kesedaran kepelbagaian sosiobudaya

7/23/2019 Kesedaran Kepelbagaian Sosiobudaya

http://slidepdf.com/reader/full/kesedaran-kepelbagaian-sosiobudaya 1/98

BAB 2:

KESEDARAN KEPELBAGAIAN

SOSIOBUDAYA

Chia Ee Chiam

Pang Huei Ling

Quek Hui Inn

5 PISP !"# BC# PK$ 2%&5



2'% Pengena(an

) a(a*+ia mem,un*ai (e-ih .a/i,a.a 2%% kum,u(an e0nik'

) u/i. .i +ek1(ah ha/u+ .i.e.ahkan ke,a.a ke,e(-agaian

+1+i1 -u.a*a .a(am ma+*a/aka0'

) Da,a0 -e(aa/ .a(am +ua+ana *ang k1n.u+i3 4a(au,un

-e/ha.a,an .engan mu/i. .a/i kaum *ang -e/(ainan'

) Dengan a.an*a ,emahaman 0e/ha.a, +1+i1-u.a*a

ma+*a/aka0 (ain me/eka akan .a,a0 men*emai +e/0a

mengama(kan ,e/a+aan h1/ma0 -eke/a+ama .an

01(e/an+i an0a/a +a0u kaum .engan kaum *ang (ain'



2'& Bang+a

2.1.1 Konsep Bangsa) Menurut John Stuart Mill,

“Bangsa merupakan rumpum manusia yangterikat oleh rasa taksub bersama dan lebihrela bekerjasama sesama mereka,berbanding dengan rumpun bangsa yang lain. ”

) Menurut Kamus Dewan,

“ Bangsa merupakan sekumpulan orang yangmempunyai ciri-ciri kebudayaan, nilai dan

aspirasi yang sama. ”



) Pem-en0ukan ma+*a/aka0 -e/in0eg/a+i ma0(ama0 u0ama

.a(am menge/a0kan hu-ungan an0a/a ma+*a/aka0 e0nik

-u.a*a .an agama .i a(a*+ia un0uk me(ahi/kan -ang+a

a(a*+ia'

) Pemahaman 0e/ha.a, i.en0i0i -ang+a a.a(ah ,en0ing .a(am

,/1+e+ mengukuh +e/0a menge/a0kan hu-ungan e0nik .a(am

ka(angan ,e(-agai ma+*a/aka0'

) Ke0i.ak3ahaman 0en0ang i.en0i0i -ang+a akan menim-u(kan

+ika, ,/eu.i+ +0e/e10ai, .an e0n1+en0/ik *ang akhi/n*a

menim-u(kan .i+k/imina+i +1+ia('



) Ke-e/ke+anan .engan a.an*a ke3ahaman 0e/ha.a,

i.en0i0i -ang+a *ang -e/-i(ang kaum akan me4uu.kan+emanga0 +a(ing h1/ma06mengh1/ma0i -eke/a+ama .an

01(e/an+i'

) In0eg/a+i +1+ia( ia(ah +a0u ,/1+e+ men*a0u,a.ukan

,e(-agai ke(1m,1k me(a(ui +a0u i.en0i0i -e/+ama .engan

mengha,u+kan ,e/-e7aan .an i.en0i0i ma+*a/aka0'

) In0eg/a+i akan 4uu. a,a-i(a ah(i6ah(i +e+ua0u ma+*a/aka0

.a,a0 mene/ima 8i/i ah(i (ain 0an,a mengam-i( ki/a i.en0i0i

.an a+a( u+u( me/eka'



a.) Integrasi melibatkan Akulturasi

) Sa0u ,/1+e+ .i mana -e/(aku ,e/u-ahan .an ,inam6

meminam un+u/ ke-u.a*aan') mi+a(n*a menggunakan -aha+a *ang +ama +u,a*a

in0e/+ka+i +1+ia( me/eka 0i.ak .iganggu 1(eh ,e/-e7aan

.an +em,a.an kum,u(an'

b.) Integrasi melibatkan Asimilasi

) A+imi(a+i me/u,akan ,/1+e+ a,a-i(a kum,u(an min1/i0i

kehi(angan i.en0i0i kum,u(ann*a .an .i+e/a, 1(eh

kum,u(an *ang .1minan .a/i +egi ke-u.a*aan .an +1+ia('

i'$ A+imi(a+i -u.a*a ii'$ A+imi(a+i +0/uk0u/



i'$ A+imi(a+i -u.a*a

ia(ah ,/1+e+ .i mana kum,u(an min1/i0i mem,e(aa/i

8i/i6 8i/i ke-u.a*aan ma+*a/aka0 +e0em,a0 un0uk

.iama(kan .a(am kehi.u,an +eha/ian'

i+a(n*a 8a/a -e/,akaian -aha+a .an a.a0 /e+am'

Ha( ini 0i.ak -e/makna kum,u(an min1/i0i akankehi(angan i.en0i0i e0nikn*a'

ii'$ A+imi(a+i +0/uk0u/

me/u,akan ,/1+e+ .i mana kum,u(an min1/i0i

-e/a*a men*e/0ai in+0i0u+i u0ama .an ak0i9i0i +1+ia(

.a(am ma+*a/aka0 .1minan'



c.) Integrasi melibatkan Amalgamasi

) P/1+e+ ,en*a0uan ,e(-agai kum,u(an e0nik .a/i +egi -i1(1gi'

) Da(am ,/1+e+ ini +emua en0i0i ke-u.a*aan ,e(-agai

kum,u(an .i8am,u/a.ukkan me(a(ui ,e/kah4inan 8am,u/

*ang akan me(ahi/kan +a0u -ang+a -aha/u'

) P/1+e+ ini han*a -1(eh -e/(aku +eki/an*a kum,u(an

.1minan mem-ena/kan .an mengga(akkan kum,u(an

min1/i0i -e/-ua0 .emikian'

) anaka(a kum,u(an min1/i0i 0i.ak .i,ak+a -e/-ua0 .emikian'



2.2 Bahasa

) e/u,akan +a0u +i+0em k1munika+i *ang

menggunakan bunyi a0au simbol' em,un*ai

+0/uk0u/ 0e0a,i ,enge/0ian 0i.ak -1(eh .igunakan

+e4enang64enangn*a'

) A.a(ah +a0u +e0 +im-1(6+im-1( .an a0u/8a/a6a0u/8a/a

*g .i+u+un -e/+ama .engan kae.ah *g -e/makna.i0am-ah .gn +i+0em k1munika+i *g k1m,(ek+'

!C1(e &;$



) Fungsi bahasa:

Un0uk menggambarkan suasana a0au menyampaikanmaklumat an0a/a ,enu0u/ .an ,en.enga/'

!3ung+i komunikatif $

Su,a*a ,en.enga/ menyambut'

!3ung+i apelatif $Un0uk menyampaikan perasaan .an fikiran'

!3ung+i akspresif $

Un0uk menaaku( kebijaksanaan'

!3ung+i kognitif $



) Baha+a -e/+i3a0 dinamik) Ke/ana -e/+e+uaian .engan ke(1m,1k ma+*a/aka0 .an ,e/e.a/an

ma+a'

) Baha+a menga(ami perubahan

–Ke/ana ,e/(u men*e+uaikan ke,a.a 1/gani+a+i

+1+ia( .an ,1(a6,1(a ,e/anan +1+ia( .a(am

+e+ua0u ma+*a/aka0'

–S,0: ,en2a2ahan5 ,e,e/angan5 ke(a+ +1+ia(5e0nik5 umu/5 +ek+5 ,eke/2aan5 +0a0u+ ek1n1mi5

umu/<<



BAHASA

) An0a/a -aha+a u0ama *ang .igunakan .i a(a*+ia

ia(ah:

) Baha+a e(a*ukaum e(a*u

) Baha+a Cina kaum Cina) Baha+a "ami( kaum In.ia



BAHASA

BAHASA

ELAYU

BAHASACINA

BAHASAINDIA

HOE



KEBALI



BAHASA

INDIA



KEBALI



) Baha+a mu.ah .i,enga/uhi 1(eh unsur dialek'

) O/ang e(a*u -e/0u0u/ .a(am -aha+a e(a*u 0e0a,i .ia(ek an0a/a

nege/i a.a(ah -e/-e7a'

) O/ang In.ia -e/0u0u/ .(m -aha+a "ami( *g .iam-i( .a/i nega/a "ami(

Na.u'

) O/ang Cina ,u(a .ikena(,a+0i me(a(ui kum,u(an ,enu0u/ me/eka'



U+aha meningka0kan ,engua+aan -aha+a mu/i.:

) Sekolah a!asan) = a(i/an +ek1(ah *g -e/-e7a .i .(m +e-uah ka4a+an'

) u/i. ,e(-agai ke0u/unan .a,a0 -e/k1munika+i .(m -aha+a

ke-ang+aan'

) Da,a0 memahami -u.a*a -aha+a +e/0a ,emiki/an /akan .a/i,a.a

kaum (ain'

) enganu/kan ,e(-agai ak0i9i0i

– Ak0i9i0 ,e/0an.ingan ,e/-aha+an +*a/ahan

,i.a01



2.3 STRUKTUR MASYARAKAT / KELAS

SOSIAL

) a+*a/aka0 me/u,akan +eke(1m,1k -e+a/ manu+ia *ang

hi.u, +a(ing -e/hu-ungan .an -e/gan0ungan -e/a+a+kan

+a0u -u.a*a +e/0a -i.ang 0e/0en0u .an mem,un*ai ma0(ama0

*ang +ama

) R1u8ek .an >a//en !&?$ @ ma+*a/aka0 +e-agai +a0u

kum,u(an manu+ia *ang -e/hu-ung +e8a/a 0e0a, .an

0e/+u+un .a(am mana(ankan ak0i9i0i +e8a/a k1(ek0i3 .an

me/a+akan -aha4a me/eka hi.u, -e/+ama

) De (eu/ !&?$ @ ma+*a/aka0 +e-agai +e-uah ,1(a *ang

+anga0 k1m,(ek+ mengenai 1/gani+a+i +1+ia( .imana ah(i6

ah(in*a +a(ing -e/gan0ung .an 0e/.a,a0 ga/i+ ,an.uan -agi

+emua -i.ang 0ingkah (aku +1+ia('



) S0/uk0u/ ma+*a/aka0 a0au ke(a+ +1+ia( -e/,e/anan un0uk

me4uu.kan ,e/,a.uan .a(am ka(angan ma+*a/aka0'

) Pe/gau(an -e-a+ .an 0i.ak -e/ke(1m,1k .a(am +a0u ma+*a/aka0

uga akan menen0ukan ,1(a kehi.u,an ma+*a/aka0'

) C1n01hn*a mu/i. g1(1ngan -a4ahan .a,a0 -e/gau( .an

-e/in0e/ak+i .engan mu/i. g1(1ngan a0a+an 0an,a mengi/a

-u.a*a .an ma+*a/aka0 (ain

) u/i. ,e/(u .i.e.ahkan +u,a*a me/eka .a,a0 menge(akkan

/a+a 0inggi .i/i .an +e0e/u+n*a mene/ima /akan +e-agai

+e-ahagian .a/i,a.a k1muni0i .a(am kehi.u,an me/eka



DU C R UNTUK

MENG N LISIS STRUKTUR

SOSI L

Keturunan / kasta, tingkat pendidikan, kekayaan

dan usia.

Suku bangsa , ras, golongan / kelompok, jeniskeluarga, agama dan seterusnya



)Hu-ungan *ang -aik uga .a,a0

memu,uk ni(ai ,e/+aha-a0an ni(aike/a+ama .an ni(ai 01(e/an+i .a(am -i(ik

.a/ah *ang menamin ke+eah0ae/aan

.an keha/m1nian mu/i.'

)Hu-ungan *ang -aik menunukkan

a.an*a ni(ai6ni(ai ,en*a*ang .a,a0.i+emai .a(am i4a mu/i.6mu/i.'



) O(eh i0u5 ma+a(ah 0ingkah (aku *ang 0i.ak

.iingini .a,a0 .iku/angkan .an .i-en.ung

.engan (e-ih -e/ke+an

) u/i. g1(1ngan -a4ahan .an g1(1ngan

a0a+an .a,a0 -e/gau( 0an,a mengi/a -u.a*a

.an ma+*a/aka0 (ain

) Se8a/a (ang+ung +a0u +ua+ana

,em-e(a2a/an *ang k1n.u+i3 akan 0e/-en0uk



2' A.a0 Re+am

) Adat me/u,akan ke-ia+aan manaka(a resam ia(ah

(en-aga ,e/a0u/anhukumn1/ma *ang .iunung 1(eh

ke(1m,1k ma+*a/aka0'

) Adat resam:

6 A.a(ah +e+ua0u 8a/a *g 0e(ah .i0en0ukan u0k me(akukan

+e+ua0u *g 0e(ah .iakui 1(eh ma+*a/aka0'

6 Se+ua0u ,e/ka/a *ang .i4a/i+i +eak 0u/un60emu/un 1(eh

ma+*a/aka0 e(a*u In.ia .an Cina .i nega/a ini'



2''& A.a0 Re+am e(a*u".) #elenggang $erut:

) A.a0 ini uga .i,anggi( Ki/im Pe/u0 1(eh ma+*a/aka0

e(a*u .i -ahagian u0a/a Semenanung a(a*+ia

.an .i +e+e0engah 0em,a0 .ikena(i +e-agai an.i "ian'

) U,a8a/a ini .i(akukan ke,a.a 4ani0a *ang mengan.ung anak

+u(ung ke0ika kan.ungan -e/u+ia .a(am (ingkungan 0uuh a0au

(a,an -u(an'



) U,a8a/a ini .ia(ankan 1(eh +e1/ang -i.an un0uk

mem-uang ge/uh a0au ke8e(akaan *ang mungkin

menim,a 4ani0a hami( *ang -aka( -e/+a(in .an -agi

mem-e0u(kan ke.u.ukan -a*i .i .ama( ,e/u0'



2.) Memotong tali pusat

) Bi.an akan men*am-u0n*a .engan am,i .an +e/a,ah (a(u

.i+em-u/kan .engan .aun +i/ih'

) Se(e,a+ -a*i .i-e/+ih 0a(i ,u+a0n*a akan .i,101ng .engan

menggunakan +em-i(u -u(uh .an .ia(a+ .i a0a+ +eke,ing 4ang

,e/ak +a0u /inggi0'

) Di +e+e0engah 0em,a0 0a(i ,u+a0 .i,101ng menggunakan 8in8in

ema+'



%.) Adat &$otong 'ambul( atau &cukur rambut(

) Di(akukan a,a-i(a -a*i +u.ah me(e,a+i ha/i ke0uuh'

) Pa.a ha/i i0u -a*i .i,akaikan .engan ,akaian 8an0ik .an

.i(e0akkan .i a0a+ 0a(am *ang .ia(a+ .engan 0i(am ke8i(

a0au .i.ukung 1(eh -a,a a0au .a0ukn*a'

) Ba*i .i-a4a ke 0engah ma(i+ .an .i+am-u0 1(eh ha.i/in

(e(aki +am-i( -e/+e(a4a0'

) Ke+emua /am-u0 *ang .i8uku/ .ima+ukkan ke .a(am

ke(a,a .an ia akan .i0anam .i +eki0a/ ha(aman'



enunggu ma(i+

-e/mu(a

Be/kum,u( .a(am

+a0u -u(a0an un0uk

-a8aan ma/ha-an'



N*an*ian .an .1a

.ia(unkan'

Bahan *ang.igunakan



.) Adat bersunat

) e/u,akan ,e/+e.iaan menem,uh a(am /emaa .an .e4a+a'

) Di(akukan ,a.a in.i9i.u (e(aki .an ,e/em,uan *ang 0e(ah

8uku, umu/ .an +*a/a0 *ang +e,a0u0n*a'

) Bagi -a*i ,e/em,uan (a7imn*a .i(akukan ke0ika -a*i i0u ma+ihke8i( iai0u -e-e/a,a ha/i +e(e,a+ .i(ahi/kan'

) Ke-an*akan kanak6kanak ,e/em,uan akan mena(ani u,a8a/a

ini +eku/ang6ku/angn*a ke0ika -e/umu/ +e0ahun a0au (e-ih'

) Bagi kanak6kanak (e(aki me/eka akan -e/+una0 .i u+ia 0uuh

0ahun hingga .ua -e(a+ 0ahun'



2''2 A.a0 Re+am a+*a/aka0 Cina

) A.a0 /e+am .an ,an0ang (a/ang

-e/-e7a6-e7a mengiku0 kaum6kaum

0e/0en0u .a(am ma+*a/aka0 Cina'

) A.a0 .an ,an0ang (a/ang +ema+a i-u

mengan.ung .an +e(e,a+ me(ahi/kan -a*i:

6 I-u mengan.ung 0i.ak .i-ena/kan mem-ua0 ke/a

+e,e/0i memaku ke/ana .ikhua0i/i -a*i *ang (ahi/ akan

menga(ami ke8a8a0an'



6 I-u mengan.ung uga 0i.ak .i-ena/kan memuku(

-ina0ang ke/ana .i0aku0i -a*i akan 0e/kena -a.i') I-u me/0ua menaga 4ani0a mengan.ung'

) emen0ingkan anak (e(aki ke/ana .a,a0 me(anu0kan

ke0u/unan me(a(ui ,e4a/i+an nama nenek m1*ang'

) Ca/a menamakan -a*i ,en0ing nama me+0i

mengan.ungi (ima un+u/: ema+ ai/ a,i 0anah .anka*u +e/0a +a(ing me(engka,i'



) Nama +e+e1/ang -a*i ha/u+ .i+u+un +e8a/a

+eim-ang *ang mengan.ungi un+u/ Yin .an Yang'

) Kegaga(an mem-e/ikan nama *ang -aik akan

mem,enga/uhi ,e/a(anan hi.u, +e+e1/ang +ama a.a

akan .i0im,a ke8e(akaan a0au men.a,a0 ke+eah0e/aan'

) Ke/umi0an 1/ang Cina memi(ih nama *ang +e+uai un0uk

+e+e1/ang -a*i ka.angka(a men*e-a-kan me/eka

mengam-i( ma+a *ang agak (ama'



2..!

"D"# $%S"M

M"S&"$"K"#

'(D'"

B*+,-'-/ ,* +-#A0 1+A/



)

Diga(akkan mem-a4a -uah 0angan +e-agai 0an.a 0e/ima ka+ihke,a.a 0uan /umah'

) e(angkah ke .a(am /umah .engan kaki kanan .ahu(u'

) Be/0egu/ +a,a +e+ama +en.i/i !+e-u0an 9anakam$ .an +en0ia+a

-e/0an*akan 0en0ang ke+iha0an ke/a ,e/niagaan a0au

+e-again*a an0a/a /akan .an anak +au.a/a me/eka'

) "e0amu +en0ia+a .iamu .engan minuman a0au makanan .an

0e0amu me+0i +u.i mene/ima hi.angan .engan -aik +e-agai

0an.a h1/ma0 ke,a.a 0uan /umah'

) enggunakan 0angan kanan mene/ima +e+ua0u +e-agai 0an.a

ke-aikan .an ke+*uku/an'

B*+,-'-/ ,* +-#A0 1+A/

AI



) I-u a.a(ah um,ama "uhan .an anak ,e/em,uan uga

.i,anggi( amma +e,e/0i +e1/ang i-u .i .a(am 0/a.i+i In.ia'

) Penagaan anak ,e/em,uan ama0 .i0i0ik -e/a0kan 0e/u0ama

ke0ika me/eka ma+ih .a/a'

) Suami .a(am ma+*a/aka0 In.ia a.a(ah "uhan -agi i+0e/in*a

.an me+0i +en0ia+a .ih1/ma0i'

IB- 3A S-A#I 3AA#

#AS4A+A,A5 I3IA



) Di0en0ukan 1(eh +e1/ang ke0ua agama *ang mem-ua0 0i(ikan

ma+a -e/0uah +e/0a ke+e/a+ian ,a+angan *ang akan -e/kah4in'

) a+a ,e/kah4inan *ang .iangga, -e/0uah ama0(ah ,en0ing -agi

mena(ankan +ega(a a8a/a .an u,a8a/a un0uk menge(akkan

-e/(akun*a ma(a,e0aka a0au,un na+i- -u/uk'

) Un0uk menge(akkan .a/i kea.aan -u/uk maka -ia+an*a

,e/kah4inan .i(akukan ,a.a 4ak0u 0engah ma(am a0au 4ak0u

ma0aha/i akan naik'

$*+,A0IA



) U,a8a/a ,e/kah4inan .i(akukan .i /umah ,engan0in

,e/em,uan a0au,un .i kui( 1(eh +e1/ang ke0ua agama'

) Pa.a +a0u ka4a+an em,a0 +egi .i kui( i0u +ami akanmen*a(akan a,i .an men*em-ah "uhan un0uk

men*ak+ikan ,e/kah4inan i0u'



) ke(ahi/an +e1/ang -a*i a.a(ah a8a/a *ang ,en0ing ke,a.ake(ua/ga .an ma+*a/aka0 In.ia'

) Semua +au.a/a ma/a akan .imak(umkan a,a-i(a (ahi/n*a

+e1/ang -a*i'

) Se(ama & ha/i +e(e,a+ ke(ahi/an -a*i ah(i ke(ua/ga 0i.ak-1(eh me(akukan +e-a/ang u,a8a/a agama'

) Pa.a ha/i ke & ke(ahi/an u,a8a/a ,en0ing .ia.akan un0uk

menamakan anak'

) Ke0ika ini /umah .an -uaian akan .ihia+ 8an0ik .an i/an6i/an.iem,u0 -e/+ama me/aikan u,a8a/a 0e/+e-u0'

,*A0I+A BA4I



) Da(am a+,ek ,em-e/ian nama anak nama +e1/ang anak

.i,e/1(ehi .a/i a(manak Hin.u mengiku0i -in0ang .an ha/i

ke(ahi/ann*a') Se1/ang ke0ua agama akan .i/uuk un0uk men8a/i nama

-e/0uah mengiku0i ak+a/a -in0angn*a'

) Ke0ika menamakan i0u -a*i .i,angku 1(eh 1/ang 0ua +a0u

,e/+a0u +am-i( .in*an*ikan .1a agama 1(eh kaum 4ani0ame/eka'



) engiku0 ka(en.a/ Hin.u me/eka akan menga.akan ,e(-agaiu,a8a/a +em-ah*ang -e/kai0an mu+im .an ,e/u-ahan 0ahun

+e,e/0i .i nege/i In.ia'

) a+*a/aka0 Hin.u akan -e/+em-ah*ang +e-an*ak 0iga ka(i

+eha/i iai0u ,a.a 4ak0u ,agi 0engaha/i .an ,e0ang .i 0em,a00e/0en0u .i /umah'

) e/eka uga ,e/gi ke kui( un0uk -e/+em-ah*ang a0au,un

menga.akan u,a8a/a agama'

)Pe/a*aan .ia.akan .engan mengiku0i ,e/e.a/an -u(an .an+e0ia, -u(an .i0an.akan 1(eh -u(an mengem-ang .an -u(an

meni/u+'

$*+A4AA



) "e/.a,a0 2& eni+ ,e/a*aan .i.a(am a.a0 ma+*a/aka0 In.ia'Dee,a9a(i "hai,u+am .an "hai,1ngga('

) Dee,a9a(i ia(ah ,e/a*aan 8aha*a +e-agai 0an.a kea*aan

8aha*a ke a0a+ ge(a, a0au i(mu ke a0a+ keahi(an a0au,un

kea.i(an menga0a+i ke7a(iman',e/a*aan ,a(ing u0ama -agi ma+*a/aka0 In.ia'

Sem-ah*ang akan .ia.akan 0e/u0ama un0uk men.1akan /1h ke(ua/ga

*ang +u.ah meningga( .unia') "hai,u+am ,u(a a.a(ah ,e/a*aan -u(an F"hai un0uk

mem-e/+ihkan .i/i .engan menggunakan +u+u ma.u .an

-unga .i kui( .an mem-ua0 ,e/+em-ahan ke,a.a De4a

Su-/amaniam'ka9a.i *ang -e/i+i -uah6-uahan +u+u .an akan .i-a4a ,e(-agai

,e/+em-ahan'



) "hai,1ngga( ,u(a me/u,akan ,e/a*aan menuai .an ma+ak

,a.i -a/u +e/0a memua +emanga0 ,a.i'

a+a *ang ama0 -aik un0uk manga.akan ,e/kah4inan .an u,a8a/a(ain'

Rumah akan .i-e/+ihkan .an .ihia+i ,1ngga( ,u(a akan .ima+ak .i

.a(am ,e/iuk -a/u un0uk .i,e/+em-ahkan ke,a.a De4a a0aha/i .an

uga .i+e.ekahkan ke,a.a i/an 0e0angga'



2..

"D"#

$%S"M

M"S&"$"K"#

'B"(



) Ban*ak mengama(kan ,an0ang (a/ang .an a.a06a.a0 0e/0en0u

.a(am a+,ek ke(ahi/an'

) Pe/anan -i.an uga +anga0 ,en0ing +ema+a mem-ua0 ,e/+ia,an

men*am-u0 ke(ahi/an .an uga +e(e,a+ -e/+a(in'

) A.a06a.a0 0e/+e-u0 .a,a0 .i(iha0 .a/i ,e/ingka0 +e4ak0u

mengan.ung -e/+a(in .an +e(e,a+ (ahi/'

) Da(am 0em,1h 0uuh -u(an +e4ak0u mengan.ung 4ani0a I-an

.an +uamin*a .ikenakan ,e(-agai ,an0ang (a/ang an0a/an*aia(ah .i(a/ang mengga(i ,a/i0 .i ka4a+an ,a.i a0au .i mana6

mana +ahaa'



) e/eka uga .i(a/ang mem101ng ,1k1k *ang mena(a/ .i a0a+

0anah ke/ana .i-im-angi akan mengha(ang ,en.a/ahan *ang

-e/0e/u+an +ema+a me(ahi/kan anak'

) >ani0a *ang mengan.ung uga .i(a/ang menuang min*ak ke

a0a+ 0a,ak 0angan un0uk .i+a,u ,a.a /am-u0 +u,a*a -a*i

*ang -aka( (ahi/ 0i.ak akan -e/nanah'

) Se(ain i0u +uami i+0e/i uga 0i.ak -1(eh menge0uk 0e(u/

menggunakan ,i+au a0au ka*u ke/ana .ikhua0i/i -a*i i0u akan

8a8a0 ,eng(iha0an'



) e/eka uga 0i.ak -1(eh menanam ,1k1k ,i+ang +u,a*a

+i -a*i 0i.ak -e/ke,a(a -e+a/'

) Di +am,ing i0u uga me/eka 0i.ak -1(eh memiku( -a0u6-a0a0aam .i .a(am /aga ke/ana .ikhua0i/i -a*i akan (um,uh'

) e/eka uga 0i.ak -1(eh mem-a4a ku/a6ku/a ke .a(am

-i(ik +u,a*a -a*i 0i.ak 0e/+eka0 .i .a(am /ahim +ema+a

.i(ahi/kan'



) Se-aik +ahaa -a*i .i(ahi/kan -u(uh *ang .i,anggi(P1n01ng akan .i,a(u un0uk memanggi( i/an6i/an'

) Se(ain ,1n01ng 0em-akan +ena,ang uga 0u/u0

.igunakan'

) Seu/u+ +e(e,a+ -a*i .i(ahi/kan 0a(i ,u+a0n*a akan

+ege/a .i,101ng .an -a*i akan .iman.ikan'

) Se0e/u+n*a -a*i .i-e.ung .engan kain Pua Kum-u

a0au +e(imu0 *ang .i0enun 8an0ik') Ke0ika -e/+a(in +i i+0e/i akan .i-an0u 1(eh +e1/ang

-i.an .an .ia akan mema+0ikan i-u .an -a*i .a(am

kea.aan -aik .an 0e/a0u/'

S%)%*"S



) Se0e/u+n*a -a.an +i i-u akan .iu/u0 1(eh -i.an -e/0uuan

un0uk menghi(angkan /a+a +enga(6+enga( -a.an aki-a0

-e/+a(in 0a.i'

) Se(e,a+ .iu/u0 -a.an +i i-u akan .iu+a, ,u(a .engan u-a0*ang .i,e/-ua0 .a/i,a.a ha(ia .an entemu *ang .i-a(u0

.engan tekalung +eeni+ kain *ang .i-ua0 .a/i,a.a ku(i0 ka*u'

) >ani0a I-an akan -e/,an0ang +e(ama 0iga ,u(uh ha/i +e(e,a+

me(ahi/kan anak') Da(am 0em,1h -e/,an0ang i0u i-u akan .i-e/i makan na+i

.an ikan +a(ai a0au ikan ke/ing *ang ka.ang6ka.ang .i8am,u/

.engan ,u8uk ,aku .an -uah ,u(u/'



2''5 ADA" RESA

KADASANDUSUN



$engenalan

) Kaum ,ada6an73usun me/u,akan nama

kaum -umi,u0e/a a+(i *ang 0e/-e+a/ .i Sa-ah'

) Kaum ini uga .ikena(i +e-agai 1m1gun a0auama+1k *ang ma+ing6ma+ingn*a -e/mak+u.

1/ang a+a(

) Kaum e0nik Ka.a7an6Du+un ini menggunakan

,e(-agai -aha+a .an .ia(ek .engan ,e(-agai

ke-u.a*aan .an a.a0 /e+am 0/a.i+i1na('



Suku Kaum Ka.a+an.u+un

) Ka.a7an.u+un 0e/.i/i .a/i,a.a em,a0 ,u(uh +uku kaum

Du+un .an Ka.a7an'



A.a0 Pan0ang La/ang Ka.a+an.u+un

Ke(ahi/an

Pe/ka4inan

Kema0ian



,*A0I+A

) Pan0ang (a/ang i-u mengan.ung:) "i.ak -1(eh mem101ng a0au menge/a0隔断 +e+ua0u

) "i.ak -1(eh mengika0 a0au men*im,u( +e+ua0u

) Suami 0i.ak -1(eh mem101ng /am-u06 nan0i /am-u0

anak ,anang

) "i.ak -1(eh makan -uah mengan.ungi ai/

) "i.ak -1(eh men8u8uk hi.ung ke/-au#(em-u6-i-i/

anak +um-ing

) "i.ak -1(eh +ia0 0e(inga -ina0ang6 0e(inga anak 0i.ak

+em,u/na



,*A0I+A

) SE>AK"U BERSALIN :) Suami 0i.ak -1(eh -e/a.a auh .a/i /umah @ .i0aku0i

gangguan in# +*ai0an

) "i.ak -1(eh makan ikan -e/0u(ang ke/a+ikan -e/.u/i na+i

+euk .an na+i -e/8am,u/ ai/

) Ba*i 0i.ak .i-ena/kan .i-a4a ke /uang *ang 0e/.e.ah

+e,e/0i ha(aman /umah6 .i0aku0i .iganggu 1(eh /1h aha0

) Saha-a0 han.ai 0i.ak .i-ena/kan me(a4a0 -a*i +e-e(um

u,a8a/a mem-e/i nama'



,*A0I+A

) UPACARA EBERI NAA) A.a0 mem-e/i nama anak .i(akukan +e0e(ah -a*i i0u

-e/umu/ (a,an ha/i'

) Anak i0u .i-e/i nama +e-an*ak .ua ka(i iai0u nama+emen0a/a .an nama +e-ena/'

) Pem-e/ian nama +emen0a/a me+0i .i-ua0 ke/ana ka(au

0e/(a(ai mem-e/i nama +emen0a/a +e-e/a,a +ege/a

/1h aha0 iai0u R1g1n Gai*1h .i,e/8a*ai akanmen.ahu(ui mem-e/i nama .an -e/hak menun0u0 -a*i

0e/+e-u0'

) U,a8a/a /a+mi mem-e/i nama +e-ena/ .i-ua0 ,a.a

ha/i ke; .i -e/an.a阳台

/umah'



,*A0I+A

) Pa.a ha/i i0u uga anak 0e/+e-u0 .i-a4a ke(ua/ /umah-ua0 ,e/0ama ka(in*a'

) Ke(ua/ga i/an .an 1/ang kenamaan .i +e(u/uh kam,ung

.iem,u0 ha.i/ un0uk -e/-in8ang .an menen0ukan namaanak i0u'

) U,a8a/a ini .i+e-u0 a.+a,i a0au 1.+1,ik (engka,

.engan men0e/a .an 0a0a8a/an*a'

) Pemi(ihan nama .i-ua0 -e/.a+a/kan ,e/i+0i4a *ang

-e/(aku +e,anang ,/1+e+ ke(ahi/an anak 0e/+e-u0'



$*+,A0IA

) e/i+ik6 ,/1+e+n*a -1(eh memakan ma+a

-e/-u(an6-u(an') Hen.ak(ah .i(akukan ,a.a 4ak0u ,agi

manaka(a 4ak0u ,e0ang .an ma(am a.a(ah.i(a/ang'

) Ha/i menghan0a/ 8in8in .i0e0a,kan') Cin8in 0an.a .i,anggi( 8in8in menan0i mim,i6.ihan0a/ 4ak0u

,agi') Cin8in .i(e0akkan .i-a4ah -an0a( i-u-a,a .an ,a.a ma(am i0u

i-u -a,a .i(a/ang ma-uk'



$*+,A0IA

) Pe+0a ,e/kah4inan .i /umah ,e/em,uan +e+ingka0 26=

ha/i'

) U,a8a/a a.a0 *ang kha+ @ +uami i+0e/i makan +e,inggan

0an.a -e/+a0u

) I-u-a,a +i (e(aki 0i.ak -1(eh -e/a.a .i +i0u +e(agi +uami

i+0e/i -e(um +ah -e/+a0u

) >a(au,un ,e/kah4inan ,a+angan +uami i+0e/i i0u +u.ah

+ah .i +i+i agama .an ke,e/8a*aan me/eka ma+ih -e(um

-1(eh -e/+a0u ,a.a ha/i .an ma(am ,e/0ama'

) Pe+0a mi9a7aa !-e/0an.ang ke /umah men0ua$ .ia.akan'

) Pe+0a .i /umah ,engan0in (e(aki me+0i(ah (e-ih ke8i(



$*+,A0IA

) Be/kha4in .ian0a/a +au.a/a +e,u,u 0i.ak

.iga(akkan'

) ika ,e/kha4inan +e-egi0u (ang+ung .en.a.ikenakan un0uk memu0u+kan 0a(i ,e/+au.a/aan

.an mem-1(ehkan me/eka -e/kha4in'

) Hukuman PI"AS 0e/.i/i .a/i,a.a :) ? ke/-au ? a*am ? mangkuk ? ,e/ang .an ? 0aau'



,*#A5IA

) "e/.a,a0 -e-e/a,a a.a0 *ang .i(akukan ke0ika

-e/(akun*a +e+ua0u kema0ian .i ka(angan

ma+*a/aka0 Ka.a7an:) A3A5 #*#B*+I5A0-

) A,a-i(a +a(ah +e1/ang .i ka(angan ma+*a/aka0 Ka.a7an meningga(

.unia +emua ,en.u.uk kam,ung akan .i-e/i0ahu 0en0ang kema0ian

0e/+e-u0

) Ini ,en0ing ke/ana +e0ia, ah(i ma+*a/aka0 ,e/(u -eke/a+ama +u,a*a

ke+e.ihan 0i.ak han*a .ia(ami 1(eh ke(ua/ga +i ma0i'

) Se0ia, angg10a ma+*a/aka0 Ka.a7an 0i.ak -1(eh me(akukan a,a6a,a

,eke/aan 0e/u0ama a,a-i(a u,a8a/a ,engke-umian .i(akukan'



,*#A5IA

) Peke/aan menanam ,a.i ama0 .i(a/ang ke/ana ma+*a/aka0Ka.a7an ,e/8a*a ika .i(akukan uga ,eke/aan 0e/+e-u0 maka

ha+i(n*a han*a(ah +ia6+ia

)Pan0ang (a/ang i0u han*a .ikenakan ke,a.a me/eka *ang0ingga( .i ka4a+an *ang -e/ham,i/an +ahaa

) anaka(a ma+*a/aka0 Ka.a7an *ang 0ingga( -e/auhan ma+ih

-1(eh me(akukan +e-a/ang ,eke/aan'



,*#A5IA

) A3A5 B*+'A/A7'A/A) Se(e,a+ .iman.ikan .an +e(u/uh -a.an .i(a, ma*a0

0e/+e-u0 akan .i,akaikan .engan ,akaian *ang

in.ah6in.ah .an kemu.ian .i/eni+kan .engan ai/4angi'

) Seki/an*a +ema+a hi.u, +i ma0i menghi+a, /1k1k

ah(i ke(ua/ga akan mema+ukkan /1k1k ke .a(am

mu(u0 +i ma0i +u,a*a 0i.ak kem,unan) Begi0u uga .engan 8e/u0 *ang .i+e(i0kan ,a.a

-i-i/n*a -ua0 +eke0ika'



,*#A5IA

) a*a0 akan .i+im,an .i /umah +e(ama -e-e/a,a ha/i iai0u

+e(ama 0iga (ima a0au 0uuh ha/i +e-e(um .ike-umikan'

) Sema+a ma*a0 .i(e0akkan .i /uang 0amu ma*a0 akan .iaga

.engan -aik +u,a*a 0i.ak a.a -ina0ang *ang me(angkahin*a0e/u0ama ku8ing hi0am'

) a+*a/aka0 Ka.a7an ,e/8a*a +eki/an*a ku8ing hi0am *ang

me(angkah ma*a0 akan -angun .an mengamuk +ehingga -1(eh

mem-unuh me/eka *ang -e/a.a .i +i0u'

) "uuan -e/aga a.a(ah un0uk menga4a+i i-(i+ a0au in *angmen*e/u,ai +eek1/ -u/ung -e+a/ *ang .ige(a/ ,en.aa0an

) e/eka ,e/8a*a -u/ung i0u hen.ak mene/-angkan ma*a0'

) Un0uk menge(ak .a/i,a.a +e/angan -u/ung i0u me/eka

men*angku0 ,akaian .i +eke(i(ing ma*a0'



,*#A5IA

)#1/I-$-S) 1ginu,u+ .a(am -aha+a Ka.a7an -e/mak+u.

+im,a0i 0e/ha.a, +i ma0i'

) Ah(i ke(ua/ga +au.a/a ma/a .an +aha-a0han.ai akan menangi+ +ekua0 ha0i +e-agai

menunukkan +im,a0i 0e/ha.a, +i ma0i'

)

e/eka memuku( ha/0a -en.a +e,e/0i g1ng0aau a0au a,a6a,a +ahaa *ang 0e/.a,a0 .i

+eke(i(ing /umah +e-agai 0an.a ma/ah 0e/ha.a,

i-(i+魔鬼 a0au in精灵 *ang 0e(ah

men*e-a-kan kema0ian'



akanan "/a.i+i1na( Ka.a+an.u+un

Hina9a "uhau Bu01.



0ina8a

) Hina9a me/u,akan +a(ah +a0u

hi.angan 0/a.i+i1na( i+0ime4a

-agi +uku kaum Ka.a7anDu+un

.i Sa-ah'

) Ia me/u,akan hi.angan *ang .iha+i(kan .a/i,a.a i+i

ikan +ega/ *ang .i8am,u/kan .engan -ii -uah

-am-angan *ang 0e(ah .i,a/u0 8i(i me/ah ha(ia

-a4ang me/ah (imau ka,a+ .an ga/am'

) I+i ikan 0e/+e-u0 0i.ak ,e/(u .ima+ak ke/ana ia akan

ma+ak .engan menggunakan ,e/ahan u+ (imau

+ama.a menggunakan (imau ni,i+ a0au,un (imau

ka+0u/i



5uhau

) "uhau a.a(ah +eeni+ makanan

0/a.i+i1na( kaum Ka.a7an6Du+un

*ang .i,e/-ua0 .a/i,a.a 0um-uhan

E. coccinea !nama +ain0i3ik$

) "um-uhan "uhau mem,un*ai -au *ang +anga0 kua0 +e,e/0i-au +e/angga .an 0um-uhan ini hi.u, +u-u/ .i ka4a+an hu0an

huan 0e/u0aman*a .i Pu(au B1/ne1'

) akanan "uhau +e-ena/n*a me/u,akan makanan -e/u,a

e/uk *ang enak .imakan -e/+ama na+i .an (auk6,auk (ain') Ba0ang 0uhau *ang -a/u .iam-i( akan .ihi/i+ a0au .ihan8u/kan'

) Bia+an*a 0uhau akan .i8am,u/kan .engan 8i(i me/ah .an

8uka un0uk menam-ahkan /a+an*a'



Butod

) Bu01. me/u,akan +eeni+ u(a0 *ang

-1(eh .i.a,a0i .i .a(am -a0ang

,1k1k Rum-ia *ang +e.ang /e,u0'

) U(a0 ini mena.i makanan 0/a.i+i1na( +uku kaum Ka.a7an6

Du+un .i Sa-ah .an +e/ing .ihi.angkan +ema+a ha/i6ha/i

i+0ime4a +e,e/0i Pe+0a enuai a0au Pe+0a akanan'

) Bu01. -1(eh .imakan -egi0u +ahaa a0au .ig1/eng 0e/(e-ih

.ahu(u +u,a*a /anggu, .imakan'

) U(a0 ini .ika0akan mem,un*ai kan.ungan ,/10ein *ang

0inggi .an -aik un0uk ke+iha0an'



Asal usul #akanan

) enu/u0 8e/i0a (i+an Kin1/1hingan !"uhan$ .an i+0e/in*a

Suminun.u mem,un*ai +e1/ang anak ,e/em,uan *ang

-e/nama 0uminodun'

) Un0uk men*e(ama0kan 1/ang61/ang Ka.a7an Du+un .a/i,a.a

ke-u(u/an ke/ana 0i.ak mem,un*ai makanan *ang

men8uku,i maka Kin1/1hingan 0e/,ak+a meng1/-ankan

anak ke+a*angan me/eka Humin1.un'

) Humin1.un .ik1/-ankan .an ma*a0n*a .iku-u/ menu/u0 a.a0

i+0ia.a0 +e(engka,n*a'



) a*a0 Humin1.un 0e(ah menge(ua/kan -e/eni+6eni+ -enih 0um-uhan

*ang mena.i makanan u0ama ke,a.a ma+*a/aka0 Ka.a7an Du+un

+eka/ang'

) Sa(ah +a0u -enih 0um-uhan i0u ia(ah ,a.i' O(eh ke/ana +e-ahagian .a/i

ma*a0 Humin1.un i0u menge(ua/kan -enih ,a.i maka 4uu.(ah

ke,e/8a*aan -aha4a ,a.i i0u mem,un*ai +emanga0 *ang .i-e/i nama

Bam-a/a*1n'

) Be/mu(a .a/i kea.ian ini(ah 1/ang61/ang Ka.a7an Du+un memu(akan

u,a8a/a Pe+0a Kaama0an !Pe+0a enuai $ +e,e/0i *ang ki0a /a*akan

ha/i ini'



2'' ADA" RESA

ORANG ASLI



$engenalan

) a+*a/aka0 O/ang A+(i me/u,akan k1muni0i ke8i( .i

a(a*+ia

) e/u,akan ma+*a/aka0 *ang mem,un*ai -e-e/a,a +uku

kaum *ang -e/-e7a6-e7a'

) Di-ahagi ke,a.a 0iga kum,u(an *ang 0e/-e+a/ iai0u

Neg/i01 Sen1i .an e(a*u A+(i'

) Suku Sen1i .an Neg/i01 ,u(a .ik(a+i3ika+ikan ke,a.a

enam +uku ke8i(' Suku e(a*u A+(i .i,e8ahkan ke,a.a

0uuh +uku ke8i(') Ke-u.a*aan .an a.a0 /e+am me/eka uga -e/-e7a6-e7a

.an mem,un*ai keunikan *ang 0e/+en.i/i'



AA5A 3A ,-'-/A

) La4a0an -ia+a (e-ih .i+ukai +eki/an*a .i-ua0 .i 4ak0u ,e0ang

ke/ana ,a.a +iang ha/i me/eka +e(a(un*a +i-uk .engan ke/a

ma+ing @ ma+ing'

) Umumn*a m+*a/aka0 1/ang A+(i -eke/a +en.i/i +e,e/0i

-e/(a.ang men8a/i .an menua( -a/ang @ -a/ang hu0anmenangka, ikan mem-u/u .an +e-again*a'

) A.a(ah .iangga, ku/ang +1,an ika 0e0amu men1(ak amuan

*ang .ihi.ang 1(eh 0uan /umah'

) em-e/i0ahu 0e/(e-ih .ahu(u akan keha.i/an ,e(a4a0 me(a(ui1/ang 0engah memin0a i7in +e-e(um naik ke /umah'

) Pengunung uga 0i.ak -1(eh mengham,i/i kanak6kanak ke8i(

ke/ana 0in.akan i0u -1(eh menghi(angkan +emanga0 me/eka

.an akhi/n*a -1(eh men*e-a-kan kema0ian'



,elahiran

) Se1/ang +uami ke-ia+aann*a akan 0e/u+ mem-e/i0ahu i/an 0e0anggaa,a-i(a i+0e/in*a hen.ak -e/+a(in'

) Pe/ka/a ini mena.i ke-ia+aan -agi kaum 4ani0a mengunungi +i i+0e/i

un0uk mem-e/ikan ,e/01(1ngan +e0aka0 *ang mam,u'

) >ani0a mengan.ung 0i.ak -1(eh men0e/0a4akan -ina0ang +e,e/0i

m1n*e0 ke/ana .ikhua0i/i muka .an ,e/(akuan -a*i akan men*amai

hai4an -e/kenaan'

) >ani0a mengan.ung uga .i(a/ang -eke/a ,a.a 4ak0u +u-uh ke/ana

.ikhua0i/i -a*i *ang (ahi/ akan ke(iha0an 0i.ak -e/ma*a死气沉沉

ke/ana +emanga0n*a 0e(ah 0e/ganggu'

) e/eka .i(a/ang menge0uk ,aku ,a.a ka*u .i +e-e(ah ,e0ang ke/ana

.ikhua0i/i!/i+au$ -a*i a0au i-u akan +aki0 a0au ma0i



,elahiran

) Suami 0i.ak memegang a(a0 menangka, ikan ke/ana .ikhua0i/i!/i+au$

-a*i *ang .i(ahi/kan i0u nan0i 0e/(eka0 u/i胎盘 '

) "i.ak -1(eh meman8ing ikan ke/ana .i,e/8a*ai 0a(i ,u+a0 -a*i akan

,u0u+ +ema+a -e/+a(in'

) em101ng -u(uh#0e-u me+0i mengiku0 /ua+ un0uk menge(akan -a*i

.a(am kan.ungan .a(am kea.aan +1ng+ang'

) "i.ak -1(eh makan kiang!/u+a$ a*am hu0an .an ikan *ang

mem,un*ai +enga0!蛰 $ .i0aku0i -a*i 0e/kena JkenanJ .an menghi.a,

+aki0 J+a-a0J!+a4an$'

) "i.ak -1(eh makan -u/uan *ang 0e(ah .i0em-ak ke/ana .i,e/8a*ai

kan.ungan akan gugu/'



$erkah!inan

) [email protected] ,angan0in 0e/,ak+a men.enga/ na+iha0@na+iha0 *ang .i-e/ikan 1(eh +e+ia,a +ahaa *ang ha.i/

0e/u0aman*a *ang .i-e/ikan g1(1ngan 0ua mengenai

0anggunga4a- +e1/ang i+0e/i a0au +uami'

) Na+iha0@na+iha0 ka.angka(a mangam-i( ma+a -e/am@ am (aman*a'

) a+*a/aka0 1/ang A+(i a/ang +eka(i mem-ua0 em,u0an

+e8a/a /a+mi ke ma(i+ ,e/kah4inan'

) Semua 1/ang *ang a.a .i kam,ung .an ke-an*akkann*a.a/i kam,ung@kam,ung i/an (a7imn*a akan ha.i/ 0an,a

em,u0an +e8a/a /a+mi'

) amuan na+i akan .i-e/ikan ke,a.a +e+ia,a *ang .a0ang

+ehingga(ah -eka(an ha-i+'



,ematian

) Bia+an*a a,a-i(a .ike0ahui a.a kema0ian .i +e+e-uah

kam,ung ke/a @ ke/a +e,e/0i -e/(a.ang mem-u/u

a0au,un mem-ua0 /umah akan .i-e/hen0ikan .engan +e/0a

me/0a'

) engiku0 ke,e/8a*aan +e+ia,a ua *ang mene/u+kan

,eke/aann*a +e0e(ah menge0ahui a.an*a kema0ian ia

akan .i0im,a ma(a,e0aka灾难 a0au,un a0uh +aki0'

) a*a0 0i.ak -1(eh .iman.ikan a0au .i-e/+ihkan'

) Ia .i,akaikan ,akaian -a/u .an .i+e(imu0kan .engan kain

-a/u kemu.ian .igu(ung .engan 0ika/ -a/u .an .iika0'

) Se(e,a+ i0u ia .i(e0akkan .i a0a+ ,engan.a/!u+ungan$ *ang

.i-ua0 .a/i -u(uh 8in8ang'



,ematian

) Se-e(um ma*a0 .ike-umikan unggun a,i .in*a(akan .i

-ahagian kaki a0au ke,a(a +ima0i un0uk menge(akkan /1h

+ima0i mengganggu ah(i ke(ua/gan*a'

) N*an*ian JChin8hemmJ!(agu +e.ih$ .in*an*ikan +ema+a

mengi/ingi ma*a0 ke 0anah ,e/ku-u/an') "anah ,e/ku-u/an -ia+an*a 0e/(e0ak .i +e-e/ang +ungai

un0uk menge(akkan han0u *ang mem-a4a kema0ian

-a(ik'

) Liang .ik1/ek (e-ih ku/ang +e.a(am .ua me0e/') Semua ha/0a ke,un*aan +ima0i akan .i0anam -e/+ama6

+am ma*a0 +emen0a/a -a/ang6-a/ang (ama .an

/umahn*a .i-aka/'



,ematian

) a*a0 0i.ak 0e/u+ .i0anam +e-a(ikn*a .i(e0akkan .i .a(am

-i(ik kha+ .i /umahn*a'

) Kaum ke(ua/gan*a akan men*a(akan unggun a,i .i

-a4ah /umah 0e/+e-u0 +e(ama 0uuh ha/i un0uk

menge(akkan ma*a0 .a/i,a.a .iganggu 1(eh -ina0ang-ua+'

) Kaum ke(ua/ga akan -e/,in.ah ke 0em,a0 -a/u'

) Da(am 0em,1h -e/ka-ung +e(ama % ha/i +emua ak0i9i0i

.a(am -en0uk hi-u/an .iha/amkam') Se0e(ah +e(e+ai -e/ka-ung -a/u(ah ma(i+ ken.u/i

.ia.akan'



,ematian

) Se0e(ah 0ama0 0em,1h ,an0ang +e(ama % ha/i .ia.akan

,u(a JA8a/a -uka Pan0ang Kema0ianJ'

) "iga ha/i +e-e(um u,a8a/a ini .ia(ankan Kaum ke(ua/ga

.iem,u0 -e/kum,u( +emu(a .engan 0uuan un0uk

mengum,u(kan -ahan makanan -agi ma(i+ ken.u/i'

) e/eka .i-ahagikan ke,a.a .ua kum,u(an'

) Kum,u(an ,e/0ama mengu/u+kan ,en*e.iaan makanan

.an kum,u(an ke.ua men*e.iakan 0em,a0 -e/+e4ang'



Ke,e/8a*aan

) $antang 0arimau) Pe/0emuan .i an0a/a .ua 1/ang *ang 0e(ah -e/ani un0uk -e/0emu ha/u+

.i0unaikan' ika +a(ah +e1/ang mungki/ ani .i,e/8a*ai e(maan化身

ha/imauJ akan .a0ang mengganggu 1/ang i0u'

) Buah7buah 0utan

) Buah Pe/ah .an -uah6-uahan (ain .i .a(am hu0an hen.ak(ah .i,e0ik .a(am+e+ua0u mu+im .engan +a0u u,a8a/a -e/g101ng6/1*1ng un0uk .i-ua0 ken.u/i'

) Se(e,a+ i0u -a/u ia -1(eh .iam-i(' ika me/eka me(angga/ ,an0ang -e/kenaan

.i,e/8a*ai J/uaiJ -uah6-uahan akan menga/ahkan ha/imau mengganggu 1/ang

(ain'

) Suara Burung) A,a-i(a -u/ung JChia, Che/e*e0J -e/-un*i ini -e/makna menegu/ /1h +ima0i

*ang +e.ang -e/ke(ia/an'

) Se+ia,a *ang men.enga/ -un*i ini hen.ak(ah menga+a, -a.an .engan a+a,

+u,a*a J-a.i!,en*aki0$ 0i.ak mengganggu a0au me/a+uk ke(ua/ga me/eka'



2.9 'antina

enu/u0 Bu0(e/ anning !&; ), “ the term genderdescribes masculinity and feminity- the thoughts, feelings

and behaviour that identify one as either male or female”.

>a(au,un 0e/.a,a0 ,e/+amaan an0a/a (e(aki .an,e/em,uan namun ma+ih 0e/.a,a0 ,e/-e7aan an0a/a

me/eka'

Gu/u hen.ak(ah mengena(,a+0i .an me/an8ang,enga(aman ,em-e(aa/an *ang -e/+e+uaian .engan

an0ina'



) ak01/ an0ina 0u/u0 mem,enga/uhi ,em-en0ukan ik(im .i.a(am -i(ik .a/ah u+0e/u i0u gu/u ha/u+ menge0ahui

,enga/uh an0ina 0e/ha.a, ,em-e(aa/an mu/i.

) Cam,u/an an0ina .i .a(am -i(ik .a/ah mem-e/i ,e(uangmu/i.6mu/i. (e(aki .an ,e/em,uan -e/gau( .engan (e-ih

0e/0i- -e/0anggunga4a- mengh1/ma0i ,e/-e7aan *ang

4uu. .a/i +egi an0ina +e/0a me(ua+kan (agi /uang

,e/+e3ahaman .an 01(e/an+i'



2. ,epercayaan

) Ke,e/8a*aan -e/mak+u. akuan akan -ena/n*a 0e/ha.a, +e+ua0u

,e/ka/a'

) Se+e1/ang *ang mena/uh ke,e/8a*aan akan -e/a+a ,a+0i

0e/ha.a, +e+ua0u ,e/ka/a *ang -e/kenaan

) Ke,e/8a*aan .a(am k1n0ek+ ,+ik1(1gi a.a(ah -e/mak+u. +ua0u

kea.aan i4a *ang -e/kai0an .engan +ika, -e/ke.u.ukan

memihak'

) Ke,e/8a*aan a.a(ah +e+ua0u *ang .i,e/8a*ai .an .i0e/ima +e8a/a

0u/un60emu/un



5A#A5

kesedaran kepelbagaian sosiobudaya

Documents