PENGENDALIAN BENGKEL

MENGAMALKAN

KESELAMATAN BENGKEL

1.1 Pengenalan

• Keselamatan boleh ditakrifkan sebagai satu keadaan selamat

ataupun terhindar daripada bahaya serta bencana.

• Menurut Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerja 1994

(OSHA-Occupational Safety and Health Act 1994),

keselamatan dan kesihatan pekerja di bengkel dibahagikan

kepada tiga kategori iaitu:

1) Keselamatan diri sendiri

2) Keselamatan peralatan dan bahan

3) Keselamatan tempat kerja

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

• Penggunaan alat pelindung diri (Personal Protective

Equipment ~ PPE) adalah kelengkapan yang diperlukan

untuk memberikan perlindungan kepada pemakainya

daripada bahaya yang mungkin dihadapinya.

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

• Kemaskan pakaian sebelum memulakan kerja:

lengan baju yang panjang mesti digulung hingga ke atas

siku.

• Gunakan kasut yang tertutup dan bertapak getah.

• Gunakan alat pelindung diri yang bersesuaian dengan kerja

yang dilakukan.

• Elakkan berambut panjang.

• Elakkan dari memakai perhiasan diri.

[Contohnya: jam, rantai, loket , cincin.]

Rambut Pendek

Baju Koperat /

t-shirt lengan pendek

Seluar bengkel /

Seluar kain cotton

Safety Shoes

Pakaian Bengkel Atau

I. PAKAIAN

Ia diperbuat daripada

fabrik dan melindungi

badan pemakai daripada

benda-benda tajam,

kasar dan berat.

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

2. SARUNG TANGAN

Ia diperbuat daripada kulit, fabrik, atau getah,

digunakan untuk melindungi daripada haba,

asid, benda-benda tajam, kasar dan berat.

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

3. GOGGLE

Digunakan untuk melindungi mata. Pemilihan

jenis goggle berdasarkan keselesaan pemakai

dan jenis kerja yang dilakukan.

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

4. PENUTUP TELINGA

Ia menutup

keseluruhan cuping

atau lubang telinga.

Ia bertujuan untuk

mencegah kehilangan

pendengaran.

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

5. KASUT KESELAMATAN

melindungi bahagian kaki daripada benda

tajam atau melindungi pemakai daripada

tergelincir.

diperbuat daripada getah dan

diperkukuhkan dengan logam

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

Apakah kesalahan

yang dilakukan oleh

pelajar ini?

1.1.1 Keselamatan Diri Di Bengkel

• Sentiasa mematuhi peraturan bengkel.

• Jangan bermain atau bergurau semasa berada di dalam

bengkel.

• Sentiasa bekerjasama sesama ahli kumpulan.

• Laporkan sebarang kemalangan kepada pensyarah

dengan segera.

6. SIKAP

1.1.2 Keselamatan Peralatan & Mesin

• Penggunaan sebarang alatan dan mesin perlu mendapat

kebenaran pensyarah kursus.

• Tahu kaedah penggunaan peralatan dan mesin sebelum

menggunakannya.

• Pastikan peralatan dan mesin dalam keadaan yang

selamat sebelum menggunakannya.

• Peralatan dan mesin perlu dibersihkan dan diletakkan

semula ke tempat asal selepas menggunakannya.

• Laporkan kepada pensyarah jika terdapat sebarang

kerosakan atau kehilangan.

1.1.3 Aspek Keselamatan Tempat Kerja

• Sentiasa mematuhi arahan pensyarah dan berhati-hati

dalam setiap kerja yang dilakukan di bengkel.

• Jangan biarkan peralatan bersepah di kawasan kerja dan

lantai.

• Semua suis elektrik perlu ditutup sebelum meninggalkan

bengkel.

• Tempat kerja mestilah sentiasa bersih dan kemas, sama

ada sebelum, semasa dan selepas kerja dilakukan.

1.1.3 Aspek Keselamatan Tempat Kerja

Pastikan tempat

kerja adalah kemas.

1.2 Penggunaan Alat Pelindung Kenderaan

STEERING COVER

FENDER COVER

FRONT COVER

SEAT COVER

FLOOR MAT

1.2 Penggunaan Alat Pelindung Kenderaan

Seat cover Melindungi tempat duduk pemandu daripada

kotor

Floor mat Melindungi karpet daripada kotor/minyak yang

berada pada kasut mekanik

Steering cover Melindungi bahagian steering daripada kotor

semasa mekanik melakukan ujian pemanduan

Fender cover Melindungi bahagian fender/badan kenderaan

daripada tercalar/kotor semasa proses kerja

dilakukan

Front cover Melindungi bahagian bumper daripada

tercalar/kotor semasa kerja dilakukan

1.3 ‘Material Handling’

Bezakan Postur badan

semasa mengangkat

barang yang berat

Institut Keselamatan & Kesihatan Pekerjaan Negara (NIOSH)

ditubuhkan pada 1 Disember 1992 mengikut Akta

Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (OSHA) 1970.

Pertubuhan ini ditubuhkan bagi melaksanakan tanggungjawab

bagi mengendalikan penyelidikan dan membuat cadangan

pencegahan pekerjaan berkaitan dengan kecederaan dan

penyakit.

1.4 Institut Keselamatan & Kesihatan Pekerjaan

Negara (NIOSH)

Aktiviti – Aktiviti NIOSH

• Menyiasat potensi bahaya keadaan

kerja yang diminta oleh pekerja atau

majikan.

• Menilai bahaya di tempat kerja, bahan

kimia, termasuklah kelengkapan mesin.

• Membentuk dan melaksanakan

kaedah-kaedah untuk mencegah

kecederaan, penyakit dan kecacatan.

1.4 Institut Keselamatan & Kesihatan Pekerjaan

Negara (NIOSH)

Aktiviti – Aktiviti NIOSH

• Mengelola penyelidikan dan

menghasilkan cadangan yang sah

untuk melindungi pekerja.

• Menyediakan pendidikan dan latihan

kepada individu dalam bidang

keselamatan dan kesihatan

pekerjaan.

1.4 Institut Keselamatan & Kesihatan Pekerjaan

Negara (NIOSH)

1.4 Institut Keselamatan & Kesihatan Pekerjaan

Negara (NIOSH)

Akta 514 mewajibkan setiap majikan :

- Menyediakan saluran komunikasi kepada pekerjanya

membuat aduan mengenai perkara yang boleh

memudaratkan keselamatan dan kesihatan pekerja di

tempat kerja.

- Mengambil tindakan yang sewajarnya ke atas aduan dan

melaporkan kepada Jabatan Keselamatan dan Kesihatan

Pekerjaan Malaysia.

1.5 Punca-punca Kebakaran

Puncakemalangan

FaktorFizikal

FaktorPentadbiran

FaktorManusia

1.5 Punca-punca Kebakaran

1. Faktor Manusia

a. Kecuaian - kurang tumpuan kepada kerja

b. Kurang kemampuan - memaksa diri melakukan kerja

c. Kurang pengetahuan - tiada latihan

d. Disiplin - bergurau sambil bekerja/belajar

e. Kesihatan - gangguan kesihatan ketika bekerja seperti

mengantuk, sakit, letih dan sebagainya.

f. Emosi - perasaan takut, benci, marah dan sebagainya.

1.5 Punca-punca Kebakaran

2. Faktor Fizikal

a. Pendawaian elektrik - pendawaian mengalami kecacatan

pendawaian

b. Persekitaran – cth : tumpahan minyak tidak dibersihkan.

c. Kebisingan - persekitaran yang mempunyai gangguan tahap

kebisingan yang tinggi

d. Peralatan dan mesin - susun atur yang tidak sesuai / keadaan

mesin yang lama dan tidak diservis.

1.5 Punca-punca Kebakaran

3. Faktor Pentadbiran

a. Peraturan - pentadbir yang tidak menguatkuasakan

peraturan yang telah sedia ada.

b. Latihan - tidak ada latihan yang berkaitan dengan

pencegahan kemalangan.

c. Sikap pentadbir - sikap ambil jalan mudah

1.5 Punca-punca Kebakaran

Kelas A Berpunca daripada bahan-bahan biasa yang

mudah terbakar seperti kayu , kertas , perabot

dan lain-lain.

Kelas B Berpunca daripada bahan-bahan cecair.

Kelas C Berpunca daripada peralatan elektrik.

Kelas D Berpunca daripada gas yang melibatkan

kebakaran.

Kategori Kebakaran :-

1.5 Punca-punca Kebakaran

Haba Bahan

Pembakaran

Oksigen

API

UNSUR-UNSUR API

1.6 Pelan Laluan Kecemasan

1.6 Contoh Pelan Laluan Kecemasan

1.7 Latih tubi Kebakaran

1. Mengenali bunyi tanda amaran kebakaran, biasanya

bunyi loceng berterusan.

2. Berkumpul di kawasan lapang yang selamat (mengikut

pelan laluan kecemasan).

3. Sepanjang perjalanan, pastikan pintu-pintu jangan

dikunci atau dihalang, menghubungi pihak bomba,

memberitahu rakan lain agar keluar daripada bangunan.

4. Menggunakan alat pemadam kebakaran (jika tahu

menggunakan alat pemadam api dan keadaan api yang

masih boleh dikawal).

1.8 Jenis-jenis Alat Pemadam Api

i. Pancuran air ( paip hos )

• Alat ini adalah sesuai untuk

pencegahan api dari kelas A.

• Alat ini mengandungi 25-40 meter

salur getah bagi membekalkan

tekanan air untuk meredakan

kebakaran.

1.8 Jenis-jenis Alat Pemadam Api

ii. Pemadam Soda-Asid ( Soda-Asid Extinguisher)

Kegunaan : Kelas A / B

iii. Pemadam Jenis Halon

Kegunaan : Kelas B / C

* Wap atau bau dari semburan pemadam ini adalah

merbahaya terutama pada ruang yang tertutup.

1.8 Jenis-jenis Alat Pemadam Api

iv. Pemadam Karbon Dioksida ( Carbon Dioxide )

Kegunaan : Kelas B

v. Pemadam Kering ( Dry Powder Extinguisher )

Kegunaan : Kelas A / B

1.8 Jenis-jenis Alat Pemadam Api

Vi . Pemadam Buih

( Bubble Fire Extinguisher )

Kegunaan : Kelas B

*Jika menggunakan pemadam jenis ini , maka pancutannya

janganlah di tuju terus pada kebakaran itu tetapi di tujukan

pada tepi dinding tangki itu supaya buih itu akan mengalirke

bawah dan bertaburan di permukaan cecair yang terbakar itu.

1.9 Langkah-langkah Kendalikan

Alat Pemadam Api

1.10 Peti Pertolongan Cemas (First Aid Kit)

Pengetahuan pertolongan cemas penting untuk

menyelamatkan rakan sewaktu kecemasan, dan sebelum

mangsa dihantar ke hospital untuk rawatan yang lebih

lanjut. Peti Pertolongan Cemas diletakkan di tempat yang

mudah diperolehi

1.11 Pertolongan Cemas :

Kecederaan Ringan

Bersihkan luka

dengan antiseptik.

Sapukan dengan

iodin.

Balutkan luka

dengan kain kasa

dan plaster.

1.12 Pertolongan Cemas :

Kejutan Elektrik

1. Tutup suis bekalan utama.

2. Gunakan bahan penebat (diperbuat

daripada kayu) untuk menarik /

menolak badan mangsa daripada

sumber elektrik.

3. Jika mangsa tidak sedarkan diri,

gunakan rawatan pemulihan

pernafasan (CPR).

4. Bawa mangsa ke hospital untuk

bantuan perubatan seterusnya.

1.13 Kaedah Pertolongan Cemas :

Mulut ke Mulut

1. Baringkan mangsa. Bukakan

saluran pernafasan dengan

mendongakkan kepala

mangsa

2. Buka mulut anda seluas-luas yang boleh, ambil

nafas panjang, picit hidung mangsa dengan jari

anda dan rapatkan bibir anda dengan bibirnya.

4. Alihkan mulut anda daripada mangsa dan

hembuskan baki udara yang tinggal. Lihat dada

mangsa turun lalu ambil nafas semula dan ulangi

langkah 2 dan 3.

3. Dengan melihat selari ke arah

dada mangsa hembuskan udara

keparu-paru mangsa. Anda

boleh lihat dadanya naik ketakat

maksimum.

1.13 Kaedah Pertolongan Cemas :

Mulut ke Mulut

5. Periksa denyutan nadi untuk

memastikan jantung kembali

normal. Jika belum normal

ulang beberapa kali langkah 2,

3 dan 4.

1.13 Kaedah Pertolongan Cemas :

Mulut ke Mulut

1.14 Kaedah Pertolongan Cemas :

Pemulihan Jantung

1. Baringkan mangsa.

Melutut di sebelahnya

dengan menghadap ke dada

dan sebaris dengan jantung

manusia.

2. Cari bahagian bawah tulang

selangka. Letakkan

genggaman seperti seperti

ditempat yang ditunjukkan.

1.14 Kaedah Pertolongan Cemas :

Pemulihan Jantung

3. Letakkan genggaman tangan

anda di bahagian tengah tulang

selangka bawah. Genggaman

anda mestilah kuat.

4. Dengan meluruskan tangan

anda, gerakkan badan anda ke

hadapan, selepas itu undur

kebelakang semula.

Lakukan sebanyak 15 kali

( 8 kali seminit ).

5. Periksa denyutan nadi setiap 3 minit. Sebaik sahaja

denyutan nadi bermula, hentikan tekanan dan lakukan

pemulihan mulut ke mulut sehingga pernafasannya normal

kembali.

1.14 Kaedah Pertolongan Cemas :

Pemulihan Jantung

1.15 Kaedah Pertolongan Cemas :

Melecur

1. Jangan memberi sebarang rawatan kecuali

melindunginya dari terkena udara.

2. Tutup bahagian melecur menggunakan kain atau kertas

yang bersih. (Sekiranya terkena bahan kimia atau asid,

bersihkan dengan air).

3. Bawa mangsa ke hospital terdekat.

1.16 Kaedah Pertolongan Cemas :

Kecederaan Mata

1. Jangan sesekali menggosok mata yang tercedera.

2. Beritahu mangsa jangan menggerak-gerakkan mata.

3. Jangan menyentuh permukaan mata . Jika kecederaan

mata yang disebabkan oleh percikan kimia, mencuci

mata dengan jumlah air yang banyak.

4. Balut mata tetapi jangan terlalu kuat.

5. Bawa mangsa ke tempat di mana mangsa boleh

diperiksa oleh ahli perubatan.

1.17 RUMUSAN

Antara Punca-punca kemalangan di bengkel termasuklah :-

1.17 RUMUSAN

Antara Punca-punca kemalangan di bengkel termasuklah :-

1.17 RUMUSAN

- Pakaian yang sesuai, disiplin

diri dan mematuhi peraturan

merupakan perkara penting

mencegah kemalangan.

- Sentiasa menggunakan alat

yang baik dan betul untuk

menjamin keselamatan.

- Latih tubi merupakan amalan

yang baik untuk memperolehi

tabiat kerja yang baik.

1.17 RUMUSAN

• Jadual Rumusan jenis bahan pemadam api seperti berikut :-

Pilih padanan yang betul.

A. air – memadamkan api kelas C

B. air – memadamkan api kelas B

C. debu logam kuprum – memadamkan api kelas A

D. karbon dioksida . memadamkan api kelas B dan C

SOALAN PENGUKUHAN 1 :

Jawapan :

Apakah yang perlu dilakukan sekiranya kehilangan alatan

tangan di bengkel ?

A. melaporkan kepada guru

B. menyiasat orang yang mengambil barang

C. membeli alatan tangan yang baru

D. menggantikan alatan tangan yang hilang dengan yang baru

SOALAN PENGUKUHAN 2 :

Jawapan :

Kemalangan di bengkel TIDAK akan berlaku jika :

A. tempat kerja terlalu sempit

B. menggunakan alatan tangan yang salah

C. peralatan disimpan di tempat khas yang sesuai.

D. pelajar mematuhi peraturan bengkel dan berhati-hati

dalam bengkel.

SOALAN PENGUKUHAN 3 :

Jawapan :

Apakah jenis kesalahan aspek keselamatan diri yang telah

dilakukan oleh pelajar berikut ?

A. bertali leher

B. berkaki ayam

C. memakai apron

D. berlengan panjang dan dilipat

SOALAN PENGUKUHAN 4 :

Jawapan :

Aplikasi pengendalian alat pemadam api yang tepat ialah?

A. I,II dan III

B. I,III dan II

C. II,I dan III

D. III,II dan I

SOALAN PENGUKUHAN 5 :

Jawapan :

AMALI

Laporan Kerja amali

1. Kaedah penggunaan alat pemadam api.

2. Lakarkan pelan bengkel automotif

• Mengenalpasti kedudukan dan bilangan alat pemadam api di

bengkel automotif

• Mengenalpasti kedudukan peti pertolongan cemas (first aid

kit) di bengkel automotif

• Lampirkan pakaian keselamatan di bengkel automotif.

• Lakarkan laluan kecemasan semasa berlaku kebakaran.