kandungan

KANDUNGAN

1.0 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan1.2 Objektif1.3 Kaedah1.4 Batasan1.5 Definisi konsep 1.6 Teori Pemerolehan Bahasa

2.0 Sorotan Literatur

2.1 Sorotan Kajian Analisis Tatabahasa

3.0 Metodologi Kajian

3.1 Reka Bentuk Kajian3.2 Kaedah Kajian3.3 Tempat Kajian3.4 Populasi dan Persempelan3.5 Pemboleh Ubah Kajian3.6 Alat Kajian3.7 Tatacara Kajian3.8 Penganalisisan Data

4.0 Dapatan Kajian

4.1 Analisis Kajian Kaedah Pemerhatian4.2 Analisis Kajian Kaedah Ujian4.3 Analisis Kajian Kaedah Temu Bual

5.0 PENUTUP

5.1 Kesimpulan5.2 Cadangan

BIBLIOGRAFI

LAMPIRAN

1

1.0 PENDAHULUAN

1.1PENGENALAN

Perkataan ‘Nahu’ atau ‘Tatabahasa’ begitu sinonim dengan pembelajaran Bahasa

Melayu yang menjadi subjek penting dalam sistem pendidikan di Malaysia.Selepas ini

saya akan menulis menggunakan istilah ‘tatabahasa’ kerana istilah ini telah mendominasi

arena istilah bahasa Melayu berbanding dengan istilah ‘Nahu’ seperti yang saya nyatakan

di atas.

Pengetahuan tentang tatabahasa merupakan unsur penting yang perlu diketahui

oleh setiap murid atau pelajar dalam mempelajari Bahasa Melayu.Pendek kata ilmu

tatabahasa haruslah dikuasai oleh mereka kerana ilmu itu dapat memahirkan mereka dari

segi membina ayat untuk tujuan penulisan dan juga sebagai penutur Bahasa Melayu yang

baik.

Kelemahan menguasai tatabahasa dalam penulisan dan pertuturan menandakan

kurangnya keindahan gaya bahasa atau kegramatisan bahasa yang dituturkan khususnya

Bahasa Melayu. Berdasarkan permasalahan ini, kajian tindakan telah saya lakukan

bertujuan mengenal pasti kesalahan tatabahasa bagi penggolongan kata kerja. Selain itu

amalan ini dapat membantu mereka menghasilkan bahasa tulisan dan bahasa pertuturan

yang gramatis.

Kajian ini dilakukan kepada 33 orang murid tahun 3 di Sekolah Kebangsaan

Padang Jawa, Shah Alam Selangor. Sebelum kajian ini dilakukan tinjauan telah di buat

menggunakan kaedah pemerhatian dan penyelidikan berdasarkan hasil kerja murid yang

lalu. Temubual juga dilakukan kalangan murid yang menjadi responden kajian tindakan

ini.Penilaian soalan tatabahasa pula telah dilakukan kepada 33 orang murid tahun 3

sebagai mengesahkan kajian tindakan ini.

2

1.2 OBJEKTIF

Tujuan kajian ini adalah untuk mengenal pasti kesalahan yang sering dilakukan

oleh pelajar dalam penggunaan tatabahasa kata kerja Bahasa Melayu. Objektif

khusus kajian ini adalah :

1. Untuk membandingkan tahap penguasaan penggunaan kata/frasa kerja pelajar

ii. Untuk mengenal pasti jenis kesilapan penggunaan kata/frasa kerja yang kerap

dilakukan oleh pelajar

1.3 KAEDAH KAJIAN

Dalam kajian ini, beberapa kaedah telah diadaptasikan sebagai satu pacuan bagi

memperoleh maklumat bagi penganalisisan dijalankan. Antara kaedah yang telah

digunakan adalah seperti kaedah pemerhatian, kaedah ujian dan kaedah temubual.

Kesemua maklumat yang diperolehi daripada kaedah ini akan dianalisis bagi mencapai

matlamat kajian. Kaedah ini dikupas lebih terperinci dalam bahagian metadologi kajian.

1.4 BATASAN KAJIAN

Dalam perlaksanaan kajian ini saya membataskan kajian kepada penggunaan sistem

tatabahasa iaitu penggunaan kata kerja dalam membina ayat penyata yang ditulis oleh

murid tahun 3 pintar seramai 33 orang.Sistem tatabahasa Bahasa Melayu ini penting atau

menjadi asas kepada penulisan kreatif. Rasional batasan kajian ini dilakukan adalah

melihat sejauhmana sistem tatabahasa ini menjadi amalan kepada murid-murid tahun 3

tersebut.

Kajian ini juga dibatas dengan meninjau aspek tatabahasa dalam penulisan

pelajar. Penulisan ayat binaan pelajar memberikan gambaran umum tentang kesalahan

yang dilakukan pelajar. Jenis-jenis kesalahan bahasa yang dikaji dalam penulisan yang

dihasilkan oleh pelajar dibataskan kepada aspek kesalahan kata kerja.

3

1.5 DEFINISI KONSEP

Kata kerja dalam bahasa Melayu ialah perkataan yang menunjukkan

perbuatan,seperti menulis,berlari,berfikir dan tidur. Kata kerja terbahagi kepada dua jenis

yang besar,iaitu kata kerja transitif dan kata kerja tak transitif ( Abdullah Hasan dan Ainon

Mohd ,1994:238 ).

Menurut Kamus Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga ( 2008:88 ) golongan kata kerja

merangkumi sejumlah perkataan yang dapat menjadi unsur inti dalam binaan frasa kerja.

Golongan kata kerja dapat dibahagikan kepada dua kumpulan,iaitu kata kerja tak transitif

dan kata kerja transitif. Kata kerja tak transitif terbahagi kepada kata kerja tak transitif tak

berpelengkap dan kata kerja tak transitif berpelengkap. Kata kerja transitif dapat pula

dibahagikan kepada kata kerja transitif yang wujud dalam ayat aktif dan kata kerja transitif

yang wujud dalam ayat pasif.

Manakala terdapat empat bentuk pembentukan kata kerja dalam morfologi bahasa

Melayu. Ahmad Khair Mohd Nor ( 2007:78 ) menjelaskan bahawa terdapat terdapat

empat bentuk kata kerja, iaitu kata kerja tunggal,kata kerja terbitan,kata kerja majmuk dan

kata kerja ganda. Ini adalah sama sebagaimana dalam Kamus Tatabahasa Dewan

( 2008: 150 ).

Kata kerja tunggal ialah kata yang terbentuk tanpa imbuhan yang mana boleh hadir

sebagai predikat tanpa imbuhan ( Safiah Karim et al. 2008:150 ) manakala Ahmad Khair

Mohd Nor mendefinisikan kata kerja tunggal sebagai kata kerja yang tidak terikat pada

sebarang imbuhan dan dapat berdiri sendiri dengan makna sepenuhnya untuk bertugas

sebagai predikat dalam ayat. ( Ahmad Khair 2007:78 ) . Kata kerja terbitan pula ialah kata

kerja yang menerima imbuhan. Mengikut Ahmad Khair Mahd Nor ( 2007:105 )

menyatakan bahawa kata kerja ganda boleh menghasilkan bentuk kata ganda penuh,kata

ganda berentak,kata ganda separa. Ini sama juga dengan Kamus Tatabahasa Dewan

( 2008:222 ).

Abdullah Hasan dan Ainon Mohd ( 1994:252 ) pula menyatakan bahawa kata kerja

transitif dan kata kerja tak transitif boleh digandakan dan ia berlaku pada bentuk akarnya

4

sahaja. Kata kerja majmuk pula terdiri daripada rangkaian dua morfem bebas atau lebih

( Safiah Karim et al. 2008:218 ).

1.1 Penggolongan Kata Kerja

Secara umumnya kata kerja merupakan salah satu golongan kata yang digunakan

untuk menunjukkan sesuatu perbuatan atau keadaan melakukan sesuatu. Kata kerja

terbahagi kepada dua:

Kata kerja transitif

Kata kerja tak transitif

5

KATA KERJA TRANSITIF (KKT)

Kata kerja transitif ialah kata kerja yang memerlukan objek atau penyambut yang

terdiri daripada kata nama untuk melengkapkan maksud ayat.

Kata kerja transitif boleh dikenal pasti dengan imbuhannya iaitu:

(minum, makan) – tiada imbuhan

meN-... - (mencangkul, menebang, memukul)

meN-...-i - (menjalani, menghadiahi, menghadapi)

meN-...-kan - (melarikan, memasukkan, menjalankan)

memper-... - (memperbesar, mempercantik, mempersuami, memperisteri)

memper-...-kan- (mempertingkatkan, mempertunjukkan)

memper-...-i - (memperdengari, memperingati)

Kata kerja transitif juga boleh dipasifkan. Contohnya:

Ayat Aktif Ayat Pasif

Ah Moi sedang membasuh kain di

dalam bilik air.

Kain sedang dibasuh oleh Ah Moi di

dalam bilik air.

Pekerja-pekerja sedang memperlebar

jalan raya.

Jalan raya sedang diperlebar oleh

pekerja-pekerja.

Ibu menidurkan adik di dalam kamar. Adik ditidurkan oleh ibu di dalam kamar.

Kami makan kentang goreng itu. Kentang goreng itu kami makan.

Tuan Hakim menjatuhi pengedar dadah

itu hukuman mati mandatori.

Pengedar dadah itu dijatuhi hukuman

mati mandatori oleh Tuan Hakim.

6

KATA KERJA TAK TRANSITIF (KKTT)

Manakala kata kerja tak transitif (intransitif) ialah kata kerja yang sudah sempurna

maknanya dan dapat berdiri sendiri dalam ayat. Oleh itu, kata kerja tak transitif tidak

memerlukan objek atau penyambut untuk menyempurnakan maksudnya.

Walaubagaimanapun Kata kerja tak transitif tidak boleh dipasifkan.

Kata kerja tak transitif boleh dikenal pasti melalui imbuhannya, contohnya adalah

seperti yang di bawah ini.

Tanpa imbuhan (pulang, pergi, duduk, mati, tidur, balik)

men-... (mengalir, meletup, menangis, membisu)

ber-... (berbicara, bercadang, berbincang, berkereta)

ter-... (terkeluar, terjatuh, terpelosok, tertarik)

ber-...-an (berguguran, bergandingan, berkibaran, bertaburan)

ber-...-kan (berselimutkan, bersuamikan, beristerikan, berbantalkan)

Kata kerja tak transitif terbahagi kepada dua iaitu;

i. Kata kerja tak transitif tanpa pelengkap

ii. Kata kerja tak transitif berpelengkap

Kata Kerja Tak Transitif Tanpa Pelengkap

Kata kerja tak transitif tanpa pelengkap ialah kata kerja yang boleh berdiri sendiri

tanpa pelengkap.

Contoh:

1. Gadis itu asyik termenung.

2. Ayah dan ibu sedang berbicara.

3. Lori yang sarat dengan muatan batu itu terhumban.

7

Kata kerja tak transitif di atas juga boleh diikuti oleh unsur keterangan yang

berfungsi memberikan keterangan lanjut tentang ayat tersebut.

Contoh:

1. Gadis itu asyik termenung di dalam kamar.

2. Hanif dan Nazimah sedang berbicara tentang pilihan raya.

3. Lori yang sarat dengan muatan batu itu terhumban ke dalam gaung yang dalam.

Kata Kerja Tak Transitif Berpelengkap

Kata kerja tak transitif berpelengkap ialah kata kerja yang mesti diikuti oleh

pelengkap (terdiri daripada kata nama, kata adjektif dan kata sendi nama) untuk

menyempurnakan maksud ayat. Unsur pelengkap tidak sama dengan objek atau

penyambut kerana objek atau penyambut hadir selepas Kata Kerja Transitif yang boleh

mengalami proses pasif. Ayat yang mengandungi pelengkap tidak boleh dipasifkan.

Contoh:

1. Keadaan banjir sudah beransur surut.

2. Pasaran saham di Malaysia sudah bertambah baik.

3. Pengemis itu tidur berbantalkan lengan.

4. Ying Ying bercita-cita untuk menjadi arkitek.

5. Cikgu Zakiah tinggal di Kepala Batas.

6. Hampir lima tahun Mak Limah menetap di kampung ini.

8

Daripada perbincangan di atas, dapatlah kita rumuskan bahawa Kata Kerja Tak

Transitif dan Kata Kerja Transitif mempunyai fungsi yang berbeza.Perbezaan ini dapat

dilihat dengan jelas melalui frasa kerja tak transitif dan frasa kerja transitif.

Struktur Frasa Kerja Tak Transitif

Kata bantu KKTT Kata Sendi /adjektif Kata Nama

sedang bekerja di pejabat

ingin berbincang tentang perkara

telah terlupa akan nama rakannya

sudah bertambah kukuh -

sudah beransur sembuh -

telah bersuamikan - orang kaya

telah berpayungkan - daun pisang

Struktur Frasa Kerja Transitif

Kata Bantu KKT Objek atau Penyambut

telah membincangkan perkara

akan memperbesar rumah

sedang menggilap kasut

hendak menunggang motosikal

9

1.6 TEORI ASAS PEMEROLEHAN BAHASA

Terdapat dua aliran utama yang berkaitan dengan pemerolehan bahasa kanak-

kanak, iaitu behavioris dan mentalis. Kedua-dua aliran ini saling bertentangan dan

mempunyai pegangan tersendiri dalam menghuraikan fenomena yang berhubung dengan

pemerolehan bahasa kanak-kanak, terutama yang berkaitan dengan proses mental.

Teori Behavioris

Ahli psikolinguistik yang berpegang pada aliran teori behaviorisme melihat aspek

tingkah laku sebagai asas pemerolehan bahasa kanak-kanak. J.B. Watson (1913) dalam

mengukuhkan kenyataan mengenai konsep tingkah laku, berpendapat bahawa pemikiran

itu adalah tabiat motor dalam larins (Slobin terj. Ton, 1992). Golongan ini menekankan

bahawa pemerolehan bahasa itu merupakan hasil daripada pengulangan yang berterusan

sehingga kanak-kanak memperoleh sesuatu kata. Sepanjang proses ini kanak-kanak

akan diberikan pelbagai bentuk ganjaran, seperti pujian, ciuman, tepukan atau hadiah.

Proses ini melibatkan proses mekanis semata-mata tanpa mengambil kira proses mental.

Menurut Zulkifley (1994), golongan ini menganggap perkembangan penggunaan fonologi

ialah hasil perkembangan kognitif dan interaksi psikososio antara kanak-kanak dengan

persekitaran tempat mereka wujud dan begitu juga dengan pemerolehan sintaksis yang

ditafsirkan sebagai hasil interaksi antara kanak-kanak dengan penjaga mereka.

Kajian daripada golongan ini cuba membuktikan bahawa penguasaan bahasa

kanak-kanak hasil peniruan dan menolak kepentingan Alat Pemeroleh Bahasa

atau Language Acquiring Device(LAD). Rangsangan adalah penting dan menghasilkan

tindak balas daripada kanak-kanak tersebut. Menerusi hubungan ini, orang dewasa

dikatakan memberi rangsangan untuk peniruan dan akan menghasilkan hubungan

rangsangan – gerak balas (S-R). Teori ini dikaitkan apabila membincangkan teori

pemerolehan dan dipegang oleh ahli psikologi seperti Pavlov, Thorndike, Watson dan

Skinner.

Teori behavioris menganggap perkembangan penguasaan sistem fonologi ialah

hasil langsung daripada system kognitif dan perkembangan sistem kognitif dan kemajuan

interaksi piko-sosio antara kanak-kanak dengan persekitaran di mana mereka wujud. Ahli-

10

ahli behavioris seperti Bruner (1975) dan Bates (1976) telah menjalankan kajian untuk

memperlihatkan kepentingan interaksi-interaksi sosial yang awal antara kanak-kanak dan

ibu bapa serta orang-orang dewasa yang lain. Kanak-kanak menguasai konsonan-

konsonan yang mudah ditiru terlebih dahulu daripada bunyi-bunyi konsonan yang lebih

sukar ditiru. Ahli-ahli behavioris menyimpulkan bahawa penguasaan bunyi-bunyi bahasa

dan sistem fonologi yang berkaitan dengannya ialah hasil daripada proses rangsangan

dan gerak balas.

Teori Mentalis

Bagi golongan mentalis pula, penguasaan bunyi-bunyi bahasa tidak dianggap berlaku

menerusi proses peniruan semata-mata, tetapi ia dianggap melibatkan organisasi-

organisasi minda. Teori ini melihat bahasa mempunyai hubungan yang rapat dengan

minda. Seseorang kanak-kanak dikatakan telah dibekalkan dengan alat yang dinamakan

Alat Pemeroleh Bahasa atau Language Acquiring Device (LAD) sejak lahir seperti yang

disarankan oleh Chomsky (1957, 1968). Menurutnya lagi, “data linguistik utama” iaitu

pertuturan tidak boleh menjadi punca kebolehan berbahasa. Pemerolehan bahasa hanya

mungkin jika kanak-kanak menerima tugas itu sebagai persediaan kaedah tertentu untuk

memproses data jenis itu dan membentuk jenis struktur bahasanya (Slobin, terj. Ton,

1992)

Menurut Zulkifley (1994), semenjak lahir kanak-kanak dikatakan sudah mampu

menganalisis , membuat dan merumus sesuatu peraturan bahasa. Tugas kanak-kanak

bukanlah mendapatkan rumus bahasa ibundanya namun sekadar menyesuaikan rumus

yang terkandung dalam nahu universal dan nahu pertamanya.

Secara perbandingannya, paradigma atau kerangka ilmu yang dipegang oleh ahli-ahli

behavioris dan mentalis adalah berbeza kerana tanggapan mereka yang berlainan

terhadap minda dan persoalan tentang apakah bahan yang sepatutnya menjadi tumpuan

semasa menjalankan penyelidikan linguistik, khususnya psikolinguistik.

11

Teori Interaksionalis

Teori Interaksionalis telah dipelopori oleh Halliday. Perkembangan teori ini telah

berlaku sekitar tahun enam puluhan dan tujuh puluhan. Antara ahli-ahli bahasa yang turut

menunjangi teori ini adalah seperti Bloom (1979), Bowennan (1973-1976) dan juga

Grommer (1976). Mereka bersependapat bahawa kebolehan kognitif sahaja tidak boleh

menjelaskan penguasaan bahasa seseorang kanak-kanak itu. Ini berikutan dengan

kemahiran kognitif kanak-kanak yang hanya membolehkan mereka mentafsir makna

tetapi tidak menjamin tafsiran tersebut boleh dinyatakan atau dilahirkan dalam bentuk

bahasa.

Menurut pandangan ahli-ahli interaksionalis, kanak-kanak perlu didedahkan

kepada interaksi linguistik bagi menggambarkan bentuk linguistik yang jelas dan tepat.

Mereka juga menganggap bahawa penyampaian semantik (makna) adalah penting, dan

harus berjalan seiringan dengan struktur bahasa agar para pelajar dapat menggunakan

sistem bahasa dengan betul.

Teori Interaksionalis memandang pembelajaran bahasa sebagai alat interaksi dan

proses ini melibatkan mental dan liguistik. Teori ini turut menekankan pentingnya proses

pembentukan hipotesis mengenai undang-undang bahasa dalam sesuatu pembelajaran

itu. Seseorang pelajar harus boleh menggunakan struktur-struktur bahasa dengan betul

terutamanya dari segi tatabahasa dan makna. Ini adalah penting bagi membolehkan

mereka berkomunikasi dalam masyarakat dengan baik dan berkesan. Guru-guru

disarankan supaya memberi banyak latihan kepada murid-murid.

Teori Kognitif

Teori Kognitif telah dikembangkan oleh seorang psikologis Swiss pada sekitar

tahun 1896-1980, iaitu Jean Piaget. Menurut Abd Aziz Talib (2000), teori kognitif ini

berkait rapat dengan perkembangan mental. Teori ini memandang pembelajaran bahasa

sebagai satu kebolehan khas manusia secara semulajadi. Teori ini menekankan

kefahaman struktur bahasa yang dipelajari kerana dipercayai bahawa pengetahuan

tentang pemahaman struktur bahasa itu yang memudahkan pembelajaran dan

penguasaan bahasa tersebut. Teori ini turut menekankan pentingnya proses pemikiran

12

dalam pembelajaran dan memberi perhatian kepada pengaruh faktor dalaman dalam

pembelajaran.

Antara ahli psikologi kognitif yang terkenal termasuklah Jerome Brunner, David

Ausubel dan Jean Piaget. Kerja mereka mempunyai hubungan langsung dengan

pembelajaran di bilik darjah. Teori dan penyelidikan mereka bertumpu kepada kajian

terhadap bagaimana maklumat di proses dalam otak semasa sesi pengajaran dan

pembelajaran.

Jean Piaget : Perkembangan Kognitif

Teori Piaget telah mengemukakan bahawa terdapat empat peringkat

perkembangan pemikiran;

Kesedaran deria motor

Tahap kesedaran deria motor ini melibatkan kanak-kanak yang berusia satu hari

sehinggalah umurnya mencecah dua tahun. Dalam tahap ini, kanak-kanak mampu untuk

membentuk skema bahasa dan struktur kognitif mereka sendiri. Mereka turut membentuk

simbolik bahasa mereka yang tersendiri.

Pemikiran praoperasional

Pemikiran praoperasional ini pula berlaku pada tahap umur mereka dua tahun

sehinggalah menceceah tujuh tahun. Pada tahap ini, penguasaan bahasa mereka

semakin berkembang dan berlakunya pertambahan kosa kata dalam pembelajaran

bahasa seiring dengan perkembangan bahasa mereka.

Pemikiran konkrit

Pada usia mereka mencecah tujuh tahun sehinggalah dua belas tahun, kanak-

kanak ini sudah mampu untuk menguasai kemahiran hukum pengekalan, konsep

perhubungan, pengkategorian dan juga persirian dalam pembelajaran mereka. Pada usia

ini, pembelajaran mereka menjadi semakin berkembang.

13

Pemikiran formal

Pemikiran formal ini terjadi pada usia dua belas tahun keatas. Mereka menjadi

lebih matang dan mampu berfikir dengan lebih rasional. Ini seiring dengan kebolehan

mereka untuk menyelesaikan masalah yang lebih abstrak berikutan dengan

perkembangan mental dan kematangan akal fikiran.

14

2.0 SOROTAN KAJIAN

2.1 Sorotan Kajian Analisis Kesalahan Tabahasa

Di Malaysia ,kajian tentang tatabahasa bahasa Melayu masih lagi berterusan hingga

hari ini. Berdasarkan kajian yang lepas, Supian Mohd Noor (1994) telah membuat

tinjauan tentang kesalahan frasa kerja bahasa Melayu dalam kalangan pelajar di Sekolah

Menengah Yu Hua,Kajang. Subjek kajian ialah 249 orang pelajar tingkatan empat.

Dapatan kajian Supian mendapati bahawa pelajar melakukan 617 kesalahan frasa kerja.

Pelajar didapati paling kerap membuat kesalahan frasa kerja transitif (173 orang),frasa

kerja pasif pelaku diri ke-3 (167 orang),frasa kerja pasif pelaku diri 1 dan 2 (148 orang)

dan frasa kerja tak transitif ( 129 orang)

Supian (1994) juga mendapati bahawa kebanyakan pelajar Cina yang mempelajari

bahasa Melayu melakukan kesalahan frasa kerja transitif, frasa kerja tak transitif,

frasa kerja pasif pelaku diri pertama, kedua dan ketiga. Kajian beliau membuktikan

kesalahan frasa kerja transitif merupakan kesalahan yang paling banyak dilakukan

oleh pelajar berbanding kesalahan frasa kerja yang lain

Noor Fadilah Dawi (2010) yang mengkaji penguasaan kata kerja dalam kalangan

pelajar Bacelor Sastera ,Universiti Putra Malaysia,mendapati dalam 100 sampel yang

menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa ibunda mereka bahawa jenis kekerapan

kesilapan yang selalu dilakukan pelajar ialah ,pelajar tidak dapat membezakan kata kerja

transitif iaitu sebanyak 57%. 55% pelajar tidak dapat mengenal pasti unsur

keterangan ,pelengkap dan objek dalam sesuatu ayat. 50% pelajar tidak dapat

menukarkan kata kerja transitif aktif kepada kata kerja transitif pasif iaitu jenis kekerapan

yang ketiga tertinggi yang dicatatkan.

Kajian-kajian lain dalam pembelajaran bahasa kedua menunjukkan bahawa

pelajar bahasa kedua melakukan kesalahan morfologi (Ellis, 1997), kesalahan kata

kerja (Hashim,2009), kesalahan kata sendi nama (Habash, 1982), kesalahan frasa (Ab.

Halim, 2002), kesalahan frasa nama (Soh, 1996) dan kesalahan sintaksis (Lee, 2007;

Abisamra, 2003; Saw,1997 & Ellis,1997).

15

Koh Boh Boon (1985) telah membuat satu kajian menganalisis kesalahan ejaan dan

tatabahasa Bahasa Melayu yang dilakukan oleh sekumpulan siswazah. Beliau telah

membuat kesimpulan bahawa kebanyakan siswazah masih belum biasa dengan ‘Sistem

Ejaan Baru Baku’. Kajiannya menunjukkan bahawa lebih daripada 75% pelajar yang tidak

dapat mengenal pasti kata-kata seperti pelancong,pameran,perabot,dan laporan sebagai

kekecualian keselarasan huruf vocal. Selain itu, pelajar juga tidak dapat membezakan

makna dan penggunaan pasangan kata seperti penuntun dengan penonton,secucuk

dengan secocok,resmi dengan rasmi,tempoh dengan tempuh.

Awang Sariyan (1980) telah menjalankan tinjauan secara umum tentang kesalahan

tatabahasa dalam kalangan masyarakat. Berdasarkan kajian,beliau mendapati bahawa

aspek kesalahan umum penggunaan bahasa Melayu yang diperoleh meliputi aspek

ejaan,kata dan frasa,imbuhan ,ayat,makna,dan terjemahan.

Kadir Amin (1981) telah membuat kajian tentang kesalahan penggunaan bahasa

Melayu pelajar-pelajar Melayu darjah 6. Sampel kajiannya terdiri daripada 75 orang

pelajar lelaki dan perempuan yang berada di darjah 6,Sekolah kebangsaan Melekek,Alor

Gajah dan Sekolah Paya Dalam,Melaka. Beliau telah memberikan dua ujian kepada

setiap sampelnya,iaitu ujian karangan dan ujian tatabahasa. Hasil daripada kajian

menunjukkan bahawa daripada beberapa kesalahan seperti kesalahan ejaan,tanda

baca,dan penggunaan huruf besar,kesalahan penggunaan ejaan sebanyak 29.8%.

Pelajar lemah dalam aspek imbuhan meN-,teR-,MeN…kan,dan beR-.

Mohd Daud Yusof (1990) telah membuat kajian tentang penguasaan bahasa Melayu

baku dalam kalangan pelajar Tingkatan 2 di Maktab Sultan Ismail,Kota Baru,Kelantan.

Sampel yang digunakan 78 orang. Kumpulan sample telah menulis dua karangan. Hasil

kajian menunjukkan bahawa pelajar-pelajar lemah dalam aspek morfologi. Daerah

kelemahan para pelajar termasuklah penggunaan ejaan,terutama pengejaan perkataan

yang menggunakan keselarasan vokal.

16

Kajian yang dibuat oleh Kamarudin Husin (dlm Arpan 1998: 33) mendapati bahawa

daripada 250 patahperkataan dalam penulisan karangan, 70% didapati adalah kesalahan

yang tergolongdalam kesalahan ejaan, penggunaan perkataan dan pembentukan frasa.

Dapatan ini jugahampir sama dengan kajian yang dibuat oleh pengkaji barat iaitu Berthua

(1974), Lee (1972) dan Politzer dan Ramirez (1973).

Dalam kajian yang dibuat oleh Md. Daud Taha (dlm Arpan 1998: 34) pula mendapati

bahawa kesalahan ayat yang dilakukan oleh pelajar dalam penulisan karangan

adalah jenis ayat-ayat tidak betul susunannya (33.1%), ayat tidak lengkap atau

tergantung(35.8%) dan ayat-ayat yang berbelit-belit (17.3%). Selain itu, ayat yang

terpengaruh olehstruktur ayat bahasa Inggeris (10.8%) dan ayat yang mirip bahasa lisan

(3%). Manakala, dalam kajian yang dibuat oleh Mohd. Daud Yusof (dlm Arpan 1998:34)

mendapati bahawa 78orang pelajar membina ayat yang tidak lengkap, iaitu ayat yang

tidak ada subjek ataupredikat. Di samping itu beliau juga mendapati kesilapan pelajar

kerana menggunakanbahasa dialek dalam menerbitkan atau membina sesuatu ayat.

Berdasarkan dapatan kajian daripada beberapa orang pengkaji di atas tidak dapat

disangkal lagi bahawa kesalahan bahasa di kalangan pelajar-pelajar amat

ketara.Kesalahan bahasa yang terdapat dalam penulisan karangan pelajar-pelajar

sekolah pada masa ini menunjukkan bahawa mereka masih belum dapat menguasai bahasa

Melayu dengan sepenuhnya semasa belajar di dalam bilik darjah. Oleh yang demikian,

pelajar-pelajar perlu didedahkan lagi dengan pelbagai bahan pengajaran dalam aspek

penulisan terutamanya yang berkaitan dengan komponen-komponen penguasaan

bahasa.Berdasarkan sorotan kajian di atas juga,kajian kesalahan dan kesilapan bahasa

yang dijalankan kebanyakannya berminat kepada aspek tatabahasa secara keseluruhan

dan banyak tumpuan kepada pelajar universiti ataupun pelajar menengah rendah. Tidak

banyak ,malah tidak ada tumpuan kajian kepada pelajar sekolah rendah .Oleh itu,dalam

kajian ini,pengkaji akan mengkaji aspek tatabahasa kata kerja dalam kalangan pelajar

sekolah rendah.

17

Kaedah PemerhatianKaedah UjianKaedah Temu bual

Alat Kajian :Soalan UjianSoalan Latihan

Tempat Kajian :Sekolah Kebangsaan Padang Jawa

Analisis Data Dapatan Kajian: Huraian kesilapan Kata Kerja

3.0 METODOLOGI KAJIAN

3.1Reka Bentuk Kajian

Dalam kajian ini, reka bentuk kajian berdasarkan pendekatan secara kuantitatif dan

deskriptif . Reka bentuk kajian dijadikan sebagai rangka projek penyelidikan yang

menyatakan corak jenis kajian yang hendak dilaksanakan secara keseluruhannya.

Rajah 1 : Model Kerangka Konseptual

18

Penguasaan Kata/Frasa Kerja

Dalam kalangan

Pelajar

Teori :

Analisis

Kesilapan

Objektif :

i. Untuk membandingkan tahap penguasaan

penggunaan kata/frasa kerja pelajar

ii. Untuk mengenal pasti jenis kesilapan

penggunaan kata/frasa kerja yang kerap

dilakukan oleh pelajar

Sampel :

33 orang pelajar

Tahun 3

Kesimpulan:

Rumusan

Cadangan

3.2 Kaedah Kajian

Analisis kesilapan merupakan satu proses. Sebagai satu proses,korpus yang akan

dianalisis kesilapannya memerlukan beberapa kaedah atau metadologi yang khusus.

Dalam kajian ini ,terdapat beberapa kaedah yang digunakan iaitu merangkumi kaedah

pemerhatian ,kaedah ujian dan kaedah temubual untuk mengutip data.

Kaedah yang dijalankan bertujuan untuk mengumpul data dan maklumat dan

kemudiannya akan dianalisis untuk menghuraikan permasalahan kajian. Kaedah yang

digunakan juga merujuk kepada kaedah kualitatif untuk mengumpul data yang tertumpu

kepada penghuraian tajuk yang dikaji

Kaedah Pemerhatian

Pemerhatian yang saya lakukan adalah semasa saya melakukan pengajaran di dalam

bilik darjah. Saya telah memberi beberapa latihan namun hasil yang saya perolehi agak

mengecewakan. Maka saya telah mejalankan kaedah pemerhatian terhadap pembinaan

ayat dan penulisan ayat murid secara tidak formal. Saya telah mengarahkan murid

membina ayat secara lisan. Daripada pemerhatian yang dijalankan ternyata terdapat

kelemahan dan kesalahan dalam penggunaan kata kerja dalam ayat yang dibina oleh

beberapa orang pelajar.

Kaedah Ujian

Setelah didapati terdapat beberapa kecelaruan dalam membina ayat yang telah

dilakukan oleh murid, seterusnya saya telah menggunakan pula kaedah ujian untuk

mengesan kelemahan yang dilakukan oleh murid-murid dalam membina ayat secara

terperinci. Saya telah menyediakan sebuah ujian menulis ayat berdasarkan perkataan

yang telah diberikan. Walaubagaimanapun ujian ini dijalankan oleh seluruh ahli kelas

tersebut. Melalui kaedah ujian ini maklumat-maklumat mula dikumpulkan secara

terperinci.

Kaedah temu bual.

Setelah selesai kaedah ujian dijalankan, saya telah menggunakan kaedah temu

bual dengan menemu bual beberapa orang pelajar yang didapati melakukan kesalahan

dalam pembinaan ayat. Setelah temu bual dijalankan ternyata pelajar masih lemah dan

tidak menguasai kemahiran tatabahasa kata kerja bagi membentuk ayat yang betul.

19

Terdapat pelajar yang tidak mengetahui cara menggunakan tatabahasa kata kerja

dengan betul

3.3 Tempat Kajian

Kajian telah dijalankan di sebuah sekolah bertempat di Negeri Selangor. Sekolah

yang menjadi tempat kajian ialah Sekolah Kebangsaan Padang Jawa, Shah Alam

Selangor.

3.4 Populasi dan persampelan

Sampel kajian terdiri daripada pelajar tahun 3 yang mengambil subjek bahasa

Melayu. Daripada jumlah keseluruhan populasi iaitu 240 orang pelajar ,sebanyak 33

orang pelajar Melayu telah dipilih secara kumpulan untuk dijadikan sampel kajian. 33

orang pelajar ini merupakan pelajar daripada kelas yang sama iaitu kelas yang ke tiga

dalam darjah 3.

3.5 Pemboleh ubah Kajian

Pemboleh ubah bersandar ialah penguasaan kata.frasa kerja. Pemboleh ubah

bebas ialah pelajar tahun 3 seramai 33 orang.

3.6 Alat Kajian

Untuk menjelaskan konsep analisis kesilapan ini, alat kajian yang digunakan dalam

mengumpul maklumat bagi penganalisan kesalahan tatabahasa kata kerja dalam

penulisan pelajar adalah dengan menggunakan soalan ujian. Saya memberikan soalan

ujian membina ayat berdasarkan perkataan yang telah disediakan. Pelajar akan membina

ayat berkaitan dengan penggunaan kata kerja. Data ini dikumpul untuk mengenal pasti

kesilapan penggunaan kata kerja yang kerap dilakukan oleh pelajar dan mengukur sejauh

mana tahap penguasaan penggunaan kata kerja mereka.

20

Selain soalan berkaitan dengan penggunaan kata kerja juga diedarkan kepada pelajar

untuk dijawab.Responden tertentu secara tidak formal juga diminta untuk mengenal pasti

kesalahan kata kerja dan membetulkan kesalahan berkenaan.Item ini kemudiannya

dicatat bagi mengenal pasti tahap penguasaan pelajar tersebut.

Saya juga menentukan masa yang sesuai untuk membuat ujian supaya kajian ini

tidak menganggu kelicinan pengajaran dan pembelajaran. Soalan berbentuk kertas

edaran diberikan dan pelajar dikehendaki menjawab soalan yang diberikan.Seterusnya

jawapan diperiksa dan dibuat satu analisis kesilapan berdasarkan ciri kesilapan yang

dilakukan oleh pelajar tersebut.

3.7 Tatacara Kajian

Dalam kajian ini,pengkaji akan melakukan langkah-langkah seperti berikut:

i. Memilih sampel kajian

ii. Membuat ujian untuk mendapat kesilapan bahasa

iii. Menilai jenis-jenis kesilapan

iv. Membuat rumusan dan cadangan

.

3.8 Penganalisisan Data

Data yang diperoleh dianalisis secara manual dengan dengan

mengintepristasikannya dalam bentuk jadual dan huraian.

21

4.0 ANALISIS DAPATAN KAJIAN

4.1 Analisis Kajian Kaedah Pemerhatian

Langkah pertama yang saya lakukan dalam kaedah ini ialah meminta murid

membina ayat melalui buku latihan yang mereka ada.Pengetahuan sedia ada mereka

menjadi sandaran dalam membina ayat atau memindahkan maklumat berdasarkan

gambar. Pengetahuan sedia ada mereka berdasarkan kemahiran yang di ajar pada tahun

2 pada tahun 2010. Saya dapati banyak kesalahan yang dilakukan.Hanya terdapat 13

orang daripada 33 orang di kelas tahun 3 itu dapat menulis dengan baik selain itu saya

membuat kesimpulan mereka harus diberikan penekanan yang lebih untuk mereka lebih

mahir menggunakan sistem tatabahasa dalam penulisan mereka.

4.2 Analisis Kajian Kaedah Ujian

Setelah keseluruhan prosedur dan langkah pemerhatian dan pengujian dijalankan,

maklumat-maklumat yang diperolehi dikumpulkan dan penganalisisan kesilapan mula

dijalankan. Dalam ujian yang dijalankan pelajar akan membina ayat mudah berdasarkan

perkataan yang diberikan. Setiap ayat yang dibina akan dianalisis bagi mengenalpasti

kesalahan bagi tatabahasa kata kerja yang digunakan responden. Kesalahan tatabahasa

kata kerja tersebut dihuraikan di bawah.

Frasa kerja ialah binaan yang boleh terdiri daripada satu perkataan atau lebih dan

kata intinya ialah kata kerja. Kata kerja terdiri daripada kata kerja transitif dan tak

transitif. Kata kerja transitif mesti diikuti oleh objek serta unsur-unsur lain manakala

kata kerja tak transitif boleh hadir bersendirian atau diikuti oleh satu atau sederetan

perkataan.

22

Kesalahan penggunaan frasa kerja adalah seperti yang dinyatakan di dalam

Jadual 1.

Jadual 1: Kesalahan penggunaan frasa kerja

Sampel 1 Kesalahan tatabahasa Abang memiliki sangat cantik basikal.

Ayat yang betul Abang memiliki basikal yang

sangat cantik.

Analisis:

Penggunaan frasa kerja dalam ayat di atas tidak tepat kerana kata kerja

transitif ‘memiliki’ perlu diikuti oleh objek yang terdiri daripada kata nama iaitu ‘kereta’.

Oleh itu, frasa kerja yang tepat bagi ayat di atas ialah ‘memiliki kereta’. Selain itu,

penggunaan kata hubung ‘yang’ perlu untuk memancangkan dua ayat. Ayat yang

pertama ialah ‘Kakak memiliki kereta’ dan yang kedua ialah ‘Kereta sangat cantik’.

Dalam ayat pancangan, pengulangan kata ‘Kereta’ hendaklah digugurkan.

Berdasarkan Jadual 2, pelajar didapati melakukan kesalahan penggunaan frasa

kerja.


Sampel 2 Kesalahan

tatabahasa

sayur banyak vitamin

Ayat yang betul sayur mengandungi banyak

vitamin.

23

Analisis:

Menurut tatabahasa bahasa Melayu, kata kerja (transitif atau tak transitif)

mesti hadir sebelum objek/pelengkap ayat. Jadual di atas menunjukkan pelajar tidak

menggunakan kata kerja sebelum objek/pelengkap ayat. Oleh itu, kata kerja

‘mengandungi’ perlu hadir untuk berfungsi sebagai binaan frasa kerja yang tepat.


kerja.


Sampel 3 Kesalahan

tatabahasa

Dia kata kepada saya tentang basikal

barunya

Ayat yang betul Dia berkata kepada saya tentang

basikal barunya

Sampel 4 Kesalahan

tatabahasa

Jangan lompat di atas lori

Ayat yang betul Jangan melompat di atas lori.

Analisis :

Kata kerja tak transitif ialah kata kerja yang dapat berdiri sendiri dengan makna

yang penuh. Kata kerja tak transitif yang berawalan ber, atau men, atau ter, misalnya:

berbincang, berkata, bertanya, melompat, tersenyum, dan sebagainya tidak boleh

ditiadakan awalannya. Semua kata kerja transitif dalam ayat aktif tidak boleh tidak

berawalan.

24


kerja.


Sampel 5 Kesalahan

tatabahasa

Dia menghadiahkan saya sebuah

beg.

Ayat yang betul Dia menghadiahi saya sebuah beg.

Sampel 6 Kesalahan

tatabahasa

Hakim menjatuhi hukuman mati

kepada penjahat yang mencuri kunci

itu

Ayat yang betul Hakim menjatuhkan hukuman mati

kepada penjahat yang mencuri kunci

itu

Hakim menjatuhi penjahat yang

mencuri kunci itu

Analisis :

Akhiran -kan dan -i masing-masing digunakan untuk membentuk kata kerja

transitif tetapi fungsi kedua-duanya berbeza sama sekali. Akhiran -i menyatakan makna

bahawa objek yang dikenai perbuatan dengan kata kerja yang berakhiran -i itu tidak

bergerak. Akhiran -kan pula menyatakan bahawa objek yang dikenai perbuatan dengan

kata kerja yang berakhiran -kan itu bergerak dari tempatnya ke arah lain.

25


kerja.


Sampel 7 Kesalahan

tatabahasa

Dia suka baca buku

Ayat yang betul Dia suka membaca buku

Sampel 8 Kesalahan

tatabahasa

Ahmad tendang bola itu.

Ayat yang betul Ahmad menendang bola itu.

Analisis:

Kata kerja transitif ialah kata kerja yang mesti disertai objek untuk menjadi

frasa kerja yang dapat bertugas sebagai predikat dalam ayat. Objeknya mestilah frasa

nama. Kecuali kata makan dan minum serta kata-kata yang berapitan ber...kan, semua

kata kerja transitif dalam ayat aktif tidak boleh tidak berawalan men.

4.3 Analisis Kajian Kaedah Pemerhatian

Setelah soalan ujian selesai dianalisis, kaedah temu bual telah dijalankan ke atas

beberapa pelajar yang melakukan kesilapan dalam tatabahasa kata kerja. Kaedah ini

dijalankan bagi mengenal pasti sama ada faktor extralinguistics seperti masalah

lupa,gangguan emosi, lalai, kurang latihan dan sebagainya serta faktor kekacauan dan

kekeliruan dalam bahasa formal dan tidak formal berlaku semasa pelajar mepelajari

Bahasa Melayu. Melalui temu bual yang dijalankan, ternyata terdapat beberapa orang

pelajar yang sememangnya kurang mahir dan tidak menguasai kemahiran tatabahasa

26

dengan baik. Walaubagaimanapun terdapat juga pelajar yang lupa, dan lalai atau tersilap

semasa mereka melakukan penulisan. Apabila diarah untuk memerhatikan kesilapan

terhadap kesalahan yang ditulis terdapat pelajar yang dapat mengenal pasti kesalahan

yang dibuat serta membetulkannya.

27

5.0 PENUTUP

5.1Kesimpulan

Berdasarkan analisis yang telah kesalahan tatabahasa kata kerja yang telah

dijalankan, ternyata pelajar masih lemah dalam menguasai tatabahasa dengan baik

Tidak dinafikan bahawa gangguan bahasa pasar mendorong pelajar melakukan

kesalahan tatabahasa tetapi faktor ini bukanlah faktor utama kerana penutur jati yang

mempelajari bahasa Melayu turut melakukan kesalahan yang sama.

Melalui analisis yang dijalankan terhadap kesalahan tatabahasa ini juga telah

membuktikan bahawa para pelajar sememangnya mempunyai masalah dalam

menguasai kemahiran tatabahasa kata kerja. Penambahbaikan haruslah guru jalankan

supaya keadaan ini tidak bertambah parah dan mengganggu penguasaan pelajar dalam

subjek Bahasa Melayu

Walaubagaimanpun setelah kajian dijalankan, saya dapati terdapat perubahan

yang positif dari segi minat murid dalam proses pembelajaran mata pelajaran Bahasa

Malaysia. Mereka diperhatikan berminat untuk mengetahui secara terperinci mengenai

penggunaan tatabahasa kata kerja yang betul. Semoga minat murid ini boleh menjadikan

titik tolak kepada pendekatan proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Malaysia

yang lebih menyeronok dan berkesan, seterusnya menjadikan peningkatan prestasi

akademik yang amat memberangsangkan.

28

5.2 Cadangan

Setelah melihat dan menguji tahap kemahiran murid dalam tatabahasa kata kerja

murid-murid dengan menggunakan soalan ujian saya dapati bahawa murid-murid perlu

diberikan penekanan yang lebih supaya masalah penggunaan sistem tatabahasa yang

betul perlu diketahui oleh mereka secara jitu.

Antara cadangan yang boleh dilakukan ialah mendedahkan rumus-rumus frasa kerja

secara terancang dalam sistem pengajaran pembelajaran. Guru-guru juga mestilah

mempraktikkan hukum tatabahasa yang baku dalam pengajarannya.

Pada pendapat saya faktor-faktor seperti gangguan bahasa, kurang keprihatinan

dan motivasi dalam kalangan pelajar serta keadaan persekitaran di sekolah juga

menjadi kekangan untuk pelajar menguasai Bahasa Melayu. Oleh itu, faktor-faktor ini

juga perlu diberikan perhatian terutamanya oleh guru bagi memastikan proses

pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu dalam kalangan pelajar menjadi lebih

efektif dan dinamik. Sebagai contoh, bimbingan secara berterusan daripada guru,

pembelajaran melalui multimedia serta penganjuran aktiviti-aktiviti bahasa seperti kuiz,

lakonan, pertandingan penulisan karangan, lawatan dan sebagainya. Sokongan

daripada pentadbir seperti memperuntukkan jam kredit bagi subjek Bahasa Melayu dan

menyediakan makmal bahasa yang mencukupi juga penting dalam menggalakkan

proses pembelajaran Bahasa Melayu di sekolah.

Guru-guru Bahasa Melayu juga disarankan supaya mengubahsuai pendekatan

proses P&P di dalam kelas terutama kelas lemah dan sederhana. Antaranya

menggunakan kaedah sumbangsaran dari segi kefahaman dalam aspek sistem

tatabahasa. Guru-guru juga haruslah menggunakan kaedah penyelidikan melalui buku-

buku bahasa bagi memastikan tatabahasa yang diajarkan tepat dan tidak mengelirukan

pelajar. Guru-guru Bahasa Melayu boleh menggunakan kaedah penyelidikan pada

pelbagai peringkat sama ada di peringkat kelas, panitia atau sekolah.

29

BIBLIOGRAFI

Abu Bakar Yusuf, Abdullah Yusof dan Omar Hisham Mohd. Baharin. Prinsip pengajaran

penulisan. Kuala Lumpur: Pustaka Salam. 2007.

Mohd Daud Yusof. Penguasaan Bahasa Melayu Baku dalam Kalangan Pelajar Tingkatan

2 (KBSM). Satu Kajian Kes di Maktab Sultan Ismail,Kota Bahru ,Kelantan. Tesis

Sarjana Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia.1990.

Nik Safiah Karim.Farid M.Onn.Hashim Hj. Musa.Abdul Hamid Mahmood.Tatabahasa

Dewan.Dewan Bahasa dan Pustaka.2004.

Noor Fadilah Dawi.Penguasaan Kata Kerja dalam Kalangan Pelajar Bacelor Sastera

Universiti Putra Malaysia. Master Sastera. Universiti Putra Malaysia.2010.

Noor Hayati bt Abdul Hamid . Analisis Kesalahan Penggunaan Ayat Pasif di Kalangan

Pelajar Tingkatan 3. Latihan Ilmiah .Universiti Putra Malaysia. 2000.

Raminah Hj.Sabran dan Rahim Syam.(1985).Kajian Bahasa Untuk Pelatih Maktab

Perguruan.Penerbit fajar Bakti, Petaling Jaya.

Supian Mohammad Noor. Analisis Kesalahan Penggunaan Frasa Kerja Bahasa Melayu

dalam Kalangan Pelajar Tingkatan 4 KBSM:Satu Kajian Kes. Tesis Master Sains.

Fakulti Pengajian Pendidikan. Universiti Putra Malaysia

http://sitiirmi.blogspot.com/2012/12/teori-asas-pemerolehan-bahasa.html (22/9/2013)

http://diniahfalahiah.blogspot.com/2011/04/apakah-maksud-kata-kerja.html (22/9/2013)

30

http://diniahfalahiah.blogspot.com/2011/04/apakah-maksud-kata-kerja.html

http://sitiirmi.blogspot.com/2012/12/teori-asas-pemerolehan-bahasa.html

LAMPIRAN

31

kandungan

Documents