kajian tindakan 2008 bppdp

PERKEMBANGAN TERKINI DALAM KAJIAN TINDAKAN

PENCERAMAH: HANIZA MAHMOOD

BAHAGIAN PERANCANGAN & PENYELIDIKAN DASAR PENDIDIKANKEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

KURSUS PEMANTAPAN JURULATIH UTAMA KAJIAN TINDAKAN

NEGERI PAHANG 2008

Pengenalan

Sistem pendidikan Malaysia perlu relevan dengan perkembangan di dunia dalam era globalisasi dan K-ekonomi.

Pendidikan boleh memainkan peranan yang amat penting dalam merealisasikan objektif negara ke arah mewujudkan sumber manusia yang boleh bersaing dalam arena globalisasi dan K-ekonomi.

Para pendidik perlu berusaha untuk melonjakkan sekolah ke tahap kecemerlangan.

Lonjokan ini boleh dalam bentuk mewujudan budaya menjalankan penyelidikan – khasnya kajian tindakan.

Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP) Dalam Konteks Kajian Tindakan

YAB Perdana Menteri Malaysia telah melancarkan PIPP 2006 – 2010 pada 16 Januari 2007.

Pelan ini mempunyai enam teras strategik bagi memperkukuhkan sistem pendidikan negara, iaitu:

Teras 1 : Membina Negara Bangsa

Teras 2 : Membangun Modal Insan

Teras 3 : Memperkasa Sekolah Kebangsaan

Teras 4 : Merapatkan Jurang Pendidikan

Teras 5 : Memartabatkan Profesion Guru

Teras 6 : Melonjakkan Kecemerlangan Institusi Pendidikan


Teras 5 - “Memartabatkan Profesion Guru” ada kaitan dengan kajian tindakan. Menghasilkan guru yang berkualiti kekal dalam

sistem pendidikan negara dan kekal berkualiti di sepanjang tempoh perkhidmatan, dengan memenuhi sebahagian besar keperluan intelektual, rohani, fizikal dan emosional para guru.

PIPP menyarankan “guru perlu memahami, memberi komitmen dan mempunyai iltizam yang tinggi dalam melaksanakan inisiatif dan pendekatan baru ke arah usaha untuk meningkatkan kualiti pendidikan.” h. 106.


Peranan guru ini adalah secocok dengan saranan Organisation for Economic Co-operation and Development, 2005 (dinyatakan dalam PIPP 2006 – 2010) yang menyatakan: “… as the most significant and costly resource

in schools, teachers are central to school improvement efforts. Improving the efficiency and equity of schooling depends, in large measure, on ensuring that competent people want to work as teachers, that their teaching is of high quality, and that all students have access to high quality teaching.”


Dahulunya peranan guru adalah sebagai “penyampai pengetahuan” (provider of knowledge), kini peranan guru adalah sebagai “pemudah cara pengetahuan” (facilitator of knowledge).

Pendekatan kontruktivisme (constructivism) Guru perlu kreatif dan efektif dalam penyampaian

mereka. Guru boleh menjadi efektif dalam penyampaiannya

dengan membuat adaptasi terhadap situasi setempat. Guru perlu sentiasa memikirkan pendekatan baru dan

menyesuaikan amalan mereka kepada kehendak pelajar.


Menurut PIPP juga, bagi mencapai matlamat dan dasar memartabatkan profesion perguruan, fokus perlu diberikan kepada:

menambah baik sistem pemilihan calon guru; memantapkan latihan perguruan; memantapkan kerjaya guru; menambah baik persekitaran kerja dan

kebajikan guru; dan memantapkan perancangan dan pengurusan

sumber manusia.


Salah satu fokus memantapkan latihan perguruan dalam PIPP adalah “memberi penekanan kepada Penyelidikan dan Pembangunan (R & D) bagi menjadikan penyelidikan sebagai budaya kerja pendidik guru.” h. 114.

Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan diamanahkan untuk menyelaras program kajian tindakan bersama Jabatan Pendidikan Negeri bagi mencapai objektif pembudayaan pendidikan di kalangan guru.

PIPP juga menyentuh tentang penambahan kuota guru cemerlang ke gred DGA 32 dan DG 44.

Salah satu kriteria pertimbangan kenaikan pangkat ke guru cemerlang adalah kebolehan guru untuk menjalankan kajian tindakan.

Takrifan penyelidikan oleh Wiersma (2000): “Educational research is systematic and within a

broad framework follows the steps of the scientific method. However, across different types of studies there is extensive flexibility in how the steps are implemented.” h. 4.

Dua jenis penyelidikan: i. Penyelidikan asas (Basic research) dan ii. Penyelidikan gunaan (Applied research).

Penyelidikan asas: Pendekatan saintifik Berasaskan teori

Penyelidikan Asas (Basic Research) dan Penyelidikan Gunaan (Applied Research)

Kajian tindakan (action research) Carl & Kemmis (1986) berpendapat:

“Action research is a form of self-reflective enquiry undertaken by participants (teachers, students or principals, for example) in social (including educational) situations in order to improve the rationality and justice of (a) their own social or educational practices, (b) their understanding of these practices, and (c) the situations (and institution) in which these practices are carried out.”

Gay & Airasian (2000): “…a process in which individual or several teachers collect

evidence and make decisions about their own knowledge, performance, beliefs, and effects in order to understand and improve them.” p. 593

Adler, Shani & Styhre (2004), menyatakan kajian tindakan sebagai “penyelidikan dalam tindakan bukannya penyelidikan tentang tindakan”.

Penyelidikan Asas (Basic Research) dan Penyelidikan Gunaan (Applied Research)

Klasifikasi Baru Kajian Tindakan

Pendekatan konvensional – kajian tindakan hanya dijalankan dalam konteks bilik darjah.

Kini takrifan lebih luas – merangkumi penglibatan komuniti dan pihak berkepentingan (stakeholders) yang ada hubungan dengan pendidikan dan sekolah.

Komuniti dan pihak berkepentingan termasuk ibu bapa, komuniti setempat, guru besar/pengetua, PPD, JPN, KPM.

Kenapa? Pihak ini memberi sumbangan terhadap proses pendidikan (educative processes).

Selaras dengan pendekatan PPIP – pendekatan integratif dan berbagai arah (integrated and multi-prong approach)


Creswell (2005) Kajian tindakan amalan (practical action

research) Kajian tindakan penyertaan (participatory

action research)

Kajian Tindakan

Kajian Tindakan Amalan

(Practical Action Research)

Kajian Tindakan Penyertaan

(Participatory Action Research)


Creswell (2005)

Action Research

Practical Participatory

Studying local practicesInvolving individual or team-based inquiryFocusing on teacher development and student learningImplementing a plan of actionLeading to the teacher-as-researcher

Studying social issues that constrain individual livesEmphasizing “equal” collaborationFocusing on “life-enhancing” changesResulting in the emancipated researcher

Sumber: John W. Creswell, 2005, Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research, 2nd ed., Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.


Kajian Tindakan Amalan Schmuck (1997)

“…its purpose is to research a specific school situation with a view toward improving practice.”

Ciri-ciri utama Sampel kecil Fokus kepada isu atau masalah tertentu Dijalankan oleh guru sendiri atau dalam satu

pasukan di sesebuah sekolah atau daerah sekolah Fokus pada amalan guru dan pembelajaran pelajar

Konteks di mana kajian tindakan amalan dijalankan Masalah tingkah laku pelajar dalam kelas PPSMI Kajian pencapaian pelajar dalam mata pelajaran BI Penggunaan ABM


Kajian Tindakan Penyertaan (Participatory Action Research)

Creswell (2005) “…has a social and community orientation and

an emphasis on research that contributes to emancipation or change in our society.” p. 555

Juga dikenali sebagai Community-based inquiry (Stringer, 1999) Collaborative action research or participatory

research (Kemmis & McTaggart, 2000) Critical action research (Mills, 2000)


Ciri-Ciri Utama Kajian Tindakan Penyertaan (Kemmis & Wilkinson, 1998)

Penyelidik meneroka perhubungan di antara individu dengan orang lain

Penyelidik menjalankan kajian berhubung dengan diri mereka sendiri

Bercorak praktikal dan kolaboratif Bercorak pembebasan (emancipatory ) Membantu individu bebas daripada beban konstrain Recursive (reflektif atau dialektikal) dan memberi fokus

tentang perubahan Masalah yang ditangani perlu merupakan masalah tulen

(real problem) dan berpunca daripada sebab-sebab tertentu (specific causes) bukannya simpton masalah (symptoms of a problem).

Perbandingan Gelung Kajian Tindakan Dengan Gelung Interaksi

Model Gelung Kajian Tindakan (Action Research Cycle)

Model amat populer dan sesuai bagi konteks kajian tindakan amalan - digunakan oleh EPRD.

Model Kemmis & McTaggart (1988)

4 langkah dalam kajian tindakan berdasarkan gelungan (cycle)

Mereflek (Reflect); Merancang (Plan); Bertindak (Action); dan Memerhati (Observe).

Mereflek

Bertindak

Memerhati

Merancang

Reflection and analysis of current practice.General idea of research topic and context

Reflection and analysis of current practice.General idea of research topic and context Scanning the literature, discussing

with colleagues

Scanning the literature, discussing with colleagues

Tentative action plan, consider different research strategies

Tentative action plan, consider different research strategies

Take action, monitor effects, evaluation of strategy, final amendment

Take action, monitor effects, evaluation of strategy, final amendment

Narrowing down the topic, planning the action

Narrowing down the topic, planning the action

Refined topic, formulate research questions, refined action plan

Refined topic, formulate research questions, refined action plan

Evaluation of entire processEvaluation of entire process

Conclusions, explanations. Recommendations for further research

Conclusions, explanations. Recommendations for further research

Kemmis & McTaggart, 1988

Gelung Kajian Tindakan

Kelebihan Mewujudkan satu rangka kajian yang sistematik dan

progresif Semua fenomena yang berlaku dalam konteks P & P dalam

bilik darjah boleh ditinjau dan dibuat penambah-baikan. Guru berkewibawa (teacher empowerment)

Kelemahan Bagi kelas yang lemah, gelungan berulang-ulang (issue of

finality) Model seolah-olah menunjukkan guru hanya yang

menentukan semua perkara yang berlaku dalam bilik darjah.

Gelung Interaksi Dipelopori oleh Stringer (1999) Sesuai bagi kajian tindakan penyertaan.

Gelung Interaksi

Melibatkan 3 fasa kajian, iaitu bermula dengan penglihatan (looking), pemikiran (thinking) dan tindakan (action).

Proses berulangan dan sentiasa diperbaharui.

Gelung Interaksi “Looking” – membina satu gambaran bagi membolehkan pihak yang berkepentingan (stakeholder) memahami isu

yang mereka alami – termasuk pengumpulan data, merekod, menganalisis, melapor. “Thinking” - mentafsir isu-isu dengan lebih mendalam dan mengenal pasti keutamaan bagi menjalankan tindakan. “Act” - menghasilkan penyelesaian-penyelesaian yang praktikal terhadap masalah-masalah yang timbul. Termasuk

pengujudan pelan tindakan, melaksanakan pelan tindakan dan menilai keberkesanan pelan.

Pembangunan Kajian Tindakan

Schmuck (1997)

1970 s

1980 s

1990 s

2000 s

In-service days (e.g. teacher staff development activities

School-based site councils (e.g. school committees)

Professional inquiry by teachers (e.g. self-study)

Teacher and school inquiries (e.g. teacher-initiated research studies)

Movement Toward Action Research

Sumber: Schmuck, 1997 (Dalam John W. Creswell (2005), Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research, 2nd ed., Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall).

Refleksi Dalam Kajian Tindakan

Refleksi: “active, persistent, and careful consideration of any belief or practice.” (Koszalka, Song, & Grabrowski, 2002)

Risko, Roskos, & Vukelich (2002): Refleksi membolehkan guru menilai situasi dan membuat keputusan yang rasional serta memberikan guru peluang untuk mewujudkan perhubungan di antara teori dan amalan.

Refleksi membolehkan guru menambah-baikkan pengajaran dan pembelajaran (Black, 2001), mengesahkan apa yang guru jalankan dan melawan tradisi (Ferraro, 2000).

“Recall” penting dalam refleksi Penggunaan alat rakaman eletronik untuk

membuat refleksi

Metodologi Kajian Tindakan

Cara-Cara Untuk Menjalankan Refleksi Conderman & Morin (2004):

Menganalisis pita audio yang digunakan dalam pengajaran; Menganalisis rakaman video yang digunakan semasa

mengajar; Mengadakan perbincangan dengan rakan sejawat; Menggunakan web-based chat; Mewujudkan sistem fail pelajar; Melibatkan diri secara aktif dalam program mentor-mentee; Mewujudkan portfolio yang mengandungi perkara-perkara

seperti falsafah pengajaran, pendekatan pengajaran, dan pengurusan kelas; dan

Mencari bahan-bahan tentang pengajaran dan pembelajaran daripada Internet.

Metodologi Kajian Tindakan

Andaian-andaian amalan reflektif (Osterman & Kottkamp (1993))

Peluang pembangunan profesional Ahli hendak meningkatkan diri sebagai

seorang profesional Ahli mempunyai tanggung jawab untuk

meningkatkan amalan profesional Persekitaran profesional

Pendekatan Kuantitatif & Kualitatif Dalam Kajian Tindakan

Asal usul kajian tindakan adalah berasaskan pendekatan kualitatif.

Di Malaysia, bolehlah dikatakan hampir semua guru menjalankan kajian tindakan dengan menggunakan pendekatan kuantitatif.

Di negara-negara Barat, kebanyakan kajian tindakan yang dijalankan oleh guru adalah jenis kualitatif.

Pendekatan kuantitatif berpunca daripada bidang positivisme (positivism) yang mementingkan aspek pengukuran melalui pengumpulan data numerik.

Pendekatan kualitatif mementingkan fenomenologi (phenomenology) yang melihat keunikan (uniqueness) kejadian sosial. Maklumat diperoleh dalam bentuk teks.

Pendekatan Kuantitatif & Kualitatif Dalam Kajian Tindakan

Daripada laporan-laporan kajian tindakan yang dihantar ke EPRD - kebanyakan guru menggunakan jenis eksperimental dengan mewujudkan hanya satu kumpulan eksperimental sahaja.

Kumpulan eksperimen ini biasanya diuji (ujian pra) sebelum permulaan kajian (pretest) dan seterusnya didedahkan kepada satu jenis rawatan (treatment) seperti penggunaan kaedah inovatif dan kemudiannya kumpulan pelajar yang sama dikehendaki untuk mengambil satu ujian pasca (post-test). Konsep “net gain” digunakan.

Pengujudan kumpulan kawalan (control group) boleh memperkukuhkan kajian.

Konsep Inovasi & Kreativiti Dalam Kajian Tindakan

Sesuatu projek kajian tindakan seharusnya mempunyai unsur inovasi dan kreativiti.

Walau bagaimanapun, ini tidak bermakna bahawa seseorang guru yang inovatif boleh menghasilkan pencapaian pelajar yang baik.

Oleh itu, guru seharusnya menyesuaikan pelan tindakan terhadap persekitarannya.

Unsur kreativiti mesti sentiasa ada dalam sesuatu pelan tindakan yang dihasilkan sebab guru mengambil tindakan berdasarkan wujudnya sesuatu masalah (problem-based approach).

Penyelesaian masalah memerlukan kreativiti – “self-reflective research”.

Kolaborasi Dalam Kajian Tindakan

Kolaborasi – unsur penting dalam kajian tindakan

Creswell (2005) – kolaborasi melibatkan kumpulan-kumpulan tertentu

Guru

Staf

Pentadbir

Ibu Bapa

Komuniti yang

berkepentingan

Pelajar

PasukanKolaborasi

Kolaborasi Dalam Kajian Tindakan

Interaksi 3 unsur utama dalam kajian tindakan

Perkongsian Maklumat

Proses Dinamik

Pelan Tindaka

n

Teknologi Terkini Dalam Analisis Data Kajian Tindakan

Kajian tindakan yang dijalankan oleh guru di Malaysia hanya menggunakan kaedah penganalisisan data secara manual.

Para guru perlulah menjelajah ke tahap yang lebih tinggi, iaitu dengan menggunakan komputer untuk membuat analisis data.

Konsep “layering” dalam analisis data kuantitatif dan kualitatif. Gambaran lebih baik.

Perisian SPSS – program pembinaan instrumen, analisis data kuantitatif dan analisis data kualitatif.

Pembinaan instrumen – SPSS Data Entry Analisis kuantitatif – SPSS Base Analisis kualitatif – SPSS Text Analysis for Surveys dan

TextSmart

“Best Practices” Tentang Pelaksanaan Kajian Tindakan Di Sekolah (Contoh luar negara)

Kes A: Project LEARN (Sagor, R. (1991). What Project LEARN Reveals about Collaborative Action Research, Educational Leadership, March 1991, 6-10)

Sebanyak 50 buah sekolah terlibat dalam Project LEARN (League of Educational Action Researchers in the Northwest)

Kajian tindakan sebagai penggerak utama dalam mengalakkan transformasi budaya sekolah dan peningkatan profesionalisme guru.

Projek 1 tahun – guru berkolaborasi – “critical friends” – semua pihak berkepentingan di sekolah terlibat

Pemantauan dari semasa ke semasa – adakan simposium Projek mempunyai beberapa gelungan Kesan – projek siap, budaya sekolah mengalami transformasi,

pembelajaran pelajar meningkat Faktor kejayaan – sokongan dari luar, perancangan baik, rakan

sebaya yang positif dan sokongan pentadbir sekolah

“Best Practices” Tentang Pelaksanaan Kajian Tindakan Di Sekolah (contoh luar negara)

Kes B: Merapatkan jurang perbezaan antara sekolah (Grossman, F.D. & Jacqueline, A. (2004). Narrowing the gap in affluent schools. Educational Leadership, November 2004, 70 - 73)

Projek kajian tindakan diadakan untuk mengatasi masalah perbezaan pencapaian di kalangan pelajar di beberapa buah sekolah yang mempunyai berbagai kumpulan etnik.

Sebanyak 11 sekolah terlibat – pentadbir, guru, pegawai peringkat daerah

Tiap-tiap sekolah melaksanakan projek masing-masing – sesuai dengan budaya mereka


Kes B: Merapatkan jurang perbezaan antara sekolah (Grossman, F.D. & Jacqueline, A. (2004). Narrowing the gap in affluent schools. Educational Leadership, November 2004, 70 - 73)

Menggunakan instrumen soal selidik, skedul temu bual - ditadbir kepada pelajar dan ibu bapa

Kolaborasi – “shared vision” dan “sense of ownership” Kajian merangkumi program yang dilaksanakan, situasi P

& P di sekolah, strategi menghasilkan pelajar yang memperoleh pencapaian yang baik, aspek pemencilan kaum dan perasaan tidak sempurna

Pelaksanaan program pengkayaan (enrichment programmes) dalam matematik, program “Responsive Classroom”, “trusting relationship” dengan guru


Kes C: Pengurusan Sekolah (Pavlou, D. & Bennett, N. (year unknown). The Lord Grey School/Open University Action Research Project: An Outline, MiE, 15 (5))

Pencapaian akademik sekolah tidak memuaskan. Projek kajian tindakan bertujuan untuk meninggikan

pencapaian pelajar. Sasaran untuk ditetapkan untuk setiap tahun. Projek mewujudkan komuniti pembelajaran (learning

community) dalam bentuk “reflective practitioners” di kalangan guru.

Sekolah sebagai “learning organisation”. Model action research spiral oleh Kemmis & McTaggart

(1981) digunakan. Hasil projek – peningkatan pencapaian akademik.

Rumusan

Kementerian Pelajaran sentiasa peka kepada masalah-masalah yang dihadapi oleh sekolah.

Kementerian Pelajaran juga sedar kejayaan kajian tindakan memerlukan kerjasama daripada semua pihak yang berkaitan dengan “bisnes” pendidikan bukan sahaja di sekolah tetapi di KPM, JPN dan PPD – guru, pentadbir, pelajar, komuniti – semua ini seharusnya bersama-sama mencari penyelesaian terhadap isu-isu P & P.

Oleh itu KPM memberi “empowerment” kepada sekolah dan guru untuk melaksanakan program yang sesuai bagi meningkatkan proses pengajaran dan pembelajaran.

Kajian tindakan dikenalpasti sebagai satu langkah yang boleh memartabatkan profesion perguruan dan seterusnya melonjatkan sistem pendidikan ke tahap kecemerlangan.

Rumusan

Kejayaan kajian tindakan memerlukan kerjasama daripada semua pihak yang berkaitan dengan “bisnes” pendidikan bukan sahaja di sekolah tetapi di KPM, JPN dan PPD – guru, pentadbir, pelajar, komuniti – semua ini seharusnya bersama-sama mencari penyelesaian terhadap isu-isu P & P.

SEKIAN, TERIMA KASIH

kajian tindakan 2008 bppdp

Documents