AKADEMI PENGAJIAN ISLAM, UNIVERSITI MALAYASEMESTER: 1, SESI 2011/2012KURSUS: IXGX6111 KAEDAH PENYELIDIKAN LANJUTANTUGASAN INDIVIDUPENYELARAS: PROFESOR MADYA DR. CHE ZARRINA BINTI SA'ARI.

1.0 TAJUK KAJIAN

PEMBELAJARAN AL-QURAN KAEDAH QIRĀATI DI PATANI:

PERANAN DALAM MEMBENTUK KANAK-KANAK MUSLIM.

2.0 PENDAHULUAN

Al-Quran adalah kitab yang dianggap sebagai perlembagaan bagi setiap orang

Islam. Ia adalah wahyu yang diturunkan kepada Nabi Muhammad S.A.W, maka ia

penuh mempunyai keistimewaan yang tersendiri dan mempunyai kesucian yang dijamin

oleh Allah S.W.T sampai ke bila-bila masa.1

Al-Quran mempunyai kaedah dan cara mempelajarinya yang berbagai dan

berbeza. Perkara itu, tertakluk kepada maqasid pengajar dan pelajar. Sebagai contoh,

kalau maqasid belajar al-Quran itu untuk pandai membaca, maka kaedah yang selalu

digunakan adalah kaedah Baghdadi, Iqra’,2 Qirāati dan sebagainya.

Al-Quran telah menjadi satu tuntutan yang besar atas umat Islam supaya

mempelajarinya sehingga dapat difahami dan boleh mengamalkan apa yang disuruh

serta tinggalkan apa yang dilarang oleh al-Quran, itu untuk menghasilkan peribadi

Muslim yang teguh iman dan menyampai kebahagiaan hidup di dunia dan akhirat.3

1 Mohd Faisal Mohamed, (2007), “Isu-isu kritikal dalam pendidikan Islam dan pendidikan Bahasa Arab”, Putrajaya: Yayasan Islam Hadhari, h.35.2 Mohd Alwi Yusoff, Dr. Adel M Abdulaziz & Ahmad Kamel Mohamed, (2003), “Keberkesanan Iqra’ Sebagai Kaedah Pembelajaran Membaca Al-Quran”, Kolej Universiti Islam Malaysia, h.2.3 Drs. Shaleh, Abdul Rahman, (1969), “Didaktik Pendidikan Agama Di Sekolah Dasar Dan Petunjuk Mengajar Bagi Guru Agama”, Bandung: Penerbit PELADJAR Bandung, 33-34.

1

3.0 LATAR BELAKANG KAJIAN

Pembelajaran al-Quran mengikut kaedah Qirāati, satu kaedah yang disusun untuk

memenuhi minat mereka yang suka untuk mengajar al-Quran dan mempelajarinya

melalui bentuk cara yang baharu. Kebanyakan kaedah pembelajaran al-Quran yang

selalu diguna ialah kaedah Baghdadiyah yang mempunyai asas utamanya ialah

mengenal huruf, mengenal baris dan mengenal bunyi huruf serta baris.4 Manakala

kaedah Iqra’ pula mempunyai ciri-ciri yang tersendiri, iaitu: Bacaan terus tanpa analisis

dan dieja, penggunaan teks tertentu, teknik pengajaran cara belajar murid aktif

(CBMA), talaqqi mushafahah, tahap berasaskan pencapaian individu, tenaga

pembimbing/pembantu, praktis, sistematik, komunikatif dan kelenturan dan mudah.5

Pengajian al-Quran kaedah Qirāati pada awalnya disusun oleh Ustaz Haji Dahlan

Salim Zarkashi, beliau lahir pada tahun 1982 di Semarang Negeri Jawa Tengah

Indonesia. Pada awalnya iaitu tahun 1962 Ustaz Haji Dahlan Salim Zarkashi mengguna

kaedah Baghdadiyah dalam mengajar al-Quran bagi kanak-kanak di kampung beliau,

namun tidak memuaskan hati beliau kerana pelajar dapat baca al-Quran tidak lancar,

tidak kenal huruf dan tidak faham kaedah baca al-Quran. Kemudian beliau telah

membuat kajian terhadap kaedah Baghdadi dan mendapati bahawa kaedah ini bagus

untuk belajar menghafaz tetapi tidak bagus untuk belajar memahami cara baca al-Quran.

Kemudian beliau tukar cara mengajar al-Quran dengan mengguna kaedah yang lain

yang diguna di Indonesia, namun masih terdapat bahawa pelajar belum mampu

membaca al-Quran dengan betul, fasih dan memahami asas tajwid. Pada tahun 1963

beliau mulai menyusun model belajar membaca al-Quran satu set 5 buah dinamakan

“Model Belajar Baca al-Quran Qirāati”.

4 Ibid 2, h.2.5 Ibid 2, h.4-5.

2

Pada tahun 1965 al-Mukaram Tuan Guru Haji Muhammad, Sedayu Gresik wilayah

Jawa Timur orang pertama yang mengasaskan Tadika al-Quran di Indonesia. Pada tahun

1985 Ustaz Haji Dahlan Salim Zarkashi dapat pergi membantu mengajar al-Quran di

tadika al-Quran Tuan Guru Haji Muhammad yang mempunyai pelajar sebanyak 1,300

orang, yang ini menarikan beliau bersemangat untuk membuka Tadika al-Quran juga di

kampungnya. Selepas sebulan beliau dapat membuka Tadika al-Quran iaitu pada 1 Julai

1986. Tadika al-Quran Ustaz Haji Dahlan Salim Zarkashi dapat kejayaan dalam

mengajar baca al-Quran bagi kanak-kanak sehingga dapat sambutan yang penuh meriah

dari penduduk tempatan dan kawasan yang berhampiran serta ada ramai orang yang

berminat untuk mengkaji dan mempelajari tentang al-Quran datang melawat Tadika al-

Quran beliau.6

Kaedah pembelajaran al-Quran di Patani adalah sama dengan keadaan yang ada di

Indonesia, sehingga tahun 1998 Ustaz Suntorn Piawasan @ Abdullah Hasan dapat tarikan

dari kaedah yang dijalankan oleh Ustaz Haji Dahlan Salim Zarkashi, lalu beliau berfikir

untuk membangunkan pembelajaran al-Quran bagi kanak-kanak sekolah rendah di

wilayah Patani Selatan Thai, hal ini dapat dikembangkan lagi kepada pelajar sekolah

menengah tingkatan 1-3 dengan mengadakan seminar bawah tajuk “Pembangunan

Teknik Pembelajaran al-Quran Melalui Kaedah Qirāati”. Kegiatan itu telah mendapat

sambutan yang baik dari masyarakat orang Islam Patani, kerana ia dapat membaiki

pelajar dan pemuda yang tidak pandai membaca al-Quran pada masa 5-6 tahun yang

lalu, dapat menambahkan guru dan tempat belajar al-Quran yang berfungsi dalam

mengajar al-Quran dan dapat menggilakan kanak-kanan dan remaja dari hasutan dadah

yang semakin merebak di kawasan ini.7 Masyarakat Patani yang sudah tidak seperti

dahulu yang sentiasa berdiri di atas perpaduan dan salin tolong menolong antara satu

6 Suntorn Piawasan @ Abdullah Hasan, (2010), “Qiraati System Quranic Reading Instruction: Administration and Methodology”, Songkhla: Chan Muang Kanpim, h.12-15.7 Ibid 6, h. 6-7.

3

sama lain, maka dengan mempelajari al-Quran itulah dapat membentuk asas yang kukuh

semula sebagai bangsa yang cemerlang.8

4.0 PERMASALAHAN KAJIAN

Dalam menghadapi kajian ini, terdapat beberapa permasalahan dalam kajian yang

perlu pengkaji memahami tentangnya supaya kajian yang akan dijalankan itu tidak

terpesong daripada tujuannya, maka permasalahan kajian adalah seperti berikut:

4.1 Bagaimanakah penerimaan kanak-kanak Muslim di Patani terhadap pembelajaran

al-Quran melalui kaedah Qirāati?

4.2 Sejauh manakah pelaksanaan pembelajaran al-Quran melalui kaedah Qirāati

menarik minat kanak-kanak di Patani dalam mempelajari al-Quran?

4.3 Apakah faktor-faktor yang boleh membantu untuk mengangkat taraf pembelajaran

al-Quran melalui kaedah Qirāati yang berkesan dan berjaya?

4.4 Apakah masalah-masalah serta cadangan-cadangan yang telah disediakan dalam

pembelajaran al-Quran melalui kaedah Qirāati?

5.0 OBJEKTIF KAJIAN

Berdasarkan penulisan ini, pengkaji melihat perlunya satu kajian untuk mencari

kenyataan bagi memenuhi keperluan tentang cara dan pelaksanaan kaedah pembelajaran

al-Quran melalui sistem “Qirāati” dalam membentuk kanak-kanak Islam di Patani.

Agar kajian ini boleh dimanfaatkan oleh para pembaca dan pengkaji juga kepada

8 Mohd Shahrizal Nasir, (2009), “Perpaduan Kukuh Asas Bentuk Bangsa Cemerlang”, Berita harian, Tarikh 29 April.

4

mereka yang berkaitan dalam menjalankan tugas mendidik kanak-kanak di Patani

Selatan Thai, Juga boleh menjadi panduan dalam memahami dan menghayati amalan

membina kanak-kanak dalam mempelajari al-Quran dengan cara yang lebih berkualiti

dan berfungsi pada hari akan datang insha Allah. Objektif dalam kajian ini akan menjadi

panduan oleh pengkaji untuk memastikan kajian yang dilakukan supaya tidak terkeluar

dari garisan dam matlamat yang telah ditetapkan. Antaranya ialah:

5.1 Mengenal pasti tahap penerimaan kanak-kanak Muslim di Patani terhadap

pembelajaran al-Quran melalui kaedah Qirāati.

5.2 Meninjau pelaksanaan pembelajaran al-Quran melalui kaedah Qirāati, tarikannya

terhadap minat kanak-kanak di Patani dalam mempelajari al-Quran.

5.3 Mengenal pasti faktor-faktor yang boleh membantu untuk mengangkat taraf pusat

pembelajaran al-Quran sistem “Qirāati” yang berkesan dan berjaya.

5.4 Mencadangkan langkah-langkah ke arah mempertingkatkan tahap pengiktirafan

taraf pusat pembelajaran al-Quran sistem “Qirāati” di kawasan ini khususnya dan

ke seluruh dunia Islam secara umum.

6.0 KEPENTINGAN KAJIAN

Kajian ini boleh dimanfaatkan oleh beberapa pihak seperti berikut:-

6.1 Guru-guru pusat pembelajaran al-Quran;

Dapatan kajian ini diharap dapat memberikan maklumat kepada guru-guru di

institusi Islam tentang kepentingan pelaksanaan aktiviti pembelajaran al-Quran melalui

5

kaedah yang lebih berkesan. Pembinaan kajian ini juga diharap dapat memudahkan

guru-guru pusat pembelajaran al-Quran menjalankan aktiviti pengangkatan taraf ke atas

pusat pembelajaran al-Quran mereka. Kajian ini diharap dapat membantu guru-guru

mengesan kelemahan pusat pembelajaran al-Quran dari peringkat awal. Pencapaian

tinggi yang akan diperoleh oleh institusi pengajian al-Quran adalah merupakan

dorongan kepada para guru untuk melaksanakan aktiviti membina pembelajaran al-

Quran. Justeru itu, akan berlaku peningkatan prestasi dan pencapaian institusi Islam

dalam membina masyarakat. Kefahaman asas dapat institusi Islam dibina dengan kukuh,

pemupukan minat, penyesuaian persekitaran dan membentuk keyakinan diri institusi.

6.2 Ibu bapa kanak-kanak Islam;

Kelemahan-kelemahan yang dikenal pasti dapat dimaklumkan kepada mereka agar

usaha-usaha luar seperti sokongan dan kerjasama ibu bapa pelajar terhadap pusat

pembelajaran al-Quran itu mampu dijalankan dengan baik dengan cara yang susuai lagi

lebih berkesan. Juga ibu bapa pelajar yang sibuk dengan kerja boleh mencari tempat

belajar al-Quran untuk anaknya dengan tidak susah lagi.9

6.3 Kanak-kanak Islam;

Dapatan kajian ini diharap dapat digunakan untuk merancang aktiviti-aktiviti yang

sesuai dalam rangka peningkatan prestasi pelajar dan juga pusat pembelajaran al-Quran

dalam membina modal insan menuju tahap pengiktirafan di peringkat yang lebih tinggi.

Dan boleh menarik minat pelajar untuk lebih suka mempelajari al-Quran sehingga dapat

mengelakkan mereka dari suasana yang tidak dikehendaki.

9 Ibid 6, h.8.

6

6.4 Jabatan kerajaan yang berkaitan;

Dapatan kajian ini berharap dapat membantu pihak-pihak tertentu seperti dalam

usaha memberi pendedahan kepada guru-guru dan pelajar-pelajar tentang pelbagai

sumbangan terkini yang selaras dengan perkembangan dan perubahan pesat dalam dunia

pendidikan semasa. Perkara ini telah pun dapat perhatian yang luaian dari jabatan

pendidikan rendah dengan menyumbang sebanyak RM 8,000 untuk mengadakan

seminar kaedah mengajar al-Quran di Universiti Songkla Nakharin Patani pada tahun

1990.10

6.5 Masyarakat persekitaran;

Dapatan kajian ini diharap dapat menyedarkan ahli masyarakat dalam memberi

peduli dan ambil berat terhadap pembelajaran al-Quran di kawasan kampung halaman

mereka supaya mampu di bangun dan dihayati dengan apa yang selayaknya.

7.0 SKOP KAJIAN

7.1 Kawasan kajian

Kajian ini akan dijalankan di 3 buah pusat pengajian al-Quran mengikut kaedah

Qirāati yang ada di wilayah Patani, Selatan Thailand. Iaitu 1) Pusat Pengajian Quran

Qirāati, Mukim Jambu, Daerah Jering, Wilayah Patani. 2) Markaz Lughah al-Quran,

Pohon setar, Tempat 5, Mukim Yarang, Daerah Yarang Wilayah Patani, Pokod 94160.

10 Ibid 6, h.7.

7

3) Madrasah Qirāah Qurāniah, Bukit Wang, Tempat 3, Mukim Trang, Daerah Mayo,

Wilayah Pattani, Poskod 94140, Selatan Thailand.

7.2 Responden

Kajian ini mempunyai 165 orang responden yang terdiri dari 2 kategori iaitu:

Pertama, terdiri daripada 15 orang guru al-Quran kaedah Qirāati 3 orang mudir dan 12

orang guru. Responden guru akan dipilih 5 orang dari satu-satu pusat pengajian Quran

yang tersebut di atas. Kedua, terdiri dari pada 150 pelajar dari pusat pengajian al-Quran

itu juga dengan dipilih 50 orang dari satu-satu pusat pengajian Quran yang tersebut.

8.0 DEFINISI TAJUK

Pembelajaran al-Quran mempunyai beberapa konsep yang penting antaranya;

Konsep dalam mengenal hakikat al-Quran, kaedah pendidikan dalam al-Quran dan

konsep perlaksanaan pendidikan al-Quran. Kajian ini akan dilakukan berkaitan dengan

kaedah-kaedah pengajaran al-Quran masa kini melalui kaedah Qirāati.

Kajian akan membincang tentang kaedah pembelajaran al-Quran “Qirāati” dari

sudut tarikan, cara pelaksanaan dan peranannya dalam membentuk keperibadian kanak-

kanak Muslim sehingga penyelesaiannya terhadap masalah tidak pandai membaca al-

Quran, kekurangan guru al-Quran, tempat mengajar dan pengelakan kanak-kanak dari

sifat dan sikap yang tidak dikehendaki oleh Islam.11

9.0 ULASAN KAJIAN LEPAS

Azarudin Awang, Azman Che Mak, Ahmad Nazuki @ Marzuki Yaakub, (1985),

“Tahap Pembacaan Al-quran Dalam Kalangan Pelajar Di UiTM Terengganu”,

Terengganu: UiTM, AJTLHE Vol.3, No.2, h.83-100. Adalah satu kajian untuk

mengenal pasti sejauh mana kemampuan pelajar UiTM Terengganu membaca al-Quran.

Kajian ini menggunakan kaedah kualitatif dan kualitatif. Maklumat diperoleh dari 500

11 Ibid, h.7-8.

8

orang pelajar diploma tahun akhir sebagai responden. Hasil kajian menunjukkan

bahawa jumlah pelajar yang mampu menguasai membaca al-Quran secara asas adalah

sederhana, dan yang mampu menguasai secara berlagu dan bertajwid adalah ramai yang

agak lemah.

Drs. Shaleh, Abdul Rahman, (1969), “Didaktik Pendidikan Agama Di Sekolah

Dasar Dan Petunjuk Mengajar Bagi Guru Agama”, Bandung: Penerbit PELADJAR

Bandung. Adalah buku yang disusun berdasarkan rencana pelajaran Pendidikan Guru

Agama lengkap 6 tahun. dalam babnya ditambah petunjuk-petunjuk secara praktis bagi

calon guru dan guru agama dalam menghadapi tugas kewajipan mereka.

Ety Kustivi, (2008), “Penerapan Metode Pembelajaran Membaca-Menulis Al-

Qur’an Dalam Meningkatkan Pemahaman Baca Al-Qur’an Pada Anak”, Malang:

Universiti Islam Negeri (UIN). Adalah sebuah disertasi yang diajukan untuk memenuhi

pensyaratan strata sarjana pendidikan Islam di Universiti itu. Kandungannya dibahagi

kepada 6 bab yang mencakupi segala kaedah penyelidikan.

Khoirun Nisa’, (2010), “Upaya Guru Pendidikan Agama Islam Dalam Mengatasi

Kesulitan Belajar Membaca al-Quran Pada Siswa Kelas X Di SMA Negeri 1 Malang”,

Malang: Universiti Islam Negeri (UIN). h.18. Adalah skrip yang dilakukan untuk

mengetahui tahap keupayaan guru pendidikan agama Islam dalam mengatasi kesulitan

belajar membaca al-Quran pada siswa kelas X di SMA Negeri 1 Malang. Kajian ini

memperoleh data melalui metode deskriptif kualitatif, observasi, interview dan

9

dokumentari. Hasil dari kajian menyatakan bahawa guru Pendidikan Agama Islam

semestinya berprofesional dalam bidangnya dan sudah menunjukkan hasil yang baik.

Laila Annisa, (2009), “Emplementasi Metode Tilāwati Dalam Pembelajaran al-

Quran”, Malang: Universiti Islam Negeri Maulana Malik Ibrāhim, h.18. adalah sebuah

skrip yang ditulis supaya mendapat ijazah sarjana, jurusan pendidikan agama Islam,

fakulti Tarbiah. Skrip ini menulis tentang metode Tilawatil sebagai buku panduan

belajar membaca al-Quran. Skop kajian ini dilakukan di SPM Taman Siswa Malam.

Metode pengumpulan maklumat kajian ini melalui Observasi, Wawancara dan

dokumentasi. Cara analisis data pula melalui teknik deskriptif kualitatif. Hasil kajian

menyatakan bahawa guru Tilāwati hendaknya lebih aktif, kreatif, penuh inisiatif dalam

memanfaatkan media belajar, melaksanakan perencanaan evaluasi, serta selalu

meningkatkan kualiti mengajar para instruktur tilawati.

Mohd Aderi Che Noh, (2009), “Amalan Pengajaran Tilawah al-Quran: Satu

Tinjauan Terhadap Persepsi Guru Di Sekolah Menengah Harian Malaysia”, Bangi:

Universiti Kebangsaan Malaysia, Journal of Islamic and Arabic Education 1(1), h.57-

72. Adalah satu artikel yang ditulis untuk memaparkan kajian berkaitan persepsi guru

pendidikan Islam tentang amalan tilawah al-Quran. Kajian ini menggunakan 257

responden dari kalangan guru pendidikan Islam. Kajian ini menggunakan skala likert

lima mata dalam membuat soal selidik dan mengguna statistik deskriptif dalam

10

mendapatkan maklumat. Hasil dari kajian ini terdapat bahawa guru pengajian Islam

sepatutnya sentiasa berusaha menambahbaikkan pengajaran tilawah al-Quran dengan

cara yang lebih berkualiti.

Mohd Aderi Che Noh, Rohani Ahmad Tarmizi, (2009), “Persepsi Pelajar

Terhadap Amalan Pengajaran Tilawah Al-quran”, Bangi: Universiti Kebangsaan

Malaysia, Jurnal Pendidikan Malaysia 34(1): 93-109. Adalah satu artikel bertujuan

untuk menjelaskan tentang Persepsi Pelajar Terhadap Amalan Pengajaran Tilawah al-

Quran bahagian bacaan. Kajian ini mempunyai 1651 responden dari pelajar tingkatan

dua yang dipilih secara rawak. Kajian menggunakan skala likert lima mata dalam

membuat soal selidik dan mengguna statistik deskriptif dalam mendapatkan maklumat.

Hasil dari kajian ini terdapat bahawa guru pendidikan Islam perlu mempertingkatkan

kemahiran pengajaran tilawah al-Quran dengan cara yang paling efektif.

Mohd Alwi Yusoff, Dr. Adel M Abdulaziz & Ahmad Kamel Mohamed, (2003),

“Keberkesanan Iqra’ Sebagai Kaedah Pembelajaran Membaca Al-Quran”, Kolej

Universiti Islam Malaysia. Adalah satu kertas kerja yang mengandungi huraian tentang

pembelajaran al-Quran di kalangan masyarakat Melayu, pengajian al-Quran kaedah

Iqra’, masalah yang dihadapi oleh guru dan penyelesaiannya dan disediakan satu

rumusan dan cadangan pada akhir kertas kerja ini.

Mohd Faisal Mohamed, (2007), “Isu-isu kritikal dalam pendidikan Islam dan

pendidikan Bahasa Arab”, Putrajaya: Yayasan Islam Hadhari. Adalah satu bab dalam

buku ini, iaitu bab “Pendidikan al-Quran Dalam Pembinaan Generasi Hadhari”. Ia

menyatakan tentang pengenalan al-Quran sebagai wahyu, kewajipan dan kepentingan

al-Quran, falsafah pendidikan al-Quran dan pembangunan generasi baharu.

Suntorn Piawasan @ Abdullah Hasan, (2010), “Qiraati System Quranic Reading

Instruction: Administration and Methodology”, Songkhla: Chan Muang Kanpim.

11

Adalah sebuah buku yang disusun untuk mereka yang berminat untuk mengajar al-

Quran melalui kaedah Qirāat, kandungannya adalah membinakan teori untuk

pelaksanaan, kandungannya dibahagi kepada 14 bab tersurat tentang sejarah Kiraati,

pengurusan tadika Qirāat, mendisiplinkan pelajar, pengajian secara sistematik, teknik

dan taktik mengajar al-Quran dan sebagainya.

Ustaz Abdul Hafiz bin Haji Abdullah, P.M DR Hussin bin Salamon, Ustaz Azmi

Shah bin Suratman, Ustaz Sulaiman Shakib bin Mohd Noor, Ustaz Kamarul Azmi bin

Jasmi, Ustaz Abdul Basid bin Samad@ Darawi, (2005), “Sistem Pembelajaran Dan

Kaedah Hafazan al-Quran Yang Efektif”, Universiti Teknologi Malaysia. Adalah satu

penyelidikan untuk melihat dan mengkaji sistem pembelajaran dan kaedah hafalan al-

Quran yang Efektif, ia dilakukan di Kuala Lumpur dan Madrasah Quran, Kubang

Bujuk, Terengganu, ia dilakukan melalui kaedah soal selidik dan temu bual dan analisis

data mengikut kaedah penyelidikan yang betul.

8.0 METODOLOGI KAJIAN

8.1 Pendahuluan.

Kajian ini merupakan satu kajian kualitatif tentang pembelajaran al-Quran di Patani

melalui kaedah Qirāati: Peranan dalam membentuk kanak-kanak Muslim. Berdasarkan

tujuan kajian di atas, bab ini akan membincangkan mengenai metodologi yang diguna

oleh pengkaji semasa menjalankan kajian, instrumen kajian dan tatacara pengumpulan

data.

12

8.2 Bentuk Kajian.

Kajian ini merupakan satu tinjauan dan menggunakan penilaian formatif. Data

kualitatif diperoleh melalui pemerhatian ke atas tingkah laku pelajar al-Quran kaedah

Qirāati dan melalui temu ramah bersama pengarah pusat pengajian al-Quran Kaedah

Qirāati Wilayah Patani semasa proses menjalankan kajian. Penyelidik berandaian

bahawa pembelajaran al-Quran kaedah Qirāati ini dapat memberi kesan yang

memuaskan dalam membentuk kanak-kanak Muslim di Patani secara umumnya.12 Ini

berdasarkan pencapaian dari kajian perpustakaan dan pemerhatian kegiatan mereka

yang berkenaan dalam hal ini.

8.3 Populasi dan Sampel Kajian.

Dalam menjalankan kajian ini, sampel yang digunakan ialah pelajar-pelajar

Markadh Lughah al-Quran, Yarang, Patani Selatan Thai. Bilangan sampel yang dikaji

ialah seramai 60 dari 175 orang atau 30% yang dipilih terdiri daripada dua kumpulan

pelajar iaitu 30 orang pelajar lelaki dan 30 orang pelajar perempuan.

8.4 Instrumen Kajian.

Terdapat tiga instrumen digunakan dalam kajian ini iaitu;

8.4.1 Perpustakaan.

Instrumen ini dilakukan oleh penyelidik melalui kaedah analisis dokumentasi

seperti dokumen yang dibagi oleh pengarah Markadh Lughah al-Quran, Yarang, Patani.

Buku yang berkaitan dengan kaedah pengajaran dan pembelajaran al-Quran yang

didapati dari perpustakaan Universiti Malaya, Kuala Lumpur, Malaysia. Dan dapat juga

12 Ismail Sulaiman Samoh, ( 2011), “Pembelajaran Al-quran Kaedah Qirāati Di Patan”i: Peranan Dalam Membentuk Kanak-kanak Muslim, Temubual, 7 Oktober.

13

dari jurnal-jurnal ilmiah yang berkaitan dengan pengajaran dan pembelajaran al-Quran

yang boleh muat turun dari laman sesawang.

8.4.2 Pemerhatian.

Instrumen ini dijalankan secara tidak langsung sepanjang proses pengajaran dan

pembelajaran berjalan para pelajar di institusi pengajian al-Quran itu. Dan kaedah

pemerhatian ini dapat dilakukan oleh penyelidik dengan tidak penyertaan dan kawalan

terhadap kanak-kanak di beberapa tempat yang mengadakan pembelajaran al-Quran

melalui kaedah Qirāati.

8.4.3 Soal selidik.

Soal selidik juga merupakan satu instrumen yang digunakan oleh pengkaji untuk

mendapatkan maklumat di mana pengkaji mengedarkan borang soal selidik kepada 15

orang guru dari 3 pusat pengajian al-Quran kaedah Qirāati untuk menjawab. Soal

selidik dilakukan terhadap sampel untuk mengetahui tahap pemahaman dan

pengalaman mereka terhadap peranan membentuk kanak-kanak Muslim melalui

pembelajaran al-Quran kaedah Qirāati.

8.5 Prosedur Pengumpulan Data

1. Sebelum penyelidikan dijalankan, penyelidik perlu memohon pengesahan tajuk

daripada penyelia di Akademi Pengajian Islam Universiti Malaya.

2. Pengkaji akan memberikan borang soal selidik kepada para guru di 3 pusat pengajian

al-Quran kaedah Qirāati untuk mengukur kefahaman, sikap dan persepsi mereka

terhadap peranan pembelajaran al-Quran kaedah Qirāati.

14

3. Pemerhatian pula akan dilakukan semasa aktiviti pengajaran dan pembelajaran

berlangsung untuk melihat sikap dan tingkah laku pelajar yang lahir dari peranan

pembelajaran al-Quran kaedah Qirāati.

4. Pengkaji juga akan menjalankan temu bual bersama dengan sampel iaitu ketua

persatuan Qirāati Wilayah Patani dan dia adalah pensyarah istimewa Qirāati yang

berpengalaman 6 tahun dan juga dengan pengurus pusat pembelajaran al-Quran yang

telah tersebut pada skop kajian.

8.6 Prosedur Analisis Data

Penganalisisan data menggunakan analisis kuantitatif dan kualitatif. Bagi tujuan

ini dua bentuk ujian telah diadakan iaitu soal selidik berstruktur yang sudah

menyediakan jawapan untuk responden menjawab13dan temu bual juga diguna secara

berstruktur. Maklumat yang diperoleh daripada borang soal selidik, temu bual dan hasil

pemerhatian dianalisis dengan menggunakan data kuantitatif dan kualitatif. Hasil

analisis yang diperoleh ini akan ditunjukkan dalam bentuk jadual. Dalam kaedah

kuantitatif, penyelidik membuat penganalisisan berdasarkan daripada dua kumpulan

pelajar iaitu75 orang pelajar lelaki dan 75 orang pelajar perempuan di 3 buah pusat

pembelajaran al-Quran kaedah Qirāati, wilayah Patani Selatan Thai.

8.7 Rumusan

Dalam bab ini, pengkaji menggambarkan proses pelaksanaan kajian yang berkaitan

dengan reka bentuk kajian, sampel dan populasi, instrumen kajian dan prosedur

pengumpulan data. Hasil analisis dari ujian soal selidik boleh digunakan sebagai rujukan

oleh orang yang berkaitan dalam bidang pembelajaran dan pengajaran al-Quran di

kalangan Masyarakat Islam untuk menjalankan pemulihan selanjutnya.

13 Ahmad Sunawari Long, (2009), “Pengenalan Metodologi Penyelidikan Islam”, Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia, h.66.

15

9.0 PECAHAN BAB

Bab 1: Pengkaji akan mengisi pendahuluan, latar belakang kajian, permasalahan kajian,

objektif kajian, kepentingan kajian, skop kajian, ulasan kajian lepas dan

metodologi kajian.

Bab 2: Pengkaji akan menurun padanya kerangka teori yang menjadi asas kepada kajian

yang akan dijalankan. Maka pengkaji akan menyatakan tentang latar belakang

kaedah-kaedah pengajaran dan pembelajaran al-Quran yang diguna dalam

masyarakat Islam, Pembangunan pusat pengajian Qirāati, tujuan dan sistem

pelaksanaannya.

Bab 3: Pengkaji akan memuat turun berkaitan dengan fokus utama kajian. Di sini akan

dinyatakan berkaitan dengan sistem pengajian al-Quran kaedah Qirāati di Patani,

teknik dan taktik pelaksanaannya dalam mengajar, pengelasan pelajar, kurikulum

mengajar dan sistem penilaiannya.

Bab 4: Pengkaji akan menyatakan tentang penemuan dan penganalisis maklumat yang

didapati dari kajian. Maka di sini akan menyatakan mengenai maklumat yang

dapat dari temu ramah, soal selidik, pemerhatian dan dokumen-dokumen yang

dapat semasa menjalankan kajian.

Bab 5: Pengkaji akan pengakhiran kajian dengan membuat rumusan kenyataan masalah

yang didapati semasa membuat kajian dan akan di ikuti dengan cara

penyelesaian buat sebagai cadangan.

10.0 PERANCANGAN MASA DAN BELANJAWAN

Kajian ini akan menjalankan beberapa langkah aktiviti mulai dari pembinaan

tajuk sehingga dapat menulis laporan awal sampai laporan akhir. Jadual kerja kajian ini

dirangka berdasarkan kepada keupayaan penyelidik, kos yang ditanggung dan tempoh

16

penyerahan laporan.14 Berikut ini adalah jadual perancangan masa yang diguna dalam

proses kajian ini:

Tahun Sesi: 1 2011/2012 Bulan dan Minggu

Aktiviti Projek Oktober November Disember Januari1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

Ulasan keputusan penyeliaPengumpulan data sekunderBengkel awalanKajian lapanganMemasukkan data ke komputerMenganalisis dataBengkel pertengahanMenulis draf laporanBengkel akhir projekMenulis laporan akhir

Belanjawan untuk penyelidikan

Tahun akademi 2011/2012

NO PERBELAJAAN RM1 Alatan dan bahan cetakan 171

Kertas A4 Putih (1 rim x RM 11) 11Toner Pencetak (1 unit x RM 250) 250Alat tulis dan buku catatan 10

2 Bayaran Honorarium 25Cenderamata untuk Responden ( 20 set x RM1) 20Cenderamata untuk Pembantu penyelidik 5

3 Pengangkutan 120Elaun Perjalanan (1 kali X RM 60 X 2 kali) 120

4 Himpun 316

11.0 PENUTUP

Pembelajaran al-Quran merupakan suatu perkara yang penting dalam

mewujudkan sebuah masyarakat yang aman, damai dan makmur. Ia telah dilakukan

14 Ahmad Sunawari Long, (2009), “Pengenalan Metodologi Penyelidikan Pengajian Islam”, Bangi:Universiti Kebangsaan Malaysia, h.46.

17

sejak al-Quran diturunkan, Nabi S.A.W dapat mengajar para sahabatnya dan diajar

berturun temurun dari zaman ke zaman sehingga ke hari kiamat. Pembelajaran al-Quran

mempunyai kaedah yang berbagai yang disusun oleh para ulama yang dahulu serta

diperbaiki oleh ulama yang terkemudian untuk mendapat dan penghasil cara-cara atau

metode yang lebih sesuai dan berkesan. Sama ada kesan dalam sesi bacaan, hafalan,

pemahaman dan kesan dalam membentuk ahli masyarakat yang stabil dan direḍai Allah.

18