sains sukan tingkatan 4 bab 2

SAINS SUKANSAINS SUKANTINGKATAN 4TINGKATAN 4

KeluarMenu

KeluarMenu BelakangDepan

SAINS SUKANTINGKATAN 4

BAB 2 : ANATOMI DAN FISIOLOGI


Pengenalan Kepada Anatomi



Organisasi Struktur Manusia

Mengenali Sistem-sistem Tubuh

Hubung Kait Antara Sistem Rangka Dengan Sistem Lain

Sistem Rangka




Sistem Otot Rangka

Klasifikasi Dan Fungsi Sistem Saraf

Struktur Neuron

Sinaps Dan Transmisi Impuls

Persimpangan Saraf Otot




Sistem Tenaga

Penghasilan Adenosina Trifosfat


Bab 2 : Anatomi Dan Fisiologi

PengenalanPengenalan

Anatomi berkait rapat dengan fisiologi (disiplin yang mengkaji fungsi tubuh) dalam meningkatkan kualiti kehidupan

Definisi AnatomiDefinisi Anatomi

Bidang sains yang berkaitan dengan stuktur binaan tubuh manusia

Anatomi berasal daripada perkataan Greek yang bermaksud “membelah atau memotong anggota badan” untuk melihat strukturnya

Dikenali juga sebagai morfologi atau sains bentukKeluarMenu BelakangDepan




(A) Anatomi Kasar(A) Anatomi Kasar

Mengkaji tentang struktur tubuh yang boleh dilihat dengan mata kasar Terdiri daripada:a) Anatomi kawasan (regional)

Semua struktur dalam bahagian badan yang dikaji secara berkumpulan

b) Anatomi bersistem (systemic) Semua organ yang mempunyai fungsi yang berkaitan antara satu sama lain akan dikaji secara bersama

c) Anatomi permukaan (surface) Kajian yang melibatkan struktur-struktur tubuh yang

boleh dilihat dan dirasa pada permukaan tubuh




(B) Anatomi Mikroskopik(B) Anatomi Mikroskopik

Mengkaji tisu dengan menggunakan mikroskop

Oganisasi Struktur Manusia





(A) Aras Kimia(A) Aras Kimia

Atom berada pada aras pertama struktur manusia Atom bergabung untuk membentuk molekul


(B) Aras Sel(B) Aras Sel

Sel terdiri daripada molekul Struktur bentuk molekul makro menjadi aras sel

(C) Aras Tisu(C) Aras Tisu

Tisu mengandungi sekumpulan sel yang sama jenis dan menjalankan fungsi yang sama



(D) Aras Organ(D) Aras Organ

Organ terbentuk daripada gabungan dua tisu atau lebih


(E) Aras Sistem Organ(E) Aras Sistem Organ

Sistem organ mengandungi gabungan beberapa organ yang berlainan menjalankan fungsi tertentu

(F) Aras Organisma(F) Aras Organisma

Merupakan aras organisasi tertinggi dan mengandungi kesemua aras



Sistem tubuh terbahagi kepada sebelas sistem organ Sistem tubuh terbahagi kepada sebelas sistem organ

Mengenali Sistem-sistem Tubuh

Sistem Integumentari

Sintesis Vitamin D untuk penyerapan kalsium dan fosforus


Bab 2: Anatomi Dan Fisiologi


Sistem Otot

Menyeimbangkan kedudukan tulang Bertindak bersama dengan tulang untuk pergerakan badan

Sistem Kardiovaskular

Membekalkan oksigen dan menyingkirkan karbon dioksida Sel darah terbentuk dalam sumsum merah tulang

Sistem Urinari Merembeskan bahan sisa Melindungi ginjal, ureter, uretra proksimal dan pundi kencing




Sistem Pencernaan

Menyediakan jenis-jenis zat atau nutrien Melindungi hepar dan usus

Sistem Saraf Reseptor pada sendi mengutuskan maklumat tentang keadaan tubuh Melindungi otak dan saraf tunjang

Sistem Endokrina Mengawal atur hormon tumbesaran, tiroid dan seks Melindungi organ-organ endokrina khususnya dalam otak dan kaviti pelvik




Sistem Respiratori

Pergerakan tulang rusuk untuk pernafasan Rangka melindungi peparu




Sistem Rangka

Membekalkan sokongan mekanikal, penstoran tenaga, kalsium dan fosfat kepada semua sistem

Sistem Rangka



KeluarMenu BelakangDepan KeluarMenu BelakangDepan

Tulang membentuk rangka tubuh untuk menyokong tisu-tisu lembut dan organ-organ tubuh

Sokongan

Fungsi Sistem Rangka

Sistem Rangka


Rangka melindungi organ dalaman yang penting seperti otak, jantung, saraf tunjang dan mata

Perlindungan

Tulang-tulang akan bertindak sebagai tuas apabila otot yang melekat pada tulang berkontraksi

Pergerakan


Tulang rangka adalah tempat penstoran mineral seperti kalsium dan fosforus Mineral tersebut dikeluarkan untuk kegunaan bahagian lain pada tubuh

Penstoran mineral

Fungsi Sistem Rangka

Sistem Rangka


Sumsum merah yang terdapat dalam tulang menghasilkan sel- sel darah merah Sel-sel darah putih juga dibentuk oleh sumsum di dalam tulang

Pembentukan sel darah


Merupakan tuas yang berkesan bagi memudahkan pergerakan

Tulang panjang

Klasifikasi Tulang

Sistem Rangka


Melindungi organ-organ yang lembut

Tulang leper

Berbentuk kiub dan tidak banyak perbezaan

Tulang pendek

Sebagai tempat pelekatan otot-otot

Tulang tak sama bentuk


Sistem Rangka



Sistem Rangka


Pembentukan Tulang

Dibentuk oleh zat berfiber kolagen dan bahan matriks bermineral padat

Mineral dilarutkan dalam tulang oleh osteoklas

Osteoklas dan osteoblas bertindak bersama mengubah ketumpatan dan bentuk tulang

(A) Sel-sel tulang


Sistem Rangka


Pembentukan Tulang

Tulang rangka (lembut) yang terbina daripada kartilej hialin membentuk tulang keras melalui proses osifikasi

(B) Osifikasi tulang


Sistem Rangka


Peringkat-peringkat Proses Tumbesaran Tulang

Pada mulanya, sel-sel pada plat epifisial membahagia secara mitosis untuk memanjangkan tulang


Sistem Rangka


Peringkat-peringkat Proses Tumbesaran Tulang

Pada peringkat akil baligh, plat epifisial mengecil kerana pembahagian sel-sel terencat akibat hormon estrogen dan testosteron

Semasa awal dewasa, tumbesaran tulang terhenti dan sel-sel pada plat epifisial turut berhenti membahagi

Selepas itu, diafisis akan mula bergabung dengan epifisis dan garisan epifisial untuk menggantikan plat epifisial

Sendi adalah tempat pertemuan antara dua atau lebihan tulang atau antara kartilej dengan tulang

Jenis-jenis sendi dibahagikan berdasarkan fungsi dan struktur


Sistem Rangka



Sistem Rangka



Sistem Rangka


Sendi dibahagiakan kepada tiga jenis iaitu sendi tak gerak

(sinatrosis), sendi bergerak sedikit (amfiartrosis) dan sendi

bergerak bebas (diatrosis)

(A) Jenis Sendi Berdasarkan Fungsi


Sistem Rangka


(B) Jenis Sendi Berdasarkan Struktur

Jenis Sendi Struktur Contoh

Sendi fibrous Tulang bergabung secara tetap dengan tisu fibrous atau kartilej Sendi tak bergerak

Sendi cartilagenous

Tulang disambung dengan kartilej atau diikat ligamen Sendi bergerak sedikit

Sendi sinovial Dikelilingi oleh membran sinovial bagi mengurangkan geseran tulang Sendi bergerak bebas


Sistem Rangka


Suatu pergerakan yang berlaku secara mendatar ke kiri atau ke

kanan dan ke hadapan atau ke belakang

Contoh : pergerakan gelungsur

Jenis-jenis Pergerakan

Pergerakan linear


Sistem Rangka



Pergerakan Putaran


Sistem Rangka



Pergerakan Putaran

Melibatkan semua bahagian objek bergerak mengikut lengkuk

bulatan mengelilingi paksi putaran atau satu pusat


Sistem Rangka



Pergerakan bersudut

Berkeadaan lurus tetapi masih bersudut Melibatkan seluruh bahagian bergerak dari satu kedudukan ke satu kedudukan lain


Sistem Rangka



Pergerakan khusus

Suatu pergerakan yang tiada taranya pada satu atau dua sendi


Menghasilkan pergerakan

Mengekalkan postur

Sistem Otot Rangka

Fungsi-fungsi Otot

Menstabilkan sendi


Menghasilkan haba


Sistem Otot Rangka

Perbezaan Ciri-ciri Antara Jenis Otot


Ciri-ciri Otot Rangka Otot Licin Otot Kardiak

Lokasi Melekat pada tulang atau kulit bagi otot-otot muka

Dinding organ viseral seperti perut dan saluran jantung

Dinding jantung


Sistem Otot Rangka




Bentuk sel Tunggal, sangat panjang dan berjalur

Tunggal dan tidak berjalur

Berangkai dan berjalur


Sistem Otot Rangka




Kekerapan kontraksi

Terkawal (Dikawal oleh sistem saraf)

Luar kawal (Dikawal oleh sistem saraf, hormon, bahan kimia dan regangan

Luar kawal (Dikawal oleh perentak jantung)


Sistem Otot Rangka




Kelajuan kontraksi

Perlahan ke cepat

Sangat perlahan

Perlahan

Rentak kontraksi

TiadaAda pada otot-

otot tertentu sahaja

Ada

Sistem Otot Rangka



Ciri-ciri Otot Rangka

Kebolehujaan

Kebolehpanjangan

Kebolehkuncupan

Kebolehanjalan



Sistem Otot Rangka



Rektal abdomenSternokleidomastoid

Pektoralis major

Biseps

Fleksor karpiradial

Sartorius

Peroneus longus

Anterior tibia

Kuadriseps sartorius

Aduktor longus

Eksternal oblik


Sistem Otot Rangka



TrapeziusDeltoidLatisimus dorsi

Gluteus maksimus

AduktorHamstring

Tendon akiles

Soleus

GastroknemiusEkstensor karpiradial

Karpi ulnaris

Triseps


Sistem Otot Rangka


Interaksi Otot-otot Dalam Pergerakan Rangka

Otot-otot dalam tubuh perlu saling bertindak untuk menghasilkan pergerakan yang efektif

Peranan otot yang dimaksudkan ialah :

Agonis

Penggerak utama bagi suatu pergerakan

Antagonis

Menghasilkan pergerakan yang bertentangan dengan agonis

Sinergis

Membantu menambahkan daya agonis dalam pergerakan


Jenis Penguncupan Otot

Sistem Otot Rangka


Penguncupan isometrik

Penguncupan yang menghasilkan daya tanpa mengubah panjang otot Contoh: menolak dinding dengan tapak tangan



Sistem Otot Rangka


Penguncupan isokinetik

Penguncupan fiber otot dengan halaju tetap di sepanjang pergerakan Contoh: menggunakan peralatan khusus di gimnasium



Sistem Otot Rangka


Pengguncupan isotonik

Penguncupan fiber otot yang menghasilkan daya tetap di sepanjang pergerakan Contoh : menaiki tangga


Sistem Otot Rangka


Halaju Penguncupan

Perbezaan kelajuan penguncupan otot dalam suatu pergerakan melibatkan dua jenis fiber otot rangka, iaitu :

Fiber sentak cepat Bentuk besar dan berwarna putih Sesuai untuk melakukan aktiviti berintensiti tinggi

Fiber sentak lambat Bentuk lebih kecil dan berwarna merah Sesuai untuk aktiviti bagi jangka masa yang panjang




(A) Klasifikasi struktur

Bahagian utama sistem saraf meliputi sistem saraf

periferi dan sistem saraf pusat




(A) Klasifikasi struktur




(B) Klasifikasi struktur

Hanya melibatkan sistem saraf periferi

Sistem Saraf Pusat (otak dan saraf tunjang)

Sensori (aferen)

Organ sensori

Sistem Saraf Periferi (saraf spina dan kranial)

Motor (eferen)

Autonomik (involuntari) Somatik (voluntari)

Simpatetik Parasimpatetik




Sistem Saraf Pusat

Terdiri daripada otak dan saraf tunjang yang terletak pada kaviti dorsal badan

Bertindak sebagai pusat integrasi dan arahan sistem saraf

Sistem Saraf Periferi

Merupakan sebahagian daripada sistem saraf yang berada di luar daripada sistem saraf pusat

Sebahagian besar adalah saraf yang memanjang keluar daripada otak dan saraf tunjang




Arka Refleks Dalam Sentakan Lutut




Arka Refleks Dalam Sentakan Lutut

Rangsangan : tendon diketuk

Reseptor regang dalam otot mencetus suatu impuls saraf yang dihantar melalui neuron deria

Impuls saraf sampai ke saraf tunjang melalui akar dorsal

Neuron motor : menghantar impuls saraf ke organ efektor (otot) dan otot akan mengecut

Kaki menendang ke luar




Fungsi sistem saraf

Mengintegrasikan rangsangan yang diterima

Menterjemah rangsangan

Mencetuskan pergerakan motor

Menyimpan maklumat

Menjana pemikiran dan idea




Fungsi sistem saraf


Struktur Neuron


Definisi Neuron

Dikenali juga sebagai sel-sel saraf

Terdapat dalam pelbagai saiz dan bentuk

Mempunyai badan sel, akson dan dendrit

Menghantar impuls-impuls saraf dari satu bahagian tubuh ke bahagian tubuh yang lain melalui unjuran protoplasma


Struktur Neuron


Struktur Neuron

Denfirt

Nukleus pada badan sel

Akson dilitupi sarung mielin dan neurilemma

Sarung mielin

Neurilemma (sarung schwann)

Sel schwann

Nodus ranvier

Terminal akson


Struktur Neuron


Struktur Neuron

Badan Sel Mempunyai nukleus yang bertindak sebagai pusat metabolik sel

Akson Fiber panjang yang membawa impuls saraf keluar dari badan sel Mielin melindungi dan menebat fiber serta meningkatkan kadar transmisi impuls saraf

Dendrit Fiber yang halus dan bercabang-cabang Membawa impuls saraf masuk ke badan sel




Definisi Sinaps




Definisi Sinaps

Tempat komunikasi antara dua neuron

Komunikasi berlaku pada satu arah sahaja

Kebanyakannya adalah jenis aksodendritik

Boleh juga berbentuk aksosomatik dan aksoaksonik

Terdiri daripada membran pra-sinaptik, membran pasca-sinaptik dan klef sinaptik




Proses Transmisi Impuls Dari Neuron Ke Neuron




Definisi


Tapak neuron motor berhubung dengan fiber otot Transmisi impuls dari neuron ke fiber otot sama seperti transmisi impuls dari neuron ke neuron

Asetilkolina (ACh)

Sejenis neurotransmiter Rembesan ACh mencetuskan impuls baru Bertindak balas dengan asetilkolinesterase yang dirembeskan




Proses Transmisi Impuls Dari Neuron Motor Ke Otot Rangka


Sistem Tenaga


Definisi Tenaga

Kapasiti melakukan kerja

Wujud dalam enam bentuk iaitu haba, cahaya, kimia, mekanikal, elektrik dan nuklear

Dihasilkan semasa pemecahan makanan digunakan untuk menghasilkan adenosina trifosfat (ATP) yang disimpan dalam sel-sel otot


Sistem Tenaga


ATP ialah punca tenaga bagi otot

Penguncupan otot adalah hasil rangkaian tindak balas kompleks yang memerlukan tenaga

Dalam aktiviti otot, tenaga yang diperlukan ialah tenaga kimia yang terdapat dalam kompaun fosfat bertenaga tinggi seperti adenosina trifosfat (ATP)

Penghasilan Tenaga Daripada Penguraian ATP


Sistem Tenaga



Fosfat terurai daripada ATP dan membekalkan tenaga serta- merta kepada otot


Sistem Tenaga


7 hingga 12 kilokalori (C) tenaga dihasilkan apabila salah satu ikatan fosfat pada ATP terurai

Semasa penguraian ATP, tenaga yang dihasilkan merupakan sumber tenaga serta-merta

ATP yang disimpan dalam otot ini akan habis dalam masa 1 hingga 3 saat kecuali dibina semula

Penghasilan ATP dengan segera diperlukan untuk mengekalkan aktiviti otot





Adenosina Trifosfat (ATP)

Hasil daripada gabungan komponen kompleks

Punca tenaga bagi otot

Dibina melalui sistem anaerobik alaktik, sistem anaerobik laktik dan sistem aerobik




(A) Sistem Anaerobik Alaktik (ATP-PC)

Terdapat fosfokreatin (PC) dalam otot dan berfungsi sebagai punca tenaga untuk membina kembali ATP

Memindah fosfat daripada fosfokreatin kepada ADP dan ATP dapat dibina kembali

Menyumbang tenaga untuk aktiviti berintensiti tinggi selama 10 saat




(B) Sistem Anaerobik Laktik (Glikolisis Anaerobik)

Tenaga untuk membina kembali ATP diperoleh daripada pemecahan glukosa dalam darah atau glikogen dalam otot Menyumbang tenaga untuk aktiviti berintensiti tinggi selama 1 hingga 3 minit Jumlah ATP dalam sistem ini melebihi jumlah ATP daripada sistem anaerobik alaktik (ATP-PC)




(C) Sistem Aerobik (Oksigen)


Kehadiran oksigen diperlukan untuk menghasilkan tenaga

Melibatkan penghasilan asetil koenzim-A, pengoksidaan koenzim-A dalam kitaran krebs dan penghasilan ATP dalam sistem pengangkutan elektron

Menyumbang tenaga untuk aktiviti berintensiti rendah dan sederhana dalam masa yang panjang



(C) Sistem Aerobik (Oksigen)




Perbandingan Antara Sistem-sistem Tenaga

SistemSumber

makanan / kimia

Keperluan oksigen

Kelajuan kerja

Penghasilan ATP

Jangka masa

Anaerobik Alaktik

(ATP-PC)

Sumber makanan / kimia

Tidak perluSangat pantas

Sedikit dan terhad

10 saat

Anaerobik Laktik

Sumber makanan / kimia

Tidak perluSangat pantas

Sedikit dan terhad

1-3 minit

Aerobik

Glukosa / glikogen lemak, protein

Perlu PerlahanBanyak dan tidak terhad

Lebih 3 minit

sains sukan tingkatan 4 bab 2

Education