nota penuh pra3101

8/6/2019 nota penuh pra3101

1/25

PRA3101

1. PRA 3101: ASAS PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK

SINOPSIS

Kursus ini meliputi pengenalan kepada pendidikan awal kanak-kanak, pertumbuhan dan

perkembangan kanak-kanak, sejarah perkembangan pendidikan awal kanak-kanak,

pandangan tokoh-tokoh pendidikan awal kanak-kanak, Akta 308 dan Akta 550, hak

asasi kanak dan transisi dari rumah ke taska/tadika serta dari tadika/ prasekolah ke

tahun 1.

This course covers the introduction to early childhood education, growth and child

development, the history of childhood education, views and ideas of earlier scholars ofchildhood education, Act 308 and Act 550, Childrens Right, also the transition process

from home to nursery/preschools, and transitions from nursery/preschools to Year 1 of

Primary School

HASIL PEMBELAJARAN:

Setelah mengikuti unit ini, anda akan dapat:

1. Menjelaskan kefahaman mengenai sejarah perkembangan pendidikan awal kanak-

kanak

2. Menghuraikan konsep pertumbuhan, perkembangan dan pendidikan awal kanak-

kanak

3. Menjelaskan matlamat dan falsafah pelbagai program pendidikan awal kanak-kanak

4. Membuat refleksi menggunakan model pendidikan awal kanak-kanak didalam

pelaksanaan pembelajaran

RINGKASAN UNIT


2/25

1.0 Pengenalan Pendidikan Awal Kanak-Kanak

2.0 Pertumbuhan dan Perkembangan kanak-kanak

3.0 Sejarah Pendidikan Awal Kanak-kanak

4.0 Pandangan tokoh-tokoh pengasas pendidikan Awal Kanak-kanak

5.0 Hak Asasi kanak-kanak berdasarkan konvensyen Hak Kanak-kanak 1989.

6.0 Akta 308 dan Akta 550

7.0 Transisi dari Rumah ke Taska, Tadika/ Prasekolah dan ke Tahun Satu.

Unit 1.0 : Pengenalan kepada Pendidikan Awal Kanak-kanak


3/25

Awal kanak-kanak ialah isitlah yang merujuk kepada tempoh masa kanak-kanak dari

masa lahir hingga ke umur lapan tahun. Mengikut The National Association for The

Education of Young Children (NAEYC) atau Pertubuhan Kebangsaan bagi Pendidikan

Kanak-Kanak Muda, pendidikan awal kanak-kanak merujuk kepada segala program

pendidikan yang memberi layanan, asuhan dan bimbingan kepada kanak-kanak dari

lahir hingga ke umur lapan tahun:

Konsep Pendidikan Awal Kanak-kanak

Konsep pendidikan awal kanak-kanak di Malaysia adalah mengikut dua peringkatberdasarkan tahap umur kanak-kanak. Peringkat yang pertama ialah Taman Asuhan

Kanak-kanak atau Taska untuk kanak-kanak yang bawah 4 tahun.Peringkat kedua ialah

Prasekolah atau Tadika untuk kanak-kanak yang berumur 4 hingga 6 tahun. Tadika

adalah sebenarnya akronim untuk Taman Didikan Kanak-kanak. Bagi Jabatan

Kemajuan Masyarakat (KEMAS) dan Jabatan Perpaduan, mereka menamakan

program awal kanak-kanak sebagai Taman Bimbingan Kanak-kanak atau pun Tabika

secara ringkas.

Oleh itu Pendidikan Prasekolah adalah satu program yang menyediakan pengalaman

pembelajaran kanak-kanak yang berumur 4 hingga 6 tahun dalam jangka masa satu

tahun sebelum masuk ke Tahun Satu di sekolah formal.


4/25

Unit 2.0: Pertumbuhan dan Perkembangan Kanak-kanak

Pengenalan kepada konsep Pertumbuhan dan Perkembangan Kanak-

kanak

Konsep Pertumbuhan:

Pertumbuhan bermaksud perubahan yang boleh dinilai dan diukur secara kuantatif dari

satu peringkat ke satu peringkat perkembangan yang lain (Atan Long, 1978).

Perubahan biasanya adalah perubahan fizikal yang melibatkan pertambahan kuantiti

iaitu misalnya perubahan dari segi berat badan, tinggi dan pertambahan saiz badan.Contohnya pertambahan berat badan kanak-kanak dati 10 kilogram semasa berumur 2

tahun dan menjadi 12 kilogram semasa berumur 3 tahun (Lefrancois, 1990).

Pertumbuhan juga proses perubahan struktur dan fisiologi yang berlaku dalam diri

seseorang contohnya tulang-tulang rangka badan (skeleton) bertambah jumlahnya

semakin individu membesar dan juga terjadi pertambahan panjang tulang-tulang dari

satu peringkat perkembangan yang lain dan pertambahan panjang ini akan terhenti bila

pertumbuhan seseorang menjadi matang iaitu ketika dia remaja ( Ramlan Jantan &

Mahani Razali, 2002).

Konsep Perkembangan

Perkembangan ialah perubahan yang bersifat kualitatif. Sifat perubahan ini tidak dapat

diukur tetapi jelas berlaku jika dibandingkan dengan peringkat yang lebih awal (Atan

Long, 1980). Contohnya perubahan pada rambut manusia daripada berwaran hitam

semasa remaja menjadi putih pada peringkat akhir dewasa.

Paul Eggan & Don Kauchak (1997) mengatakan the concept of development, the

orderly, durable change in a learner resulting from a combination of learning,


5/25

experience, and maturation. Jelas, Paul Eggan dan Don Kauchak berpendapat

perkembangan adalah perubahan yang berturutan dan kekal dalam diri seseorang hasil

daripada kematangan, pembelajaran dan pengalaman (Ramlan Jantan & Mahani

Razali, 2000).

Slavin (1997) juga berpendapat perkembangan adalah berkaitan dengan mengapa dan

bagaimana individu tumbuh dan membesar, menyesuai diri kepada persekitaran dan

bagaimana berubah melalui peredaran masa. Ringkasnya menurut Slavin,

perkembangan ialah Orderly and lasting growth, adaptation, and change over the

course of a lifetime. (Ramlan Jantan & Mahani Razali, 2000).

Perkembangan juga merupakan satu proses yang kompleks merangkumi perubahan

secara kuantitatif dan kualitatif dari segi fizikal, perceptual, intelektual, bahasa, emosi,

social dan moral seseorang individu (Berk, 2000). Semua perkembangan sama ada

berbentuk fizikal, tingkah laku ataupun sahsiah adalah mengikut beberapa aturan

semula jadi dan sifat-sifat yang sejagat.

Prinsip-prinsip pertumbuhan dan perkembangan

Pertumbuhan berlaku dalam dua arah : dari atas ke bawah dan dari tengah ke tepi.

Pertumbuhan struktur badan mendahului kemahiran fungsinya.

Perkembangan motor kasar berlaku terlebih dahulu daripada motor halus.

Corak pertumbuhan dan perkembangan adalah sama tetapi kadarnya adalah berbeza

pada setiap individu.

Pertumbuhan berlaku hingga satu tahap, tetapi perkembangan berlaku secara

berterusan hingga akhir hayat.

Pertumbuhan dan perkembangan saling berinteraksi. Pertumbuhan jasmani yang

kurang sihat boleh menjejaskan perkembangan rohani, emosi dan sosial.

Ciri-ciri pertumbuhan dan perkembangan boleh ditentukan mengikut peringkat-peringkat

tertentu.


6/25

Perkembangan mental bermula daripada konkrit kepada abstrak

Perkembangan daripada egosentrik kepada menerima pandangan orang lain.

(Mok Soon Sang, 2001)

Konsep semula jadi dan pemupukan (Nature Vs Nurture)

Faktor semula jadi atau faktor pemupukan, manakah faktor yang paling mempengaruhi

pertumbuhan dan perkembangan manusia? Persoalan ini telah menjadi perdebatan

yang tiada kesudahannya. Pada masa sekarang tidak ada jawapan yang tepat

mengenai persoalan ini. Alasannya ialah bergantung kepada beberapa. Pada satu

pihak banyak ciri-ciri manusia dipengaruhi oleh keturunan. Contohnya warna mata anda

dipengaruhi oleh keturunan (lebih kurang 90 peratus). Dengan itu, kita boleh katakan

bahawa sebahagian besarnya dipengaruhi ileh keturunan berbandingan dengan faktorpersekitaran. Namun begitu ketinggian juga boleh dipengaruhi oleh pemakanan,

hormon-hormon pertumbuhan dan intervensi persekitaran yang lain. Ciri-ciri yang lain

seperti pembawaan dan perasaan malu adalah sangat dipengaruhi oleh perwarisan.

Pemupukan (persekitaran) di mana seseorang individu itu membesar dan berkembang

adalah memainkan peranan yang penting dalam membentuk diri dan tingkah laku

seseorang individu itu. Contohnya dari mula lahir sehingga berumur 8 tahun,

persekitaran sangat penting. Banyak faktor-faktor persekitaran memainkan peranan

penting dalam perkembangan awal kanak-kanak termasuk pemakanan, kualiti

persekitaran, rangsangan otak hubungan kasih sayang dengan keluarga atau ibu bapa

dan peluang-peluang pembelajaran. Keluarga, sekolah, masyarakat dan rakan sebaya

juga memberi kesan kepada perkembangan (Morrison , 2001) menyatakan faktor

semula jadi dan pemupukan adalah sama penting untuk pertumbuhan dan

perkembangan yang normal. Interaksi di antara kedua-dua faktor ini telah menjadikan

manusia seperti diri kita pada hari ini (Morrison,m.s:193- 195)


7/25


8/25

mengajar di prasekolah.

Zaman Selepas Merdeka

Pada tahun 1969, Yayasan Asia telah menyumbangkan wang kepada Pertubuhan

Pekerja-Pekerja Malaysia bagi mendirikan prasekolah yang mirip kepada projek Head

Start di Amerika Sharikat. Tadika ini telah ditubuhkan di Negeri Selangor iaitu di

Kampung Muniady, Kg. Manggis dan Kg. Sentosa. Kumpulan sasaran terdiri daripada

kanak-kanak yang kurang beruntung dari keturunan Melayu, Cina dan India.

Pada tahun 1970,

KEMAS membuka 10 buah prasekolah contoh di kawasan luar bandar yang dikenali

Tabika untuk membantu rakyat yang miskin di luar bandar .Diikuti dengan penubuhan

prasekolah oleh FELDA, Risda (1980) dan Majlis Perhubungan Masyarakat (1976).

Pada tahun 1972, Pusat Perkembangan Kurikulum telah menerbitkan Buku Panduan

Pendidikan Prasekolah dan telah membuka 12 buah prasekolah percubaan di seluruh

Malaysia.Tahun 1972 Maktab Perguruan Ilmu Khas, Ceras telah melatih seramai 137

orang guru-guru sekolah rendah dan guru-guru KEMAS dalam pendidikan prasekolah

untuk mengajar di prasekolah.

KEMAS telah membuka Taman Asuhan Kanak-Kanak (TASKA) adalah selaras dengan

Falsafah Baru Pembangunan Luar Bandar. Program ini memberi perkhidmatan kepada

masyarakat luar bandar, bandar dan pinggir bandar bagi golongan berpendapatan

rendah dan miskin.

Tahun 1981, Yayasan Sabah telah menubuhkan Institut Guru-Guru Tadika di Pusat

Perkembangan Kanak-Kanak dan mendapatkan khidmat nasihat daripada Universiti

Malaya. Pada 18 Disember 1991, Jemaah Menteri telah bermesyuarat untuk

membincangkan mengenai program prasekolah di Malaysia dan pada 27 Januari 1992,


9/25

Kementerian Pelajaran Malaysia telah mula bermesyuarat untuk membincangkan

mengenai peluasan prasekolah. Kesan daripada mesyuarat di atas, maka Akta

Pendidikan 1996, telah menyuarakan mengenai pendidikan prasekolah dalam sistem

Pendidikan Kebangsaan. Kesan daripada akta pendidikan prasekolah, maka pada 6

Jun 2001, Jemaah Menteri bermesyuarat khusus untuk program peluasan prasekolah.

Selain daripada pertambahan bilangan prasekolah dari tahun ke tahun, bilangan

peluasan prasekolah di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia mengikut negeri juga

bertambah dari setahun ke setahun.

Unit 4.0: Pandangan Tokoh-tokoh Pengasas Pendidikan Awal Kanak-Kanak

Terdapat pelbagai falsafah dan pandangan dari tokoh-tokoh bagi mengendalikan

pengajaran dan pembelajaran kanak-kanak pada peringkat awal.

Tokoh-tokoh pengasas pendidikan awal kanak-kanak adalah terdiri daripada;1. Imam Al-Ghazali

2. Ibnu Khaldun

3. Johann Heinrich Pestalozzi

4. Friedrich Froebel

5. Maria Montessori

4.1 IMAM Al-GHAZALI

Dilahirkan pada 450 Hijrah bersamaan 1058 Masehi di sebuah kampung bernama

Ghazalah Daulayah Qursan di Negeri Parsi. Nama sebenarnya ialah Muhammad bin

Muhammad bin Muhammad bin Ahmad Al-Ghazali. Tahun 484 Hijrah beliau dilantik

sebagai Naib Canselor Universiti dan pensyarah di Universiti Pengajian Tinggi


10/25

Nizamiah. Pada tahun 489 hijrah, beliau meletak jawatan dan pergi ke Syria dan ke

Mekah. Kitab beliau yang termashur ialah Ihya Ulumuddin.

Pandangan / Idea-idea beliau

Seorang kanak-kanak harus dididik sejak lahir. Seorang bayi jangan diberikan kepada

orang lain menjaganya kecuali perempuan yang kuat agama dan mulia tingkah lakunya.

Didik kanak-kanak dengan pelajaran agama, adab sopan, adab makan minum, mencuci

badan, berwuduk dan bersembahyang.

Didik kanak-kanak supaya memperolehi tingkah laku yang mulia, merendah diri, tidak

berbohong, bersederhana dalam perlakuan, tidak berkawan dengan orang jahat dan

tidak berbangga.

Bersikap tegas dengan kanak-kanak, jangan biasakan mereka bersenang-senang,

jangan berseronok atau bermanja-manja apabila bergaul dengan mereka.

Tidak boleh keterlaluan bila mendenda kanak-kanak. Jangan mencemuh dan

menimbulkan kebencian mereka.

Memperelokkan fitrah dan membentuk naluri mereka.

Suruh kanak-kanak bermain kerana main pada kanak-kanak dapat:

- Membantu perkembangan fizikal serta menguatkan otok mereka.

- Sifat semulajadi kanak-kanak memang suka bermain.

- Dapat menggembirakan mereka serta memberi kerehatan selepas penat belajar.

Nasihat beliau kepada guru supaya:

- Mengajar mengikut kemampuan kanak-kanak.

- Memperbaiki perlakuan dengan mesra bukan dengan cara menempelak mereka.

- Guru tidak perlu mengharapkan ganjaran tetapi perlu menunjukkan model tingkah laku

yang baik.

4.2 IBNU KHALDUN

Ibnu Khaldun merupakan seorang pemikir Islam yang terakhir pada zaman pertengahan

telah menasihatkan ibu bapa dan golongan pendidik.

Beliau banyak memperkatakan mengenai persediaan untuk belajar, pemerhatian,


11/25

motivasi, berusaha, pengukuhan, perbezaan individu dan latihan.

Pendapat beliau pada peringkat permulaan:

Jangan diajar kanak-kanak dengan perkara-perkara yang susah.

Belajar daripada mudah kepada yang lebih susah secara:

- Berperingkat-peringkat

- Mengadakan latih tubi

- Menggunakan benda-benda maujud

- Menggunakan bahan-bahan bantu mengajar

Kanak-kanak jangan dibebankan dengan perkara-perkara yang diluar kemampuan

mereka. Ini boleh menyebabkan mereka:

- Tidak mahu belajar

- Mencerca pengajaran yang diberi

Beliau mencadangkan kanak-kanak di peringkat prasekolah hendaklah diberi contoh-

contoh yang konkrit yang boleh difahami melalui pancaindera mereka.

Ibnu Khaldun juga menyarankan pembacaan Al-Quran harus diajar sebelum

menghafalnya. Apabila sampai umur tertentu dan sesuai dengan daya pemikiran

barulah diajar tafsir, hukum dan lain-lain.

Jadual pembelajaran harus disusun dengan baik supaya kanak-kanak dapat memahami

apa yang disampaikan.

Kanak-kanak harus dibentuk dengan penuh kasih sayang, lemah lembut dan

bertimbang rasa bukannya dengan cara kekerasan kerana ini boleh menyebabkan

mereka menjadi pemalas, pembohong, berlagak untuk menyembunyikan yang sebenar,

membuat tipu helah dan tidak berperikemanusiaan.

Masa belajar jangan terlalu panjang kerana boleh menyebabkan lupa, sebaliknya dalam

waktu yang pendek serta cara yang betul bagi mendapat hasil pembelajaran yang baik.

Bahasa adalah asas kepada semua kanak-kanak semasa pembelajaran. Mulailah

dengan menulis dan membaca, kemudian kaitkan dengan makna.

Pendekatan Ibnu Khaldun merupakan contoh pendekatan yang baik dalam membentuk

peribadi kanak-kanak.


12/25

4.3 JOHANN HEINRICH PESTALOZZI (1746 1827)

Beliau dilahirkan di Zurich, Swizerland. Beliau membuka sebuah sekolah di ladangnya

dikenali dengan nama Neohof pada tahun 1774. Di sekolah itu diintegrasikan

kehidupan di rumah, pendidikan vokasional dan pendidikan untuk bacaan dan tulisan.

Idea-idea beliau mengenai pendidikan:

Anak-anak perlu dibimbing secara perlahan-lahan berdasarkan potensi yang ada

padanya. Bimbingan itu perlu bermula daripada pengalaman deria kepada idea yang

abstrak.

Percaya bahawa pendidikan adalah diasaskan kepada pengalaman-pengalaman deria.

Melalui pengalaman itu kanak-kanak boleh mencapai potensi mereka yang semulajadi.

Beliau percaya pengajaran boleh dibentuk berdasarkan objek. Oleh itu, pembelajaran

konsep hendaklah dengan melalui manipulatif seperti membilang, mengukur, merasa

dan menyentuh.

Guru yang baik ialah guru yang mengajar kanak-kanak bukan mengajar mata pelajaran.

Beliau juga percaya kepada kumpulan pelbagai umur. (multiage grouping).

Beliau yakin bahawa ibu adalah orang yang terbaik untuk mengajar anaknya.

4.4 FRIEDRICH FROEBEL (1782 1852)

Seorang tokoh pendidikan dari Jerman. Beliau digelar sebagai Bapa Tadika. Pada

tahun 1837, beliau menubuh sekolah taman kanak-kanak yang dinamakan

Kindergarten. Beliau adalah seorang yang kuat beragama dan menganggap manusia

secara semulajadinya adalah baik dan dunia adalah tempat bekerja dan manifestasi

terhadap Tuhan.

Menurut beliau kanak-kanak umpama biji benih, ibu bapa dan pendidik umpama

tukang kebun, kindergarten pula ialah taman untuk kanak-kanak. Oleh itu kanak-kanak


13/25

perlu belajar dalam persekitaran yang terancang dan kanak-kanak berkembang melalui

main

Antara idea-idea Froebel ialah:

Taman kanak-kanak perlulah dipenuhi dengan keindahan untuk menarik perhatian

kanak-kanak. Sekurang-kurangnya ia dicat dengan warna yang terang, mempunyai bilik

yang senang dimasuki cahaya, dipenuhi dengan taman-taman, binatang dan gambar-

gambar.

Dilengkapi dengan kerusi meja yang sesuai untuk kanak-kanak. Keadaan bilik

janganlah sempit kerana menyusahkan perjalanan aktiviti.

Kelas prasekolah perlu dipenuhi dengan pemandangan, bunyi-bunyian dan objek-objek

untuk kanak-kanak yang mempunyai bentuk yang mudah, saiz dan warna.

Suasana di taman kanak-kanak hendaklah dapat mengawal kanak-kanak daripada

pengaruh jahat yang terdapat dalam masyarakat dan bahaya alam semulajadi. Di

taman kanak-kanak perlu dipupuk dengan perkembangan mental, fizikal dan sosial

kanak-kanak. Taman kanak-kanak merupakan satu pendekatan terhadap latihan kanak-

kanak. Pendidikan adalah pembinaan watak atau peribadi kanak-kanak. Ia hendaklah

berdasarkan kepada keperluan dan keupayaan kanak-kanak. Menurut beliau, kanak-

kanak mempelajari sesuatu melalui perbuatan. Ia perlu diberi kebebasan. Beliau

menekankan kaedah bermain kepada kanak-kanak dan belajar melalui membuat.

Beliau mencadangkan dalam mendidik kanak-kanak perlu menggunakan objek supaya

menimbulkan minat dalam pembelajarannya. Beliau menekankan disiplin diri terhadap

kanak-kanak dan motivasi dalaman adalah penting bagi kanak-kanak. Pembelajaran

bukanlah sesuatu yang terpisah dan ia saling berkaitan antara satu sama lain.

4.5 MARIA MONTESSORI (1870 1952)

Merupakan tokoh pendidikan di Rome. Berpengalaman mendidik kanak-kanak yang

terencat akal. Pada tahun 1899, beliau menubuhkan sekolah kanak-kanak cacat di

Rome. Montessori menyokong Froebel dalam pendapat membenarkan kanak-kanak


14/25

belajar melalui aktiviti bermain. Beliau mengutamakan latihan daya penglihatan,

pendengaran dan sentuhan yang bertujuan bagi membolehkan kanak-kanak mendapat

pengalaman dan latihan menggunakan deria dengan cekap. Beliau berpendapat dalam

mendidik kanak-kanak ia mestilah menghormati kanak-kanak dan haknya. Oleh itu,

persekitaran yang terancang, kemahiran hidup, disiplin diri dan arahan adalah prinsip

penting dalam pendidikan kanak-kanak. Menurut beliau, pendidikan adalah untuk

menolong kanak-kanak membentuk serta membantu perkembangan intelek, fizikal,

sosial, emosi dan rohani.

Montessori mengemukakan beberapa konsep asas dalam pembentukan kurikulum

kanak-kanak pada peringkat awal. Antaranya adalah konsep berikut;

a. Minda yang mudah menyerap

Menurut Montessori, minda kanak-kanak mudah menyerap sesuatu maklumat yang

diterima melalui deria mereka, sebelum mereka bersedia untuk diajarkan konsep

tersebut. Seorang kanak-kanak mula menyerap kejadian yang berlaku disekelilingnya

dan menyusun pengalaman ini daripada saat kelahiran lagi.

B. Persekitaran yang tersedia

Persekitaran yang menggalakkan perkembangan kanak-kanak adalah persekitaran

yang lengkap dengan pelbagai bahan yang akan menyokong pembentukan konsep dan

pengetahuan kanak-kanak apabila kanak-kanak memerlukannya. Peranan guru adalah

menunjuk ajar cara menggunakan bahan pembelajaran tersebut pada masa yang

sesuai.

C. Didikan diri

Kanak-kanak mampu menjelaskan persepsi mereka dan menyusun pengalaman

melalui aktiviti yang sesuai, apabila persekitaran mereka disusun secara lengkap

dengan pelbagai bahan pembelajaran yang menarik. Kanak-kanak berkebolehan

menyusun pengetahuan mereka apabila mereka terlibat dalam sesuatu aktiviti


15/25

pembelajaran. Guru tidak perlu mengajar kanak-kanak secara formal. Guru hanya

menunjuk ajar perlu mengajar kanak-kanak secara formal. Guru hanya menunjuk ajar

dan membimbing mereka dalam pemilihan bahan dan aktiviti.

d. Bahan pembelajaran

Guru hanya menunjuk ajar cara yang betul bagaimana menggunakan bahan tersebut

selepas kanak-kanak memilih aktiviti pembelajarannya secara bebas dan sukarela.

Mengikut Montessori, matlamat kurikulum pada peringkat awal adalah bagi memajukan

diri kanak-kanak daripada segi; penumpuan perhatian; kemahiran mmerhati dan

meneliti; kesedaran berkenaan susunan dan peraturan; keseimbangan pergerakan;

kesedaran persepsi dan kemahiran praktikal; konsep matematik; kemahiran bahasa;

kemahiran menulis dan membaca; kebiasaan dengan seni kreatif; pemahaman

berkenaan alam semulajadi; pengalaman dan pemahaman berkenaan sains social;

pengalaman menggunakan kemahiran berfikir secara kritis melalui pengalaman

menyelesaikan sesuatu masalah.

e.Tempoh sensitif

Tempoh sensitif adalah tempoh yang paling sesuai untuk kanak-kanak menguasai

sesuatu kemahiran. Tempoh tersebut dapat dikesan apabila kanak-kanak menunjukkan

kesediaan dan minat bagi mempelajari sesuatu kemahiran dengan sentiasa menanya

soalan dan sentiasa tertarik bagi memerhati dan menyentuh sesuatu bahan

pembelajaran.

Menurut falsafah Montessori;

Ibu bapa patut diberi latihan dalam perkembangan kanak-kanak dan cara

menggunakan pengetahuan ini dalam membimbing anak mereka.

Terdapat tempoh sensitif yang merupakan masa paling sesuai bagi kanak-kanak

menerima maklumat dan konsep tertentu. Tempoh sensitive ini berbeza mengikut kadar

perkembangan seseorang kanak-kanak.

Kanak-kanak mampu melatih diri sendiri, dengan bimbingan yang minimum daripada


16/25

orang dewasa.

Kanak-kanak yang biasa berdikari dalam proses pembelajaran akan terus belajar

secara demikian apabila dewasa kelak.

Maklumat yang diterima melalui deria adalah maklumat asas dalam semua jenis

pembelajaran.

Bahan pembelajaran yang dibentukkan oleh Montessori melatihkan kanak-kanak

berdikari dalam mengurus diri dan persekitarannya melalui pengalaman sebenar dan

kegunaan bahan manipulatif dan betul diri.

Guru akan meningkat pengetahuan mereka melalui pengalaman dengan kanak-kanak.

Kanak-kanak memerlukan persekitaran dan alat pembelajaran yang tersusun dan

bersaiz kanak-kanak.

Guru perlu menyediakan persekitaran yang lengkap bagi membantu kanak-kanak

belajar secara bebas.

Peranan guru hanya membantu kanak-kanak, bukan memaksa ataupun menentu arah

pembelajaran mereka.

Bagi mencapai matlamat ini, terdapat beberapa prinsip dalam kaedah Montessori iaitu

berdasarkan kepercayaan beliau terhadap pendidikan awal kanak-kanak. Antaranya

ialah:

- Menghormati kanak-kanak dan hak mereka.

- Konsep kebebasan

- Menguasai kemahiran dari mudah ke sukar

- Kanak-kanak dididik secara bersepadu dan menyeluruh

- Kanak-kanak melakukan aktiviti arahan kendiri.

- Pentingnya disiplin diri

- Terdapat tempoh sensitif yang berbeza bagi setiap kanak-kanak

- Kanak-kanak menyerap masuk pengetahuan dan menggunakanya. Kanak-kanak

mengajar diri mereka sendiri.

- Kanak-kanak belajar dengan lebih baik dalam persekitaran yang disediakan

hendaklah membolehkan kanak-kanak belajar secara sendiri.


17/25

Unit 5.0: Hak Asasi Kanak-kanak Berdasarkan Konvensyen Hak Kanak-kanak

1989

Hak Asasi Kanak-Kanak

Kanak-kanak mudah dipengaruhi, memerlukan jagaan dan perlindungan khas Ia juga

meletakkan penekanan khas ke atas penjagaan utama dan tanggungjawab

perlindungan oleh keluarga. Ia juga sekali lagi mengesahkan keperluan bagi

perlindungan undang-undang dan perlindungan yang lain kepada kanak-kanak. Ia

meliputi hak sebelum dan selepas lahir, kepentingan hormat kepada nilai-nilai

kebudayaan komuniti kanak-kanak. Merupakan satu peranan yang amat penting bagi

kerjasama antarabangsa dalam menjamin hak asasi kanak-kanak.

Berdasarkan Konvensyen Hak Kanak-kanak yang telah diterima pakai oleh

Perhimpunan Agong Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu pada 20 November 1989

mengandungi Perkara 1 hingga Perkara 54. Di antara perkara yang berkaitan dengan

hak pendidikan perkembangan kanak-kanak terkandung dalam Perkara 6, Perkara 18,

Perkara 27, Perkara 28 dan Perkara 29.

PERKARA 6

1. Negara-Negara Pihak mengiktirafkan bahawa tiap-tiap kanak-kanak mempunyai hak

sedia ada untuk hidup.

2. Negara-Negara Pihak hendaklah memastikan setakat yang sebanyak mungkin boleh

kewujudan dan perkembangan kanak-kanak.

Kewujudan dan perkembangan

Tiap-tiap kanak-kanak mempunyai hak sedia ada untuk hidup, dan Negara mempunyai

obligasi untuk memastikan kewujudan dan perkembangan kanak-kanak itu.


18/25

PERKARA 18

1. Negara-Negara Pihak hendaklah menggunakan usaha terbaik mereka untuk

memastikan pengiktirafan prinsip bahawa kedua-dua ibu bapa mempunyai

tanggungjawab bersama bagi didikan dan perkembangan kanak-kanak. Ibu bapa atau,

mengikut mana-mana yang berkenaan, penjaga di sisi undang-undang, mempunyai

tanggungjawab utama bagi didikan dan perkembangan kanak-kanak. Kepentingan

terbaik kanak-kanak akan menjadi perhatian asas.

Tanggungjawab ibu bapa

Ibu bapa mempunyai tanggungjawab utama untuk membesarkan kanak-kanak, dan

Negara hendaklah menyokong mereka dalam hal ini. Negara hendaklah memberikan

bantuan yang sewajarnya kepada ibu bapa dalam pembesaran anak.

2. Bagi maksud menjamin dan menggalakkan hak yang dinyatakan dalam Konvensyen

ini, Negara-Negara Pihak hendaklah memberi bantuan yang sewajarnya kepada ibu

bapa dan penjaga di sisi undang-undang dalam melaksanakan tanggungjawab

pembesaran anak mereka dan hendaklah memastikan perkembangan institusi,

kemudahan dan perkhidmatan bagi jagaan kanak-kanak.

3. Negara-Negara Pihak hendaklah mengambil segala langkah yang wajar untuk

memastikan bahawa kanak-kanak kepada ibu bapa yang bekerja berhak mendapat

faedah daripada perkhidmatan dan kemudahan jagaan anak yang mereka layak.

PERKARA 27

1. Negara-Negara Pihak mengiktiraf hak tiap-tiap kanak-kanak kepada taraf hidup yang

mencukupi bagi perkembangan fizikal, mental, kerohanian, kemoralan dan sosial

kanak-kanak itu.


19/25

Taraf hidup

Tiap-tiap kanak-kanak mempunyai hak kepada taraf hidup yang mencukupi bagi

perkembangan fizikal, mental, kerohanian, kemoralan dan pembangunan sosial. Ibu

bapa mempunyai tanggungjawab utama untuk memastikan bahawa kanak-kanak

mempunyai taraf hidup yang mencukupi. Kewajipan Negara ialah untuk memastikan

bahawa tanggungjawab ini boleh dilaksanakan. Tanggungjawab Negara boleh

termasuk bantuan material kepada ibu bapa dan anak-anak mereka.

2. Ibu bapa (ibu bapa-ibu bapa) atau orang lain yang bertanggungjawab bagi kanak-

kanak itu mempunyai tanggungjawab utama untuk menjamin, mengikut kebolehan dan

keupayaan kewangan mereka, keadaan hidup yang perlu bagi perkembangan kanak-

kanak itu.

3. Negara-Negara Pihak, mengikut keadaan negara dan mengikut kemampuan mereka,

hendaklah mengambil segala langkah yang sewajarnya untuk membantu ibu bapa dan

orang lain yang bertanggungjawab bagi kanak-kanak itu untuk melaksanakan hak ini

dan hendaklah, jika diperlukan, memperuntukkan bantuan material dan program

sokongan, terutamanya berhubungan dengan pemakanan, pakaian dan perumahan.

4. Negara-Negara Pihak hendaklah mengambil segala langkah yang sewajarnya untuk

menjamin supaya mendapat kembali nafkah untuk kanak-kanak daripada ibu bapa atau

orang lain yang mempunyai tanggungjawab kewangan terhadap kanak-kanak itu, baik

dalam Negara Pihak dan dari luar negeri. Secara khususnya, jika orang yang

mempunyai tanggungjawab kewangan terhadap kanak-kanak itu tinggal dalam Negara

yang berlainan daripada negara kanak-kanak itu, Negara-Negara Pihak hendaklah

menggalakkan kesertaan dalam perjanjian atarabangsa atau pembuatan perjanjian

sedemikian, serta membuat perkiraan lain yang sewajarnya.

PERKARA 28

1. Negara-Negara Pihak mengiktiraf hak kanak-kanak kepada pendidikan, dan dengan


20/25

tujuan untuk mencapai hak ini secara berperingkat-peringkat dan atas dasar peluang

yang sama, mereka hendaklah, secara khususnya:

(a) Menjadikan pendidikan rendah diwajibkan dan diadakan secara percuma kepada

semua;

(b) Menggalakkan perkembangan pendidikan menengah dalam berbagai bentuk,

termasuk pendidikan am dan vokasional, mengadakan pendidikan itu dan terbuka

kepada tiap-tiap kanak-kanak, dan mengambil langkah yang sewajarnya seperti

memperkenalkan pendidikan percuma dan menawarkan bantuan kewangan jika

diperlukan;

(c) Menjadikan pendidkkan tinggi kepada semua atas dasar keupayaan melalui tiap-tiap

cara yang sewajarnya;

(d) Menjadikan maklumat pendidikan dan vokasional dan bimbingan diadakan dan

terbuka kepada semua kanak-kanak;

(e) Mengambil langkah-langkah untuk menggalakkan kehadiran secara tetap di sekolah

dan mengurangkan kadar keciciran.

Pendidikan

Kanak-kanak mempunyai hak kepada pendidikan, dan kewajipan Negara untuk

memastikan bahawa pendidikan utama percuma dan wajib, menggalakkan pendidikan

menengah dalam berbagai bentuk yang mudah diperoleh oleh tiap-tiap kanak-kanak

dan untuk menjadikan pendidikan tinggi diadakan kepada semua atas dasar

keupayaan. Disiplin sekolah hendaklah selaras dengan hak dan kemuliaan kanak-

kanak itu. Negara hendaklah melibatkan diri dalam kerjasama antarabangsa untuk

melaksanakan hak ini.

2. Negara-Negara Pihak hendaklah mengambil segala langkah yang sewajarnya untuk

memastikan bahawa disiplin sekolah ditadbirkan mengikut cara yang selaras dengan

kemuliaan kanak-kanak dan dengan menepati Konvensyen ini.

3. Negara-Negara Pihak hendaklah mempromosikan dan menggalakkan kerjasama

antarabangsa dalam perkara yang berhubungan dengan pendidikan, khususnya


21/25

dengan tujuan untuk menyumbang kepada pembasmian kejahilan dan buta huruf di

seluruh dunia dan memudahkan akses kepada pengetahuan saintifik dan teknik dan

kaedah pengajaran yang moden. Dalam hal ini, perhatian yang khusus hendaklah

diberikan kepada keperluan negara-negara membangun.

PERKARA 29

1. Negara-Negara Pihak bersetuju bahawa pendidikan kanak-kanak hendaklah

dihalatujukan kepada:

Perkembangan personaliti, bakat, dan kebolehan mental dan fizikal kanak-kanak pada

tahap potensi yang paling tinggi;

Perkembangan rasa hormat bagi hak asasi manusia dan kebebasan asasi, dan bagi

prinsip-prinsip yang termaktub dalam Piagam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu;

Perkembangan rasa hormat bagi ibu bapa kanak-kanak, identiti kebudayaan, bahasa

dan nilainya sendiri, bagi nilai kebangsaan negara yang diduduki oleh kanak-kanak itu,

negara yang daripadanya dia berasal, dan bagi tamadun yang berbeza daripada

tamadunnya sendiri;

Penyediaan kanak-kanak bagi hidup yang bertanggungjawab dalam masyarakat yang

bebas, dalam semangat persefahaman, keamanan, toleransi, kesamaan jantina, dan

persahabatan di kalangan semua orang, kumpulan etnik, kebangsaan dan agama dan

orang yang asal usulnya penduduk asli;

Unit 6.0: Akta 308 dan Akta 550

Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) merupakan suatu Akta yang digubal bagi

mengadakan peruntukan pendidikan dan perkara-perkara yang berkaitan dengannya.

Pendidikan Prasekolah ertinya program pendidikan bagi murid yang berumur dari


22/25

empat hingga enam tahun.

FASA 15: SISTEM PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Sistem pendidikan kebangsaan hendaklah terdiri daripada;

(a) Pendidikan prasekolah

(b) Pendidikan rendah

(c) Pendidikan menengah

(d) Pendidikan lepas menengah

(e) Pendidikan tinggi

Tetapi tidak termasuk pendidikan di sekolah ekspatriat atau sekolah antarabangsa.

FASA 20: LARANGAN TERHADAP PENUBUHAN, PENGENDALIAN ATAU

PENGURUSAN TADIKA

(1) Tiada tadika boleh ditubuhkan, dikendalikan atau diuruskan melainkan jika tadika itu

didaftarkan di bawah akta ini.

(2) Seseorang yang melanggar subsekyen (1) adalah melakukan suatu kesalahan.

FASA 21: KUASA MENTERI UNTUK MENUBUHKAN TADIKA.

Menteri boleh, tertakluk kepada peruntukan akta ini, menubuhkan dan menyenggarakan

tadika.

FASA 22: KURIKULUM PRASEKOLAH KEBANGSAAN HENDAKLAH DIGUNAKAN

OLEH

SEMUA TADIKA

(1) Menteri hendaklah menetapkan suatu kurikulum yang dikenali sebagai Kurikulum

Prasekolah Kebangsaan yang hendaklah digunakan oleh semua tadika dalam Sistem

Pendidikan Kebangsaan.

(2) Kurikulum Prasekolah yang ditetapkan di bawah subseksyen (1) hendaklah

menyatakan pengetahuan kemahiran dan nilai yang dijangka akan diperolehi oleh

murid-murid pada akhir tempoh Pendidikan Prasekolah masing-masing.

(3) Mana-mana tadika yang bermaksud untuk melaksanakan apa-apa kurikulum


23/25

sebagai tambahan kepada Kurikulum Prasekolah Kebangsaan hendaklah, sebelum

melaksanakan kurikulum tambahan sedemikian, memaklumkan Ketua Pendaftar

tentang maksud itu mengikut cara yang ditetapkan.

(4) Seseorang yang melanggar subseksyen (1) atau (3) adalah melakukan suatu

kesalahan dan boleh, apabila disabitkan, didenda tidak melebihi sepuluh ribu ringgit

atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi satu tahun atau kedua-duanya.

FASA 23: BAHASA PENGANTAR DI TADIKA

Walau apa pun subseksyen 17 (1), bahasa-bahasa lain selain daripada bahasa

kebangsaan boleh digunakan sebagai bahasa pengantar di tadika, tetapi jika sesuatu

tadika menggunakan bahasa selain daripada bahasa kebangsaan, bahasa kebangsaan

hendaklah diajarkan sebagai mata pelajaran wajib.

FASA 24: KUASA UNTUK MEMBUAT PERATURAN BERHUBUNGAN DENGAN

PENDIDIKAN PRASEKOLAH

Menteri boleh membuat peraturan-peraturan untuk melaksanakan peruntukan bab ini.


24/25

Unit 7.0: Transisi dari Rumah ke Taska,Tadika / Prasekolah dan ke Tahun Satu.

Lawatan awal ibubapa dan kanak-kanak

Taklimat dan penerangan program Taska,Tadika/ Prasekolah dan Tahun Satu

Peranan dan tanggungjawab Guru dalam membantu kanak-kanak menyesuaikan diri

Perancangan dan pengurusan Institusi

TRANSISI RUMAH KE PRASEKOLAH

Konsep: Transisi merupakan satu proses perubahan yang berlaku dari satu keadaan

kepada satu keadaan yang lain.

Transisi kanak-kanak prasekolah dapat dibahagikan kepada 2:

* Transisi rumah ke prasekolah

* Transisi prasekolah ke sekolah rendah (ke Tahun Satu)

Transisi rumah ke prasekolah adalah bertujuan untuk membantu kanak-kanak

menghadapi perubahan dari rumah dengan sistem pendidikan yang tidak formal dari

keluarga ke tadika atau prasekolah.

Tujuan program Transisi:

Kanak-kanak dapat menyesuaikan diri dengan persekitaran, guru-guru dan kawan baru

serta pendekatan yang lebih formal di Tahun Satu.

Guru-guru dapat menyelaraskan keperluan kognitif, emosi, kerohanian dan jasmani

kanak-kanak secara menyeluruh sebelum memulakan proses pengajaran dan

pembelajaran secara formal di Tahun Satu.

Meningkatkan minat dan semangat kanak-kanak untuk datang ke prasekolah tanpa

banyak masalah.


25/25

Peranan guru prasekolah:

a) Mewujudkan hubungan yang baik dengan ibu bapa dan kanak-kanak. Ibu bapa akan

merasa yakin untuk meninggalkan anak-anak mereka di prasekolah.

b) Guru prasekolah berperanan sebagai pendidik,pembimbing dan pengasuh kanak-

kanak .Guru prasekolah juga memainkan peranan pengganti ibu bapa dan sebagai

model yang baik kepada kanak-kanak.Dengan ini, kanak-kanak merasa suasana di

prasekolah seperti di rumah mereka.

c) Guru prasekolah berperanan membantu kanak-kanak menyesuaikan diri dengan

rakan dan persekitaran yang baru di prasekolah.

d) Guru perlu menangani perbezaan murid yang datang dari latar belakang dan

pengalaman yang berbeza dengan memberi layanan yang sesuai.

e) Guru perlu memberitahu peraturan dan disiplin di prasekolah yang berbeza dengan

amalan yang berlaku di rumah mereka.

Peranan pembantu prasekolah

a) Melayan kanak-kanak dengan mesra supaya kanak-kanak merasa mereka tidak

berada di tempat yang asing. Contoh membawa kanak-kanak ke tandas.

b) Membantu kanak-kanak menguruskan diri di prasekolah seperti sewaktu makan,

rehat dan bermain.

c) Mengawasi keselamatan kanak-kanak semasa mereka berada di prasekolah.

d) Membantu guru dalam pengurusan kanak-kanak di prasekolah.

nota penuh pra3101

Documents