amali mikroskop

7/29/2019 amali mikroskop

1/23

Praktikal 4: Mikroskop dan teleskop

Objektif Pembelajaran:

Untuk menyiasat keadaan yang sesuai untuk meningkatkan kuasa pembesaran

teleskop astronomi dan mikroskop majmuk.

Mengenalpasti Masalah:

Adakah kanta yang berlainan panjang fokus menghasilkan pembesaran berbeza?

Bahan-bahan:

Pemegang kanta, plastisin, pemegang kanta, kanta cembung

( 5 cm, 10 cm, 15 cm , 20 cm ), skrin lut cahaya, lampu dan pembaris meter.

Aktiviti 1: Membina satu teleskop astronomi ringkas


2/23

Prosedur:

1) Kanta cembung dengan kuasa 5 D(panjang fokus : 20 cm) dan berdiameter

besar digunakan sebagai kanta objektif.

2) Kanta cembung dengan kuasa 20 D(panjang fokus :5 cm) dan berdiameter kecil

digunakan sebagai kanta mata

3) Kedua-duanya diletakkan di pemegang kanta.

4) Di antara kedua-dua kanta diletakkan skrin lutcahaya. Susunan kemudian

disiapkan seperti di gambar rajah (rujuk rajah teleskop astronomi ringkas)

5) Kanta objektif kemudian diarahkan ke objek yang berada di posisi yang

jauh.Skrin lutcahaya diletakkan kira-kira 20cm daripada kanta objektif dan diolah

sehingga imej yang jelas kelihatan di skrin.

6) Kanta mata yang diletakkan berhampiran dengan skrin lutcahaya diolah juga

sehingga imej yang jelas dan dibesarkan jelas kelihatan di skrin.

7) Skrin lutcahaya kemudian dialihkan dan susunan kedua-dua kanta boleh

berfungsi sebagai teleskop astronomi.

8) Jarak di antara kedua-dua kanta kemudian diukur. [ Memandangkan inimerupakan teleskop astronomi,jarak di antara kedua jarak seharusnya kurang

daripada jumlah panjang fokus kedua-dua kanta,iaitu


3/23

Aktiviti 2: Membina sebuah mikroskop majmuk

Prosedur:

1) Kanta cembung dengan kuasa 20 D(panjang fokus :5 cm) dan berdiameter besar

digunakan sebagai kanta objektif.

2) Kanta cembung dengan kuasa 5 D(panjang fokus :20 cm) dan berdiameter kecil

digunakan sebagai kanta mata.

3) Kedua-duanya diletakkan di pemegang kanta.

4) Kertas graf diletakkan berdekatan dengan kanta objektif dengan abjad A terbalik

tertera di tengah-tengah kertas. Jarak kertas graf tersebut diolah sehinggasedikit melebihi 5.0 cm. Susunan kemudian disiapkan seperti di gambar rajah

(rujuk rajah mikroskop majmuk)

5) Lampu suluh kemudian dipasang dan dihalakan kepada kertas graf.

6) Skrin lutcahaya diolah sehingga imej terbentuk

7) Jarak diantara kanta mata diubah perlahan-lahan sehingga imej yang jelas dan

cukup besar dapat dilihat melalui kanta mata.

8) Skrin lutcahaya kemudian dialihkan dan susunan ini boleh berfungsi sebagai

mikroskop majmuk.

9) Jarak di antara kanta objektif dan kanta mata diukur. [ Memandangkan ini

merupakan mikroskop majmuk,jarak di antara kedua jarak seharusnya lebih

daripada jumlah panjang fokus kedua-dua kanta,iaitu >(20cm + 5cm = 25cm) ]

10) Pemerhatian ke atas imej terbentuk dilakukan dan kemudiannya direkodkan.


4/23

LANGKAH BERJAGA-JAGA

1. Pastikan kanta cembung yang digunakan dalam keadaan baik dan panjang fokus

kanta diketahui

2. Sumber cahaya perlulah melalui kesemua kanta yang ada dalam set.

3. Tinggi pemegang kanta perlulah dibetulkan terlebih dahulu sebelum membina set

mikroskop dan teleskop supaya kedudukan dan ketinggian kanta sama dengan

kedudukan objek dan sumber cahaya.

4. Pembesaran bagi setiap set perlulah dikira dengan menggunakan rumus yang tepat.


5/23

KEPUTUSAN

TELESKOP ASTRONOMI RINGKAS

Rajah

Panjang fokus kanta objek ,

(cm)

10 15 15 20 20 20

Panjang fokus kanta mata ,

(cm)

5 5 10 5 10 15

Jarak antara kanta objek

dan kanta mata ( L )

= ( + ) ( cm )

15 20 25 25 30 35

Pembesaran ,

M =

2.0

3.0

1.5

4.0

2.0

1.3


6/23

Inferens Kanta yang mempunyai panjang fokus yang lebih tinggi akan

menghasilkan diameter yang lebih besar dan ini

membolehkan lebih banyak cahaya memasuki ke dalam

kanta.Manakala kanta mata, yang lebih rendah panjang

fokusnya menghasilkan kuasa pembesarannya yang tinggi.


7/23

MIKROSKOP MAJMUK

Rajah

Tinggi Objek

( cm )

3 3 3 3 3 3

Panjang Fokus

Kanta Objek

( cm )

5 5 5 10 10 15

Panjang Fokus

Kanta Mata (cm )

10 15 20 15 20 20

Tinggi Imej

( cm )

30 26 23 10.8 7.0 6.5

Jarak antara

kanta objek dan

kanta mata ( L ):

L ( + )

( cm )

20 22 31.5 42.5 51.5 60


8/23

Pembesaran,

M =

= 10

= 8.7

=7.7

= 3.6

= 2.3

= 2.2

Inferens Kuasa pembesaran yang lebih besar dapat dihasilkan jika panjang

fokus kanta objek dan kanta mata dikurangkan.Saiz imej yang

terhasil turut dipengaruhi oleh jarak antara kanta dengan objek.


9/23

Perbincangan

Kanta atau sering disebut lensa adalah sebuah alat untuk mengumpulkan atau

menyebarkan cahaya, biasanya dibentuk dari sepotong gelas yang dibentuk. Terdapat

dua jenis kanta iaitu kanta cembung dan kanta cengkung namun di dalam tugasan

pada kali ini kami telah menggunakan kanta cembung untuk menyediakan set teleskop

dan mikroskop. Kanta cembung adalah kanta yang tirus diluar (cembung) tirus di

bahagian tepi dan mempunyai tengah yang lebar. Sering kali digelar kanta penumpu.

Cahaya melalui kanta cembung tertumpu pada satu titik. Titik ini dikenali sebagai titik

tumpuan. Kanta cembung mampu menghasilkan imej sebenar atau maya . Teleskop

yang dibina terdiri daripada dua jenis kanta cembung iaitu kanta objek dan kanta mata.

Kanta cembung yang telah digunakan mempunyai panjang fokus yang pelbagai. Ini

adalah untuk mengkaji keadaan yang boleh dipraktikkan bagi meningkatkan kuasa

pembesaran sesebuah teleskop dan mikroskop.

Dalam aktiviti yang pertama kami telah diberi tugasan untuk membina sebuah

teleskop astronomi. Teleskop Astronomi merupakan satu alat optik yang digunakan

untuk melihat objek-objek yang jauh. Teleskop astronomi ini berfungsi dengan

mengumpulkan cahaya daripada objek ini dan kemudian dibesarkan. Teleskop terdiri

daripada 2 kanta iaitu kanta objek dan kanta mata. Kanta objek menumpukan sinar

cahaya yang jauh lalu membentuk imej yang nyata, songsang dan mengecil di titik

fokus kanta mata manakala kanta mata membesarkan imej kanta objektif itu. Kami

telah menggunakan dua kanta cembung yang mempunyai jarak fokus yang berbeza

bagi menguji jarak fokus yang yang boleh meningkatkan kuasa pembesaran teleskop

tersebut.

Kanta objek yang digunakan dalam pembinaan teleskop dipanggil kanta objek

kerana kedudukan kanta ini berada paling hampir dengan sesebuah objek. Kanta objek

yang digunakan dalam pembinaan set teleskop astronomi ini mempunyai panjang fokus

yang lebih panjang dan diameter bukaan yang lebih besar untuk membolehkan jumlah

cahaya yang lebih banyak memasuki kanta dan ini boleh menghasilkan imej yang lebih
http://id.wikipedia.org/wiki/Cahayahttp://id.wikipedia.org/wiki/Gelashttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kantahttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Cembung&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Kantahttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanta_mata&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Cahayahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Cahayahttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanta_mata&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Kantahttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Cembung&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Kantahttp://id.wikipedia.org/wiki/Gelashttp://id.wikipedia.org/wiki/Cahaya


10/23

terang dan jelas dari sesebuah objek yang jauh. Imej yang terhasil mempunyai ciri

seperti nyata dan terbalik. Selain itu, dalam aktiviti ini, kami turut menggunakan kanta

mata. Kanta ini dipanggil kanta mata kerana kanta tersebut berada pada kedudukan

yang paling hampir dengan mata. Setelah menjalankan ekperimen ini saya dapati

bahawa fungsi sebenar kanta mata adalah untuk memastikan keseluruhan cahaya

boleh memasuki ke dalam tabung teleskop. Kanta mata memiliki panjang fokus yang

pendek menghasilkan pembesaran imej yang lagi tinggi.Semakin rendah panjang fokus

mata semakin besar pembesaran objek yang terhasil.

Berdasarkan keputusan yang telah saya peroleh saya mendapati, Kanta objek

yang mempunyai panjang fokus 20 cm dan kanta mata yang mempunyai panjang fokus

5 cm menghasilkan pembesaran yang terbesar iaitu sebanyak 4.0 cm. Kesimpulan nya

semakin panjang kanta objek semakin tinggi tahap pembesaran yang boleh berlaku

tetapi bagi kanta mata pula. Semakin pendek panjang kanta mata semakin tinggi tahap

pembesaran. Formula yang boleh digunakan untuk menetukan tahap pembesaran

sesuatu objek ialah :

M =

.

Dalam aktiviti yang kedua kami telah diberi tugasan untuk membina sebuah

mikroskop majmuk.Mikroskop majmuk adalah sebuah alat yang digunakan untuk

melihat objek yang lebih kecil yang tidak dapat dilihat dengan mata kasar contohnya

bakteria. Mikroskop majmuk dibina juga menggunakan panjang fokus yang berbeza

bagi menguji kesan panjang fokus dengan tahap pembesaran imej yang dilihat

menggunakan mikroskop majmuk.


11/23

Mikroskop majmuk dibina menggunakan dua kanta cembung yang terdiri

daripada kanta objek dan kanta mata. Berdasarkan keputusan yang telah saya

perolehi, mikroskop majmuk yang menggunakan kanta objek yang mempunyai panjang

fokus sebanyak 5 cm dan kanta mata yang panjang fokusnya 10 cm menghasilkan

pembesaran yang paling maksimum. Proses pembesaran sesuatu imej berlaku apabila

imej yang telah terhasil pada kanta pertama seterusnya menjadi objek untuk kanta yang

kedua.Imej objek telah mengalami pembesaran untuk kali pertama pada bahagian

kanta objek dan seterusnya diperbesarkan lagi dengan menggunakan kanta mata.

Kesimpulannya bagi sesebuah mikroskop majmuk, semakin pendek panjang kanta

objek semakin tinggi tahap pembesaran yang terhasil manakala bagi kanta mata.

Semakin panjang fokus kanta mata semakin tinggi tahap pembesaran imej yang

terhasil. Imej yang dihasilkan adalah besar bersifat maya dan songsang. Formula

untuk mengira tahap pembesaran imej yang terhasil ialah :

M =


12/23

Soalan

Nyatakan fungsi-fungsi kedua-dua kanta objek dan kanta mata dalam satu teleskop

astronomi

Antara fungsi kanta objek yang terdapat dalam teleskop astronomi adalah untuk

mengumpul cahaya dalam jumlah yang banyak bagi memastikan imej yang

terbentuk adalah terang meskipun objek berada pada kedudukan yang jauh. Kanta

objek merupakan kanta yang kedudukannya berada paling hampir dengan

objek.Antara cirri yang terdapat kanta optik ini adalah panjang fokus yang lebih

panjang serta bukaan yang besar bagi membolehkan cahaya memasuki kanta

semaksimumnya.Imej yang terbentuk adalah nyata , terbalik dan berkurang.Fungsi

kanta mata pula adalah untuk memastikan agar keseluruhan cahaya yang

terkumpul di dalam tabung teleskop dapat masuk ke dalam mata untuk imej yang

lebih terang serta turut membantu dalam proses pembesaran imej.Kanta mata

mempunyai ciri seperti memiki panjang fokus yang pendek serta bukaan yang kecil

bagi membolehkan cahaya dapat dipantulkan dengan lebih cepat ke dalam mata.

Bagaimana anda boleh tingkatkan kuasa pembesaran bagi teleskop astronomi

dan mikroskop majmuk?

Setelah saya menjalankan aktiviti ini saya lebih memahami konsep sebenar bagi

melakukan pembesaran bagi sesebuah teleskop astronomi.Untuk teleskop

astronomi bagi meningkatkan pembesaran imej yang terhasil adalah dengan

meningkatkan panjang fokus bagi kanta objek serta mengurangkan panjang fokus

kanta mata.Apabila kita memanjangkan fokus kanta objek diameter kanta objek

turut meningkat dan ini menyebabkan lebih banyak cahaya dapat memasuki

teleskop.Hal ini berbeza bagi fokus kanta mata.Jika panjang fokus kanta mata

adalah rendah maka kuasa pembesaran imej akan meningkat.


13/23

Kuasa pembesaran mikroskop majmuk pula boleh ditingkatkan jika kita

mengurangkan panjang fokus kanta objek.Dalam mikroskop majmuk kanta objek

berperanan menghasil pembesaran imej objek kali pertama sebelum imej

ditukarkan semula menjadi objek bagi kanta mata.Panjang minimum fokus bagi

kanta objek adalah 5 cm kerana jika panjang fokus kanta objek terlalu pendek imej

yang dihasilkan akan pecah dan tidak sempurna.Manakala bagi kanta mata pula,

panjang fokus kanta mata yang terdapat pada mikroskop haruslah ditigkatkan jika

kita ingin meninggikan kuasa pembesaran mikroskop

Apakah langkah berjaga-jaga yang telah anda ambil semasa menjalankan projek ini?

Mengapa?

Sewaktu saya menjalankan eksperimen ini saya dapati terdapat beberapa

langkah berjaga-jaga yang perlu saya perhati serta lakukan bagi mengelakkan

terdapat sebarang kesilapan sewaktu menjalankan aktiviti ini.Antaranya sebelum

saya menjalankan aktiviti ini saya dan rakan sekumpulan telah memastikan

kanta cembung berada dalam keadaan yang baik dan sempurna.Selain itu,sayajuga memastikan agar saya mengetahui panjang fokus kanta diketahui.Ini adalah

kerana jika kanta cembung yang digunakan rosak ia akan memberi kesan

terhadap kualiti imej yang yang terhasil.Selain itu,saya juga akan turut

memastikan agar panjang di antara kanta objek dan kanta mata adalah

berbeza.Ini adalah kerana jika kedua-dua kanta ini mempunyai panjang fokus

yang sama imej objek yang diinginkan tidak akan terhasil.Sumber cahaya juga

merupakan salah satu faktor penting yang menyebabkan penghasilan imej boleh

terhasil.Oleh itu, saya perlu memastikan agar sumber cahaya boleh melalui

setiap bahagian kanta yang terdapat pada mikroskop dan juga teleskop.Jika

cahaya tidak mengenai bahagian kanta tiada imej yang akan terhasil.Salah satu

cara untuk memastikan agar sumber cahaya memasuku semua bahagian kanta

tinggi pemegang kanta perlulah dibetulkan terlebih dahulu sebelum membina set


14/23

mikroskop dan teleskop supaya kedudukan dan ketinggian kanta sama dengan

kedudukan objek dan sumber.

Apa yang telah anda pelajari daripada dua aktiviti-aktiviti di atas?

Setelah saya menjalankan aktiviti ini terdapat beberapa perkara baru yang telah

dapat saya pelajari.Antaranya ialah saya telah mendapat satu kemahiran baru

iaitu teknik-teknik untuk membina teleskop astronomi dan juga mikroskop

majmuk.Sebagai bakal seorang guru sains saya mestilah mempunyai serba

sedikit pengetahuan tentang cara-cara memasang mikroskop dan teleskop

kerana saya yakin dan pasti bahawa saya akan menggunakan kedua-dua alatan

tersebut sewaktu sesi pengajaran saya kelak.Saya juga dapat menigkatkan

pemahaman saya dengan lebih mendalam tentang konsep kanta cembung dan

perbezaan yang terdapat di antara kanta mata dan kanta objek.Sebelum saya

menjalankan eksperimen ini saya tidak pernah mengetahui jenis-jenis kanta yang

sesuai digunakan untuk membina sebuah mikroskop dan teleskop.Selain itu

saya turut mendapat pengetahuan baru di mana saya baru mengetahui bahawa

terdapat cara untuk meningkatkan kuasa pembesaran sesebuah teleskomahupun mikroskop.Kuasa pembesaran ini digunakan untuk membesarkan

objek-objek yang sukar dilihat oleh mata kasar.Kuasa pembesaran yang berbeza

terhasil kerana terdapat perbezaan di antara panjang fokus kanta mata mahupun

kanta objek.Tambahan juga saya turut mengetahui bahawa walaupun kanta

mempunyai saiz yang sama namun ianya mempunyai panjang yang berbeza-

beza.Terdapat formula yang berbeza digunakan untuk mengira pembesaran

yang berlaku dalam sesebuah mikroskop mahupun teleskop.

.


15/23


16/23

Mikroskop

majmuk dan

Teleskop

astronomi

Kedua-dua alat

ini menggunakan

kanta cembung

untuk berfungsi

Teleskopastronomi pula

digunakan untuk

melihat objek

astronomi seperti

bintang dan bulan

yang jauh

Cara meningkatkan

kuasa pembesaran

mikroskop majmuk

adalah dengan

meningkatkan

panjang fokus

kanta mata dan

mengurangkan

panjang fokus

kanta objek

Cara untuk meningkatkan

pembesaran teleskop

astronomi dengan

meningkatkan panjang

fokus kanta objek dan

mengurangkan panjang

fokus kanta mata

Formula untuk

mengira

pembesaranTeleskop

astronomi

Formula untuk

mengira

pembesaran

mikroskop

majmuk

Mikroskop majmuk

berfungsi untuk

melihat objek yang

lebih kecil yang

tidak dapat dilihat

oleh mata kasar

contohnya bakteria


17/23

Refleksi

Alhamdulillah saya panjatkan ke hadrat-NYA kerana dengan limpah dan kurnia-

NYA dapat saya sempurnakan tugasan eksperimen kali keempat yang telah diberikan

kepada saya pada kali ini.Saya juga ingin merakamkan jutaan terima kasih kepada

pensyarah pembimbing DR Rosmawati kerana dengan bimbingan beliau saya dapat

memahami konsep sebenar Teleskop Astronomi dan juga Mikroskop Majmuk.

Sebenarnya sewaktu saya ingin menjalankan eksperimen ini saya fikirkan

bahawa tugasan ini adalah sangat sukar untuk dilaksanakan oleh kerana saya

semenjak berada di Tingkatan Lima saya kurang memahami konsep Cahaya ini.Namun

setelah saya menjalankan aktiviti ini saya dapati aktiviti ini banyak membantu saya

untuk memahami konsep kanta cembung.

Sewaktu ingin menyiapkan laporan praktikal ini pula,saya dapati bahawa laporan

ini agak sukar untuk disiapkan berbanding dengan laporan praktikal yang sebelum

ini.Laporan praktikal pada kali ini lebih banyak melibatkan konsep pengiraan

berbanding konsep pemahaman.

Akhir kata sekali lagi, saya ingin merakamkan jutaan terima kasih kepada semua

pihak yang turut menyumbang idea serta serba sedikit ilmu pengetahuan yang mana

membantu saya untuk meningkat serta menambahkan ilmu pengetahuan dalam bab

Cahaya ini.


18/23

RUJUKAN


19/23

KEPUTUSAN


20/23

BUKU


21/23

INTERNET


22/23

GAMBAR RAJAH


23/23

ENSIKLOPEDIA

amali mikroskop

Documents