Pemuliharaan Orang Utan di Sepilok Sabah. 65. SALING KEBERGANTUNGAN ANTARA SISTEM FIZIKAL Konsep interaksi antara sistem membawa maksud saling kebergantungan antara satu dgn satu sistem yg lain. Saling kebergantungan antara sistem boleh mengganggu & mengubah alam sekitar fizikal & manusia sama ada positif atau negetif. Interaksi dilihat dari aspek penggondolan yg merangkumi: INTERAKSI ANTARA SISTEM HIDROLOGI DGN SISTEM GEOMORFOLOGI PROSES LULUHAWA PROSES PERGERAKAN JISIM PROSES HAKISAN 66. INTERAKSI ANTARA SISTEM GEOMORFOLOGI DGN SISTEM ATMOSFERA Saling kebergantungan antara sistem geomorfologi dgn sistem atmosfera dikaitkan dgn kejadian letusan gunung berapi & perubahan cuaca di kawasan persekitarannya. Kesan letusan gunung berapi: a. Kejadian hujan asid-pembebasan gas sulfur dioksida, karbon dioksida, florin & klorin. b. Kenaikan suhu secara global-debu memantulkan semula sinaran ke atmosfera. c. Kejadian musim dingin tersejuk-berlaku di Amerika Syarikat pada tahun 1992 selepas letusan Gunung Pinatubo. d. Penipisan lapisan ozon-bahan aerosol sulfat mengaktifkan klorin. 67. GAMBAR LETUSAN GUNUNG BERAPI 68. PENGARUH GANGGUAN & PERUBAHAN SESUATU SISTEM TERHADAP SISTEM LAIN & IMPAKNYA TERHADAP MANUSIA (KEBAKARAN HUTAN: GANGGUAN SISTEM EKOLOGI) PERUBAHAN SISTEM ATMOFFERA PERUBAHAN SISTEM GEOMORFOLOGI Kejadian jerebu Pertambahan karbon dioksida di udara Kejadian hujan asid Tekanan rendah (ribut & taufan) Peningkatan suhu global Tanih hilang kesuburan Peningkatan kadar hakisan tanah Peningkatan kadar hakisan pinggir laut Menenggelamkan kws pinggir laut. PERUBAHAN SISTEM HIDROLOGI Kejadian banjir 69. KESAN KEBAKARAN HUTAN KEPADA MANUSIA Mengancam kesihatan manusia Menjejaskan jarak penglihatan Menjejaskan sistem pengangkutan & perhubungan Menggugat aktiviti ekonomi seperti perindustrian, pertanian, pembalakan & pelancongan. 70. KEJADIAN BANJIR Kejadian banjir (gangguan sistem hidrologi) Perubahan sistem geomorfologi 1. Pemendapan 2. Hakisan tebing sungai Perubahan sistem ekologi 1. Kemusnahan tanaman 2. Kemusnahan flora & fauna 71. GEMPA BUMI DASAR LAUT & TSUNAMI KEJADIAN TSUNAMI (GANGGUAN KPD HIDROLOGI) PERUBAHAN SISTEM GEOMORFOLOGI *Retakan plat bumi *Kejadian hakisan pinggir pantai PERUBAHAN SISTEM EKOLOGI * Kemusnahan tanaman *memusnahkan hidupan laut 72. KESAN TSUNAMI KEPADA MANUSIA Kehilangan nyawa 26 Dis 2004 di Aceh menyebabkan kehilangan nyawa 200 000 orang. Kemusnahan harta benda Tsunami di Aceh, seramai 500 000 orang kehilangan rumah. Kemusnahan infrastruktur Kehilangan sumber rezeki Mengalami trauma Wabak penyakit 73. INTERAKSI ANTARA SISTEM FIZIKAL DGN SISTEM GUNAAN MANUSIA Sistem gunaan manusia merujuk kpd penggunaan sistem fizikal utk keperluan kehidupan manusia. Kitaran hidrologi mempengaruhi sistem gunaan manusia seperti: a. Bekalan air b. Pertanian c. Penternakan d. Perikanan e. Pelancongan f. perindustrian 74. LANGKAH PEMELIHARAAN & PEMULIHARAAN ALAM SEKITAR FIZIKAL KAEDAH PERUNDANGAN KAEDAH BUKAN PERUNDANGAN 1. Akta Kualiti Alam Sekeliling (1974) mengawal selia pencegahan, pengurangan, pengawalan pencemaran & peningkatan alam sekeliling. 2. Akta Jalan, Parit & Bangunan (1974) melindungi & mengurangkan masalah hakisan yg berlaku di tapak & sekitar kws bangunan yg dibina. 3. Penilaian Impak Alam Sekitar (EIA) 1. Penghutanan semula 2. sumber mesra alam 3. pembajakan tanah mengikut kontur 4. penanaman secara berteres 5. membina tembok atau benteng konkrit. 6. merawat air 7. kempen cintai sungai