pengajian am(s.selidik)

7/29/2019 pengajian am(s.selidik)

1/50

BAB I

PENGENALAN

1.0 PENGENALAN

Sistem letak kereta adalah salah satu cabang dalam bidang

kejuruteraan dan ianya adalah salah satu daripada tugas-tugas Jurutera

Lalulintas. Tempat letak kereta adalah penting untuk dibuat kajian bagi

mengetahui samada ianya mencukupi keperluan semasa atau

sebaliknya.Tempat letak kereta boleh di definasikan sebagai satu kawasan

perletakan atau penyimpanan bagi kenderaan yang tidak bergerak dan

dimatikan enjinnya di sesuatu kawasan. Ianya merupakan satu kemudahan

kepada pemandu-pemandu meletak atau menyimpan kenderaan untuk

menjalankan urusan masing-masing. Kepadatan tempat meletak kereta dapat

diukur dalam kenderaan perluas kawasan atau kenderaan per panjang jalan.

Kemudahan tempat meletak kereta merupakan kunci utama dalam

menyediakan sesuatu perancangan dan pengawalan lalu lintas dan merupakan

satu asas dalam menyediakan dasar pengangkutan yang sempurna dalam

sesuatu kawasan.

1


2/50

Perkembangan dan kemajuan pesat di sesebuah kawasan akan

mengakibatkan sistem lalu lintas juga akan meningkat dan dengan secara

tidak langsung akan menyebabkan permintaan terhadap keperluan tempat

meletak kereta juga bertamabah.

Dalam kajian tempat meletak kereta, kita perlu tahu masalah yang

sebenarnya, kemudahan yang sediada bersesuaian atau tidak, kesan terhadap

lalu lintas dan juga kesan pada persekitaran perlu dipertimbangkan dalam

penilaian masalah perletakan kereta. Disamping membuat kajian terhadap

pergerakan kenderaan, kajian terhadap kenderaan berhenti juga adalah sangat

penting. Setelah kenderaan sampai ke distinasi masing-masing, pemandu

akan memandu secara perlahan-lahan untuk mencari tempat meletak

kenderaan.

Beberapa kaedah bancian tempat meletak kereta yang boleh

dijalankan mengikut jenis dan saiz kawasan kajian. Daripada kaedah kajian

ini dapat mengambarkan keadaan sebenar sistem letak kereta yang sediada

ataupun untuk penyediaan tempat meletak kereta yang baru. Daripada data-

data yang diperolehi dapat menyediakan polisi-polisi perletakan kereta

disamping ciri-ciri dan kawalan tempat perletakan kereta yang diperlukan.

1.1 SEJARAH TEMPAT MELETAK KERETA

Jika dilihat daripada segi sejarah, kemudahan tempat meletak kereta

telah diadakan sejak zaman pemerintahan Kaiser Juleus di Rom lagi dan

beliau juga telah mengadakan undang-undang melarang kenderaan yang

berlebihan daripada memasuki Bandaraya Rom pada masa yang tertentu yang

boleh mengakibatkan kesesakan lalulintas. Ini bermakna tempat letak kereta

2


3/50

bukanlah merupakan satu fenomena yang baru wujud masa kini. Ianya telah

wujud sejak zaman dahulu lagi.

Pada abad ke-18 dan ke-19 di England telah berlakunya Revolusi

Perindustrian yangmenyebabkan pembangunan terhadap kemudahan

pengangkutan seperti keretapi dan juga sistem pengangkutan jalanraya yang

bermula pada tahun 1825. Pertambahan penduduk dan juga perkembangan

perindustrian yang berpusat di kawasan bandar juga menyebabkan

penggunaan kenderaan bermotor seperti kereta juga bertambah. Oleh kerana

di bandar yang telah pesat membangun, perancangan yang baru merangkumi

rangkaian jalanraya, sistem pengangkutan keretapi dan penempatan penduduk

telah dibuat. Di negara-negara Eropah seperti Belgium, Perancis dan German

juga berlaku keadaan seperti ini.

Pengguna kenderaan bermotor terus bertambah menjelang abad ke-20.

Kepentingannya sebagai kemudahan pengangkutan serta kemajuan

rekabentuk kenderaan itu sendiri telah menarik minat orang ramai untuk

memiliki kenderaan sendiri. Dengan bertambahnya bilangan kenderaan sudah

pastinya permintaan terhadap kemudahan meletak kenderaan juga bertambah.

1.2 KEPENTINGAN TEMPAT MELETAK KERETA

Tempat meletak kereta perlu disediakan untuk kemudahan orang

ramai meletak kereta mereka dengan mudah dan selamat untuk mereka

mereka menjalankan sesuatu urusan. Kemudahan tempat meletak kereta yang

disediakan mestilah mempunyai kawalan keselamatan supaya pemandu tidak

perlu bimbang terhadap kereta mereka yang ditinggalkan.

3


4/50

Memang tidak dapat dinafikan tentang kepentingan tempat meletak

kereta selaras dengan peningkatan penggunaan kereta pada masa kini. Pihak

berkuasa perlu menyediakan tempat meletak kereta disetiap kawasan atau

bangunan yang menjadi tumpuan orang ramai atau kelompok-kelompok

tertentu tidak kira samada ia terletak di kawasan bandar atau pun di luar

bandar. Contohnya seperti dikawasan kolej dan universiti, hospital, stadium,

kompleks membeli belah, pejabat dan lain-lain lagi.

Kekurangan tempat meletak kereta akan menyebabkan kesesakan

serta memberi pemandangan yang tidak elok disamping pencemaran lain

seperti bunyi bising dan udara. Dari segi ekonomi juga berlakunya

pembaziran kerana terpaksa mengeluarkan perbelanjaan yang lebih dari segi

penggunaan minyak.

Penyediaan tempatmeletak kereta yang cukup dapat memenuhi

permintaan yang datang daripada para pemandu terutamanya pada masa

puncak. Ini akan dapat mengelakkan berlakunya kesesakan lalulintas di

jalanraya. Tempat meletak kereta yang tidak dapat memenuhi keperluan dan

permintaan pemandu akan menyebabkan pergerakan kereta di jalanraya akan

menjadi semakin lambat dan sesak akibat jumlah kereta yang semakin

bertambah. Keadaan ini menyebabkan kurangnya aliran tepu di kawasan jalan

tersebut.

Untuk mengelakkan daripada berlakunya kesesakan lalulintas di

jalanraya, penyediaan tempat meletak kereta yang cukup adalah diperlukan.

Orang ramai akan berpuashati untuk meletak kereta mereka apabila

berkunjung ke sesuatu tempat.

4


5/50

1.3 KAEDAH-KAEDAH KAJIAN RUANG LETAK KERETA

Kaedah-kaedah yang dijalankan ke atas ruang meletak kereta adalah

bertujuan untuk memastikan keberkesanan sistem ruang letak kereta dan juga

untuk mendapatkan bilangan ruang letak kereta yang diperlukan. Penyediaan

ruang letak kereta bergantung kepada faktor ekonomi dan sosial. Kebanyakan

permintaan ruang letak kereta di bandar besar dan sederhana memerlukan

permintaan yang tinggi dan biasanya pihak pengurusan tidak dapat memenuhi

permintaan tersebut. Antara masalah yang menghalang kelancaran

perancangan ruang meletak kereta secara tepat dan berkesan adalah :-

a. Pertambahan bilangan penduduk pada masa hadapan bagi

kawasan kajian.

b. Aras pemilikan kereta pada tahun rekabentuk.

c. Bilangan dan kadar perjalanan perseorangan.

d. Kadar perjalanan harian yang wujud semasa waktu perjalanan

harian biasa dan waktu perjalanan puncak.

e. Muatan jalan yang menuju kekawasan kajian.

f. Hubungan antara jumlah tumpuan pengguna ruang letak kereta

tempoh puncak dengan jumlah ruang letak kereta keseluruhan.

g. Tempoh letak kereta bagi pelbagai kategori pengguna ruang

letak kereta.

h. Masa yang dipertimbangkan bagi tujuan perancangan.

i. Pertambahan luas lantai bagi kawasan kajian yang sedang

dalam pembinaan.

j. Perubahan tarikan terhadap kawasan yang berkenaan selepas

pembangunan.

Butiran yang di atas perlu diberi perhatian yang serius bagi

mendapatkan penilaian yang lebih realistik dan keputusan yang dibuat lebih

tepat. Dengan keputusan yang tepat keperluan permintaan ruang letak kereta

5


6/50

pada masa hadapan dapat dikurangkan. Jumlah ruang meletak kereta yang

diperlukan adalah berkadar terus dengan pertambahan bilangan penduduk dan

perkembangan kawasan kajian.

1.4 LATARBELAKANG KAJIAN

Di Malaysia, sehingga ke akhir tahun 1970-an, Pihak Berkuasa

Tempatan tidak begitu mengambil berat tentang menyediakan tempat letak

kereta di pusat bandar. Bahkan banyak perhatian diberi bagi mengurangkan

bilangan tempat letak kereta dilorong dan mengimbangi tempat letak kereta

ini yang dikendalikan oleh orang awam (dalam lorong dan sisi lorong)

dengan berbagai-bagai bentuk pengawalan. Tetapi penguasaha tempat letak

kereta ini biasanya hanya memikirkan tentang pulangan ekonomi yang baik

sahaja tanpa memikirkan dan tanpa memberi banyak perhatian tentang tempat

letak kereta yang strategi di pusat bandar.

Kepincangan pengawalan atau pengurusan tempat letak kereta ini

mula diatasi pada akhir tahun 1980-an dimana apabila Pihak Berkuasa

Tempatan diberi kuasa untuk mengeluarkan lesen kepada pengusaha-

pengusaha persendirian tempat letak kereta di sisi lorong dalam kawasan

bandar. Pengusaha-pengusaha tempat letak kereta ini diberi syarat-syarat

berikut :-

a. Had bilangan tempat letak kereta.

b. Nisbah petak yang perlu disediakan untuk berlainan kategori

kenderaan.

c. Kadar bayaran bagi berbagai-bagai jenis kenderaan.

d. Masa dibuka dan ditutup.

6


7/50

Peranan dasar dan strategi tempat letak kereta ini perlulah difikirkan

dari semasa ke semasa kerana semakin maju sesebuah negara maka akan

bertambahlah jumlah kenderaan di atas jalanraya dan secara tidak langsung

maka tempat letak kereta perlulah ditambah dari masa ke semasa dan untuk

tidak mendatangkan banyak masalah di kemudian hari, maka sistem

pengurusan hendaklah diambil berat oleh semua golongan.

1.5 OBJEKTIF KAJIAN

Kajian tempat letak kereta dijalankan bertujuan untuk mengetahui

samada ianya mencukupi ataupun tidak bagi kawasan Medan Letak Kereta

Pantai Jaya, Jalan Pintu Pong, Kota Bharu, Kelantan. Ini adalah kerana

kawasan ini sering berlaku kesesakan lalulintas akibat pemandu yang

memandu dengan perlahan untuk mencari tempat letak kereta pada satu-satu

masa tertentu. Disamping itu, kawasan ini adalah kawasan pusat bandar dan

ianya berhampiran dengan pasaraya, pasar, bank, farmasi, kedai makan dan

sebagainya.

Tempat letak kereta merupakan asas kepada pengawalan sistem

lalulintas di kawasan pusat bandar ataupun tempat-tempat tumpuan orang

ramai menjalankan urusan harian. Oleh kerana itu, saya akan cuba untuk

mengatasi serta memperbaiki sistem yang sediada agar dapat

mempertingkatkan lagi keberkesanan pengurusan dan pengawalan tempat

letak kereta. Satu kajian perlu dilakukan sehinggalah siap agar ia dapat

membantu sistem yang telah dilaksanakan.

Dalam keadaan negara yang sedang pesat membangun, kenderaan

dijalan raya semakin banyak dan ianya memerlukan tempat letak kereta yang

7


8/50

selamat dan sesuai dengan tempat urusan masing-masing. Tempat-tempat

yang biasa menjadi tumpuan orang ramai dan sering berlaku kekurangan

tempat letak kereta ialah seperti di bank, pasar raya, jabatan kerajaan yang

berurusan dengan orang ramai dan lain-lain lagi. Dengan ini, diharap kajian

yang akan saya laksanakan nanti akan dapat membantu mengatasi masalah

kekurangan dan pengurusan tempat letak kereta.

1.6 SKOP KAJIAN

Oleh kerana peruntukkan masa yang terhad untuk menyiapkan Projek

Sarjana Muda ini, maka hanya skop-skop kerja yang tertentu sahaja

digariskan untuk mencapai objektif kajian. Kerja-kerja yang dikaji hanyalah

melibatkan tentang pengurusan tempat letak kereta yang terlibat sahaja.

Dalam hal ini hanyalah dua (2) perkara sahaja yang ditumpukan iaitu :-

a. Kajian ditumpukan di Medan Letak Kereta Pantai Jaya, Jalan

Pintu Pong, Kota Bharu, Kelantan.

b. Kajian hanyalah tentang pengurusan tempat letak kereta yang

terlibat sahaja.

Beberapa kaedah bancian tempat letak kereta perlu dijalankan.

Melalui bancian yang dibuat, maka keputusan tentang keperluan tempat letak

kereta akan diketahui dan digambarkan dengan jelas. Analisa juga akan dapat

dijalankan samada perlu penyediaan tempat letak kereta yang baru ataupun

sebaliknya.

8


9/50

Dalam kajian yang dibuat dikawasan Medan Letak Kereta Pantai Jaya,

kaedah bancian kandang atau bancian keliling dijalankan. Melalui kaedah ini,

jumlah kereta yang masuk dan keluar dalam sesuatu tempoh masa yang

ditetapkan akan dicatat. Perbezaan di antara kereta yang masuk dan keluar

akan memberikan jumlah kereta yang terkumpul dalam kawasan tersebut

mengikut tempoh yang ditetapkan.

Selain daripada itu, penilaian permintaan meletak kereta juga

dilakukan. Untuk membuat anggaran berkenaan permintaan tempat letak

kereta ini memerlukan teknik kajian mengikut perkembangan semasa yang

mana soal selidik atau temuramah pemandu-pemandu kereta di kawasan

kajian atau pihak yang bertanggungjawab dalam penyediaan tempat letak

kereta di Medan Letak Kereta Pantai Jaya dilakukan. Melalui kaedah ini,

gambaran tentang permintaan yang berlebihan atau berkurangan diperolehi.

Perbezaan di antara permintaan dan penyediaan tempat letak kereta

membolehkan pernilaian dibuat bagi menentukan keluasan tempat letak

kereta yang diperlukan.

Daripada hasil kajian yang dijalankan, didapati bahawa jangkaan

menunjukkan keperluan tempat letak kereta di kawasan ini adalah tidak

mencukupi kerana permintaan yang terlalu tinggi terutamanya dalam satu-

satu masa tertentu. Ini adalah kerana kawasan ini adalah kawasan yang

menjadi tumpuan orang ramai untuk menjalankan pelbagai urusan semasa.

9


10/50

BAB II

HUBUNGAN MEDAN LETAK KERETA PANTAI JAYA

DENGAN KEPERLUAN TEMPAT LETAK KERETA

DI BANDAR KOTA BHARU

2.1 LATARBELANG KEPERLUAN MEDAN LETAK KERETA

PANTAI JAYA.

Perancangan pembangunan sesuatu kawasan memerlukan satu

penilaian yang mendalam dan teliti bagi keselesaan penduduk kawasan

tersebut dan memastikan keadaan persekitaran tidak terjejas akibat kesesakan

lalulintas di jalanraya. Sesuatu perancangan yang dibuat seharusnya akan

dapat menampung pertambahan penduduk dan kemajuan lain dimasa akan

datang.

Salah satu kemajuan yang telah pun dilihat ialah bertambahnya

kenderaan di jalanraya jalanraya dan dengan secara tidak langsung

bertambahlah juga tempat letak kereta. Keadaan ini adalah disebabkan oleh

pertambahan keperluan individu disamping itu juga ia adalah disebabkan oleh

kemajuan dan pembahuruan terhadap rekabentuk kenderaan.

10


11/50

Setip kawasan mempunyai ciri ciri dan persekitaranya yang

tersendiri. Oleh itu, sesuatu perancangan pembinaan dan kemudahan di

sekitar Jalan Pintu Pong perlu dilaksanakan. Maka, penilaian yang teliti perlu

dilakuakn agar memenuhi keselesaan semua pengguna jalan raya. Keperluan

kepada tempat letak kereta adalah disebabkan oleh faktor sosio ekonomi yang

semakin bertambah. Ini secara tidak langsung menyebabkan semakin ramai

yang menggunakan kereta dalam sebarang urusan harian. Oleh yang

demikian, perancangan yang dibuat hendaklah mengambil kira dalam semua

aspek terutamanya dalam keselesaan tempat meletak kereta.

Dua aspek penting dalam perancangan tempat meletak kereta ialah :

a) Kemudahan bagi kenderaan adalah merangkumi perkara perkara

seperti rangkaian jalanraya yang baik bagi memudahkan kenderaan

tersebut menuju ke destinasi yang dituju dan juga kemudahan untuk

meletak kereta.

b) Masalah persekitaran ialah proses penyelenggaraan kenderaan seperti

bunyi bising, asap kenderaan dan bahaya kemalangan.

Sebelum membuat sesuatu perancangan untuk penempatan tempat

letak kereta di sesuatu kawasan, kod bangunan dan zon bolehlah digunakan

sebagai panduan. Ia berguna kerana didalam kod ini telah dinyatakan tempat

letak kenderaan yang minimum dan juga yang maksimum.

Sebagai kesimpulan, sebelum membuat sesuatu perancangan

lalulintas, perkara penting yang perlu diketahui adalah sistem jalanraya di

kawasan tersebut berupaya menampung bilangan kenderaan, tempat letak

kereta yang sedia ada dan masalah masalah yang terdapat di kawasan

tersebut. Perkara perkara yang perlu ada di dalam setiap keputusan dan

cadanagn yang dibuat ialah :

11


12/50

a. Perancanagn untuk memperbaiki simpang jalan

b. Penyediaan kawalan ke atas zon meletak kereta

c. Spesifikasi kajian untuk memperbaiki keadaan jalan

dan persekitaran

d. Perancangan untuk jalanraya

e. Tempat letak kereta di luar dan di dalam kawasan jalan

2.2 KAJIAN KENDERAAN LALULINTAS DAN PENGGUNAAN

TANAH

Kajian kenderaan lalulintas adalah merupakan satu bahagian yang

penting dalam proses perancangan di sesebuah bandar. Ia akan menyediakan

faktor asas yang penting dalam penilaian dan perancanagan pembangunan.

Ini adalah kerana ia melibatkan penggunaan tanah di sesuatu kawasan dan

satu kajian yang menyeluruh perlu dijalankan.

Cara kajian kenderaan lalulintas dan penggunaan tanah di buat dengan

menentukan kawasan kaijan. Kawasan tersebut pula dibahagikan kepada

beberapa zon tertentu iaitu zon zon luaran dan zon dalaman. Kajian yang

dijalankan biasanya meliputi kajian temuramah di jalanraya, kajian tempat

letak kereta, kajian bilangan jumlah kenderaan dan jenis serta kegunaan

kenderaan tersebut.

Data data yang diperolehi dianalisa untuk membuat perancangan

dan seterusnya meramalkan pertambahan aliran kenderaan untuk masa

hadapan dengan menggunakan faktor pertumbuhan yang sesuai. Kajian ini

dapat memberi garis panduan yang sesuai bagi mencadangkan penggunaan

12


13/50

tanah dan dengan ini juga dapatlah menafsirkan permintaan terhadap sisitem

pengangkutan di masa akan hadapan.

2.3 PENEMPATAN TEMPAT LETAK KERETA

Penempatan tempat letak kereta juga merupakan satu perkara penting

dalam membuat perancangan pembangunan di sesuatu kawasan. Proses

kajian lalulintas dan penggunaan tanah serta kajian tempat letak kereta dapat

memberi garis panduan kepada kita untuk menyediakan tempat letak kereta

yang diperlukan sama ada untuk kegunaan jangka pendek atau pun

jagkamasa panjang.

Penyediaan tempat letak kereta dalah bedasarkan kepada masa puncak

jumlah kereta dan juga jumlah kereta keseluruhan di jalanraya.Penyedian

tempat letak kereta yang mencukupi akan menggelakkan daripada berlakunya

kesesakan di tempat letak kereta dan juga dapat meggelakan pemandu-

pemandu kereta meletak kereta mereka di tempat-tempat larangan.

Kesesakan lalulintas di Bandar Kota Bharu adalah semakin meningkat

memandangkan pembangunan yang semakin pesat di bandar ini. Oleh sebab

itu, langkah-langkah kawalan diperlukan untuk memastikan kawasan tempat

letak kereta adalah mencukupi untuk menampung jumlah kenderaan yang

banyak.

Oleh sebab itu, penempatan tempat letak kereta mestilah dibuat

dengan melihat perkara-perkara yang mempengaruhi tumpuan kenderaan ke

sesuatu kawasan tersebut bagi memastikan kemudahan tersebut berfungsi dan

berkesan kepada orang ramai, seterusnya ia akan dapat mengelakkan

kesesakan lalulintas dan pencemaran persekitaran.

13


14/50

2.4 KESAN TEMPAT LETAK KERETA KE ATAS LALULINTAS

Kawasan tempat letak kereta sedikit sebanyak memberi kesan

terhadap kenderaan yang terdapat di jalanraya. Ini dapat dilihat di mana

penempatan tempat letak kereta pada kawasan jalan on-stereet parking akan

mengurangkan muatan kenderaan di jalan tersebut. Selain dari itu, jumlah,

jenis dan keluasan ruang di jalan atau sisi jalan akan mempengaruhi jumlah

kenderaan. Seterusnya penempatan kawasan tempat letak kereta tersebut akan

memberi kesan terhadap perjalanan dan pergerakan kenderaan.

Tanpa pengawalan yang sewajarnya,penempatan tempat letak kereta

di kawasan jalan akan menimbulkan kesan yang merbahaya pada kenderaan

yang bergerak berikutan kekurangan lebar jalan tersebut.

Cara meletak kereta yang berdekatan antara satu sama lain akan

mengakibatkan kesukaran kepada kereta lain yang keluar masuk ke kawasan

tempat letak kereta. Keadaan ini boleh mendatangkan bahaya kepada

pengguna jalanraya yang lain dan juga kepada pejalan kaki.

Mana-mana kawasan yang menjadi tumpuan orang ramai hendaklah

di buat pengawalan yang sempurna terhadap tempat letak kereta. Dengan cara

ini, ianya akan dapat memberi keselesaan kepada para pemandu dan ianya

juga dapat menjimatkan masa. Jika pengawalan yang sempurna dapat di buat,

tempat letak kereta di kawasan yang terlibat dapat menampung bilangan

kereta yang banyak dalam masa yang singkat.

14


15/50

Oleh itu, prinsip utama dalam polisi tempat letak kereta adalah

menyediakan kawasan tempat letak kereta yang mencukupi bagi kereta yang

menuju ke sesuatu kawasan.

2.5 KESAN TEMPAT LETAK KERETA TERHADAP

PERSEKITARAN.

Kenderaan-kenderaan yang berhenti di kawasan tempat letak kereta

akan memberi kesan besar terhadap persekitaran di kawasan sekitarnya. Di

mana kita akan dapati bunyi bising dan asap yang keluar dari kenderaan akan

bergerak bebas di kawasan sekitar tempat letak kereta.

Cara yang lebih baik dan yang lebih sesuai untuk kawasan tempat

letak kereta ialah mengadakan tempat letak kereta di luar kawasan jalan off-

street parking. Di mana,ianya dapat mengurangkan masalah gangguan

terhadap persekitaran. Sebagai kesimpulannya, dapatlah di rumuskan bahawa

polisi tempat letak kereta perlu diambil berat dengan mengambilkira kesan

terhadap kenderaan dan juga kawasan persekitaran.

2.6 KESAN TEMPAT LETAK KERETA TERHADAP

KEINDAHAN

Kesan tempat letak kereta yang tidak begitu di ambil berat adalah

kesan terhadap keindahan kawasan persekitarannya. Di mana, kebanyakkan

cadangan membina kawasan tempat letak kereta yang baru, perkara ini tidak

begitu diambil berat.

15


16/50

Kesan kerosakkan yang paling nyata adalah kerosakan dari segi

pemandangan, dimana kita hanya dapat melihat deretan kenderaan yang

panjang sahaja walhal sebelum ini kita mungkin dapat melihat tumbuhan

yang hidup menghijau dan pemandangan yang lebih menarik.

Jadi, untuk mengatasi keadaan ini kawasan tempat letak kereta yang

menarik hendaklah direka dan dibina dengan begitu teliti agar kesan dari segi

keindahan pemandangan dapat di kekalkan.

2.7 JENIS-JENIS TEMPAT LETAK KERETA

Terdapat berbagai jenis tempat letak kereta yang dapat diperolehi

dalam sistem lalulintas. Jenis tempat letak kereta boleh di kelaskan kepada

dua iaitu :-

Tempat letak kereta di atas kawasan jalan

Tempat letak kereta di luar kawasan jalan.

2.7.1 Tempat Letak Kereta Di Atas Kawasan Jalan

Penyediaan tempat letak kereta di atas kawasan jalan boleh dibina

samada pada satu sisi atau kedua-dua sisi jalan mengikut kesesuaian jalan

tersebut. Penyediaan tempat letak kereta jenis ini biasanya dilakukan di

kawasan jalan yang mengandungi kenderaan yang sedikit dan permintaan

terhadapnya rendah.

16


17/50

Tempat letak kereta jenis ini boleh dikawal dengan menghadkan

jangkamasa perletakan kereta. Ia boleh dilakukan dengan beberapa cara

seperti berikut :-

Menggunakan meter letak kereta

b. Menetapkan masa yang tertentu untuk

meletak kereta di sesuatu kawasan yang kritikal

Menetapkan keluasan tempat letak kereta

2.7.1.1.Tempat Letak Kereta Bermeter

Terdapat letak kereta jenis ini banyak terdapat di bandar-bandar yang

peratus lalulintasnya tinggi. Kaedah ini diperkenalkan oleh Well pada tahun

1969. Sesuatu kawasan bandar boleh direkabentuk sebagai zon meter iaitu

semua dilarang meletak kecuali di lot kereta yang telah ditandakan.

Di dalam kaedah ini terdapat beberapa kebaikan diantaranya ialah :-

a. Perletakan kereta mudah diselaraskan.

b. Tempoh perletakan kereta akan berkurangan.

a. Kawasan letak kereta ditandakan dengan terang dan pemandu

akan sentiasa mengawasi yang ia tidak meletak di tempat lain.

b. Pembayaran yang dikenakan menggalakkan perusahan

persendirian menyediakan tempat letak kereta luar jalan dengan itu

menjimatkan peruntukan awam.

2.7.1.2 Pita Letak Kereta

17


18/50

Merupakan alternatif utam kepada kaedah letak kereta bermeter.Skim

ini menawarkan pemanduan meletak kereta percuma di sepanjang bebendul

yang tidak bertanda pada masa-masa yang ditetapkan. Apabila pemandu

memasuki zon skim ini dia akan mencari tempat meletak kereta dan

mempamerkan pita tersebut di cermin keretanya.

Kebaikan kaedah ini ialah tiada kos modal pemasangan tetapi kaedah

ini terdapat beberapa keburukan iaitu:

a) Tiada hasil yang dikeluarkan.

b) Memerlukan ramai pegawai lalulintas

c) Pemandu-pemandu dalam lawatan sukar untuk mendapatkan pita

berkenaan.

2.7.2 Tempat Letak Kereta Di Luar Kawasan Jalan.

Penyediaan tempat letak kereta di luar jalan dapat mengurangkan

tumpuan pemandu untuk meletak kereta di atas kawasan jalan sahaja. Dengan

cara ini ianya dapat mengurangkan kesesakan lalulintas di jalan tersebut.

Penempatannya mesatilah bersesuaian dan strategik untuk memudahkan

orang ramai menjalankan urusan mereka.

Untuk memudahkan kenderaan keluar masuk, lorong masuk dan

lorong keluar hendaklah direka dengan baik supaya ianya dapat memberi

keselesaan pada para pengguna tempat letak kereta tersebut. Penyelenggaraan

dan pengursannya pula biasanya dijalankan oleh pihak berkuasa tempatan

ataupun syarikat-syarikat persendirian.

18


19/50

2.7.2.1 Letak Kereta Di Permukaan

Jenis ini merupakan yang paling terkenal di kalangan jenis letak

kereta luar jalan. Ianya banyak menggunakan keluasan tanah. Jadi ianya

memerlukan rekabentuk yang sempurna, sentiasa dikawal dan dibersihkan.

2.7.2.2 Letak Kereta Bangunan Bertingkat

Jenis ini pula popular di kawasan-kawasan bandar. Letak kereta jenis

ini dapat mengurangkan penggunaan tanah. Kebiasaannya tempat letak kereta

jenis ini disediakan berhampiran kawasan pejabat, hotel-hotel dan pusat

membeli belah yang tertumpu di pusat bandar dan biasanya dijalankan oleh

syarikat-syarikat persendirian yang mempunyai bangunan tersebut. Bayaran

akan dikenakan kepada pemandu yang meletak kenderaan berdasarkan

jangkamasa mereka meletak kenderaan.

Letak kereta bangunan bertingkat dapat dikelaskan kepada 3

kumpulan :

a) Letak kereta beratendan

b) Letak kereta pengguna

c) Kombinasi letak kereta pengguna dan beratendan

2.7.2.3 Letak Kereta Bawah Tanah

19


20/50

Kebanyakan tempat letak kereta jenis ini biasanya disediakan di

bahagian bawah bangunan hotel, pejabat, pusat membeli belah, di bawah

jalan raya, taman awam ataupun pusat kominiti. Pembinaannya adalah mahal

dan mungkin jenis ini adalah tempat letak kereta yang termahal. Oleh itu,

dikebanyakkan tempat meletak kereta bawah tanah sebahagian daripada kos

awal akan dioffsetkan oleh kerana ia mewakili kos-kos yang sepatutnya akan

wujud meskipun tempat letak kereta tidak dibina.

Pemandu yang meletak kereta di kawasan ini biasanya akan

dikenakan bayaran dan ini mengingatkan mereka agar tidak meletak kereta

terlalu lama. Cara ini adalah merupakan satu cara pengawalan tempat letak

kereta bagi mengurangkan kesesakan di dalam kawasan yang terlibat.

2.7.2.4 Letak Kereta Atas Bumbung

Letak kereta atas bumbung menyediakan tempat letak kereta pada

kadar kos yang berpatutan. Perjalanan utama ialah untuk ram yang

perbelanjaannya meningkat seimbang dengan ketinggian bangunan. Di dalam

setengah kes adalah boleh menghubungkan dua atau lebih bagi membolehkan

satu ram keluar masuk untuk seluruh kawasan.

2.7.2.5 Letak Kereta Sistem Ram

Letak kereta jenis ini adalah salah satu dari jenis tempat letak kereta

di luar jalan. Ia biasanya dibina di kawasan pusat membeli belah, pasar dan

bangunan hotel.

20


21/50

2.8 PIAWAIAN TEMPAT LETAK KERETA

Penyediaan tempat letak kereta dalam perancangan pembangunan

yang dijalankan oleh pihak berkuasa mestilah berdasarkan kepada piawaian

yang tertentu mengikut kepentingan di sesebuah kawasan. Ini bermakna

mereka mestilah menyediakan tempat letak kereta yang boleh beroperasi

kepada pemandu tanpa kawalan ke atas mereka.

Di kawasan-kawasan perumahan dan luar bandar, polisi tersebut perlu

dilaksanakan agar pemandu-pemandu mendapat kemudahan yang tempat

letak kereta yang selesa. Ini bermakna, perancangan yang teratur perlu dibuat

untuk menyelaraskan kawasan letak kereta dan jumlah bilangan kereta pada

masa puncak. Oleh yang demikian pengawalan terhadap tempat letak kereta

perlu dibuat oleh pihak berkuasa yang menguruskan kawasan yang terlibat.

Tempat letak kereta seharusnya boleh digunakan oleh orang ramai

jika terdapat permintaan terhadapnya. Polisi tersebut adalah untuk

membenarkan orang ramai meletak kereta mereka terutama di kawasan-

kawasan yang tertentu.

2.8.1 Tujuan Piawaian Tempat Letak Kereta

Kepentingan bagi menyediakan piawaian terhadap tempat letak kereta

adalah bertujuan :-

21


22/50

a. Untuk memastikan bahawa kawasan tempat letak kereta yang

disediakan adalah mencukupi bagi menampung jumlah perletakan

kereta yang terdapat disesuatu kawasan.

b. Untuk mengelakan kesesakan lalulintas jalan raya akibat jumlah

kereta yang berlebihan dengan menyediakan kemudahan tempat letak

kereta yang lebih teratur. Ini akan dapat mengekalkan keadaan

persekitaran.

Piawaian tempat letak kereta yang dibuat adalah berbeza dan

berlainan antara satu tempat dengan tempat yang lain. Ini disebabkan oleh

permintaan yang berbeza terhadap tempat letak kereta di antara kawasan yang

terlibat.

Selain daripada itu, piawaian tersebut dibuat berdasarkan kepada

jumlah bilangan kereta yang terdapat di kawasan tersebut. Kawasan yang

mempunyai taraf kemajuan dan kepentingan yang berbeza menyebabkan

bilangan kereta di sesuatu kawasan adalah berbeza. Perbezaan ini dilihat pada

permintaan keperluan tempat letak kereta untuk operasi dan bukan operasi.

2.8.2 Spesifikasi Tempat Letak Kereta

Spesifikasi untuk tempat letak kereta adalah perlu bagi menentukan

bilangan tempat letak kereta untuk sesuatu kawasan. Ia perlu dibuat untuk

memastikan tempat letak kereta yang disediakan akan beroperasi pada tahap

yang paling optima bagi setiap kereta. Kawasan yang diperlukan untuk

tempat letak kereta boleh di lihat pada jadual di sebelah.

22


23/50

Jadual 2.8.1 : Spesifikasi Tempat Letak Kereta

Jenis Bangunan Tempat letak kereta

Kawasan Perumahan Penghuni : 1

Pelawat : 1

Kawasan Kedai Pekerja : 1

Pelanggan : 1 untuk setiap 25 m2 kawasan kedai

Kawasan Pejabat Pekerja : 1 untuk setiap pegawai dan 4 untuk pekerja lain

Pelawat : 10 % dari ruang letak kereta untuk pekerja

Kawasan Bank Pekerja : 1 untuk setiap pegawai dan 4 untuk pekerja lain

Kawasan

Perindustrian

Pekerja : 1 untuk setiap 25 m2 kawasan perindustrian

Pelawat : 10 % dari tempat letak kereta untuk pekerja

Perpustakaan Awam Pekerja : 1 untuk setiap 3 pekerja yang bertugas

Pengunjung : 3 untuk setiap 500 ahli dan 1 tambahan untuk

setiap 10 kerusi

Hospital Pekerja : 1 untuk setiap doktor dan 1 unit setiap pekerja lain

Pesakit dan pelawat : 1 untuk setiap 3 katil

Sekolah Pekerja : 1 untuk setiap 2 pekerja

Pelawat : 4 untuk setiap 1000 orang muridInstitut Pengajian

Tinggi

Pekerja : 1 untuk setiap 2 pekerja yang bertugas

Pelawat : 5 untuk setiap 1000 orang pelajar

Muzium Dan Pusat

Galeri Seni

Pekerja : 1 untuk setiap 2 pekerja yang bertugas

Pengunjung : 1 untuk setiap 30 m2 keluasan kawasan

Panggung Wayang Pekerja : 1 untuk setiap 3 pekerja yang bertugas

Pengunjung : 1 untuk setiap 5 tempat duduk

23


24/50

BAB III

KAEDAH-KAEDAH BANCIAN, CIRI-CIRI DAN KAWALAN

DALAM KONTEKS PERANCANGAN LALULINTAS

3.1 KEPENTINGAN BANCIAN TEMPAT LETAK KERETA DI

DALAM KONTEKS PERANCANGAN LALULINTAS

Bancian tempat letak kereta merupakan satu kriteria penting dalam

perancangan lalulintas. Melalui bancian meletak kereta adalah lebih mudah

bagi perancang-perancang lalulintas meramal kaedah sebenar yang dibawa

oleh kereta terutama tentang kesan-kesan seperti pencemaran dan kesesakan.

Daripada bancian tempat letak kereta dapat diketahui tentang

permintaan dan keperluan tempat letak kereta sesuatu kawasan tersebut

mencukupi atau sebaliknya. Keamatan tempoh meletak kereta juga boleh

didapati daripada bancian ini.

Konsep rangka masa perlu diambil kira dalam membuat sesuatu

penilaian permintaan meletak kereta.Sebagai contohnya, permintaan meletak

kereta di kawasan sekitar Jalan Pintu Pong perlu dinilai terlebih dahulu.

Waktu-waktu yang dipilih hendaklah waktu puncak di tempat tersebut.

Definasi tentang permintaan meletak kereta tidak akan didapati

dengan betul tanpa memasukkan konsep rangka masa. Perjalanan seseorang

24


25/50

itu selalunya diianggarkan didalam jangka masa 24 jam, dengan ini

permintaan tempat letak kereta juga adalah di dalam satu hari.Tetapi bilangan

jumlah tempat letak kereta yang di perlukan mestilah menggambarka

keperluan waktu puncak didalam sehari.

Sebagai tambahan perlulah diperhatikan bahawa permintaan meletak

kereta berbeza-beza mengikut satu corak yang bermusim. Dengan ini konsep

rangka masa akan memberikan satu puncak atau kadar maksimun permintaan

untuk satu musim puncak. Ini memberikan satu gambaran yang wajar tentang

satu deskripsi tentang permintaan tempat letak kereta untuk sesuatu

penggunaan tanah.

Analisis daripada kajian yang dijalankan, dapatlah pihak yang

berkenaan mengadakan langkah-langkah kawalan untuk mengatasi atau

mengurangkan segala isu dan faktor penting tentang ciri-ciri meletak kereta

di sesuatu kawasan tersebut. Hanya dari sinilah segala bentuk kemudahan yng

sesuai dan di sukai oleh pemandu dapat disediakan.

3.1.1 KAEDAH-KAEDAH BANCIAN

Di dalam menjalankan bancian meletak kereta,beberapa kaedah boleh

diikuti. Kesesuaian penggunaan sesuatu kaedah itu adalah terletak kepada

kawasan yang dipilih, sumber kewangan yang sedia ada, saiz kawasan

bancian, tenaga dan peralatan.

Kaedah-kaedah bancian meletak kereta adalah seperti berikut:

25


26/50

1. Perhintungan kadang atau keliling.

2. Temuduga atau soal selidik.

3. Bancian rondaan.

4. Bancian keatas kemudahan yang sedia ada.

5. Penilaian permintaan meletak kereta.

3.1.2 Perhitungan Kandang Atau Keliling

Penggunaan kaedah ini adalah bagi kawasan kajian yang dikelilingi

oleh satu kandang(cordon) dan stesyen-stesyen pengiraan dibuat pada setiap

persimpangan jalan. Di setiap stesyen-stesyen tersebut, pengiraan terhadap

kenderaan yang keluar dan masuk ke kawasan tersebut akan dibuat dan

dicatatkan secara berasingan pada setiap sela masa satu jam atau pada sela

masa yang singkat.

Dengan cara campuran algebra bagi kenderaan yang keluar masuk

akan memberikan jumlah kumulatif kenderaan yang terdapat dalam kawasan

tersebut dan seterusnya bilangan kenderaan yang bergerak dapat ditentukan

bagi menganggarkan jumlah tempat letak kereta bagi kawasan tersebut.

Satu rangka pengawalan terhadap permintaan tempat letak kereta

dapat dihasilkan dengan menggunakan pengiraan ini. Kajian tempat letak

kereta yang terperinci memerlukan masa yang panjang sehingga melebihi

seminggu dan dalam jangka masa tersebut terdapat perbezaan di dalam

jumlah perletakan kereta di kawasan tersebut. Data-data yang diperolehi

boleh dibandingkan dengan rangka yang digambarkan oleh purata jumlah

kumulatif.

26


27/50

Pengiraan yang dijalankan menggunakan kaedah ini biasanya

memerlukan kakitangan pembanci atau dengan menggunakan alat automatik.

Kakitangan pembanci diperlukan untuk menyemak rekod-rekod pengiraan

dan untuk membuat klasifikasi yang akan memberikan perbezaan terhadap

tempat letak kereta.

Stesyen yang mempunyai perbezaan aliran yang ketara boleh

dijadikan sebagai stesyen kawalan dan jerja-kerja pengiraan dibuat untuk

jangkamasa 24 jam dibuat berdasarkan data daripada stesyen kawalan.

Perbezaan kereta yang masuk dan keluar di kawasan tersebut untuk

jangkamasa yang tertentu akan memberikan pertambahan atau pengurangan

jumlah kereta dan seterusnya memberikan perhubungan penggunaan tempat

letak kereta di kawasan tersebut.

3.1.3 Temuduga Atau Soal Selidik

Dalam kaedah ini,pemandu yang meletak kenderaan mereka di

kawasan yang akan di soal selidik tentang asal dan destinasi perjalanan

mereka serta tujuan mereka meletak kereta. Maklumat ini beserta jangkamasa

meletak kereta akan membolehkan penentuan terhadap ciri-ciri tempat letak

kereta dibuat.

Dalam menjalankan kajian tempat letak kereta menggunakan kaedah

ini, kawasan kajian akan dibahagikan kepada beberapa kawasan yang lebih

27


28/50

kecil bagi memudahkankumpulan pembaci menyiapkan kerja dalam masa

sehari. Jarak perjalanan bagi seseorang pembanci ditentukan bedasarkan

kepada keluasan tempat letak kereta, biasanya tidak melebihi 100 meter.

Kajian soal selidik yang dijalankan untuk kawasan tempat letak kereta

di luar jalan dibuat pada susur masuk dan susur keluar kawasan tersebut.

Pembanci yang ramai diperlukan pada masa puncak pada sebelah pagi dan

petang di mana ia perlu dipertimbangkan melalui kajian awal.

Pembanci akan merekodkan maklumat meklumat seperti berikut :-

1. Nombor pendaftaran kenderaan bagi tujuan pengenalan.

2. Klasifikasi kenderaan seperti kereta, lori, teksi dan sebagainya.

3. Jenis tempat letak kereta.

4. Masa kenderaan berhenti.

5. Masa kenderaan bergerak.

6. Destinasi yang dituju selepas meninggalkan kenderaan.

7. Tujuan berhenti dan meletak kenderaan seperti urusan perniagaan,

membeli belah dan sebagainya.

Kajian soal selidik yang dijalankan akan dapat memberikan maklumat

mengenai permintaan tempat letak kereta disesuatu kawasan tersebut.

3.1.4 Bancian Rondaan

28


29/50

Dalam kaedah ini, kawasan kajian akan dibahagikan kepada keluasan

yang dapat diliputi tiap tiap satu kali dalam masa satu jam, setengah jam

atau pun dalam jarak waktu yang sesuai.

Pada setiap kali rondaan dibuat, setiap nombor pendaftaran kenderaan

yang diletakkan dalam kawasan kajian dicatat dan dikira. Dari sini akan

memberikan jumlah kenderaan yang terkumpul pada jarak waktu bancian

dijalankan. Tempoh perletakkan sesebuah kenderaan juga dapat diperolehi.

Rondaan rondaan boleh dilakukan dengan berjalan kaki ataupun

berkereta bagi tempat letak kereta tepi jalan. Kawasan yang dibahagikan

mestilah pada satu saiz yang sesuai, supaya pembanci dapat meliputi jarak

yang ditetapkan kepadanya dan kembali semula pada tempat asal dalam

jangka masa yang ditetapkan. Untuk memudahkan bancian, kawasan

dibahagikan kepada seksyen seksyen dan tidak disambung akan

melengkapkan satu sirkit. Oleh itu masa untuk pulang ke tempat asal dapat

diselamatkan.

3.1.5 Bancian Keatas Kemudahan Sedia Ada

Setiap bancian meletak kereta mestilah mempunyai satu senarai

tempat letak kereta yang didapati dalam sesuatu kawasan yang dikaji dan

boleh digunakkan sebagai tempat letak kereta pada masa sekarang atau pun

apabila pembangunan yang sesuia dijalankan.

29


30/50

Senarai tersebut mestilah mengandungi butir butir teperinci tentang

tempat letak kereta , samaada di tepi jalan atau di luar jalan, dengan

menggunakan segala atau sebahagian daripada butir butir lanjut yang di

senaraikan di sebelah :

1) Lokasi dan kawalan

a. Tempat letak kereta atas jalan tepi jalan, sebelah,dua

belah,selari dan menyerong.

b. Tempat letak kereta di luar jalan-ruang lapang, tempat letak

kereta berbumbung, jenis ram, susun atur tempat masuk dan

tempat keluar.

c. Persendirian atau hak awam.

2) Had masa

a. Jangka waktu dan had-had masa harian.

b. Percuma dan bayaran.

c. Kadar bayaran yang di kenakan.

3.1.6 Penilaian Permintaan Tempat Letak Kereta

Dalam kajian yang telah di bincangkan, kesemua adalah berhubungan

dengan kenderaan di sesebuah kawasan. Penilaian di buat bagi menetukan

kemudahan tempat letak kereta yang perlu di sediakan di sesebuah kawasan

berdasarkan data-data yang diperolehi daripada kajian yang di jalankan.

Permintaan tempat letak kereta adalah berbeza bagi setiap kawasan

yang berlainan terutamanya jika di lihat pada masa keperluan. Di kawasan

30


31/50

pejabat misalnya, permintaan yang tinggi adalah pada hari-hari bekerja

manakala di kawasan pusat membeli belah adalah pada hari cuti.

3.2 CIRI-CIRI DAN KAWALAN TEMPAT MELETAK KERETA

Oleh kerana hingga sampai ketika ini, negara kita Malaysia masih

belum lagi mempunyai satu bancian tempat letak kereta yang menyeluruh.

Oleh itu adalah amat susah untuk menilai ciri tempat letak kereta di negara ini

sepertimana yang telah di jalankan oleh negara-negara maju seperti di

Eropah, Jepun dan Amerika Syarikat.

Apa yang perlu kita perhatikan di sini ialah ciri-ciri kawalan meletak

kereta di negara kita adalah berbeza daripada yang terdapat di negara-negara

yang di sebutkan tadi, terutamanya dari segi magnitud dan sedikit sebanyak

daripada bentuk.

Dari sini bukanlah kita yang kita tidak boleh langsung mengambil

bancian-bancian di sana sebagai contoh, tetapi janganlah mengambil data-

data dan ciri ciri kawalan yang telah mereka buat sebagai asas dan andaian

untuk kita gunakan dalam penyediaan tempat letak kereta. Kadangkala

andaian yang mereka dapati dari kajian dan bancian yang dijalankan adalah

berguna untuk kita gunakan sebagai asas dalam perancangan tempat letak

kereta dan ciri-ciri kawalannya di Malaysia.

Daripada data-data bancian yang diperolehi dapatlah diketahui ciri-

ciri dan kawalan tempat meletak kereta bagi kawasan tersebut. Ciri-ciri dan

kawalan tempat meletak kereta boleh dinilai melalui perkara-perkara berikut :

31


32/50

1. Pengukuran perletakan kereta.

2. Penambahan perletakan kereta.

3. Tempoh perletakan kereta.

3.2.1 Pengukuran Perletakan Kereta

Perkara-perkara utama yang digunakan untuk mengukur perletakan

kereta ialah :

a. Jumlah perletakan kereta iaitu bilangan kenderaan yang diletakkan

di sesuatu kawasan pada masa-masa tertentu dan boleh dibahagikan

kepada kategori-kategori mengikut tujuan perjalanan.

b. Isipadu letak kereta ini ialah bilangan kereta di dalam parking

load iaitu jumlah kenderaan pada jangkamasa tertentu, biasanya per

hari. Masa yang diambil oleh kenderaan diletakkan dalam minit atau

jam adalah merupakan tempoh perletakan kereta.

c. Parking Turn Over adalah kadar penggunaan tempat letak kereta

dan ianya diperolehi dengan membahagikan isipadu perletakan kereta

dengan tempat meletak kereta untuk suatu jangkamasa tertentu.

d. Penunjuk meletak kereta ini adalah satu ukuran untuk menentukan

penggunaan panjang jalan yang selalunya diambil sebagai peratus

panjang ruang tepi jalan yang secara teorinya adalah 6m yang

dipenuhi oleh kereta yang diletakkan.

32


33/50

BAB IV

KAJIAN KES

4.0 PENGENALAN KAWASAN MEDAN LETAK KERETA

PANTAI JAYA

Medan Letak Kereta Pantai Jaya adalah salah satu tempat letak kereta

yang terdapat di bandar Kota Bharu. Ianya diusahakan oleh orang

perseorangan dengan menggunakan lesen yang diluluskan oleh pihak Majlis

Perbandaran Kota Bharu (MPKB). Pantai Timur Parking Sdn. Bhd. ini

terletak di Jalan Pintu Pong, Kota Bharu, Kelantan. Ianya adalah kawasan

yang sering berlaku kesesakan lalulintas yang teruk kerana di kawasan ini

terdapat pelbagai tempat urusan orang ramai seperti pasaraya, bank, pasar dan

sebagainya. Kawasan ini kekurangan tempat letak kereta kerana ianya adalah

kawasan jalan sehala dan tempat letak kereta bermeter yang disediakan oleh

pihak MPKB tidak mencukupi.

Medan Letak Kereta Pantai Jaya ini akan mula dibuka kepada

pengunjung pada pukul 10.00 pagi. Ini adalah kerana pada sebelah pagi ianya

dijadikan kawasan pasar borong untuk ikan. Operasinya akan berakhir pada

pukul 10.00 malam. Tempat letak kereta ini mengandungi 98 petak sahaja.

Bersebelahan dengan tempat letak kereta ini, terletak Pasaraya Maidin dan

Pasaraya Pantai Timur disamping kedai-kedai makan dan sebagainya. Ini

adalah faktor utama yang menyebabkan kawasan ini mengalami kekurang

tempat letak kereta terutamanya pada waktu tengahari dan petang.

33


34/50

Bedasarkan kepada perkembangan sekarang kemungkinan akan

wujud lain bangunan yang baru sekitar kawasan ini. Dari pemerhatian yang

dibuat jika bangunan Pasar Besar Siti Khadijah yang dalam proses pembinaan

bangunan tambahan siap, kemungkinan akan mendatangkan lebih banyak

masalah dalam pengurusan lalulintas dan juga pengurusan tempat letak kereta

di kawasan ini. Bilangan pelancong dari luar juga semakin ramai datang ke

Kota Bharu dan ini sudah semestinya kawasan ini menjadi tumpuan ramai.

Dengan secara tidak langsung akan berlaku pertambahan bilangan kereta di

sekitar Jalan Pintu Pong. Ini akan menimbulkan masalah dalam segi untuk

meletak kereta.

Dengan pertambahan kenderaan seperti kereta, akan menimbulkan

kesan lain seperti kesesakkan lalulintas dan juga berbagai kesalahan traffik

lagi dan juga menyebabkan permintaan yang bertambah tinggi lagi dari segi

tempat meletak kereta. Jika keadaan ini berterusan, maka timbullah

kesesakan kerana banyak kereta akan diletakkan ditempat yang tidak

sepatutnya.

4.1 PERTAMBAHAN BILANGAN KERETA

Sekarang ini kebanyakkan pekerja sudah mampu memiliki kenderaan

sendiri terutamnya kereta.Jadi dengan bertambahnya kereta maka permintaan

untuk meletak kereta menjadi semakin tinggi. Dari pemerhatian, didapati

banyak kawasan letak kereta di sekitar Jalan Pintu Pong dan Medan Letak

Kereta Pantai Jaya sentiasa penuh. Jadi, mungkin dari masa kesemasa

keadaan ini akan menjadi bertambah teruk jika pengurusan tidak dijalankan

dengan sempurna. Disamping itu juga kesesakkan seringkali berlaku di

34


35/50

sekitar kawasan ini. Ini adalah disebabkan ramai pemandu-pemandu kereta

meletak kereta secara tidak mengikut peraturan. Ini menimbulkan kesulitan

kepada orang ramai yang memerlukan kepada tempat letak kereta untuk

menjalankan urusan masing masing.

Dengan kekurangan kawasan tempat letak kereta ini , menyebabkan

pemandupemandu kereta menagambil jalan mudah iaitu meletakkan kereta

mereka di kawasan-kawasan yang dilarang. Ini menimbulkan kesesakkan di

kawasan tersebut. Keadaan ini menyebabkan Pegawai-Pegawai Polis Trafik

dan juga pihak Penguatkuasa Majlis Perbandaran Kota Bharu mengeluarkan

saman untuk mengatasi masalah tersebut.

4.2 PENENTUAN KAWASAN KAJIAN

Dalam kajian tempat letak kereta yang dijalankan,penetapan kawasan

kajian telah di buat di mana kawasan yang di pilih ialah kawasan Medan

Letak Kereta Pantai Jaya, Jalan Pintu Pong, Kota Bharu, Kelantan. Kawasan

ini terletak dibelakang Pasaraya Pantai Timur dan berhampiran dengan

Pasaraya Maidin, Bank Simpanan Nasional Dan Juga Pasar Besar Siti

Khatijah. Medan Letak Kereta Pantai Jaya mengandungi 98 petak tempat

letak kereta.

35


36/50

Rajah 4.1 : Gambar di atas menunjukkan lokasi kawasan kajian.

Rajah 4.2 : Kereta masuk ke kawasan kajian.

36


37/50

Rajah 4.3 : kereta kaluar dari kawasan kajian.

4.2.1 Kepentingan Kawasan Kajian

Keadaan geografi sesuatu kawasan adalah merupakan salah satu aspek

penting yang mempengaruhi penumpuan orang ramai ke kawasan tersebut.Di

kawasan yang di pilih ini, terdapatnya bank-bank, pasar, kedai makan, kedai

menjual pelbagai keperluan, farmasi dan juga berhampiran dengan pusat

membeli belah. Kesemua tempat yang di sebutkan adalah mempunyai

kepentingan tertentu kepada orang ramai. Orang ramai meletak kereta mereka

di kawasan kajian untuk menjalankan tugas masing-masing. Dengan ini

kepentingan kereta yang di pilih sememengnya tidak dapat dinafikan lagi.

Penyediaan tempat kereta yang tidak memenuhi permintaan akan

menyebabkan perkara-perkara seperti kesesakan lalu lintas dan pencemaranameniti kawasan akan berlaku.

37


38/50

4.2.2 Sebab-sebab pemilihan Kawasan Kajian.

Pemilihan kawasan kajian dibuat berdasarkan kepada beberapa faktor

iaitu :

1. Kawasan ini mempunya tempat letak kereta

yang banyak tetapi masih tidak mencukupi.

2. Kawasan ini merupakan kawasan yang selamat

untuk meletak kereta dan dapat mengurangkan risiko daripada

berlakunya kemalangan.

3. Kawasan tersebut mempunyai kepentingan

kepada orang ramai yang merupakan satu faktor yang mempunyai

penumpuan mereka ke kawasan itu.

Berdasarkan kepada faktor-faktor diatas maka kawasan kajian yang

telah dinyatakan telah dipilih.

4.3 KAEDAH-KAEDAH KAJIAN DAN PENGAMBILAN DATA

Dalam menjalankan kajian ini saya menggunakan kaedah kajian

kandang atau kaedah keliling untuk mendapatkan data-data yang diperlukan.

38


39/50

4.3.1 Kaedah kandang atau keliling

Dalam kaedah ini, perhitungan yang berasingan dijalankan untuk

kereta masuk dan kereta keluar dari kawasan kajian dalam sela masa yang

tertentu. Dari sini akan memberikan jumlah kereta yang terkumpul dalam

sesuatu masa.

Pengambilan data dilakukan selama 7 hari iaitu bermula hari Ahad

dan berakhir pada hari Sabtu. Data mula diambil pada waktu pagi bermula

pada pukul 10.00 pagi dan berakhir pada waktu petang iaitu pada pukul 6.00

petang. Ini adalah kerana kawasan Medan Letak Kereta Pantai Jaya mula

dibuka pada pukul 10.00 pagi disebabkan pada sebelum waktu itu, ianya

dijadikan Pasar Borong Ikan. Waktu yang diambil ini merupakan waktu yang

paling tinggi permintaan untuk meletakkan kereta bagi kawasan kajian.

Jumlah kereta yang masuk dan juga yang keluar akan dihitung,

dimana pembanci diletakkan dipintu masuk dan juga dipintu keluar. Di

kawasan kajian ini terdapat satu pintu masuk dan satu pintu keluar.

Daripada kaedah ini maka dapat memberikan gambaran tentang

jumlah kereta yang terkumpul dalam sesuatu masa, kepentingan masa

tersebut, kepentingan jalan disekitarnya serta pertambahan dan pengurangan

kereta dalam kawasan tersebut.

39


40/50

4.3.2 Penilaian permintaan meletak kereta

Penilaian permintaan meletak kereta merupakan satu teknik yang

digunakan dimana ia tidak mempunyai kaitan secara lansung dengan

kenderaan. Untuk menganggarkan permintaan tempat letak kereta yang

semakin meningkat, temuramah atau soal selidik pihak-pihak tertentu perlu

dijalankan. Penilaian ini dibuat berdasarkan keadaan perkembangan semasa.

Dalam kaedah ini, temuramah dengan pihak yang bertugas di bahagian

perancangan bandar dan juga pihak Majlis Bandaran Kota Bharu telah

dilakukan.

Melalui penilaian ini, perbezaan diantara penggunaan yang sedia ada

dengan keperluan yang dikehendaki dapat ditentukan. Gambaran permintaan

yang berlebihan ataupun yang tidak mencukupi juga dapat diketahui.

Perbezaan antara permintaan meletak kereta dan penyedian tempat letak

kereta akan membolehkan penilaian dibuat bagi menentukan keluasan tempat

letak kereta yang diperlukan.

40


41/50

BAB V

PENGANALISAAN DATA DAN KEPUTUSAN

5.1 LANGKAH-LANGKAH PENGANALISAAN DATA

Data-data yang telah diambil dalam jangka masa 7 hari bermula dari

hari Ahad (1 Ogos 2004) hinggalah pada hari Sabtu ( 7 Ogos 2004 ) telah

dibuat analisa. Semua data-data yang telah diambil semasa kajian ditunjukan

dalam lampiran iaitu bermula dari lampiran 1 hinggalah lampiran 7. Setelah

itu graf-graf dibuat untuk menunjukkan hubungan antara kereta masuk dan

kereta keluar dan disertakan juga graf bilangan kereta terkumpul. Semua graf-

graf yang dibuat adalah dalam bentuk histogram.

Dalam menganalisa data langkah pertama yang diambil kira adalah

membina graf-graf yang berbentuk histogram berpandukan dari data-data

yang ditunjukan dalam lampiran B1 hingga B7. Dari graf-graf inilah dapat

menunjukkan dengan jelas perbezaan antara kereta yang masuk dan kereta

yang keluar dari kawasan kajian dalam satu-satu masa yang telah ditetapkan.

Begitu juga bagi jumlah kereta yang terkumpul, graf dapat dibuat

berpandukan dari data-data yang telah diambil. Graf-graf ini, boleh didapati

di lampiran bermula dari lampiran C1 hinggalah lampiran C14

41


42/50

5.2 PENGANALISAAN DATA

Dari data-data yang telah dibuat, maka kita boleh dapati bahawa data-

data yang telah diambil adalah bermula dari hari Ahad hinggalah hari Sabtu.

Semua cerapan data dibuat bermula pukul 10.00 pagi sehinggalah pada pukul

6.00 petang. Jangka masa cerapan dibuat adalah selama satu jam sekali, ini

adalah disebabkan di kawasan kajian ini, kekerapan kereta keluar masuk

adalah kerap. Jadi, untuk tujuan penganalisaan data masa yang sesuai adalah

selama satu jam sekali.

Daripada graf yang telah dibuat iaitu graf 1a dilampiran C1

menunjukkan hubungan bilangan kereta masuk dan keluar ke kawasan kajian.

Graf ini adalah untuk hari Ahad ( 1 Ogos 2004 ) bermula dari pukul 10.00

pagi hinggalah pukul 6.00 petang. Graf ini diplot berdasarkan dari dasar yang

terdapat dalam lampiran B1 jadual 1. Dari graf tersebut boleh dilihat dengan

jelas perbezaan kereta yang masuk dan juga yang keluar dari kawasan kajian

dan dari sinilah juga akan memberikan jumlah bilangan kereta yang

terkumpul dalam kawasan kajian untuk setiap sela masa 1 jam sekali. Setelah

itu barulah jumlah kereta yang terkumpul dalam sela masa tersebut dapat

diplot.

Dari graf 1b iaitu graf jumlah kereta terkumpul dalam satu masa yang

telah diplot. Graf tersebut menunjukkan jumlah bilangan kereta dengan masa.

Dimana dapat dilihat dengan jelas bahawa kawasan kajian ini adalah kawasan

tempat letak kereta yang tinggi permintaannya.

Data-data hari Isnin hinggalah hari Sabtu juga di buat analisa, ia boleh

dilihat dilampiran-lampiran yang telah disertakan. Dari data-data inilah

penilaian dan keputusan dapat dibuat dan dicapai.

42


43/50

5.3 KEPUTUSAN

Setelah data dari kajian dan juga graf yang telah diplot diperolehi

maka dari hasil analisis yang telah dibuat didapati bilangan tempat letak

kereta di kawasan kajian berkurangan daripada bilangan kereta. Dari sinilah

didapati kawasan kajian ini adalah popular dikalangan para pemandu kereta.

Di mana pemandu-pemandu kereta lebih suka meletak kereta mereka di

kawasan ini kerana ianya berhampiran dengan tempat yang akan dituju

disamping ianya juga selamat.

Daripada graf 1a didapati kereta yang masuk ke kawasan kajian dalam

masa 1 jam yang pertama ialah sebanyak 34 buah kereta dan kereta yang

keluar sebanyak 5 buah kereta. Pada pukul 11.00 pagi hingga 12.00 tengahari,

jumlah kereta yang masuk ke kawasan kajian adalah meningkat sebanyak 36

buah kereta sahaja. Manakala kereta yang keluar pula adalah sebanyak 8 buah

kereta. Pada pukul 12.00 tengahari sehinggalah pukul 1.00 tengahari didapati

41 buah kereta yang masuk dan yang keluar pula sebanyak 12 buah kereta.

Manakala pada sebelah petangnya bermula pukul 1.00 petang hingga

pukul 2.00 petang, bilangan kereta yang masuk ialah 46 buah kereta dan yang

keluar pula sebanyak 34 buah kereta. Waktu ini adalah waktu puncak bagi

permintaan terhadap tempat letak kereta bagi kawasan ini dan ianya terpaksa

diletak papan tanda penuh bagi mengelakkan orang ramai memasuki kawasan

tempat letak kereta.Pada pukul 2.00 petang hingga 3.00 petang didapati

kereta yang masuk sebanyak 37 buah kereta sahaja manakala yang keluar

pula ialah 41 buah kereta. Pada pukul 3.00 petang sehingga 4.00 petang

bilangan kereta yang masuk ialah 20 buah sahaja dan yang keluar ialah 32

buah kereta. Pada pukul 4.00 petang sehingga 5.00 petang pula kereta yang

masuk adalah sebanyak 18 buah kereta dan kereta yang keluar ialah 26 buah

sahaja. Sejam yang terakhir iaitu pada pukul 5.00 petang hingga 6.00 petang

43


44/50

ada 61 buah kereta yang masuk manakala yang keluar pula sebanyak 37 buah

kereta. Waktu ini juga adalah waktu puncak bagi permintaan untuk tempat

letak kereta.

Daripada analisis yang dibuat kereta yang masuk ke kawasan kajian

pada waktu pagi agar kurang iaitu pada pukul 10.00 pagi sehingga pukul

12.00 tengahari. Manakala disebelah petang pula pada pukul 1.00 tengahari

sehingga pukul 6.00 petang, keperluan tempat letak kereta meningkat dan

tidak mencukupi. Ini adalah kerana pada masa ini ramai orang keluar untuk

menjalankan urusan yang berkaitan seperti membeli-belah, makan dan

sebagainya.

Bagi graf-graf yang lain setelah dibuat analisis didapati ada

persamaan dengan graf 1a iaitu persamaan dari segi aliran kereta yang masuk

dan kereta yang keluar. Dan juga pada masa-masa tertentu boleh didapati

kereta yang masuk dan keluar begitu banyak.

Daripada graf 1b pula iaitu graf jumlah kereta yang terkumpul dalam

satu masa didapati pada pukul 10.00 pagi sehingga 11.00 pagi, jumlah kereta

ialah sebanyak 29 buah kereta sahaja. Manakala pukul 11.00 pagi sehingga

12.00 tengahari, didapati kereta mula bertambah iaitu sebanyak 57 buah

kereta. Pada pukul 12.00 tengahari sehingga 1.00 tengahari, jumlah kereta

ialah sebanyak 86 buah kereta. Kemudiannya pada pukul 1.00 tengahari

sehingga pukul 2.00 petang pula jumlah kereta yang terkumpul ialah

sebanyak 98 buah kereta. Manakala pada pukul 2.00 petang sehingga 3.00

petang pula sebanyak 94 buah kereta yang terkumpul dan pada pukul 3.00

petang sehingga 4.00 petang hanya terdapat 82 buah kereta sahaja.

Kemudiannya 74 buah kereta yang terkumpul dalam pukul 4.00 petang

sehingga 5.00 petang. Pada pukul 5.00 petang sehingga 6.00 petang terdapat

74 buah kereta yang terkumpul. Merujuk kepada graf 1b juga, didapati

44


45/50

bahawa kawasan kajian ini telah mengalami masalah kekurangan tempat letak

kereta daripada permintaan.

Semasa kajian ini dijalankan saya dapati pemandu-pemandu kereta

terpaksa meletak kenderaan mereka merata-rata di kawasan yang

berhampiran dengan tempat letak kereta ini. Ini adalah kerana Medan Letak

Kereta Pantai Jaya telah penuh dan tidak dapat menampung keperluan yang

meningkat. Walaupun saman-saman telah dikeluarkan oleh pihak Polis dan

juga pihak Penguatkuasa Majlis Perbandaran Kota Bharu tetapi pemandu-

pemandu ini masih terpaksa berbuat demikian akibat ketiadaan tempat letak

kereta. Keadaan ini menimbulkan kesesakan lalulintas di Jalan Pintu Pong.

Ini juga boleh mengakibatkan kemalangan berlaku.

Daripada pemerhatian yang dibuat didapati pertambahan bilangan

kereta menyebabkan tempat letak kereta yang disediakan di kawasan ini tidak

mencukupi. Walaupun di bangunan-bangunan tertentu telah disediakan

tempat letak kereta di dalam bangunan tetapi bilangan kakitangan yang

berkereta adalah melebihi daripada tempat yang telah disediakan. Ini

menyebabkan sebahagian kakitangan terpaksa meletak kereta mereka di

kawasan yang disediakan untuk orang awam.

Dengan secara tidak langsung menimbulkan kesan kepada orang

awam yang mana tempat letak kereta bagi mereka telah dipenuhi oleh

pekerja-pekerja di sekitar kawasan tersebut. Keadaan ini menyebabkan orang

ramai meletak kereta mereka di kawasan-kawasan larangan dan kerana ini

ianya mendatangkan kesesakan lalulintas. Di kawasan ini juga didapati

banyak kereta yang menunggu untuk mendapatkan tempat letak kereta untuk

menjalankan urusan masing-masing.

Bagi pendapat saya kawasan ini mengalami masalah meletak kereta

yang kritikal di mana jumlah kereta yang masuk melebihi daripada jumlah

tempat letak kereta yang disediakan. Dengan ini didapati bahawa tempat letak

45


46/50

kereta ini amat penting dalam semua bandar-bandar mahupun pekan-pekan.

Ianya juga adalah salah satu punca yang mendatangkan kesesakan lalulintas

dalam bandar.

46


47/50

BAB VI

KESIMPULAN DAN CADANGAN

6.1 KESIMPULAN

Berdasarkan kepada kajian yang telah dijalankan maka dapatlah

dibuat kesimpulan bahawa di kawasan kajian yang telah dipilih didapati

tempat letak kereta yang disediakan adalah berkurangan daripada permintaan.

Ini menyebabkan kawasan tempat letak kereta ini sentiasa tidak mencukupi

dan pada waktu-waktu puncak, sesiapa yang ingin meletak kereta mereka di

sini terpaksa menunggu. Ini telah mengakibatkan kesesakan lalulintas lebih-

lebih lagi terdapat pemandu yang meletak kereta mereka ditempat yang salah.

Bagi kawasan ini, tempat letak kereta perlu diperbaiki memandangkan

permintaan semakin meningkat dan ini melibatkan kepentingan kepada orang

ramai. Ada sesetengah pemandu sanggup menanggung risiko dengan meletak

kereta mereka di kawasan-kawasan larangan tanpa menghiraukan keselesaan

orang lain dan juga mereka masih berdegil walaupun dikenakan saman oleh

pihak-pihak yang berkenaan. Dan dari pemerhatian yang di buat juga,

didapati orang ramai tidak suka meletak kereta mereka di kawasan yang jauh

47


48/50

daripada tempat yang hendak dituju kerana pembaziran dari segi masa dan

juga malas untuk berjalan kaki.

Tempat letak kereta yang sempurna dan memenuhi permintaan ramai

hendaklah disediakan berhampiran dengan kawasan tumpuan orang ramai.

Walaubagaimanapun tempat letak kereta yang hendak disediakan biasanya

akan melibatkan penggunaan tanah dan ruang yang luas dan ini akan

berlakunya pembaziran jika tempat letak kereta itu tidak digunakan dengan

sepenuhnya. Jadi, sebelum sesuatu tempet letak kereta itu dibuat, kita

hendaklah membuat kajian dan perancangan yang teliti. Ini adalah supaya

tidak menjadi masalah apabila tempat letak kereta siap dibina.

6.2 CADANGAN

Masalah kekurangan tempat letak kereta perlulah diatasi dengan

segera bagi mengelakkan kesesakan lalulintas bagi sesuatu kawasan. Ini

adalah kerana ia boleh mendatangkan banyak keburukkan kepada orang

ramai seperti bunyi bising dari kenderaan, juga pencemaran alam sekitar

akibat dari asap kenderaan dan juga boleh mendatangkan kemalangan.

Berikut adalah beberapa langkah yang dicadangkan agar dapat

mengatasi masalah kekurangan tempat letak kereta di sekitar kawasan Jalan

Pintu Pong dan Medan Letak Kereta Pantai Jaya khususnya iaitu :-

1. Lokasi tempat letak kereta yang hendak dibuat mestilah sesuai dan strategik

dimana ianya hendaklah dibuat di kawasan yang menjadi tumpuan orang

ramai supaya mereka tidak perlu berjalan jauh ke kawasan yang hendak

dituju.

48


49/50

2. Bagi kawasan yang mengalami kekurangan tempat letak kereta, cara yang

paling sesuai ialah menyediakan tempat letak kereta bertingkat dengan ini

dapat menjimatkan penggunaan tanah di samping dapat menyediakan banyak

tempat letak kereta.

3. Menggalakkan pekerja supaya mengamalkan sikap berkongsi kereta. Dimana

ianya dapat menagtasi masalah kekurangan tempat letak kereta dan juga

masalah kesesakan lalulintas.

4. Tindakan yang lebih tegas hendaklah dilakukan oleh pihak berkuasa agar

pemandu-pemandu kereta tidak meletak kereta mereka dimerata-rata tempat

yang bukan disediakan kerana ini akan menyebabkan berlakunya kesesakan

lalulintas dan kemalangan.

Pemilihan langkah-langkah dan strategi bagi mengatasi masalah

tersebut adalah bergantung kepada pihak berkuasa atau pihak yang

menguruskan kawasan tersebut dan kajian yang lebih terperinci lagi

diperlukan kerana ianya melibatkan kos dan peruntukkan yang banyak untuk

menyempurnakan saranan yang telah diberikan itu.

Dalam menyediakan perancangan tempat letak kereta, pihak-pihak

yang berkenaan hendaklah mengambil kira beberapa kriteria dan ianya

hendaklah dibuat dengan sempurna supaya dapat menampung pertambahan

jumlah kereta dari semasa kesemasa.

49


50/50

RUJUKAN

1. Geoffrey Baker & Bruno Funaro ( 1958 ). Parking New York : Reinhold

Publishing Corporation.

2. Buchanan CD ( 1963 ). Traffic In Town. London : HMSO.

3. John Brierley ( 1972 ). Parking Of Motor Vehicles ( Second Edition ).

London : Applied Science Publisher Ltd.

4. Edward M. Whitlock, P.E. (1982). Parking For Institutions And Special

Event. ENO Foundation For Transportation, INC. Westport Connecticut.

5. Jim Mc Cluskey ( 1987 ). Parking A Handbook Of Environmental Design.

London : E & F.N Spon Ltd.

6. Jason C.Yu ( 1982 ). Transportation Engineering Introduction To Planning,

Design And Operation. Holland : Elsevier North Holland. Inc.

7. Jeffrey Rowbotham (1976). The Need For Standards, Lancashire Country

Planning Department.

8. Paul H Wright & Radnor J. Paquette (1987). Highway Engineering Second

Edition.

9. Alexander LA (1969). The Downtown Parking System; Traffic Quarterly.

50

pengajian am(s.selidik)

Documents