Pembentangan Modul: Proses Penterjemahan dalam bidang Penyarikataan

PENGENALANModul ini bertujuan untuk: •Menganalisa proses kerja terjemahan audio-visual. •Memperkenalkan hubungan kerja antara penterjemah dengan pihak-pihak yang terlibat.•Membincangkan peranan dan tanggungjawab pihak-pihak tersebut serta jenis komunikasi yang terlibat.

• Proses hubungan kerja antara penterjemah dengan pelanggan• Proses penterjemahan dalam bidang penyarikataan

Bidang kajian: Terjemahan audio-visual • Jenis: sarikata dalam media audio-visual• Genre: drama bersiri/filem

Fokus Modul

DEFINISI SARIKATAMenurut Puteri Roslina (1992:147), sarikata ialah dialog atau pengucapan daripada suatu bahasa sasaran dalam sesebuah rancangan yang dibuat dalam bentuk tulisan dan ditindih di atas layar filem atau skrin televisyen serta bersinkronis dengan dialog atau pengucapan bahasa sumber.

Díaz Cintas (2006) pula mendefinisikan penyarikataan sebagai amalan terjemahan (translation practice) yang melibatkan pentafsiran bertulis yang biasanya dipaparkan di bahagian bawah skrin, dimana dialog asal yang diucapkan oleh penutur yang berbeza diterjemahkan kepada bahasa sasaran, berserta dengan maklumat lisan lain yang juga muncul dalam skrin (huruf-huruf, banner, sisipan) atau yang dipancarkan secara aural dalam runit suara seperti lirik lagu.

Pihak-pihak yang terlibat

Penterjemah Klien

Syarikat Terjemahan

1. 2.

3.

Ketua Editor Akauntan

CEO/Pengarah

Pengurus Projek Pengurus IT

Ahli Penterjemah/ “subtitler”/

Editor

Syarikat Terjemaha

n

Jenis 1

Jenis 2

Syarikat Terjemahan

Ahli PenterjemahSyarikat Terjemahan bertindak sebagai agen yang mendapatkan tugasan untuk ahli penterjemah, tidak terlibat dalam proses penterjemahan dan hanya mengutip komisen bagi setiap terjemahan dokumen mengikut peratusan yang telah ditetapkan.

Syarikat Terjemahan bertindak sebagai pelaksana utama, dimana penterjemah memainkan peranan sebagai ahli dibawah lindungan organisasi.

Pihak-pihak yang terlibat Peranan dan Tanggungjawab

• Memahami arahan terjemahan yang diberikan oleh pengurus projek/klien• Mentafsir/ menganalisis teks sumber/ Memilih pendekatan sesuai• Memberi/menerima surat perjanjian tugasan• Membuat perancangan masa dan jadual penyiapan tugasan• Menterjemah, menyunting• Menepati masa dalam penyerahan tugasan

• Memberi latar belakang penterjemah (jenis teks, bahasa yang terlibat, hala bahasa) kepada pelanggan (jika diminta)

• Menetapkan harga perkhidmatan, cara penghantaran teks• Menyunting teks yang telah diterjemahkan sebelum dihantar kepada

pelanggan.• Menawarkan perkhidmatan terjemahan dan pelbagai perkhidmatan lain• Menyediakan surat perjanjian

• Membandingkan perkhidmatan yang ditawarkan • Memahami tawaran syarikat dan melafazkan apa yang dihendaki dalam

perkhidmatan tersebut dengan jelas• Perundingan (jenis teks, tempoh penyiapan tugasan, dll)• Menerima perjanjian tugasan• Membuat bayaran (contohnya, bayaran deposit)

Peranan dan Tanggungjawab

Penterjemah

Syarikat Terjemahan

Pelanggan

Penterjemah(Translator)

A.

Pelanggan langsung (Direct

Client)

Hubungan kerja antara Penterjemah dengan Klien

1

2 - Pelanggan menetapkan jenis, format fail dan

tempoh penyiapan tugas.

- Membuat pembayaran

- Penterjemah memberi perkhidmatan penterjemahan +

penyuntingan.- Harus memiliki: Komputer, akses internet, perpustakaan rujukan/perisian terjemahan

Tahap Perundingan: Aspek bayaran, tempoh

Penyiapan tugasan

Penghantaran fail dan kenakan bayaran

B.

Syarikat Terjemahan

Pengurus projek membahagikan tugasan

selepas berunding dengan klien.

Penterjemah

Klien/Pelanggan

1

42 3

Menerima tugasan dan menyiapankannya

dalam tempoh masa yang telah ditetapkan.

Pihak Pengurusan Menghubungi syarikat terjemahan untuk mendapatkan perkhidmatan terjemahan.

Menjelaskan format, jenis tugasan dan menetapkan

tempoh penyiapan

tugas

Editor akan memeriksa,

menyunting: 1.Had aksara2.Had masa3.PenggunaanBahasa

Menghantar “finalized files” dan mendapatkan bayaran

Syarikat Terjemahan Penterjemah BebasMempunyai carta organisasi dan pengurusan yang sistematik, pelanggan tetap, staf yang berkemahiran dalam pelbagi jenis pengendalian tugasan dan tenaga pekerja yang mencukupi (penterjemah sepenuh masa dan penterjemah bebas)

Perlu mempunyai kemahiran lain seperti: perakaunan, pemasaran dan pengendalian harian sistem komputer (melindungi data dengan membuat sandaran fail (backup files)

Mengendalikan pengurusan projek terjemahan, berinteraksi secara langsung dengan pelanggan, membayar penterjemah dan mendapatkan bayaran daripada pelanggan.

Memasarkan khidmat menterjemah untuk mendapatkan pelanggan, menerangkan proses terjemahan kepada pelanggan, merundingkan bayaran secara langsung dengan pelanggan

Fail yang telah diterjemahkan akan dihantar untuk proses penyuntingan (termasuk subtitling): bayaran yang diterima biasanya, 40%- 50% daripada upah asal.

Penterjemah menterjemah + arrange subtitle + menyunting: dua kali ganda lebih daripada upah yang dikenakan oleh syarikat terjemahan.

Perbezaan: Syarikat terjemahan dan Penterjemah bebas (Independant translators)

Proses PenterjemahanMenerima fail dan video

Membaca teks sumber & Menonton video

Menganalisis dan membuat kajian cerita

Menterjemah (draft)

Menyunting

Menyemak dan menyelaraskan sarikata dengan video

Memuat naik fail terjemahan

Aktiviti penyarikataan dipengaruhi oleh kerangka amalan kerja. Contohnya di negara Barat, penyari kata (subtitler) akan menterjemah keseluruhan teks skrip, kemudiannya baru disunting dan diringkaskan ayat agar disesuaikan dengan kekangan masa dan ruang manakala di Malaysia pula, ringkasan dan pemilihan dialog dibuat sebelum menterjemah.

Cabaran dalam proses terjemahan sari kataPerlu ada kohesi dan koheren antara mesej audiovisual dan teks yang diterjemahkan:

1. Kekangan ruang- menghasilkan terjemahan yang sesuai dengan ruang yang diberi mengikut ketetapan yang ditentukan

She’s out there fighting for our cause. Your cause.

She’s out there fighting for our cause. Your cause.

2. Kekangan masa- saat dimana sari kata dipaparkan pada skrin harus bersinkronis dengan ujaran yang disebut oleh penutur asal.

Dialog asal Terjemahan

I didn’t tell you to activate them.-I didn’t.

01:40:104 --> 01:40:175 01:37:53,54 --> 01:37:54,94

Apa yang kau telah lakukan?Aku tidak menyuruhmu untuk mengaktifkannya.

Dialog asal (2.37 saat) Terjemahan (1.25 saat)

Penterjemah Profesional Mengenalpasti peraturan dan struktur pasaran dalam bidang terjemahan Memperolehi pengetahuan dan kemahiran untuk menjadi seorang penterjemah yang

baik. Mempunyai penguasaan bahasa yang baik dalam bahasa-bahasa yang terlibat. Mempunyai kesungguhan dan keinginan untuk memperbaiki diri. Harus prihatin terhadap isu-isu semasa dan mendalami subjek yang diterjemahkan. Senarai perisian terjemahan: 1. Citcat2. SYSTRAN3. Pusat Rujukan dan Persuratan Melayu4. Terjemahan Google

Perisian Terjemahan Mesin terdiri daripada kamus dan algoritma untuk membentuk ayat mengikut peraturan tatabahasa sesuatu bahasa. Ia hanyalah menukarkan perkataan dan frasa dari satu bahasa kepada bahasa yang lain dan hasilnya tidak begitu sempurna.

KesimpulanPenterjemahan sari kata merupakan suatu bidang yang agak mencabar tetapi penuh dengan keseronokan. Sesorang penterjemah boleh memilih untuk bekerja sendiri ataupun dengan syarikat terjemahan, bergantung kepada keperluan dan kemahiran masing-masing.

Dollerup (1974: 198) menyatakan bahawa, translators need a complete knowledge of the subtler shades of meaning in foreign words or phrases and should remember the pitfalss of failing to recognize them.

Akhir kata, untuk menghasilkan terjemahan yang baik dan tugsan yang memuaskan, selain daripada membina hubungan erat dengan pelanggan dan mempunyai kompetensi menterjemah, penilaian kualiti juga berdasarkan pemahaman penonton terhadap hasil terjemahan tersebut.

Rujukan

• Abdullah Hassan dan Ainon Mohd. (2005). Teknik dan teori

terjemahan. Kuala Lumpur: Persatuan Penterjemah Malaysia

• Puteri Roslina Abdul Wahid. (2012). Meneroka Penterjemahan

Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya

• Cintas, J. D. (2005). Back to the Future in Subtitling. Marie Curie

Euroconferences MuTra: Challenges of Multidimensional Translation.

University of Saarland

• http://www.ehomemakers.net/my/article.php?id=67