7/21/2019 Perkembangan USNO

1/3

3.0 Perkembangan USNO

Parti USNO telah mampu memerintah selepas memenangi pilihanraya negeri yang diadakan

pada tahun 1967. Di bawah pimpinan Tun ustapha!USNO kekal berkuasa sehingga pada tahun

197" dan sehingga setahun kemudian iaitu pada tahun 1976 ia dipimpin #leh #hamed Said $in

%eruak &kemudian bergelar Tun'. USNO merupakan entiti utama yang mewarnakan p#litik di

negeri Sabah sebelum pembentukan alaysia pada 16 September! 196(. )a membentuk perikatan

yang kukuh dengan parti UP%O &United Pas#km#m#gun %ada*andusun Organi*ati#n' pimpinan

Tun +uad Stephens. Peranan utama ini terus dimainkan dalam rundingan dengan Persekutuan

Tanah elayu sehingga Sabah men,apai kemerdekaan daripada -reat $ritain dengan ,ara

menyertai persekutuan alaysia.

Searah USNO bermula dengan kemun,ulan UN%O yang telah menimbulkan rasa

kebimbangan di kalangan penduduk bumiputera )slam di Sabah. Oleh itu! bumiputera )slam telah

menubuhkan parti p#litik mereka sendiri!iaitu United Sabah Nati#nal Organi*ati#n&USNO' yang

mewakili ,ita/,ita dan #bekti0 k#muniti elayu uslim di Sabah.)a di lan,arkan di %udat #leh

Tun Datu ustapha pada ( Disember 1961! empat bulan selepas penubuhan UN%O &2bdullah

3ussain 1976! 71'.1 Sebenarnya kewuudan parti USNO ini adalah hasil daripada kesedaran

#rang/#rang elayu )slam terutamanya Datu ustapha 3arun dan pemimpin/pemimpin )slam

Sabah yang bergiat dalam berbagai persatuan )slam.%ebanyakan pemimpin persatuan )slam

tersebut menadi pemimpin dalam parti USNO. Di antara mereka yang menadi pengasasnya

ialah Datuk 3.4akaria -unn! Datuk 2hmad ahmud! 3.5usu0 Shamsuddin! Parman bin

3assan ai! Datuk 3. 2ri00in! Datuk 2bd. alik angkat! Datuk Othman 3.Sidik dan Datu

%. 8dinin. Pemimpin utama Persatuan )slam Putatan! 2llahyarham Datuk 3. 2bu $akar

Titingan adalah Timbalan Presiden USNO yang pertama.Pemimpin/pemimpin )slam ini telah

beraya menggabungkan persatuan/persatuan s#sial dan )slam seluruh Sabah di bawah naungan

satu parti p#litik.Seak awal penubuhan parti USNO ini! ia telah di pimpin #leh Datu ustapha

Datu 3arun yang merupakan se#rang pemimpin bumiputera tempatan yang sangat kuat

pengaruhnya di kalangan #rang )slam Sabah seak awal tahun 19"/an. Sebelum meneraui

1 Op.Cit. Ismail Yusof .hlm. 84.

2 Abdullah Hussain, 1976 : hlm 69.

7/21/2019 Perkembangan USNO

2/3

kepimpinan parti USNO! beliau pernah memegang awatan sebagai %etua 2nak Negeri -red

Satu yang membawa gelaran Orang %aya/kaya dan di lantik menadi ahli alis Perundangan

Sabah pada tahun 19"".(

Pada : Disember 1961! Datu ustapha menggariskan ,#gan kata Parti iaitu $ersatu!

$ersedia! $erkhidmat kearah men,apai kemerdekaan melalui alaysia.USNO seak awal lagi

meny#k#ng gagasan alaysia kerana ia dapat menamin perkembangan ek#n#mi dan kestabilan

p#litik Sabah.alah pembentukan ini mampu menyekat perkembangan k#munis di Sabah.Datu

ustapha adalah pemimpin pertama Sabah yang meny#k#ng agama )slam di adikan agama

rasmi Sabah dan begitu uga $ahasa elayu sebagai bahasa rasmi.Dasar ini ketara bertentangan

dengan dasar UN%O dan inilah yang menyebabkan k#ntr#;ersi antara dua parti ini.Namun

kedua/dua parti ini bersatu menelang penubuhan alaysia.1! 19>"! 19>6! dan 199. Di

dalam temp#h berkenaan USNO tetap bertahan di kubu/kubu kuatnya namun tidak mampu untuk

membentuk keraaan. Pada perkembangan yang lain iaitu pada tahun 199! pemimpin/pemimpin

USNO telah bergabung dengan parti $8252 dan sepakat untuk mengundang UNO untuk

memperluaskan kuasa ke negeri ini dengan Tun ustapha sebagai pengerusi pertama UNO

Sabah. $erikutan keputusan ini! USNO telah dibubarkan untuk memberi laluan dan bergabung

dengan UNO pada tahun 1991.

/

Op.!it. "abihah Osman. Hlm. 9#

7/21/2019 Perkembangan USNO

3/3

$)$?)O-2+)

2rkib Negeri Sabah Tesis 3amdan bin 2*i*! Parti P#litik USNO @ $8252 Dari Tahun 1961

3ingga 1996! %uala ?umpur! "

2rkib Negeri Sabah N#rth $#rne# News @ Sabah Times! 1961. ( Disember.

2rkib Negeri Sabah N#rth $#rne# News @ Sabah Times! 196. 9 N#;emberA :.

2rkib Negeri Sabah +ail $adan Penyelenggara P#litik USNO! > un 1971! $il.

USNOBSU2/1">B71&'

2rkib Negeri Sabah init esyuarat Sesi %has $adan P#litik USNO %#ta %inabalu Dlm

+ail USNOBSU2. $il. 1>6B71&6'

3amdan bin 2*i*. CPeranan US)2 dalam Pendidikan! Dakwah dan P#litik di Sabah!

alaysia. Dlm urnal %aian Searah dan Pedidikan Searah 1A hlm. 167/17>!

September 1(.

3ussain 5aakub. 8ra $aru USNO %epimpinan Tan Sri. #hd Said %eruak! %uala

?umpur! 19>1.

)smail 5us#00. P#litik dan 2gama di Sabah! %uala ?umpur! 1997.

Salleh Saprin 2lattas dan 5unus Saprin. UNO itu USNO! %uala ?umpur! "

Sya0ie N#r. P#litik USNO dan $8252! %uala ?umpur! 19>1.