Haslinda Husaini, Rafidah Abdul Aziz, Mohammed Dzulkarnain Abdul Karim, Jashira Jamin, Dr. Mohd Sharif Mohd Saad

SEMINAR KEBANGSAAN PERPUSTAKAAN AKADEMIK 2011Hotel Grand Riverview, Kota Bharu, Kelantan

5-7 Julai 2011

PENGENALAN

Literasi Maklumat

Keperluan Literasi Maklumat di Perpustakaan Akademik

Kemahiran Teknologi Maklumat

DEFINASI LITERASI MAKLUMAT

KEBOLEHAN

MENDAPATKAN MENILAI MENGGUNAKAN

Doyle, C. 1994

Doyle, C. 1994

INSAN BERMAKLUMAT

Kenalpasti Keperluan Maklumat

Formulakan Soalan

Ketepatan dan kesempurnaan maklumat

Potensi sumber-sumber maklumat

OBJEKTIF KAJIAN

Melihat keperluan kepada modul literasi maklumat danbentuk pendekatan serta penilaian yang dilaksanakan bagimemastikan kualiti program literasi maklumat yangdijalankan.

Apakah kandungan modul, keperluannya kepadapengguna dan kepentingan kepada perpustakaan

Apakah bentuk pendekatan dan penilaian yang dijalankanbagi memastikan kualiti modul.

PROGRAM LITERASI MAKLUMAT

Unit Pendidikan Pengguna

Perkara-perkara yang terdapat dalam modul literasimaklumat

Standard literasi maklumat

Jenis-jenis modul

Kaedah pengajaran

Model-model proses pencarian maklumat

Bentuk-bentuk promosi

Jenis-jenis penilaian , latihan dan aktiviti yang akandigunakan

PROGRAM LITERASI MAKLUMAT DI PERINGKAT PENDIDIKAN TINGGI DI MALAYSIA

Universiti Program Penilaian

UIA Online Database Searching SkillsUsing In-House DatabasesNavigating The Internet For Specific ProposesSearching CD-ROM Databases

ProgrammeEvaluation

UKM Workshop On Information SkillsWorkshop On Information Skills (Discipline)Managing Resources Centers (1 credit)Bibliographic databases and information skills (1 credit)

Programme EvaluationAssignment, TestAssignment, Test

UM Information skills Course (GXEX1404 – 1 credit) Assignment 20%, Project 20%,Final exam 60%

UPM Information Search StrategyUPM Library Catalogue (PINTAR)Online Journals and UPM Library Databases InternetInformation Literacy (EDU3014 – 2 credits)

Programme EvaluationAssignment 15%, Assingment 15%Test 30%, Final exam 40%

USM Workshop On Information Research And RetrievalInformation search Skills Training SessionsInformation literacy skills WorkshopInformation Search Skills (Subject Based) Workshops

ProgrammeEvaluation

Nor Edzan Che Nasir Assoc, Prof., &, Mohd Sharif Mohd Saad. (2005). Information Literacy Initiatives in Malaysia: A framework for implementation. In The PPM-LAS Commemorative Conference. Kuala Lumpur, Malaysia.

MODEL-MODEL LITERASI MAKLUMAT

The British Model, 1981 – Irving/Marland Stripling and Pitts Research Model, 1988 The Kuhlthau Model The Big Six ™ Approach The CSLA Information Literacy ModelMcClure’s Information Literacy TypologyThe Pathways to Knowledge Information Skills Stripling’s Thoughtful Learning CycleThe Plus Model The Exit Model, 1997The Flip It! Model (Alice Yucht)The Netsavvy ModelThe International Society for Technology in Education (ISTE) Model INFOhio DIALOGUE Model for Information Literacy Skills Empowering 8 New South Wales

KAITAN KEPERLUAN MAKLUMAT & LITERASI MAKLUMAT

KENAPA LITERASI MAKLUMAT DIPERLUKAN?

Kehidupan Bestari Maklumat yang memberi manfaat Teknologi Maklumat

PENERAPAN KEMAHIRAN LITERASI MAKLUMAT

Mengenal pasti keperluan maklumat

Mengenal pastisumber maklumat

Mencari / mengaksesmaklumat

Menilaimaklumat

Mempakej / mengorganisasi maklumat, cara catitan & rujukan dan pembentangan

Etika PenggunaanMaklumat

PELAKSANAAN PROGRAM LITERASI MAKLUMAT DI PERINGKAT PENDIDIKAN TINGGI DI MALAYSIA

Perpustakaan Status Program ModulUnisel Inisiatif perpustakaan Pengenalan kepada perpustakaan

Catalog perpustakaan Pangkalan data & sumber maklumat atas talian Kemahiran sitasi

UniKL Wajib (berkredit) Pencarian maklumat Kemahiran sitasi Penggunaan sumber maklumat atas talian Etika penulisan

UKM Wajib (berkredit) Katalog awam atas talian Portal e-journal Kemahiran maklumat tesis Perisian bibliografi EndNote Pangkalan data atas talian

UM Wajib (berkredit) Kelas kemahiran maklumatUSM Kursus secara atas talian

(online training)Inisiatif perpustakaan

Pengenalan kepada Perpustakaan Sumber rujukan Katalog Awam USM Library electronic E-Buku Penilaian sumber maklumat Cara sitasi EndNote

PERANAN PERPUSTAKAAN MEMBINA WARGA UNIVERSITI YANG BERMAKLUMAT MELALUI PROGRAM PENDIDIKAN

PENGGUNA

PERPUSTAKAAN

Repositori atautempat simpanan

pengetahuan

Pustakawan sebagai penyampai ilmu

kemahiran maklumat

Kemudahan infrastruktur

Maklumat dalam pelbagai format.

Penekanan terhadap proses

pengaksesan bahan-bahan

Pengajaran bibliografi

Latihan secara praktis

KEPERLUAN MODUL-MODUL KEPADA PENGGUNA

Maklumat mengenai bidang/perkara yang berkaitan dengan pekerjaantugas

Maklumat pengurusan dan pentadbiran Maklumat akademik seperti silibus, peperiksaan, kertas soalan,

peraturan akademik dan lain-lain Maklumat sosio-ekonomi Maklumat kerjaya, bimbingan, motivasi,dan lain-lain Maklumat komunikasi dan teknologi maklumat Maklumat alam sekitar Maklumat kerajaan Maklumat keagamaan Maklumat perkembangan dan kemajuan diri Maklumat untuk hiburan; sukan dan lain-lain Maklumat berita semasa Maklumat disiplin, tatacara, etika dan lain-lain

MENGENALPASTI KEPERLUAN MAKLUMAT PENGGUNA

KAEDAH -KAEDAH

Melihat kepada jawatan / pekerjaan pengguna

Melihat bidang tugas / aktiviti kerja (job specification)

Melihat minat membaca pengguna

Menemu bual pengguna

Melihat profil pengguna

Menjalankan kajian dan

penyelidikan

Melihat statistik pinjaman

perpustakaan

MEMBINA SILIBUS LITERASI MAKLUMAT

Nama / Tajuk Kursus Sasaran pengguna Objektif Kursus Status Kursus kredit atau tanpa kredit Kandungan kursus – sila lihat contoh untuk lebih terperinci. Kaedah penyampaian seperti kuliah, makmal, lawatan,

praktikal, Web based instruction / tutorial Tenaga pengajar Penilaian (course assessment – 100% exam or 40% course work

& 60% exam or non credit) Kerja kursus seperti latihan, pencarian atas talian

Bahan bantuan mengajar (course materials – guide books, handouts, CD-ROMS for tutorial etc)

Senarai rujukan (references, bibliography or recommended texts)

KAEDAH PELAKSANAAN YANG BERBEZA

Secara formal sebahagian dari kurikulum

Sebagai aktiviti perpustakaan (seminar, bengkel)

Sebagai sebahagian program orientasi perpustakaan

Tidak sebahagian dari kurikulum

Sebagai sebahagian program pendidikan penggunaperpustakaan

PELAKSANAAN PROGRAM / KURSUS LITERASI MAKLUMAT

FORMAL & TERANCANG

KANDUNGAN MODUL

PERPUSTAKAAN PROGRAM YANG DITAWARKAN BERKAITAN DENGAN LITERASI MAKLUMAT

UIA(International

Islamic University)

• Basic Library Skills for undergraduates• Research Skills and Research Skills (subject based) for postgraduates• Online Databases Search Skills• Usage of In-House Databases• Navigating the Internet for Specific Purposes• CD-Rom Databases Searches

UKM (National University

of Malaysia)

• Workshop on Information Skills (Including Subject Based)• Information Skills Course• Library Research Course• Library Skills Course• Research Skills (Subject Based)• Research Methodology Course• Bibliographic Databases and Information Skills (1 credit)• Managing Resource Conters (1 credit)

UM(University of

Malaya)

• Information Skills Course (GXEX 1401 – 1 credit)• Information Skills Session for Postgraduates• Individual Consultancy Session for PhD students

UPM(University Putra

Malaysia)

• Information Literacy Course (EDU 3014 – 2 credits)• Online Demo for Distance Learning Students• Library Introduction Course• Information Skills Session• User Education Program

USM(Science University

of Malaysia)

• Information Literacy Skills Workshop• Information Research and Retrieval Workshop• Information Search Skills Workshop

MEMBINA SILIBUS LITERASI MAKLUMAT

Level Evaluation

Level 1 : ReactionMeasurement of learners’ feelings and opinions

about the course just completed

Level 2 : Learning Measurement of what have been learnt

Level 3 : BehaviorMeasurement of the behavioral changes as a resultof the learning event

Level 4 : ResultsMeasurement of overall impact on the institutionalenvironment

CABARAN-CABARAN YANG DI HADAPI

Format Bahan Keperluan Pengguna Kos Pelaksaan Hak Milik

EVOLUSI LITERASI MAKLUMAT SECARA MAYA (VIRTUAL)

INTERNET

PERPUSTAKAAN

PENGKALAN DATA ATAS TALIAN

BUKU ELEKTRONIK

EVOLUSI MODUL LITERASI MAKLUMAT DI MALAYSIA

Perancangan dan pelaksanaan KBSR dan KBSM yang menekankanpembelajaran secara individu dan penekanan kepada kerja projek

Penubuhan pusat sumber elektronik

Projek sekolah bestari

Multimedia Super Corridor (MSC)

Pengajaran bersepadu di bilik darjah disepadukan denganpenggunaan perpustakaan

KESIMPULAN

Keperluan modul literasi maklumat di perpustakaanakademik seharusnya dikaji dengan lebih teliti bagimelahirkan warga universiti yang bijak memilih sumber-sumber yang disediakan sekaligus dapat memberikan impakyang besar dalam bidang pengajaran dan pembelajaranterutamanya kepada warga universiti di Malaysia khususnya.

Terima Kasih