PEMIKIRAN & GAYA PEMBELAJARAN

Nordin Bin Tahir

Jabatan Ilmu Pendidikan

IPG KAMPUS IPOH

KONSEP GAYA BELAJAR

Cara pelajar memperolehi pengetahuan @

bagaimana MM belajar sesuatu perkara.

Cara individu bertindak balas terhadap

dunia sekitarnya dan menggunakan gaya

belajar tersebut untuk berinteraksi

dengan persekitarannya

Dunn (1981) : sesetengah ind dpt belajar dgn amat

berkesan dlm keadaan sek yg sejuk, senyap dan

teratur. Ada pula yg hanya boleh belajar dgn

adanya muzik

Peterson (1979) & Steward (1981) : gaya pbj boleh

merujuk kpd pendekatan pengajaran digemari oleh

seseorg pelajar. Ada pelajar gemar cara belajar

sendiri.

Honey & Munford : pst ind akan menentukan sama

ada seseorg itu gemar pengalaman yg baru,

menjalankan refleksi, mencuba idea-idea baru @

bersifat objektif, dgn itu jelaslah gaya pbj berkait

dgn pst seseorg.

JENIS-JENIS GAYA BELAJAR GAYA BELAJAR QUADRANT

MODEL GAYA KOGNITIF KLOB (1976)

MODEL GAYA PEMBELAJARAN GREGORC (1979)

MODEL McCARTHY (1980, 1990)

MODEL GAYA PEMBELAJARAN DUNN &DUNN (1992)

GAYA BELAJAR QUADRANT

Dirujuk sebagai konsep kehemisferaan yg

berasaskan kpd pembahagian empat

quadrant (sukuan).

Menjelaskan perkaitan fungsi otak yg

berkaitan dgn fungsi hemisfera otak kiri

(HOKi) dan hemisfera otak kanan (HOKa).

Setiap satu quadrant ada elemen-elemen

tertentu & setiap pelajar yg dominan mana-

mana quadrant akan menunjukkan ciri-ciri

tertentu dalam pembelajarannya.

Quadrant A : analitikal, logik, kuantitatif,

rasional, fakta.

Quadrant B : terperinci, perancangan,

prosedur, ulangan dan pengelolaan.

Quadrant C : intuitif, perkongsian, muzik,

emosi dan kerohanian.

Quadrant D : holistik, serentak, kreatif,

imaginatif dan visi.

KIRI ATAS (A)

1. Analitik

5. Logik

9. Kuantitatif

13. Rasional

17. Fakta

KANAN ATAS (D)

4. Holistik

8. Serentak

12. Kreatif

16. Imaginatif

20. Visi

KIRI BAWAH (B)

2. Terperinci

6. Perancangan

10. Prosedur

14. Ulangan

18. Pengelolaan

Elemen-Elemen Mewakili Fungsi Qudrant A, B, C dan D

(Sumber: Haji Abdul Fatah b. Hasan, “Kecemerlangan Minda

Dalam Pembelajaran Keseluruhan Otak dan Daya Berfikir” 1996,

Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd, Kuala Lumpur, hlm 37)

KANAN BAWAH (C)

3. Intuitif

7. Perkongsian

11. Muzik (Irama)

15. Emosi

19. Kerohanian

OTAK

MANUSIA

MODEL GAYA KOGNITIF KLOB (1976)

Menunjukkan setiap individu ada GPbj yg terdiri

drp pemperosesan maklumat berdasarkan

hemisfera otak berserta pengalaman dari

persekitaran (experimential learning).

Maklumat & pengalaman dlm bentuk :

Konkrit : pengetahuan melalui panca indera

Abstrak : pengetahuan yang memerlukan

penganalisisan dan penaakulan.

Pemperosesan maklumat adalah dalam bentuk

kontium dari bentuk aktif seperti mencuba sesuatu

kepada bentuk realitif seperti memikirkan dan

melihat semula.

Kolb (1985) : nyatakan 4 GPbj ; pengalaman konkrit,

pemerhatian reflektif, konseptualisasi (pembentukan

konsep) abstrak dan pengkajian aktif.

Kolb juga menyatakan 4 kumpulan GB ketika MM

berinteraksi dgn maklumat iaitu. konverger, diverger,

asimilator dan akomodator.

PENGETAHUAN

ASIMILATOR

Tranfomation

Via INTENTIONPEMERHATIAN

REFLEKTIF

PENGALAMAN

KONKRIT

PENGETAHUAN

DIVERGER

PENGETAHUAN

KONVERGER

PENGETAHUAN

AKOMODATOR

Grasping

Via APPREHENSION

Tranfomation

Via EXTENSION

Grasping

Via COMPREHENSION

KONSEPTUALISASI

ABSTRAK

PENGKAJIAN

AKTIF

CARA GAYA

PEMBELAJARAN

CIRI-CIRI

GAYA PEMBELAJARAN

PENGALAMAN

KONKRIT

• rasa, reseptif, intuitif

• libatkan perasaan

• gemarkan contoh spesifik

• anggap setiap masalah satu perkara terasing.

PEMERHATIAN

REFLEKTIF

• fahami makna sebenar sblm buat keputusan

• penelitian yang mendalam

• melibatkan proses dalaman

• reflektif, interovert (lebih suka tumpu perhatian

dan perhatian pada diri sendiri)

• pemerhatian teliti

• berhati-hati mengambil keputusan

CARA GAYA

PEMBELAJARAN

CIRI-CIRI

GAYA PEMBELAJARAN

KONSEPTUALISASI

ABSTRAK

• menganalisis konsep, idea, teori secara logik

• suka berfikir

• tranformasi maklumat menerusi pemerhatian

reflektif / pengkajian aktif

• menekankan teori dan analisa sistematik

• pemikiran logik

• gemarkan arahan guru

• Analitikal / Konseptual / Rasional

• sukakan benda dan simbol.

PENGKAJIAN AKTIF

• mengaplikasikan sesuatu secara praktikal

sehingga berjaya

• menekankan kepada usaha luaran yang aktif

• pelajar aktif

• sukakan ujikaji

• ekstrovert (lebih pentingkan hal lahiriah

daripada hal batiniah)

• gemarkan projek, kerja di rumah

• perbincangan dalam kumpulan kecil.

KUMPULAN GAYA PEMBELAJARAN

KEKUATAN GAYA PEMBELAJARAN

ASIMILATOR

(Pemerhatian Reflektif &

Konseptual Abstrak)

• mencipta teori, sukakan penghujahan induktif

• cipta model berbentuk teori logik

• cekap menaakul secara induktif

• pengamatan bercapah

• penjelasan berintegrasi

• cekap dalam subjek sains dan matematik

• major dalam Kimia dan Matematik

AKOMODATOR

(Pengalaman Konkrit &

Pengkajian Aktif)

• membuat perkara baru, menyesuaikan diri,

mencari peluang

• gemar menjalankan eksperimen

• terlibat dengan pengalaman baru

• sukakan cabaran dan risiko

• cekap untuk sesuaikan diri

• selesaikan masalah secara intuitif & cuba jaya

• major Perniagaan, Ekonomi, Perdagangan

KUMPULAN GAYA PEMBELAJARAN

KEKUATAN GAYA PEMBELAJARAN

DIVERGER

(Pengalaman Konkrit &

Pemerhatian Reflektif)

• berimaginasi, mencari idea

• imaginatif dan emosional

• lebih kepada suasana konkrit

• organisasi pemahaman secara Gestalt

• berminat dengan individu lain

• berminat dengan budaya secara meluas

• berkecenderungan dalam bidang seni

• major Sejarah, B. Malaysia, Bahasa Inggeris.

KONVERGER

(Konseptual Abstrak &

Pengkajian Aktif)

• selesai masalah, buat keputusan,aplikasi idea

• aplikasi idea secara praktikal

• sukakan ujian kecerdasan yang ada satu

jawapan betul untuk satu soalan.

• organisasi pengetahuan secara deduktif

• fokus kepada masalah khusus

• tidak emosional

• gemar berhdpn dgn benda berbanding dgn org.

• minat agak sempit

• major Kejuruteraan.

MODEL GAYA PEMBELAJARAN GREGORC (1979)

Setiap individu punyai pemikiran dalaman yang unik.

Pemikiran tersebut mempunyai saluran tertentu yg

digunakan utk menerima dan memproses maklumat

dgn efisyen. Berdasarkan cara pemerosesan

tersebut tdt 4 jenis GPbj yg dimiliki oleh seseorang

individu memproses maklumat secara abstrak-

turutan, konkrit-abstrak, abstarak-rawak atau

konkrit-rawak (Gregorc, 1979).

4 pemikiran ini bertindak menggambarkan

wujud 2 bhg pemikiran yg berbeza dari segi

fungsi & peranan di dalam soal pemikiran.

Pemikiran ini mempengaruhi cara mentafsir

& menyusun realiti, menggunakan

kemahiran, menilai masa, memproses

pemikiran dan pemerhatian, menghadapi

kehidupan dan perubahan dan

menggunakan bahasa serta memilih

persekitaran yg disukainya.

MODEL McCARTHY(1980, 1990)

McCarthy (1980. 1990), ; ‘The 4 MAT System –

Teacing To Learning Styles With Right/Left Mode

Techniques’. terdapat perbezaan HOKi dan HOKa &

mendapati 4 jenis GPbj iaitu inovatif, analitik,

rasional & dinamik dipengaruhi oleh perbezaan

otak kiri dan kanan.

Pelajar GPbj Inovatif : seseorang yg ‘divergen’ iaitu mencari sesuatu dgn melibatkan diri aktif dlm perbincangan & memproses maklumat secara konkrit.

Pelajar GPbj Analitik : utamakan fakta & bergantung kpd pandangan pakar dlm menilai & memproses maklumat secara reflektif dan abstrak.

Pelajar GPbj Rasional : berminat utk mengetahui perkara yg relevan dgn kehidupannya

Pelajar GPbj Dinamik : berani mengambil risiko, bijak menyelesaikan masalah serta suka mereka cipta sesuatu. (Ahmad Jasni, 1997).

MODEL GAYA PEMBELAJARAN DUNN & DUNN (1992)

Gaya Dunn & Dunn

Berasaskan beberapa aspek :

Alam Sekitar

Emosi

Sosiologi

Fizikal

Psikologi

Berkaitan dgn gaya kognitif, afektif, fisiologi

dan psikologi.

Terdapat 21 elemen berdasarkan teori

perbezaan hemisfera otak.

Namun begitu perbezaan hemisfera otak

yang terdapat dalam model ini berhubung

dengan pelbagai faktor seperti faktor

persekitaran dan budaya.

Faktor fisiologi berdasarkan model ini

meliputi perbezaan dan kekuatan daya

tanggapan dan persepsi terhadap kesukaan

memproses maklumat secara global atau

analitik dan menggunakan otak kiri atau

kanan atau kecenderungan merefleksi atau

bertindak spontan.

Faktor psikologi berdasarkan model ini melihat

perbezaan seseorang memproses maklumat baru

yang lebih sukar.

Seseorang itu mungkin merupakan pemproses otak

kiri atau pemproses otak kanan.

HOKi biasanya memproses maklumat berkaitan

dengan nombor, logik, bahasa (membaca dan

menulis) formal dan analisis.

HOKa menjalankan fungsi seperti mengenal wajah,

corak (lukisan), kreativiti dan sintesis.

Perbandingan Antara Individu Yang Mempunyai Pemproses

Otak Kiri dan Pemprosesan Otak Kanan.

PEMPROSES OTAK KIRI

Suka cahaya yang lebih terang

dan tempat duduk yang tersusun.

Gemar belajar di tempat senyap,

bekerja di hadapan pihak

berkuasa, menyempurnakan

tugas pada satu masa dan

melaksanakan tugas yang

berstruktur (arahan yang jelas)

Gigih menyempurnakan tugasan.

Tidak suka makan / minum ketika

membuat kerja.

PEMPROSES OTAK KANAN

Gemar belajar dengan alunan

muzik, keadaan yang sederhana

terang, tempat duduk yang tersusun

(informal) dan gemar

menyempurnakan beberapa tugas

pada sesuatu masa.

Memerlukan rehat sebelum dapat

menjalankan tugas.

Suka makan / minum ketika

membuat kerja dan suka tugasan

yang tidak berstruktur.

Berusaha dengan gigih tanpa

pihak berkuasa

HOKi HOka

Model Pemikiran Saintifik

SPB4L (2000)

Mohd Yusof Hassan (2000) mengemukakan

Sistem Pemikiran Bersepadu Empat L atau

ringkasnya SPB4L.

Menurut beliau pembangunan minda

manusia perlu berteraskan sistem pemikiran

ini.

Beliau mengemukakan empat jenis pemikiran

iaitu

(1) Pemikiran Luhur – pemikiran yang suci, murni dan berasaskan ketauhidan, keimanan dan ketakwaan. Pemikiran keagamaan yang berhubung kait dengan unsur-unsur ghaib dan ketuhanan.

(2) Pemikiran Lahir – kemampuan berfikir tentang kemampuan manusia daripada peringkat dalam rahim (berusia 6 hari) kemudian lahir sehingga berusia 6 tahun.

(3) Pemikiran Logik – pemikiran berdasarkan ilmu-ilmu pasti, ilmu sains dan matematik. Pemikiran yang memerlukan hujaah dan bukti.

(4) Pemikiran Lateral – pemikiran yang tidak mementingkan logik fakta atau kebenaran tetapi lebih mengutamakan imaginasi, rekaan dan khayalan semata-mata.