8/8/2019 Analisis Punca 13 Mei 1969

1/3

Punca-Punca Yang Membawa Kepada Peristiwa 13 Mei 1969

y Layanan Berat Sebelah Oleh Tentera Jepun

Pada zaman pendudukan Jepun, masyarakat Tanah Melayu telah dilayan secara

berbeza-beza. Masyarakat Cina umpamanya telah dilayan dengan begitu teruk oleh

tentera Jepun berbanding dengan orang -orang Melayu. Keadaan ini berikutan Jepun

yang pernah berperang dengan China sebelum ini menyebabkan perasaan saling

mendendami antara satu sama lain masih segar dalam ingatan. Layanan berat

sebelah ini telah menyemai perasaan permusuhan antara orang-orang Melayu dan

Cina.

y Dasar Pecah & Perintah Penjajah Inggeris

Dasar penjajah Inggeris yang mengamalkan konsep pecah dan perintah

merupakan satu tindakan yang berkesan dan telah menjadi punca wujudnya jurang

antara kaum sama ada dari sudut ekonomi dan juga polarisasi kaum. Umpamanya

orang-orang Cina tinggal di bandar -bandar menjalankan perniagaan dan juga di

kawasan-kawasan lombong sebagai pelombong dan merekalah sebenarnya

memiliki aset yang tinggi dalam ekonomi masyarakat Malaysia. Sementara orang-

orang Melayu tinggal di luar bandar sebagai petani atau nelayan kecil. Kaum India

kebanyakannya pula sebagai buruh kasar kerajaan dan pekerja di ladang.1 Pada

hakikatnya kegiatan ekonomi orang-orang Melayu dan India adalah bercorak sara

diri . Keadaaan ini menyebabkan kedudukan ekonomi masyarakat bumiputera

khususnya Melayu menjadi lemah dan ketinggalan. Corak penglibatan ekonomi

antara kaum dalam kegiatan ekonomi yang berbeza telah menjadikan kedudukan

sosio-ekonomi mereka tidak seimbang

y Latar belakang pendidikan yang berbeza

Latar belakang pendidikan yang berbeza juga telah dikaitkan sebagai punca

yang membawa kepada meletusnya peristiwa 13 Mei. Hal ini berlaku apabila sistem

8/8/2019 Analisis Punca 13 Mei 1969

2/3

pendidikan yang wujud di Tanah Melyu sebelum merdeka terbahagi kepada empat

aliran mengikut kaum iaitu sekolah Melayu, Cina, India dan Inggeris. Kempat -empat

aliran ini mempunyai kurikulum yang tersendiri. Sekolah Melayu menekankan

kemahiran menulis, membaca dan mengira sekadar keperluan peringkat rendah

sahaja. Manakala kurikulum sekolah Cina dan India pula masing -masing

berkiblatkan negeri asal mereka, malah buku-buku teks dan guru-guru yang

mengajar juga telah dibawa dari Negeri China dan India .4 Keadaan ini telah

mengukuhkan lagi keadaan keperibadian et nik yang telah sedia wujud. Sekolah

Inggeris pula hanya dapat dinikmati oleh orang -orang Cina dan India yang tinggal di

bandar-bandar sahaja.

y Pertelingkahan Parti Politik

Dalam pilihan raya 1964 Parti Tindakan Rakyat (Petir) atau PAP Singapura telah

turut serta dalam pilihan raya . Walaupun sudah ada persetujuan antara Tunku dan

Lee Kuan Yew sebagai pemimpin PAP yang tidak akan menyertai pilihan raya itu

tidak akan menyertai pilihan raya itu .Namun apabila pilihan raya itu berlangsung

PAP telah meletak calonnya seramai sembilan orang .

Bagaimanapun setelah Tunku membuat perisytiharan bahawa beliau tetap

mengekalkan keanggotaan MCA dalam perikatan, 5 maka PAP yang gagal untuk

menyertai Perikatan telah menukar corak kempennya dengan menyerang UMNO

dan orang-orang Melayu . Mereka mula membangkitkan kedudukan istimewa orang

Melayu, soal bahasa, malahan taraf bumiputera orang -orang Melayu turut

dipersoalkan tanpa menghiraukan rasa tersinggung orang -orang Melayu.

Sedangkan segala-galanya telah dipersetujuinya sebelum ini . Setelah gagal dalam

pilihan raya, PAP telah menubuhkan Konvensyen Perpaduan Malaysia (KPM)

dengan disertai oleh Parti Progresif Rakyat dan Parti Rakyat Bersatu Sarawak. KPM

juga telah menyebarkan cogan kata "Malaysia hak orang Malaysia " (Malays ian

Malaysia) dengan tujuan supaya hak istimewa orang Melayu atau bumiputera

dihapuskan .

8/8/2019 Analisis Punca 13 Mei 1969

3/3

y Perasaan tidak puas hati terhadap hak istimewa orang Melayu

PAP telah secara lantang menyuarakan rasa tidak puas hati terhadap apa yang

disebut sebagai hak istimewa orang Melayu dalam perlembagaan . Mereka

mendakwa hak kaum-kaum lain telah diketepikan kononnya mereka telah tersisih

daripada keadilan . Oleh sebab itu menurut Jomo dalam bukunya "Pembangunan

Ekonomi dan Kelas Sosial di Semenanjung Malaysia " , isu sebenar yang

mencetuskan peristiwa 13 Mei adalah perasaan tidak puas hati terhadap hak

istimewa orang Melayu.

Namun hakikat sebenarnya kedudukan taraf ekonomi orang Melayu adalah

terkebawah berbanding dengan kaum Cina .

y Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara

Isu bahasa juga tidak kurang pentingnya dalam menyumbangkan faktor kepada

peristiwa 13 Mei . Berikutan perisytiharan kemerdekaan Tanah Melayu 1957, sebuah

perlembagaan Persekutuan telah dibentuk yang antara lainnya menyatakan dengan

jelas tentang kedudukan bahasa Melayu dan bahasa Inggeris adalah sebagai

bahasa rasmi negara.10 Selepas sepuluh tahun merdeka kerajaan akan mengkaji

semula tentang kedudukan bahasa Inggeris dengan tujuan untuk mengugurkannyadaripada status bahasa rasmi dan hanya bahasa Melayu sahaja yang diiktiraf

sebagai bahasa rasmi. Untuk mencapai tujuan itu, pada 31 Ogos 1967 kerajaan

telah mengadakan pelbagai kegiatan bagi tujuan memperluaskan penggunaan

bahasa Melayu . Antara kempen yang dijalankan ialah Hari Bahasa Kebangsaan ,

Minggu bahasa Kebangsaan dan Bulan Bahasa Kebangsaan . Pelaksanaan

penggunaan Bahasa Kebangsaan telah dipelopori oleh Dewan Bahasa dan Pustaka

dengan dipimpin oleh Syed Nasir bin Ismail.