7/25/2019 Mungkan a Nhtoi

1/4

1

MUNGKAN A NHTOI

GA HPAW

Yesu gaw mungkan a nhtoi re. Yesu tsun ai gaw ngai hpe kam sham ai ni yawng hte gaw nsin hta

n rawng nga mu ga, ngu nhtoi tai let, ngai mungkan ga de du sa ring ngai (Yawhan 12:46)". nhte

shinggyim masha ni gaw nhtoi hpe kam sham ai hku nna nhtoi a kashu kasha ni tai lu ai (Yawhan 12:!6).#ai nna Yesu $kristu a hpang hkan nang ai wa gaw, nsin hta n hkawm n sa ai sha, asak a nhtoi lu la na ra

ai (Yawhan %:12). $pa ma&aw nga yang, nhtoi gaw n sin hpe hkoi mat shangun nga ai. 'ai tim, shawpn kap ai amu galaw ai wa gaw, nhtoi hpe n dawng n wawm nga ai rai nna, tinang galaw ai amu ma&aw,

daru sharin kau ai n hkrum n ga nga, nhtoi de n sit sa wa ai (Yawhan !:2). *ai ma&aw Yesu gaw nsin

mahtang gaw dai nhtoi hpe n +hye hkap la wu ai (Yawhan 1:)ngu tsun shadum nga ai re. -inang hkum

tinang sha ma+hyu na asak hkrung yang gaw ngang gayut ai myit, nammak lawhpa myit, hkrit tsang ai

myit hte nhtoi kaw asak n hkrung lu ai. Yesu &aw ya ai asak lu la ai ni sha nhtoi kaw asak hkrung lu nga

ai.

I. YESU JAW AI NHTOI

Yesu &aw ai nhtoi gaw:

1)makoi magap da ai lam ni, yawng hpe yeng seng kau ya nna, tengman ai, &aw ang ai manu madung

hpe madun dan nga ai. Yesu kaw na lu la ai nhtoi hte n yu mada yang, anhte tinang a asak hkrung lam

gara hku hkrung nga ai ngu ai hpe n mu n +hye lu ai. Yesu &aw ya ai nhtoi gaw, tinang hkum tinang ganing

re ai shinggyim masha re ngu ai hte, gara hku asak hkrung nga ai ngu ai hpe Yesu +hye na shangun ai hte,arai asang kaw hpyi nem sit shang let asak hkrung shangun nga ai. dai mungkan hpe arai a myi hte

+hye yu let, arai a sharawng awng ai hku daw &au mayu ai myit kraw lawang lu la shangun nga ai.

2)Jaw ang ai asak hkrung lam hpe madun ya nga ai.sin e hkawm sa ai wa gaw tinang gade sa wa ai

mung n +hye wu ai (Yawhan 12:!). 'aitim, Yesu hpe kam sham ai wa gaw nsin hta asak n hkrung sai(Yawhan 12:46) sha, nhtoi a kashu kasha hku asak hkrung lu nga ai. /hyum 0aika hta Yesu hpe sa san ai

ga san langai mi gaw htani htana asak lu la na matu anhte gara hku galaw ra na ta ngu ai ga san re.

hinggyim masha a asak hkrung lam de Yesu du shang wa &ang tinang gadai re, gadai hte seng ai ni, gara

hku asak hkrung ra ai ngu ai lam ni asan sha +hye na hkam la lu wa ai. sin hte nhtoi hpe +hye ginhka lu

ai hte arai asang a sharawng awng ai asak hkrung lam hpe lu la lu ai.

3)Shinggyim masha hpe Karai Kasang a kashu kasha langai hku galai shai wa shangun ai. sin gaw

kade sin mak tim nhtoi hpe n ka3up lu ai. Yuak mara hpe galaw nga ai wa gaw, nsin hta sha asak hkrung

mayu nna, nhtoi hpe n &u n dawng nga ai. $pa ma&aw nga yang, nhtoi gaw arai asang a sharawngawng ai lam hpe shadan shadawng nga ai rai nna, nsin kata kaw nna nhtoi de galai shai wa shangun nga ai

ma&aw re. shawp n kap ai amu galaw ai wa gaw nhtoi hpe n dawng n wawm nga ai rai nna, tinang

galaw ai amu ma&aw daru sharin kau ai n hkrum n ga nga, nhtoi de n sit sa wa ai. arai asang a kashu

kasha ni +hyawm gaw, tengman ai lam hkan galaw ai ni rai nna, tinang galaw ai amu arai asang hta

sha+hyen nga ai gaw dan pru u ga nga, dai nhtoi de sit sa ma ai (Yawhan !:2321).

II. ASI SI AI HKRISTAN

htoi tai ai (sh) nhtoi hta asak hkrung ai $kristan ngu ai gaw makam masham a asi hpe asak

hkrung lam hku shapraw dan let asak hkrung ai ni hpe ngu ai re.

1) Yesu a yaw shada ai lam re: anhte ngai hpe lata la myit dai n rai, ngai she nanhte hpe lata la de airai nna, nanhte gawpru sa nna, asi si na hte, nanhte a asi grin nga u gangu nna mung, nye a amying

hte 5a kaw nanhte hpyi mahpyi lu la mu ga ngu nna mung, ngai nanhte hpe san da ma sade ai (Yawhan1:16), ngu nna Yesu tsun ai lam gaw grin ai asi si ai $kristan tai ra ai, ngu ai lam rai nga ai.

2) Gara hku asi si wa lu na: -inang hkrai tara shadik let, asi si shakut ai asak hkrung lam n rai Yesu a ga

madat let Yesu sharawng awng ai hku 7tsawra ai myit hte tengman ai ga hpe tsun nga let Yesu ngu ai aw

hta galu kaa wa ai asak hkrung lam hpe tsun ai re (8phesu 4:1). *ai ma&aw Yesu gaw, gai gaw sayi

ru madung rai nga nngai, nanhte gaw lakung lakying ni rai nga myit dai ngai hta noi nga nna ngai mung

dai wa hta noi nga ai rai yang gaw dai wa gaw asi law law si wa lu ai (Yawhan 1:), ngu tsun shadum

nga ai re.

7/25/2019 Mungkan a Nhtoi

2/4

2

3) Asi si ai ngu ai kumla ni: $kumshan a ungli gaw, hpye ai amu(se9ual immorality), n san nseng ai

amu(impurity), ngang ai amu(inde+ent a+tions gaya n +hye ai, sari n rawng ai amu), gawngngu

sum!a nawai lam, Man"an !a#!eamu, n "awng n yaw$ai, ga !aw ga !aai, manawn mashamai, paw$

sin"awngai, shai wa %&a wa ailam, "awh#a wa ailam, hpung #a&an waai lam, nsu nnawn ai

(en;ious manawn masham ai), 'hya&u nang ai, sawse !aw#!e#ai (orgies pyaw daw kadaw ai) htedai hte ung ai lam rai nga ma ai shingrai galaw ai ni gaw arai asang a mungdan sali wunli hkam la lu

na n rai.5enyi a asi +hyawm gaw: $saw&a ai( #a%u ga&a ai( ngwi pyaw ai( myi$ ga!u #a%a ai( ma$san "um ai(

mai #a)a ai( #ang#a ai( myi$ nem ai h$e $inang myi$ hpe h#ang !una rai nga ai. $kristu hte seng ai ni

+hyawm gaw, tinang a hkumshan myit mung, myit kayut ai hte marin marit ai hte nawng wudang hta &en

da ma nu ai ( kanu kawa hte

kashu kasha ni a lapran na tsawra myit.Agape3 . a shawang tsawra myit, ni rai ma ai. -inang a akyu

n tam ai sha tinang hpe n &u ai, asawng asang di ai, &ahten ai, hpyen tai ai ni hpe du hkra tsawra ai tsawra

myit re. hinggyim masha gaw dai tsawra myit hpe arai asang a +hye&u hte sha lu la mai ai. *ai

ma&aw wenyi asi gaw tinggyeng n lawm ai tsawra myit hte, mungkan hpe (sh) shinggyim masha ni hpe

daw &au ai lam re.

() Ka%u ga&a ai(&oy): arai asang kaw na lu la ai kau gara lam re (h. !:11) 'oma 14:1? 1:1!@hilipi 1:4,2). arai asang hpe kam sham let, arai asang a ga madat mara hkan sa ai hta kau ai lam

re. Aungkan lam hku masha wa a ntsa, dang la, dang sha, roi rip lu ai ma&aw pyaw ai (sh) mungkan lam

hku pyaw daw kadaw nna lu la ai kau gara lam (sh) n tara ai hku, kaling ka+hyit hte lama ma lu la ai

ma&aw kau ai lam n rai. *ai ma&aw, wenyi asi gaw Yehowa a tara hpe shani shana myit mang let, hkannang hkan sa asak hkrung ai lam re.

(+) Ngwi pyaw ai(pea+e): $ere ga Shalomhte ung ai.

7/25/2019 Mungkan a Nhtoi

3/4

!

hta hkawm sa na matu tinang a asak hkrung lam hpe ap da ai lam re. *ai ma&aw, wenyi asi gaw mungga a

sharin a+hyin ai lam hpe hkam la ai hte, rai dum ai myit n rawng ai (Yaku 1:21) &aw ai n &aw ai hpe arai

asang a sharawng awng ai lam hte shingdaw nna +hye ginhka la let, mai ka&a ai lam a matu gwi gwi

asak hkrung ai lam mung rai nga ai.

(h) Tinang myi$ hpe h#ang !u ai(selD3+ontrol) : *usat Cawn hkum sai shan a marin marit ai, mayu ai hku

asak hkrung ai n rai, arai asang a sharawng awng ai lam hpe madung dat nna, arai asang a amyingningsang dan hkung na matu asak hkrung ai lam re. -inggyeng akyu hpe shagyawm kau nhtawm, masha

wa a akyu a matu galaw daw ai hte arai asang a hpung shingkang myit masa ning&a hpe shadan

&ahkung ai lam re.

GA HPUNG,IM

*aini anhte a Ayen mungdan 22 ning hta hpa aw yin wa na kun $kristan ni a matu wang

lu wang lang ahkaw ahkang grau lu wa na kun Fingri Cingrat lam, pat hkum lam ni grau law wan a kun

*emo+rra+y lu wa ai shaloi dinghta mungkan myit hkan masa (se+ularism) ni makam masham a manu

hpe &ahkrat ya ai aw law law nga wa na kun $pungtang hpa&i ni grau grau madang tsaw kunghpan wa

ai lam ni a lapran nawku hpung ni gaw mi na hkringhtawng hku naw matut tsap nga lu na kun ngu ai ga

san ni law law nga wa ai aten re. kau mi amyu myu myit tsang nga ai aten mung re. *ai ma&aw, Ayen

mungdan hta $kristan ni nhtoi tai nga lu na kun ngu ai gaw, dai ni anhte $kristan ni hpe htai shangunnga ai ga san kaa langai mi rai nga ai.

Yesu $kristu gaw asak hkrung ai arai rai nga ai hte maren, Yesu $kristu hta e anhte mahtai tam

la ra ga ai. /hyum 0aika hta Yesu $kristu asan sha matsun da ai lam gaw, hinggyim masha langai gaw

Yesu $kristu &aw ai hkrung ai asak shawng lu la ra ai. *ai hkrung ai asak gaw shinggyim masha a nhtoirai nga ai dai nhtoi gaw sin mak ai mungkan Ghpye ai amu (sexual immorality), n san n seng ai amu

(impurity), ngang ai amu (indeent ations ! gaya n hye ai, sari n rawng ai amu), gawng"ngu sumla

naw ai lam, #andan lakle amu, n dawng n yawt ai, ga law ga la ai, manawn masham ai ,pawt sindawng

ai, n tara ai hku asak hkrung ai, dip sha roi sha re ai, shai wa $ra wa ai lam, dawhka wa ai lam, hpung

karan wa ai lam, nsu nnawn ai (envious ! manawn masham ai), hyaru nang ai, sawse lawklek ai (orgies

! pyaw daw kadaw ai) hte dai hte $ung ai lam ni hte $ung ai mungkan% hta nga ra tim, nsin hta asak n

hkrung ai sha, nhtoi a kashu kasha tai let, nhtoi hta asak hkrung lu ai ahkang hte, atsam (power) &aw nga

ai. *ai hkrung ai asak a +hye&u hte nhtoi a kumla rai nga ai wenyi asi hpe si let mungkan hta araiasang a hpung shingkang hpe shadan dan nga lu ai re. *ai gaw, nhtoi tai nga ai asak hkrung lam re. dai

dinghta mungkan hta nga tim mungkan lam hku asak hkrung ai n rai, Yesu $kristu hta asak hkrung ai lam

rai nga ai.

Aoi kaw na, daini du hkra tengman ai makam masham hte kam sham ai $kristan ni, n ung ai

mung masa, sut masa, shinggyim nga pra masa amyu myu lapran dip sha roi sha, Cingri Cingrat ai lapran

&et ai $kristan hku nhtoi tai let arai asang a hpung shingkang hpe shadan shadawng lai wa masai re.*aini mung, lam magup hku &am &au &am hkau hkrum sha ai Aeshia gaw shi a hpung shingkang hpe dai

ni, myi hte mu mada ai sadi dung kangka ai nawku hpung ni hku nna shadan dan nga ai re. *ai ma&aw ru

yak &am &au lam, Cingri Cingrat lam, mung masa, sut masa, shinggyim nga pra masa ni a &ahten sharun lam

ni hpe myit tsang taw ai lam gaw, tengman ai makam masham a kasi n re. *ai lam ni kaw na lawt na matusha, shakut ai gaw mahtai ka&a n re. asa ni mung shawng daw de, Yesu wudang lam de hkawm sa wa ai

shaloi, mungkan lam ni hpe yu let, hkrit ai ma&aw, masu ai lam ni, koi yen ai lam ni, hprawng ai lam ni,Yesu hpe nyet kau ai lam ni yin lai wa sai re. 'aitim, Yesu a kasi hpe yu yang, Yesu gaw nat ni a agyi

ngu shadu hkrum ai (A !:223!) hi a sape Yuda Bs+ariot a gumle gumlau (#etrayed) hkrum ai

$parishe ni, Faduke ni, $kin&awng agyi ni a &ahpoi asawng ai hte asak hpe gyam sat ai lam hkrum ai

@ilat hkawhkam wa a man hta &eyang hkrum ai hte wudang hta &en sat hkrum ai re (A 1:132). 'aitim

Yesu gaw &am &au &am hkau +hyum sha lam (suDDering) hte si hkrum ra ai lam ni hpe ning dang kau ai lam

n galaw u ai. arai asang gaw sadi dung kangka ai asak hkrung lam a matu hkam &an lu ai atsam hte, ai

hkrung rawt ai ngu ai awng dang lam hpe la&ang ya nga ai lam (A16:63?) n3gun &aw ai re. #ai nna, Yesu

a hkrung rawt ai lam a sakse gaw, arai asang hpe kam sham ai ni a matu, &am &au &am hkau hkam sha

7/25/2019 Mungkan a Nhtoi

4/4

4

lam, &ahpoi asawng lam, si hkrung si htan lam ni gaw &ahtum n re, hkrat sum lam n re, awng dang lam she

rai nga ai lam sakse hkam da ai re. Yesu gaw hkrung nga ai wa re ai hte maren, hprawng ra ayai mat yu

sai sape ni hpe