NOTA RINGKAS PENGAJIAN AM

(oleh Muhammad Amin bin Marozan)

BAB 3 : PERLEMBAGAAN MALAYSIA

Perlembagaan Malaysia terdiri daripada 2 komponen penting, Perlembagaan Persekutuan dan Perlembagaan Negeri.

Kedua-dua peringkat kerajaan ini berkongsi kuasa dalam perkara tertentu. Selain menyentuh kuasa badan perundangan, eksekutif dan kehakiman, Perlembagaan

Malaysia turut mengandungi peruntukan penting seperti kewarganegaraan, hak asasi manusia, keduudkan agama islam dan bahasa kebangsaan.

3.1 Komponen Perlembagaan Malaysia

Perlembagaan Persekutuan-Sumber utama undang – undang bertulis di Malaysia.- Undang – undang yang bertentangan dengan Perlembagaan Persekutuan adalah tidak sah dan dibatalkan oleh Parlimen.- Perlembagaan persekutuan mempunyai 183 Perkara dan dibahgi kepada 15 bahagian.

Perlembagaan Negeri- Perkara 71 (4), Perlembagaan Persekutuan, semua Perlembagaan Negeri wajib mengandungi ‘Peruntukan Perlu’ yang di senarai dalam Jadual Kelapan.- Jadual Kelapan dapat dibahagikan kepada dua bahagian :a) Bahagian 1 : Hal – hal berhubung dengan raja, istana dan adat istiadat kerabat diraja.b) Bahagian 2 : Hal – hal berhubung dengan penyusuan Kerajaan Negeri dan pentadbiran.

Page 1 of 7

Bahagian 1 hanya diperuntukkan untuk negeri – negeri yang beraja sahaja. Beberapa perkara yang terkandung dalam Perlembagaan Negeri :

- Bidang kuasa dan kedudukan raja- Kuasa eksekutif dan fungsi Majlis Mesyuarat Kerajaan- Kuasa dan fungsi ( DUN ).- Agama Islam sebagai agama rasmi negeri ( kecuali Sabah ).- Bahasa Melayu sebgai bahsa rasmi negeri.

Peruntukan Perlembagaan Negeri yang bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan dibatalkan oleh Parlimen.

3.2 Peruntukan Utama Perlembagaan Persekutuan

Kewarganegaraan- Bahagia 3, Perkara 14 hingga Perkara 22 Perlembagaan Persekutuan meneyenaraikan peruntukan pemerolehan kewarganegaraan.- Perkara 23 hingga Perkara 28, Perlembagaan Persekutuan pula berkaitan dengan kehilangan kewarganegaraan.- Empat cara individu boleh peroleh kewarganegaraan :a) Kuat kuasa undang – undang.b) Pendaftaran atau permohonan.c) Masukan atau naturalisasi.d) Percantuman wilayah.- Pemerolehan dan pelucutan kewarganegaraan ditentukan oleh Kerajaan persekutuan.

o Kewarganegaraan secara kuat kuasa undang – undang.

a) Golongan tersebut : Mereka yang dilahirkan sebelum Hari Malaysia dan menjadi warganegara Persekutuan akan mendapat kewarganegaraan secara automatik selepas Hari Malaysia. (rujuk Jadual 3.2 )

Situasi Syarat Kelayakan Warganegara sebelum Hari

Merdeka Memperoleh kewarganegaraan secara

pendaftaran. Lahir di Persekutuan selepas

bulan September 1962 Ibu atau bapa warganegara tetap serta

tidak menjadi warganegara mana – mana negara lain.

Lahir di luar Persekutuan selepas Hari Merdeka

Bapa warganegara yang berkhidmat dengan Kerajaan Persekutuan.

Kelahirannya didaftar dengan Pejabat Konsul Persekutuan / didaftar dengan Kerajaan Persekutuan jika lahir di Sabah, Sarawak atau Brunei.

Jadual 3.2

Page 2 of 7

b) Individu yang lahir pada atau selepas Hari Malaysia menjadi warganegara atas peruntukan kelayakan ditetapkan dalam Bahagian 2 Jadual Kedua. ( rujuk Jadual 3.3 )

Situasi Syarat kelayakan Lahir di Malaysia Ibu atau ayah seorang warganegara atau

permastautin tetap. Lahir di luar

Malaysia Bapanya seorang warganegara atau berkhidmat

dengan Kerajaan Persekutuan / Negeri. Dalam tempoh setahun selepas kelahirannya perlu

didaftar di Pejabat Konsul Persekutuan atau dengan Kerajaan persekutuan jika dilahirkan di Brunei.

Jadual 3.3

o Kewarganegaraan Secara Pendaftaran

- Golongan dan syarat kelayakan untuk memperoleh kewarganegaraan melalui cara pendaftaran. ( rujuk Jadual 3.4 )

Situasi Syarat Kelayakan Isteri warganegara Masih berkahwin dengan seseorang yang menjadi

warganegara bermula bulan Oktober 1962. Bermastautin di Persekutuan selam 2 tahun

sebelum permohonan dan berniat untuk terus bermastautin di persekutuan.

Berkelakuan Baik. Perkahwinannya didaftarkan di bawah undang –

undang yang berkuat kuasa di Persekutuan. Seseorang yang

berumur kurang daripada 21 tahun

Didaftarkan oleh ibu bapa atau penjaga jika salah satu pihak tersebut merupakan warganegara.

Seseorang yang berumur 18 tahun atau lebih dilahirkan di persekutuan sebelum Hari Merdeka

Membuktikan permastautin di persekutuan selama 5 daripada 7 tahun sebelum permohonan.

Berniat menjadi permastautin tetap Persekutuan. Berpengatahuan asas dalam Bahasa Melayu. Berkelakuan baik.

Seseorang berumur 18 tahun bermastautin di Sabah dan Sarawak pada Hari Malaysia.

Bermastautin di persekutuan sebelum dan selepas Hari Malaysia.

Berpengalaman dalam Bahsa Melayu dan Bahasa Inggeris.

Bermastautin di Persekutuan sekurang – kurangnya 7 daripada 10 tahun sebelum tarikh permohonan.

Jadual 3.4

Page 3 of 7

o Kewarganegaraan Secara Masukan atau Naturalisasi

- Warganegara asing berumur 21 tahun ke atas boleh memohon secara naturalisasi.- Syarat – syaratnya :a) Seseorang itu telah bermastautin selama 10 tahun daripada 12 tahun di Persekutuan sebelum tarikh permohonan.b) Berniat menjadi permastautin tetap Persekutuan.c) Berkelakuan baik.d) Pengetahuan yang mencukupi dalam Bahasa Melayu.

o Kewarganegaraan Secara Percantuman Wilayah

- Cara paling mudah untuk menjadi seorang warganegara ialah melalui gabungan wilayah dengan tempat dia bermastautin.- Contoh : a) Penduduk Singapura.b) Penduduk United Kingdom dan tanah jajahan serta permastautin tetap Sabah dan Sarawak.c) Penduduk Sabah dan Serawak.- Perkara 2 membolehkan Parlimen menentukan kumpulan tertentu dan tarikh permulaan hak kewarganegaraan.

o Penamatan Kewarganegaraan

1. Boleh ditamatkan melalui 2 cara iaitu secara sukarela atau kerajaan melucutkannya.

2. Penolakan kewarganegaraan seseorang mengikut syarat berikut:a) Warganegara 21 tahun ke atas menjadi warganegara negara lain.b) Menolak kewarganegaraan dengan perakuan yang didaftarkan oleh

Kerajaan Persekutuan.c) Seseorang yang waras fikirannya semasa membuat permohonan

penolakan kewarganegaraan.3. Semasa peperangan, perakauan penolakan kewarganegaan tidak boleh didaftarkan, kecuali dengan kelulusan Kerajaan Persekutuan.

o Pelucutan Kewarganegaraan1. Perkara 24 membolehkan seseorang melucutkan kewarganegaraannya

secara kuat kuasa undang – undang.2. Perkara 25 kewarganegaraan seseorang warganegara secara pendaftaran

atau naturalisasi boleh dilucutkan dalam keadaan berikut :a) Warganegara tersebut tidak setia.

b) Warganegara itu telah menderhaka.

c) Bagi warganegara secara pendaftaran, ia telah dihukum penjara tidak kurang daripada 12 bulan atau didenda tidak kurang daripada RM 5000 tanpa pengampunan bagi kesalahnnya.

Page 4 of 7

3. Notis bertulis beserta alasan harus diberi kepada orang yang dikenakan perintah pelucutan.

Hak Asasi atau Kebebasan Asasi- Kebebasan asasi sesorang individu diperuntukkan dalam Bahagian 2, Perlembagaan Persekutuan.- Hak dan kebebasan asasi individu boleh dibahagikan kepada kebebasan mutlak dan kebebasan bersyarat.- Kebebsan mutlak bermaksud kebebasan asasi yang tidak boleh disekat.- Kebebasan besyarat merujuk kebebasan yang dihadkan oleh sekatan undang – undang atau sebagaimana diperuntukkan oleh Perlembagaan.

Hak Istimewa Orang Melayu serta Bumiputera Sabah dan Sarawak- Perkara 153, Perlembagaan Persekutuan telah memperuntukkan hak – hak istimewa orang Melayu serta bumiputera Sabah dan Sarawak.- Antaranya : a) Memegang jawatan dalam perkhidmatan awam.b) Kuota peluang pendidikan di peringkat Universiti.c) Pemberian biasiswa untuk melanjutkan pelajaran.d) Pemberian lesen dan permit dalam perniagaan.

Sistem Pemerintahan Malaysia- Sistem berlandaskan empat perkara : a) Raja Berpelembagaan.b) Demokrasi Berparlimen.c) Negara Persekutuan.d) Bahasa Kebangsaan.

o Raja Berpelembagaan

- Kuasa pemerintahan terletak pada YDA. Namun, PM dan Kabinetnya yang menjalankan kuasa eksekutif atas nama YDA.- YDA merupakan lambang perpaduan dan tonggak kekuasaan Malaysia.- Kedaulatan, bidang kuasa dan tugas institusi raja telah tertera dalam Perlembagaan Persekutuan.- YDA mempunyai kuasa budi bicara untuk perkara tersebut : a) Melantik PM.b) Memeperkenan atau tidak permintaan untuk membubarkan Parlimen.

Page 5 of 7

c) Mengeluarkan perintah supaya mesyuarat Majlis Raja – Raja diadakan untuk membincangkan isu – isu tentang kedudukan, keistimewaan dan kehormatan raja – raja Melayu.- Tanggungjawab YDA sebagai raja berpelembagaan : a) Melindungi orang Melayu dan bumiputera.b) Panglima Tertinggi Angkatan Tentera.c) Memberi pengampunan terhadap kesalahan di Wilayah Persekutuan atas nasihat Lembaga Pengampunan.d) Ketua agama Islam di negeri sendiri.e) Memperkenankan rang undang – undang.

o Demokrasi Berparlimen.- Demokrasi berparlimen bermaksud pemerintahan secara perwakilan.- Rakyat menentukan pemerintahan negara melalui pilhan raya.- Ciri demokrasi berparlimen adalah seperti berikut : a) PM dan kabinetnya menjalankan kuasa politik atau eksekutif atas nama YDA.b) Rakyat memilih ahli Dewan Perwakilan dan parti politik yang mendapat undi terbanyak.c) PM akan melantik ahli kabinet atau Jemaah Menteri dari kalangan Dewan Parlimen.- Di Malaysia, Barisan Nasional berjaya memperoleh undi majoriti dalam pilihan raya umum sejak tahun 1957.

o Negara Persekutuan- Negara Persekutuan merupakan sistem pemerintahan yang mewujudkan pembahagian kuasa antara kerajaan pusat dan kerajaan negeri.- Kerajaan Persekutuan terdiri daripada gabungan negeri tanpa mengetepikan hak – hak kerajaan negeri.- Sistem Persekutuan dan mengelakkan sebarang pertelingkahan yang mungkin timbul, Perlembagaan Persekutuan telah memperuntukkan pembahagian kuasa antara Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan Negeri.

o Bahasa Kebangsaan-Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dalam Perkara 152.- Bahasa – bahasa lain dibenar digunakan dalam situasi – situasi tidak rasmi atau dalam pembelajaran.- Mengikut Akta ( pindaan ) Perlembagaan 1971, kedudukan bahasa Melayutidak boleh dipersoal dan dilindungi oleh Akta Hasutan.- Bahasa Inggeris dibenarkan digunakan oleh YDA dalam situasi berikut : a) Perhubungan negara dengan negara lain.

Page 6 of 7

b) Pengendalian dan pelaksanaan latihan oleh pakar – pakar dari luar negara.c) Perundangan.d) Laporan penaksiran dan perakaunan oleh JHDN>- Perkara 125, Perlembagaan Persekutuan hanya boleh dipinda dengan persetujuan Majlis Raja – Raja.

Page 7 of 7