AMALI 4

Biodiversiti merangkumi kesemua organisma hidup yang dijumpai di atas tanah dan

juga di dalam air. Semua spesies mempunyai peranan dan menyediakan 'kepentingan'

di mana kita bergantung kepadanya: daripada sekecil bakteria di dalam tanah, sehingga

ikan paus yang terbesar di lautan. Empat binaan asas bagi biodiversiti ialah gen,

spesies, habitat dan ekosistem.

Gen. Gen adalah binaan asas kehidupan. Mereka menentukan ciri-ciri kesemua

hidupan organisma. Ianya mengekalkan kepelbagaian genetik dengan memulihara

spesies dan kepelbagaiannya adalah merupakan kekuatannya dalam pemuliharaan

alam.

Spesies. Hampir dua juta spesies telah dikenal pasti di seluruh dunia dan ia

dianggarkan bahawa ini boleh mewakili hanya 20% daripada jumlah yang sedia ada di

Bumi. Tanah sahaja menjadi tuan rumah lebih daripada satu perempat daripada segala

jenis. Selain daripada mikro-organisma, serangga kumpulan yang terbesar dan paling

pelbagai termasuklah kulat, tumbuh-tumbuhan, lichens dan lumut. Berbanding dengan

benua lain, Eropah dan Kesatuan Eropah (EU) mempunyai spesies yang relatif sedikit,

walaupun ramai yang hanya hadir di rantau ini (iaitu endemik).

Habitat. Jenis spesis tumbuhan dan haiwan ini berkumpul untuk membentuk komuniti

ekologi dalam satu kawasan atau alam semula jadi yang dikenali sebagai habitat.

Habitat termasuklah faktor-faktor fizikal seperti tanah, kelembapan, suhu dan cahaya.

Habitat terbentuk sebagai tindak balas kepada keadaan alam sekitar tempatan seperti

jenis tanah dan iklim. Di Eropah, aktiviti manusia telah memainkan peranan penting

dalam membentuk dan mewujudkan habitat yang mempunyai nilai biodiversiti yang

tinggi (contohnya padang rumput).

Ekosistem. Suatu ekosistem yang boleh terdiri daripada satu atau banyak

habitat yang berlainan. Ekosistem yang sihat membantu mengekalkan spesis dan

habitat serta menyediakan kritikal barangan dan perkhidmatan kepada manusia.

(European Environment Agency, 2010)

Kekayaan spesies bilangan spesies yang berbeza di kawasan tertentu. Ia

diwakili dalam bentuk persamaan sebagai S. Kekayaan spesies adalah unit asas untuk

menilai keseragaman alam sekitar. Biasanya, kekayaan spesies digunakan dalam

kajian pemuliharaan untuk menentukan sensitiviti ekosistem dan spesies pemastautin

mereka. Bilangan sebenar spesies dikira secara individu adalah sebahagian besarnya

adalah nombor yang sewenang-wenangnya.

Kesamarataan spesies merujuk kepada sejauh mana perbezaan bilangan

setiap spesis di dalam persekitaran yang sama. Secara matematik, ianya ditakrifkan

sebagai indeks kepelbagaian, ukuran kuantiti biodiversiti yang sama bilangan

komunitinya. Jadi, jika terdapat 40 musang, dan 1000 anjing, komuniti adalah kurang

sama rata. Tetapi jika terdapat 40 musang dan 42 anjing, komunitinya cukup

kesamarataan.

Susunan bagi diversiti tertinggi ke terendah ialah Pulau Sipadan, Pulau Redang dan

Pulau Talang-Talang iaitu masing-masing 5.458, 6.494 dan 3.650. selain itu, kekayaan

spesies juga dimonopoli oleh Pulau Sipadan, iaitu sebanyak 11 spesies, Pulau Talang-

Talang dan Pulau Redang, masing-masing dengan 7 dan 8 spesies. Jika dirujuk kepada

jumlah individu bagi setiap pulau pula, mengikut susunan Pulau Sipadan, Pulau Redang

dan Pulau Talang-Talang, masing-masing berjumlah 118, 76 dan 97.

Kami menyusun pulau yang perlu dipulihara mengikut kekayaan spesies dan

bilangan individu. Pulau yang paling kurang perlu dipulihara ialah Pulau Talang-talang.

Ini kerana pulau itu mempunyai kekayaan spesies yang sedikit; iaitu sebanyak 7 dan

bilangan individu iaitu sebanyak 97. Manakala, pulau kedua yang perlu dipulihara ialah

Pulau Redang yang mempunyai kekayaan spesies sebanyak 8 dan bilangan individu

sebanyak 76. Bagi pulau yang paling perlu dipulihara ialah Pulau Sipadan yang

mempunyai kekayaan spesies yang paling banyak iaitu sebanyak 11 dan bilangan

individu sebanyak 118. Kekayaan spesies memainkan peranan yang penting kepada

pemilihan pulau untuk pemuliharaan. Hal ini kerana kita perlu memulihara pulau yang

mempunyai kekayaan spesies yang paling banyak agar nilai kepelbagaian itu tidak

kurang. Faktor lain yang mempengaruhi pemilihan untuk pemuliharaan ialah

kesamarataan spesies. Kesamarataan spesies bergantung kepada kekayaan spesies;

yang mana semakin banyak kekayaan spesies, semakin kurang kesamarataan spesies.

Oleh itu, sekiranya kesamarataan spesies telah stabil/tinggi (kekayaan spesies yang

paling sedikit: Pulau Redang), maka tidak perlulah lagi untuk dipulihara.

Kriteria yang boleh diambil kira adalah kadar pencemaran sesuatu tempat. Pencemaran seperti

pembuangan sampah ke lautan akan mempengaruhi hidupan marin. Sebagai contoh penyu boleh

kelemasan apabila terperangkap dalam plastik buangan dan ikan mati akibat bahan buangan yang

bertoksik. Selain itu, kriteria lain adalah, adalah aktiviti-aktiviti manusia yang boleh membahayakan hidupan

tersebut. Antara contoh-contoh aktiviti ini adalah, bermain jet ski di perairan yang cetek akan

mempengaruhi hidupan terumbu karang yang menjadi habitat bagi ikan. Berdasarkan aktiviti-aktiviti

manusia tersebut, fokus boleh diberi keutamaan kepada pengurangan aktiviti yang merbahaya kepada

persekitaran pada mana-mana pulau tersebut. Cara yang boleh digunakan untuk menumpu usaha

pemuliharaan ialah menggunakan kaedah in-situ  dan ex-situ. Bagi spesies yang hampir pupus, kita

boleh gunakan kaedah ex-situ, manakala bagi spesies yang terancam, kita boleh gunakan kaedah \

in-situ

Kesimpulan :

Kepelbagaian spesies bergantung kepada bilangan individu. Bilangan individu yang

berbeza membawa kepada kekayaan spesies dan kesamarataan spesies yang

berlainan. Setiap pulau mempunyai bilangan individu yang berbeza. Oleh itu, setiap

pulau mempunyai kekayaan dan kesamarataan spesies dan juga Indeks Simpson yang

berbeza dan boleh dibuat bandingan antara ketiga-tiga pulau tersebut. Indeks Simpson

digunakan untuk mengukur kepelbagaian spesies. Susunan bagi kepelbagaian tertinggi

ke terendah mengikut Indeks Simpson ialah Pulau Sipadan, Pulau Redang dan Pulau

Talang-Talang iaitu masing-masing 5.458, 3.650 dan 6.494