kajian pelan induk transformasi pembangunan hartanah wakaf di malaysia

8/17/2019 Kajian Pelan Induk Transformasi Pembangunan Hartanah Wakaf Di Malaysia

1/54

KERTAS CADANGAN PENYELIDIKAN

UNTUK YAYASAN WAKAF MALAYSIA©

“KAJIAN PELAN INDUK TRANSFORMASI PEMBANGUNAN

HARTANAH WAKAF DI MALAYSIA”

Dr. Amini Amir Abdullah

Jabatan Pengajian Kenegaraan dan Ketamadunan

Fakulti Ekologi Manusia

Universiti Putra Malaysia

PENDAHULUAN

Terdaat sejumlah !!"#$!.%& hektar tanah 'aka( di Malaysia. Kesemuanya bernilai

)M!"!**"#%+"+,#.,$. -ilai ini meningkat dari sehari ke sehari. Angka ini adalah

meruakan harta 'aka( yang dida(tarkan sahaja. Kerajaan berhasrat menggunakan


2/54

meruakan harta 'aka( yang dida(tarkan sahaja. Kerajaan berhasrat menggunakan

&. Dana dan enjanaannya7. )ealiti dan lokasi tanah 'aka(

+. 0su erundangan dan enguatkuasaan,. Ketidakyakinan elanggan8. Data dan maklumat 3Pelan 2trategik JA/A) !&5!84

Telah diketahui umum baha'a asek engurusan tanah 'aka( meruakan isu yang

dominan sejak 9aman ber9aman. Pada era millenium ini" kita berhadaan ula

dengan isu engurusan aset oleh ihak ketiga yang diamanahkan untuk

menguruskan aset seerti hotel dan seumamanya. Pihak ketiga ini tidak

ro(esional dalam menguruskan aset 'aka( sehingga memba'a keada kerugian

keada ihak yang lain. Di antara masalah lain yang berkaitan dengan engurusan

'aka( ialah kurangnya akar dalam engurusan 'aka(" engurusan yang tidak

bersistematik dan tersusun" ketidakseragaman garis anduan urus tadbir 'aka("

masyarakat tidak yakin dengan kemamuan agensi engurusan 'aka(" engurusan

tanah 'aka( se1ara tradisional dan lauk dan ketiadaan kluster tanah 'aka( yang

menyukarkan eran1angan embangunan dan keseaduan. Ada emegang

amanah yang melakukan bisnes erhotelan di atas tanah 'aka( di beberaa buah

negeri" tetai tidak mendaat mendaat keuntungan kerana masalah engurusan

hotel dan bukannya ihak JA/A). Di saming itu ada yang menyatakan bisnes

erhotelan tidak baik kerana memunyai ersesi yang salah dan mungkin juga

di b bk l h h t l it di i T d t j i b k it


3/54

daat dierhebatkan kerana masalah kekurangan dana. Aa yang enting ialah

dana untuk enyelidikan juga tidak men1ukui. Ada juga kedaatan tanah 'aka(

yang tidak mendatangkan man(aat dan keuntungan atauun rojek di atas tanah

'aka( atau yang berhubung kait dengan e'aka(an tidak beroleh kejayaan.

Terdaat juga isu berkenaan engurusan dana dan enjanaan dana.

:egitu juga dengan masalah realiti dan lokasi tanah 'aka( yang tidak strategik danberselerak" sai9 tanah yang terlalu ke1il dan sukar dibangunkan" tanah yang tidak

ekonomikal untuk tujuan embangunan dan seumamanya.

0su erundangan dan enguatkuasaan ula melibatkan masalah tanah 'aka( yang

diduduki orang" ketiadaan dokumen enda(taran tanah 'aka(" kesukaran

enda(taran tanah 'aka( kerana e'aka( telah meninggal dunia" tiada akta khusus

berkaitan 'aka(" ketidakseragaman enakmen mengenai 'aka( di negeri5negeri"

enguatkuasaan undang5undang berkaitan tanah 'aka( yang tidak e


4/54

Kertas ini meruakan 1adangan enyelidikan untuk menangani isu berkaitan 'aka(

dan engurusannya agar institusi 'aka( menjadi nadi enggerak keada ibadah dan

amalan sedekah jariah di saming sebagai satu 'ahana enting dalam

men1etuskan trans(ormasi ekonomi umat 0slam dan negara Malaysia.

DEFINISI WAKAF

/aka( berasal dariada istilah Arab yang bermaksud menahan sesuatu atauun

berhenti. Kamus De'an Edisi Ketiga 3#&6 !,+&4 mende


5/54

:er'aka( hukumnya sunat yang digalakkan. CAli JumuCah 3!&4" Mu(ti Mesir

membahagikan 'aka( keada emat jenis" iaitu6

! /aka( kebajikan& /aka( ersendirian7 /aka( kekal dan+ /aka( alih.

/aka( adalah ibadat berbentuk amal kebajikan Dengan ber'aka(" masyarakat 0slam

daat bernaung di ba'ah kehebatan Allah 2/T sebagai Penguasa segala alam

semesta. Man(aat ber'aka( bukan sahaja dinikmati di dunia ini malahan akan kekal

ahalanya keada e'aka( hingga ke hari Akhirat. /aka( daat menjadi enggerak

embangunan dalam semua bidang kehiduan 3CAli JumuCah" !&4.

Tujuan utama amalan ber'aka( ialah untuk mendekatkan diri keada Allah 2/T di

saming keentingan sosio5ekonomi ummah dan negara. 0su 'aka( dan

engurusannya adalah enting untuk ditangani demi masa dean umat 0slam danembangunan ekonomi negara. Demi men1aai maksud murni ini" kita erlu

memikirkan kaedah dan endekatan terbaik untuk menggalakkan enyertaan umat


6/54

0slam. Kadang5kadang digunakan istilah amal jariah atau sedekah jariah sebagai

'aka(. 0stilah 'aka( lebih teat untuk dikonotasikan dengan istilah amal jariah dan

sedekah jariah.

/aka( meruakan salah satu dariada ibadat enting dalam 0slam yang memunyai

signi


7/54

:andingan 3derma4 orang5orang yang membelanjakan hartanya ada jalan Allah" ialah sama seerti

sebiji benih yang tumbuh menerbitkan tujuh tangkai? tia5tia tangkai itu ula mengandungi seratus

biji. dan 3ingatlah4" Allah akan meliatgandakan ahala bagi sesiaa yang dikehendaki-ya" dan Allah

Maha ;uas 3rahmat4 kurnia-ya" lagi meliuti ilmu engetahuan-ya.

Ayat ini ada asasnya menerangkan baha'a amalan bersedekah meruakan ibadat

yang sangat dimuliakan Allah 2/T. Allah memberikan balasan ahala sebanyak

tujuh ratus kali ganda dengan syarat ianya dilakukan dengan ikhlas semata5mata

kerana Allah 2/T. dan tidak diungkit5ungkit 30bn Kathir" !$$$6 !,#4. Termasuk dalam

amalan bersedekah juga ialah amalan ber'aka(.

:erin(ak dan ber'aka( meruakan ibadah yang besar kerana ia memerlukan

engorbanan 'ang ringgit dan harta benda. 0badah ber'aka( meruakan salah satu

ibadah yang berterusan diterima oleh insan 'alauun sesudah ia meninggal dunia.

Dalam satu hadis dijelaskan6


8/54

Amalan ber'aka( memani(estasikan semangat mua(akat dan tolong5menolong atas

dasar kebaikan. Amalan kebajikan terjelma dalam semangat kerjasama antara

sesama Muslim untuk menolong yang lain terutamanya yang memerlukan" (akir dan

miskin. Firman Allah 2/T6

=... dan hendaklah kamu bertolong5tolongan untuk membuat kebajikan dan bertak'a" dan

janganlah kamu bertolong5tolongan ada melakukan dosa 3maksiat4 dan en1erobohan. dan

bertak'alah keada Allah" kerana 2esungguhnya Allah Maha berat a9ab seksa-ya 3bagi

sesiaa yang melanggar erintah-ya4. 3Al5Maidah6 &4

Menurut Mu(ti Mesir" BAli JumuCah 3!&4" amal kebajikan yang besar terdaat dalam

ibadat ber'aka( kerana ia melibatkan keentingan dasar ummah serta enggerak

ekonomi" membangunkan masyarakat dan kesihatan manakala man(aatnya boleh

tersebar ke seluruh dunia. /aka( juga boleh menjadi agen ertumbuhan ekonomi

dan negara.

WAKAF DAN PENGURUSANNYA DI MALAYSIA

Pengurusan 'aka( di Malaysia berada di ba'ah tanggungja'ab ihak Majlis Agama

-egeri5negeri 3MA0-4 -amun demikian engurusan 'aka( di negeri5negeri berbe9a


9/54

:aginda ang diertuan Agung sebagai Ketua Agama 0slam negara Malaysia

manakala 2ultan ula sebagai Ketua Agama 0slam. 0ni sudah tentu menjamin

kedaulatan agama 0slam sebagai agama rasmi negara. Para sultan di negeri5negeri

ula adalah ketua agama di negeri masing5masing. Perlembagaan juga

memeruntukkan badan5badan erundangan negeri boleh menggubal sebarang

undang5undang di ba'ah semangat erlembagaan 3:. DatoC 2eri Jamil Khir" !&4.

:idang kuasa 'aka(" e'aka(an dan engurusan 'aka( berada ada ihak majlis

agama 0slam negeri5negeri 3MA0-4" jabatan agama 0slam negeri 3JA0-4 dan Jabatan

/aka(" Gakat dan aji 3JA/A)4. JA/A) telah memerkenalkan Manual

Pengurusan Tanah /aka( 3#84 bagi memerkemaskan engurusan tanah 'aka(

dan usaha sedang dijalankan oleh JA/A) untuk membangunkan dan memajukan

'aka( di negara ini.

Pihak JA/A) telah men'ujudkan sistem angkalan data engurusan 'aka( yang

bersistematik seerti e5bayanat dan e5'aka(. Kedua sistem ini memunyai senarai

lengka tanah 'aka( di Malaysia. /akau bagaimanaun" sistem e5bayanat lebih

updated dariada e5'aka( kerana ia lebih baharu dibangunkan.

Pengurusan 'aka( yang berkesan boleh menghauskan kemiskinan rakyat di

Malaysia dan boleh dikembangkan ke eringkat antarabangsa. Masyarakat a'am

erlu memunyai ke(ahaman yang mendalam mengenai isu berhubung dengan hal

'aka( signi


10/54

berjaya melaksanakan rojek 'aka( di !8 buah negara iaitu Kosova" Albania" Mali"

Hhe1enya" A(ghanistan" Kashmir" :angladesh" :osnia" Pakistan" Palestin" Jordan"

Mesir" 0ra" 2udan" Kenya dan 0ndonesia. Keuntungan dariada engurusan 'aka(

dalam temoh ## hingga #, digunakan untuk menamung erbelanjaan bagi

man(aat umum 3,+I4" anak5anak yatim 3!8I4" air dan sanitari 3!,I4" endidikan

3,I4" ke1emasan 37I4" enjanaan endaatan 3&I4" dan korban 3&I4.

b. Al#A$%a&

2alah satu dariada kejayaan terbesar engurusan 'aka( ialah Universiti Al5A9har

yang telah diman(aatkan oleh jutaan orang enuntut dari seluruh dunia. 0a telah

ditubuhkan ada tahun $*&M dan dibiayai melalui engurusan 'aka( sehinggalah ia

diambil alih oleh kerajaan Muhammad Ali ada tahun !%!&. Penjajah dikatakan

telah melemahkan amalan 'aka( di Mesir setelah melihat kejayaan 'aka( di

Universiti Al5A9har 3uso( -oor" !&4

1. Si'(a)*&a


11/54

erakan -ahdatul Ulama di 0ndonesia memunyai *# juta ahli. -ahdatul Ulama

telah berjaya menghimunkan dana dan memajukan harta5harta 'aka( yang

berbagai bentuk dan mentadbir $# buah hosital untuk kegunaan rakyat

kebanyakan. erakan Muhammadiyyah dengan 7# juta orang ahli juga memunyai

banyak dana dan aset 'aka( dan ditadbirkan oleh mereka sendiri.

e. A&a- Sa*+i

Di Arab 2audi" embangunan esat harta 'aka( berlaku di serata temat dalamnegara itu terutamanya Makkah dan Madinah. Konse Sukuk Al-Intifa’ atau 'aka(

saham digunakan untuk menjana dana 'aka(. Komleks Menara Gam Gam

menggunakan konse ini yang berasaskan keada struktur kontrak :ina5erasi5

Pemindahan selama &% tahun. Para embeli akan membeli unit5unit di menara itu

berasaskan ajakan selama &% tahun dan sebagai ulangan mereka akan menerima

balik elaburan mereka seleas temoh tersebut berdasarkan keuntungan

dariadaorientasi erniagaan dan se'aan komleks tersebut.

(. Am!&i.a S/a&i.a0

Telah menjadi lumrah universiti5universiti di :arat terutamanya di Amerika 2yarikat

dan Hanada memunyai dana endowment yang membiayai kos oerasi institusiengajian tinggi mereka. 2esetengah universiti menga'al beberaa endowment

yang terhad untuk membiayai beberaa rogram khusus seerti endowed


12/54

sebanyak !! eratus dalam temoh ini. (ord University Endo'ment Management

3UEM4 ula mengalami kerugian sebanyak +.%I setakat 7! Julai #$.

University o( arvard telah menguruskan dana endowment nya dengan

menubuhkan arvard Management Homany 3MH4. Pada tahun #%" ihak

University o( arvard menerusi lembaga engurus dana endowment nya sahaja

telah berjaya mengumulkan dana sebanyak U2N!.% billion. Kejayaan ini terletakada enanda aras sebagai salah satu dariada matlamat MH. Dalam temoh dua

uluh tahun" MH telah men1aai enam enanda aras iaitu endowment

keseluruhan 3total endo'ment4" ekuiti a'am 3ubli1 euities4" ekuiti s'asta 3rivate

euities4" ulangan mutlak 3absolute returns4" aset sebenar 3real assests4 dan

endaatan teta 3


13/54

Menurut :ra9enor 3#%4" kejayaan arvard dan ale adalah kerana elaburan kelas

multi5aset dan risiko yang rendah di saming elaksanaan Modern Portfolio Theory

yang dierkenalkan oleh emenang adiah -obel" Pro(essor arry Marko'it9.

g. U'i0!+ Ki'(+,m

Di University o( Hambridge" dana endowment digunakan untuk bajet oerasi" aktiviti

dan biasis'a untuk ara elajar. -amun demikian" endaatan elaburan

endowment nya tidaklah tinggi. Aset elaburannya diuruskan dalam tiga tabunganiaitu6

! Hambridge University Endo'ment Fund 3HUEF4"& Pelaburan asaran 'ang" dan7 Aset elaburan lain

2etakat 7! Julai !!" HUEF memunyai nilai asaran sebanyak !.,, billion pound

sterling berbanding !.!+ billion ada tahun !#. Peningkatan ini berlaku berikutan

restasi elaburan yang kukuh dan elaburan dalam tabungan baharu seerti ates

Hambridge Trust dan berbagai endowment baharu yang lain. Pelaburan asaran

'ang ula melibatkan simanan dalam bank yang diuruskan oleh :ahagian

Ke'angan dengan nasihat dariada komiti luar. Pelaburan5elaburan lain ula

melibatkan elaburan jangka5masa anjang di luar dariada bidangkuasa HUEF

termasuk elaburan harta di Hambridge sekuriti5sekuriti lain dan elaburan ekuiti


14/54

mengalami kerugian sebanyak +.%I setakat 7! Julai #$. Kolej5kolej di ba'ah

University o( (ord menguruskan endowment mereka sendiri atau mengunakan

engurus5engurus bebas.

h. 0ndia

0ndia telah mula memantakan sistem engurusan 'aka(nya ada tahun !$$%.

Masalah engurusan harta 'aka( melibatkan soal integriti dan keberkesanan

engurusan. Kesedaran melakukan re(ormasi engurusan tanah 'aka( telah

bermula sejak tahun ini. Penambahbaikan erundangan" strategi entadbiran dan

kesedaran masyarakat meruakan enyelesaian keada masalah yang dihadai di

0ndia.

SOROTAN LITERATUR

JA/A) 3#84 telah menghasilkan Manual Pengurusan Tanah /aka( untuk

membantu ihak berkuasa agama negeri menda(tar dan mengurus tanah5tanah


15/54

daat memberikan endaatan yang membantu orang5orang 0slam dan man(aatnya

juga daat dike1ai oleh orang bukan 0slam.

2yed Mohd. ha9ali /a(a 3!#4 telah membin1angkan asek embangunan 'aka(

endidikan di Malaysia. :eliau berendaat baha'a kaedah 'aka( tunai atau aset

1air dalam berbagai bentuk roduk erlu dilaksanakan demi man(aat umat 0slam.

:eliau juga telah men1adangkan beberaa roduk 'aka( endidikan yangberotensi baik dalam jangka masa anjang. :eliau juga men1adangkan agar

kerajaan menubuhkan Dana /aka( Pendidikan Kebangsaan yang bertujuan

mengumulkan dana dalam temoh jangka anjang untuk diman(aatkan oleh umat

0slam.

Asmak Ab )ahman 3#$4 ula membahaskan eranan 'aka( dalam embangunan

ekonomi umat 0slam di Malaysia. :eliau berendaat baha'a 'aka( boleh menjadi

mekanisme engagihan kekayaan dan embasmian kemiskinan di kalangan rakyat

jelata. Di saming itu" 'aka( juga meruakan satu 'ahana untuk memobilasi

erkhidmatan kesihatan" endidikan" enjagaan anak5anak yatim" embinaanmasjid" rumah untuk (akir miskin dan mereka yang homeless" embinaan sekolah"

remis erniagaan dan komersial serta tanah bagi sektor ertanian. :eliau juga


16/54

bergantung keada ke(ahaman yang jelas mengenai konse" eranan dan matlamat

harta 'aka( serta kesedaran yang mendalam mengenai amanah yang

diertanggungja'abkan demi keentingan menjaga dan memelihara harta 'aka(.

/aka( boleh menjadi sumber kekuatan ekonomi dan olitik umat 0slam di Malaysia.

2iti Mashitoh Mahamood 3#*4 merumuskan baha'a harta yang boleh di'aka(kan

ialah harta5harta tak alih dan harta5harta boleh alih termasuk dalam bentuk dana'aka(. -amun demikian" embentukan 'aka( yang dilakukan mestilah selari

dengan hukum syarak. :eliau juga men1adangkan agar undang5undang muamalat

0slam digunaakai bagi menjana keuntungan yang tinggi di saming meringankan

bebanan ke'angan dalam membiayai embangunan harta 'aka(. Peruntukan

undang5undang sedia ada yang didaati relevan.

PERNYATAAN MASALAH

Pihak ber'ajib dan engurus5engurus tanah 'aka( di Malaysia erlu

menggembeling tenaga dalam usaha memerkemaskan engurusan 'aka( Di


17/54


18/54

Masalah yang 'ujud berkaitan dengan engurusan tanah 'aka( memanglah banyak

seerti yang dinyatakan di atas. 0su engurusan aset oleh ihak ketiga yang

diamanahkan untuk menguruskan aset seerti hotel dan seumamanya meruakan

isu terkini. Kami juga telah menjelaskan baha'a di antara masalah lain yang

berkaitan dengan engurusan 'aka( ialah kurangnya akar dalam engurusan

'aka(" engurusan yang tidak bersistematik dan tersusun" ketidakseragaman garis

anduan urus tadbir 'aka(" masyarakat tidak yakin dengan kemamuan agensi

engurusan 'aka(" engurusan tanah 'aka( se1ara tradisional dan lauk danketiadaan kluster tanah 'aka( yang menyukarkan eran1angan embangunan dan

keseaduan. Ada emegang amanah yang melakukan bisnes erhotelan di atas

tanah 'aka( di beberaa buah negeri" tetai tidak mendaat mendaat keuntungan

kerana masalah engurusan hotel dan bukannya ihak JA/A). Di saming itu ada

yang menyatakan bisnes erhotelan tidak baik kerana memunyai ersesi yang

salah dan mungkin juga disebabkan masalah engurusan hotel itu sendiri. Terdaat

juga isu berkaitan dengan kakitangan yang tidak kometen. Kesemua ini boleh

diatasi dengan menukarkan ersesi mengenai orientasi erhotelan. Kebanyakan

rojek yang tidak berjaya dijalankan adalah yang dijalankan oleh syarikat anak

negeri tetai kesalahan diletakkan di atas batu gemala ihak Majlis Agama 0slam

-egeri. /alau bagaimanaun" terdaat juga rojek 'aka( yang berjaya seerti

rojek yang telah dilakukan oleh Tabung aji dan :ank 0slam di Kuala ;umur.


19/54

:egitu juga dengan masalah realiti dan lokasi tanah 'aka( yang tidak strategik dan

berselerak" sai9 tanah yang terlalu ke1il dan sukar dibangunkan" tanah yang tidak

ekonomikal untuk tujuan embangunan dan seumamanya. 0su erundangan dan

enguatkuasaan ula melibatkan masalah tanah 'aka( yang diduduki orang"

ketiadaan dokumen enda(taran tanah 'aka(" kesukaran enda(taran tanah 'aka(

kerana e'aka( telah meninggal dunia" tiada akta khusus berkaitan 'aka("

ketidakseragaman enakmen mengenai 'aka( di negeri5negeri" enguatkuasaan

undang5undang berkaitan tanah 'aka( yang tidak e


20/54

7 Mengenalaseti langkah terbaik dan bersesuaian dalam usaha membuka nilai

3unlo1king the value4 harta5harta 'aka( dan

+ Menghasilkan model5model berikut bagi memasetikan embangunan 'aka(

ada masa akan datang dilaksanakan se1ara tersusun" iaitu6

! Model Pembiayaan dan Penjanaan& Model Pembangunan dan Pengagihan7 Model Pengurusan+ Model Perniagaan, Model e!ol!ing "und#

Terdaat beberaa 1abaran besar embangunan tanah 'aka( di Malaysia iaitu6

! kekangan undang5undang"& kekurangan dana untuk dibangunkan"7 'aka( tidak dida(tarkan"+ 'aka( di atas tanah ajakan", tanah 'aka( yang tidak dibangunkan dan8 tanah 'aka( yang tidak rodukti(

Kita memerlukan beberaa tindakan enambahbaikan seerti6


21/54

Kejayaan syarikat tematan dalam engurusan 'aka( juga amat membanggakan.

Johor Hororation :hd. 3JHorCs4 sebagai satu badan 'aka( terbesar di Malaysia

bermula hanya dengan )M!# juta injaman dalam embelian 7$## ekar tanah

erladangan ada tahun !$*#. JHorCs telah menubuhkan Kumulan /aka( An -ur

:hd bagi menguruskan oerasi 'aka( milik kumulan itu dengan lebih berkesan dan

bersistematik. JHorCs telah me'aka(kan *, eratus saham syarikat Kumulan

Penambang 3Johor4 2dn. :hd. di dalam Tiram Travel 2dn. :hd. /aka( JHorCs sudah

bermula sejak tahun ## dengan e'aka(an taak Masjid An -ur dan Klinik /aka( An -ur" di Pla9a Kotaraya" Johor :ahru 3:erita arian" 7 Julai #84 Pada enghujung

tahun #$ ia sudah memiliki modal berbayar sebanyak )M!#.+ billion iaitu

eningkatan lebih !### eratus dalam temoh 7$ tahun 3Muhammad Ali ashim"

!#4.

Abd. 2hakor 3!!4 menyatakan baha'a 'aka( kororat JHor yang diuruskan oleh

/A-Hor ini meruakan yang ertama dilaksanakan oleh sebuah institusi bisnes

kororat di dunia. Man(aatnya telah dikhususkan keada ahli iaitu JHor sendiri dan

sebahagian yang lain dikhususkan untuk kebajikan /A-Hor dan MA0J. Hiri utama

'aka( kororat JHor terletak ada engurusan saham5saham yang di'aka(kan.

:eliau juga telah men1adangkan suaya di'ujudkan lembaga enga'asan syariah"

memberi enge1ualian daiada sebarang bentuk bayaran keada esakit"


22/54

Kajian ini lebih berbentuk enyelidikan kualitati(. Penghuraian dalam kajian ini lebihberbentuk kualitati( deskriti(. Metodologi kajian melibatkan dua kaedah utama

kaedah 'a'an1ara dan kajian keustakaan.

Fasa ! melibatkan roses kajian keustakaan dalam men1ari literatur berkaitan

'aka(" engurusan tanah 'aka( dan enjanaan tanah 'aka( dalam konteks

Malaysia dan di eringkat antarabangsa. Proses ini akan membantu ara enyelidik

untuk mengenal aseti dan memahami su$%e&t matter serta (okus utama

enyelidikan.

Fasa & roses enyelidikan melibatkan embinaan dan enggubalan soalan

'a'an1ara melalui $rainstorming la$ yang disertai oleh akar5akar agama" akar5

akar engurusan tanah 'aka( dan akar5akar ekonomi. 0su5isu utama dalam

'aka(" engurusan tanah 'aka( dan enjanaan tanah 'aka( akan dibin1angkan dan

dibuat rumusan. Kemudiannya akan digubal dera( soalan 'a'an1ara sebelum

dibin1angkan se1ara kolekti( di kalangan ara enyelidik sebelum ditentukan soalan

'a'an1ara sebenar.


23/54

Fasa + melibatkan roses enganalisaan data. Pada (asa ini" data5data primary danse&ondary akan dianalisa dan diintegrasikan. Data5data dariada 'a'an1ara akan

dianalisa menggunakan -vivo !#.# mengikut tema5tema seerti berikut6

! Pengurusan tanah 'aka(

& Penjanaan tanah 'aka( 7 Masalah dan 1abaran+ Masa dean dan rosek

asil dariada kajian keustakaan akan digabungkan dengan data5data kualitati(

dalam 'a'an1ara dan kemudiannya diroses dan dianalisa" dibuat kesimulan danakhirnya disediakan laoran kajian.

Fasa , ula melibatkan enyediaan laoran a'al" laoran interim" mendra( laoran

akhir dan menyediakan laoran akhir.


24/54

2 Gon Tengah 3terdiri dariada Perak" /ilayah Persekutuan Kuala ;umur"

2elangor dan -egeri 2embilan4?

3 Gon Timur 3terdiri dariada Kelantan" Terengganu dan Pahang4?4 Gon 2elatan 3terdiri dariada Johor dan Melaka4" dan5 Gon Malaysia Timur 3terdiri dariada /ilayah Persekutuan ;abuan" 2abah dan

2ara'ak4.

SKOP PENYELIDIKAN

2ko utama enyelidikan melibatkan hal eh'al 'aka( dan engurusan 'aka( di

seluruh negeri dan 'ilayah5'ilayah ersekutuan di Malaysia. Di saming itu" untuk

meninjau dan meneliti kaedah elaksanaan berkaitan 'aka( dan endowment' ara

emimin" entadbir dan engurus di semua Majlis Agama 0slam -egeri 3MA0-4

akan dilibatkan untuk mendaatkan data yang lebih komrehensi(. Di saming itu"

roses survei" tinjauan dan 'a'an1ara akan dijalankan di 2ingaura" 0ndonesia"

United Kingdom" Arab 2audi" Mesir" Amerika 2yarikat dan beberaa negara lain.

Dengan erkataan lain" data5data" maklumat dan model dariada negara luar

daat membantu membangunkan elan induk trans(ormasi 'aka( yang lebih

komrehensi( dan holistik.


25/54

i. Kaedah Pengumulan Data

Data dan maklumat akan dikumulkan berdasarkan kajian dokumentasi" dasar5

dasar sedia ada" dokumen erundangan" arkib" manuskri dan kaedah utama ialah

melalui 'a'an1ara. :egitu juga" akan ditemubual resonden terilih untuk

mengumulkan maklumat yang sesuai dengan analisis tindakan jika erlu.

ii. 2ai9 2amel.

2ai9 samel adalah berdasarkan keada keseluruhan oulasi keemiminan dan

engurusan 'aka( di seluruh negara. 2eramai , orang atau lebih resonden akan

diilih dariada setia negeri di Malaysia Timur dan Malaysia :arat. leh yang

demikian" jumlah samel sebenar sekurang5kurangnya seramai %# orang dari tiga

belas buah negeri dan tiga /ilayah Persekutuan di Malaysia.

iii Perbandingan 2amel


26/54

:agi memasetikan kejayaan trans(ormasi 'aka( di Malaysia" ihak kami akan

men1adangkan dan membangunkan beberaa model trans(ormasi 'aka( untuk

kemajuan engurusan 'aka( di Malaysia. ;ima model yang akan dibangunkan ialah

Model Pembangunan /aka(" Model Trans(ormasi /aka(" Model Trans(ormasi /aka(

ala Hara :aharu" Model Kitaran Pelaburan /aka( Tanah dan Model Kitaran

Pelaburan /aka( Tunai. :erikut adalah model5model tersebut6


27/54

MODEL 17 MODEL PEMBANGUNAN WAKAF


28/54

Model Pembangunan /aka( di atas tidaklah banyak berbe9a dengan model

embangunan 'aka( sebelum ini. Emat elemen enting dalam embangunan

'aka( ialah engurusan" engagihan man(aat" elaburan dan engembangan.

Maksud oerasional engembangan dalam konteks engurusan 'aka( ialah

berkembangnya orientasi 'aka( dengan elbagai orientasi erniagaan dan

elaburan yang membuahkan hasil yang lumayan. Kemahiran ber


29/54


30/54

MODEL 37 MODEL TRANSFORMASI WAKAF HALA CARA BAHARU


31/54

elaburan dengan keuntungan lumayan" taka(ul" al5ahn dan lain5lain lagi. Di

ba'ah model ini" bank yang terhasil dariada dana 'aka( akan dikembangkan ke

luar negara dan diman(aatkan ula oleh umat 0slam dan bukan 0slam di luar negara.

Aa yang enting semangat kometeti( dan ulangan yang besar keada

elanggan akan menjadi daya enarik keada elanggan dalaman dan luar negara

di saming ianya meruakan (aktor enentu kejayaan model ini. Akhirnya akan

ter1aai asek engantarabangsaan 'aka( dan globalisasi 'aka(.

MODEL 47 MODEL KITARAN PELABURAN WAKAF TANAH


32/54

dan engurusan 'aka( dalam model ini akan diberikan erhatian yang serius

disertai dengan engurusan kualiti. Pendekatan inovati( dan kreati( akan

diketengahkan untuk menjana endaatan dariada 'aka( tanah dengan

mengambil kira andangan dan 1adangan akar5akar dariada universiti. Penilaian

elaburan tanah 'aka( akan dinilai oleh akar5akar ke'angan yang dilantik khas.

/aka( tanah ini akan menjana endaatan melalui endekatan inovati(. +#I

dariada keuntungan dan endaatan tanah 'aka( akan digunakan untuk man(aat

masyarakat manakala !#I akan digunakan untuk belanja mengurus dan lain5lain.

,#I lagi akan digunakan untuk membeli hartanah atau tanah dan 'aka(kan juga.

Melalui kaedah ini" tanah 'aka( akan berkembang dan meluas manakala tanah

'aka( asal tidak akan terjejas statusnya malahan menghasilkan keuntungan yang

besar ula.

MODEL 57 MODEL KITARAN PELABURAN WAKAF TUNAI


33/54

Model di atas berkisar dalam soal kitaran elaburan 'aka( tunai yang lebih mudah

untuk diagihkan man(aatnya demi kebajikan masyarakat. Pada asasnya"

sumbangan mestilah dalam bentuk tunai sama ada jumlahnya besar atau ke1il

mengikut kemamuan enyumbang. uran sebanyak !#I akan dikenakan ke atas

dana tunai yang di'aka(kan untuk organisasi yang menguruskan bagi belanja utiliti"

modal insan dan seumamanya. /ang tunai ini akan dilaburkan mengikut

keatuhan keada 2yariah dan diuruskan oleh syarikat elaburan serta diantau

oleh emantau yang dilantik oleh kerajaan. Konsenya sama seerti Amanah

2aham :umiutera yang diuruskan oleh Permodalan -asional :erhad. !#I dariada

keuntungan tahunan akan digunakan untuk erbelanjaan engurusan dan lain5lain

manakala *#I dariada keuntungan akan digunakan untuk man(aat masyarakat.

I eratus keuntungan akan dilaburkan semula dalam tabungan asal. Melalui

model ini" 'ang tunai okok tidak akan terjejas dan tidak terdedah keada risiko

kesusutan dan kerugian malah akan bertambah ula dengan enambahan setia

tahun I dariada keuntungan sebenar di saming masyarakat yang memerlukan

akan mendaat lebih banyak man(aat.

PENGESANAN TANAH WAKAF YANG TIDAK BERDAFTAR


34/54

TANAH DAN ASET WAKAF DALAM GIS

(eogra)&al Information System 3024 memudahkan urusan engesanan lokasi

sebenar tanah 'aka( dan en1arian se1ara antas. Pihak kami memunyai

keakaran untuk membangunkan 02 dan roses memasukkan data boleh dibantu

oleh ihak JA/A). 2istem ini daat membantu dalam memerkemaskan data dan

maklumat tanah 'aka( seluruh negara. 2istem ini si(atnya adalah sulit" mudahdikendali dan aa yang enting ia lebih mesra5engguna. 2istem ini juga akan

membantu ihak JA/A) dalam meran1ang dan melakukan emantauan yang lebih

berkesan dan bersistematik terhada tanah 'aka(. )ingkasnya" segala maklumat

dan lokasi aset dan tanah 'aka( berada di hujung jari dengan sekali tekan.

INTEGRASI ANTARA E#BAYANAT8 E#WAKAF DAN MAKLUMAT GIS

Pembangunan 02 untuk tanah dan aset 'aka( akan diintegrasikan dengan senarai

lengka tanah 'aka( di Malaysia dalam sistem e5bayanat serta e5'aka(.

Penyelidikan yang akan dijalankan akan menggunakan sistem yang sedia ada.

Dengan lain erkataan" sistem e5bayanat dan e5'aka( akan menjadi lebih manta


35/54

Potensi juga erlu dilihat dalam konteks ka'asan seerti ka'asan bandar

terutamanya bandar utama seerti eorgeto'n" Kuala ;umur" 2hah Alam dan

seumamanya. Tidak kurang entingnya juga ialah ka'asan erindustrian dan

erusahaan seerti :ayan ;eas" Pasir udang" :atang Kali dan sebagainya.

Ka'asan ertanian dan agrobisnes juga boleh memunyai nilai yang tinggi di

saming ka'asan strategik yang lain.

LAB DISCUSSION

2atu enganjuran *a$ +is&ussion akan dilakukan dalam bentuk simosium atau

kolokium bertemat di Putrajaya. Tema ;ab Dis1ussion ini ialah =0su" un1a dan

enyelesaian masalah 'aka( serta su&&ess story engurusan dan enjanaan dana

'aka(. Para jemutan terdiri dariada6

i. Kelomok Pakar

ii. Kelomok Penyelidik.

iii. Kelomok engurus tanah 'aka(.


36/54

PENYELIDIK

Penyelidik terdiri dariada enyelidik dari berbagai institusi engajian tinggi yang

memunyai berbagai keakaran. Para enyelidik yang terlibat dalam kajian ini

ialah6

! Dr. Amini Amir Abdullah 3Ketua4 3Pakar Pengajian 0slam4& Pro(esor Dr. Ahmad Gubaidi bin :aharumshah 3Pakar Makroekonomi dan

Ekonometrik47 Pro(. Madya Dr. 2iti Gobidah mar 3Pakar Teknologi Komunikasi4+ Dr. Amaluddin Abdul )ahman 3Pakar Ekonomi 0slam4, Dr. Mohd Daud A'ang 3Pakar Perbankan 0slam48 Dr. Mohd. Ga'a'i Gainal Abidin 3K0P2A24 3Pakar /aka(4* Dr. Gehra 3Undang5undang 2ivil4

TEMPOH KAJIAN

Penyelidikan ini akan dijalankan selama 8 bulan sahaja 30nsyaallah4 bermula


37/54

Perlembagaan Persekutuan memeruntukkan hal eh'al agama 0slam berada di

ba'ah kuasa dan tanggung ja'ab )aja atau 2ultan negeri5negeri tersebut.

Kedudukan 0slam dalam erlembagaan negara sentiasa terjamin. Agama 0slam

menjadi agama ersekutuan dan boleh juga dita(sirkan sebagai agama rasmi

negara. Kedudukan agama 0slam diiktira( dalam erlembagaan Malaysia dan

diberikan kedudukan yang signi


38/54


39/54

Md. 2hahedur )ahaman Hho'dhury" Mohd Fahmi bin ha9ali dan Mohd Faisol

0brahim 3!!4" E1onomi1s o( Hash /AQF management in Malaysia6 A

roosed Hash /AQF model (or ra1titioners and (uture resear1hers Afri&an

1ournal of usiness Management " Rol. , 37#4" . !&!,,5!&!87" 7# -ovember.

Mohd 2aharudin bin 2hakrani" Mohd 2ai(oul Gam9uri -oor dan Jamal Ali 3#74"

Tinjauan 0su5isu yang Menbataskan Penggunaan /aka( Dalam Pembangunan

Ekonomi Ummah di Malaysia" 1urnal Syariah" !!6&" *75$%.

Mohd Gamro Muda et al. 3#%4. Pengantar 6ndang-undang dan Pentad$iran

Pusaka' Wasiat dan Wakaf 7rang Islam di Malaysia. :angi6 Jabatan 2yariah"

Fakulti Pengajian 0slam" UKM.

Mon9er Kha( 3!$$%4" Seminar on +e!elopment of Awqaf by 0)T0" Mar1h &5+"

Finan1ing the Develoment o( A'a( Proerty.

Musta(a Al5Khin" Musta(a Al5:ugha dan Ali Al52yarbaji 3!$%*4" Al-"iqh Al-Manha%i 8ala

Ma0ha$ Al-Imam Al-Sha)’e" Rol. , 3Fi Al5/a( 'a Al5/asiyyah 'a Al5Faraid4"

Damsyik6 Dar Al Qalam


40/54

2iti Mashitoh Mahamood 3#*4" =Pembentukan Dana /aka( Menurut Persekti( 2yariah dan Undang5undang 2erta Alikasinya di Malaysia" 1urnal Syariah"

!,6&" 8!5%7.

2iti Mashitoh Mahamood 3nyt.4. #8. .arta Amanah 7rang Islam di Malaysia9

Perspektif 6ndang-undang dan Pentad$iran. Kuala ;umur6 Penerbit

Universiti Malaya.

/ahbah al5Guhayli. 3!$%$4. Al-"iqh al-Islami wa Adillatuh. Ju9. , S %. Damsyi6 Dar

al5Fikr.

:. DatoC 2eri Jamil Khir" 6&apan Perasmian Seminar Wakaf Men%ana Ekonomi" !8

Julai !&" otel Pullman" Putrajaya anjuran Majlis Universiti 0slam Malaysia

dengan kerjasama JAK0M dan JA/A).

uso( -oor 3!&4 6&apan Alu aluan Seminar Wakaf Men%ana Ekonomi !8 Julai


41/54


42/54

pro+ek an hasi" akhir

*!itoria" an pembanunan

konsep

*.uran kreativiti an inovasi

Upah an !"aun $embantu

$en%e"iik

$embantu $en%e"iik (, oran)

RM1-'00 & 2 oran & bu"an

8%## 8%## 8%## 8%## 8%## 8%## ,0-/00

Upah an !"aun !numerator

oran)

RM1-000 & 10 oran & bu"an

!#### !#### !#### !#### !#### !#### 0-000

$erbe"an+aan $er+a"anan

$erbatuan ke "okasi terpi"ih

a"am neara (eru"an*a"ik

enan kapa" terban an

kereta a%aran tiket- min%ak

an to")

*Ma+"is*ma+"is ama s"am

Neeri i 4 5on

*Jabatan ama s"am Neeri i4 5on

*J#M DN J67R

*8a9atan ker+a tapak 9aka:

*rkib Neara

*$erpustakaan*perpustakaan

!,### !,### !,### !,### !,### !,### ;0-000

+&


43/54

9am Neeri

*$erpustakaan Neara

*$usat*pusat


44/54

*#u9ait

*ahrain

*>urki

$erbe"an+aan


45/54

*"at tu"is

*uku

*$ita rakaman (40 unit &

RM1000 per unit)

*$erakam Diita" (RM400 seunit)

*ateri (40 unit & RM400 per

unit)

*Mikro:i"em

*#amera (RM1400 seunit)

*$erisian untuk penkateorian

an ana"isis ata

*$encetak ($rinter) (RM400

seunit)

*ksesori $encetak

(>oner?ak9at @ 10 &

RM,0000)

*>humb*rive (10 unit &

RM14000

*Netbook (1000 seunit)

* 2 Notebook (100 seunit)

*i*$a

*!&terna" 7arisk (400Ab) 200

& 10 unit

+,


46/54

aik pu"ih keci" an ubahsuai

*$en%e"enaraan komputer

*$en%e"enaraan printer

*$en%e"enaraan = recorer

*$en%e"enaraan kereta

*8ain*"ain pembaikan

* * * * 10000 10000 20-000

$erkhimatan $ro:esiona"

*Me"atih pencari mak"umat an

petuas sesi tak"imat an

benke"

*$encarian an $enesanan

Manuskrip

*$emuahcara an

$e9a9ancara

*enke" $ercambahan

nte"ektua" i nonesia

*enke" $erkonsian $intar

$e"baai $erspekti:

*Me"atih observer an sesi

tak"imat

*Upah +urutaip untuk

peniita"an manuskrip ber:okus

(RM40 & 140 hari)

*=enerahati untuk in:orman

20000 20000 20000 ,0000 0000 0000 220-000

+8


47/54

%an i9a9ancara (surve%)

100 oran & RM20

*=enerahati untuk "a9atan ke

ka+ian "apanan

*$ercetakan 8aporan 9a"-

8aporan nterim $en%e"iikan-

8aporan #ese"uruhan- 8aporan

khir an uku

*>%pesettin an $roo:*Reain

ksesori an $era"atan Untuk

$en%e"iikan

*


48/54

J!LA" BESAR #$%'' #((&)'' %%#&)'' %('&)'' *+'&'''

,AR-A GAN-- AK-I.I-I PENYELIDIKAN


49/54

PEN-P

$en%e"iikan ini ins%aa""ah akan meninikan ime+ J67R an memantapkan penurusan tanah 9aka: serta member man:aat

%an maksima kepaa aama- bansa an neara

+$


50/54


51/54

LA!PIRAN %

Per/em3angan 2an Kemajuan Pen1eli2i/an Serta -ari/h Pen4apaian 5In61aallah7 5!ile6tone6 an2 Date67

ktiviti $ro+ek

,!


52/54

A/ti0iti Dari -ari/h #e >arikh

$encarian an $enu"isanranskrip Data- na"isis Data an $enu"isan 7asi"

6a9ancara

1 pri" 2013 1 pri" 2013

$enumpu"an Data #epustakaan (8ibrar% Research) 1 Mei 2013 31 Mei 2013

Pre-Production Write-Up 1 Mei 2013 31 Jun 2013

$enu"isan 8aporan khir an $enerbitan 1 Jun 2013 31 Ju"ai 2013

-ahap Pen4apaian -ari/h

ranskrip Data- na"isis Data an $enu"isan 7asi" 6a9ancara


53/54

,7


54/54

kajian pelan induk transformasi pembangunan hartanah wakaf di malaysia

Documents