1

PEMBANGUNAN POLITIK

DALAM KONTEKS HUBUNGAN

ETNIK DI MALAYSIA

•Konsep dan sejarah modenisasi

• Konsep pembangunan politik dan pembinaan negara

bangsa

•Politik Malaysia sebelum dan selepas merdeka

•Pendekatan Islam dalam pembangunan politik

Konsep Modenisasi

• Modenisasi sebagai suatu proses transformasi atau perubahan

dalam segala aspek kehidupan masyarakat dan negara.

• Perubahan yang dialami boleh berlaku secara berencana atau tidak

berencana.

• Perubahan berencana adalah suatu proses dimana matlamat,

metode dan ukuran pencapaian ditentukan terlebih dahulu sebelum

suatu perubahan dilaksanakan.

• Perubahan berencana inilah yang kemudian disebut sebagai

modenisasi.

• Modenisasi dalam pembangunan politik adalah merupakan suatu

proses perubahan secara berencana yang melibatkan perubahan

dalam tadbir urus negara daripada cara lama kepada cara baru dan

terkini.

2

Sejarah Modenisasi

• Dari segi sejarah modenisasi sebenarnya bermula di Eropah

Barat akibat daripada dua revolusi besar iaitu Revolusi Perancis

yang mengubah sistem politik feudal kepada pengasingan politik

pemerintahan dengan agama) dan Revolusi Perindustrian yang

mengubah sistem ekonomi daripada sara diri kepada skala

industri.

• “Render therefore unto Caesar’s the things which be

Caeser’s,and unto God the things which be God’s”

(Luke 20: 25)

3

Modern dan tradisional

4

Konsep Pembangunan Politik

Pembangunan politik merupakan perubahan berencana yang

melibatkan perubahan dalam tadbir urus negara daripada cara lama

kepada cara baru dan terkini.

Perubahan yang dimaksudkan meliputi:

• Perubahan daripada sistem pemerintahan beraja kepada

pemerintahan raja berperlembagaan

• Perubahan daripada pemerintahan yang dikuasai oleh orang

Melayu sepenuhnya kepada pemerintahan atas dasar perkongsian

kuasa.

• Perubahan daripada sistem monarki kepada pemerintahan

berdasarkan demokrasi

• Perubahan daripada sistem pemerintahan berteraskan Melayu

/Islam kepada sistem pemerintahan berteraskan kehendak

penjajah Inggeris/ demokrasi .

5

Samb.. Perubahan berencana dalam pembangunan politik di Malaysia melibatkan:

• Perubahan struktur politik iaitu perubahan daripada struktur politik yang

bersifat feudal kepada trias politica (pembahagian kuasa pemerintahan

kepada tiga badan yang terpisah; kehakiman, perundangan dan eksekutif).

• Sekularisasi budaya politik iaitu perubahan daripada pemerintahan yang

tidak memisahkan antara agama dan budaya kepada pemerintahan yang

memisahkan antara agama dan negara.

• Penyertaan rakyat secara aktif iaitu perubahan daripada pemerintah /raja

memerintah ikut keturunan kepada rakyat berhak menentukan pemimpin

mereka.

Pembangunan politik dalam konteks demokrasi dianggap sempurna apabila

terdapat komponen berikut:

• Parti-parti politik

• Majlis perwakilan rakyat atau parlimen

• Perlembagaan negara; dan

• Pilihan raya

6

Sistem Kita

7

Matlamat pembangunan politik Matlamat pembangunan politik di Malaysia membina satu negara

dan satu bangsa yang aman, makmur dan dikagumi oleh dunia.

Negara-bangsa bermaksud suatu wilayah yang mempunyai

sempadan, pemerintahan atau kerajaan dan warganegara atau

bangsa.

Terdapat suatu pemahaman bahawa suatu bangsa harus membentuk

suatu Negara. Malangnya, akibat daripada proses migrasi dan

peperangan atau penjajahan, terdapat bangsa yang tidak

bernegara, atau negara yang tidak berbangsa.

Cabaran membina sebuah negara bangsa:

• Proses migrasi dan perpindahan penduduk

• Penjajahan atau penaklukan

• Gabungan wilayah yang berbeza

• Gabungan etnik yang berbeza

• Gabungan kerajaan yang berbeza.

8

1 Malaysia

9

10

Proses Pembinaan Negara Bangsa

Proses membina negara-bangsa adalah melalui beberapa kaedah yang bersifat top-down seperti:

• Penghayatan ideologi negara (Rukun Negara)

• Dasar Pendidikan Kebangsaan

• Dasar Bahasa Kebangsaan

• Dasar Kebudayaan Kebangsaan

• Dasar Ekonomi Baru

• Dasar Pembangunan Nasional

• DSB

Rukun Negara

• Kepercayaan kepada Tuhan

• Kesetiaan kepada Raja dan Negara

• Keluhuran Perlembagaan

• Kedaulatan Undang-Undang

• Kesopanan dan Kesusilaan

Dasar Pendidikan Kebangsaan

Menubuhkan satu sistem pendidikan yang akan dapat menyatupadukan kanak-kanak

sekolah berbilang kaum, melahirkan masyarakat yang bersatupadu, berdisplin dan

terlatih serta berusaha memenuhi keperluan negara dan menggalakkan

perkembangan kebudayaan, sosial, ekonomi, dan politik.

Sebelum 1956

1) Menggantikan sekolah vernakular (bersifat perkauman) Melayu, Cina dan India dengan sekolah kebangsaan.

2) Bantuan kewangan kerajaan kepada sekolah Cina dan India dihentikan.

3) Penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama dan bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua

4) Melanjutkan tempoh persekolahan peringkat rendah kepada enam tahun

Selepas 1956

1) Mentafsir semula maksud sekolah kebangsaan

2) Penggunaan sukatan pelajaran yang sama dan berorientasikan kebangsaan

3) Bahasa kebangsaan wajib dipelajari

4) Sekolah jenis kebangsaan diiktiraf dan mendapat pembiayaan kerajaan

11

Samb…

Dasar Bahasa Kebangsaan

• Bahasa Kebangsaan ialah Bahasa Malaysia dan hendaklah ditulis

dalam apa-apa tulisan sebagaimana yang diperuntukan dengan

undang-undang.

• Bahasa Kebangsaan hendaklah digunakan dalam semua urusan

rasmi

• Bahasa Inggeris boleh terus digunakan dalam tempuh sepuluh

tahun selepas merdeka.

Dasar Kebudayaan Kebangsaan

• Budaya kebangsaan hendaklah berteraskan kepada budaya asal

rakyat rantau ini

• Unsur-unsur budaya lain yang tidak bercanggah dengan budaya

asal rakyat rantau ini boleh diterima

• Islam sebagai landasan budaya kebangsaan

12

Samb…

Dasar Ekonomi Baru

• Mengurangkan dan membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum

• Menyusun semula masyarakat untuk menghapuskan pengenalan etnik mengikut fungsi ekonomi.

Dasar Pembangunan Nasional

• Keseimbangan pertumbuhan ekonomi dengan pengagihan yang adil

• Pembangunan seimbang semua sektor ekonomi

• Kurang dan hapus ketidakseimbangan ekonomi antara etnik

• Kurangkan jurang agihan ekonomi yang luas.

• Membangunkan masyarakat yang progresif dan menikmati kesejahteraan hidup

• Memastikan pembangunan negara seimbang dengan perlindungan alam sekitar.

13

Ukuran pencapaian pembinaan negara

bangsa

Ukuran pencapaian pembinaan negara-bangsa dapat diukur:

• Kejayaan dasar-dasar nasional

• Kekerapan konflik antara etnik

• Kekerapan pilihanraya

• Perbandingan dengan negara lain

• Kebebasan bersuara

• Dsb

14

15

LATARBELAKANG POLITIK MALAYSIA

SEBELUM DAN SELEPAS MERDEKA

• Semasa penjajahan, penglibatan rakyat tempatan dalam proses politik dan pentadbiran adalah terhad.

• Kesedaran politik rakyat tempatan mula timbul dipenghujung penjajahan Jepun.

• Faktor yang membangkitkan kesedaran:

Pengaruh luaran iaitu Timur Tengah, Indonesia, China dan India

Perkembangan sistem pendidikan di Tanah Melayu

• Di Sabah dan Sarawak arus politik bermula ketika penyerahan negeri berkenaan kepada Inggeris untuk ditadbirkan sebagai tanah jajahan pada pertengahan 1940an.

• Parti-parti politik di Malaysia mempunyai asal-usul dan sejarah bertitik tolak daripada konflik perkauman.

• Wujud pelbagai parti berdasarkan etnik.

16

Parti Mengikut Etnik Di Semenanjung Sebelum

Merdeka Etnik Melayu

• PKMM (Parti Kebangsaan Melayu Malaya), ditubuhkan Oktober 1945.

• Hizbul Muslimin, ditubuhkan tahun 1948.

• UMNO (Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu), ditubuhkan 11 Mei 1946.

• PAS (Parti Islam Se Malaya), ditubuhkan tahun 1951.

• Parti Negara, ditubuhkan 1954.

Etnik Cina

• PKM (Parti Komunis Malaya), ditubuhkan tahun 1942.

• MDU (Malayan Democratic Union), ditubuhkan 1945.

• AMCJA (All Malaysian Council of Joint Action) ditubuhkan bulan Sept 1946.

• MCA (Malayan Chinese Association), ditubuhkan bulan Februari 1949.

Etnik India

• MIC Malaysian Indian Congress), ditubuhkan bulan Ogos 1946.

• PPP (Parti Progresif Perak), ditubuhkan bulan Januari 1953.

Pelbagai Etnik

• IMP (Parti Kemerdekaan Tanah Melayu), ditubuhkan 1951.

• Parti Buruh SeMalaya, ditubuhkan Jun 1952.

Parti Mengikut Etnik Di Semenanjung

Selepas Merdeka

Etnik Melayu

• UMNO ditubuhkan 1946

• PAS ditubuhkan 1951

• BERJASA ditubuhkan 1977

• HAMIM ditubuhkan 1983

• NAS MA ditubuhkan 1985

• S46 ditubuhkan 1987

• AKIM ditubuhkan 1991

Etnik Cina

• MCA ditubuhkan 1949

• DAP ditubuhkan 1965

• GERAKAN ditubuhkan 1968

Etnik India

• MIC ditubuhkan 1946

• Parti Kongres India Muslim

• PPP ditubuhkan 1953

• KIMMA/ Parti Kongres Indian Muslim Malaysia

• AMIPF/ Parti Barisan Kemajuan India Se-Malaysia

• PPM/ Parti Punjabi Malaysia

17

Lambang Parti

18

19

Di Sarawak dan Sabah

• Proses politik dan penubuhan parti politik

di Sarawak dan Sabah merupakan

respons terus kepada cadangan yang

melibatkan kedua-dua negeri itu dalam

Persekutuan Malaysia. Cadangan ini

menjadi pencetus utama munculnya

berbagai parti yang mewakili berbagai

kepentingan dan etnik di kedua-dua negeri

seawal 1960an.

20

Parti Mengikut Etnik Di Sarawak

Etnik Dayak dan Iban

• SNAP (Parti Kebangsaan Sarawak/Sarawak National Party), ditubuhkan tahun 1961.

• PESAKA (Parti Pesaka Anak Sarawak), ditubuhkan tahun 1962.

• PBDS (Parti Bangsa Dayak Sarawak), ditubuhkan 1983.

• PRS (Parti Rakyat Sarawak), ditubuhkan awal 2000 an.

• SPDP (Sarawak People’s Democratic Party) ditubuhkan 2000 an.

• MDC (Malaysian Dayak Congress), ditubuhkan 2009.

Etnik Melayu dan Melanau

• PANAS (Parti Negara Sarawak), ditubuhkan pada 1960.

• Barjasa (Barisan Rakyat Jati), ditubuhkan pada 1961.

• PBB (Parti Pesaka Bumiputera Bersatu), ditubuhkan 1973.

• Permas (Persatuan Rakyat Malaysia Sarawak), ditubuhkan 1980an.

Etnik Cina

• SUPP (Sarawak United People’s Party), ditubuhkan tahun 1959.

• SCA (Sarawak Chinese Association). ditubuhkan tahun 1962.

• DAP (Parti Tindakan Demokratik) 1970 an hingga sekarang.

21

Parti Mengikut Etnik Di Sabah

Etnik Bumiputera Islam (Bajau, Murut dan lain-lain)

• USNO (United Sabah Organization), ditubuhkan tahun 1961.

• BERJAYA (Parti Bersatu Rakyat Sabah), ditubuhkan tahun 1970.

• UMNO, 1990 an.

Etnik Bumiputera Bukan Islam (Kadazan / Dusun)

• UNKO (Parti Kebangsaan Kadazan Bersatu), ditubuhkan tahun 1961.

• Pasok-Momugun (Pertubuhan Pasok Momugun), ditubuhkan tahun 1962.

• PBS (Parti Bersatu Sabah), ditubuhkan tahun 1985.

• PBRS (Parti Bersatu Rakyat Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.

• PDS (Parti Demokratik Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.

Etnik Cina

• UCNO (United Chinese National Organization), ditubuhkan tahun 1961.

• LDP (Parti Liberal Demokratik-Sabah).

• SCA (Parti Cina Sabah), ditubuhkan tahun 1963.

• DAP (Parti Demokratik), 1990 an.

• SAPP (Parti Progresif Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.

22

Politik di Malaysia bersifat plural. Boleh dikatakan hampir setiap

kumpulan etnik mempunyai parti untuk memperjuangkan nasib

masing-masing seperti jadual berikut

NAMA PARTI MATLAMAT PERJUANGAN

UMNO, PAS, BERJASA, HAMIM, S46, Memperjuang dan membela bangsa

Melayu

SABAH: BERJAYA, USNO, PBS,

PASOK, PUSAKA,

SARAWAK: PBB, SNAP, PBDS, PLUS

Memperjuang dan membela

bumiputera dan peribumi

MCA, GERAKAN, DAP, SUPP, SDP,

PCS

Memperjuang dan membela bangsa

Cina

MIC, IPF, PPP, KIMMA Memperjuang dan membela bangsa

India

23

Parti-Parti Politik Dalam Pilihan Raya

Persekutuan Tahun 2008

BARISAN NASIONAL

PEKATAN RAKYAT

UMNO, MCA, MIC,

GERAKAN, PPP, PBB,

SUPP, SNAP, PBS, LDP,

PBRS, UPKO, SPDP,

PRS,

PAS, DAP, KEADILAN

24

Bilangan Kerusi Dalam Parlimen

Tahun 1955

Parti Yang Bertanding Kerusi Yang Dimenangi

UMNO 35 34

MCA 15 15

MIC 2 2

PAS 11 1

Bebas 1 0

Jumlah Kerusi 52 Jumlah Kerusi 52

Kerusi Barisan Nasional Dalam

Parlimen Tahun 2008 & 2004 2008 2004

TANDING MENANG TANDING MENANG

UMNO 117 78 117 110

MCA 40 15 40 31

GERAKAN 9 3 9 9

MIC 12 2 12 10

PPP 1 0 1 1

LAIN-LAIN 45 43 40 38

JUMLAH 222 140 219 199

25

Kerusi Pembangkang Dalam

Parlimen Tahun 2008 & 2004 2008 2004

TANDING MENANG TANDING MENANG

PAS 67 23 84 7

PKR 97 31 59 1

DAP 47 28 44 12

LAIN-LAIN 45 0 40 1

JUMLAH 256 82 227 21

26

Kekuatan Kerajaan dan Pembangkang dalam

Dewan Rakyat Malaysia

27

No. Tahun Kerajaan* Pembangkang Jumlah

Kerusi Bil. Kerusi % Kerusi % Undi Bil. Kerusi % Kerusi % Undi

1 1959** 74 71.15 51.7 30 28.85 48.3 104

2 1964** 89 85.58 58.5 15 14.42 41.5 104

3 1969 95 66.00 49.3 49 34.00 50.7 144

4 1974 135 87.66 60.7 19 12.34 39.3 154

5 1978 130 84.42 57.2 24 15.58 42.8 154

6 1982 132 85.71 60.5 22 14.29 39.5 154

7 1986 148 83.62 55.8 29 16.38 41.5 177

8 1990 127 70.55 53.4 53 29.45 46.6 180

9 1995 162 84.38 65.2 30 15.62 34.8 192

10 1999 148 76.68 56.5 45 23.32 43.5 193

11 2004 198 90.41 63.9 21 9.59 36.1 219

12 2008 140 63.06 53.0 82 36.94 47.0 222

13 2013 133 59.91 48.7 89 40.09 51.3 222

Ahli Dewan Rakyat

28

Kekuatan Kerajaan dan Pembangkang

dalam Dewan Rakyat Malaysia

PARTI PRU 2008 SEKARANG

BN 140 137

DAP 28 29

PKR 31 25

PAS 22 23

SAPP 0 0

Bebas 1 6

JUMLAH 222 222

29

Kekuatan Parti dalam Dewan Rakyat

Malaysia 2010

PARTI KERUSI PARTI KERUSI

UMNO 78 SUPP 5

DAP 29 UPKO 4

PKR 24 SPDP 4

PAS 23 PBDS 3

MCA 15 PBS 3

PBB 14 GERAKAN 2

Bebas 8 PBRS 1

PRS 6 LDP 1

MIC 4 PSM 0

JUMLAH BESAR 222

30

KESEPAKATAN POLITIK DALAM KONTEKS

HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA

Kontrak Sosial 1948

• Satu persetujuan yang dicapai di antara Etnik Melayu dengan bukan Melayu semasa

mewujudkan Persekutuan Tanah Melayu 1948 di bawah naungan Inggeris

• Menjamin peranan dan ketuanan Melayu dalam proses politik negara.

• Mengambil kira kedudukan bukan Melayu dalam negara yang bakal merdeka dari

Inggeris.

• Membentuk negara secara bersama antara kumpulan etnik melalui perbincangan dan

rundingan

Kontrak Sosial 1957

• Satu Perjanjian antara etnik Melayu dan bukan Melayu dihari kemerdekaan

Persekutuan Tanah Melayu 1957 demi kestabilan negara.

• Mendaulat dan memuliakan Raja-Raja Melayu.

• Hak keistimewaan orang Melayu.

• Hak kerakyatan berdasarkan ‘Jus Soli’.

• Islam sebagai agama rasmi Persekutuan.

• Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi.

31

32

Samb...

Perjanjian Malaysia 1963

• Satu Perjanjian antara Persekutuan Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak di hari

Pembentukan Persekutuan Malaysia 1963 demi kestabilan negara.

• Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah dan Sarawak

yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan.

• Islam dijadikan agama rasmi Persekutuan Malaysia dengan pengecualian

ke atas Sabah & Sarawak.

• Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi Persekutuan tetapi bahasa Inggeris

boleh terus diguna tanpa had.

• Penggubalan/Pindaan Perlembagaan Persekutuan perlu melibatkan negeri.

• Urusan immigresen di Sabah dan Sarawak dikendalikan oleh Sabah dan

Sarawak sendiri.

• Sabah dan Sarawak wajar mengawal kewangannya sendiri.

• Bumiputera Sabah dan Sarawak hendaklah mendapat hak istimewa sama

seperti Melayu.

33

Samb…

Bagi mengetahui apa yang dipersetujui dan termaktub dalam Perlembagaan, beberapa perkara perlu dirujuk:

• Jadual Kesembilan, senarai 2A (Tambahan Kepada Senarai Negeri Bagi Negeri-negari Sabah Dan Sarawak)

• Jadual Kesembilan, senarai 3A (Tambahan Kepada Senarai Bersama Bagi Negeri-negari Sabah Dan Sarawak)

• Jadual Kesepuluh, bahagian 4 (Pemberian Khas Kepada Negeri-negeri Sabah Dan Sarawak)

• Jadual Kesepuluh, bahagian 5 (Sumber-sumber Tambahan Hasil Yang Di Serahkan Kepada Negeri-negeri Sabah Dan Sarawak)

• Perkara 161A, 161B, 161E (Perlindungan Tambahan Bagi Negeri-negeri Sabah Dan Sarawak)

Kedamaian

34

35

Pemupukan Hubungan Etnik Di Malaysia

Pemupukan hubungan etnik dan pembentukan negara bangsa melalui prinsip:

• Rukun Negara.

• Pembentukan Perikatan dan Barisan Nasional.

• Dasar Bahasa Kebangsaan.

• Dasar Pendidikan Kebangsaan.

• Dasar Ekonomi Baru.

• Dasar Kebudayaan Kebangsaan.

• Wawasan Negara.

• Integrasi Nasional.

• Dsb.

Keharmonian

36

37

Hubungan Etnik Selepas Penubuhan

Malaysia

Kejayaan:

• Penyatuan parti-parti politik (Barisan Nasional).

• Mengurang jurang pendapatan antara kumpulan etnik.

• Menyusun semula masyarakat berdasarkan pelbagai etnik.

• Mewujudkan sekolah wawasan.

• Merayakan parayaan kaum sebagai perayaan Malaysia.

Cabaran:

• Peristiwa 13 Mei 1969.

• Perubahan pucuk pimpinan Sabah 1986.

• Operasi lalang 1987.

• Peritiwa kampung Medan 2001.

• Jurang pendapatan yang masih jauh.

• Kesan Pilihanraya 12, 2008.

Pertelingkahan

38

Pendekatan Islam Dalam Pembangunan

Politik Islam dan politik

• Islam dan politik tidak boleh dipisahkan.

• Pemikiran politik Islam bermula dari masalah etika politik, falsafah politik,

agama, hukum, hingga tatacara kenegaraan.

• Rasulullah SAW adalah peneroka awal sistem politik moden bagi manusia.

Pandangan tokoh

• Dr. V. Fitzgerald berkata : "Islam bukanlah semata agama (a religion),

namun ia juga merupakan sebuah sistem politik (a political system).

• Prof. C. A. Nallino berkata : "Muhammad telah membangun dalam waktu

bersamaan: agama (a religion) dan negara (a state).

• Dr. Schacht berkata : " Islam lebih dari sekadar agama, ia juga

mencerminkan teori-teori perundangan dan politik.

• Sir. T. Arnold berkata : " Adalah Nabi, pada waktu yang sama, seorang

ketua agama dan ketua negara

39

Samb…

Sumber

• Al-Quran

• Al-Sunah

• Al-Ijma’

• Qiyas

Dasar politik Islam

• Syura / al- syura

• Adil / al Adalah

• Bebas / al Hurriyah

• Persamaan / al Musawwah

40

Samb…

Ciri politik Islam

• Tauhid.

• Khilafah.

• Tazkiyah

Pendekatan

• Setiap amalan mestilah disertai dengan niat.

• Dilaksanakan secara beransur-ansur.

• Melihat kepada kepentingan umum.

• Sesuai dengan kebiasaan setempat.

41

Islam dan politik

42

43

‘‘Bagi saya, semua warga negara Malaysia mesti

kena tahu Bahasa Melayu. Saya ingin menarik

perhatian di sini bahawa hanya Malaysia satu-

satunya di dunia yang ada sekolah vernakular. Di

negara lain tidak ada. Di Singapura tidak ada

sekolah Cina pun. Bahasa Cina bukanlah bahasa

kebangsaan. Tindakan Dong Zong ini saya fikir

kerana mereka mahu masyarakat Malaysia terus

menjadi masyarakat majmuk. Tiap-tiap kaum duduk

berasingan. Sedangkan kita sudah menjadi negara

bangsa, mana boleh mereka mahu keadaan ini

diulangi. Apa maksud warga negara pun mereka

tidak tahu. Sekarang kita adalah orang Cina di

Malaysia, bukannya kita berada di China. Kita sudah

jadi orang Malaysiakan.’’

44

Bab 5

• Selesai bab 5.

• Anda akan didedahkan pula topik bab 6.