TEKNOLOGI GRAFIK

Format Fail atau

Piawaian Grafik Digital

Jabatan Multimedia Pendidikan,

Fakulti Pendidikan, UTM

2

Piawaian ataupun format fail bagi grafik menentukan

kualiti imej, saiz fail serta tujuan penggunaan

sesebuah imej.

Setiap piawaian mempunyai ciri-ciri, kelebihan serta

kelemahannya yang tersendiri.

Antara contoh format fail utama gafik digital ialah.......

FORMAT FAIL: PENGENALAN

3

FORMAT FAIL: PENGENALAN

Apa yang membezakan setiap format fail ini

dan bagaimana untuk memilih format fail yang ingin

digunakan ?

4

antara fail format yang paling lama wujud iaitu sejak

kemunculan sistem pengoperasian Microsoft Windows

3.0.

Sesuai untuk menyimpan grafik dalam kualiti yang

tinggi kerana ia tidak cuba untuk memadatkan

sesebuah imej tersebut.

Kesannya: mempunyai saiz fail yang agak besar.

Kelebihannya: kebanyakan perisian komputer boleh

menerima format fail ini.

Imej yang disimpan dalam format BMP ialah ianya

boleh dipaparkan terus pada skrin komputer dengan

pantas (Mengapa?)

BMP atau Bitmap

5

Sering digunakan di dalam pembangunan laman web.

Mengapa?

Fail imej yang disimpan dalam format GIF biasanya

menggunakan format grafik 8 bit atau 256 warna atau

yang lebih rendah (saiz fail kecil)

Format GIF tidak sesuai digunakan untuk menyimpan

imej yang mengandungi banyak warna seperti

gambar foto.

Sesuai untuk ikon, garis, butang atau imej-imej

berbentuk kartun/ilustrasi.

GIF (Graphics Interchange Format)

6

Paling sesuai digunakan bagi memadatkan sesebuah

imej sama ada yang berwarna mahupun yang hitam

putih. Ia juga sesuai untuk gambar foto, kerja seni

semulajadi dan sebagainya.

Kurang sesuai untuk huruf atau aksara mahupun kerja-

kerja melibatkan lakaran.

Sering digunakan bagi format fail untuk laman web

terutamanya bagi imej-imej yang mempunyai

pelbagai warna dan corak. Ini adalah kerana ia

mampu memadatkan fail dengan baik (sehingga 1: 20)

JPEG (Joint Photographic Experts Group)

7

TIFF atau Tag Image File Format telah dibangunkan

oleh Aldus Corporation pada tahun 1986.

Ianya khusus digunakan bagi menyimpan fail imej

bitmap yang diperoleh daripada peranti-peranti

penangkap imej seperti pengimbas imej, kamera

digital atau pemerangkap skrin komputer.

TIFF (Tag Image File Format )

8

TGA merupakan format fail grafik yang dibangunkan

oleh oleh syarikat Truevision untuk kegunaan bersama

produk keluaran mereka iaitu Targa dan Vista.

Ia kemudiannya digunakan secara meluas khususnya

di dalam perisian-perisian grafik penerbitan video

berkeupayaan tinggi.

Ini memandangkan format fail ini mampu menampung

imej dengan kedalaman warna yang tinggi (sehingga

24-bit atau 16 juta warna).

TGA

TEKNOLOGI GRAFIK

Panduan Memilih

Format Fail Grafik Digital

Jabatan Multimedia Pendidikan,

Fakulti Pendidikan, UTM

10

Memandangkan terdapat banyak format fail bagi

grafik digital, timbul satu masalah iaitu bagaimana

untuk memilih format fail grafik yang bersesuaian

dengan keperluan tugas yang diperlukan ?

PENGENALAN

11

Setiap kategori grafik akan menyimpan fail imej

dalam format yang tersendiri.

Misalnya, grafik jenis bitmap biasanya disimpan

dalam format BMP, GIF, JPG, TIF dan sebagainya.

Grafik jenis vektor pula biasanya disimpan dalam

format seperti CGM, WMF, PCX dan sebagainya.

PANDUAN 1 : KATEGORI GRAFIK

12

Kita juga harus memahami mengenai ciri-ciri setiap

kategori grafik tersebut.

Mengapa ?

Ini bagi memastikan kita mengetahui kelebihan,

kelemahan setiap satunya.

Secara tidak langsung kita akan dapat menjangkakan

grafik jenis mana yang sesuai digunakan dalam situasi

yang diperlukan dan begitu juga sebaliknya.

PANDUAN 2 : CIRI-CIRI KATEGORI IMEJ

13

Kita juga perlu mengetahui perisian grafik serta

perisian pembangunan aplikasi yang akan kita

gunakan.

Sebagai contoh, sekiranya kita menggunakan perisian

grafik seperti Adobe Photoshop atau Corel Paint, ianya

akan menghasilkan imej jenis bitmap.

Sekiranya kita menggunakan perisian grafik seperti

Adobe Ilustrator, CorelDraw atau Macromedia

Freehand pula, ianya akan menghasilkan imej jenis

vektor.

PANDUAN 3 : PERISIAN GRAFIK

14

Perisian pembangunan sama ada bagi tujuan

pembangunan aplikasi multimedia, laman web dan

sebagainya juga perlu diberi perhatian.

Semak keupayaan perisian pembangunan tersebut

terhadap format fail imej yang boleh diterimanya.

Contoh :

Bagi tujuan pembangunan aplikasi multimedia

menggunakan Macromedia Authorware ?

Bagi tujuan pembangunan laman web ?

PANDUAN 4 : PERISIAN PEMBANGUNAN

15

Faktor di mana fail imej atau grafik tersebut akan

digunakan juga akan memberi kesan terhadap

pemilihan format fail.

Misalnya, bagi tujuan pembangunan laman web,

format yang utama digunakan ialah GIF, JPG dan

PNG.

Format tersebut juga sering digunakan dalam banyak

situasi yang lain seperti pembangunan aplikasi

multimedia atau persembahan elektronik yang lain.

Mengapa ?

PANDUAN 5 : DI MANA DIGUNAKAN

16

Ini adalah kerana imej yang disimpan menggunakan

format fail tersebut agak kecil saiz failnya tetapi masih

berjaya mengekalkan kualiti imej.

Walaupun tidak secantik imej yang disimpan dalam

format BMP, TIFF atau TGA tetapi biasanya dengan

pandangan mata kasar, adalah agak sukar untuk

melihat perbezaannya.

PANDUAN 5 : DI MANA DIGUNAKAN ?

17

Format fail BMP biasanya sesuai untuk menyimpan

grafik dalam kualiti yang tinggi kerana ia tidak cuba

untuk memadatkan sesebuah imej tersebut.

Ini menyebabkan kebanyakan fail grafik yang

menggunakan format ini mempunyai saiz fail yang

agak besar.

Implikasi sekira ianya digunakan secara berlebihan

dalam pembangunan aplikasi multimedia ?

PANDUAN 5 : DI MANA DIGUNAKAN ?

18

Perkakasan yang digunakan bagi mendapatkan imej

juga ada kalanya turut mempengaruhi format fail imej

yang akan digunakan.

Sebagai contoh, sekiranya kita menggunakan

pengimbas imej, biasanya di dapati kebanyakan

perisian sokongan yang disediakan akan

mencadangkan fail imej hasil imbasan disimpan

dalam format TIFF atau TGA.

Mengapa ?

PANDUAN 6 : PERKAKASAN

19

Ini memandangkan kedua-dua format fail tersebut

boleh menyimpan maklumat yang lebih banyak

mengenai sesuatu imej.

Ini kerana format tersebut mampu menyimpan imej

dengan kedalaman warna 24 bit.

PANDUAN 6 : PERKAKASAN

20

Namun demikian biasanya saiz fail yang terbentuk

bagi imej tersebut adalah besar.

Oleh yang demikian kebanyakan pembangun

halaman web atau aplikasi multimedia akan

menggunakan perisian grafik seperti Adobe

Photoshop untuk menukar format fail asal imej yang

diimbas kepada format lain yang lebih kecil.

PANDUAN 6 : PERKAKASAN

21

Format fail yang dipilih juga memainkan peranan

dalam menentukan kualiti imej yang diperoleh.

Contoh :

GIF, JPG : Kualiti biasa

TGA, TIFF, BMP : Kualiti tinggi

Maka pemilihan format fail juga memainkan peranan

penting bagi membolehkan anda membuat pilihan

yang bersesuaian bagi memperoleh kualiti imej yang

diperlukan.

PANDUAN 7 : KUALITI IMEJ

22

Ringkasnya, terdapat banyak faktor yang perlu diberi

perhatian terhadap pemilihan format fail.

Biasanya pengalaman akan mengajar kita yang

mana satu format fail yang bersesuaian dengan

keperluan.

KESIMPULAN

23

Jamalludin Harun & Zaidatun Tasir (2000), Pengenalan Kepada Multimedia, Venton Publishing : Kuala Lumpur.

Jamalludin Harun & Zaidatun Tasir (2005), Multimedia: Konsep & Praktis, Venton Publishing : Kuala Lumpur.

Jamalludin Harun & Zaidatun Tasir (2005), Multimedia: dari Konsep kepada Praktis, Venton Publishing : Kuala Lumpur.

RUJUKAN