panduan menjawab ayat dan hadis kefahaman

1

AYAT DAN HADIS KEFAHAMAN

Panduan kepada murid dan guru

1. Ayat Kefahaman dan Hadis kefahaman merupakan salah satu bidang dalam pengajaran dan

pembelajaran Pendidikan Islam PMR dan SPM. Ianya terkandung dalam soalan kertas 2 bagi

peperiksaan SPM 1223/2. Pada keseluruhannya jika dilihat kepada markah soalan bahagian ini

mempunyai 68 markah iaitu markah terbanyak dalam kertas 2 ini. Walaupun demikian dari

pemerhatian saya kebanyakan murid gagal untuk mendapat markah terbaik kerana beberapa

faktor;

- Murid tidak boleh membaca al-Quran dan hadis

- Murid gagal memberi erti bagi potongan ayat atau hadis yang disoal

- Murid tidak memahami isi kandungan ayat/hadis yang dipaparkan

- Murid menjawab soalan tidak berpandukan ayat dan hadis yang disoal

- Murid gagal menjawab soalan pengajaran dengan baik dari ayat tersebut.

Di bawah ini saya berikan sedikit panduan kepada guru semasa mengajar dan murid semasa memahami

ayat dan hadis kefahaman.

Panduan 1

Murid mestilah tahu membaca al-Quran dan hadis supaya mereka boleh mengetahui isi kandungan ayat

secara keseluruhan. Murid juga hendaklah membaca ayat tersebut semasa mereka hendak menjawab

soalan supaya murid boleh mencuba untuk menjawab soalan potongan ayat dan boleh memahami

beberapa perkataan Arab yang digunakan dalam bahasa Melayu. Kelemahan murid ialah mereka hanya

memfokuskan kepada soalan sahaja dan tidak mahu membaca ayat tersebut semasa menjawab soalan. Ini

menyebabkan kebanyakan mereka gagal untuk menjawab soalan dengan baik.

Panduan 2

Murid hendaklah mengecam tajuk dan si kandungan ayat melalui soalan ayat atau hadis dari beberapa

perkataan ayat tersebut supaya mereka dapat mengingati isi kandungan ayat. Melalui soalan yang

dikemukakan murid juga boleh mengetahui isi kandungan ayat tersebut.

Panduan 3

Murid hendaklah memastikan bahawa soalan yang ditanya hendaklah berpandukan ayat atau hadis atau

berpandukan isi kandungan yang terdapat dalam buku teks atau mungkin dari soalan KBKK yang

2

persoalannya terdapat dalam ayat tersebut. Oleh itu murid hendalah memastikan setiap ayat atau hadis

akan mengandungi beberapa isi kandungan yang dibincangkan dalam ayat atau hadis tersebut.

Panduan 4

Soalan pengajaran merupakan antara soalan yang terdapat dalam ayat dan hadis kefahaman. Walaupun

soalan ini nampak mudah tetapi pada dasarnya ramai murid gagal untuk mendapat markah penuh dalam

menjawab soalan ini. Panduan yang boleh dibuat ialah seperti di bawah;

- Soalan pengajaran hendaklah dimulakan dengan kita/orang Islam/manusia, kerana pengajaran

hendaklah kepada manusia, kita dan umat Islam. Jika murid menjawab soalan ini dengan

Allah/Rasul jawapan murid adalah salah.

- Soalan pengajaran hendalah diambil dari isi kandungan atau folus dalam ayat atau kefahaman

tersebut

- Isi kandungan jawapan soalan pengajaran hendaklah mengandungi ;

Subjek Prediket Kesan/akibat

kita/orang Islam/manusia

hendaklah

Melakukan solat [luqman] Supaya kita sentiasa diredai

Allah swt

2. Di bawah ini disertakan beberapa panduan isi kandungan dalam ayat dan hadis kefahaman yang boleh

mmebantu murid dan guru semasa menjawab soalan ayat kefahaman dan hadis kefahaman.

TINGKATAN 4

MANUSIA PERLU BERSYUKUR

1 Firman Allah S.W.T. :

3

Maksud ayat Tidakkah mereka memerhati dan memikirkan berapa banyak umat-umat yang telah Kami binasakan sebelum mereka, padahal (umat-umat itu) telah Kami teguhkan kedudukan mereka di muka bumi (dengan kekuasaan dan kemewahan) yang tidak Kami berikan kepada kamu, dan Kami turunkan hujan atas mereka dengan lebatnya, dan Kami jadikan sungai-sungai mengalir di bawah mereka, kemudian Kami binasakan mereka dengan sebab dosa mereka , dan Kami ciptakan sesudah mereka, umat yang lain?

SURAH ISI KANDUNGAN AYAT

1. SURAH AL- AN’AM AYAT 6

/

/

Allah telah memusnahkan kaum yang terdahulu. Sebelum itu Allah telah memberikan nikmat dan

kemudahan kepada kaum tersebut(dengan kekuasaan dan kemewahan)

Kami turunkan hujan ke atas mereka dengan lebatnya Kami jadikan sungai-sungai mengalir dibawah mereka Allah telah membinasakan kaum tersebut kerana dosa

mereka sendiri. Allah menciptakan umat yang lain selepas kaum

tersebut dimusnahkan

ISI KANDUNGAN AYAT;

Allah telah memusnahkan kaum yang terdahulu.

Sebelum itu Allah telah memberikan nikmat dan kemudahan kepada kaum tersebut

- dengan kekuasaan dan kemewahan

- Kami jadikan sungai-sungai mengalir dibawah mereka

Allah telah membinasakan kaum tersebut dengan..

- Kami turunkan hujan ke atas mereka dengan lebatnya

- dosa mereka sendiri.

Allah menciptakan umat yang lain selepas kaum tersebut dimusnahkan

4

LATIHAN

a. Jelaskan maksud potongan ayat berikut:

(i) [2 markah]

(ii) [2 markah]

(iii) [2 markah]

(iv) [2 markah]

b.

Ayat di atas menerangkan balasan Allah S.W.T. kepada golongan yang mengingkari perintahNya.

i ii

iii

Senaraikan kaum terdahulu yang dimaksudkan dalam ayat di atas. [4 markah]

Nyatakan bentuk-bentuk balasan Allah S.W.T. ke atas golongan tersebut [4 markah] Jelaskan dua sebab Allah S.W.T. membinasakan umat rasul-rasul terdahulu. [4 markah]

(iv) Apakah hukum mempersendakan ajaran Islam? [2 markah]

(v) Jelaskan dua akibat orang yang mempersendakan agama Allah S.W.T.. [4 markah]

(vi) Terangkan dua pengajaran yang dapat diambil daripada ayat di atas. [2 markah]

(vii) Jelaskan dua iktibar daripada pembalasan Allah S.W.T. ke atas mereka. [4 markah]

(viii) Terangkan kesan yang berlaku ke atas alam sekitar akibat kerakusan manusia. [4 markah]

(ix) Huraikan dua cara melaksanakan amar makruf nahi mungkar.

[4 markah]

(x) Senaraikan dua contoh nikmat yang telah Allah S.W.T kurniakan kepada mereka.

[4 markah]

(xi) Bagaimanakah anda menghargai nikmat yang Allah S.W.T kurniakan.

[4 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

5

MANUSIA PERLU BERSYUKUR.

SURAH AL-AN’AM AYAT 6

Nombor Soalan

Jawapan Markah

a

Maksud potongan ayat al Quran

(i) Kami turunkan hujan yang lebat ke atas mereka [1 X 2m = 2m]

(ii) Kami jadikan sungai yang mengalir di bawah mereka [1 X 2m = 2m] (iii) Kami binasakan mereka dengan sebab dosa mereka [1 X 2m = 2m] (iv) Kami ciptakan sesudah mereka umat yang lain [1 X 2m = 2m]

b Kaum terdahulu yang dimaksudkan : - Kaum Ad - Kaum Thamud - Kaum Nabi Lut - Kaum Nabi Nuh

[4 X 1m = 4m]

Bentuk balasan : - banjir besar - gempa bumi - halilintar - diterbalikkan bumi/kampung

- puting beliung

[2 X 2m = 4m]

(iii) Dua sebab Allah S.W.T membinasakan umat terdahulu :

- ingkar suruhan rasul

- tidak bersyukur dengan nikmat Allah S.W.T /menyalahgunakan nikmat

- melakukan perkara maksiat/mungkar

- menganiayai/melawan rasul

- sombong serta angkuh dengan pangkat, kedudukan dan kekayaan.

[2 X 2m = 4m]

(iv) Hukum mempersendakan ajaran Islam : - haram - berdosa besar.

[1 X 2m = 2m]

(v) Dua akibat mempersendakan agama :

- dimurkai Allah S.W.T./ berdosa

- dibenci oleh orang/masyarakat.

- menjatuhkan maruah

- murtad/terkeluar dari agama Islam.

- menjejaskan akhlak dan syariat.

[2 X 2m = 4m]

(vi) Dua pengajaran daripada ayat :

- umat Islam wajib mempertahankan kesucian Islam.

- perbuatan mempersendakan agama dibenci oleh Allah S.W.T./berdosa

- orang yang mempersendakan agama akan menerima azab pedih.

- agama Islam bukan alat kepentingan peribadi / golongan tertentu.

[2 X 2m = 4m]

6

(vii) Dua iktibar daripada pembalasan Allah ke atas mereka : - membuktikan Allah S.W.T Maha Berkuasa

- sebagai amaran kepada manusia. - supaya manusia tidak menyalahgunakan nikmat. - menjadi pedoman kepada manusia. - mengingatkan manusia supaya tidak sombong. - supaya manusia menunaikan tanggungjawab sebagai

hambaNya.

[2 X 2m = 4m]

(viii) Kesan ke atas alam sekitar akibat kerakusan manusia : - merosakkan alam sekitar / ekosistem - mencemar alam sekitar di darat, udara, air . - menipiskan lapisan ozon. - merosakkan fauna dan flora. - binatang / tumbuhan tertentu mengalami kepupusan. - menimbulkan bencana alam seperti gempa bumi dll.

[2 X 2m = 4m]

(ix) Dua cara melaksanakan amar makruf nahi mungkar : - mengamalkan akhlak mulia - berdakwah secara berhikmah - menguasai ilmu pengetahuan terkini - berhujah dengan dalil yang tepat

[2 X 2m = 4m]

(x) Dua contoh nikmat kurniaan Allah S.W.T kepada mereka : - tanah yang subur - kekayaan - kemewahan hidup - kesihatan tubuh badan

[2 X 2m = 4m]

(xi) Cara menghargai nikmat Allah S.W.T : - bersyukur - menggunakan nikmat ke jalan yang baik - menunaikan segala perintah Allah S.W.T dan meninggalkan

laranganNya.

[2 X 2m = 4m]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

7

RASUL PENYAMPAI WAHYU


1.

Maksud ayat:

Katakanlah (wahai Muhammad); "Aku tidak mengatakan kepada kamu (bahawa) perbendaharaan Allah ada di sisiku, dan aku pula tidak mengetahui perkara-perkara yang ghaib; aku juga tidak mengatakan kepada kamu bahawasanya aku ini malaikat, aku tidak menurut melainkan apa yang diwahyukan kepadaku". Bertanyalah (kepada mereka): "Adakah sama orang yang buta dengan orang yang celik? Tidakkah kamu mahu berfikir?"


SURAH AL-ANAM AYAT 50 Aku tidak mengatakan kepada kamu, [Nabi

Muhamad saw ] pemegang (bahawa) perbendaharaan (khazanah Allah) Allah. Allah mentadbir tanpa memerlukan kuasa

orang lain. Dan aku (Nabi Muhammad )juga tidak

mengetahui perkara-perkara ghaib kecuali setelah diwahyukan Aku bukan malaikat dan tidak menjalankan

sesuatu melainkan apa yang diwahyukan kepadaku Bertanyalah (kepada mereka) :“adakah sama

orang yang buta dengan orang yang celik?” Tidak kah kamu mahu berfikir ?

ISI KANDUNGAN AYAT;

1. Aku [ALLAH]tidak mengatakan bahawa, [Nabi Muhamad saw ] pemegang (bahawa)

perbendaharaan (khazanah Allah) Allah. Kerana…

i. Allah mentadbir tanpa memerlukan kuasa orang lain

ii. Dan aku (Nabi Muhammad )juga tidak mengetahui perkara-perkara ghaib

kecuali setelah diwahyukan

iii. Aku bukan malaikat dan tidak menjalankan sesuatu melainkan apa yang

diwahyukan kepadaku

2. Bertanyalah (kepada mereka) :“adakah sama orang yang buta dengan orang yang

8

celik?”

3. Tidak kah kamu mahu berfikir ?

LATIHAN

a Jelaskan maksud potongan ayat berikut : (i) [2 markah]

(ii) [2 markah]

(iii) [2 markah]

b. Ayat di atas menerangkan Rasulullah s.a.w tidak mengetahui perkara-perkara ghaib kecuali apa

yang diwahyukan oleh Allah S.W.T.

(i) (ii) (iii)

Apakah maksud perkara-perkara ghaib? [2 markah]

Senaraikan empat contoh perkara ghaib yang wajib diimani oleh setiap umat Islam. [4 markah] Terangkan dua kelebihan beriman dengan perkara-perkara ghaib. [4 markah]

iv Nyatakan bahagian-bahagian perkara ghaib beserta contoh. [4 markah]

v) Mengapakah manusia memerlukan pimpinan wahyu sedangkan mereka telah dikurniakan akal fikiran? [4 markah]

(vi) Mengapakah Allah S.W.T merahsiakan perkara-perkara ghaib dari pengetahuan manusia. [4 markah]

(vii) Jelaskan dua perbezaan antara wahyu dengan akal. [4 markah]

(viii) Berdasarkan ayat di atas , nyatakan tiga perbezaan antara ‘orang yang celik’ dengan ‘orang yang buta’. [6 markah]

(ix) Mengapa manusia perlu berfikir secara kreatif. [4 markah]

(x) Nyatakan dua pengajaran dari ayat di atas. [4 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

9

SKEMA RASUL PENYAMPAI WAHYU


Nombor Soalan

Jawapan Markah

a. Maksud potongan ayat: (i). Katakanlah aku tidak menyatakan kepadamu

bahawa perbendaharaan Allah S.W.T ada padaku [1 X 2m = 2m]

(ii). Aku tidak menurut melainkan apa yang diwahyukan kepadaku

[1 X 2m = 2m]

(iii). Katakanlah adakah sama orang yang buta dengan orang yang celik.

[1 X 2m = 2m]

b.

(i) Maksud perkara ghaib : perkara yang tidak dapat dilihat oleh pancaindera manusia / hanya diketahui melalui al-Quran dan hadith.

[1 X 2m = 2m]

(ii) Empat contoh perkara ghaib yang wajib diimani:

- malaikat

- dosa / pahala

- syurga / neraka

- padang mahsyar

- alam barzakh

- al-sirat

- Al-mizan

- Al-hisab

[4 X 1m = 4 m]

(iii) Dua kelebihan beriman dengan perkara-perkara ghaib :

- meningkatkan iman

- menghindari perbuatan keji / mungkar/dosa

- gemar melakukan kebaikan

- memelihara hubungan sesama makhluk Allah S.W.T.

- memelihara akidah, syariat dan akhlak.

[2 X 2m = 4m]

(iv) Bahagian perkara-perkara ghaib beserta contoh :

- perkara yang hanya diketahui oleh Allah S.W.T –tarikh kiamat.

- perkara yang telah berlaku – kisah nabi-nabi

- perkara yang dapat diketahui melalui hasil penyelidikan – penemuan bahan galian

- perkara yang tidak dapat dikesan oleh pancaindera - malaikat.

- perkara yang akan berlaku – kemunculan yakjuj dan makjuj.

[2 X 2m = 4m]

(v) Manusia perlu bimbingan wahyu kerana :

- akal terbatas / tidak boleh memikirkan perkara ghaib

10

- akal semata-mata tidak dapat memimpin ke arah kebenaran

- dengan akal semata-mata manusia tidak dapat memutuskan perkara-perkara tertentu secara sepakat/tepat

[2 X 2m = 4m]

(vi) Sebab Allah S.W.T merahsiakan perkara-perkara ghaib daripada pengetahuan manusia : - supaya manusia berfikir tentang kebesaran Allah S.W.T - supaya manusia melakukan ibadah dengan ikhlas - menguji keimanan manusia - membukti kekuasaan dan kehebatan Allah S.W.T.

[2 X 2m = 4m]

(vii) Dua perbezaan antara wahyu dengan akal :

Wahyu Akal

- kebenaran bersifat mutlak

- wahyu daripada Allah

- kebenaran boleh dipertikai

- difikir logik oleh manusia

[2 X 2m = 4m]

(viii) Tiga perbezaan antara orang yang 'celik' dengan orang yang 'buta' :

Orang yang celik Orang yang buta

- menghayati ilmu - patuh perintah Allah - ikhlas beribadah - bersyukur

- tidak menghayati ilmu

- melakukan maksiat - riak/takabbur - ingkar

[3 X 2m = 6 m]

(ix) Manusia perlu berfikir secara kreatif : - supaya dapat memajukan umat - untuk menyebarkan dakwah lebih luas

[2 X 2m = 4m]

(x) Pengajaran ayat : - manusia wajib patuh kepada ajaran rasul. - berfikir berpandukan wahyu akan membawa kepada

kebahagiaan dunia dan akhirat - akal manusia bersifat terbatas.

[2 X 2m = 4m]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

11

LARANGAN MEMPERSENDAKAN AGAMA

SURAH AL-ANAM AYAT 70


Maksud ayat

[Dan jauhkanlah diri dari orang-orang yang menjadikan agama mereka sebagai permainan dan

hiburan, dan mereka pula telah diperdayakan oleh kehidupan dunia] dan peringatkanlah (mereka)

dengan Al-Quran itu supaya tiap-tiap diri (di akhirat kelak) tidak terjerumus (ke dalam azab neraka)

dengan sebab apa yang ia telah usahakan (dari perbuatan yang buruk dan keji). Tidak ada baginya

pelindung dan tidak juga pemberi syafaat yang lain dari Allah. Dan jika ia hendak menebus (dirinya)

dengan segala jenis tebusan, (nescaya tebusan itu) tidak akan diterima daripadanya. Mereka itulah orang-

orang yang dijerumuskan (ke dalam azab neraka) dengan sebab apa yang telah mereka usahakan.

Bagi mereka disediakan minuman dari air panas yang menggelegak, dan azab seksa yang tidak

terperi sakitnya,


SURAH AL AN’AM, AYAT 70

]

Jauhkanlah diri daripada mereka yang menjadikan agama sebagai permainan dan hiburan, kerana mereka terpedaya dengan kehidupan di dunia

Peringatkanlah mereka dengan al-Quran itu

supaya (di akhirat kelak) mereka tidak terjerumus (ke dalam azab neraka) disebabkan perbuatan buruk dan keji.

Tidak ada pelindung dan syafa’at kecuali Allah. Jika seseorang hendak membebaskan dirinya

dengan segala tebusan nescaya tidak akan diterima lagi

12

/

Mereka masuk neraka dengan sebab apa yang telah mereka lakukan dan akan diberi minuman dari air panas yang menggelegak, dan azab seksa yang tidak terperi sakitnya.

Ini disebabkan mereka kufur dan ingkar semasa

mereka hidup.

ISI KANDUNGAN AYAT;

1. Allah menyuruh supaya menjauhkan diri dari orang yang suka mempersendakan agama

2. Allah melarang umat Islam yang suka mempersendakan agama kerana mereka…

i. Menjadikan agama sebagai permainan dan hiburan

ii. Melakukan perbuatan keji dan buruk

iii. Kufur dan ingkar

3. Umat Islam disuruh menggunakan Al-Quran sebagai panduan supaya mereka

i. tidak terjerumus ke dalam azab akhirat

ii. mendapat perlindungan dan syafaat dari Allah

4. Mereka yang masuk neraka akan…

i. Minum air panas yang menggelegak

ii. Mendapat Azab seksa yang tidak terperi

LATIHAN

a Jelaskan maksud potongan ayat di bawah.

(i)

[2 markah]

(ii)

[2 markah]

(iii)

[2 markah]

(iv)

[2 markah]

b Ayat di atas melarang perbuatan mempermain dan mempersendakan ajaran Islam.

(i) Senaraikan dua golongan tersebut [2 markah]

13

(ii) Nyatakan tiga ciri orang yang terlepas daripada azab api neraka. [3 markah]

(iii) Nyatakan tiga contoh hiburan yang melalaikan . [3 markah]

c (i) Terangkan tiga langkah menghindari perbuatan mempersendakan agama [6 markah]

(ii) Jelaskan tiga akibat mempersendakan agama. [6 markah]

(iii) Apakah usaha yang perlu anda lakukan sekiranya rakan anda suka melakukan perbuatan

di atas. [4 markah]

d (i) Senaraikan tiga contoh perbuatan mempersendakan agama. ( SPM 07 ) [3 markah]

(ii) Jelaskan dua balasan perbuatan mempermainkan agama seperti yang terdapat dalam

ayat di atas. ( SPM 07 ) [4 markah]

(iii) Terangkan tiga tanggungjawab individu muslim untuk memelihara agama. [4 markah]

(iv) Cadangkan dua cara untuk menjauhi perbuatan mempermainkan agama [4 markah]

(v) Jelaskan dua pengajaran ayat di atas. [4 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

SKEMA LARANGAN MEMPERSENDA AGAMA


Nombor

Soalan Jawapan Markah

a Maksud potongan ayat

( i ) Mereka yang menjadikan agama sebagai permainan dan hiburan

[1 X 2m = 2m]

( ii ) Sekiranya dia menebus diri dengan pelbagai penebusan

[1 X 2m = 2m]

( iii ) Bagi mereka disediakan minuman yang panas menggelegak.

[1 X 2m = 2m]

( iv ) Dan azab yang pedih

[1 X 2m = 2m]

b (i) Dua golongan yang mempersendakan ajaran Islam :

- Musyrikin

- Munafik

- Murtad

- A’si

- Pengamal ajaran sesat

[1 X 2m = 2m]

(ii) Tiga ciri orang yang terlepas daripada azab api neraka :

- beriman kepada Allah

- melaksanakan segala perintah Allah dan Rasul

- Meninggalkan segala larangan Allah

- Menjauhi perkara-perkara yang boleh merosakkan iman

- Meningkatkan amalan sunat seperti zikir, membaca al-quran

[3 X 1m = 3m]

14

(iii) Tiga contoh hiburan yang melalaikan :

- menggunakan alat muzik yang diharamkan

- muzik rock / Konsert Rock

- Konsert Black Metal

- Konsert Hip Hip.

[3 X 1m = 3m]

c (i) Tiga langkah untuk menghindari perbuatan yang mempersendakan

agama :

- menuntut ilmu agama supaya terjamin daripada melakukan perbuatan mempersendakan agama.

- Menghindarkan diri dari bergaul dengan golongan yang mempersendakan agama.

- Melaksanakan ibadat fardhu dengan sempurna dan istiqamah.

1m = isi

1m = huraian

[2 X 2m = 4m]

(ii) Tiga akibat mempersendakan agama :

- Dimurkai Allah SWT / dibenci / diazab Allah SWT kerana mempersendakan agama

- Jiwa tidak tenteram kerana melakukan larangan Allah SWT - Menjatuhkan maruah umat Islam kerana mempersendakan

agama - Masyarakat akan memulaukan / sisih orang yang

mempersendakan agama - Amalan kebaikan / pahala terhapus kerana mempersendakan

agama

[3 X 2m = 6m]

(iii) Usaha yang perlu dilakukan ialah :

- menasihatinya supaya berhenti dari perbuatan tersebut

- melaporkan kepada guru tentang perbuatan rakan yang mempersendakan agama

- menghalangnya daripada terus melakukan perbuatan tersebut

[2 X 2m = 4m]

d (i) Perbuatan mempersendakan agama : SPM 2007

- Mengamalkan ajaran sesat

- Menyanjung maksiat

- Bersifat anti hadis

- Makan di khalayak ramai pada siang hari bulan Ramadhan

- Meninggalkan solat / solat jumaat

- Tidak menunaikan zakat

- Tidak menutup aurat

- Memperlekeh ibadat wajib yang difardukan

- Menghina orang yang soleh/bertakwa

- Merendahkan syiar Islam samaada dengan perkataan/perbuatan

- Bangga apabila melanggar larangan Allah

[3 X 1m = 3m]

15

(ii) Balasan perbuatan mempermainkan agama seperti yang terdapat

dalam ayat di atas ialah : SPM 2007

- Akan diseksa dengan azab yang pedih di akhirat / dilaknat Allah SWT

- Meminum air yang panas yang menggelegak di akhirat

- Dihumban ke dalam neraka / tidak masuk syurga

[2 X 2m = 4m]

(iii) Tanggungjawab muslim untuk memelihara agama:

- Mengamalkan ajaran Islam dengan sempurna

- Mentaati perintah Allah dan menjauhi perbuatan mungkar

- Mengamalkan akhlak mulia supaya tidak terjebak dalam gejala sosial

[2 X 2m = 4m]

(iv) Dua cara untuk menjauhi perbuatan mempermainkan agama :

- Berusaha bersungguh-sungguh memahami agama Islam yang sebenar

- Berusaha menguasai pelbagai bidang ilmu untuk membangunkan diri

- Sentiasa berwaspada dalam percakapan agar tidak tergolong dalam perbuatan mempersenda agama

[2 X 2m = 4m]

(v) Dua pengajaran daripada ayat di atas :

- kita wajib menjauhi perbuatan mempersendakan agama supaya mendapat keberkatan Allah SWT

- Kita hendaklah mengamalkan ajaran Islam sebenar dalam kehidupan seharian

- kita wajib menjaga kesucian agama Islam agar maruah Islam dipandang tinggi

- Kita mestilah sedar bahawa orang yang mempersendakan agama akan menerima siksaan yang pedih.

[2 X 2m = 4m]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

16

HIDAYAH MILIK ALLAH S.W.T



Maksud ayat:

Maka sesiapa yang Allah kehendaki untuk memberi hidayah petunjuk kepadanya nescaya Ia

melapangkan dadanya (membuka hatinya) untuk menerima Islam; dan sesiapa yang Allah

kehendaki untuk menyesatkannya, nescaya Ia menjadikan dadanya sesak sempit sesempit-

sempitnya, seolah-olah ia sedang mendaki naik ke langit (dengan susah payahnya).

Demikianlah Allah menimpakan azab kepada orang-orang yang tidak beriman.



- Maka sesiapa yang Allah kehendaki memberi petunjuk kepada (dengan terbuka hatinya) untuk terima Islam - Nescaya Allah lapangkan dadanya (membuka hatinya untuk terima Islam . - Sesiapa yang Allah hendak sesatkan nescaya akan disempitkan dadanya seolah-olah sedang mendaki dan naik kelangit(dengan susah payah . - Demikian Allah menimpakan azab kepada orang yang tidak beriman.

ISI KANDUNGAN AYAT

1. Allah akan beri petunjuk kepada sesiapa yang dikehendakkiNYA untuk terima Islam dengan cara,

- Allah lapangkan dadanya

- membuka hatinya untuk terima Islam .

2. Bentuk azab [yang Allah hendak sesatkan ]yang ditimpakan oleh Allah berdasarkan ayat di atas;

- Allah akan disempitkan dadanya dengan cara;

17

- Seolah-olah sedang mendaki dan naik kelangit (dengan susah payah) .

3. Maksud hidayah Allah

LATIHAN

a) Nyatakan maksud potongan ayat di bawah.

(i)

[2 markah]

(ii)

[2 markah]

(iii) [2 markah]

(b)

(i) Apakah maksud hidayah ? [2 markah]

(ii) Terangkan dua cara untuk mendapatkan hidayah Allah S.W.T.

[4 markah]

(iii) Terangkan dua perbezaan di antara orang yang mendapat hidayah dengan orang yang

tidak mendapat hidayah.

[4 markah]

(iv) Jelaskan tiga kesan baik orang yang memperolehi hidayah Allah S.W.T di dalam

kehidupan harian mereka. [6 markah]

(v) Nyatakan tanda-tanda orang yang memperolehi hidayah Allah S.W. T [ 4 markah ]

(vi) Jelaskan dua sebab manusia memerlukan hidayah dalam kehidupan mereka. [4 markah]

(c) (i) Nyatakan dua faktor manusia sukar mendapat hidayah Allah [4 markah]

(ii) Terangkan sikap orang yang tidak mendapat hidayah Allah S.W.T. [4 markah]

(iii) Terangkan tiga cara berdakwah yang disarankan oleh syariat Islam. [6 markah]

(iv) Nyatakan dua pengajaran yang boleh diambil dari ayat di atas. [4 markah]

2 ( a) Ayat di atas menjelaskan tanda-tanda perbezaan antara orang yang mendapat hidayah

dengan orang yang tidak mendapat hidayah.

Berdasarkan ayat di atas:

(i) Apakah tanda orang yang mendapat hidayah? [2 markah ]

( ii ) Senaraikan empat perbuatan yang menghalang seseorang daripada mendapat hidayah

Allah SWT. [4 markah ]

( iii) Nyatakan perbezaan sikap di antara orang yang mendapat hidayah dengan orang yang

tidak mendapat hidayah. [2 markah ]

( iv.) Sahabat anda enggan melakukan ibadat fardu kerana berpendapat belum mendapat

hidayah Allah SWT.

Apakah hujah anda untuk membetulkan pendapatnya? [ 2 markah ]

KERTAS SOALAN TAMAT

18

SKEMA HIDAYAH MILIK ALLAH S.W.T


No Soalan Jawapan Markah

1 (a)

Maksud Potongan Ayat :

(i). Lapang dadanya untuk menerima Islam. (ii). Jadilah dadanya sesak dan sempit. (iii). Demikianlah Allah meniupkan azab.

[1 X 2m = 2m ] [1 X 2 m = 2m ] [1 X 2 m = 2m ]

(b) (i) Maksud hidayah : - petunjuk Allah ke jalan kebenaran kepada orang yang

dikehendakiNya.

[1 X 2 m = 2m ]

(ii) Dua cara untuk mendapatkan hidayah Allah S.W.T. : - sentiasa taat perintah Allah / contoh - sentiasa menjauhi larangan Allah / contoh - sentiasa berakhlak mulia - sentiasa menjaga hubungan sesama manusia - sentiasa menuntut ilmu / mempertingkatkan ilmu - sentiasa bergaul dengan alim ulama - sentiasa berzikir / tahmid / doa / qiamullail - sentiasa membaca Al-Quran / meneroka alam

[2 X 2 m = 4m ]

(iii) Dua perbezaan :

Mendapat hidayah Tidak mendapat hidayah

-taat perintah Allah -jauhi larangan Allah -berakhlak mulia -tenang

-lalai tunaikan perintah -lakukan larangan Allah -berakhlak buruk -berkeluh kesah

[2 X 2 m = 4m ]

(iv) Tiga kesan baik orang yang memperolehi hidayah : - jiwa / hati tenang kerana sentiasa berzikir - timbul keinginan untuk melakukan kebaikan seperti bersedekah /

amalan sunat - menjalani kehidupan berlandaskan syariat - mengamalkan akhlak mulia seperti menjaga pertuturan - meningkatkan iman melalui amal soleh

[3 X 2m = 6m ]

19

(v) Tanda-tanda orang yang memperolehi hidayah Allah S.W. T

- jiwa cenderung kepada akhirat - selalu menjauhkan diri daripada tipudaya keduniaan - selalu bersiap sedia menghadapi kematian - sentiasa mengutama amal ibadat berbanding urusan dunia

[2 X 2 m = 4m ]

(vi) Dua sebab manusia perlukan hidayah :

- supaya hidup tidak sesat dari jalan benar / hilang pedoman - dirahmati / diberkati Allah SWT kerana diredhaiNya - menjamin kebahagiaan hidup dunia dan akhirat - supaya mencapai kemajuan / kemakmuran dalam kehidupan

dunia

[3 X 2m = 6m ]

c (i) Dua faktor sukar mendapat hidayah Allah :

- meninggalkan perintah Allah - melakukan maksiat dan dosa besar - mengamalkan sifat mazmumah - derhaka kepada ibu-bapa

[2 X 2 m = 4m ]

(ii) Sikap orang yang tidak mendapat hidayah Allah :

- suka melakukan larangan Allah kerana lemah iman - mengamalkan akhlak tercela kerana tidak takut azab Allah - merasa malas beribadah kerana mengikut hawa nafsu - mudah melakukan maksiat kerana tiada benteng iman

[2 X 2 m = 4m ]

(iii) Tiga cara berdakwah yang disarankan oleh syariat Islam :

- berdakwah dengan berhikmah - memberi peringatan / nasihat dengan cara baik - berdebat / berbincang dengan baik

[3 X 2m = 6m ]

(iv) Dua pengajaran ayat di atas :

- Allah berkuasa memberi hidayah kepada orang yang dikehendaki

- orang yang menerima hidayah hatinya akan terbuka untuk menerima kebenaran

- hidayah Allah membentuk keperibadian mulia - kita wajib berusaha untuk mendapatkan hidayah Allah

[2 X 2 m = 4m ]

SKEMA JAWAPAN SOALAN SPM 2006

2 (a) i. Tanda orang yang mendapat hidayah- Menerima Islam

/melaksanakan segala tuntutan Islam tenang/beralkhlak

1 x 2m = 2m

20

ii. Empat Perbuatan Yang Menghalang Hidayah

- Melakukan perkara maksiat/ melanggar perintah Allah SWT

- mengamalkan budaya negatif yang melalaikan - memakan benda yang haram - meminum benda yang haram - mempersenda atau memperlekeh ajaran Islam/memijak

/melempar al-quran - memakai pakaian mendedahkan aurat/seksi/jarang - menderhaka ibu ibu bapa - tidak aolat / tidak berdoa

4 x 1m = 4m

(iii) Perbezaan sikap mendapat hidayah dengan tidak

mendapat hidayah

Mendapat hidayah Tidak mendapat hidayah

- Berakhlak mulia - rosak akhlak

- menjauhi maksiat - gemar kepada maksiat

- reda dengan ujian - sering salahkan takdir

- jalan yang benar - Jalan yang sesat

- lapang dada - sempit dada

- rajin beribadat - malas beribadat

2 x 1m = 2m

iv. Hujah enggan melakukan ibadat kerana belum mendapat hidayah

- seseorang tidak akan berubah jika tidak berusaha - hidayah tidak datang sendiri manusia perlu mencarinya

1 x 2m = 2m

SKEMA JAWAPAN TAMAT

21

AQIDAH TERAS KEHIDUPAN

SURAH AL-AN’AM AYAT 161 - 165

3. Firman Allah S.W.T:

Maksud ayat;

Ayat 161: Katakanlah (wahai Muhammad): "Sesungguhnya aku telah diberikan petunjuk hidayah

oleh Tuhanku ke jalan yang betul lurus, (kepada) ugama yang tetap teguh, iaitu agama Nabi

Ibrahim yang ikhlas, dan tiadalah ia dari orang-orang musyrik".

Ayat 162 Katakanlah: "Sesungguhnya sembahyangku dan ibadatku, hidupku dan matiku,

hanyalah untuk Allah Tuhan yang memelihara dan mentadbirkan sekalian alam.

Ayat 163: Tiada sekutu bagiNya, dan dengan yang demikian sahaja aku diperintahkan, dan aku

(di antara seluruh umatku) adalah orang Islam yang awal pertama - (yang berserah diri kepada

Allah dan mematuhi perintahNya)".

Ayat 164: Katakanlah: "(Sesudah aku mentauhidkan Allah dan berserah diri kepadaNya)

patutkah aku mencari Tuhan selain Allah, padahal Dia lah Tuhan bagi tiap-tiap sesuatu?

Dan tiadalah (kejahatan) yang diusahakan oleh tiap-tiap seorang melainkan orang itulah sahaja

yang menanggung dosanya; dan seseorang yang boleh memikul tidak akan memikul dosa

perbuatan orang lain (bahkan dosa usahanya sahaja); kemudian kepada Tuhan kamulah tempat

kamu kembali, lalu Ia menerangkan kepada kamu akan apa yang kamu berselisihan padanya.

22

Ayat 165: Dan Dia lah yang menjadikan kamu khalifah di bumi dan meninggikan setengah

kamu atas setengahnya yang lain beberapa darjat, kerana Ia hendak menguji kamu pada apa yang

telah dikurniakanNya kepada kamu. Sesungguhnya Tuhanmu amatlah cepat azab seksaNya, dan

sesungguhnya Ia Maha Pengampun, lagi Maha Mengasihani.


SURAH AL- AN’AM AYAT 161 – 165

Ayat 161 :Katakanlah wahai Nabi muhammad

s.a.w aku telah diberikan petunjuk oleh tuhanku ke jalan yang lurus iaitu agama Islam iaitu agama Nabi Ibrahim yang ikhlas dan dia bukan glg musyrikin

Ayat 162: Katakanlah sesungguhnya solatku,ibadatku, seluruh kehidupanku dan matiku hanya utk Allah(Tuhan sekelian alam dan tiada sekutu dgnnya)

Ayat 163: Tiada sekutu bagiNya, dan dengan yang demikian sahaja aku diperintahkan, dan aku (di antara seluruh umatku) adalah orang Islam yang awal pertama - (yang berserah diri kepada Allah dan mematuhi perintahNya)".

Ayat 164: Patutkah aku mencari Tuhan lain sedangkan Dia lah Allah sekalian alam. Dosa seseorang itu hanya ditanggung oleh dirinya sendiri bukan ditanggung oleh org lain. Kita akan kembali kepada Allah suatu hari nanti

Ayat 165: Kita merupakan khalifah di muka bumi ini, meningkatkan taraf sekelian kamu untuk menguji kamu.Setiap apa yang kita lakukan akan mendapat balasan daripada Allah s.w.t

Isi Kandungan Ayat

Nabi Muhammad telah memberi petunjuk oleh tuhanku ke jalan yang lurus iaitu agama Islam iaitu

agama Nabi Ibrahim yang ikhlas dan dia bukan glg musyrikin

23

2. Sesungguhnya solat,ibadat, seluruh kehidupan dan mati hanya utk Allah(Tuhan sekelian alam dan

tiada sekutu dgnnya)

3. Tidak boleh menyengutukan Allah dengan sesuatu. Nabi Muhammad merupakan adalah orang Islam

yang paling awal. - (yang berserah diri kepada Allah dan mematuhi perintahNya)".

4: - Tidak boleh menyembah tuhan lain selain Allah kerana DIA Tuhan sekalian alam.

- Dosa seseorang itu tidak boleh ditanggung oleh orang lain kecuali dirinya sendiri .

5: - Semua umat Islam merupakan khalifah di muka bumi ini,

- maka hendaklah kita semestinya meningkatkan ibadat dan Allah akan sentiasa menguji kita.

- Setiap apa yang kita lakukan akan mendapat balasan daripada Allah s.w.t

LATIHAN

(a) Terangkan maksud potongan ayat berikut:

(i)

[2 markah] (ii)

[2 markah]

(iii)

[2 markah]

(iv)

[2

markah]

(b) Ayat di atas sunat dibaca dalam solat sebagai menyerahkan segala urusan kda Allah SWT.

(i) Jelaskan dua matlamat hidup seorang muslim beribadah kepada Allah SWT

(ii) Jelaskan dua tanggungjawab utama seorang mukmin [4 markah]

(iii)

Terangkan tiga kebaikan menghayati ikrar di dalam ayat 162 bagi melahirkan

umat Islam yang cemerlang. [6 markah]

c (i) Apakah maksud syirik ? [2 markah]

24

(ii) Nyatakan bahagian syirik beserta contoh. [4 markah]

(iii) Jelaskan dua akibat ke atas masyarakat yang mengamalkan perbuatan tersebut.

[4 markah]

d (i) Jelaskan maksud istilah berikut:

- Hidayah

- Musyrikin [4 markah]

(ii) Jelaskan tiga bukti menunjukkan agama Islam adalah agama yang lurus[6 markah]

(iii) Terangkan tiga hujah untuk membuktikan Islam agama yang unggul. [6 markah]

(iv) Jelaskan maksud ungkapan “ Islam agama yang lurus” [2 markah]

d (i) Apakah yang anda faham tentang maksud ayat di atas. SPM 2007 [2 markah] (ii) Senaraikan empat tugas manusia sebagai hamba Allah di mukabumi ini. SPM

2007 [4 markah] (iii) Jelaskan hikmah Allah SWT menjadikan manusia berbeza taraf dan kedudukan

[4 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

SKEMA AQIDAH TERAS KEHIDUPAN

SURAH AL-AN’AM AYAT 161 – 165

Nombor

Soalan

Jawapan Catatan/ Markah

1 Maksud ayat :

(a) ( i ) Sesungguhnya solatku dan ibadatku dan hidupku [1 X 2m = 2 m]

( ii ) Dan matiku hanya untuk Allah tuhan sekelian alam [1 X 2m = 2 m]

( iii ) Tidak ada sekutu bagiNya, [1 X 2m = 2 m]

( iv ) Demikianlah aku diperintahkan [1 X 2m = 2 m]

(b) (i) Matlamat hidup seorang muslim beribadat kepada Allah SWT ialah:

- Untuk mendapatkan keredhaan Allah SWT - Untuk mendekatkan diri kepada Allah SWT - Sebagai bukti keimanan yang teguh kepada Allah SWT

[2 X 2m = 4 m]

25

(ii) Dua tanggungjawab utama seorang mukmin :

- Beribadat/mengabdikan diri kepada Allah SWT. - Manusia sebagai khalifah di muka bumi/ melaksanakan

perintah Allah S.W.T. - membina / mengimarahkan/ memakmurkan bumi

[2 X 2m = 4 m]

(iii) Tiga peranan ikrar ialah :

- mendorong menjadi hamba Allah SWT yang taat/ patuh/ bertaqwa

- dapat menjauhi sifat/amalan negatif - mendorong melakukan tanggungjawab dengan gigih dan

bersungguh-sungguh - Sebagai panduan mengimbangi keperluan hidup di dunia dan

akhirat - meletakkan setiap amalan sepenuhnya ikhlas kerana Allah SWT

[2 X 2m = 4 m]

c (i) Maksud syirik :

- Menyekutukan Allah SWT dengan sesuatu /menduakan Allah SWT dari segi zat, sifat dan perbuatan.

[2 X 2m = 4 m]

(ii) Bahagian syirik dan contohnya :

- Syirik jali – (nyata ) Contoh: Menyembah berhala.

- Syirik khafi – (tersembunyi / tidak nyata) Contoh : Riak/ ujub /takbur.

[4 X 1m = 4 m]

Nombor

Soalan

Jawapan

Catatan/ Markah

(iii) Dua akibat mengamalkan perbuatan tersebut ke atas masyarakat :

- Sesat / batal iman - Masyarakat tidak harmoni /pergaduhan / terputus silaturrahim - Masyarakat mundur/ketinggalan/lemah/miskin - Masyarakat cenderung dengan akhlak buruk. - Allah murka / azab yang pedih / dilaknat / masuk neraka - Mudah diancam musuh

[2 X 2m = 4 m]

c (i) Maksud istilah berikut :

- Hidayah – cahaya petunjuk daripada Allah SWT yang diberikan kepada orang yang dikehendakiNya.

- Musyrikin – orang yang menyekutukan Allah SWT

[2 X 2m = 4 m]

(ii) Tiga bukti menunjukkan Islam agama yang lurus :

- Islam menjamin keselamatan/kesejateraan dunia dan akhirat. - Syariat Islam membawa kebenaran - Ajaran Islam mengajar sifat kasih sayang - Ajaran Islam menuntut manusia melakukan kebaikan/menjauhi

kemungkaran - Sesuai diamalkan untuk semua bangsa, tempat dan masa

[3 X 2m = 6 m]

26

(iii) Tiga hujah untuk membuktikan Islam agama unggul :

- Islam agama samawi / wahyu daripada Allah SWT - mempunyai rasul sebagai pembimbing - Kebenarannya bersifat mutlak - Sesuai diamalkan untuk semua bangsa, tempat dan masa

[3 X 2m = 6 m]

(iv) Maksud ungkapan ``Islam agama yang lurus” :

- Risalah Islam yang dibawa oleh para Rasul membawa manusia beriman kepada Allah SWT

- Ajaran Islam menekankan prinsip hidup berasaskan akidah tauhid

- Islam ialah agama universal / terbuka kepada semua manusia

[1 X 2m = 2 m]

d (i) Maksud ungkapan ”Manusia bertanggungjawab terhadap semua

perbuatannya” :

- Manusia akan menanggung dosanya sendiri - Tiada orang yang boleh menanggung dosa orang lain - Manusia tidak akan menanggung dosa orang lain dan hanya - Menanggung dosanya sendiri - Manusia tidak boleh menyerah dosanya untuk ditanggung oleh

orang lain - Rasul bukan menanggung dosa kaumnya

[1 X 2m = 2 m]

(ii) Empat tugas manusia di muka bumi ini ialah :

- Mengabdikan diri kepada Allah SWT. - Mentadbir / mengurus bumi / pelihara alam - Menyampaikan dakwah / menjaga kesucian agma Islam - Memakmurkan bumi / memelihara alam - Menuntut ilmu - Tidak melakukan kejahatan / nahi mungkar - Berbuat baik sesama manusia - Menunaikan haji / solat / puasa / zakat - Mencari rezeki

SPM 2007

( 4 x 1 m = 4m

(iii)

Hikmah Allah SWT menjadikan manusia berbeza taraf kerana :

- Menguji kesabaran manusia / ketabahan / insaf / bersyukur - Supaya golongan kaya boleh menolong golongan miskin,

mendidik sifat pemurah - Mengeratkan silaturrahim / saling kenal mengenali / ada yang

memimpin dan dipimpin - Rajin berusaha untuk berjaya / mencipta sesuatu

SPM 2007

( 1 x 2m = 2 m)

SKEMA JAWAPAN TAMAT

27

CIRI-CIRI MUKMIN YANG BERJAYA

SURAH AL-MUKMINUN AYAT 1 – 11

4. Firman Allah S.W.T:

Maksudnya Sesungguhnya berjayalah orang-orang yang beriman [1] Iaitu mereka yang khusyuk dalam sembahyangnya [2] Dan mereka yang menjauhkan diri dari perbuatan dan perkataan yang sia-sia; [3] Dan mereka yang berusaha membersihkan hartanya (dengan menunaikan zakat harta itu); [4] Dan mereka yang menjaga kehormatannya, [5] Kecuali kepada isterinya atau hamba sahayanya maka sesungguhnya mereka tidak tercela: -[6] Kemudian, sesiapa yang mengingini selain dari yang demikian, maka merekalah orang-orang yang melampaui batas; [7]Dan mereka yang menjaga amanah dan janjinya; [8] Dan mereka yang tetap memelihara sembahyangnya; [9] Mereka itulah orang-orang yang berhak mewarisi –[10] Yang akan mewarisi Syurga Firdaus; mereka kekal di dalamnya.[11]


-

28

SURAH AL-MUKMINUN AYAT 1 – 11

Ayat 1: Sesungguhnya berjayalah orang yang beriman iatu mereka yang;

Khusyuk dalam solat [ayat 2] Meninggalkan perbuatan yang sia-sia (lagha)

[ayat 3] Mengeluarkan zakat [ayat 4] Menjaga kehormatan diri/kemaluannya [ayat

5] kecuali pada isteri dan hamba mereka (itu

tidak tercela) ayat 6] Sesiapa yg mengingini selain dari itu, mereka

adalah golongan melampau batas [ayat 7] Mereka yang menjaga /menunaikan amanah

dan janji[ ayat 8] dan tetap memelihara solatnya [ayat 9]

Mereka itulah yang akan mewarisi [ ayat 10] Mereka yang mewarisi syurga firdaus selama

lamnya [ayat 11]

Isi Kandungan Ayat

Ciri mukmin yang Berjaya ialah mereka yang; Beriman [1] Khusyuk dalam sembahyangnya [2] Menjauhkan diri dari perbuatan dan perkataan yang sia-sia; [3] Berusaha membersihkan hartanya (dengan menunaikan zakat harta itu); [4] Menjaga kehormatannya, [5] Kecuali kepada isterinya atau hamba sahayanya maka sesungguhnya

mereka tidak tercela: -[6] Mengingini selain dari yang demikian, maka merekalah orang-orang yang melampaui batas; [7] Menjaga amanah dan janjinya; [8] Tetap memelihara sembahyangnya; [9] Berhak mewarisi Syurga Firdaus; mereka kekal di dalamnya.[11]

LATIHAN

a) Terangkan maksud potongan ayat berikut:

(i)

[2 markah]

29

(ii)

[2 markah]

(iii)

[2 markah]

b) Ayat di atas menjelaskan ciri-ciri mukmin yang berjaya.

(i) Nyatakan tiga ciri mukmin yang berjaya sebagaimana dinyatakan dalam ayat di atas. [6 markah]

(ii) Jelaskan tiga cara untuk mendapatkan khusyuk dalam solat. [6 markah]

(iii)

Nyatakan jenis-jenis zakat. [2 markah]

(iv) Jelaskan dua peranan zakat dalam meningkatkan ekonomi umat Islam. [4 markah]

(v) Antara perkara yang dilarang dalam Islam ialah melakukan perkara yang sia-sia. Senaraikan tiga contoh perkara tersebut. [6 markah]

(vi) Terangkan dua pengajaran yang boleh di ambil daripada ayat di atas. [4 markah]

2 Firman Allah S.W.T:

a)

Terangkan maksud potongan ayat berikut:

(i)

[2 markah]

(ii)

[2 markah]

(iii)

[2

6-11

30

markah]

(iv) Nyatakan tiga cara untuk memelihara solat. [6 markah]

b) Ayat di atas menjelaskan ciri-ciri mukmin yang berjaya.

(i) Jelaskan tiga ciri mukmin yang berjaya. [3 markah]

(ii) Setiap umat Islam wajib menjaga kehormatan diri.

Nyatakan tiga contoh menjaga kehormatan diri. [6 markah]

(iii) Terangkan tiga sebab Islam menyuruh umatnya menjaga kehormatan diri.

[6 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

SKEMA CIRI-CIRI MUKMIN YANG BERJAYA

SURAH AL-MUKMINUN AYAT 1 - 11

31

Nombor


1 Maksud ayat :

(a) ( i ) Sesungguhnya berjayalah orang-orang mukmin [ 1 x 2m = 2m]

( ii ) Dan orang-orang yang khusyuk dalam solat [ 1 x 2m = 2m]

( iii ) Orang yang menjaga kehormatan dirinya [ 1 x 2m = 2m]

(b) (i) Tiga ciri mukmin yang berjaya :

- Orang yang khusuk dalam sembahyang - Menjauhi perkara yang sia-sia - Orang yang mengeluarkan zakat - Memelihara kehormatan diri

[ 3 x 1m = 3m]

(ii) Tiga cara untuk mendapat khusyuk dalam solat :

- Memahami maksud setiap ayat yang dibaca - Tidak mengingati perkara lain dalam solat - Menumpukan pandangan ke tempat sujud - Ditunaikan secara ikhlas - Menyempurnakan segala rukun dan syarat solat -

[ 3 x 2m = 6m]

(c) (i) Jenis-jenis zakat :

- Zakat harta - Zakat fitrah

[ 2 x 1m = 2m]

(ii) Dua peranan zakat :

- Digunakan untuk melaksanakan / membiayai projek pembangunan umat Islam

- biasiswa / bantuan pelajaran - digunakan sebagai modal / bantuan orang miskin untuk

memperbaiki taraf hidup

[ 2 x 2m = 4m]

(d) (i) Tiga contoh perbuatan yang sia-sia :

- Membuang masa tanpa tujuan / melepak - Melakukan kerosakan / vandalisme - Lumba haram / rempit - Ponteng sekolah - Berbual-bual kosong

[ 3 x 1m = 3m]

(ii) Tiga kebaikan menjauhi perbuatan sia-sia :

- Maruah diri dipandang mulia / tinggi / dihormati - Mendapat kejayaan hidup di dunia dan di akhirat - Sentiasa berdisiplin / akhlak mulia dalam kehidupan - Diberkati / diredhai / dirahmati Allah kerana menjauhi

larangan-Nya - Mendapat ketenangan jiwa kerana cenderung ke arah

kebaikan

(iii) Dua pengajaran ayat :

- Umat Islam hendaklah tunaikan solat dengan khusyuk kerana

32

ia merupakan tiang agama - Umat Islam hendaklah sentiasa memelihara maruah diri - Setiap orang mesti berazam untuk berjaya dalam kehidupan

dunia dan akhirat - Umat Islam wajib menegluarkan zakat apabila cukup syarat - Umat Islam hendaklah menjauhi perbuata sia-sia

[ 2 x 2m = 4m]

2

(a) Maksud ayat :

( i ) Siapa yang mengingini selain daripada itu [ 1 x 2m = 2m]

( ii ) Menjaga amanah dan janji [ 1 x 2m = 2m]

( iii ) Orang yang memelihara solatnya [ 1 x 2m = 2m]

(b) (i) Tiga ciri mukmin yang berjaya :

- Menjaga / memelihara kehormatan diri. - Menjaga amanah. - Menepati janji - Memelihara solat.

[ 3 x 1m = 3m]

(ii) Tiga contoh menjaga kehormatan diri :

- Menutup aurat dengan sempurna. - Menjauhi pergaulan bebas / menjaga batas pergaulan - Menyalurkan keinginan nafsu / syahwat melalui

perkahwinan. - Menghindarkan diri daripada terlibat dengan perkara keji /

maksiat.

[ 3 x 2m = 6m]

(iii) Tiga sebab Islam menyuruh umatnya menjaga kehormatan diri :

- Terhindar daripada maksiat / zina. - Menjaga maruah / kesucian umat Islam. - Agar orang Islam dihormati / disanjung - Supaya hidup menjadi tenteram dan aman.

[ 3 x 2m = 6m]

(iv) Tiga cara untuk memelihara solat :

- Mendirikan solat pada awal waktu. - Menjaga rukun-rukun dan syarat sah solat dengan sempurna - Memelihara bacaan dalam solat - Mengerjakan solat dengan khusyuk dan bersungguh-sungguh

[ 3 x 2m = 6m]

(v) Tiga kebaikan terhadap diri seseorang yang melaksanakan solat

dengan sempurna

- Mendapat ganjaran pahla daripada Allah SWT - Mendapat kebahagiaan hidup di dunia dan akhirat - Disayangi / dirahmati / dirahmati oleh Allah SWT sepanjang

masa

[ 3 x 2m = 6m]

33

- Terhapus dosa-dosa kecil - Mendapat kemuliaan di sisi masyarakat -

c (i) Dua sifat selain menepati janji

- Apabila bercakap ia berbohong - Apabila bertengkar melampaui batas

[ 1 x 2m = 2m]

ii. Tiga Cara menunaikan amanah

- melaksanakan tugas yang diamanahkan dengan sempurna - bertanggungjawab terhadap apa yang diamanahkan - tidak mengkhianati amanah yang diberikan -

[ 3 x 2m = 6m]

SKEMA JAWAPAN SPM 2005

d (i) Empat ciri mukmin yang berjaya selain mereka yang khusyuk dalam

solat ialah

- Tidak melakukan perkara yang sia-sia - Mengeluarkan zakat - Memelihara kehormatan dan maruah diri/menjauhi zina - Menjaga amanah yang dipertanggungjawabkan - Menunaikan janji

[4 X 1m = 4m]

(ii) Cara mencapai tahap khusyuk dalam solat ialah

- Mengagungkan kebesaran dan kemuliaan Allah SWT - Memahami maksud setiap ayat dan lafaz yang dibaca - Tidak mengingati perkara lain yang boleh melalaikan dan

Tidak memberi tumpuan dalam solatnya - Memastikan suasana dan tempat solat tenang dan aman - Menumpukan pandangan ke tempat sujud - Memberi sepenuh perhatian kepada Allah SWT - Ditunaikan secara ikhlas - Mengharapkan Allah SWT menerima solatnya - Menyempurnakan segala syarat dan rukun solat - Merasakan diri seorang hamba yang berhadapan dengan

penciptanya

[1 X 2m = 2m]

(iii) Maksud potongan ayat

” Sesiapa yang mengingini selain daripada itu / maka mereka adalah

orang yang melampaui batas’’

SKEMA JAWAPAN TAMAT

NASIHAT LUQMAN AL-HAKIM SURAH LUQMAN AYAT 12-19

34

5. Firman Allah swt

-

-

Maksudnya

Dan sesungguhnya Kami telah memberi kepada Luqman, hikmat kebijaksanaan, (serta Kami perintahkan

kepadanya): Bersyukurlah kepada Allah (akan segala nikmatNya kepadamu)". Dan sesiapa yang

bersyukur maka faedahnya itu hanyalah terpulang kepada dirinya sendiri, dan sesiapa yang tidak

bersyukur (maka tidaklah menjadi hal kepada Allah), kerana sesungguhnya Allah Maha Kaya, lagi

Maha Terpuji [12].

Dan (ingatlah) ketika Luqman berkata kepada anaknya, semasa ia memberi nasihat kepadanya:" Wahai

anak kesayanganku, janganlah engkau mempersekutukan Allah (dengan sesuatu yang lain),

sesungguhnya perbuatan syirik itu adalah satu kezaliman yang besar"[13].

Dan Kami wajibkan manusia berbuat baik kepada kedua ibu bapanya; ibunya telah mengandungnya

dengan menanggung kelemahan demi kelemahan (dari awal mengandung hingga akhir menyusunya), dan

tempoh menceraikan susunya ialah dalam masa dua tahun; (dengan yang demikian) bersyukurlah

kepadaKu dan kepada kedua ibubapamu; dan (ingatlah), kepada Akulah jua tempat kembali (untuk

menerima balasan) [14].

Dan jika mereka berdua mendesakmu supaya engkau mempersekutukan denganKu sesuatu yang engkau

- dengan fikiran sihatmu - tidak mengetahui sungguh adanya maka janganlah engkau taat kepada mereka;

dan bergaulah dengan mereka di dunia dengan cara yang baik. Dan turutlah jalan orang-orang yang rujuk

kembali kepadaKu (dengan tauhid dan amal-amal yang soleh). Kemudian kepada Akulah tempat kembali

kamu semuanya, maka Aku akan menerangkan kepada kamu segala yang kamu telah kerjakan [15].

(Luqman menasihati anaknya dengan berkata): "Wahai anak kesayanganku, sesungguhnya jika ada

sesuatu perkara (yang baik atau yang buruk) sekalipun seberat bijih sawi, serta ia tersembunyi di

dalam batu besar atau di langit atau pun di bumi, sudah tetap akan dibawa oleh Allah (untuk

dihakimi dan dibalasNya); kerana sesungguhnya Allah Maha Halus pengetahuanNya; lagi Amat

Meliputi akan segala yang tersembunyi.[16]

"Wahai anak kesayanganku, dirikanlah sembahyang, dan suruhlah berbuat kebaikan, serta laranglah

daripada melakukan perbuatan yang mungkar, dan bersabarlah atas segala bala bencana yang

menimpamu. Sesungguhnya yang demikian itu adalah dari perkara-perkara yang dikehendaki diambil

berat melakukannya. [17]

"Dan janganlah engkau memalingkan mukamu (kerana memandang rendah) kepada manusia, dan

janganlah engkau berjalan di bumi dengan berlagak sombong; sesungguhnya Allah tidak suka kepada

tiap-tiap orang yang sombong takbur, lagi membanggakan diri[18].

"Dan sederhanakanlah langkahmu semasa berjalan, juga rendahkanlah suaramu (semasa berkata-

kata), sesungguhnya seburuk-buruk suara ialah suara keldai" [19].

35


SURAH LUQMAN AYAT 12 – 19

Ayat 12; Sesungguhnya Allah telah beri Luqman hikmat kebijaksanaan dgn bersyukur kepada Allah swt Sesiapa yang bersyukur akan mendapat faedah dan mereka yang tidak bersyukur itu tidak menjadi hal kepada Allah kerana Allah Maha kaya & Maha Terpuji. Ayat 13: Luqman berkata kepada anaknya;

Jangan syirik kepada Allah kerana perbuatan syirik merupakan kezaliman yang besar

Ayat 14: Berbuat baik kpd ibubapa sebab; ibu mengandungkan kita dgn kepayahan sehingga bercerai susu ialah dalam masa 2 tahun

Oleh itu bersyukur kepadaKu dan kpd ibubapamu Ayat 15: Jangan taati mereka jika mereka mensyirik

Allah dengan sesuatu yang kamu tidak tahu tetapi begaullah dgn mereka di dunia secara baik

Taati mereka jika mereka taat kepadaKU kerana kepadaKu tempat kamu kembali. Kemudian aku terangkan kepadamu segala perbuatan kamu.

Ayat 16: Kata Luqman wahai anakKU Allah akan membalas semua kejahatan dan kebaikan walaupun sebesar biji sawi tersembunyi dalam batu, dilangit atau dibumi, Allah tetap akan memberi balasan kerana pengetahuan Allah sangat teliti dan mencakupi semua perkara.

Ayat 17: Dirikan solat Buatlah kebaikan dan jauhi kejahatan Bersabar dgn semua bala yg menimpa, sesungguhnya perbuatan tersebut hendaklah diambil berat

Ayat 18: Janganlahkamu memalingkan mukamu (kerana memandang rendah)kepada org lain, kerana Allah tidak suka kepada org yang berlagak sombong dan dan bangga diri.

Ayat 19: Sedehanakanlah langkahmu semasa berjalan Rendahkan suara semasa bercakap kerana seburuk-buruk suara ialah suara kaldai.

ISI KANDUNGAN AYAT

36

1. Sesungguhnya Allah telah beri Luqman hikmat kebijaksanaan dgn bersyukur kepada Allah swt dan

sesiapa yang bersyukur akan mendapat faedah dan mereka yang tidak bersyukur itu tidak

menjadi hal kepada Allah kerana Allah Maha kaya & Maha Terpuji.

2. Luqman berkata kepada anaknya;

- Ayat 13: Jangan syirik kepada Allah kerana perbuatan syirik merupakan kezaliman yang

besar

- Ayat 14: Berbuat baik kpd ibubapa sebab; ibu mengandungkan kita dgn kepayahan

sehingga bercerai susu ialah dalam masa 2 tahun. Oleh itu bersyukur kepadaKu dan kpd

ibubapamu

- Ayat 15: Jangan taati mereka jika mereka mensyirik Allah dengan sesuatu yang kamu tidak

tahu tetapi begaullah dgn mereka di dunia secara baik. Taati mereka jika mereka taat

kepadaKU kerana kepadaKu tempat kamu kembali. Kemudian aku terangkan kepadamu

segala perbuatan kamu.

- Ayat 16: Kata Luqman wahai anakKU Allah akan membalas semua kejahatan dan

kebaikan walaupun sebesar biji sawi tersembunyi dalam batu, dilangit atau dibumi, Allah

tetap akan memberi balasan kerana pengetahuan Allah sangat teliti dan mencakupi semua

perkara.

- Ayat 17: Dirikan solat. Buatlah kebaikan dan jauhi kejahatan. Bersabar dgn semua bala yg

menimpa, sesungguhnya perbuatan tersebut hendaklah diambil berat

- Ayat 18: Janganlahkamu memalingkan mukamu (kerana memandang rendah)kepada org lain,

kerana Allah tidak suka kepada org yang berlagak sombong dan dan bangga diri.

- Ayat 19: Sederhanakanlah langkahmu semasa berjalan. Rendahkan suara semasa

bercakap kerana seburuk-buruk suara ialah suara kaldai.

LATIHAN

37


(i)

[2 markah]

(ii)

[2 markah]

(iii)

[2 markah]

(b

) (i) Ayat di atas menerangkan nasihat Luqman al- Hakim kepada anaknya.

Nyatakan nasihat-nasihat tersebut. [4 markah]

(ii) Jelaskan dua usaha yang perlu dilakukan untuk menghindari perbuatan syirik. [4 markah]

(iii) Apakah hukum mentaati ibubapa. [2 markah]

(iv) Nyatakan dua cara berbakti kepada ibubapa. [4 markah]

(v) Terangkan dua punca anak-anak menderhaka kepada ibubapa. [4 markah] 2 Firman Allah S.W.T:


(i)

[2 markah]

(ii)

[2 markah]

(iii)

17

38

[2 markah]

(b

)

Ayat di atas menjelaskan perintah melaksanakan amar makruf nahi mungkar.

(i) Apakah maksud amar makruf nahi mungkar. [2 markah]

(ii) Nyatakan dua contoh amar makruf nahi mungkar.

[4 markah]

(iii) Terangkan tiga kesan melaksanakan amar makruf nahi mungkar kepada masyarakat.

[6 markah]

(iv) Solat yang dilakukan dengan sempurna dapat mencegah daripada kemungkaran.

Huraikan tiga hujah bagi menyokong pernyataan di atas. [6 markah]

(v) Ayat di atas memerintahkan supaya kita bersabar.

Nyatakan tiga kelebihan bersabar. [6 markah]

3 Firman Allah S.W.T:

(a)


(i)

[2 markah]

(ii)

[2

markah]

(iii)

[2 markah]

(b) Ayat di atas menjelaskan larangan bersifat sombong.

(i) Terangkan tiga kerugian yang akan menimpa seorang yang bersifat sombong. [6 markah]

(ii) Huraikan dua hikmah larangan perbuatan tersebut dalam Islam [4 markah]

(iii) Huraikan tiga kebaikan di dunia bagi seseorang yang menjauhi sifat sombong. [6 markah]

4 Firman Allah S.W.T: (Surah Luqman ayat 19)

(a)


:18

( :)

39

(i)

[2 markah]

(ii)

[2 markah]

(iii)

[2 markah]

(b) Ayat di atas menjelaskan kepentingan adab dalam pergaulan.

(i) Nyatakan dua adab ketika berbicara dan berjalan. [4 markah]

(ii) Nyatakan tiga tujuan mengingati balasan Allah S.W.T. [6 markah]

(iii) Jelaskan dua pengajaran yang boleh diambil dari ayat di atas.

KERTAS SOALAN TAMAT

SKEMA NASIHAT LUQMAN AL-HAKIM

SURAH LUQMAN AYAT 12 - 19

Nombor


(i) Hukum mentaati ibu bapa adalah wajib [ 1 x 2m = 2m]

(ii) Dua cara berbakti kepada ibu bapa :

- Taat / patuh kepada ibu bapa selagi tidak bertentangan dengan syarak

- Membantu ibu bapa yang susah - Menziarahi mereka ketika berjauhan - Merawat ibu bapa yang sakit - Membantu ibu bapa mengerjakan ibadat ketika uzur - Mendoakan kesejahteraan mereka

[ 2 x 2m = 4m]

(iii) Dua faktor anak derhaka :

- Kurang didikan agama - Lemah iman / iman tidak mantap dalam diri - Pengaruh pergaulan / ingin bebas - Pengaruh persekitaran / budaya barat / media massa - Tidak mengamalkan ajaran Islam dalam kehidupan

[ 2 x 2m = 4m]

40

(iv) Tiga akibat menderhaka kepada kedua ibubapa

- Azab / dilaknat /dimurkai Allah SWT - Dibenci masyarakat rakan dan jiran kerana berakhlak

buruk. - Jiwa tidak tenteram / hidup tidak aman dan kucar kacir

[ 3 x 2m = 6m]

2 (a) Maksud potongan ayat :

Wahai anakku dirikanlah solat [ 1 x 2m = 2m]

Dan cegahlah kemungkaran [ 1 x 2m = 2m]

Sesungguhnya perbuatan tersebut sangat utama [ 1 x 2m = 2m]

(b) (i) Maksud amar makruf nahi mungkar :

Amar makruf : menyuruh melakukan kebaikan

Nahi mungkar : mencegah melakukan kemungkaran.

[ 2 x 1m = 2m]

(ii) Dua contoh amar makruf :

- Mengajak rakan solat berjemaah / ibadat - Mengajak rakan menghadiri majlis ilmu. - Mengajak rakan untuk melakukan kebajikan / sedekah

Dua contoh nahi mungkar :

- Menghalang perbuatan maksiat Menangkap pencuri / ponteng sekolah / bergaduh

Mencegah rakan yang melakukan vandelisme

[ 4 x 1m = 4m]

(iii)

Dua nasihat selain amar makruf nahi mungkar

- bersabar apabila menerima musibah - mendirikan solat

[ 2 x 2m = 4m]

(iv) Dua contoh amar makruf nahi munkar yang boleh dilaksanakan di

sekolah :

Dua contoh amar makruf :

- Mengajak rakan solat berjemaah / ibadat - Mengajak rakan menghadiri majlis ilmu. - Mengajak rakan untuk melakukan kebajikan / sedekah - Menasihati pelajar supaya menghormati guru dan

mentaati perintah mereka - Kempen menjaga kebersihan sekolah

Dua contoh nahi mungkar :

- Menghalang perbuatan maksiat Menangkap pencuri / ponteng sekolah / bergaduh

Mencegah rakan yang melakukan vandelisme

[ 2 x 2m = 4m]

c (i) Dua akibat terhadap masyarakat ialah

- Kemungkaran dan kemaksiatan bertambah kerana perkara mungkar tidak dicegah

- Tiada keamanan dalam masyarakat kerana gejala sosial

[ 2 x 2m = 4m]

41

berleluasa -

(ii) Tiga kebaikan melaksanakan amar makruf nahi mungkar kepada

masyarakat :

- Hidup aman / sejahtera / kerana mementingkan amalan amar makruf nahi mungkar

- Aktiviti harian berjalan lancar kerana masyarakat hidup harmoni

- Gejala negatif dapat dikawal / dibendung kerana usaha pencegahan sentiasa dilakukan

- Dakwah Islam berkembang pesat kerana usaha amar makruf dilakukan oleh banyak pihak

[ 3 x 2m = 6m]

(iii) Tiga kelebihan sabar :

- Hubungan sesama manusia dapat dipelihara - dikasihi / diberkati / dirahmati kerana mengamalkan

akhlak mahmudah - Mendapat ketenangan hidup / jiwa kerana mentaati

perintah Allah SWT - Menghindarkan diri daripada terjebak dengan perkara

buruk / maksiat kerana takut azab Allah SWT - Dihormati masyarakat kerana berakhlak mulia - Masalah dapat diselesaikan dengan bijak kerana

kehidupan berlandaskan syariat

[ 3 x 2m = 6m]

(iv) Tiga hujah pernyataan tersebut :

- Meletakkan ketaatan kepada Allah SWT sebagai satu keutamaan

- Takut melakukan maksiat - Solat dapat membentuk akhlak / mendidik / manusia ke

arah kebaikan - Menghayati / mengamalkan maksud ayat yang dibaca

dengan sempurna

[ 3 x 2m = 6m]


Dan janganlah engkau palingkan muka kepada manusia [ 1 x 2m = 2m]

Dan jangan engkau berjalan di muka bumi dengan berlagak

sombong

[ 1 x 2m = 2m]

Sesungguhnya Allah SWT tidak suka orang yang sombong

[ 1 x 2m = 2m]

(b) (i) Tiga akibat sifat sombong :

- Dibenci / dipulau/disisih/hilang kawan kerana mengamalkan sifat mazmumah

- Susah mendapat pertolongan kerana tiada hubungan baik sesama manusia

42

- Maruah diri terjejas kerana tidak menagamalkan sifat-sifat mulia

- Ketinggalan dalam aspek kehidupan/mundur kerana mengekalkan sifat-sifat mazmumah

- Mengundang kemurkaan Allah SWT kerana melakukan larangan-Nya.

[ 3 x 2m = 6m]

(ii) Dua hikmah larangan perbuatan tersebut :

- Memelihara maruah/kehormatan diri - Hubungan baik dengan masyarakat terpelihara - Mendapat rahmat/diberkati Allah SWT - Mudah mendapat pertolongan/disayangi/dihormati

[ 2 x 2m = 4m]

(iii) Tiga kebaikan di dunia kerana menjauhi sifat sombong :

- Mengukuhkan iman kerana menjauhi larangan-Nya - Tidak lupa diri kerana merasakan kerdil di sisi Allah SWT - Dapat menjaga hubungan baik sesama manusia kerana

mengamalkan sifat mahmudah - Sentiasa di hormati/ dikasihi oleh masyarakat kerana

mengamalkan sikap kerjasama

[ 3 x 2m = 6m]


Dan sederhanakanlah langkah mu semasa berjalan [ 1 x 2m = 2m]

Dan rendahkan suara mu [ 1 x 2m = 2m]

Sesungguhnya seburuk-buruk suara ialah suara keldai

[ 1 x 2m = 2m]

(b) (iv) Dua adab berbicara :

- Menunjukan muka yang manis - Melihat wajahnya ketika berkata-kata/bercakap - Menggunakan bahasa yang baik - berbicara dengan lemah lembut

[ 2 x 1m = 2m]

(ii) Tiga tujuan mengingati balasan Allah SWT :

- Merasa takut untuk melakukan dosa / maksiat / kemungkaran

- Sentiasa berusaha melakukan kebaikan / kebajikan / amalan sunat

- Tidak akan mengabaikan tanggungjawab sebagai khalifah / ibadat wajib

- Yakin terhadap kebesaran/keadilan Allah SWT

[ 3 x 2m = 6m]

(iii) Dua pengajaran ayat :

43

- Kita hendaklah sentiasa berakhlak mulia kerana ia merupakan identiti umat Islam

- Kita hendaklah sentiasa mengamalkan sikap sederhana ketika berbicara

- Sebagai umat Islam kita hendaklah menjauhi daripada sifat sombong

[ 2 x 2m = 4m]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

MAKANAN YANG BAIK

Sabda Rasulullah s.a.w. :

Maksudnya;

Daripada Abu Hurairah r.a meriwayatakan, katanya Rasulullah saw bersabda; Sesungguhnya Allah itu baik

dia idak menerima melainkan yang baik.. Sesungguhnya Allah memerintah orang mukmin dengan apa yang

diperintahkannya kepada semua Rasul dengan firmannya (seperti yang tersebut dalam hadis bermaksud):

Wahai sekelian rasul! Makanlah makanan yang baik dan beramallah dengan amalan yang soleh. Firmannya

lagi Wahai sekelian orang yang beriman makanlah makanan yang baik yang telah kami beri rezeki kepada

kamu. Kemudian baginda menyebutkan seorang lelaki yang jauh perjalanannya, kusust masai rambutnya dan

berdebu mukanya menghulurkan kedua tangannya kelangit (berdoa) wahai tuhanku! Wahai tuhanku! Pada

1

.

44

hal makanannya haram, minumannya haram dan pakaiannya haram dan (mulutnya) disuapkan dengan yang

haram. Maka bagaimanakah akan diperkenankan doanya

HADIS ISI KANDUNGAN AYAT

- Allah maha baik dan sukakan kebaikan - Allah memerintahkan orang-orang mukmin dengan apayang diperintahkan kepada semua rasul dengan firmannya; - Wahai sekelian rasul; Makanlah makanan yang baik dan beramal dengan amalan soleh - Wahai orang beriman Makanlah makanan yang

baik yang telah diberi rezeki kepada Kamu………kataNYA lagi

- Seorang lelaki yang jauh perjalanannya dgn

keadaan kusut masai rambutnya/ dan berdebu mukanya/dgn menghulurkan tangan ke langit (berdoa) ;

- Ya Allah, Ya Allah pada hal dia makan, minum dan pakai dgn benda haram, Allah tidak akan memakbulkan doanya.

ISI KANDUNGAN AYAT

1. Allah maha baik dan sukakan kebaikan

2. Allah memerintahkan orang-orang mukmin dengan apa yang diperintahkan kepada semua rasul

dengan firmannya; Wahai sekelian rasul;

- Makanlah makanan yang baik dan beramal dengan amalan soleh

- Wahai orang beriman Makanlah makanan yang baik yg telah diberi rezeki kepada …kataNYA lagi

- Seorang lelaki yang jauh perjalanannya dgn keadaan kusut masai rambutnya/ dan berdebu

mukanya dgn menghulurkan tangan ke langit (berdoa) ; Ya Allah, Ya Allah pada hal dia makan,

minum dan pakai dgn benda haram, Allah tidak akan memakbulkan doanya

LATIHAN

a

Nyatakan maksud potongan hadis berikut:

(i) [2

markah] (ii)

[2

markah] (iii)

[2 markah]

(iv) [2 markah]

45

b Hadis di atas menerangkan tentang makanan yang baik.

(i) Nyatakan ciri makanan dan minuman yang baik. ( SPM 2004 ) [4 markah]

(ii) Senaraikan perintah Allah SWT yang lain dalam hadis di atas. ( SPM 2005 )

[2 markah] (iii) Jelaskan dua hikmah memilih makanan yang baik. ( SPM 2004 )

[4 markah] (iv) Jelaskan tiga akibat mengabaikan makanan yang halal.

[6 markah] c (i) Terangkan kepentingan memilih makanan dan minuman yang baik.

[6 markah] (ii) Nyatakan dua syarat Islam mengharuskan umatnya memakan makanan yang

aram ketika darurat. [4 markah]

(iii) Terangkan dua hikmah rukhsah makan dan minum yang haram dalam keadaan darurat. [4 markah]

(iv) Terangkan hubungan antara makanan dengan ibadah [2 markah]

d (i) Pakaian melambangkan keperibadian seseorang muslim. Nyatakan dua garis panduan berpakaian menurut Islam.

[4 markah] (ii) Senaraikan tiga ciri pakaian yang dilarang dalam Islam. [6 markah]

(iii) Jelaskan dua hikmah wanita diwajibkan menutup aurat. [4 markah]

(iv) Terangkan tiga pengajaran yang dapat diambil daripada hadis di atas. [6 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

SKEMA TAJUK : ( MAKANAN YANG BAIK)

Nombor

Soalan

Jawapan Markah

(a). ( i ) Dia tidak menerima melainkan yang baik. [1 x 2m =2m]

( ii ) Makanannya haram dan minumannya haram [1 x 2m =2m]

( iii ) Makanlah makanan yang baik [1 x 2m =2m]

( iv ) Bagaimana akan diperkenankan doanya [1 x 2m =2m]

(b)

( i )

Ciri-ciri makanan / minuman yang baik :

- Tidak memudaratkan kesihatan dan tidak beracun - Makanan dari sumber yang halal - Makanan yang bersih dan segar - Tidak ada dalil yang mengharamkannya - Disembelih dengan nama Allah SWT.

[ 2 x 2m =4m]

( ii ) Perintah Allah yang lain :

- Melakukan amal soleh - Tidak memakai pakaian yang haram

46

Nombor

Soalan

Jawapan Markah

[2 x 1m=2m]

( iii ) Dua hikmah memilih makanan yang baik :

- Menjamin kesihatan tubuh badan sentiasa terpelihara - Otak menjadi lebih cergas apabila badan kita sihat - Dapat melakukan ibadat dengan baik pada setiap masa - Doa dimakbulkan

[3 x 2m=6m]

( iv ) Tiga akibat mengabaikan makanan yang halal :

- Doa tidak dimakbulkan Allah SWT kerana hatinya kotor - Ibadah menjadi sia-sia kerana tidak diterima Allah - Memudaratkan kesihatan kerana mudah mendapat penyakit - Mendapat azab /dimurkai Allah SWT / masuk neraka - Menjatuhkan maruah umat Islam/dipandang hina - Merosak / melemahkan akal sehingga sukar mendapat ilmu - Susah mendapat hidayah daripada Allah SWT

[3 x 2m=6m]

(c) ( i ) Tiga kepentingan memilih makanan dan minuman yang baik :

- Menjaga kesihatan badan supaya tidak dihinggapi penyakit - Memelihara kewarasan akal kerana tidak meminum arak - Menjaga maruah diri supaya tidak tercemar - Mendapat pahala kerana mengikut sunnah - Menjauhi diri daripada siksaan neraka - Supaya doa dimakbulkan Allah S.W.T.

[3 x 2m=6m]

(ii) Dua syarat diharuskan memakan makanan haram :

- Hanya terdapat makanan yang haram - Makan sekadar menyelamatkan nyawa - Makan/minum bukan untuk kenyang

[2 x 2m=4m]

(iii) Dua hikmah rukhsah makan dan minum dalam keadaan darurat:

- Menjaga nyawa sebagai suatu yang berharga - Ajaran Islam tidak membebankan umatnya - Memberi kelonggaran ketika darurat

[2 x 2m=4m]

. (iv) Hubungan antara makanan dengan ibadah ialah :

- merupakan asas kepada sahnya ibadat yang dilakukan - doa yang diminta bergantung kepada makanan yang dimakan

[1 x 2m=2m]

(d) ( i ) Dua garis panduan berpakaian :

- Tidak terlalu ketat hingga menampakkan susuk tubuh - Tidak terlalu jarang yang menampakkan aurat - Tidak berpakaian yang berlawanan jantina - Berpakaian menutup aurat - Tidak menyerupai pakaian agama lain

[2 x 2m=4m]

47

Nombor

Soalan

Jawapan Markah

(ii) Tiga ciri pakaian yang dilarang :

- Memakai emas dan sutera tulen bagi lelaki - Pakaian yang jarang menampakkan aurat - Pakaian yang ketat yang menampakkan susuk tubuh - Pakaian yang berlainan jantina - Pakaian yang menyerupai pakaian agama lain

[3 x 2m=6m]

(iii) Dua hikmah wanita diwajibkan menutup aurat :

- Mengelakkan daripada fitnah dalam masyarakat - Menjaga maruah diri/Islam daripada dipandang serong - Mengelakkan berlaku maksiat dalam masyarakat - Menjaga maruah agama daripada dipermainkan

[2 x 2m=4m]

(iv) Tiga pengajaran daripada hadis :

- Kita wajib menghindari daripada makanan dan minuman yang haram

- Allah SWT tidak menerima doa mereka yang mengambil makanan yang haram

- Umat Islam perlu prihatin terhadap makanan yang halal dan berkhasiat

- Kita wajib memakai pakaian yang menutup aurat, bersih dan bersesuaian.

[3 x 2m =6m]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

PERPADUAN TERAS KEMAJUAN 2 Sabda Rasulullah s.a.w. :

48

Maksudnya

Abu Hurairah r.a berkata Rasulullah saw telah bersabda: Janganlah kamu dengki mendengki,

jangan tipu menipu, jangan benci membenci, jangan berpaling muka dan jangan berjual beli di atas

jualan orang lain. Dan jadilah kamu hamba Allah yang bersaudara. Orang Islam dengan orang Islam

adalah bersaudara. Mereka tidak boleh menzalimi, tidak boleh membiarkannya dalam kehinaan,

tidak boleh membohongi dan menghinanya sesama Islam. Taqwa itu di sini, kata Nabi Nuhammad

saw sambil menunjukkan kedadanya tiga kali. Memadai seseorang itu dianggap jahil apabila dia

apabila dia menghina saudaranya. Setiap orang Islam ke atas orang Islam lain haram darah, harta

dan kehormatnnya.

HADIS ISI KANDUNGAN AYAT

Sabda Rasulullah saw Jangan berhasad dengki (dengki

mendengki) Jangan tipu menipu Jangan benci membenci Jangan berpaling muka Jangan menjual beli di atas jualan orang

lain. Jadilah kamu hamba yang bersaudara Orang Islam dengan orang Islam adalah

bersaudara Mereka tidak boleh menzalimi . Tidak membolehkannya dalam kehinaan.

Tidak boleh membohongi dan menghinanya sesama Islam

Taqwa itu di sini (sambil menunjukkan ke dadanya sebanyak 3 kali).

Islam itu dianggap jahat apabila ia menghina saudaranya.

Setiap orang Islam ke atas orang Islam yang lain, haram darah, harta dan kehormatannya

ISI KANDUNGAN AYAT

Larangan Allah

1. Jangan berhasad dengki (dengki mendengki)

2. Jangan tipu menipu

3. Jangan benci membenci

4. Jangan berpaling muka

5. Jangan menjual beli di atas jualan orang lain.

6. Tidak boleh menzalimi .

7. Tidak membolehkannya dalam kehinaan.

8. Tidak boleh membohongi dan menghinanya sesama Islam

9. Tidak boleh membunuh, mencuri harta dan menjatuhkan kehormatan sesama Islam

a. Allah melarang umatnya memiliki sifat-sifat tersebut kerana ianya boleh memutuskan ikatan

persaudaraan [silaturrahim] antara umat Islam.

49

b. Suruhan Allah

10. Jadilah kamu hamba yang bersaudara

11. Orang Islam dengan orang Islam adalah bersaudara

12. Hendaklah sentiasa bertaqwa itu di sini (sambil menunjukkan ke dadanya sebanyak 3 kali).

13. Islam itu dianggap jahat apabila ia menghina saudaranya.

14. Setiap orang Islam ke atas orang Islam lain; haram darah, harta dan kehormatannya

LATIHAN

a. Nyatakan maksud potongan hadis berikut:

(i) [2 markah]

(ii) [2 markah]

(iii) [2 markah]

(iv) [2 markah]

(v) [2 markah]

(vi) [2 markah]

b. Hadis di atas menjelaskan tentang sifat-sifat mazmumah yang boleh menghancurkan umat

Islam.

(i)

Nyatakan empat sifat mazmumah tersebut. ( SPM 2006 ) [4 markah]

(ii) Berdasarkan potongan hadis :

Jelaskan konsep persaudaraan dalam Islam.

[2 markah] (iii) Jelaskan dua sebab Islam melarang umatnya bersifat seperti di atas.

[4 markah]

(iv) Apakah maksud hasad ? [2 markah]

(v) Mengapakah Islam melarang perbuatan tersebut ?

[4 markah]

c (i) Apakah maksud berpaling muka ? [2 markah]

(ii) Nyatakan sebab wujudnya sifat berpaling muka dalam masyarakat. [2 markah]

50

(iii) Terangkan tiga akibat mengamalkan sifat tersebut kepada masyarakat. [6 markah]

d (i) Apakah maksud (menipu)

[2 markah] (ii) Jelaskan dua sebab Islam melarang perbuatan tersebut.

[4 markah]

(iii) Huraikan tiga langkah untuk mengeratkan perpaduan dalam masyarakat.

[6 markah] (iv) Terangkan tiga pengajaran yang boleh diamalkan dalam masyarakat.

[6 markah]

e Maksudnya : ” Orang Islam dengan orang Islam adalah bersaudara. Mereka

tidak boleh menzalimi, tidak boleh membiarkannya dalam dalam kehinaan, tidak boleh membohonginya dan menghinanya ”.

(i) Nyatakan 2 contoh perbuatan menghina di kalangan pelajar. ( SPM 2004 )

[4 markah] (ii) Terangkan tiga sebab Islam melarang perbuatan menghina sesama sendiri.

( SPM 2004 ) [6 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

SKEMA TAJUK (PERPADUAN TERAS KEMAJUAN)

1. a ( i ) Janganlah kamu dengki-mendengki, tipu-menipu [1x2m = 2m]

( ii ) Jangan benci-membenci, jangan berpaling muka [1x2m = 2m]

( iii ) Jangan berjual beli di atas jualan orang lain [1x2m = 2m]

( iv ) Tidak boleh menzalimi dan tidak boleh membiarkannya dalam kehinaan

[1x2m = 2m]

( v ) Tidak boleh membohongi dan menghinanya sesama Islam [1x2m = 2m]

( vi ) Haram darahnya, hartanya dan kehormatannya [1x2m = 2m]

b ( i ) Empat sifat mazmumah :

- Dengki mendengki - Menipu - Benci membenci - Berpaling muka - Berjual beli di atas jualan orang lain - Tidak boleh menzalimi antara satu sama lain

[4x1m = 4m]

( ii ) Konsep persaudaraan dalam Islam :

51

- Berteraskan keimanan dan ketaqwaan kepada Allah

- Saling mengasihi antara satu sama lain

- Saling bekerjasama memahami dan bertimbang rasa

[2 x1m = 2m]

( iii ) Dua sebab Islam melarang perbuatan tersebut:

- Masyarakat akan porak poranda akibat pergaduhan - Melahirkan masyarakat/individu yang mementingkan diri

sendiri - Negara mundur kerana ekonomi terjejas/tidak maju - Maruah umat Islam tercemar kerana sering dipandang rendah

[2 x 2m = 4m]

( iv) Hasad ialah perasaan kurang senang melihat kelebihan orang lain/ dan

berharap nikmat tersebut hilang daripadanya

[2 x 1m = 2m]

( v ) Islam melarang sifat hasad kerana :

- Menyebabkan pergaduhan/perpecahan - Dibenci oleh Allah SWT - Dibenci oleh masyarakat - Terputus silaturrahim - Lahir individu yang mementingkan diri sendiri - Jiwa tidak tenteram

[2 x 2m = 4m]

c ( i ) Berpaling muka bermaksud tidak bertegur sapa dan hidup

mementingkan diri sendiri tanpa memperdulikan orang lain.

[1x2m = 2m]

(ii ) Sebab wujudnya sifat berpaling muka:

- Perasaan riak/ego dalam diri - Sombong dengan kemewahan / kekayaan/pangkat

[1x2m = 2m]

(iii ) Tiga akibat mengamalkan sifat tersebut kepada masyarakat :

- Hilang keharmonian dalam masyarakat - Terputus silaturrahim antara sesama anggota masyarakat - Hilang sifat tolong menolong sesama masyarakat - Musuh akan mengambil kesempatan kerana kelemahan kita

[3 x 2m = 6m]

d (i ) Maksud (menipu) ialah perbuatan tidak jujur sama ada

melalui tutur kata atau tingkahlaku dalam bermuamalat

[1x2m = 2m]

(ii) Dua sebab Islam melarang perbuatan menipu :

- Menghilangkan kepercayaan orang lain kepada kita - Menyusahkan orang lain kerana sering tertipu - Hilang keharmonian hidup dalam masyarakat - Negara akan mundur/ tidak maju kerana tidak meningkat - Ekonomi negara terjejas kerana kurangnya produktiviti

[2 x 2m = 4m]

(iii) Tiga langkah mengeratkan perpaduan dalam masyarakat :

- Sentiasa memupuk kasih sayang di antara anggota masyarakat - Sentiasa mengamalkan sikap tolong menolong sesama umat

Islam - Sentiasa memelihara hak/ maruah/ budaya orang lain - Sentiasa prihatin / bertolak ansur dengan jiran dan masyarakat - Ziarah-menziarahi antasa sesama kita - Bersikap patriotik dan sayangkan negara - Sentiasa menghindari sifat pentingkan diri

[3 x 2m = 6m]

(iv) Tiga pengajaran hadis di atas ialah :

52

- Kita mestilah meyakini bahawa semua umat Islam adalah bersaudara

- Kita mestilah sedar bahawa perpaduan sangat penting kepada kestabilan bangsa dan negara

- Kita hendaklah mengekalkan perpaduan di antara sesama muslim dan bukan Islam

- Umat Islam hendaklah menjauhi sifat dengki mendengki kerana ia menghalang semangat perpaduan

[3 x 2m = 6m]

e (i) Dua Contoh perbuatan menghina di kalangan pelajar :

- memandang rendah kepada seseorang - memberi gelaran buruk kepada seseorang - tidak menghargai jasa yang telah diberikan kepadanya

[2 x 2m = 4m]

(ii) Tiga sebab Islam melarang perbuatan menghina sesama sendiri :

- untuk menjamin perpaduan dalam masyarakat - mendatangkan kemarahan orang yang mendengar - mengelakkan diri daripada melakukan kejahatan - boleh menyebabkan seseorang itu merasa malu dan

mencemarkan maruahnya -

[3x2m=6m]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

panduan menjawab ayat dan hadis kefahaman

Education