ilmu perkasihan manuskrip melayu

IlmuperkasihanmanuskripMelayu

TekssasteratermasukmanuskripMelayumenyimpankhazanahilmutinggi,tetapiratusanmanuskripMelayutermasukdiluarnegara,masihbelumdilakukankajianmendalamsehinggatidakdapatdimanfaatkanmasyarakathariini.IkutipandanganPengerusiJawatankuasaPenasihatManuskripMelayuPerpustakaanNegaraMalaysia(PNM)yangjugapengkajitekssasteraklasikDrHarunMat

PiahyangditemubualwartawanSastera&Budaya,SitiHalizaYusop.

HarunMatPiah

bezadengankajianmanuskripkeranapengkajipeiluberulangalikkeperpustakaansetiaphari.Kebanyakanpenerbitjugatidak

mempunyaikeghairahanuntukmenerbitkantransliterasimanuskripkeranatidakramaiyangmerabacanyasedangkankandunganilmuyangdibawabegitubesar.Bagaimanapun,berdasarkantransliterasiyangsayalakukanmisalnyaKitabTibPerubatanMelayudanManuskripMSS2515,sayalihatmaklumatyangdidedahkankepadamasyarakatmulamendapatperhatian.MasyarakatjugasebenarnyasedarakannilaiilmudalamnaskhahinitetapidisebabkantidakmemahamituJisanjawilamayangdigunakan,khazanahnyatidakdapatdinikrr(ati.

Soalan:Soalan:KitakayakhazanahilmurialammanuskripMelayutetapimengapamasihterlalusedikittraiisUterWolehpengtotfisupoyadapatdibaeadandiman&athanmasyarakatJawapan:Kajianmanuskriptradisionalmengambilmasalamadansayasendirimemeiiukansehinggatigabulanuntukmemahamimanuskripsetebal300halaman,tetapiitubelumtermasukmasauntukmengkajimanuskriplainyangmempunyaihubungandengankajianberkenaan.Keijamemahamiteksdanmelakukantransliterasidaripadajawikerumipulahanyabolehdilakukanahlifilologisedangkantidakramaiterdidikdalamdisiplinitu,manakalajumlahpengkajipadamasakinisangatsedikit,iaitusekitar10orangyangmasihaktiSetiaptransliterasimemberica

barantersendiri.Adaketikanyamanuskripyangdisalinmempunyaitekskonsistendariawalsehinggaakhirhalaman,namunadaterlaludahsyatkeranabukansahajatuiisanpenyalinsendiritidakmemungkmkannyauntukdibaca,bahkanusiamanuskripmencecahratusantahunwalaupunusahamemuliharanyasudahdilakukansamaadaolehperpustakaanataumuziumTransliterasimanuskriplama

perludilakukandenganpenuhwibawa,disiplindankesabarantinggimalahsayasendiripernahmengambilduahinggatigahariuntukmenentukanhurufyangdiejadenganlam,nga,daldanyayangrupanyamembawamaksudlenggundi,iaitusejenisherbapahitdanbanyakdigunakandalamrawatanperubatan.Masalahtransliterasiadalahapabilakitatidaktahumak11asesuatuperkataandantidakdijumpaidalamkamus,kitaperlumembacakitablainkeranaiatidakbolehdiagakdaripadasegikontekssaja.Malahpengkajitidakbolehme

lakukansecarabersendiriantetapiperlumembabitkankeijasamadenganpihaklain,termasuk'illustrator'untukmelukisrajahdengantuiisanArabdanangka,pakardalamilmudalamAlQurandanhadiskeranakebanyakanmanuskriptradisionalmcngandungidoadalambahasaArabtetapitidaksemestinyamenggunakanayatAlQuran.Jikakajianbahanlainbolehdilakukandipejabatataudihadapankomputer,iasangatber

tradisionalinimasihbelumdikajisecarailmiahsepenuhnyatetapimeskipundianggaptabudalammasyarakat,adabanyakbukudipasaranyangmenyentuhaspekitutetapisayadapatitidakmerujukkepadakepadamanuskripawal.TuiisanberkenaanmendakwaiaturutmengandungisunnahRasulullahsedangkanapabiladitelitiadayangtidakmemaparkanmaklumatbetul.Ilmuperkasihanyangterkan

(lungdalamKitabTibiniturutmerujukduakitabterdahulu,iaituBustanalSalatinolehSheikhNuruddinalRaniridanalTibbalNabawiyy(IbnualQayyim)yangmencatatkanamalanyangmenjadisunnahRasulullahmembabitkanhalitu.Disebabkanmanfaatilmuyang

wujudratusantahunduludalamtradisiilmuwarisanMelayu,sayakinidalamusahamengumpuldanmentransliterasiilmuperkasihanyangterdapatdalampelbagaisumbertermasukKitabTib,TajulMulukdanMujarabat.Usahainisudahbermulasejakawaltahuninidandijangkaselesaipada2018danditerbitkanolehPNM.Naskhahiniapabiladiterbitkannantibukansahajamemaparkanhukumsunat,harus,makruhdanharamyangdibenarkanIslamberkaitanaspekwati,bahkanmenggabungkankhazanahilmumasyarakatMelayuyangbegituberharga.

S:KitabTibbukansahqjamengenaiilmuperubatanmalahmeliputiilmuramalanmengenaiastrologidanastronomi.Namimmengapaantaracabangilmuperubatan,iaituseksologlatauilmuperkasihantidakdiketengahkan?I:PersoalanmengenaibabuljimakataukitapanggililmuperkasihaninimemangterdapatdalamKitabTibtetapitidakterkumpuldalamsatumanuskripsebaliknyabercampuraduk.Berbandingtanggapanramai,il

muperkasihansebenarnyatidakhanyamengandungibabberkaitanwatiataujimaksepertiperlakuandanposisitetapilebihmenyeluruhmencakupipetuadanpantanglarangpemakanan,awetmuda,penyaMtsakittuansertapuan,caramenggodasuamidanisteri,ubat,rawatan,riadahsertabacaandoa.Ilmuperkasihanyangjugakha

zanahilmudalamnaskhahMelayu

dahtidakbegitubanyaksejak10tahunkebelakanganini.Iniberbezaketikasayamengajarsebeluminiyan^sayasendirimembawapelajarmenelitimanuskriplamasehinggalahiabolehditransliterasikerumi.Usahainisebenarnyatidakbolehdikeijakanpengkajisecarabersendiriansebaiknyaperludidukungolehsemuapihak.Bagaimanapun,sayamelihat

perkembanganpositifmisalnyamelaluikeijasamasayadanrakan,DrAbdulGhaniHussaindenganInstitutPenyelidikanPerhutananMalaysia(FRIM)bagimengenaipastitumbuhanyangdigunakanuntukperubatandiSemenanjungMalaysiasepertidirujukmanuskripdaripadaMuziumTerengganu.Inikaedahyangsangatbaikdalammemeliharapenemuandaripadakhazanahilmuyangterdapatdalamtekstradisional,apatahlagjiakajianseriusmengenaikitabperubatanberbandingkajianawalsebeluminiyanghanyamembabitkankajiansosiologi.IadinilaisecarasaintifikdansayasendirimelihatbagaimanakagumnyasaintisdenganpenemuanilmuperubatanmasyarakattradisionalMelayu400tahunlalu.Selainitu,kamiJu^akinime

rencanakanpenubuhanPersatuanFilologiMalaysiahasildaripadaresolusiSeminarAntarabangsaManuskripMelayu2014Persatuaniniakanmengumpulkansaijanabidangfilologidanpengkajimanuskripbagimembolehkanlebihbanyakkajianmengenaimanuskriplamainidilakukan.Iadiharapdapatmemperbanyakkanpengkajiandanpenelitianmanuskripsertaditerbitkanuntukdisebarkankepadamasyarakat

S:ApakahsarananDrbagimemastlkangagasanIlmudalammamialnHptrmMnlnnaltntHdakberkubur?I:Jumlahpengkajidalambidangfilologimasihsangatsedikitmalahinstitusiyangmengadakankursusberkaitaiipembacaantekssasteratradisionaldanklasiksu

Headline Ilmu perkasihan manuskrip MelayuMediaTitle Berita HarianDate 03 Oct 2016 Color Full ColorSection Nasional Circulation 125,514Page No 30 Readership 947,000Language Malay ArticleSize 778 cmJournalist N/A AdValue RM 26,818Frequency Daily PR Value RM 80,455

anneeHighlight

anneeHighlight