CTU 553 HUBUNGAN ETNIK

MASYARAKAT PLURALISTIK

PRA DAN PASCAKEMERDEKAAN

KANDUNGAN1.0 Pengenalan2.0 Konsep etnik3.0 Etnik sebelum

(pra) kemerdekaan4.0 Etnik selepas

(pasca) kemerdekaan

5.0 Kesimpulan

1.0 PENGENALAN

Konsep pluraliti alam Melayu perlu difahami sebagai asas untuk memahami masyarakat plural.

Kewujudan pelbagai etnik di alam Melayu telah memberi sumbangan terhadap pembentukan masyarakat plural yang dapat hidup secara bersama dalam kepelbagaian.

Antara kumpulan etnik terbesar ialah melayu, cina, india, kadazan-dusun, banjar, iban, bidayuh dan lain lain.

Buruk

Dingin

Sederhana

Baik

Istimewa

1500 – zaman

Gem

ilang

1600 – zaman

Pen

jajahan

1850 – Dasar E

kon

om

i British

1942 – Pen

du

du

kan Jep

un

1945 - Pasca P

D K

e-2

1949 – Zam

an D

arurat

1955 – Pilih

anraya U

mu

m

1960 – Pasca M

erdeka

1963 – Malaysia

1970 – MA

GE

RA

N

1969 – Pilih

anraya

1980 – Pem

ban

gu

nan

Sahabat Dagang

Nasib Masing-masing

Terpisah

Kerjasama MPAJA

MPAJA balas denda

m

Jawatankuasa Hubungan

Kaum

Perikatan

Anti Darurat/ Dasar Sosial

Anti Konfrontasi

RukunegaraDEB

2.0 Konsep Etnik

Istilah etnik berasal daripada perkataan yunani iaitu ethos yang bermakna orang.

Etnisiti ialah rasa kekitaan sesuatu kumpulan etnik tertentu.

Etnik berbeza dari segi ciri budaya seperti:

Adat resam Pola keluarga Pakaian Pandangan menegenai kecantikan Orentasi politik Kegiatan ekonomi Hiburan

Ras ialah perbezaan dari segi ciri ciri fizikal dalam kelompok manusia(warna kulit, rangka tubuh,bentuk kepala, tekstur rambut)

Etnik dari segi bahasa ialah kaum atau bangsa

Etnik dari segi istilah kelompok manusia yang di tentukan melalui perbezaan ciri budaya( adat resam, pakaian, bahasa, kegiatan ekonomi dsb)

Etnik lazim nya bermula dari dari satu konsep keturunan

Etnik dapat di kelaskan melalui : perbezaaan budaya Demografi(kedudukan geografi@sempadan negeri)

3.0 ETNIK PRA MERDEKA

Penghijrahan berlaku dari pelbagai tempat secara luaran atau dalaman

Kerajaan maritim asia tenggara menjadi pusat pertemuan pelbagai bangsa pada era “zaman perdagangan”(abad ke 12 dan 14 masihi)

Pergerakan masyarakat plural telah mewujudkan hubungan etnik yang erat menerrusi pelbagai aktiviti terutamanya aktiviti perdagangan.

Semasa persinggahan mereka telah berinteraksi dengan penduduk tempatan dan mula mengenali budaya dan adat resam masing – masing

Berkahwin dengan penduduk tempatan dan terus menetap di melaka – berlaku proses asimilasi

3.1 PROSES ASIMILASI ANTARA GOLONGAN IMIGRAN DAN RAKYAT TEMPATAN

Golongan imigranGolongan imigran

Perdagangan dan perkahwinan

AsimilasiAsimilasi Masyarakat tempatanMasyarakat tempatan

Kaedah

Penyerapan budaya masyarakat tempatan ( india, cina, arab dsb)

Berkahwin dgn penduduk tempatan,kerabat di raja, pembesar tempatan,-Menyebar luas aktvt perdagangan -menjawat jawatan penting dlm pemerintahan

3.2 PEMBENTUKAN MASYARAKAT BARU

Masyarakat baru

Melayu – Arab Melayu – Arab

Peranakan cina Baba – nyonya

Peranakan cina Baba – nyonya

India muslimIndia muslimSerani Serani

Peranakan jawa Peranakan jawa

3.3 PLURALITI MASYARAKAT DI SABAH DAN SARAWAK

Sejarah ringkas sabah dan sarawak. Terletak di kepulauan borneo bersempadan dengan

kalimantan di bahagian selatan Di pisahkan dari semenanjung malaysia melalui laut cina

selatan Sarawak pernah berada di bawah kekuasaan kesultanan

brunei sebelum kedatangan james brook ke sarawak dan penguasaan kompeni berpiagam borneo utara di british

Selepas perang dunia kedua, charles vyner brook mengambil keputusan menyerahkan sarawak kepada kerajaan british

Selepas perang dunia kedua kompeni berpiagam borneo utara british telah menyerahkan sabah kepada kerajaan british pada 1946

Sabah dan sarawak terus kekal menjadi tanah jajahan british sehingga kedua dua negeri mencapai kemerdekaan melalui pembentukan malaysia pada 16 september 1963

3.4 MASYARAKAT BUMIPUTERA DI SABAH

Masyarakat bumiputera sabah

Imigran -china-filipina-indonesia

Majoriti-kadazan dusun-murut-bajau

Minoriti-bisaya,kadayun,org sungai,suang,latut,melayu brunei

Residensi pantai barat, menenam padi dan menternak lembu

Kawasan pantai barat daya dan sabah, menagnkap ikan dan menanam padi

Kawasan bukit residensi, padalaman hilir sg padas dan tanah datar tenom, sook dan keningau, menanam padi huma,berburu dan memungut hasil hutan

Kimanis, papar, padas kalias, berdagang, bertani dan memungut hasil alut

Kawasan pantai timur dan utara sabah : memungut hasil sarang burung, hasil hutandan hasil laut

Kad

aza

n -

dusu

nm

uru

t

baja

uM

ela

yu

bru

nei

Ora

ng

sulu

k

Pen

em

pata

n d

an

kegia

tan

eko

nom

i

3.5 Kedatangan golongan imigran ke sabah Orang cinaOrang cina

Suku kaumFaktor kedatangan-berniaga (1882 & 1883) di kawasn kudat dan sandakan-galakan oleh syarikat syarikat tembakau-perkembangan perusahaan getah pd abad ke 20

Orang Hakka - Melebihi 50% terlibat dalam bidang pertanian, tertumpu di kawasan desa

Orang canton- Kedua terbesar, mewakili 1/5 penduduk cina, kawasan bandar, sandakan, kota kinabalu, tuaran dan papar.

India India

KaumSikh, patahn, telegu, tamil, punjabi-muslimFaktor

kedatangan-Terlibat dalam sektor pentadbiran sokongan dan teknikal-- mengisi jawatan dalam jabatan kerajaan kerana masalah kekuranagn kakitangan

Penempatan Sandakan, tawau,kudat,p. banguay,telok marudi, dan pantai barat sabah

Sektor Jbtn2 kerajaan, jabtn audit, pelabuhan pos & telegraf, keselamatan polis dan penjaraPengusaan bahasa inggeris

3.6 Kedatangan golongan migran ke sarawak

Kadar pertambahan imigran melebihi kadar pertambahan penduduk tempatan menyebabkan nisbah pertambahan penduduk tempatan berubah terutama selepas 1911

Pada masa kini orang cina merupakan suku terbesar di sarawak dan labuan selepas suku kaum kadazan-dusun

Terdiri daripada lebih 27 suku kaum dengan masing2 mempunyai budaya dan dialek yang tersendiri

Antaranya : iban, melanau, melayu bidayuh, murut, kayan, kenyah, kelabit, bisaya, dan punan.

Kedatangan golongan migran ke sarawak(india)

Kelompok kecil dalam kalangan masyarakat bukan bumiputera

Terdiri daripada : Orang sikh dan punjab yg di bawa masuk oleh

james brook untuk bekerja sebagai polis sebilangan kecil orang india muslim bekerja sebagai pedagang dan penjual kain

Tidak ramai org india yang datang ke sarawak untuk bekerja sebagai buruh kerana kedudukan geografi sarawak yang terletak jauh dari benua india

4.0MASYARAKAT PLURALISTIK SELEPAS (PASCA) KEMERDEKAAN

4.1 HUBUNGAN ETNIK PASCA MERDEKA

Kerjasama erat berlaku selepas merdeka serta sebelum dan selepas penubuhan Malaysia.

Ancaman luar, konfrontasi Indonesia dengan slogan “Ganyang Malaysia” mengeratkan perpaduan kaum.

Beberapa dasar digubal oleh kerajaan bagi merapatkan hubungan etnik

Cth. Akta Hasutan 1948 dan Dasar Pendidikan Kebangsaan.

‘Kalau kita lapar itu biasaKalau kita malu itu juga biasaNamun kalau kita lapar atau malu itu karena Malaysia, kurang ajar!

Kerahkan pasukan ke Kalimantan hajar cecunguk Malayan itu!Pukul dan sikat jangan sampai tanah dan udara kita diinjak-injak oleh Malaysian keparat itu

Doakan aku, aku kan berangkat ke medan juang sebagai patriot Bangsa, sebagai martir Bangsa dan sebagai peluru Bangsa yang tak mau diinjak-injak harga dirinya.

Serukan serukan keseluruh pelosok negeri bahwa kita akan bersatu untuk melawan kehinaan ini kita akan membalas perlakuan ini dan kita tunjukkan bahwa kita masih memiliki Gigi yang kuat dan kita juga masih memiliki martabat.

Yoo...ayoo... kita... Ganjang...Ganjang... MalajsiaGanjang... MalajsiaBulatkan tekadSemangat kita badjaPeluru kita banjakNjawa kita banjakBila perlu satoe-satoe!

Soekarno.

4.2.1 Federalisme Berlapis: Persekutuan Tanah Melayu dan Persekutuan Malaysia

Aspek penting dlm masyarakat pluraliti baru ialah Federalisme Berlapis

Iaitu wujudnya 2 jenis persekutuan dlm masa yg sama iaitu Persekutuan Tanah Melayu dan Persekutuan Malaysia

Anggota bg kedua-dua persekutuan ini telah mengalami perubahan dr segi bilangan anggota semenjak kemerdekaan 31 Ogos 1957

Anggota Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka pada 31/8/1957 hanyalah negeri2 yang ada di Tanah Melayu sahaja.

Persekutuan Malaysia hanya terbentuk pada 16 September 1963 dengan anggotanya terdiri daripada :

• Persekutuan Tanah Melayu• Singapura• Sabah dan Sarawak• (Brunei pada mulanya ingin menyertai tapi kemudiannya menarik diri)

4.2.2 PEMBANGUNAN BERENCANA: RANCANGAN PEMBANGUNAN LIMA TAHUN

Sejak 1950 rancangan pembangunan berencana telah mula difikirkan dan dilaksanakan (1950-1965)

Setelah pembentukan Malaysia, bermulalah rancangan pembangunan 5 tahun (1966 – 1970)

Selepas berlaku rusuhan kaum 13 Mei 1969, kerajaan perkenalkan Dasar Ekonomi Baru (DEB). Dasar ini diteruskan hingga 1990

Sejak 1990 dan seterusnya, kerajaan wujudkan pula Dasar Pembangunan Negara (DPN)- sebagai ganti DEB

DPN ubah ekonomi negara daripada berasaskan pertanian kepada berasaskan industr

4.2.3 DASAR-DASAR KHAS: DASAR PENDIDIKAN, DASAR KEBUDAYAAN KEBANGSAAN, DASAR EKONOMI BARU

Tuntutan kepada dasar-dasar ini sebenarnya telah dibincangkan sejak sebelum merdeka lagi

Namun setelah peristiwa 13 Mei 1969, dasar-dasar ini difikirkan secara lebih serius untuk dilaksanakan

Demi utk membasmi kemiskinan dan menyusun semula masyrakat supaya keharmonian dpt dikekalkan. Penglibatan semua kaum di negara ini diambil kira dalam dasar-dasar ini

4.3 Kesan kemasukan masyarakat pluralistik selepas kemerdekaan di Malaysia

Politik Perlembagaan Pendidikan Ekonomi

4.3.1 POLITIK

Malaysia dianggap sebagai sebuah negara yang berupaya melaksanakan sistem demokrasi dengan berkesan.

Demokrasi di negara ini telah berjalan lancar terutamanya semenjak pilihan raya umum pertama tahun 1955, di mana tiga kumpulan etnik utama, iaitu Melayu, Cina dan India telah bersatu untuk mendesak British memberikan kemerdekaan

Selepas era 1960an perjalanan politik terus berkembang dinamik. Kerjasama parti-parti politik dalam pakatan parti pemerintah telah berkembang dengan peningkatan keahliannya, cth penubuhan Barisan Nasional 1974.

4.3.2 PERLEMBAGAAN

Kontrak sosial merupakan satu kesepakatan yang telah dirunding,pembentukan parti-parti politik etnik dan “coalition” sebagai model permuafakatan politik (Parti Perikatan, Barisan Sosialis, Barisan Nasional, Barisan Alternatif).

Perlembagaan merupakan panduan asas kepada perlaksanaan sistem politik di negara ini.

Perlembagaan mencatatkan kontrak sosial dipersetujui bersama antara kaum di negara ini.

Sebagai panduan asas kepada perlaksanaan sistem politik di negara ini.

mencatatkan kontrak sosial dipersetujui bersama antara kaum di negara ini.

Dari segi sejarah terdapat dua peringkat kontrak sosial di Alam Melayu.Pertama, berlaku pada zaman pluraliti iaitu

janji taat setia dan saling menghormati antara rakyat dan raja. Janji taat setia dan saling menghormati ini diistilahkan sebagai wa’ad.

Sosial kedua berlaku dalam konteks masyarakat plural hasil daripada syarat dikenakan oleh pihak British untuk memberikan kemerdekaan kepada Malaysia.

Kontrak sosial pertama- Demang Lebar Daun mewakili rakyat, Sang Sapurba mewakili raja atau pemerintah.

Kontrak sosial kedua- hasil daripada syarat British untuk kemerdekaan Tanah Melayu:Orang Melayu bersetuju memberi taraf

kerakyatan kepada orang bukan MelayuOrang bukan Melayu bersetuju ke atas

peruntukan hak-hak istimewa orang Melayu Setiap etnik mempunyai wakil dalam bentuk parti

politik dan mencapai persepakatan untuk hidup dalam aman dan damai.

Dengan itu terbentuklah CLC (Communities Liaison Committee/Perhubungan Antara Kaum) pada tahun 1949, usaha Tan Cheng Lock dan Dato’ Onn Jaafar.

4.3.3 PENDIDIKAN Sebelum Penyata Razak, ada 4 aliran

sistem pendidikan, iaitu aliran-aliran IMCI. Semasa penjajahan dibahagikan kepada 3

peringkat: Pendidikan British rendah dan menengah

(elit MCI) Sekolah Melayu peringkat rendah

(dibantu oleh British, untuk jadi ‘petani yang pandai sikit’. Terdapat juga sekolah agama/Quran

Sekolah vernakular Cina dan India.

Sistem pendidikan kebangsaan telah dibentuk berasaskan keseragaman kurikulum, sukatan mata pelajaran dan orientasi. Laporan Razak 1956Laporan Rahman Talib 1960.

Matlamat utama dasar pendidikan menurut kedua-dua laporan tersebut ialah untuk menyatukan kanak-kanak daripada berbilang etnik di bawah satu sistem pendidikan kebangsaan dengan menggunakan satu bahasa pengantar tunggal iaitu bahasa Melayu (Wan Hashim, 1983).

Bahasa Melayu dijadikan bahasa kebangsaan dalam Perlembagaan 1957, BI masih bahasa rasmi.

4.3.4 EKONOMI Pada tahun 1957 kerajaan telah menggiatkan

usaha untuk mengatasi pelbagai masalah sosio-ekonomi dan sosio-politik. Rancangan pembangunan ekonomi negara dibahagikan kepada empat peringkat; Rancangan pramerdeka iaitu meliputi Rangka

Pembangunan Persekutuan Tanah Melayu (1950-1955) dan Rancangan Persekutuan Tanah Melayu Pertama (1956-1960)

Perancangan selepas merdeka, merangkumi Rancangan Persekutuan Tanah Melayu Kedua (1961-1965) dan sebahagian daripada Rancangan Malaysia Pertama (1966-1970)

Perancangan dalam era Dasar Ekonomi Baru.Dasar Pembangunan Negara

Sistem ekonomi dualisme ini merujuk kepada dua orientasi dan tumpuan yang berbeza namun bergerak seiringan dengan garis etnik:Pertama, sistem ekonomi moden yang

mendominasi keseluruhan organisasi pengeluaran (cth getah, bijih timah).

Kedua, sistem ekonomi tradisional yang diidentifikasikan dengan sektor ekonomi pertanian. Komoditi utamanya ialah padi dan perikanan. Teknik pengeluarannya, pemasaran, tenaga kerja serta modal adalah didominasi oleh etnik Melayu. Ia bercirikan budaya luar bandar (Ness, 1967).

Isu yang berkaitan dengan ekonomi memerlukan iltizam yang kuat daripada semua pihak untuk merapatkan jurang yang sedia ada.

Keperluan untuk memperbetulkan kedudukan dimensi ekonomi ini amat mendesak kerana ia menjadi sebagai salah satu asas utama dalam memupuk kerjasama antara etnik.

Ketidakseimbangan kedudukan ekonomi berdasarkan etnik juga harus diatasi kerana ia dapat menjadi sumber pencetus konflik (cth peristiwa 13 Mei 1969).

5.0 KESIMPULAN

Perlaksanaan pelbagai dasar oleh penjajah semasa penjajahan memberi impak terhadap hubungan etnik selepasnya. “Umpama api dalam sekam”.

Pelbagai usaha dilakukan oleh kerajaan di awal kemerdekaan untuk meningkatkan perpaduan.

Walaupun wujud kerjasama di peringkat kebangsaan namun wujud konflik di peringkat tempatan, Pulau Pinang (1956) dan Pulau Pangkor (1960).

Wujud konflik dalam masyarakat kesan penjajahan

Kedatangan Inggeris membawa usaha-usaha perpaduan melalui pembentukan Jawatankuasa Perhubungan Kaum.

Semasa Darurat, hubungan etnik bertambah baik mewujudkan kerjasama menentang komunis.

TAMATTERIMA KASIH