SOALAN 2

Pengenalan

“Kita tidak mewarisi bumi kita ini daripada nenek moyang kita,tetapi sebaliknya kita

hanya mampu meminjamnya daripada anak cucu kita”. Begitulah sebahagian daripada kata-kata

Chief Seattle sebagai salah satu rujukan yang digunakan oleh penceramah dan aktiviti alam

sekitar di seluruh dunia tentang pentingnya menjaga alam sekitar yang menjadi

tanggungjawab setiap manusia,masyarakat atau penduduk yang tinggal bumi ini.

Takrifan Pencemaran yang lebih bermaklumat adalah menurut Akta Kualiti Alam Sekitar

1974 yang menyatakan bahawa pencemaran adalah “sebarang perubahan sama ada secara

langsung atau tidak langsung kepada sifat-sifat fizik,kimia,biologi atau aras-aras radiasi mana-

mana bahagian alam sekeliling dengan melepaskan,mengeluarkan atau meletakkan buangan

hingga menjejaskan keguanaan-kegunaan berfaedah,yang menimbulkan sesuatu keadaan

berbahaya atau mungkin berbahaya kepada kesihatan,keselamatan atau kebajikan awam atau

organisma-organisma lain,tumbuhan dan haiwan”.Oleh itu, pencemaran secara umumnya boleh

ditakrifkan sebagai pembuangan benda-benda atau bahan-bahan hasil dari aktiviti manusia ke

alam persekitaran menyebabkan terganggunya keselesaan atau kemandirian kehidupan.

Pencemaran dapat dikategorikan kepada empat bentuk iaitu:

A. Punca Pencemaran

Secara umumnya pencemaran boleh berpunca daripada alam semulajadi dan kesan aktiviti

manusia.Kebakaran hutan akibat panahan petir dan letupan gunung berapi merupakan

pencemaran yang diakibatkan oleh alam semulajadi. Namun ia tidaklah seteruk seperti kesan

pencemaran oleh aktiviti manusia. Bumi secara umumnya mampu menyerap pencemaran oleh

alam semulajadi. Oleh itu, akviti manusia lebih dominan yang menyebabkan pencemaran alam

seperti yang sering terpampang di dada akhbar yang tidak sunyi daripada berita mengenai

pencemaran alam.

Udara Air

Bunyi Tanah

Rajah 1: Punca pencemaran oleh aktiviti manusia.

I. Kenderaan dan Janakuasa

Pembakaran bahan api untuk kenderaan dan janakuasa yang tidak sempurna menghasilkan gas

karbon monoksida, sulfur dioksida, nitrogen dioksida dan plumbum atau asap. Biasanya asap

yang dibebaskan merupakan bahan pencemar alam sekitar yang paling ketara. Asap

mengandungi zarah karbon yang terhasil daripada pembakaran bahan api. Apabila karbon ini

terdapat dengan banyak di atmosfera, ia boleh menyebabkan wap air terkondensasi di

Pencemaran bahan buangan kilang. Pencemaran bunyi. Asap dari kilang. Asap dari lori balak. Asap dan pencemaran bunyi dari kapalterbang atau jet. Sampah sarap / bau busuk. Pembakaran sampah secara terbuka. Muzik dari kawasan kediaman melebihi had. Kebakaran terbuka di kawasan rumah. Asap kenderaan. Pembalakan / penebangan pokok

sekelilingnya pada cuaca yang sejuk dan membentuk asbut.Bahan pencemar yang lain ialah gas

berasid seperti oksida sulfur dan oksida nitrogen. Gas-gas ini bertindak dengan oksigen dan wap

air untuk membentuk asid yang turun bersama air hujan sebagai hujan asid. Hujan asid ini serta

bahan pencemar yang lain memberi beberapa kesan yang buruk ke atas kesihatan manusia serta

haiwan yang lain, tanaman, bangunan dan iklim.

II. Industri Perkilangan

Pencemaran juga boleh berlaku akibat aktiviti perkilangan seperti pembuangan sisa toksik ke

dalam sungai dan tasik. Antara contoh yang dapat dilihat ialah pembuangan sisa cecair dan

pepejal kilang kelapa sawit, getah, plastik dan sebagainya. Kilang-kilang perindustrian seperti

kilang melebur bijih, kilang kertas, kilang papan, kilang kimia (baja, insektisid dan herbisid)

perindustrian pembinaan dan kilang radioaktif juga menghasilkan banyak gas-gas beracun dan

bahan-bahan lain ke udara. Bahan pencemar yang terhasil termasuklah gas beracun seperti sulfur

dioksida dan nitrogen dioksida serta debu-debu. Bahan-bahan ini bukan sahaja menyebabkan

pencemaran udara dan tanah tetapi ia juga boleh menyebabkan penyakit bronkitis, lelah, sakit

mata dan paru-paru serta kanser respirasi.

III. Industri Pertanian

Pencemaran daripada industri pertanian adalah disebabkan oleh hasil buangan cecair atau pepejal

secara tidak terancang. Bahan buangan seperti aliran air yang bercampur dengan racun makhluk

perosak, baja, sisa makanan dan najis haiwan dialirkan ke dalam sungai atau sesuatu kawasan.

Kebiasaanya ia berlaku di tempat-tempat yang jauh dari pandangan masyarakat sekeliling. Ianya

boleh menyebabkan pencemaran air dan tanah. Penghasilan debu yang berlebihan daripada

pembajakan dan asap daripada proses pembakaran pula meenyebabkan berlakunya pencemaran

udara.

IV. Pembalakan Tidak Terancang

Kegiatan pembalakan yang tidak terancang menyebabkan negara kita kehilangan banyak

kawasan tadahan hujan. Ini menyebabkan berlakunya banjir kilat seperti yang kerap berlaku di

kawasan sekitar Kuala Lumpur. Ketiadaan kawasan tadahan hujan juga menyebabkan

berlakunya hakisan yang akhirnya membawa kepada tragedi tanah runtuh. Peristiwa tanah runtuh

seumpama ini banyak berlaku di negara kita sejak kebelakangan ini.

V. Industri Perkapalan

Tumpahan minyak akibat pelanggaran kapal atau pengurusan tidak sempurna di kawasan

persisiran pantai boleh mengakibatkan pencemaran. Ianya akan menyebabkan kemusnahan

kepada hidupan laut seperti ikan dan karangan laut. Keadaan ini menyumbang kepada

kekurangan sumber makanan khususnya makanan laut dan juga menjejaskan ekonomi penduduk

setempat khususnya di kawasan perkampungan nelayan. Seperkara lagi, apabila pantai negara

kita kotor ini akan menjejaskan industri pelancongan negara.

VI. Pembakaran Terbuka

Pembakaran terbuka untuk selalunya terjadi akibat aktiviti pertanian dan pembangunan.

Pembakaran terbuka menyebabkan peningkatan kepekatan gas karbon dioksida dan

karbonmonoksida yang menyebabkan kesan rumah hijau. Api dari pembakaran ini bukan sahaja

menghasilkan asap yang mencemarkan tetapi ia juga memusnahkan segala fauna dan flora di

sekitarnya. Selain itu, asap yang berlebihan di udara menyebabkan jerebu yang mengakibatkan

penduduk di kawasan itu mengalami sesak nafas, asma dan jarak penglihatan yang terlalu dekat.

Ia membahayakan kerana boleh mengakibatkan kemalangan.

VII. Aktiviti harian

Isi rumah menyumbang kepada pencemaran melalui penggunaan tenaga untuk mesin dan

perkakas elektrik seperti peti sejuk. Peti sejuk dan penyaman udara bukan sahaja menggunakan

banyak tenaga tetapi alat-alat ini juga mencemarkan udara apabila cecair penyejuk yang

digunakan melepaskan Klorofluorokarban (CFC) ke udara seterusnya menipiskan lapisan ozon.

Peralatan rumah seperti penyembur aerosol yang mengandungi CFC juga adalah punca

pencemaran udara.

Kesimpulan

Dalam mengejar pembangunan dan kemajuan, aspek alam sekitar sering diabaikan kerana ia

dianggap tidak penting. Ramai yang tidak menyedari bahawa ia juga membawa kesan sampingan

terhadap alam sekitar. Kegiatan-kegiatan perusahan atau perkilangan asap-asap menyebabkan

pencemaran udara dan pembuangan toksik menyebabkan pencemaran air. Selain itu,kegiatan

pembangunan dan penerokaan hutan telah mengganggu sistem ekologi bumi dan mengakibatkan

hakisan tanah.Terdapat punca-punca lain yang menyebabkan pencemaran alam,seperti kegiatan

pengangkutan yang mencemarkan udara dan air,kegiatan perladangan dan sebagainya.

Sebenarnya,punca utama kemusnahan alam sekitar adalah rekaan manusia yang tidak

mempunyai nilai peka terhadap isu-isu sosial dalam masyarakat. Sayang pada alam sekitar, patuh

kepada undang-undang,bertanggung jawab,boleh membuat pertimbangan.Maka,manusialah yang

perlu rasional menangani keadaan ini.