pengurusan ternakan udang di sri manjung, perak … · untuk tujuan pengajian sahaja ... memberi...

PENGURUSAN TERNAKAN UDANG DI SRI MANJUNG, PERAK DARUL

RIDZUAN.

MOHD QUTSAM HASYIR BIN HJ. FAHKARZI

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

ii

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS JUDUL :

SESI PENGAJIAN : 2008/2009

Saya MOHD QUTSAM HASYIR BIN HJ. FAHKARZI

mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut : 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan

untuk tujuan pengajian sahaja 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran

antara institusi pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( √ )

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam (AKTA RAHSIA RASMI 1972). TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan Oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan).

√ TIDAK TERHAD

Disahkan oleh

(TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA) Alamat Tetap :

Tarikh: 20 APRIL 2009 Tarikh: 20 APRIL 2009

CATATAN * Potong yang tidak berkenaan ** Jenis tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisas berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

PSZ 19:16(Pind. 1/97)

PENGURUSAN TERNAKAN UDANG DI SRI MANJUNG, PERAK

DARUL RIDZUAN

(HURUF BESAR)

PROF. DR. MUHD RASHID BIN

RAJUDDIN BT. 13, LOT 8064 KAMPUNG AJI, BOTA KIRI, 32600 BOTA, PERAK DARUL RIDZUAN

iii

PENGURUSAN TERNAKAN UDANG DI SRI MANJUNG, PERAK DARUL

RIDZUAN

MOHD QUTSAM HASYIR BIN HJ. FAHKARZI

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi

Sebahagian daripada syarat penganugerahan

Ijazah Sarjana Muda Teknologi Serta Pendidikan

(Kemahiran Hidup)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

APRIL 2009

iv

PENGESAHAN PENYELIA

“ Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya

ini adalah memadai dari skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah

Sarjana Muda Teknologi Serta Pendidikan ( Kemahiran Hidup ).”

Tandatangan : ...............................................................

Nama Penyelia : PROF. DR. MUHD RASHID BIN RAJUDDIN

Tarikh : 20 APRIL 2009

v

PENGAKUAN

“ Saya akui bahawa karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan

ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.”

Tandatangan : ..................................................

Nama Penulis : MOHD QUTSAM HASYIR BIN HJ. FAHKARZI

Tarikh : 20 APRIL 2009

vi

DEDIKASI

KHAS BUAT

Ayahanda dan Bonda

Hj. Fahkarzi Bin Hj. Abdul Rahman

Salmah Bte Hj. Abdul Halim

Adik Beradik Tercinta

Fairuz Bte Hj. Fahkarzi

Mohd Firdaus Arahman Bin Hj. Fahkarzi

Mohd Zamir Bin Zainal Abidin

Insan Yang Memberi Sokongan dan Semangat

Adik Hamizah Bte Ahmad

Adik Farah Wahida Bte Mazlan

Pensyarah-pensyarah ,

Sahabat-sahabat

Semoga Allah S.W.T. meredhai kehidupan kita

Terima kasih, Amin…….

vii

PENGHARGAAN

Penulis ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih

kepada penyelia Projek Sarjana Muda, Prof. Muhd Rashid Bin Rajuddin, atas

bimbingan, dorongan, perbincangan serta nasihat pakar yang beliau berikan tanpa

berasa jemu sejak dari awal kajian ini dirancang sehinggalah projek ini dapat

disempurnakan.

Penghargaan yang tidak terhingga juga ditujukan kepada Jabatan Perikanan

Negeri Perak dan Pejabat Perikanan Derah Manjung atas kebenaran bertulis bagi

menjalankan kajian ini.

Penghargaan juga diberikan kepada Pusat Penyelidikan Ternakan Air Payau,

Gelang Patah, Johor terutamanya Encik Zefrai Bin Zainal Abidin, yang telah banyak

memberi maklumat dan cadangan dalam menyempurnakan projek ini.

Terima kasih yang tidak terhingga juga penulis rakamkan untuk semua

pengusaha-pengusaha ternakan udang air payau, Sri Manjung, Perak di atas kesudian

memberi kerjasama dalam menjayakan penulisan ini.

Akhir sekali, penulis ingin mengucapkan terima kasih kepada semua pihak

yang terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam membantu penulis

menjayakan projek penyelidikan ini.

viii

ABSTRAK

Kajian ini merupakan satu tinjauan terhadap faktor-faktor usaha untuk mendapatkan

keuntungan dalam pengurusan ternakan udang di Sri Manjung, Perak Darul Ridzuan

Seramai 52 responden terlibat dalam kajian ini, iaitu 100 peratus responden adalah

lelaki. Kajian ini menggunakan borang soal selidik sebagai instrumen kajian. Tahap

kebolehpercayaan (Alfa Cronbach) yang diperoleh untuk soal selidik ini ialah 0.893.

Data mentah dianalisis menggunakan perisian SPSS (Statistical Package for The

Social Science) Version 10.0 for Windows untuk mendapatkan nilai kekerapan,

peratusan dan min. Dapatan kajian menunjukkan bahawa pengusaha ternakan udang

di Sri Manjung mengetahui kaedah dan cara penjagaan udang dengan betul. Tetapi

masalah seperti kewangan, penjagaan mutu air dan pengendalian benih masih belum

dapat dilakukan dengan sempurna. Masalah ini boleh diatasi dengan adanya tunjuk

ajar daripada pihak Jabatan Perikanan. Dengan meningkatnya pengeluaran ternakan

udang ini dapat merialisasikan hasrat negara menuju kearah negara pertanian.

ix

ABSTRACT

This research was conducted to identify of the factors involving the profits of prawn

livestock management in Sri Manjung, Perak Darul Ridzuan. A total of 52

respondents has been selected in this research and all of them were male. This

research used questionnaires as the research instrument. The reliability (Alfa

Cronbach) obtained for the research was 0.893. The data was analyzed by using

SPSS software (Statistical Package for The Social Science) Version 10.0 for

Windows to obtain the frequency value, percentage and min. The data obtained

shows that the prawn entrepreneur in Sri Manjung knew the appropriate methods and

procedure to breed the prawn. On the other hand, some problems that occurred such

as financial, water quality and how to operate the seed of the prawn has not been

solved. This problems can be overcome if there are guidelines from the Malaysian

Department of Fisheries. By increasing the prawn livestock product, it can increase

the economy and thus, Malaysia hopefully will become an agricultural country.

x

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKASURAT

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS ii

TAJUK iii

PENGESAHAN PENYELIA iv

PENGAKUAN v

DEDIKASI vi

PERHARGAAN vii

ABSTRAK viii

ABSTRACT ix

KANDUNGAN x

SENARAI JADUAL xiii

SENARAI RAJAH xiiii

SENARAI LAMPIRAN xvi

Bab 1 Pengenalan

1.1 Pendahuluan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 2

1.3 Penyataan Masalah 3

1.4 Objektif Kajian 4

1.5 Persoalan Kajian 4

1.6 Batasan Kajian 5

1.7 Kepentingan Kajian 5

1.8 Definisi Istilah 6

1.8.1 Akukultur 6

xi

1.8.2 Penternak 7

1.8.3 Payau 7

Bab 2 Sorotan Kajian

2.1 Pemiihan Tapak 8

2.2 Rekabentuk Ladang Ternakan 10

2.3 Sistem Ternakan 11

2.4 Peralatan Ladang 12

2.5 Makanan 14

2.6 Kuitpan dan Pengendalian Hasil 16

2.7 Pengurusan Hasil 18

2.8 Pengurusan Kewangan Projek 19

Bab3 Metodologi Kajian

3.1 Pengenalan 21

3.2 Reka bentuk Kajian 21

3.3 Populasi dan Responden Kajian 22

3.4 Tempat Kajian 24

3.5 Instrumen Kajian 24

3.6 Prosedur Kajian 27

3.7 Pungutan Data 29

3.8 Analisis Data 29

3.9 Kajian Rintis 32

3.10 Penutup 32

xii

Bab 4 Analisis Data dan Dapatan Kajian

4.1 Pengenalan 33

4.2 Hasil Analisis Data

4.2.1 Analisis Latar Belakang

Responden 34

4.2.2 Analisis Soalan Kajian 1 38





4.3 Rumusan Analisis Data 52

Bab 5 Rumusan, Perbincangan Dan Cadangan

5.1 Pengenalan 55

5.2 Rumusan 56

5.3 Perbincangan kajian

5.3.1 Soalan Kajian 1 57





5.4 Cadangan Untuk Meningkatkan Keuntungan

Dalam Ternakan Udang Air Payau 69

5.5 Penutup 73

BIBILIOGRAFI 74

xiii

SENARAI JADUAL

NO JADUAL TAJUK MUKA SURAT

2.1 Anggaran kadar Makanan. 15

3.1 Data pengusaha ternakan udang di Daerah

Sri Manjung, Perak yang dijadikan responden

kajian penyelidik. 23

3.2 Pembahgian Item Bahagian B berdasarkan

pemboleh ubah dalam soalan kajian. 26

3.3 Pengekelasan analisis skala likert. 30

3.4 Pengekelasan tahap penguasaan berdasarkan

analisis mrkat min. 31

3.5 Pengelasan semula skala likert. 31

4.1 Nilai skor skala likert. 34

4.2 Taburan responden mengikut jantina. 34

4.3 Taburan responden mengikut umur. 35

4.4 Taburan responden mengikut bangsa. 35

4.5 Taburan responden mengikut status perkahwinan. 36

4.6 Taburan responden mengikut kelulusan akademik. 36

4.7 Taburan responden mengikut pendapatan bulanan. 37

4.8 Taburan maklumbalas responden terhadap usaha

tambahan yang dilakukan oleh pengusaha

untuk mendapatkan keuntungan. 38

4.9 Taburan maklumbalas responden terhadap kaedah

yang sesuai digunakan untuk meningkatkan

pengeluaran dalam menternak udang. 41

4.10 Taburan maklumbalas responden terhadap

xiv

penjagaan mutu air kolam. 44


pengawasan kolam udang. 46


pengendalian benih udang baru. 49

4.13 Purata peratusan keseluruhan bagi semua

item dalam set soal selidik untuk pengusaha

ternakan udang. 52

xv

SENARAI RAJAH

NO RAJAH TAJUK MUKA SURAT

3.1 Carta alir prosedur kajian. 27

5.1 Cadangan proses permohonan. 72

xvi

SENARAI LAMPIRAN

NO LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT

Lampiran A Surat Kebenaran Memohan Maklumat 76 Lampiran B Borang Soal Selidik 77 Lampiran B Contoh Sijil Amalan Baik

Akuakultur 78 Lampiran D Contoh Logo Amalan Baik

Akuakultur 79

1

BAB I

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Sejak kebelakangan ini situasi kehidupan manusia yang terlibat dengan perusahaan

perikanan ini telah bertukar corak kerana dipengaruhi oleh; (1) Kos perbelanjaan

yang tinggi untuk menangkap udang disebabkan kenaikan harga perkakasan seperti

peralatan penangkapan, jentera dan minyak serta gaji buruh yang semakin

meningkat. (2) penangkapan udang yang melampaui had untuk permintaan yang

tinggi, dan (3) kehabisan kebanyakkan stok disebabkan oleh pencemaran perairan.

Oleh itu banyak bakal-bakal penternak tertumpu kepada perusahaan akuakultur

marin atau lebih dikenali sebagai marinkultur yang merupakan perusahaan yang

moden dan memerlukan usaha serta tumpuan yang sepenuh masa kepada

pengeluaran ternakan laut yang bermutu tinggi dan sentiasa diperlukan misalnya,

udang putih, udang harimau dan sebagainya. (Lokman Shamsudin 1992 )

Pada masa sekarang, perusahaan akuakultur tempatan telah pun maju

terutamanya dalam pengeluaran benih melalui penternakan terkawal untuk

mendapatkan stok yang bermutu tinggi. Pembiakbakaan yang terpilih juga dilakukan

untuk mendapatkan ciri-ciri yang dikehendaki daripada sesuatu stok yang telah

dikenal pasti . Tidak ketinggalan juga kajian-kajian terhadap beberapa teknik baru

dalam pembiakan tiruan dan berpotensi pengkulturan pada keadaan persekitaran

semulajadi seperti didalam kolam atau sangkar. Operasi perusahan akuakultur telah

2

ditumpukan kepada pengeluaran hasil secara besar-besaran yang bertujuan untuk

penjualan dan mendapatkan keuntungan yang lumayan. Aktiviti akuakultur perlu

dipertingkatkan lagi dari segi pengurusan dan operasi untuk memastikan agar dapat

bertahan lama dan serasi dengan persekitarannya (Muhammad Nasir Abdul Salam,

1999).

1.2 Latar belakang masalah

Akuakultur adalah sejenis perniagaan yang menguntungkan di Malaysia yang mana

dapat memberi pulangan yang berlipat kali ganda. Industri ternakan udang laut di

negara ini telah berkembang pesat dalam tahun 1980. udang laut telah menjadi hasil

ternakan akuakultur yang penting dalam menyumbang nilai pendaratan akuakultur.

Perusahaan ini digalakkan oleh Jabatan Perikanan Malaysia kerana boleh

menghasilkan 150,00 tan metrik udang bernilai RM 2.7 billion pada tahun 2010.

Walaupun begitu perkembangan yang tidak terkawal akan mengakibatkan

timbulnya berbagai masalah terutamanya penyakit yang hampir melumpuhkan

industri ternakan udang di negara ini. Di Malaysia akuakultur bermula sejak tahun

1930 lagi. Sehingga kini akuakultur telah berkembang dengan pesatnya, beberapa

spesis ikan dan teknologi baru diperkenalkan termasuklah ternakan udang laut.

Teknologi ternakan udang laut telah berkembang pesat dalam waktu yang singkat.

Perkembangan diluar jangkaan ini telah menyebabkan kesan negatif kepada sosio

ekonomi dan alam persekitaran. Pembangunan projek-projek ternakan udang yang

tidak terkawal telah menyebabkan berlakunya pencemaran dan merebaknya berbagai

penyakit yang berbahaya kepada ternakan udang itu sendiri.

Masalah tersebut disebabkan kurng kefahaman terhadap teknik atau cara

ternakan yang diamalkan, kurang kesedaran tentang kepentingan menjaga alam

sekitar dan didorong pula dengan perasaan dan amalan mengaut keuntungan dengan

segera. Amalan pengurusan ternakan yang tidak baik tanpa mengikuti peraturan-

peraturan yang ditentukan telah menyebabkan wujudnya penyakit udang yang kronik

seperti bintik putih yang sukar diatasi.

3

Pembangunan yang tidak terkawal juga telah menyebabkan kerosakan

terhadap persekitaran terutamanya habitat hutan paya bakau yang merupakan

kawasan penting bagi perlindungan dan pembiakan spesis-spesis ikan dan udang

komersial. Masalah tersebut telah menimbulkan keresahan dan konflik sosial dalam

masyarakat yang perlu diatasi dengan segera.

Untuk memastikan industri ternakan udang laut dapat berkembang secara

mapan, pihak Jabatan Perikanan telah berusaha memastikan industri ini berkembang

dengan sihat. Antaranya pihak Jabatan menggalakkan supaya para penternak

mengamalkan kaedah pengurusan ladang yang baik dan bertanggungjawab. Antara

langkah yang diambil adalah dengan memperkenalkan Kod Amalan Akuakutur

untuk ternakan udang laut kepada penternak. Kod Amalan ini diperkenalkan untuk

memberi panduan kepada penternak untuk mengamalkan kaedah yang

bertanggungjawab bagi menghasilkan bahan makanan yang selamat dimakan dan

meminimakan kerosakan alam sekitar.(Ketua Pengarah Perikanan Malaysia, Jabatan

Perikanan Malaysia, 1999).

1.3 Penyataan Masalah

Memandangkan negara kita sedang membangun menuju ke arah Negara

Agroteknologi, maka kita memerlukan penternak-penternak yang berkebolehan

dalam bidang ternakan udang air payau bagi memastikan hasrat negara kita tercapai.

Begitu juga penyelidik akan mengkaji pengurusan yang dilakukan oleh penternak

udang air payau samaada dilakukan mengikut sistem atau cara yang telah ditetapkan

ataupun tidak.

Kajian yang digunakan oleh penyelidik ini bertujuan untuk mengenalpasti

sejauhmanakah usaha yang dilakukan oleh pengusaha ternakan udang untuk

mendapatkan keuntungan dalam pengurusan ternakan udang air payau.

4

1.4 Objektif Kajian

Objektif kajian ini adalah untuk :-

1.4.1 Mengenalpasti usaha tambahan yang dilakukan oleh penternak udang air

payau untuk mendapatkan keuntungan.

1.4.2 Mengenalpasti kaedah peningkatan pengeluaran ternakan udang.

1.4.3 Mengenalpasti kaedah yang digunakan untuk menjaga mutu air kolam udang.

1.4.4 Mengenalpasti cara yang dilakukan oleh pengusaha untuk mengawasi

ternakan udang mereka.

1.4.5 Mengenalpasti cara yang dilakukan oleh pengusaha untuk mengendalikan

benih udang yang baru.

1.5 Persoalan Kajian

Dalam kajian ini pengkaji mengemukan beberapa persoalan bagi memastikan

objektif kajian tercapai di antaranya ialah :-

1.5.1 Apakah usaha tambahan yang dilakukan oleh pengusaha udang untuk

mendapatkan keuntungan?

1.5.2 Apakah kaedah yang digunakan untuk meningkatkan pengeluaran dalam

menternak udang?

1.5.3 Bagaimanakah pengusaha udang menguruskan mutu air kolam?

1.5.4 Bagaimanakah pengusaha udang mengawasi ternakan udang?

5

1.5.5 Bagaimanakah pengusaha udang melakukan pengendalian benih baru?

pengurusan ternakan udang di sri manjung, perak … · untuk tujuan pengajian sahaja ... memberi...

Documents