pengaruh kedatangan islam terhadap sosiobudaya

8/17/2019 Pengaruh Kedatangan Islam Terhadap Sosiobudaya

1/64


2/64

PengaruhKedatanga

n Islam TerhadapSosiobuda

ya

Pendidikan

Kesenian

Bahasadan

Kesusateraan

Gaya hidup


3/64

Pendidikan

Tidakforma

l

Formal

Pendidikan


4/64

Terdapat dua jenis pendidikan yang diamalkan oleh

orang melayu iaitu:

Pendidikan tidak formal

Pendidikan tidak formal bermaksud pendidikan awal

atau asuhan yang berlaku dalam institusi keluargaSistem ini masih diamalkan dalam keluarga orang

melayu hingga hari ini

Pendidikan ini menekankan tentang pengajaran ! nilai"

nilai moral serta pembelajaran melalui pendengaran!penglihatan dan pemerhatian

#ontoh latihan pemerhatian yang kanak $kanakbelajar ialah dalam bidang pertanian! perikanan!kraf

tangan dan pertukangan

Pendidikan


5/64

Ibu bapa mengajar anak mereka tentang hal"hal keagamaan!kelakuan dan adat resam! sikap bersopan santun dan %aramenjaga maruah

&ilai $nilai budaya ini diserapkan melalui %erita"%erita lisan! seperti%erita binatang dan %eritan jenaka kerana %erita"%erita ini palingdigemari kanak"kanak

#ontoh %erita nilai murni ialah %erita anjing dengan bayang"bayang! arnab dengan kura"kura serta burung gagak dan sebuahkendi

Kanak"kanak juga turut mempelajari pantang larang dan adatistiadat melalui pergaulan sosial

#ontohnya! mereka dinasihatkan agar tunduk sambil menghulurtangan apabila lalu hadapan orang lain

Pendidikan formal ini juga disampaikan melalui pantun!

peribahasa dan teka teki

#ontohnya !


6/64

Peribahasa Pantun Teka-teki

Siakap senohonggelama ikan duri!ber%akap bohonglama"lama men%uri

Gugur kelapamenimpa batu!Santan dibuat gulaitoman'(ormat ibu bapa

sepanjang waktu!(idup berkat )amanber)aman

*pakah binatangyang berdarah hitamserta mempunyai + janggut dan satutulang,

-awapan: sotong


7/64


8/64

Pendidikan formal

• Pendidikan yang berkaitan dengan keagamaan

se%ara langsung atau melalui perantaraan

institusi yang tertentu

• Pendidikan ini dilaksanakan sejak )aman

sebelum kedatangan Islam berasaskan tradisi(indu"Buddha


9/64

Pada masa itu! bidangpendidikan hanya

didominasikan olehgolongan istana dan

golongan atasan

Istana dijadikan pusatpengajian

Pendidikandisampaikan oleh

golongan pendeta atauguru khas untuk

memberikan

pengajaran kepadabakal pemerintah danpembesar kerajaan

Selepas kedatanganIslam! pendidikan

formal berkembangpesat dan tidak lagi

terhad kepada

golongan atasansemata"mata

Pendidikan berkaitankeagamaandilaksanakan di istana!masjid! rumah ! surau!madrasah dan pondok

Pendidikan berkaitanal".uran pula

diberikan di rumah

Pengajian inidilaksanakan di rumahguru al".uran ataudikenali sebagai tok

guru

Istana berfungsisebagai pusat

pendidikan dan ilmupengetahuan

Buktinya! perananistana /elaka sebagai

pusat pengajianagama


10/64

Perkembangan pesat dalam bidang pendidikanIslam di /elaka sangat dipengaruhi olehkewujudan ramai ulama serta pendakwah

asing0lama"ulama ini terdiri daripada bangsa

Benggali! *rab! Parsi dan Gujerat

/ereka ke /elaka kerana kerajaan inimemberikan perhatian sewajarnya kepadaperkembangan ilmu

/alahan minat pemerintahannya terhadap ilmu

pengetahuan menjadi faktor penarik yangpenting


11/64

Peranan Istana

Peranan

istana

Tempat menyimpanbuku hikayat yang

penting seperti(ikayat *mir (am)ah

yang disimpan diistana /elaka

Pusat

pendidikandan ilmu

pengetahuan

Pendidikanyang

melibatkansoal

keagamaan

Pendidikan

tentang halpentadbirannegara dan

sistempolitik


12/64

Hikayat AmirHamzah


13/64

Pendidikan formal ini juga dijalankan di masjiddan surau.

/asjid dan surau dijadikan pusat pertemuandan perkumpulan masyarakat untukmengembangkan ilmu"ilmu Islam

1alam pengajian ini! kanak"kanak akan diajardengan ilmu yang lebih formal seperti2kah!tajwid!%ara dan ba%aan semasasembahyang dan perkara"perkara lain Islam

Pada waktu malam!masjid dan surau menjadi

pusat pengajian kepada orang dewasa

Fikah $ memahami Tajwid"sebutan yang betul dalam al".uran


14/64

Sistem pendidikan formal yang lebih sistematikialah pendidikan pondok

Pendidikan ini memberi penekanan kepada ilmu

keagamaan dan menyediakan pelajar untukbertugas sebagai guru agama atau berkhidmatkepada masyarakat

Pendidikan pondok ini mula berkembang diPattani seterusnya di negeri"negeri /elayuseperti Kedah! Kelantan!Terengganu! dan Perlis

*ntara pondok yang terkenal di /alaysia ialah

Pondok Pulau #ondong dan Pondok Kutan diKelantan! Pondok Pulau /anis di Terengganudan Pondok Titi Gajah serta Pondok 3anggar diKedah


15/64

Pondok Pulau #ondong

Pondok Titi Gajah


16/64

Sistem madrasah

/adrasah diperkenalkan pada )aman khalifahBani Saljuk yang merupakan pemrintah Ira4

Pendidikan berdasarkan sukatan pelajar dandilaksanakan se%ara kelas

Terdapat tiga tahap pendidikan iaitu

permulaan!pertengahan serta pengkhususanPendidikan madrasah ini diawasi oleh mudir5Guru

besar6

Perjalanan madrasah diselia oleh sebuah

lembaga! jawatankuasa kewangan dansebagainya


17/64


18/64


19/64

Bahasa dan Kesusateraan


20/64

Bahasa dan kesusasteraan

1alam bidang ini!pengaruh islam yang paling ketaraialah tulisan jawi

Tulisan jawi berasal daripada tulisan *rab5tulisan al".uran6 Kemudian diubah suai bagi menulis perkataan/elayu

Sebelum lahirnya tulisan jawi telah wujud tulisan dalam

sastera /elayu seperti tulisan Palla7a! Kawi 5-awa kuno6!Sunda kuno! Batak dan 8en%ong

Tulisan jawi hasil penyesuaian bahasa melayu dan tulisan*rab menjadi saluran pemba%aan dan penulisan utama

Istilah bahasa /elayu bertambah kesan pengaruh

Bahasa *rab! seperti perkataan adat! hakim! adil! daulat!hukum Kemudiannya ditambah dengan istilah 2kah!tauhid dan tafsir


21/64

Kesusasteraan rakyat disebarkan melalui 9 %ara:

Se%ara lisan

Se%ara lisan dalam bentuk puisi

Kesusasteraan rakyat! disampaikan se%ara lisan seperti %eritaasal"usul yang merangkumi keper%ayaan tentang kejadian alam!nama tempat!tumbuk"tumbuhan dan binatang

*da juga %erita lisan yang menggunakan haiwan sebagai watakutama

1alam masyarakat melayu! binatang yang sangat dikenal ialahSang Kan%il

*da juga %erita jenaka yang memperkenalkan nama" namatertentu untuk menunjukkan watak masing" masing!seperti PakKaduk dan 3ebai /alang yang menunjukkan kebodohan' PakPandir"menunjukkan watak yang lurus dan betul' serta Pak

Belalang dan Si 3un%ai" menunjukkan ke%erdikan dan kepintaran

#erita dongeng memberikan pengajaran"Batu Belah Batu Bertangkup"Bawang Putih Bawang /erah


22/64

Kesusastaraan dalam bentuk puisi ialah -enaka! dongeng danpuisi seperti pantun! gurindam! dan seloka

Setelah Islam datang ke /elaka! penulisan karya telahberkembang

Karya yang dihasilkan dibahagikan kepada 9:"bentuk prosa"bentuk puisi

(ikayat tentang &abi /uhammad:"(ikayat &ur /uhammad

"(ikayat Bulan Berbelah

(ikayat tentang nabi"nabi lain:"(ikayat &abi usof "(ikayat &abi /usa as

#erita tentang para sahabat:"(ikayat *bu Bakar"(ikayat (asan dan (usin

Karya yang penting dan disimpan di Istana /elaka:"(ikayat *mir (am)ah"(ikayat /uhammad *li (ana2ah


23/64

Bentuk prosa:

Syair 1ahulu Kala" ditulis oleh Tengku *mpuan/ariam5di Terengganu6

Perbendaharaan persuratan /elayu telahbertambah dengan terkarangnya karya"karyatersebut

(ikayat saduran ber%orak *rab"Parsi telahterhasil seperti (ikayat *bu &awas dan(ikayat (asan 1amsyik


24/64

Tulisan Kawi

Tulisan Kawi Tulisan Kawi

Tulisan Kawi

Tulisan Palla7a


25/64

Tulisan 8en%ong

Tulisan -awi

Tulisan Sunda Kuno


26/64

TulisanBatak


27/64

Kesenian


28/64

;Kesenian berasal daripada perkataan seni

;Seni bermakna sesuatu yang indah danmenyenangkan sama ada kepada pen%iptanya ataupenatapnya

; Bidang seni sangat luas rangkumannya

; Keindahan ini dapat dirangkumi dalam bidangseperti seni halus ! seni rupa ! seni tampak ! seni

persembahan ! seni tekstil dan busana


29/64


30/64

Gambar *7alokites7ara


31/64

;Setelah kedatangan Islam bidang kesenian muladikaitkan dengan agama Islam

;(asil seni merupakan gabungan antara elemenkeagamaan dengan kehalusan seni tempatan

;*ntara kesenian yang sangat menonjol dalammasyarakat /elayu termasuklah seni bina

;/asyarakat /elayu telah menghasilkan binaanbukan sahaja untuk tempat berlindung tetapi turutmenonjolkan wajah binaan yang sesuai dengankegunaannya


32/64


33/64

#ontoh"%ontoh masjid :

96 Istana 8aja

;Istana raja dibina dengan indah dan

dilengkapi dengan balairung ! tempatpersemayaman diraja ! balai istiadat danseumpamanya

N!"I NA#A #AS$I%Kelantan /asjid Kampung 3aut

/elaka - /asjid Peringgit- /asjid Tengkera


34/64

;Keindahan seni bina istana ini dapat dilihatpada istana /elaka

;Setiap binaan sama ada rumah atau istanapula akan dilengkapi dengan berbagai"bagaihiasan dalaman hasil daripada kemahiran

seni ukir

;Sebelum kedatangan Islam ! motif ukuranadalah berdasarkan binatang &amun !

setelah kedatangan Islam motif ukuran initelah berubah kepada motif tumbuh"tumbuhan ! bunga"bungaan dan geometri


35/64

#*&1I B*T0 P*(*T

#*&1I B=8=B0108


36/64

*&GK=8 >*T


37/64

IST*&* /?3*K*


38/64


39/64


40/64

/*S-I1 T?&GK?8* !

/?3*K*


41/64

/*S-I1 P?8I&GGIT ! /?3*K*


42/64

/*S-I1 K*/P0&G 3*0T !K?3*&T*&


43/64

80/*( /I&*&GK*B*0


44/64

80/*( TI*&G


45/64

80/*( /0*8


46/64

80/*( /?3*K*


47/64

80/*( P?8*B0&G 3I/*1I

/?3*K* 1*& -=(=8


48/64

Kesenian epigra2

Kesenian epigra2 seperti batu nisan dan batubersurat

Batu bersurat terengganu boleh dilihat sebagaisatu hasil seni terutamannya dari sudut senitulisannya

S i t li


49/64

Seni tulisan5Seni khat @Kaligra26

Seni tulisan Islam dikenali sebagai khat atau&ali'ra(

*sasnya!tulisan khat digunakan sebagaihiasan di masjid madrasah !batunisan!tembikar dan sebagainya

-enis tulisan yang sering digunakan oleh orangmelayu ialah jenis kuh2 dan nasakh


50/64

K(*T&*S*K(

K(*T 8I.A*(


51/64

K(*T K0FI

K(*T 1I>*&I -*3I

K(*T K(030T(

K(*T F*8ISI


52/64

Seni Persembahan*ntara seni persembahan yang mempengaruhi unsur Islam

ialah:


53/64

rabanaPukulan kompang

Tarian dabus Tarian mak inang


54/64

Gaya hidu


55/64

!A)A HI%*P

» Kesan yang paling besar kepadamasyarakat Melayu Melaka ialah

kesan Islam terhadap sistem hidup

orang Melayu secara keseluruhannya.

»Hal ini disebabkan oleh perubahanprinsip kepercayaan atau akidah

kepada syariah dan akhlak.


56/64

»Dikalangan pemerintah, amalan protokol

(hijabah) yang dijalankan turut

menggambarkan pengaruh ani !maiyyah.

»Dalam pelantikan dan pertabalan raja

sebelum kedatangan Islam, adatpembacaan ciri iaitu kata"kata hikmat dan

suci dalam bahasa #anskrit diadakan.

»#etelah kedatangan Islam, kandungan ciri

dimansuhkan.

$erdapat adat seperti la%a& ikrar oleh sultan


57/64

»$erdapat adat seperti la%a& ikrar oleh sultan

dan pembesar dalam majlis pertabalan raja. Ini

sama dengan proses baiah (perjanjian untuk

memberi ketaatan) yang diajar dalam Islam.

»'pabila sultan mangkat, pelantikan pengganti

baginda akan dijalankan sebelum istiadatpemakaman.

»erkara ini ditiru daripada peraturan yangdimulakan oleh para khali%ah pada &aman ani

!maiyah.

»Dalam hasil ajaran Islam hubungan antara indiidu dan


58/64

»Dalam hasil ajaran Islam, hubungan antara indiidu dan

pertalian kekeluargaan yang rapat diadakan untuk menjamin

kesejahteraan hidup.

»*ontoh+

(i) Menghormati ibu bapa dan orang yang lebih tua.

(ii) Menganggap jiran sebagai anggota keluarga

sendiri. (iii) $erdapat panggilan tertentu untuk orang yang

lebih tua dalam

sesebuah keluarga.

(i) ara tetamu dilayan dengan hormat dan sering

dihidangkan

dengan makanan dan minuman.

» rang yang datang ber&iarah hendaklah


59/64

» rang yang datang ber&iarah hendaklah

memberi salam dan tuan rumah hendaklah

menja-abnya.

» $etamu dan tuan rumah kemudiannya akan

bersalam"salaman dan kanak" kanak hendaklah

mencium tangan orang yang lebih tua daripadamereka.

» #emasa hendak makan dan minum, ungkapan

bismillah yang bermaksud dengan nama 'llahmestilah dibaca.


60/64


61/64

Pada pendapat anda, ba'aimanakahseseoran' pemimpin dapatmemban'unkan sektor pendidikan dine'ara kita supaya #alaysia dapat

berdiri setandin'an den'an ne'ara-ne'ara lain

/enyediakan infrastruktur lengkap

/enubuhkan institusi pengajian tinggi yangbanyak

/enggalakkan penggunaan I#T dan Teknologi

/enambaikkan sistem peperiksaan di

/alaysia

Soalan KB*T


62/64

S=*3*& KB*T.Pada pendapat anda, men'apakah unsur kesenian di

#alaysia patut di/arisi oleh 'enerasi hari ini

0amban' jati diri ban'sa

"-ati diri bangsa yang terdapat pada generasi hari ini membolehkan identiti negara

kita diketahui oleh masyarakat negara lain Ini adalah kerana negara kita mempunyaimasyarakat yang mempunyai jati diri yang unik dan istimewa dari segi adat! bahasa!budaya! agama dan sebagainya #ontohnya! negara kita mempunyai pelbagai bangsayang mempunyai keistimewaan mereka yang tersendiriBenarlah bahawa unsurkesenian merupakan lambang jati diri bangsa yang patut diwarisi oleh generasi hariini agar keseniaan negara kita tak lekang dek panas tak lapuk dek hujan

Bukti ketin''ian tamadun - Generasi yang bertamadun tinggi akan membawa negara kita selaras dengannegara"negara maju yang lain dipersada dunia (al ini sekaligus dapat memajukannegara kita dan membolehkan kita men%apai wawasan 99 #ontoh bukti ketinggiantamadun negara kita ialah penemuan %andi"%andi dan artifak"artifak (indu"Buddha di3embah Bujang Tuntasnya! 3embah Bujang telah membuktikan bahawa negara kitamempunyai tamadun yang tinggi

1arisan ban'sa


63/64

'

" 0nsur kesenian di /alaysia amat penting untuk diwarisi olehgenerasi hari ini Ini adalah kerana ! kesenian /alaysia amat unik #ontohnya ! melalui seni tari kita mempunyai tarian /ak ong !

tarian apin ! tarian Gamelan dan sebagainya Sekiranyakesenian ini dilupakan oleh generasi pada hari ini ! nes%aya

kesenian ini akan pupus dan generasi akan datang tidak lagimengetahuinya =leh demikian ! generasi hari ini mestilahmewarisi kesenian"kesenian di negara kita agar tidak pupus Pepatah /elayu ada mengatakan yang lama dikelek ! yang

baharu didukung

#en'elakkan kepupusan

"0nsur kesenian perlu diwarisi oleh generasi pada hari ini adalah bagimengelakkan kepupusan Sekiranya kesenian negara kita pupus ! identitiserta kesenian "kesenian negara kita tidak akan lagi diketahui oleh negaralain dan ini boleh membuatkan negara kita menjadi mundur dan ditelan dek)aman 1alam arus pemodenan ini ! masyarakat negara kita perlulahmenyeimbangkan kesenian pada )aman moden ini dan kesenian tradisional


64/64

Sekian terima kasih

pengaruh kedatangan islam terhadap sosiobudaya

Documents