BMMB 3013FONETIK DAN FONOLOGI BAHASA

MELAYUFonem Segmental dalam Bahasa Melayu

• Konsonani. Sengauanii. Sisianiii. Separuh vokaliv. Pinjaman

Nama Pensyarah : Puan Hamidah Binti Che MehDisediakan oleh Antasha binti Kamaruzzaman ( 1 PISMP PM/PJ)

Pengenalan : Konsonan Segmental Bahasa Melayu

• Fonem ialah unit terkecil bunyi yang membezakan makna.• Fonem dianggap lebih besar daripada fon.

Jenis Fonem

Fonem vokal

Fonem konsona

n

• Fon [o], [ ] ე dan bunyi sengau kedua-dua fon ini membentuk satu fonem sahaja, iaitu /o/. Sehubungan dengan itu, perkataan buku terdiri daripada empat fonem iaitu /b/, /u/, /k/, dan /u/. Analisis seperti ini dinamakan fonem penggalan atau fonem segmental.

Pasangan kata yang menunjukkan perbezaan perkataan yang paling kecil tetapi kedua-dua

perkataan yang berpasangan itu mempunyai makna yang berlainan, dinamakan pasangan minimum atau

pasangan terkecil.

Sekiranya pasangan perkataan yang mempunyai perbezaan yang paling minimum tadi tidak berbeza maknanya, maka bunyi yang berbeza itu bukanlah dua fonem yang berlainan tetapi merupakan alofon daripada satu fonem. Keadaan ini disebut sebagai

variasi atau kelainan bunyi yang bebas contohnya /filəm/ - /piləm/ dan /balik/ - /bali?/.

Konsonan sengauan• Sekatan yang dilakukan sepenuhnya akan mengeluarkan

bunyi sengauan (nasal) yang dihasilkan dengan cara menurunkan anak tekak (uvula) untuk menutup rongga mulut (oral).

• Semua bunyi sengau yang dihasilkan adalah bersuara.

• Hal ini akan menyebabkan udara yang dilepaskan dari paru-paru akan melalui rongga hidung dan terhasil bunyi nasal [ m ], [ n ], [ ŋ ], [ ɳ ].

Konsonan sengauSengau bibir [ m ] Sengau gusi [ n ] Sengau lelangit

keras [ ɲ ]Sengau lelangit lembut [ ŋ ]

• Bibir bawah dirapatkan ke bibir atas.

• Lelangit lembut diturunkan.

• Udara dikeluakan melalui rongga hidung.

• Hujung lidah dirapatkan ke gusi atas.

• Udara tersekat dalam rongga mulut, dan lelangit lembut diturunkan.

• Depan lidah dirapatkan ke lelangit keras.

• Lelangit lembut diturunkan dan udara keluar melalui rongga hidung.

Belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut dan udara dikeluarkan melalui rongga hidung.

Konsonan sisian• Hentian sebahagian akan menghasilkan bunyi sisian,

geseran (frikatif), dan malaran.

• Bunyi sisian dalam bahasa Melayu dihasilkan dengan melakukan penyekatan terhadap arus udara yang dilepaskan oleh paru-paru di bahagian lelangit keras oleh hujung lidah yang menyebabkan udara hanya melalui kawalan sisi di kiri dan kanan rongga mulut.

• Keadaan ini menghasilkan bunyi [ l ].

• Perkataan contoh : [l] [lalu] [awal] 

Separuh vokal• Separuh vokal juga dikenali sebagai konsonan malaran.

• Separuh vokal dihasilkan dengan bunyi malaran, kedudukan artikulator adalah seperti menghasilkan bunyi geseran tetapi bunyi geseran yang dihasilkan terlalu lemah.

• Konsonan malaran juga sama seperti menghasilkan bunyi vokal, dan sesetengah ahli fonetik menamakannya bunyi separuh vokal.

• Bunyi malaran dalam bahasa Melayu ialah [ w ] dan [ j ]. [ j ] mewakili huruf y.

Konsonan pinjaman

Terdapat 10 konsonan pinjaman dalam bahasa Melayu yang dipinjam sepenuhnya daripada bahasa Arab dan Inggeris.

Proses PeminjamanMenurut Abdullah Hassan (2007), • Terdapat tiga bahasa yang unsurnya dipinjam oleh

bahasa Melayu, iaitu Sanskrit, Arab dan Inggeris.• Selain itu, terdapat juga unsur bahasa yang dipinjam

daripada bahasa lain misalnya Portugis, Cina, Tamil dan Farsi.

• Terdapat 10 bunyi konsonan yang dipinjam oleh bahasa Melayu.

• Kesemuanya berasal dari perkataan-perkataan pinjaman.• Ada bunyi yang disesuaikan dengan bunyi bahasa Melayu

dan ada yang bervariasi bebas dengan fonem-fonem asli.

Proses peminjaman• Daripada sepuluh fonem pinjaman ini, sembilan dipinjam

oleh bahasa Arab, dan satu daripada bahasa Inggeris.

Bahasa Inggeris Bahasa Arab

Fonem /v/ Fonem /f/ juga daripada bahasa Inggeris, tetapi fonem ini terlebih dahulu sudah dipinjam daripada bahasa Arab.

Fonem geseran

Daerah Cara

Bibir-Gigi

Gigi Gusi Lelangit keras

Lelangit lembut

Tekak

Tak bersuara f [ ] [ š ] [ χ ] ʢ

Bersuara v [ ð ] z [Ɣ ]

Konsonan geseran dihasilkan dengan menyempitkan saluran udara supaya udara yang melaluinya bergeser dan kedengaran bunyi berdesis.

Penyebaran

No Fonem Awal Tengah Akhir1 f fikir wafat Wakaf2 V vot novel -3 z zaman beza Markaz4 alaa tamil baha

5 ð ðalim haðir lafað

6 š šor mašarakat šabaš

7 ž žarab kaži haiž

8 χ χatam baχil tariχ9 Ɣ Ɣ aib ba Ɣ al Bali Ɣ10 ʢ ‘aib Ni’mat Tama’

Bibliografi• Faridah Nazir & Maridah Alias. (2015). Fonetik dan

Fonologi Bahasa Melayu. Petaling Jaya: Sasbadi Sdn.Bhd.

• Abdullah Hassan. (2007). Linguistik Am Siri Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: PTS Professional Publishing Sdn.Bhd.

• Modul BMM 3108

Terima kasih kerana memberikan perhatian.