1.1 Organ deria, rangsangan dan jenis deriaa. _________________ berfungsi untuk mengesan rangsangan (stimuli), yang merupakan perubahan di sekeliling kita.b.______________ ialah perubahan yang terhasil oleh sumber-sumber tertentu dan ia boleh menyebabkan organ-organ deria untuk bertindak balas kepadanya.c. _________________ iaitu hujung saraf yang boleh mengesan rangsangan.

DeriaOrgan deriaRangsangan

Penglihatan

Pendengaran

Hidu

Rasa

Sentuh

2. Proses penerimaan rangsangan impulsRangsangan

Saraf

Efektor

Latihan

Latihan 1. Nyatakan organ deria yang terlibat dalam situasi berikut:a. Memakan mee kari:

b. Membaca buku

c. tersentuh cerek panas

1.2 Deria sentuh dan struktur kulit manusia Deria sentuhan adalah deria yang sensitif terhadap rangsangan sentuhan yang dikenakan oleh objek yang tertentu.

Organ yang terlibat dalam pengesanan rangsangan sentuhan ini adalah__________

Struktur kulit

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

b. jenis rangsangan yang dikesan oleh reseptor dalam kulit.

ReseptorJenis rangsangan

c. Aliran impuls melalui saraf setelah rangsangan diterima oleh kulit: impulsRangsangan

Saraf

Efektor

Tahap kepekaan kulit Kulit kita mempunyai tahap kepekaan yang berbeza di setiap bahagian yang ___________ pada badan. Ini adalah kerana reseptor tidak sama rata pada setiap bahagian kulit. Sebagai contoh, lidah dan hujung jari adalah lebih sensitif berbanding tumit kaki, siku atau tapak tangan. Tahap kepekaan kulit bergantung kepada dua faktor

i. Ketebalan epidermis

ii. Bilangan reseptor

Bahagian badan yang peka Bahagian badan kurang peka

Latihan 1. Mengapa doctor memberikan suntikan pada lengan atau punggung pesakit

2 Nyatakan jenis reseptor yang paling banyak digunakan oleh orang buta.

3 Simbol tulisan ____________digunakan oleh orang buta untuk membantu mereka membaca . Reseptor ___________digunakan untuk tujuan ini.

1.3 Deria bau Deria bauadalah deria yang boleh mengesan rangsangan yangdihasilkan oleh bahan kimia yang tajam Organ yang terlibat dalam deria bau adalah_____________ Struktur hidung manusia: Permukaan rongga hidung adalah lembap kerana terdapat ___________ yang dirembeskan olehsel-sel kelenjar. Rongga hidung mempunyai sepasang pembukaan luaran (lubang hidung) yang mempunyai _____________ untukmenapis habuk dari udara yang disedut melalui hidung

a.

b.

c.

Proses mengesan bau oleh hidung:

Bau

Kepekaan hidung kepada rangsangan adalah dipengaruhi oleh faktor-faktorberikut: Kekuatan bau.

Kehadiran mukus dalam hidung.

1.4 Deria Rasa

Deria rasaadalah salah satu yang dapat mengesan rangsangan yang dihasilkanoleh bahan kimia

____________ merupakan organ deria yang sensitif terhadap rangsangan kimia / bahanberperisa.

Permukaan lidah mempunyai _____________. Tunas rasa ini menyebabkanpermukaan lidah kasar dan menggerutu Setiap tunas mempunyai banyak reseptor rasa yang boleh mengesan rasa sesuatu bahan. Setiap tunas rasa adalah sensitif terhadap ____________ jenis rasa tertentu sahaja. Lidah manusia mempunyai ___________ bahagian, yang mana masing-masing sensitif terhadaprangsangan rasa tertentu sahaja.

QPR

S

S

SS

Proses mengesan rasa oleh lidah manusia:

impuls

Hubungan antara deria bau (sense of smell) dan deria rasa (sense of taste): Rongga ____________ dan rongga ___________ adalah bersambung. Jadi, deria rasa dan deria bau adalahsaling berkaitan. Apabila seseorang menghidap selsema, selera makannya akan berkurang kerana hidungnyatersumbat dengan _________ Mukus akan menyebabkan _______________ kurang dirangsang oleh bau makanan. Oleh itu,selera makan seseorang penghidap selesema itu akan berkurangan.

Latihan

1. Bagaimanakah cara untuk mengurangkan rasa pahit ubat bila memakannya?

2. Mengapakah lidah yang kering tidak dapat merasa makanan dengan baik?

1.5 Deria Pendengaran Deria pendengaran adalah deria yang boleh mengesan sumber bunyi yang dihasilkan oleh ______________. Deria keseimbangan adalah deria yang bertanggungjawab untuk mengawal keseimbangan apabila badan bergerak. ____________ adalah organ pendengaran manusia. Manusia mempunyai dua telinga yang terletak di _____________

Struktur telinga manusia:

DBAC

E

FGH

Struktur dan fungsi telinga manusia.

Telinga terbahagi kepada tiga bahagian iaitu, __________________, __________________, dan _________________. Telinga luar dan telinga tengah dipenuhi dengan ____________, manakala telinga dalam dipenuhi dengan ______________.

Fungsi bahagian-bahagian telinga adalah seperti berikut:

Bahagian TelingaFungsi

Telinga Luar

Cuping telinga

Salur telinga

Gegendang telinga

Telinga Tengah

Osikel

Tiub eustachia

Tingkap bujur

Telinga dalam

Koklea

Salur separuh bulat

Saraf auditori

Latihan 1. Bahagian telinga manakah yang tidak terlibat dengan pendengaran ?

2. Bahagian telinga yang manakah akan terganggu apabila seseorang mengalami mabuk laut?

1.6 Deria Penglihatan Deria penglihatan adalah deria yang boleh mengesan rangsangan ______________. ________________ adalah organ penglihatan yang penting bagi manusia.

Struktur mata manusia.

Mata manusia terdiri daripada tiga lapisan tisu iaitu _______________, ______________ dan _____________ Di bahagian hadapan, mata dilindungi oleh _________________ yang boleh tertutup dengan sendirinya.

Keratan rentas mataPandangan hadapan mata

Fungsi setiap bahagian mata.

Bahagian mata.Fungsi

Proses lintasan cahaya dari kornea di dalam mata sehingga ke otak.Kornea

impulsimpulsOtak

Mekanisme Penglihatan Pembentukan imej pada __________

Ciri-ciri imej yang terbentuk pada mata ialah ______________, _____________ dan ______________ Ketebalan kanta akan berubah untuk membolehkan mata untuk melihat objek dekat dan jauh. Keupayaan mata untuk memfokus kepada objek pada jarak yang berbeza dikenali sebagai akomodasi

Akomodasi ->Melihat objek yang dekatMelihat objek yang jauh

Ketebalan kanta mataMenebal Menipis

Illustrasi

Latihan 1. Bahagian mata yang manakah membiaskan cahaya.?

2. Mengapakah cahaya yang jatuh pada titik buta tidak dapat dikesan?

3. Iris mengawal saiz anak mata untuk membenarkan kuantiti cahaya yang tertentu untuk memasukimata. Lukis saiz anak mata dalam keadaan yang berbeza dan nyatakan sebab bagi jawapan anda.Keadaan normalKeadaan terangKeadaan gelap

Cahaya dan Penglihatan Pantulan Cahaya Cahaya adalah satu bentuk ___________Cahaya bergerak dalam ________________Cahaya boleh _______________Pantulan adalah balikan cahaya ke atas sesuatu objek atau permukaan.

The incident angle P is equal to a reflection angle, Q.Sudut tuju P adalah sama dengan sudut pantulan,Q. 7. Examples, periscope, vehicle rear view mirror.Contoh, periskop, cermin pandang belakang kenderaan.

4. Pendengaran stereofonikPendengaran dengan menggunakan kedua-dua belah telinga, dikenali sebagai pendengaran____________ Pendengaran stereofonik membolehkan kita mengenal pasti ___________sumberbunyi kerana telinga yang lebih dekat dengan sumber bunyi dapat mengesan bunyi lebih_________ . Otak kita dapat ___________perbezaan kenyaringan dan masamenerima bunyi antara dua telinga. Pendengaran dengan menggunakan satu telinga sahaja menyebabkan kita tidak dapatmenentukan _____________sumber bunyi.1.9 Rangsangan dan Gerak Balas Tumbuhan Tumbuhan juga boleh bergerak balas terhadap rangsangan tetapi gerak balasnya adalah perlahan dan kurang nyata jika dibandingkan dengan haiwan. Tumbuhan bergerak balas terhadap ___________, ____________ dan _______________ Gerak balas tumbuhan ke arah rangsangan dikatakan tropisme. Bahagian tumbuhan yang bergerak balas terhadap rangsangan ialah ____________,____________ dan _____________.

Gerak balas tropisme(a) _____________ : gerak balas terhadap cahaya(b) _______________ : gerak balas terhadap air(c) _______________ : gerak balas terhadap graviti

Jenis gerak balas Akar Pucuk

Tigmotropisma dan gerakan nasti Tumbuhan

Rangsangan

Cara gerak balas

Jenis gerak balas

Perbezaan gerak balas 1 Tumbuh ______________rangsangan2 Gerak balas berlaku dengan_____________

1 Pergerakan __________________pada arah rangsangan2 Gerak balas berlaku dengan______________