1.0 Pengenalan

Tatabahasa ialah satu kumpulan petua bagi membentuk perkataan, frasa, klausa

dan ayat. Urutannya seperti ini :

- Perkataan bergabung membentuk frasa, frasa bergabung membentuk ayat

- Dua atau lebih ayat membentuk satu ayat majmuk. Ayat-ayat dalam ayat

majmuk dikenali sebagai klausa (klausa juga dikenali sebagai ayat kecil)

Pengetahuan tatabahasa membantu pengguna bahasa membuat ungkapan

yang lebih kompleks, dengan canggih dan betul.

1.1 Morfologi

Dua bidang penting dalam tatabahasa bahasa Melayu iaitu morfologi dan

sintaksis. Morfologi ialah bidang yang mengkaji struktur, pembentukan kata dan

golongan kata. Struktur kata ialah susunan bentuk bunyi ujaran atau lambang

(tulisan) yang menjadi unit bahasa yang bermakna. Bentuk kata pula ialah rupa

unit tatabahasa sama ada bentuk tunggal atau hasil daripada proses

pengimbuhan, pemajmukan, dan penggandaan. Penggolongan kata ialah proses

menjeniskan perkataan berdasarkan keserupaan bentuk dan fungsi dengan

anggota lain dalam golongan kata yang sama. Aspek morfologi yang diberikan

tumpuan ialah:

i. Struktur kata yang merujuk kepada pola suku kata bagi:

- kata asli bahasa Melayu

- kata pinjaman bahasa Melayu

ii. Bentuk kata terdiri daripada:

- kata tunggal

- kata terbitan

- kata majmuk

- kata ganda

1

Manakala proses pembentukan kata bahasa Melayu meliputi:

- pengimbuhan

- penggandaan

- pemajmukan

Antara ketiga-tiga proses pembentukan di atas, yang amat kompleks ialah

pengimbuhan. Oleh itu, penekanan hendaklah diberikan pada aspek

penggunaan imbuhan yang betul dari sudut bentuk dan makna, termasuk aspek

baru dalam proses pengimbuhan.

iii. Golongan kata terdiri daripada:

- kata nama

- kata ker ja

- kata adjektif

- kata tugas

Dalam morfologi, unit terkecil yang mempunyai makna dan tugas nahu ialah

morfem. Morfem dan kata berbeza dari segi fungsi dan konsep.

Morfem

Morfem ialah unit terkecil yang menjadi unsur perkataan.   Sekiranya kata tidak

boleh dipecahkan kepada unit bermakna atau nahu yang lebih kecil, maka kata-

kata ini terdiri daripada satu unit atau satu morfem. Contoh :

‘berpeluh’ 2 morfem : ber+peluh

‘berkakikan” 3 morfem : ber+kaki+kan

‘saya’ 1 morfem : saya

2

Minum tidak akan berfungsi dan memberi makna jika dipecahkan kepada

mi dan num

Sebaliknya, kata diminum boleh dipecahkan kepada dua morfem, iaitu di dan

minum. Kesimpulannya, perkataan boleh terdiri daripada beberapa morfem.

Morfem boleh bersifat bebas (boleh wujud bersendirian) atau terikat (hanya

wujud bersama-sama morfem lain). Contoh :

- Morfem bebas – ‘saya’

- Morfem terikat – ‘ber’ dan ‘kan’, hanya boleh wujud dengan kata dasar bagi

membentuk perkataan seperti ‘berkakikan’

Perkataan ditakrifkan sebagai satu unit ujaran yang bebas dan mengandungi

makna. Ia terdiri daripada satu atau gabungan beberapa bentuk bunyi bahasa.

Tegasnya, perkataan ialah bentuk bebas yang boleh berdiri sendiri, contohnya

ialah kerusi, dapur dan meja.

Perbezaan antara perkataan dan morfem terletak pada sifat bebasnya. Ada

morfem yang bersifat bebas dan ada yang bersifat terikat tetapi semua

perkataan bersifat bebas, yakni dapat berdiri sendiri. Jelas di sini bahawa

perkataan-perkataan terdiri daripada morfem tetapi tidak semua morfem itu

perkataan.

3

Morfem dapat dibahagikan kepada dua jenis seperti berikut:

Morfem bebas

Morfem terikat

 

 

 

 

 

 

Morfem bebas Morfem terikat/imbuhan

1.       Dapat berdiri sendiri, misalnya,

minum, cuti, sekolah, periksa

2.       mempunyai makna sendiri

1.       Bentuk imbuhan, misalnya,

mem, per, kan, ber

2.       Tidak mempunyai makna, tapi

mempunyai fungsi tatabahasa

atau nahu. Boleh mengubah

makna sesuatu kata, dan

seterusnya makna ayat.

Morfem terikat/imbuhan pula boleh dibahagikan seperti berikut:  

Morfem terikat/imbuhan

Awalan - ditambah pada bahagian depan kata dasar. Misalnya, membaca,

menghafal.

Akhiran - ditambahkan pada bahagian belakang kata dasar

Sisipan - diselitkan di antara unsur-unsur kata dasar - misalnya, telapak (tapak).

 

Apitan - ditambahkan serentak pada awalan dan akhiran kata dasar. Misalnya,

4

imbuhan per……..an, permainan.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 1.2 Sintaksis

Sintaksis ialah bidang ilmu bahasa yang mengkaji bentuk, struktur, dan binaan

atau konstruksi ayat. Ini bermakna, bidang sintaksis ialah kajian tentang hukum

atau rumus tatabahasa yang mendasari kaedah penggabungan dan penyusunan

perkataan atau kelompok perkataan untuk membentuk ayat. Aspek sintaksis

yang diberikan tumpuan ialah:

i. Unsur utama ayat yang terdiri daripada kata, frasa, klausa dan pembinaannya,

serta pembahagian subjek dan predikat

ii. Jenis ayat, iaitu ayat penyata, ayat tanya, ayat perintah, dan ayat seruan

iii. Ragam ayat, iaitu ayat aktif dan ayat pasif

iv. Susunan ayat, iaitu susunan biasa dan songsang

v. Binaan ayat:

- ayat dasar

- ayat tunggal

- ayat terbitan atau majmuk

vi. Proses penerbitan ayat:

5

- konsep ayat terbitan

- proses pengguguran

- proses penyusunan semula

- proses peluasan

vii. Aspek tanda baca

2.0 Aspek Morfologi

2.1 Jenis-jenis kata

Proses pembentukan kata menghasilkan bentuk kata tunggal, bentuk kata

terbitan, bentuk kata majmuk dan bentuk kata ganda.

2.1.1 Kata Tunggal

Bentuk kata tunggal ialah bentuk kata yang terdiri daripada hanya satu bentuk

kata dasar yakni tidak menerima apa-apa bentuk imbuhan atau kata dasar lain.

Kebanyakan kata tunggal dalam Bahasa Melayu mempunyai potensi untuk

diperluaskan dengan bentuk terbitan.

Kata tunggal boleh terdiri daripada satu suku kata dan dua atau lebih suku kata.

Contoh:

satu suku kata – am, dan, roh, skru

dua suku kata – itu, ubi, aku

6

Berasaskan perlaksanaan tatabahasa, kata tunggal dapat dibahagikan kepada

tiga jenis:

a) Kata tunggal yang merupakan unit bebas dan dapat berdiri sendiri sebagai

satu perkataan yang bermakna. Contoh : orang, gitar, pen, botol

b) Kata tugas, iaitu unit yang yang tidak dapat berdiri sendiri tetapi memerlukan

sekurang-kurangnya satu unit yang bebas untuk melaksanakan tugas

nahunya. Contoh : dari, dan, pada, demi, untuk

c) Kata akronim, iaitu perkataan yang diterbitkan melalui proses penggabungan

beberapa perkataan dan membentuk satu perkataan yang utuh. Bentuk-

bentuk singkatan ini terdiri daripada suku kata atau huruf-huruf tertentu.

Contoh :

berdikari – berdiri di atas kaki sendiri

komuter – keretapi berkomputer

kugiran – kumpulan gitar rancak

pawagam – panggung wayang gambar

2.1.2 Kata Terbitan

Kata terbitan ialah bentuk kata yang mengandungi kata dasar yang mendapat

atau menerima imbuhan. Kata terbitan ini terbentuk melalui proses pengimbuhan

iaitu proses yang menggandingkan imbuhan pada kata dasar dan menghasilkan

empat bentuk kata terbitan :

a) Kata Terbitan Berawalan

b) Kata Terbitan Berakhiran

c) Kata Terbitan Berapitan

d) Kata Terbitan Bersisipan

Imbuhan ialah unit-unit bahasa yang ditambahkan pada bentuk-bentuk lain yang

menyebabkan perubahan makna nahunya. Imbuhan dapat dibahagikan pada

empat jenis :

7

a) imbuhan awalan

- unsur imbuhan yang ditambahkan pada bahagian hadapan kata dasar.

Contoh : imbuhan ‘ber’ dalam ‘bersukan’ ber+sukan

b) imbuhan akhiran

- unsur imbuhan yang hadir selepas kata dasar

Contoh : imbuhan ‘-an’ dalam ‘makanan’ makan+an

imbuhan ‘-kan’ dalam ‘kembalikan’ kembali+kan

c) imbuhan apitan

- imbuhan yang hadir secara melingkungi kata dasar iaitu dua bahagian

imbuhan yang hadir serentak pada awal dan akhir perkataan

Contoh : imbuhan ‘men…..kan’ dalam ‘mendebarkan’ men+debar+kan

imbuhan ‘pe….an’ dalam ‘pendidikan’ pen+didik+an

d) imbuhan sisipan

- unsur imbuhan yang hadir di celahan kata dasar. Bentuk ini tidak lagi

produktif dalam pembentukan kata terbitan, iaitu kata terbitan baru tidak

lagi dibentuk dengan imbuhan sisipan

Contoh : imbuhan ‘…er…’ dalam ‘keruping’

imbuhan ‘…el…’ dalam ‘telunjuk’

2.1.3 Kata Terbitan Berawalan

Kata terbitan berawalan dapat wujud dalam kata nama terbitan, kata kerja

terbitan,dan kata adjektif terbitan. Contoh :

a) Kata Nama : pelari, perakus ( imbuhan ‘pe’)

pembawa, pembuat (‘pem’)

suprakelas, supranasional (‘supra’)

8

b) Kata Kerja : melawan, mengikat, merasa (‘me’)

berjalan, berganti, berserta (‘ber’)

c) Kata Adjektif : terbesar, tercantik (‘ter’)

secerah, setebal, senipis (‘se’)

2.1.4 Kata Terbitan Berakhiran

Kata terbitan berakhiran dapat wujud dalam kata nama terbitan dan kata kerja

terbitan sahaja. Contoh :

a) Kata Nama : pakaian, jahitan, mainan (‘-an’)

sasterawan, angkasawan (‘-wan’)

budiman, seniman (‘-man’)

peragawati, seniwati (‘-wati’)

nasionalisme, patriotisme (‘-isme’)

b) Kata Kerja : gunakan, besarkan, buatkan (‘-kan’)

duduki, turuti, berkati (‘-i’)

2.1.5 Kata Terbitan Berapitan

Kata terbitan berapitan dapat wujud dalam kata nama terbitan, kata kerja

terbitan,dan kata adjektif terbitan. Contoh :

a) Kata Nama : pelaksanaan, perasaan (‘pe…an’)

kelainan, kedukaan (‘ke…an’)

b) Kata Kerja : memainkan, melukakan (‘me…kan’)

beralaskan, berlaukan (‘ber…kan’)

diyakini, disirami (‘di…i’)

9

dipergunakan (‘diper…kan’)

memperdagangkan (‘memper…kan’)

keselesaan (‘ke…an’)

c) Kata Adjektif : kemelayuan (‘ke…an’)

2.1.6 Kata Terbitan Bersisipan

Bentuk sisipan tidak lagi produktif dalam pembentukan kata terbitan, yakni kata

terbitan baru tidak lagi dibentuk dengan sisipan. Bentuk-bentuk kata sisipan

sudah membeku dalam kata terbitan tertentu dan tidak dapat hadir dalam

perkataan –perkataan lain kecuali dalam beberapa istilah yang baru dicipta. Kata

terbitan bersisipan dapat wujud dalam kata nama terbitan dan kata adjektif

terbitan. Contoh :

a) Kata Nama : kelingking, telunjuk (‘..el..’)

keruping, seruling (‘..er..’)

b) Kata Adjektif : kelebak, selerak (‘..el..’)

gemilang, semerbak (‘..em..’)

2.1.7 Kata Majmuk

Kata majmuk didefinisikan sebagai bentuk kata yang wujud apabila dua kata

dasar atau lebih dirangkaikan menjadi satu kesatuan sintaksis yang membawa

makna tertentu. Kata majmuk bertindak sebagai satu unit dan dieja terpisah,

melainkan kata majmuk yang telah mantap.

Kata majmuk terbahagai kepada tiga :

a) Kata Nama Majmuk. Contoh : setiausaha, warganegara, tandatangan, uji kaji,

kebolehubahan

10

b) Kata Kerja Majmuk. Contoh : menandatangani, bertanggungjawab,

memberitahu

c) Kata Sifat Majmuk. Contoh : sukacita, dukacita

d) Kata Tugas Majmuk. Contoh : apabila, apakala, apahal, apalagi, bagaimana

Berdasarkan jenisnya, kata majmuk dapat dipisahkan kepada tiga kelompok:

a) Kata majmuk yang terdiri daripada rangkaian kata bebas.

Contohnya gambar rajah, biru laut, terima kasih, kuning langsat. Dalam

kategori ini termasuk bentuk kata yang digunakan sebagai gelaran seperti

perdana menteri, raja muda, menteri besar, profesor madya.

b) Kata majmuk berbentuk istilah khusus.

Contohnya model linear, garis pusat, mata pelajaran, kertas kerja, kanta

tangan.

c) Kata majmuk yang mendokong maksud kiasan iaitu simpulan bahasa.

Contohnya kaki ayam, buah hati, duit kopi, makan angin, pilih kasih.

Kata majmuk dapat dibentuk melalui pelbagai cara:

a) dua perkataan digabungkan dan ditulis sebagai satu perkataan. Contoh :

duka + cita = dukacita

jawatan + kuasa = jawatankuasa

b) perkataan dan fakta digabungkan dan ditulis sebagai satu perkataan.

Contohnya walaupun dan adalah.

11

c) dua perkataan digabungkan tetapi tidak dieja sebagai satu perkataan,

sebaliknya kekal sebagai dua perkataan. Contohnya uji bakat, ulang tayang,

temu janji, hak milik.

d) dua perkataan bebas dijadikan satu perkataan dengan menggunakan

imbuhan apitan dan ejaannya mestilah bercantum. Contoh :

pindah milik dipindahmilikkan

tukar ganti ditukargantikan

e) kata majmuk yang menerima imbuhan awalan atau akhiran sahaja tidak

dicantum. Contoh :

campur aduk bercampur aduk

temu bual ditemu bual

Terdapat sebilangan kecil kata majmuk yahg penggunaanya sudah dianggap

mantap sebagai satu perkataan yang utuh. Walaupun bentuk kata tersebut

ternyata mengandungi dua kata dasar, perkataan yang demikian tetap dieja

sebagai satu perkataan. Contohnya antarabangsa, beritahu, bumiputera,

jawatankuasa, setiausaha.

Penggandaan kata majmuk melibatkan penggandaan unsur pertama kata

sahaja, contohnya alat-alat tulis, balai-balai raya. Penggandaan yang melibatkan

bentuk yang telah mantap melibatkan seluruh unsur. Contohnya setiausaha-

setiausaha, pesuruhjaya-pesuruhjaya.

12

2.1.8 Kata Ganda

Menurut Nik Safiah Karim, kata ganda ialah bentuk kata yang dihasilkan dengan

menggandakan atau mengulangi kata dasar, sama ada kata ganda tersebut

diulangi secara keseluruhan atau pada bahagian-bahagian tertentu dan dengan

imbuhan atau tanpa imbuhan.

Arbak Othman memberikan definisi penggandaan sebagai proses bagaimana

suatu kata dasar atau sebahagian daripadanya diulang.

Bahagian yang diulang ini dipanggil gandaan yang boleh mendahului atau

mengikuti dasarnya.

Terdapat tiga jenis kata ganda :

a) Penggandaan penuh

- proses yang menggandakan keseluruhan kata ganda. Gandaan penuh

boleh dibuat pada kata akar dan kata terbitan. Kata nama, kata kerja dan

kata sifat jua boleh digandakan. Contohnya pulau-pulau, cantik-cantik,

anak-anak dan lari-lari. Kata nama yang mengandungi imbuhan juga

boleh digandakan sepenuhnya, iaitu pemimpin-pemimpin, pelatih-pelatih.

b) Penggandaan separa

- proses yang menggandakan sebahagian kata dasar. Kata dasar boleh

merupakan kata tunggal atau kata terbitan. Penggandan separa boleh

berlaku di hadapan atau di belakang kata dasar. Contohnya kekura,

pepohon, berlari-lari, kecil-kecilan.

c) Penggandaan berentak

13

- proses yang menggandakan kata dasar mengikut rentak bunyi tertentu

dalam kata dasar itu. Dalam penggandaan berentak, seluruh kata dasar

digandakan dan bunyi-bunyi tertentu diulang atau diubah.

- Penggandaan berentak boleh dibahagikan kepada tiga jenis :

i) Penggandaan berentak pengulangan vokal - penggandaan yang

mempunyai ciri-ciri persamaan pada bunyi-bunyi vokal tertentu,

iaitu terdapat ciri-ciri keharmonian vokal. Contohnya sayur-mayur,

selok-belok, hina-dina

ii) Penggandaan berentak pengulangan konsonan - iaitu

penggandaan yang mempunyai ciri-ciri persamaan pada bunyi-

bunyi konsonan tertentu. Contohnya gunung-ganang, batu-batan,

mandi-manda.

iii) Penggandaan berentak bebas - iaitu penggandaan yang tidak

mempunyai ciri-ciri persamaan pada bunyi vokal atau konsonan.

Contohnya susur-galur, sahabat-handai, tinggi-lampai.

Terdapat sekurang-kurangnya lima makna dalam penggandaan kata.

a) gandaan sebagai penanda jamak, iaitu jumlah yang banyak. Contohnya

meja-meja, bukit-bukau

b) gandaan sebagai penanda nama haiwan. Contohnya biri-biri, rama-rama dan

kupu-kupu

c) gandaan sebagai penanda makna serupa. Contohnya langit-langit, gula-gula

d) gandaan sebagai penanda pelbagai jenis. Contohnya sayur-mayur, kuih-

muih.

e) Gandaan sebagai penanda tidak tentu. Contohnya apa-apa, siapa-siapa.

14

3.0 RAGAM AYAT

Ragam ayat terdiri daripada ayat aktif dan pasif.

3.1 Ayat aktif

Ayat aktif mengandungi kata kerja aktif yang mengutamakan subjek asal sebagai

judul atau unsur yang diterangkan. Ayat aktif terdiri daripada ayat aktif transitif

dan ayat aktif tak transitif.

Ayat aktif transitif mengandungi kata kerja transitif yang perlu diikuti oleh frasa

nama atau klausa komplemen sebagai objek atau unsur penyambutnya. Kata

kerja transitif mempunyai dua bentuk : yang pertama tidak menerima imbuhan

( seperti makan, minum) dan yang kedua menerima imbuhan ‘men-‘ ( seperti

memanggil, melanda)

Contoh :

- frasa nama sebagai objek:

Guru disiplin memanggil pelajar itu.

Banjir kilat melanda Kuala Lumpur.

- ayat komplemen sebagai

Pengawas memberitahu bahawa pelajar itu sudah pulang.

Pengetua mengumumkan bahawa kawasan sekolah perlu dibersihkan setiap

hari.

3.2 Ayat Pasif

Ayat pasif ialah ayat yang dibina dengan mengutamakan objek asal sebagai

pokok atau bahagian yang diterangkan. Ayat ini mempunyai kata kerja yang

ditandai oleh penanda pasif seperti imbuhan ‘di-‘, ‘ter-‘, ‘ber-‘ serta ‘ke-‘dan ‘-an’.

Contoh :

Kain itu belum berlipat

15

Penjenayah itu ditangkap oleh polis.

- bagi ayat pasif yang berkata kerja pasif ‘di-‘, kata sendi ‘oleh’ dan frasa nama

yang berkedudukan selepas kata kerja boleh digugurkan tanpa merosakkan

makna struktur ayat

Contoh : Penjenayah itu ditangkap polis malam tadi.

Namun jika binaan ‘oleh’ dan frasa nama itu terletak jauh daripada kata kerja,

maka ‘oleh’ tidak boleh digugurkan.

Bagi ayat pasif dengan kata ganti diri orang pertama dan kedua, jenis kata ganti

nama diri diletakkan di hadapan kata kerja dasar. Ini kerana kata ganti nama diri

pertama dan kedua tidak boleh menerima kata kerja dengan imbuhan pasif ‘di-‘.

Contoh : Buku itu jangan sekali-kali kau baca lagi.

Ayat pasif dengan kata bantu pasif ‘kena’ pula mempunyai perkataan ‘kena’ di

hadapan kata kerja dasar yang tidak menerima awalan.

Contoh : Pengedar dadah itu kena tangkap.

 

16

4.0 Rancangan Pengajaran Harian Bahasa Melayu

Minggu : Minggu Keenam (6)

Tarikh : 10 Februari 2009

Tingkatan : 5C

Tajuk : Kata Majmuk

Objektif : Pada akhir pelajaran, para pelajar diharapkan dapat:

1. Mengetahui definisi kata majmuk.

2. Menyatakan jenis-jenis kata majmuk dan memberikan contoh bagi

setiap jenisnya.

3. Mengetahui tentang pembentukan kata majmuk yang mengandungi

kata adjektif tunggal, kata adjektif terbitan, kata adjektif majmuk,

dan kata adjektif ganda.

4. Menyenaraikan contoh-contoh kata majmuk dari keratan akhbar

dengan betul secara bertulis.

5. Menjawab 8 daripada 10 soalan kata majmuk dengan betul di

dalam lembaran kerja.

HPU : 7.0

HPK : 7.1 7.3

HHP : Aras 1 (ii) Aras 1 (iii)

Aras 2 (iii) Aras 2 (iii)

Aktiviti :

Guru menjelaskan tentang kata majmuk dan pecahan-pecahan kata

majmuk .

Guru mengemukakan soalan ringkas bercorak kritis kepada para pelajar

untuk dijawab secara lisan (menggunakan ayat sendiri).

Komentar akan diajukan oleh guru terhadap setiap jawapan yang

diberikan oleh pelajar.

17

Para pelajar akan menyenaraikan beberapa contoh kata majmuk di atas

kertas mahjong dan pembentangan kumpulan akan dijalankan.

KBT : Kontekstual

: Kecerdasan Pelbagai

Refleksi

Pengajaran dan pembelajaran dapat berlangsung dengan menyeronokkan

kerana para pelajar gemarkan penyelitan unsur komedi dan jenaka di samping

penggunaan bahan bantu mengajar berbentuk keratan akhbar dan persembahan

power point.

Rancangan Harian

Langkah/Masa

Isi Pelajaran Aktiviti murid / aktiviti guru

Catatan

Set Induksi(5 minit)

Keratan akhbar :

Sayang-

menyayangi

Tolong-

menolong

Jujur

Ikhlas

Bertanggu

ngjawab

Guru

memaparkan

keratan akhbar

menggunakan

power point.

Murid diminta

melihat paparan

slaid secara aktif

Guru bersoal

jawab dengan

murid mengenai

isi penting yang

terdapat dalam

keratan akhbar

yang dipaparkan.

Kecerdasan

pelbagai

Interpersonal

Nilai

Patriotisme

Langkah 1 Aktiviti 1

Murid diminta

Kontekstual

Kecedasan

18

(10 minit) Paparan power point :

Definisi kata majmuk

Contoh kata majmuk bercantum dengan partikel pun

Contoh kata majmuk yang mantap penggunaannya dan dieja bercantum

Contoh kata majmuk yang dieja terpisah

membentuk

kepada beberapa

kumpulan kecil.

Guru

memaparkan

slaid power point

mengenai kata

majmuk.

Guru

menerangkan

mengenai definisi

kata majmuk

menggunakan

slaid power point

dan bersoal

jawab dengan

murid.

Aktiviti 3

Guru

menunjukkan

contoh-contoh

kata majmuk

dengan paparan

slaid power point

Pelbagai

Interpersonal

Langkah 2

( 15 minit) Keratan akhbar :

Kata majmuk dengan partikel pun

Kata majmuk yang telah

Aktiviti 1

Guru

mengedarkan

keratan akhbar.

Guru membaca

keratan akhbar

Nilai:

Patriotisme

Belajar cara

belajar

Mencatat

19

mantap penggunaan

Kata majmuk yang dieja terpisah

tersebut terlebih

dahulu.

Murid membaca

bersama-sama

guru.

Aktiviti 2

Murid diminta

menyenaraikan

beberapa kata

nama majmuk

yang terdapat

dalam keratan

akhbar di atas

kertas mahjong

yang diberi.

Aktiviti 3

Semua kumpulan

hendaklah

memaparkan

hasilan kumpulan

masing-masing di

hadapan kelas.

nota

Mencirikan

Langkah 3

(15 minit) Hasilan perbincangan kumpulan :

Pembentangan

Aktiviti 1

Guru dan murid

membincangkan

mengenai hasilan

setiap kumpulan

secara lisan.

Belajar Cara

Belajar

Membuat

rujukan

Kecerdasan

Pelbagai:

Interpersonal

Langkah 4 Aktiviti 1 Kecerdasan

20

(15 minit)Lembaran kerja :

Isi tempat kosong

berdasarkan kata

majmuk yang

diberi.

.Guru

mengedarkan

lembaran kerja

berkaitan kata

majmuk.

Murid diminta untuk

menjawab

soalan-soalan di

dalam lembaran

kerja.

Perbincangan

mengenai

lembaran kerja

yang telah di

jawab oleh murid.

Pelbagai

Interpersonal

Intrapersonal

5.0 LATIHAN :

21

1. Mereka berangkat ke Amerika Syarikat dengan _________________

(kereta, kapal, layar) terbang dari Singapura pagi semalam.

2. Pegawai pertanian itu menasihatkan mereka menggunakan baja ______

(tanah, pasir, bata) bagi menyuburkan tanamannya.

3. Mesir memberi __________ (fikiran, amaran, kata) dua kepada Israel

supaya meninggalkan Semenanjung Gaza.

4. Semua (maha, warga, para) siswa yang mendaftar dikehendaki menyertai

program orientasi.

5. ___________ (rakyat, marhaen, warga) negara yang bertanggungjawab

sentiasa taat terhadap hukum dan undang-undang negaranya.

6. Sultan itu tidak mahu melantik ________________ (putera, puteri, raja)

untuk menggantikannya.

7. ____________ (lebuh, jalan, lorong) raya timur barat yang dibina dari

Kelantan ke Kedah memakan masa bertahun-tahun sebelum disiapkan.

8. Pulau Pinang dan Melaka mesti melantik ________________ (ketua,

perdana, datuk) menteri masing-masing.

9. Mamalia mempunyai ________________ (tulang, batang, urat) belakang

sebagai pusat sistem sarafnya.

10.Semua anggota yang baru perlu berangkat ke __________________

(padang, lorong, jalan) tembak untuk latihan menembak.

RUJUKAN :

22

1. Abdullah Hassan. (2006). Morfologi ( Siri pengajaran dan

pembelajaran Bahasa Melayu. Batu Caves : PTS Publications &

Distributors Sdn. Bhd.

2. Ali Mahmood. Dr (2008). HMBL2103 Pembelajaran morfo sintaksis

Bahasa Melayu. Seri Kembangan : Open University Malaysia.

3. Arbak Othman. (1985). Mengajar tatabahasa. Kuala Lumpur : Dewan

Bahasa dan Pustaka.

4. Arbak Othman. (2000). Pengajaran nahu Bahasa Melayu. Serdang :

Penerbit Universiti Putra Malaysia.

5. Nik Safiah Karim. (1989). Tatabahasa dewan. Kuala Lumpur : Dewan

Bahasa dan Pustaka.

6. Sulaiman Masri. (2006). Tatabahasa melayu. Kuala Lumpur : Utusan

Publications & Distributors Sdn. Bhd.

 

23