AMALI 3

1.0 Tajuk : Sel haiwan dan sel tumbuhan

2.0 Pengenalan:

Sel merupakan unit asas bagi hidupan. Sel juga merupakan unit yang berstruktur

dan berfungsi dalam semua organism hidup. Beberapa organism seperti bacteria

adalah unisel iaitu yang terdiri daripada satu sel sahaja. Organisma yang lain seperti

manusia adalah berbilang sel iaitu multisel. Sel mula digambarkan pada tahun 1665

oleh seorang ahli sains Inggeris Robert Hooke yang telah meneliti hirisan nipis

gabus melalui mikroskop ringkas. Perkataan sel dating dari bahasa latin “ cellula “

bermaksud sebuah bilik kecil. Semua sel terbentuk daripada sel yang telah wujud.

Fungsi sel adalah untuk menjalankan proses kehidupan seperti respirasi,

perkumuhan, pertumbuhan dan belahan dua. Sel terbahagi kepada 2 iaitu sel

haiwan dan sel tumbuhan. Lazimnya sel terdiri dari membrane plasma yang

mengandungi protoplasma . Protoplasma pula terbina daripada sitoplasma dan

nucleus.Struktur sel haiwan;

a. sel pipi adalah salah satu contoh bagi sel haiwan

b. sel haiwan tidak mempunyai bentuk yang tetap.

c. setiap sel haiwan dilitupi oleh membrane sel.

d. setiap sel mempunyai protoplasma yang mengandungi sitoplasma dan

nukleus

Manakala struktur bagi sel tumbuhan pula terdiri daripada:

a. Sel epidermis bawang adalah contoh sel tumbuhan.

b. Sel tumbuhan mempunyai bentuk tetap kerana mempunyai dinding sel.

c. Setiap sel dibaluti oleh plasma membran sel dan dilindungi oleh dinding

sel.

d. Setiap sel mempunyai nucleus dan sitoplasma.

e. Sel tumbuhan mempunyai kloroplas yang mengandungi klorofil. Sl

epidermis bawang tidak mempunyai kloroplas.

f. Sel tumbuhan yang matang mempunyai vakuol besar yang mengandungi

sap sel.

3.0 Objektif

Pada amali 3 ini, kita akan menyediakan slaid sel haiwan dan tumbuhan dengan

menggunakan teknik pelumuran yang betul. Semasa amali ini , kita akan dapat

memerhatikan perbezaan bentuk dan struktur yang terdapat dalam sel haiwan dan

sel tumbuhan . perbezaanya adalah dari segi bentuk dan juga struktur yang terdapat

dalam sel-sel tersebut.Bawang besar akan mewakili sel tumbuhan dan bentuknya

dapat dilihat melalui mikroskop cahaya. Sel epidermis bawang tidak mempunyai

kloroplas dan tidak mempunyai klorofil. Manakala sel pipi pula akan mewakili sel

haiwan. Dengan menggunakan bawang dan sel pipi kita akan dapat melihat

perbezaan bentuk dan struktur sel.

4.0 Bahan dan radas

Bahan yang akan digunakan untuk menyediakan slaid pipi ialah mikroskop, slaid

mikroskop, sisip kaca, penitis, forsep, pencukil gigi, metilena biru. Manakala untuk

menyediakan slaid bawang pula bahan dan radas yang akan digunakan ialah

mikroskop, slaid mikroskop, pisau kecil, larutan iodin dan juga bawang

5.0 Prosedur

5.1 Bagi menjalankan amali untuk melihat sel pipi beberapa prosedur perlu

dijalankan iaitu langkah yang pertama mengumur mulut dengan air yang bersih.

Kemudian sebelah dalam pipi dikikis dengan menggunakan sebatang kayu

pencungkil gigi. Hasil kikisan diletakkan di atas slaid kaca. Selepas itu setitis larutan

metilin biru dititiskan diatas slaid mikroskop.slaid kaca diletakan dengan cermat. Kita

perlu perhatikan agar tiada gelembung udara terperangkap di dalam slaid

mikroskop. Akhir sekali slaid kaca yang mengandungi sel pipi diperhatikan menerusi

mikroskop cahaya dengan menggunakan kanta berkuasa rendah, diikuti dengan

kanta berkuasa tinggi.

Rajah 5.1 prosedur menjalankan amali sel pipi

5.2 Bagi menjalankan amali untuk melihat sel tumbuhan beberapa prosedur

juga perlu dijalankan. sehelai daun bawang bahagian dalam diambil dengan

menggunakan forsep. Lapisan bawang ini dipotong lebih kurang 1cm x1cm.

kemudian lapisan bawang tadi diletakan di atas slaid kaca bersama dengan setitis

larutan iodin. Pastikan laipsan epidermis tadi tidak berlipat.. dengan perlahan-lahan

kaca slaid diletakkan untuk menutup specimen tanpa memerangkap gelembung

udara. Akhir sekali slaid kaca ini diperhatikan menerusi mikroskop bermula dengan

kanta berkuasa rendah, diikuti dengan kanta kuasa tinggi.bagi kedua-dua amali ini,

hasil pemerhatian sel pipi dan sel bawang boleh dilukis atau diambil gambar .

6.0 Gambarajah:

6.1 Gambar sel pipi yang diambil semasa amali 3

Rajah 6.1 Gambar sel pipi yang diambil semasa amali 3 ( 18/03/2012)

Rajah 6.1 Gambar sel pipi yang diambil melalui web www. Yahoo / images.sel pipi

Rajah sel bawang yang diambil semasa amali 3:

Gambar sel bawang yang diambil semasa amali 3 ( 18/03/2012)

Gambar sel bawang yang diambil melalui laman web www.yahoo/images.sel

bawang

7.0 Analisis data:

7.1 Perbandingan antara sel pipi ( sel haiwan ) dan sel bawang( sel

tumbuhan)

Struktur Sel haiwan Sel tumbuhan1. Saiz Umumnya lebih kecil dari sel

tumbuhanUmumnya lebih besar dari sel haiwan

2. Bentuk Ada yang berbentuk tidak tetap ( contohnya sel darah putih fagosit) dan bentuk tetap( contohnya neuron motor) bergantung kepada jenis sel haiwan.

Berbentuk tetap

3. Dinding sel Tiada Ada

4. Kloroplas Tiada Ada ( tetapi dalam sel bawang tiada kloroplas kerana bawang tiada klorofil untuk menjalankan fotosintesis)

5. Vakuol Tiada vakuol besar.Jika ada adalah kecil, banyak dan berselerak dalam sel.

Biasanya ada vakuol tengah yang besar dan dipenuhi dengan sap sel.

7.2 pemerhatian sel pipi dan sel bawang

Rajah 7.2.1 sel pipi rajah 7.2.2 sel tumbuhan

8.0 Soalan Perbincangan

8.1 Namakan jenis sel yang dijumpai pada bahagian pipi?

Sel haiwan

8.2 Mengapakah sel epidermis bawang tidak mempunyai kloroplas?

SEl epidermis tidak mempunyai kloroplas kerana sel bawang tidak menjalankan

proses fotosintesis. Oleh itu bintil-bintil kanji tidak hadir dalam sel bawang.

8.3 Banding beza sel haiwan dan sel tumbuhan

Struktur Sel haiwan Sel tumbuhan6. Saiz Umumnya lebih kecil dari sel

tumbuhanUmumnya lebih besar dari sel haiwan

7. Bentuk Ada yang berbentuk tidak tetap ( contohnya sel darah putih fagosit) dan bentuk tetap( contohnya neuron motor) bergantung kepada jenis sel haiwan.

Berbentuk tetap

8. Dinding sel Tiada Ada

9. Kloroplas Tiada Ada

10. Vakuol Tiada vakuol besar.Jika ada adalah kecil, banyak dan berselerak dalam sel.

Biasanya ada vakuol tengah yang besar dan dipenuhi dengan sap sel.

11. Simpanan makanan

Makanan disimpan dalam bentuk glikogen

Makanan disimpan dalam bentuk kanji.

12. sentriol Ada Tiada

13.silium dan flagela

Sesetengah sel haiwan mempunyai silium dan flagella

Tiada

8.4 Mengapakah nukleus dikenali sebagai pusat kawalan sel

Nukleus dipanggil sebagai pusat kawalan sel kerana fungsi nucleus adalah

mengawal dan menyelaraskan semua aktiviti sel. Di dalam nukleus mengandungi

factor baka keturunan yang bertanggung jawab kepada ciri-ciri haiwan dan

tumbuhan. Struktur nukleus mengandungi nukleus , kromosom, nukleoplasma dan

membrane nukleus. Kromosom mengandungi DNA yang menentukan cirri dan

fungsi metabolik sel. Maklumat yang dibawa oleh DNA mengarah dan mengawal

aktiviti dalam sel, misalnya sintesis protein . Protein menentukan struktur dan fungsi

sel.

8.5 Apakah tisu? Berikan istilah untuk satu koleksi tisu yang menjalankan satu fungsi

yang sama?

Tisu ialah sekumpulan sel khusus yang bekerjasama untuk menjalankan satu fungsi

yang khusus.Tisu epithelium adalah tisu yang terdiri daripada satu atau lebih lapisan

sel. Tisu ini tersusun rapat dan tidak terdapat ruang di antara sel. Tisu epithelium

menjalankan fungsi perlindungan , perembesan dan penyerapan. Tisu epithelium

yang melapisi permukaan kulit, mulut dan esofaragus. Fungsinya adalah membantu

mengawal suhu badan. Tisu epithelium yang melapisi rongga badan, jantung, salur

darah dan peparu fungsinya adalah untuk pertukaran gas respirasi antara alveolus

dengan darah di dalam kapilari darah berlaku dengan cekap.manakal tisu epithelim

yang pula adalah, tisu epitelium yang melepasi dinding usus kecil. Dan akhirnya tisu

epitelium yang melapisi kelenjar, duktus dan tubul . Dan akhirnya ialah TISU

eptielium yang melepasi trakea.

8.6 Huraikan sejarah penemuan sel?

8.6.1 Galileo Galilei (Awal abad17) dengan alat dua lensamenggambarkan

struktur yang nipis dari mata serangga Galilei sebenarnya bukanlah ahli sains biologi

Orang pertama yang mencatat hasil pengamatan biologi melalui mikroskop .

Seterusnya Sel mula-mula digambarkan pada tahun 1665, oleh seorang ahli sains

Inggeris yang bernama Robert Hooke yang telah meneliti gabus melalui mikroskp

ringkas, Sel tumbuhan dan sel haiwan mempunyai beberapa perbezaan dan

persamaan. Seterusnya pada tahun 1676 seorang ahli sains Belanda Anton Van

Leeuwenhook telah menjadi orang yang pertama menemui mikroorganisma. Anton

membuat pemerhatian ke atas setitis sampel air kolam di bawah mikroskop cahaya.

Hasil dari pemerhatianya Anton menyatakan bahawa mikroorganisma adalah satu

benda hidup. Manakala pada tahun 1839 Matthias J.Schleidon dan Theodore

Schwann ahli sains yang berbangsa Jerman telah mengemukakan teori sel iaitu sel

terdapat secara universal dan ianya merupakan unit asas bagi organisma. Purkinje (

1840) pula telah menemui protoplasma di dalam sel tumbuhan. Istilah sitoplasma

menyusul kemudian untuk diterima pakai.Pada tahun 1855 seorang ahli sains yang

bernama Rudolf Virchow telah mengemukakan teori biogenesis yang menyatakan

bahawa hidupan berasal daripada hidupan juga dan ini dinyatakan dengan sel baru

berasal daripada sel-sel yang wujud sebelumnya.Berikut adalah beberapa ahli sains

yang telah berjaya dan memberi pendapat tentang sel: Robert Brown : dalam

penelitiannya menemukan inti sel, dan menyatakan bahwa inti sel (nukleus)

merupakan bahan yang terpenting dalam suatu sel. Max Schultze : menyatakan

bahawa sel merupakan unit fungsional kehidupan. Rudolf Virchoff : mengatakan

bahawa setiap sel berasal dari sel sebelumnya (omne cellulla ex cellullae), sehingga

ia menyatakan bahawa sel merupakan satu unit pertumbuhan. Boveri : mengatakan

bahwa sifat menurun dari orang tua diturunkan kepada anak-anaknya melalui sel,

sehingga ia menyatakan bahawa sel merupakan unit heredita. Berikut adalah

beberapa gambar ahli-ahli sains yang telah berjaya dalam penemuan sel ini:

Ahli sains Galileo Galilei Ahli sains Robert Hooke

Anton van Leeuwenhoek Robert Brown

Rudolf Virchow Johanes Purkinje

Rudolf Virchoff Max Schultze :

Inilah bentuk sel yang diamati Hooke..Hanya

kelihatan tampak kecil kosong kerana sel-selnya sudah mati.

9.0 Perbincangan.

Sel pipi ( sel tumbuhan ) mempunyai bentuk yang tetap. Larutan ion yang

mewarnakan bahagian nucleus sel menjadi wang keperangan dan kloroplas serta

bintil kanji berwarna biru. sel bawang tidak menjalankan proses fotosintesis kerana

sel bawang tidak mempunyai klororoplas. Oleh itu bintil-bintil kanji tidak hadir dalam

sel bawang.Struktur yang boleh dilihat menerusi mikroskop cahaya ialah dinding sel,

membrane plasma, nucleus, sitolasma dan vakuol.

Manakala bagi sel pipi pula, tidak mempunyai bentuk yang tidak

tetap.metilena biru mewarnakan sitoplasma dan nucleus sel pipi mejadi warna biru.

Metilena mewarnakan bahagian nucleus menjadi perang dan sitoplasma pula

diwarnakan kuning.sel pipi tidak mengandungi bintil kanji. Oleh itu sel pipi tidak

diwarnakan biru kehitaman oleh larutan metilena biru( karbohidrat disimpan dalam

bentuk glikogen dalam sel tumbuhan). Dibawah mikroskop cahaya, struktur sel pipi

yang kelihatan ialah membrane plasma, sitoplasma dan nucleus. Sel pipi tidak

mengandungi kloroplas dan vakuol yang besar.

10.0 kesimpulan

Sel tumbuhan mempunyai bentuk yang tetap, dinding sel, membrane plasma,

nucleus, sitoplasma dan vakuol yang besar. Sel tumbuhan yang menjalankan

fotosintesis mempunyai kloroplas. Sel haiwan pula tidak mempunyai bentuk yang

tetapdan mengandungi membran plasma, sitoplasma dan nucleus. Tetapi kedua-dua

sel ini mengandungi kompenan sel yang beikut dan fungsinya juga adalah sama.

Nucleus yang terdapat dalam kedua-dua sel ini mengandungi bahan genetic,

sitoplasma yang mengandungi ion sebatian organic dan sebatian tak organic,

membrane plasma plasma fungsinya mengawal atur pergerakan bahan keluar dan

masuk ke dalam sel.sel tumbuhan mempunyai dinding sel dan vakuol yang besar

dalam sitoplasmanya dan sel tumbuhan juga menjalankan proses fotosintesis

kerana mempunyai kloroplas yang amat diperlukan dalam pross ini kecuali sel

bawang tidak mempunyai kloroplas. Manakalan sel haiwan pula tidak mempunyai

dinding sel dan kloroplas. Lazimnya vakuol tidak hadir dalam sel haiwan. Sekiranya

hadir vakuol adalah kecil dan banyak bilangannya. Oleh itu dalam sel tumbuhan dan

sel haiwan mempunyai persamaan dan perbezaan dalam kompenan sel itu sendiri.