1

KONSEP SEJARAH TINGKATAN EMPAT

BAB 1 : KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA

Konsep Maksud m.s

Zaman prasejarah Zaman manusia belum mengenali sistem tulisan 2

Arkeologi Kajian terhadap tinggalan artifak, ekofak dan feature

masyarakat lampau secara sistematik melalui proses gali cari

2

Artifak Barang yang dicipta oleh manusia spt kapak, pisau dan pinggan

mangkuk

2

Feature Tinggalan seperti struktur bangunan dan lubang sampah yang

tidak dapat diubah

2

Ekofak Tinggalan seperti sisa makanan, tulang dan tumbuh-tumbuhan 2

Nomad Cara hidup masyarakat yang berpindah randah 2

Sistem barter Sistem pertukaran barang 3

Tamadun diertikan sebagai peradaban dan dikaitkan dengan pembangunan

lahiriah dan rohaniah mengikut pandangan Islam

5

Animism Kepercayaan bahawa terdapat kuasa ghaib yang menguasai alam

sekeliling

8

Politiesme Penyembahan terhadap lebih satu tuhan 8

Negara kota Merupakan sebuah kerajaan yang berdaulat yang mempunyai

unit politiknya yang tersendiri

11

Teokrasi Pemerintahan oleh tuhan atau wakil tuhan yang berasaskan

hukum agama dan bersifat ketuhanan

12

Firaun Gelaran kepada ketua kerajaan Mesir purba yang berkuasa

mutlak dan dianggap suci

19

Artisan Pekerja yang mahir dalam sesuatu lapangan perusahaan atau

dikenali sebagai tukang

19

Hieroglif Tulisan awal Mesir purba dan merupakan tulisan bergambar 21

Hieratic Tulisan berangkai yang berkembang dpd tulisan hieroglif 21

Pendeta Orang yang banyak ilmu dalam bidang agama 25

Cap mohor lambang pengenalan diri seseorang atau sekumpulan pedagang 26

Tuhan ibu Patung yang disembah oleh masyarakat Lembah Indus bagi

melambangkan sesuburan

26

Mandat dari

Tuhan

Kepercayaan bahawa jika seseorang raja itu memerintah dengan

adil, kerajaan dan rakyat akan hidup sejahtera kerana

pemerintahan itu direstui oleh tuhan

31

Tulang oracle tulang binatang yang digunakan untuk meramal sesuatu keadaan 31

Yin dan Yang Kepercayaan orang Cina bahawa alam semester dan kejadiannya

terdiri daripada dua unsur yang saling melengkapi. Yin ialah

kuasa pasif manakala Yang ialah kuasa aktif

33

Feng hsui Falsafah alam semesta yang merujuk kepada hubungan antara

manusia dengan alam sekitar, bagaimana manusia boleh hidup

secara harmoni dengan alam sekitar

33

2

BAB 2 : PENINGKATAN TAMADUN

Konsep Maksud m.s

Polis Institusi politik yang merdeka dan saiznya agak kecil 38

Acropolis Kawasan tertinggi yang menempatkan bangunan kerajaan dan

keagamaan

38

Agora Tempat pertemuan atau mesyuarat rakyat yang merupakan pusat

ekonomi bagi sesebuah polis

38

Colloseum Binaan bulat tanpa atap yang merupakan tempat pertarungan

pahlawan rom dan juga sebagai teater

40

Zaman vedik Merupakan permulaan kehidupan beragama. Nama vedik

diambil sempena kelahiran kitab-kitab Veda

40

Monarki Sistem pemerintahan beraja 42

Oligarki Kuasa pemerintahan terletak dalam tangan beberapa orang

konsul

42

Aristokrasi Pemerintahan oleh golongan bangsawan yang kaya 43

Tirani Pemerintahan yang zalim yang memperlihatkan kekuasaan

digunakan sewenang-wenangnya

43

Diktator Pemerintahan berkuasa mutlak, iaitu mempunyai kuasa yang

tidak terhad

43

Demokrasi Pemerintahan atau kerajaan yang ditadbir oleh wakil yang

dipilih oleh rakyat melalui pilihan raya

43

Republik Negara yang ditadbir oleh wakil yang dipilih oleh rakyat melalui

pilihan raya dan diketuai oleh presiden

43

Praeotor Pemerintah tentera 44

Pax romana Zaman kegemilangan dan keamanan empayar Rom selama 200

tahun

44

Empayar Penyatuan wilayah-wilayah kecil yang ditakluk dan

terbentuknya sistem pentadbiran berpusat

44

Perang kalinga Perang yang berlaku pada 261 S.M dalam usaha Asoka untuk

mewujudkan sebuah empayar yang agung. 100 ribu telah orang

terkorban manakala 150 ribu orang tercedera

45

Sistem feudal Sistem kemasyarakatan yang dikuasai oleh kaum bangsawan

yang melibatkan pembahagian tanah kepada kaum bangsawan

45

Birokrasi Sistem pentadbiran yang melibatkan pelbagai peringkat dan

mempunyai banyak peraturan

45

Dinasti Jurai keturunan raja-raja atau pemerintah daripada keturunan

atau keluarga yang sama

45

Hukum kanun 12 Undang-undang Rom yang pertama, berbentuk undang-undang

bertulis dan dipahat pada kayu yang dikenali sebagai Papan Dua

Belas dan diletakkan di tempat awam untuk tatapan rakyat

46

Kod Undang-

undang Rom

dikenali juga sebagai Undang-undang Justinian dan inti pati

undang-undang ini masih kekal digunakan sehingga kini

46

Tiang asoka Mengandungi titah dan perintah raja yang diukir dan dipahat

pada tiang batu yang didirikan di tepi jalan supaya undang-

undang tersebut dapat dibaca oleh rakyat

47

3

Legalisme Sistem pemerintahan yang menguatkuasakan kepatuhan ketat

kepada undang-undang, supaya dapat mengawal tingkah laku

manusia

47

Kebudayaan

hellenistik

Campuran kebudayaan Yunani dan Parsi serta kebudayaan

timur yang lain

48

Jalan sutera darat Merupakan jalan darat bermula dari Rom merentasi kawasan

Asia Tengah ke India seterusnya ke China

52

Jalan laut Jaringan jalan laut yang menghubungkan China dengan India

dan Barat

52

Pidato Pengucapan atau kepetahan bercakap 53

Peperiksaan

awam

Peperiksaan yang menjurus kepada kepentingan untuk

melahirkan pegawai pentadbir kerajaan. Merupakan sistem

peperiksaan yang tertua di dunia dan dikendalikan dengan ketat

55

Theology /

teologi

Ilmu tentang asal usul manusia dan ketuhanan 61

Hukum karma Kepercayaan masyarakat Hindu dan Buddha yang membawa

maksud semua tingkah laku, perkataan dan pemikiran seseorang

semasa hidupnya akan menentukan kehidupannya di akhirat

(kelahiran semula)

65

Moksya Kepercayaan dalam agama Hindu bahawa sesiapa yang

mencapai tahap ini akan bersatu dengan Tuhan dan tidak akan

lahir semula ke dunia

65

Agama Pegangan kepercayaan kepada satu-satu tuhan atau dewa 65

Ajaran Aspek-aspek kepercayaan yang terkandung dalam satu-satu

agama

65

Kepercayaan Pegangan agama atau ajaran yang dianuti oleh seseorang 65

Pagan Merujuk kepada orang yang tidak mempercayai atau menganut

sebarang agama utama dunia

66

Aqidah Keyakinan seluruh jiwa terhadap keesaan Allah 67

Syariah Undang-undang Islam berlandaskan al-Quran dan al-Sunnah

(hadis)

67

4

BAB 3 : TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA

Konsep Maksud m.s

Kerajaan agraria Kerajaan yang menjalankan kegiatan ekonomi berasaskan

pertanian, penternakan, dan pemungutan hasil hutan dan sungai

75

Kerajaan maritim Kerajaan yang menjalankan kegiatan ekonomi berasaskan

perdagangan dan kelautan, serta berfungsi sebagai pelabuhan.

75

Baray Tempat takungan air buatan manusia yang menyerupai tasik

yang luas, dapat mengairi sawah padi pada musim kemarau

selain dijadikan air minuman

76

Tasik tonle sap Tasik buatan yang membekalkan air untuk minuman, kawasan

pertanian dan membekalkan sumber protein. Tasik ini mendapat

sumber air dari Sungai Mekong

77

Pelabuhan

pembekal

Pelabuhan yang berperanan membekalkan bahan logam

tempatan seperti timah dan emas serta bekalan makanan kepada

pedagang yang singgah untuk mendapatkannya

78

Pelabuhan

kerajaan

Pelabuhan yang asalnya merupakan sebuah pelabuhan pembekal

tetapi kemudiannya menjadi pelabuhan kerajaan apabila

petempatan tersebut berkembang menjadi sebuah

kerajaan/negeri

79

Pelabuhan

entrepot

Pelabuhan yang berperanan membekalkan hasil tempatan

kepada pedagang antarabangsa dan membeli barangan dari

pedagang antarabangsa dan mengedarkannya kepada pedagang

tempatan dan sekitarnya

79

Lingua franca Bahasa utama yang dituturkan/ digunakan secara meluas bagi

tujuan pedagangan dan komunikasi. Dalam konteks Asia

Tenggara ialah bahasa Melayu

79

Suvarnadvipa Semenanjung Emas 79

Suvarnabhumi Bumi Emas 79

Golden

khersonese

Semenanjung Emas 79

Dewa-raja Kepercayaan bahawa raja merupakan bayangan tuhan 85

Derhaka Konsep yang digunakan dalam menjelaskan hubungan antara

raja dengan rakyat, iaitu rakyat mesti taat dan tidak boleh

menentang raja

85

Order kosmos Negara dianggap sebagai suatu alam semesta, raja dan ibu

kotanya ialah pusat alam dan pusat pemerintahan, di mana raja

bertanggungjawab untuk mengatur kesejahteraan negara dan

rakyat

86

Monumen Binaan yang dibuat daripada batu untuk memperingati orang

ternama atau peristiwa penting

88

Candi Monumen keagamaan bagi agama Hindu dan Buddha serta

berperanan sebagai rumah ibadat

88

Wat Gelaran rumah ibadat di Thailand, Kamboja dan Vietnam 88

Stupa Gelaran rumah ibadat di Burma 88

5

BAB 4 : KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM DAN PERKEMBANGANNYA DI

MAKKAH

Konsep maksud m.s

Jahiliah Berasal daripada perkataan Arab jahala atau jahil yang bermaksud tidak mengetahui atau tidak mempunyai ilmu

pengetahuan

100

Masyarakat Arab

Jahiliah

Gelaran ini diberi kerana masyarakat tersebut tidak menerima

kebenaran dan tidak mengikut ajaran para nabi dan rasul

sebelumnya

100

Zaman kegelapan Dianggap zaman kegelapan kerana masyarakatnya tidak

meyembah Allah yang Esa sebaliknya menyembah berhala dan

mempercayai animisme. Masyarakat Arab tersebut hidup

kucar kacir kerana tiada nabi atau rasul dan kitab suci yang

boleh dijadikan petunjuk dalam kehidupan

100

Berhala Patung yang diukir daripada batu untuk disembah 100

Animisme memuja alam seperti pokok 100

Nabi Orang lelaki yang dipilih oleh Allah untuk menerima wahyu

daripada-Nya untuk dirinya sendiri

100

Rasul Orang lelaki yang dipilih oleh Allah untuk menerima wahyu

daripada-Nya untuk dirinya sendiri dan juga untuk

disampaikan kepada orang ramai

100

Wahyu Ajaran yang disampaikan oleh Allah kepada nabi dan rasul

melalui malaikat Jibril

Riba Keuntungan atau faedah yang diperoleh hasil jual beli atau

pinjaman

100

Kafilah Kumpulan manusia yang bergerak dari satu tempat ke satu

tempat dengan satu tujuan ; contohnya berniaga atau berpindah

101

Khurafat Kepercayaan karut atau tahyul 101

Sistem kabilah Kehidupan berasaskan cara hidup berpuak-puak dan

berkelompok

101

Eksploitasi mempergunakan seseorang untuk suatu kepentingan sendiri 101

Taasub/fanatik Sifat terlalu taat, percaya atau kagum dengan seseorang 101

Semangat assabiah semangat kesukuan yang melampau 102

Peperangan al-

Basus

Peperangan yang berlaku selama 40 tahun disebabkan tindakan

seorang ahli Bani Bakar membunuh seorang ahli Bani Taghlib

102

Bertahanuth Mengasingkan diri untuk beribadat 107

Gua hirak Tempat Nabi Muhammad bertahanuth kepada Allah mengikut

ajaran Nabi Ibrahim sebelum baginda menerima wahyu

107

Surah al-Alaq Wahyu pertama yang diturunkan kepada Nabi Muhammad

yang memerintahkan umat Islam supaya membaca

107

Surah al-Muddasir Wahyu ini merupakan pengisytiharan Nabi Muhammad s.a.w

sebagai rasulullah atau pesuruh Allah yang mewajibkan

baginda menyampaikan ajaran Islam kepada seluruh manusia

108

Aqidah pegangan atau keyakinan seluruh jiwa terhadap keesaan Allah 108

Pemulauan Menyisihkan atau tidak bercampur dengan keluarga nabi, tidak

menjalankan urusan jual beli dan tidak memberi pertolongan

112

6

BAB 5 : KERAJAAN ISLAM DI MADINAH

Konsep maksud m.s

Aqabah Sebuah tempat yang terletak di antara Mina dan Makkah di

mana termeterainya perjanjian antara Nabi Muhammad dengan

orang Arab Madinah sebelum hijrah.

118

Hijrah Merujuk kepada perkataan Arab yang bermaksud pindah 119

Hijrah dalam

konteks Islam

Bermaksud perpindahan orang Islam dari kota Makkah ke

Madinah dalam usaha untuk mengukuhkan kedudukan Islam

serta strategi baru untuk menyebarkan Islam

119

Hijrah dalam

pengertian lain

Perjuangan untuk menegakkan kebenaran, meninggalkan

keburukan dan kejahatan, semangat ingin berubah seperti

perubahan dari segi sikap, cara berfikir dan tingkah laku

119

Gua thur Tempat Nabi Muhammad dan Abu Bakar al Siddiq

bersembunyi daripada buruan orang Quraisy

120

Surah al-Anfal Allah telah memerintahkan Nabi Muhammad supaya segera

berhijrah menerusi wahyu dalam surah ini

121

Muhajirin Berasal daripada perkataan hajara yang bermaksud berpindah.

Gelaran ini diberikan kepada orang Islam Makkah ysng

berpindah ke Madinah.

122

Ansar Berasal daripada perkataan Arab nasara yang bermaksud

menolong. Gelaran ini diberikan kepada orang Islam Madinah

yang memberi bantuan kepada Muhajirin

122

Piagam madinah Dikenali sebagai Sahifah Madinah yang merupakan sebuah

perlembagaan bertulis yang pertama digubal di dunia dan

menjadi asas pentadbiran kepada sebuah negara yang

berdaulat.

124

Warkah Surat yang diutus oleh Nabi Muhammad kepada pemerintah

Mesir, Rom Timur dan Parsi

129

Baiah al-Ridwan Orang Islam telah berikrar dan bersumpah setia untuk menuntut bela kematian Uthman bin Affan

132

7

BAB 6 : PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

Glosari maksud m.s

Khalifah Dalam bahasa Arab bermaksud pengganti. Dalam konteks ini,

khalifah bermaksud pengganti yang melaksanakan

tanggungjawab pemerintahan dan pentadbiran kerajaan yang

sebelumnya dilakukan oleh Nabi Muhammad s.a.w

143

Warak Bermaksud seseorang yang taat dan patuh kepada hukum Allah

dan menjauhi segala larangannya

143

Musyawarah/

syura

Ialah permesyuaratan atau perundingan untuk mengambil

keputusan tentang sesuatu perkara

143

Baiah Bermaksud perakuan sumpah taat setia yang diberikan kepada

seseorang yang telah dilantik sebagai pemimpin. Terdapat juga

baiah yang disertai dengan nama Allah sebagai sokongan

143

Khulafa al Rasyidin

Zaman pemerintahan khalifah yang terdiri daripada Abu Bakar al

Siddiq, diikuti oleh Umar al Khattab, Uthman bin Affan dan Ali

bin Abu Talib.

144

Kharaj Cukai hasil tanah yang dikenakan kepada bukan muslim 144

Jizyah Cukai yang dikenakan terhadap individu bukan Islam yang

berlindung di negara Islam

144

Zakat Pengeluaran sebahagian harta dan tanaman oleh orang Islam 144

Mawali Orang bukan Arab yang memeluk agama Islam. Mereka memiliki

keistimewaan sama dengan orang Arab muslim , namun

dikehendaki membayar cukai tambahan

145

Amir Ketua yang mentadbir wilayah 145

Zimmi Golongan bukan Islam yang memilih untuk mengekalkan agama

asal mereka tetapi rela hidup di bawah pemerintahan Islam.

Mereka dijamin kehidupan yang aman dan bebas daripada

perkhidmatan ketenteraan dan pembayaran zakat namun, mereka

dikenakan jizyah

147

Amirul

mukminin

Gelaran yang diberikan kepada khalifah Umar al Khattab yang

bermaksud Panglima Agung Mukmin

147

Zun nurain Bermaksud dua cahaya. Gelaran ini diberikan kepada khalifah uthman bin affan kerana pernah mengahwini dua orang puteri

nabi muhammad s.a.w selepas salah seorang daripadanya

meninggal dunia

147

Sistem wazarah Pelantikan wazir untuk mengetuai sistem pentadbiran pentadbiran

negara dibahagian pusat manakala gabenor dilantik untuk

mengetuai pentadbiran wilayah

151

Sistem hijabah Melalui sistem ini seorang pegawai ditugaskan memeriksa orang

yang mahu menemui khalifah, mengawal keselamatan khalifah

dan sebagai pemegang amanah

151

Ijtihad Menggunakan keupayaan berfikir semaksimumnya untuk

menghasilkan penetapan sesuatu hukum syarak berdasarkan

kaedah tertentu

152

Ijmak Kesepakatan pendapat para ulama yang berijtihad tentang sesuatu 152

8

hukum

Syiah Golongan orang Islam yang menyokong Khalifah Ali bin Abu

Talib

155

Khawarij Golongan orang Islam yang menentang Khalifah Ali bin Abu

Talib dan Bani Umaiyah

155

Baitulhikmah Sebuah institusi keilmuan yang berperanan menterjemah karya

falsafah dan sains daripada bahasa Yunani

156

Renaissance Zaman perkembangan ilmu dan pemulihan budaya di Eropah 157

Semangat ghazi Semangat kepahlawanan yang tidak gentar berkorban jiwa demi

penyebaran agama Islam

162

Janissari Kumpulan tentera infantry elit yang sangat terlatih dalam selok

belok peperangan dalam sistem ketenteraan Kerajaan Uthmaniyah

162

Mozarab Orang tempatan (Sepanyol) yang beragama Kristian tetapi

mengamalkan kebudayaan Islam dan berbahasa Arab

165

Golongan

mudejar

Orang Islam setempat (minoriti) yang terus tinggal di kawasan

pemerintahan orang Kristian

166

9

BAB 7 : ISLAM DI ASIA TENGGARA

Konsep maksud m.s

Mahmudah Sifat terpuji seperti bersopan santun ,ikhlas dan lemah lembut 179

Syahbandar Pentadbir pelabuhan yang bertanggungjawab berurusan dengan

setiap pedagang tentang hal perdagangan

180

Perkahwinan

siasah

Perkahwinan yang berlaku dalam kalangan kerabat diraja 180

Serambi makkah Gelaran kepada Acheh kerana menjadi tempat persinggahan

orang Islam dari Asia Tenggara dalam perjalanan ke Makkah

untuk menunaikan haji

181

Mubaligh Pendakwah 183

Wali songo Merujuk kepada Sembilan orang ulama di Jawa pada sekitar

abad ke-15M hingga awal abad ke-16M

184

Pondok,

pasantren,

dayah,istana,

madrasah, surau

Institusi pendidikan formal, tempat pembelajaran dan

perbincangan tentang agama

184-187

Khalifatul

mukminin

Pemimpin orang mukmin 186

Zilullah fil Alam Bayangan Allah di dalam alam 186

Dewa-raja Konsep yang menegaskan bahawa raja merupakan keturunan

atau penjelmaan daripada tuhan-tuhan Hindu

186

Undang-undang

syariah

Undang-undang Islam berdasarkan al-Quran dan sunah Nabi

Muhammad s.a.w

186

Kanun mahkota

alam

Undang-undang atau perlembagaan Islam di Acheh 186

Semangat jihad Usaha dan semangat juang untuk menentang musuh (

penjajahan Barat), menentang kemiskinan dan mencapai suatu

kehidupan yang sempurna

187

Baitulmal Berfungsi sebagai perbendaharaan negara dan hasilnya

diperoleh daripada daripada zakat dan sedekah

191

10

BAB 8 : PEMBAHARUAN DAN PENGARUH ISLAM DI MALAYSIA SEBELUM

KEDATANGAN BARAT

Konsep maksud m.s

Zilullah fil

Alam

Bermaksud bayangan Allah di dalam alam 197

Dewa raja Konsep yang menegaskan bahawa raja merupakan keturunan atau

penjelmaan daripada tuhan-tuhan Hindu

196

Khalifatul

mukminin

Pemimpin orang mukmin 197

Daulat Merujuk kepada seseorang raja atau sultan itu mempunyai kuasa

tertentu yang membolehkan sesiapa sahaja yang melanggar

arahannya (menderhaka) akan menerima akibat (tulah)

198

Daulah Perkataan Arab yang bermakna kuasa atau kerajaan 198

Adat perpatih Adat yang berasal dari Pagar Ruyung dan diasaskan oleh Datuk

Perpatih Nan Sebatang serta bersifat matrilineal

198

Adat

temenggung

Adat yang berasal dari Palembang dan diasaskan oleh Datuk

Ketumanggungan serta bersifat parilineal

198

Diat Hukuman yang berbentuk denda atau ganti rugi berupa harta

terhadap pembunuh yang membunuh tanpa sengaja

198

Matrilineal Nasab keturunan yang lebih mengutamakan jurai keturunan ibu 198

Parilineal Nasab keturunan yang lebih mementingkan jurai keturunan bapa 199

Tasawuf Satu cabang dalam pengajian agama Islam. Maksud tasawuf ialah

jernih atau suci

202

Pondok Berasal daripada perkataan Arab,al Funduq yang bermakna

rumah tumpangan

202

Mudir Guru besar 205

Tulisan jawi Tulisan yang mengambil huruf-huruf Arab dan disesuaikan

dengan tulisan dan bahasa orang Melayu

203

Mihrab Suatu ceruk atau tonjolan di hadapan yang menunjukkan arah

kiblat serta tempat untuk imam dalam solat jemaah

205

Mimbar Pentas di masjid, iaitu tempat khatib atau imam berkhutbah 205

Tulisan khat Seni tulisan dalam Islam berhuruf jawi 206

Barter Sistem pertukaran barang dalam urusan perdagangan 210

Riba Faedah atau pertambahan bayaran dalam urusan perjanjian hutang

piutang

211

11

BAB 9 : PERKEMBANGAN DI EROPAH

Konsep maksud m.s

Zaman gelap Zaman kemunduran Eropah setelah kejatuhan tamadun Rom 215

Baron Tuan tanah 215

System feudal Jalinan ikatan antara rakyat, tuan tanah serta raja 215

Magyar Suku kaum golongan nomad di Hungary yang menjadi ancaman

kepada Eropah Barat

216

Viking Suku kaum nomad dari Norway, Sweden dan Denmark yang

mengancam ekonomi dan pusat pentadbiran serta melakukan

penjelajahan dan penerokaan di Eropah

216

Renaissance Berasal daripada perkataan Itali yang bermaksud kelahiran semula yang merujuk kepada penghargaan semula ilmu yang telah dihasilkan oleh cendikiawan dari tamadun Yunani dan Rom

217

Semangat

inquiri

Semangat ingin tahu yang kuat 217

Humanisme Aliran pemikiran yang menonjolkan keupayaan manusia berfikir

untuk menyelesaikan permasalahannya

217

Patron Merupakan golongan kaya yang menjadi penaung kepada para

pelukis, ahli music, saintis dan penulis

218

Kateral Merupakan gereja besar di bawah bidang kuasa seorang biskop 218

Gerakan

reformation

Satu gerakan yang berlaku di Eropah Barat pada abad ke-16.

Reformation berasal daripada perkataan reform yang bermaksud

melaksanakan perubahan atau pembaharuan terhadap sesuatu untuk menghasilkan sesuatu yang lebih baik atau untuk

membentuk sesuatu yang baru

220

Sijil

indulgences

Surat pengampunan bagi penganut Kristian yang telah melakukan

dosa

221

Counter

reformation

Bermaksud menahan atau bertindak menentang sesuatu yang baru

222

Monarki Pemerintahan beraja 222

Penjelajahan

dan penerokaan

Kegiatan para pelaut Eropah mencari laluan baru di lautan luas

bagi mereka menuju ke Timur

223

Perjanjian

tordesillas

Satu perjanjian yang menetapkan kawasan perluasan kuasa di

antara Portugal dan Sepanyol

224

Pusat emporium

dunia

Pusat perdagangan atau pelabuhan yangmengumpul pelbagai

barangan di seluruh dunia

225

Revolusi Suatu perubahan besar yang berlaku secara mendadak dan

menyeluruh

226

Tanah milik

persendirian

Tanah milik golongan kaya 227

Tanah awam Tanah milik orang perseorangan, tetapi rakyat Britain diizinkan

menggunakan tanah tersebut untuk pertanian dan penternakan

secara kecil-kecilan

227

Akta pemagaran

tanah

Akta yang diluluskan oleh Parlimen Britain supaya tuan tanah

dapat memagar dan menggunakan tanah tersebut untuk tujuan

pengeluaran pertanian secara besar-besaran

228

12

Penanaman

secara bergilir

Satu kaedah penanaman secara berterusan sepanjang tahun di atas

sebidang tanah dengan menanam jenis tanaman berbeza mengikut

musim

228

Pergerakan

luddite

Gerakan pekerja di Britain pada 1810 yang membantah

penggunaan kaedah pengeluaran baru di kilang-kilang dan ingin

mengekalkan kaedah tradisional

236

Akta kilang

1833

Kanak-kanak di bawah umur sembilan tahun dilarang bekerja.

Mereka dimestikan bersekolah. Bagi kanak-kanak yang layak

bekerja, had masa bekerja ditetapkan tidak melebihi Sembilan

jam sehari. Para majikan dikehendaki memastikan keselamatan

para pekerja mereka di kilang

236

Akta lombong Akta ini melarang penglibatan kanak-kanak perempuan dan

wanita dalam perusahaan arang batu

236

Akta sepuluh

jam

Akta ini menetapkan agar pekerja wanita dalam perusahaan

tekstil tidak bekerja lebih daripada sepuluh jam sehari

236

Akta anti

penggabungan

Akta ini melarang para pekerja daripada bergabung dan

bermuafakat natau menjalankan sebarang tindakan bagi

mendapatkan gaji atau layanan yang lebih baik daripada majikan

mereka

236

Imperialisme Penguasaan sesebuah negara yang lebih kuat terhadap negara lain

yang lebih lemah bertujuan untuk mendapat keuntungan dari segi

politik dan ekonomi

237

Imperialisme

baru

Dasar baru di mana penjajah mengubah struktur ekonomi di

negara yang dijajah supaya secocok dengan keperluan industri

mereka

237

Tarif Cukai yang dikenakan oleh kerajaan terhadap barangan import 237

The white

Mans Burden Slogan orang Inggeris yang menganggap usaha mengembangkan

tamadun mereka di luar Eropah sebagai tanggungjawab mereka

238

Mission

civilisatrice

Slogan orang Perancis yang menganggap tugas mereka

menyebarkan tamadun kepada masyarakat di luar Eropah

238

Tugas

menyebarkan

budaya

Slogan orang Jerman yang menganggap tugas mereka

menyebarkan budaya mereka kepada masyarakat di luar Eropah

238

The Blessings

of the Anglo

Saxon

Protection

Slogan orang Amerika yang menganggap tugas mereka

menyebarkan tamadun kepada masyarakat di luar Eropah

238

13

BAB 10 : DASAR BRITISH DAN KESANNYA TERHADAP EKONOMI NEGARA

Konsep maksud m.s

Ekonomi sara

diri

Aktiviti ekonomi yang tidak menghasilkan lebihan produk untuk

tujuan pemasaran

244

Ekonomi

dagangan

Kegiatan ekonomi yang melibatkan lebihan pengeluaran untuk

tujuan pemasaran

246

Dwiekonomi Wujud dua bentuk ekonomi yang berjalan secara serentak, iaitu

ekonomi sara diri dan ekonomi dagangan (komersial)

247

Imigran Kaum pendatang dari China dan India sebagai buruh 253

Kheh-thau Individu yang bertanggungjawab mengumpulkan masyarakat

tempatan di China sebelum dibawa ke pelabuhan

253

Sin kheh Imigran miskin dari China yang tidak mampu membiayai

perbelanjaan mereka ke Tanah Melayu

254

Sistem kontrak Perjanjian yang dibuat oleh buruh dari India dengan bakal

majikannya di Tanah Melayu

254

Komprador Pemodal atau ahli masyarakat tempatan yang mempunyai

pertalian rapat dengan British yang diberi kepercayaan oleh pihak

bank dan menjadi penaja kepada peminjam

257

Peribumi Penduduk asal satu kawasan sebelum kedatangan kuasa Barat 259

Akta Tanah

simpanan

Melayu

Akta ini bertujuan untuk mengelakkan tanah milik orang Melayu

berpindah kepada orang asing

260

Land order

1931

Akta yang melindungi hak milik masyarakat peribumi dan

komuniti Sarawak daripada dicerobohi pengusaha dari China

untuk tujuan pertanian

261

Proklamasi III

perlindungan

Hak Peribumi

Bertujuan melindungi kepentingan peribumi di Sabah.

Kepentingan hak milik tanah peribumi adalah di bawah kuasa

Pegawai Daerah dan urus niaga tanah dengan orang Eropah perlu

dimaklumkan kepada ketua peribumi

261

Pendidikan

vernakular

Sistem pendidikan yang menggunakan bahasa ibunda kaum

masing-masing

265

Ekonomi

perdana

Kegiatan ekonomi yang utama dalam sesebuah negara, seperti

perindustrian dan pertanian

267