industri kreatif

PENGENALAN

Perkembangan semasa ekonomi global menunjukkan industri kreatif adalah salah satu

sumber penting pertumbuhan ekonomi dan percambahan budaya di negara-negara

maju. Contohnya, industri ini telah menyumbang sebanyak USD$3 trilion kepada

Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) Amerika Syarikat. Dalam perspektif ekonomi

dan sosiobudaya Malaysia, industri kreatif telah memberi sumbangan sebanyak RM9.4

bilion kepada KDNK negara pada tahun 2008 dan berpotensi menjana ekonomi

berpendapatan tinggi serta memartabatkan budaya bangsa. Justeru, amat penting

industri ini dibangunkan secara bersepadu dan terancang melalui satu dasar dan hala

tuju yang komprehensif.

Menyedari hakikat kepentingan industri ini, Kementerian telah mengadakan

Persidangan Industri Kreatif pada 17 Mac 2009. Antara perkara yang menyentuh

industri ini adalah ketiadaan penyelarasan dan dasar yang jelas tentang pembangunan

industri kreatif di negara ini. Oleh yang demikian, satu dasar industri kreatif perlu

diwujudkan bagi menjelaskan hala tuju dan pembangunan industri kreatif negara.

Bagi tujuan ini, Dasar Industri Kreatif Negara (DIKN) digubal sebagai dasar induk untuk

menetapkan prinsip-prinsip asas pembangunan industri kreatif. Dasar ini akan menjurus

dan memacu segala kegiatan kreatif secara lebih produktif dan ekonomik melalui

sinergi sektor awam dan swasta.

INDUSTRI

KREATIF

Komitmen daripada kepimpinan tertinggi negara ini terkandung dalam pembentangan

Bajet 2010 oleh YAB Perdana Menteri: Dasar Industri Kreatif Negara

“Dalam memacu negara ke kemuncak kemajuan, kreativiti dan daya pemikiran di luar

kotak perlu dicambah dan dirangsangkan. Lantaran itu, industri kreatif wajar dimajukan

lagi untuk menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara. Industri ini meliputi seni

persembahan dan muzik, reka bentuk, animasi, pengiklanan dan pembangunan

kandungan. Bagi menyelaras perkembangan pelbagai segmen dalam industri ini,

Kerajaan akan:

(Petikan Ucapan Bajet 2010 oleh YAB Perdana Menteri, 23 Oktober 2009)

IKN berupaya membuka lebih banyak peluang kepada pelbagai kumpulan karyawan

sedia ada, generasi akan datang dan industri-industri sampingan untuk mencetus lebih

banyak idea, kreativiti dan inovasi yang boleh dikomersilkan. Ini selaras dengan

semangat dan cita-cita Gagasan 1Malaysia, ‘Rakyat Didahulukan, Pencapaian

Diutamakan’ ke arah pencapaian Wawasan 2020. Beberapa mesyuarat disusuli dengan

siri bengkel telah diadakan bagi membincang pembentukan dasar ini. Beberapa

dokumen telah dijadikan sumber rujukan bagi membentuk dasar ini, antaranya adalah:

(i) Dasar Perfileman Negara;

(ii) Dasar dan Strategi Pembangunan Industri Muzik Negara;

(iii) Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesembilan 2006-2010;

(iv) Draf Dasar Strategi dan Program Pembangunan Kandungan Negara;

(v) Draf Dasar dan Strategi Pembangunan Industri Kreatif Seni Budaya

dan Warisan (Kementerian Kebudayaan,Kesenian dan Warisan); dan

(vi) Memorandum Daripada Persatuan Persatuan Pengeluar-Pengeluar

Filem Malaysia (PFM) mengenai Pembangunan Industri Perfileman

dan Kandungan Negara.

DEFINISI INDUSTRI KREATIF

Industri kreatif ialah industri-industri yang melibatkan kreativiti individu, keterampilan,

dan bakat yang mempunyai potensi menjana kekayaan serta penciptaan peluang

pekerjaan melalui penggalakan dan eksploitasi harta intelek.

Hasil penelitian industri kreatif daripada negara-negara maju seperti United

Kingdom, Singapura, Korea Selatan, New Zealand, Australia dan UNESCO,

definisi industri kreatif dalam konteks Malaysia ialah penggemblengan dan penghasilan

kebolehan dan bakat individu atau berkumpulan berasaskan kreativiti, inovasi dan

teknologi yang menjurus kepada sumber keberhasilan ekonomi dan pendapatan tinggi

kepada negara dengan memberi penekanan kepada aspek karya dan hak cipta intelek

selaras dengan budaya dan nilai-nilai murni kepelbagaian kaum di Malaysia. Dengan

kata lain, industri kreatif merujuk kepada seni untuk ekonomi yang melibatkan individu-

individu berbakat, pihak korporat dan seterusnya memberi implikasi kepada negara dari

segi pendapatan dan imej negara.

SKOP

Skop industri kreatif boleh dibahagikan kepada beberapa kategori industri

seperti berikut:

Industri Kreatif Multimedia

Industri ini terdiri daripada industri-industri yang mengaplikasikan kemajuan

teknologi terkini dalam menghasilkan produk-produk kreatif. Antara industri

di bawah kategori ini adalah:

(i) Penerbitan Filem dan TV;

(ii) Pengiklanan;

(iii) Seni Reka; dan

(iv) Animasi dan Kandungan Digital.

Industri Kreatif Seni Budaya

Industri ini ialah industri-industri yang berkaitan dengan penghasilan

karya-karya seni yang bercirikan budaya Malaysia seperti:

(i) Kraf;

(ii) Seni Visual;

(iii) Seni Muzik;

(iv) Seni Persembahan;

(v) Penulisan Kreatif; dan

(vi) Fesyen dan Tekstil.

Industri Kreatif Warisan Budaya

Industri warisan budaya merupakan industri berkaitan warisan budaya seperti aktiviti

muzium, arkib, pemulihan dan pemuliharaan. Dasar Industri Kreatif Negara merangkumi

kesemua bidang industri kreatif di atas yang dapat menjana pendapatan termasuk

industri sokongan yang berkaitan seperti pengedaran dan pemasaran.

PERKEMBANGAN INDUSTRI KREATIF DI DALAM NEGARA

SENARAI PROJEK-PROJEK PEMANGKIN JANGKA PENDEK IKN 2012-2013

SEKTOR PROJEK PELAKSANA

Muzik

Geran Pemadanan MTV

Kementerian Penerangan

Komunikasi Kebudayaan

(KPKK) /Recording

Industry Association of

Malaysia (RIM)

Geran Sokongan Lawatan ke Luar

Negara



(KPKK) /Recording


Malaysia (RIM)

Anugerah Industri Muzik (Cina dan

India)

Recording Industry

Association of Malaysia

(RIM) & ASTRO

Penyertaan di MIDEM



(KPKK) /Recording


Malaysia (RIM)

Program Akreditasi Muzik Kementerian Penerangan


(KPKK)

Forumuzik



(KPKK) /Recording


Malaysia (RIM)

Seni

Persembahan

Bimbingan Artis Capri Comm. & Kakiseni

Program Perantisan

Jabatan Kebudayaan dan

Kesenian Negara (JKKN) /

Penggiat Seni

Mentor – mentee



Penggiat Seni

Gala Diraja Seni Persembahan (Royal

Arts Gala)

My Performing Arts

Agency (MyPAA)

Geran - mengurangkan kos produksi



Penggiat Seni

Geran - karya Malaysia baru



Penggiat Seni

Seni Geran – usaha pembangunan Jabatan Kebudayaan dan

Persembahan

khalayak seniKesenian Negara (JKKN) /

Penggiat Seni

Ruang Persembahan Kecil/Black Box Penggiat Seni

Pewujudan ruang di tempat awam

untuk persembahan jalananPenggiat Seni

Karnival Seni Kreatif KitaMy Performing Arts

Agency (MyPAA)

Penerbitan Album Dennis Lau “A

Malaysian Journey”Penggiat Seni

Seni

Persembahan

Penerbitan Album Fauziah Gambus Penggiat Seni

Pementasan Teater Tradisi Negeri-

Negeri sebagai Produk Pelancongan

Syarikat Seni/Badan

Bukan Kerajaan Seni

Budaya

Pengantara-bangsaan Produk Seni Penggiat Seni

Program

Penerusan/Pembangunan/Publisiti

Aktiviti


Kesenian Negara (JKKN)

Seni Visual dan

Kraf

Pemasaran Seni Visual Balai Seni Visual Negara

Peningkatan Reka Bentuk Produk

Kraf

Perbadanan Kemajuan

Kraftangan Malaysia

Pembangunan Usahawan Kraf Perbadanan Kemajuan

Kraftangan Malaysia

Kandungan

Digital &

Multimedia

Pelaksanaan Kod Mobile untuk bahan

artifak di Muzium Negara Malaysia

Multimedia Development

Corporation of Malaysia

(MDeC)

Penerbitan

Filem dan TV

Skrip Bank

Jawatankuasa Kandungan

Kreatif Filem dan TV

(FTvCCC)

Insentif kepada Penerbit Rancangan

TV

Jabatan Penyiaran

Malaysia (RTM)

Pembangunan

Modal Insan

Program Latihan Industri Kreatif

Akademi Seni Budaya dan

Warisan Kebangsaan

(ASWARA)

Program Training of Trainers (ToT)


Warisan Kebangsaan

(ASWARA)

Pusat Kecemerlangan Industri Kreatif

(Kursi P.Ramlee)


Warisan Kebangsaan

(ASWARA)

Pemasaran,

Jualan dan

Pengedaran

Kuala Lumpur Communications and

Creative Industry Mart (KLCCIM)


Komunikasi dan

Kebudayaan

PERKEMBANGAN DIKN

UJIBAKAT PERMOHONAN PERMIT SERTA PENDAFTARAN SENIMAN JALANAN

(BUSKERS) KUALA LUMPUR

Sukacita di maklumkan DBKL sedang di dalam proses pengeluaran permit kepada

penggiat Penghibur / Seniman Jalanan (Buskers) di Kuala Lumpur serta menyediakan

ruang persembahan di sekitar Kuala Lumpur.

DBKL dengan kerjasama agensi yang terlibat dalam pembangunan senibudaya di

Kuala Lumpur iaitu JKKN, KPKK, Balai Seni Lukis Visual Negara, JASA, Persatuan

KARYAWAN serta pemilik-pemilik premis di sekitar Kuala Lumpur menjemput para

penggiat seniman jalanan menghadiri sesi taklimat / ujibakat dan pendaftaran Seniman

Jalanan pada:

Tarikh : 16 Februari 2013 (Sabtu)

Tempat : Panggung Bandaraya, Kuala Lumpur

Masa : 12.00 tengahari -1.30 petang (sesi pendaftaran) / 2.00 petang - 5.00petang

(sesiujibakat )

Nota: Sila bawa 2 keping gambar ukuran passport dan satu salinan kad pengenalan.

Untuk maklumat lanjut, sila hubungi Urusetia Program Penghibur Jalanan :

DBKL : Rosnita Marzukhi /Rozzita /NurAmirah (Pejabat: 03-26176295)

Karyawan: Ahmad atau Wan (Pejabat: 03-20925517/0102877802

http://www.industrikreatif.gov.my/berita/158-ujibakat-permohonan-permit-serta-pendaftaran-seniman-jalanan-buskers-kuala-lumpur

http://www.industrikreatif.gov.my/berita/158-ujibakat-permohonan-permit-serta-pendaftaran-seniman-jalanan-buskers-kuala-lumpur

PENDAFTARAN SENIMAN JALANAN (BUSKERS) KUALA LUMPUR DENGAN

PIHAK DBKL

Sukacita dimaklumkan bawah pihak Dewan Bandaraya Kuala Lumpur (DBKL) telah

mengambil tanggungjawab untuk membantu para penggiat seniman jalanan (Buskers)

di Kuala Lumpur dengan mewujudkan ruang persembahan di sekitar Kuala Lumpur.

Namun, bagi menyelaras dan memantau aktiviti para seniman jalanan ini, pihak DBKL

perlu mengeluarkan permit seniman jalanan (Permit Buskers KL).

Oleh itu, DBKL dengan kerjasama semua agensi yang terlibat dalam pembangunan

seni budaya di Kuala Lumpur dan juga premis-premis disekitar Kuala Lumpur telah

mengadakan mesyuarat penyelarasan pada 23 januari 2013 (Rabu) yang lalu di DBKL

dan memutuskan supaya semua para penggiat seniman jalanan ini menghadiri sesi

taklimat dan pendaftaran Seniman Jalanan seperti maklumat berikut :

Tarikh : 29 Januari 2013 (Selasa)

Masa : 3.00 petang

Tempat : Balai Seni Visual Negara (BSVN), Jalan Tun Razak, Kuala Lumpur (Sebelah

Istana Budaya)

MALAM GALA SENI KUTIP DANA BANTU INDUSTRI

Sumber:http://www.murai.com.my

10-10-2012

http://www.industrikreatif.gov.my/berita/155-malam-gala-seni-kutip-dana-bantu-industri

http://www.industrikreatif.gov.my/berita/159-pendaftaran-seniman-jalanan-buskers-kuala-lumpur-dengan-pihak-dbkl

http://www.industrikreatif.gov.my/berita/159-pendaftaran-seniman-jalanan-buskers-kuala-lumpur-dengan-pihak-dbkl

KUALA LUMPUR, 4 OKTOBER 2012: Dalam menjana industri seni persembahan

tempatan, Jabatan Kebudayaan dan Kesenian Negara (JKKN) dengan inisiatif jitu My

Performing Arts Agency (MYPAA) bakal menganjurkan majlis Gala Diraja Seni

Persembahan atau The Royal Arts Gala 2012.

Majlis yang dijangka berlangsung pada 12 November depan di Hotel Hilton Kuala

Lumpur, bertujuan bagi mengumpul dana bagi membantu pembangunan sektor seni

persembahan tanah air.

Ketua Setiausaha Kementerian Penerangan Komunikasi dan Kebudayaan Malaysia,

Dato Sri Kamaruddin Siaraf ketika sidang media acara itu berkata, majlis gala

berkenaan adalah julung-julung kalinya diadakan dan bakal menjadi platform terbaik

pada masa akan datang.

"Acara ini merupakan projek yang ditubuhkan daripada makmal dasar kreatif negara. Di

mana kita mahu menarik minat, kerjasama serta sokongan padu daripada badan

korporat untuk menyumbangkan dana kepada industri seni persembahan negara.

"Kesemua wang dana yang akan dikutip pada malam berkenaan akan disalurkan

sepenuhnya ke dalam akaun tabung amanah pembangunan seni persembahan

tempatan untuk digunakan bagi aktiviti kesenian pada masa akan datang," katanya.

Dato Sri Kamaruddin Siaraf menambah, pihaknya mensasarkan untuk mengutip

sekurang-kurangnya RM2 juta daripada badan korporat berminat bersandarkan sisipan

beberapa aktiviti pada majlis gala berkenaan.

Bertemakan Journey Through The Arts, Energies The Future, para tetamu akan

dihidangkan dengan persembahan khas diRaja selama 45 minit dan juga

penganugerahan dua Pingat Seni Diraja yang akan disampaikan Seri Paduka Baginda

Yang Di-Pertuan Agong.

Turut diadakan acara Lelongan Senyap yang akan dikendalikan Henry Butcher Arts

Auctioneers antaranya arca eksklusif oleh Infantino Fernandes, dua unit lukisan

Malaysia, kamera vintaj Leica, gaun eksklusif Innai Red dan tidak ketinggalan

persembahan khas Dato Sri Idris Jala.

"Kami percaya, acara gala ini akan menjadi acara terpenting dalam industri seni

persembahan tanah air dalam membantu menyemarakan lagi kualiti seni persembahan

tempatan sehebat West End di London dan juga persembahan di Perancis.

"Kami akan bekerjasama dengan komiti atau badan korporat yang telah

menyumbangkan dana pada malam itu nanti bagi membincangkan aktiviti serta idea

mereka dengan menggunakan wang dana yang berjaya kami kutip," katanya.

Antara selebriti yang bakal hadir pada acara gala berkenaan iaitu pelakon Hans Isaac,

Elaine Daly, Vanida Imran, Dato Zahim Albakri, Gurmit Singh, Teny Eusoff dan ramai

lagi.

Setiap meja dijual pada harga RM20,000 dan sebarang sumbangan amat dialu-alukan.

Untuk tempahan hubungi MYPAA di talian 03-62079566 atau

email [email protected].

mailto:[email protected]

PERKEMBANGAN INDUSTRI KREATIF DI NEGARA-NEGARA LUAR

Negara-negara maju seperti United Kingdom, Jepun, Jerman, Sepanyol,

Singapura dan beberapa negara di rantau Asia lain telah lama menerokai bidang

industri kreatif. United Kingdom dianggap perintis kepada industri ini dan definisi

mereka turut diguna pakai oleh negara Jepun.

UK Government Department for Culture, Media and Sports (DCMS)

mendefinisikan industri kreatif sebagai industri-industri yang melibatkan kreativiti

individu, keterampilan, dan bakat yang mempunyai potensi kekayaan serta penciptaan

peluang pekerjaan melalui janaan dan eksploitasi harta intelek (DCMS 2001, p. 04).

Berdasarkan definisi ini, United Kingdom telah mengklasifikasikan 13 bidang di

bawah industri kreatif iaitu iklan, seni bina, pasaran seni dan antik, pertukangan, seni

reka, seni reka fesyen, filem dan video, muzik, seni persembahan, penerbitan,

pembangunan aplikasi komputer, televisyen dan radio serta permainan komputer.

London Creative Industry Policy telah menggariskan 5 peringkat dalam menjayakan

industri kreatif iaitu:

Peringkat pertama: Mengenal pasti sektor kreatif, pihak

berkuasa/bertanggungjawab dan struktur dasar sedia ada.

Peringkat Kedua: Proses pengumpulan maklumat, pandangan, model kajian

sedia ada dan merangka dasar kreatif.

Peringkat Ketiga: Mengenal pasti peluang, kaedah pembiayaan, struktur

perundangan dan pasaran.

Peringkat Keempat: Lawatan ke tempat/acara/pameran berkaitan industri kreatif

seperti London Design Festival dan mempelajari penganjuran acara sedemikian

untuk menyemarakkan industri kreatif tempatan.

Peringkat Kelima: Pelaksanaan dasar yang menampakkan hasil akan menarik

lebih ramai pengusaha baru industri kreatif.

Negara Jepun mengguna pakai definisi United Kingdom tetapi bidang industri

kreatifnya adalah berbeza. Bidang industri kreatif yang dikenal pasti oleh Jepun

ialah pengiklanan, seni bina dan kejuruteraan, pasaran antik, barangan lacquer, seni

reka (rekaan industri, seni kraf, rekaan dalaman, rekaan pakaian, rekaan tekstil,

rekaan fesyen); filem dan video; penerbitan jualan dan sewaan rakaman audio dan

video; muzik dan seni persembahan,

penerbitan, aplikasi komputer, televisyen dan radio, institusi kebudayaan, akademik dan

artis (Mitsuhiro Yoshimoto, 2003). Korea juga telah membangunkan industri kreatif.

Sebelum kegawatan ekonomi 1997/98 pembangunan industri kreatif tertumpu di Seoul

dengan penglibatan syarikat-syarikat konglomerat.

Selepas kegawatan, syarikatsyarikat bersaiz kecil dan sederhana telah

mengambil alih peranan memajukan industri kreatif di negara berkenaan. Tumpuan

pembangunan industri kreatif di Korea adalah kepada permainan video, animasi dan

filem. Perkembangan industri kreatif di Korea adalah seiring dengan perkembangan

ekonomi negara berkenaan. Australia telah menjadikan industri kreatif sebagai salah

satu dasar di peringkat nasional.

Tumpuan pembangunan industri kreatif adalah kepada pembangunan

kandungan digital dan perisian komputer sebagai sokongan kepada pertumbuhan

sektor perkhidmatan seperti kesihatan, pendidikan, perkhidmatan kerajaan dan

perniagaan. Antara dasar utama yang diguna pakai oleh Australia pada masa ini ialah

Australia’s Broadband Connectivity yang dikendalikan oleh National Office for the

Information Economy and Directory of Community, Industry and Tourism Australia.

Di peringkat negeri dan perbandaran seperti di Queensland dan Brisbane pula,

terdapat juga pembangunan industri kreatif yang sedang dibangunkan. New Zealand

telah mengenal pasti 3 sektor utama yang perlu diberi penekanan dalam pembangunan

ekonominya iaitu bioteknologi, ICT dan industri kreatif. Bagi industri kreatif, tumpuan

adalah kepada bidang penyiaran, perfileman dan seni reka.

Memandangkan New Zealand merupakan sebuah negara yang kecil, bidang seni

reka tidak dapat dianggap sebagai sektor utama, sebaliknya adalah sektor sokongan

kepada perkembangan industri perkhidmatan seperti kesihatan dan pendidikan. Objektif

pembangunan industri kreatif New Zealand ialah meningkatkan export dan kekal

sebagai anggota Organization for Economic Co-operation and Development(OECD). Di

rantau ASEAN, Singapura mendahului negara-negara lain dalam membangunkan

industri kreatif secara terancang. Dasar Kerajaan Singapura memberi penekanan

kepada aspek seni, budaya dan kandungan audio visual dalam pembangunan ICT di

negaranya. Tumpuan pembangunan industri kreatif Singapura adalah dalam bidang IT

dan aplikasi komputer, pengiklanan, penyiaran, penerbitan, seni rekaan dalaman, grafik

dan

fesyen; perkhidmatan seni bina, kesenian, perdagangan antik dan kraf; seni

persembahan, perkhidmatan pawagam, seni reka industri dan fotografi. Pelaburan

dalam bidang ICT telah mengangkat kedudukan Singapura ke tahap yang lebih tinggi di

rantau ini. Penekanan juga diberikan kepada bidang pendidikan sebagai pemangkin

utama dan pelaburan jangka panjang dalam

pembangunan industri kreatif di Singapura. Industri kreatif memberi impak kepada

ketiga-tiga sektor ekonomi (primary, secondary and tertiary) Singapura. Pada tahun

2000, sumbangan industri kreatif Singapura dianggarkan bernilai S$2.98 bilion (RM6.9

bilion) atau 1.9% daripada KDNK negaranya. Industri pengedaran yang berkait rapat

dengan industri kreatif, telah meningkat sebanyak S$2.02 bilion (RM4.7 bilion),

seterusnya menjadikan sumbangan keseluruhan industri hak cipta kepada S$5 bilion

(RM11.6 bilion) iaitu 3.2% daripada KDNK. Dari segi pekerjaan, industri kreatif di

Singapura memberi peluang pekerjaan kepada 47,000 atau 2.2% daripada keseluruhan

jumlah pekerjaan dan tambahan 32,000 orang pekerja dalam industri pengedaran.

Bilangan pekerja di bawah kluster kreatif adalah 79,000 atau 3.8%. Sektor yang

mempunyai nilai tambah dan membuka peluang pekerjaan ialah sektor IT iaitu 38%

daripada sektor industri kreatif atau 31% daripada peluang pekerjaan pada tahun 2000.

Produktiviti pekerja dalam industri kreatif dianggarkan bernilai S$63,543 (RM148,045)

seorang, hampir menyamai purata produktiviti sektor perkhidmatan yang dianggarkan

berjumlah S$68,850 (RM160,410) seorang pada tahun 2000. Kerajaan Jerman dalam

laporannya, Culture And Creative Industries in Germany 2009 mencadangkan beberapa

tindakan strategik bagi tujuan memajukan industri kreatif seperti:

(i) Meningkatkan program sokongan yang sedia ada bagi memudahkan

syarikat-syarikat berasaskan inovasi berkembang dalam industri

kreatif; Dasar Industri Kreatif Negara

(ii) Mewujudkan satu rangkaian sokongan pakar kepada para penggiat

utama industri kreatif;

(ii) Mendefinisikan dengan jelas konsep inovasi dalam industri budaya dan

kreatif;

(iv) Mewujudkan platform yang bersifat nasional untuk industri kreatif;

(v) Membangunkan kriteria penilaian kepada pihak Bank dan institusi

kewangan yang merupakan sokongan utama industri;

(vi) Memastikan bantuan dan sokongan yang berterusan kepada industri

budaya dan kreatif yang sebelum ini tidak begitu menyerlah tetapi

berpotensi untuk dimajukan;

(vii) Meneruskan sokongan promosi dalam pameran-pameran dagangan

dan industri di peringkat antarabangsa;

(viii) Kerajaan melalui bank yang dilantik akan mewujudkan lebih banyak

bantuan kewangan dalam bentuk pinjaman mikro untuk membantu

industri-industri kreatif yang berskala kecil;

(ix) Memastikan perkembangan industri budaya dan kreatif ini sentiasa

dipantau; dan

(x) Memastikan kajian dan analisis berterusan untuk penambahbaikan

kepada struktur industri kreatif sedia ada.

Dalam memajukan industri kreatif di Sepanyol, Kementerian Kebudayaannya telah

memberi penekanan kepada perkara-perkara berikut:

(i) Memberi bantuan kredit dengan kadar subsidi kepada industri-industri

budaya dan kreatif bagi mewujudkan perniagaan baru serta aktiviti

profesional dan juga dalam pembangunan industri kecil dan sederhana;

(ii) Memberi bantuan dalam bentuk “subsidi jaminan kos” kepada

syarikat-syarikat yang memerlukan bantuan kewangan;

(iii) Menyalurkan pinjaman kewangan kepada projek perniagaan dan

industri budaya;

(iv) Mewujudkan geran modal untuk mempromosikan inovasi dan teknologi

kepada para penggiat industri kreatif;

(v) Mengadakan “CreArte Awards” untuk mempromosikan kreativiti di

peringkat sekolah; dan

(vi) Mewujudkan biasiswa di bawah Kementerian Kebudayaan untuk latihan dan

aktiviti yang berkaitan dengan industri kreatif.

Pengalaman negara-negara tersebut menunjukkan bahawa peranan pihak

Kerajaan dan swasta amat penting dalam usaha untuk memajukan industri kreatif yang

boleh memberi peluang dan ruang kepada rakyat untuk memajukan industri berkenaan.

Dari segi peruntukan kewangan pula, Jepun menyediakan sejumlah 1.8 billion

Yen (RM62.3 juta) untuk membangunkan industri kreatif di negaranya, manakala di

Thailand, sejumlah 178 juta Baht (RM17.7 juta) diperuntukkan melalui pakej ransangan

ekonomi bagi mempromosikan industri kandungan kreatif negara mereka.

Singapura pula melalui pelan induknya “Singapore Fusion Media 2015” telah

memperuntukkan S$500 juta (RM1.2 bilion) untuk membangunkan industri kreatifnya

dalam bentuk dana pelaburan, termasuk modal daripada bank dan para pelabur

strategik. Pelan induk ini bermatlamat menjadikan Singapura sebagai hab media

serantau, menarik lebih ramai bakat dari luar dan dalam masa yang sama membina

bakatbakat tempatan.

PEMBENTANGAN 2010

Komitmen daripada kepimpinan tertinggi negara ini terkandung dalam pembentangan

Bajet 2010 oleh YAB Perdana Menteri:

“Dalam memacu negara ke kemuncak kemajuan, kreativiti dan daya pemikiran di luar

kotak perlu dicambah dan dirangsangkan. Lantaran itu, industri kreatif wajar dimajukan

lagi untuk menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara. Industri ini meliputi seni

persembahan dan muzik, reka bentuk, animasi, pengiklanan dan pembangunan

kandungan. Bagi menyelaras perkembangan pelbagai segmen dalam industri ini,

Kerajaan akan:

1. Menggubal Dasar Industri Kreatif yang komprehensif sebagai asas pembangunan

industri kreatif negara;

2. Menyediakan Dana Industri Kreatif berjumlah 200 juta ringgit bagi membiayai aktiviti

seperti pengeluaran filem dan drama, muzik, animasi, pengiklanan dan pembangunan

kandungan tempatan. Dana berbentuk pinjaman dengan kadar faedah rendah akan

dikendalikan oleh Bank Simpanan Nasional. Yang mustahaknya, urusan mendapatkan

pinjaman ini akan dipermudahkan supaya boleh dimanfaatkan oleh industri; dan

3. Kepada para penggiat seni, mereka tidak sekali-kali diabaikan. Kerajaan akan

menubuhkan Tabung Kebajikan Penggiat Seni bagi memastikan kebajikan warga seni

sentiasa terbela dan diberi perhatian. Dengan ini, sejumlah 3 juta ringgit akan

diperuntukkan sebagai geran pelancaran.”

DIKN berupaya membuka lebih banyak peluang kepada pelbagai kumpulan karyawan

sedia ada, generasi akan datang dan industri-industri sampingan untuk mencetus lebih

banyak idea, kreativiti dan inovasi yang boleh dikomersilkan. Ini selaras dengan

semangat dan cita-cita Gagasan 1Malaysia, ‘Rakyat Didahulukan, Pencapaian

Diutamakan’ ke arah pencapaian Wawasan 2020.

Beberapa mesyuarat disusuli dengan siri bengkel telah diadakan bagi membincang

pembentukan dasar ini. Beberapa dokumen telah dijadikan sumber rujukan bagi

membentuk dasar ini, antaranya adalah:

(i) Dasar Perfileman Negara;

(ii) Dasar dan Strategi Pembangunan Industri Muzik Negara;

(iii) Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesembilan 2006- 2010;

(iv) Draf Dasar Strategi dan Program Pembangunan Kandungan Negara;

(v) Draf Dasar dan Strategi Pembangunan Industri Kreatif Seni Budaya dan

Warisan (Kementerian Kebudayaan,Kesenian dan Warisan); dan

(vi) Memorandum Daripada Persatuan Persatuan Pengeluar-Pengeluar Filem

Malaysia (PFM) mengenai Pembangunan Industri Perfileman dan Kandungan

Negara.

Pembangunan sektor industri kreatif negara terus dirangsang dengan

pengumuman beberapa lagi projek pemangkin jangka pendek yang direncanakan pihak

industri bersama Kementerian Penerangan Komunikasi dan Kebudayaan (KPKK).

Tujuh sektor industri kreatif negara akan diberi rangsangan tambahan dengan

pengumuman projek jangka pendek itu susulan Mesyuarat Program Transformasi

Ekonomi Kumpulan Peneraju Kandungan dan Infrastruktur Komunikasi (NKEA CCI),

baru-baru ini, yang dipengerusi Menteri Penerangan Komunikasi dan Kebudayaan

Datuk Seri Dr Rais Yatim.

Tujuh sektor berkenaan ialah seni visual dan kraf, penerbitan filem dan televisyen,

seni persembahan, pembangunan modal insan, muzik, kandungan digital dan

multimedia serta pemasaran, jualan dan pengedaran.

JAWATANKUASA TINDAKAN PELAKSANAAN DASAR INDUSTRI KREATIF NEGARA

Pelaksanaan Dasar Industri Kreatif Negara(DIKN) melibatkan satu Pelan

Tindakan yang menyeluruh yang diterajui oleh Kementerian Penerangan, Komunikasi

dan Kebudayaan Malaysia (KPKK) dan dilaksanakan secara bersepadu oleh beberapa

Kementerian, agensi Kerajaan, badan bukan Kerajaan (NGO) dan sektor swasta.

Antara Pelan Tindakan DIKN adalah penubuhan Jawatankuasa Tindakan Pelaksanaan

DIKN.

Jawatankuasa Tindakan Pelaksanaan DIKN telah ditubuhkan di bawah Kementerian

yang dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha KPKK dan dianggotai oleh pelbagai agensi

pusat dan syarikat swasta serta penggiat yang terlibat dengan Industri Kreatif di

Malaysia. Peranan utama Jawatankuasa ini bagi menyelaras pelaksanaan Dasar

Industri Kreatif Negara di antara KPKK dan semua pihak terlibat termasuk penggiat

industri bagi membangunkan industri kreatif negara. Sebanyak sembilan (9)

jawatankuasa kerja bagi bidang Industri Kreatif telah ditubuhkan di bawah

Jawatankuasa Tindakan Pelaksanaan DIKN yang turut dianggotai oleh syarikat dan

penggiat industri bagi memastikan dan memacu Industri Kreatif mencapai sasaran

Kerajaan iaitu dalam tempoh dua (2) tahun bermula 2012 hingga 2013, Industri Kreatif

menyumbangkan hasil sebanyak 0.5% kepada Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK).

Setiap jawatankuasa kerja yang ditubuhkan perlu menyedia dan memperhalus terma

rujukan (Term of Reference) serta merancang dan menyediakan Pelan Pelaksanaan

setiap program/aktiviti bidang masing-masing secara komprehensif. Penyediaan Pelan

Pelaksanaan ini perlu disediakan bagi mengetahui halatuju dan sasaran bagi tempoh

dua (2) tahun (2012-2013).

Jawatankuasa kerja tersebut adalah seperti berikut:

1) Jawatankuasa Kerja Pembangunan Modal Insan

2) Jawatankuasa Kerja Kandungan Digital & Multimedia

3) Jawatankuasa Kerja Penerbitan Filem dan TV

4) Jawatankuasa Kerja Muzik

5) Jawatankuasa Kerja Seni Persembahan

6) Jawatankuasa Kerja Seni Visual dan Kraf

7) Jawatankuasa Kerja Pemasaran, Jualan dan Pengedaran

8) Jawatankuasa Kerja Harta Intelek

9) Jawatankuasa Kerja Kewangan

Satu sesi Makmal Pelan Tindakan DIKN telah diadakan pada 9 – 13 Januari 2012 bagi

memperhalusi pelan tindakan pelaksanaan setiap jawatankuasa kerja Industri Kreatif

supaya satu laporan yang komprehensif mengenai pelan pembangunan Industri Kreatif

dapat dirangka. Hasil daripada sesi makmal tersebut, setiap jawatankuasa kerja

tersebut telah merancang projek kajian pemangkin jangka pendek DIKN bagi tempoh

dua (2) tahun (2012-2013).

STATUS SEMASA INDUSTRI KREATIF NEGARA

Sumbangan Industri Kreatif Kepada KDNK

Secara purata industri kreatif di negara-negara maju menyumbang antara 1 sehingga

5% kepada KDNK. Dalam konteks Malaysia, industri kreatif dianggarkan menyumbang

1.27% kepada KDNK (sumber: Creative Industry Baseline Study, MDEC 2008) dan

sektor pengiklanan merupakan antara penyumbang terbesar bagi jumlah ini.

Perkembangan ini menunjukkan bahawa industri kreatif berpotensi menyumbang

dan menjadikan ekonomi negara lebih dinamik. Industri kreatif juga telah mewujudkan

peluang pekerjaan yang luas, berdasarkan statistik guna tenaga di negara-negara maju

seperti United Kingdom 4.5%, Hong Kong 5.3%, Amerika Syarikat 5.9%, Taiwan 3.6%,

Australia 3.8% dan Singapura 3.4% (sumber: Centre for Cultural Policy Research HD

Hong Kong University, Baseline Study on Hong Kong Creative Industries, 2003). Di

Malaysia, guna tenaga dalam industri kreatif dianggarkan Dasar Industri Kreatif Negara

19 sebanyak 0.4% atau 45,301 pekerjaan (sumber: Creative Industry Baseline Study,

MDEC 2008).

Guna tenaga di Malaysia 2009 ialah 10.89 juta atau 38.5% daripada 28.31 juta

penduduk Malaysia (Sumber: Jabatan Statistik, 2009).

Kadar pertumbuhan peluang pekerjaan ini dapat ditingkatkan lagi melalui Dasar Industri

Kreatif Negara yang terarah sekali gus boleh menyumbang untuk mengurangkan kadar

pengangguran. Kadar pengangguran di Malaysia pada tahun 2009 ialah 3.6%.

(Sumber: Jabatan Statistik, 2009).

ISU DAN CABARAN

Secara umumnya, isu dan cabaran industri kreatif di dalam negara yang dikenal pasti

adalah berkaitan aspek-aspek seperti berikut:

(i) Kerangka Institusi perundangan, penguatkuasaan, pemantauan dan

penyelarasan bagi memartabatkan industri kreatif.

Ketiadaan kerangka institusi perundangan merupakan antara cabaran utama dalam

membangunkan industri kreatif tempatan. Sebagai contoh industri seni reka fesyen di

negara ini tidak dikawal selia oleh mana-mana institusi menyebabkan ketiadaan

perancangan yang teliti untuk membangunkannya. Manakala isu penguatkuasaan,

pemantauan dan penyelarasan antara agensi juga menjadi salah satu isu yang sering

diperkatakan. Sebagai contoh, industri kandungan mempunyai beberapa agensi yang

bertanggungjawab seperti Lembaga Penapisan Filem di bawah Kementerian Dalam

Negeri dan Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia (SKMM) di bawah Kementerian

Penerangan, Komunikasi dan Kebudayaan. Perkara ini tidak berlaku di Singapura yang

industri kandungannya berada di bawah tanggungjawab Media Development Authority

(MDA) dan di Korea pula peranan ini dilaksanakan oleh Korea Creative Content Agency

(KOCCA).

(ii) Kesedaran Terhadap Industri Kreatif

Kurangnya kesedaran terhadap kepentingan dan potensi industri kreatif dalam

kalangan masyarakat merupakan antara isu yang dihadapi oleh industri kreatif di

negara ini. Masyarakat Malaysia sering memandang rendah kepada mereka yang

terlibat dalam industri ini. Malah, masyarakat beranggapan bahawa bidang ini tidak

mempunyai nilai ekonomi dan komersial yang tinggi. Imej karyawan di negara ini jauh

lebih rendah berbanding dengan bidang-bidang profesional yang lain. Selain itu,

apresiasi masyarakat terhadap nilai estetika kesenian dan kebudayaan juga masih

rendah dan sering dipinggirkan. Ini kerana nilai estetika adalah subjektif iaitu

pentakrifan terhadap sesuatu karya atau produk, berbeza antara seorang individu

dengan individu yang lain. Oleh itu, karya kreatif sukar dinilai dalam konteks komersial.

KERATAN AKHBAR (LAMAN SESAWANG)

“Industri kreatif tak mati”

Begitu juga yang dilakukan Universiti Malaysia Kelantan (UMK) menerusi Fakulti Teknologi Kreatif dan Warisan yang memilih Rosyam Nor sebagai penerima Ijazah Kehormat Sarjana Seni (Keusahawanan Industri Kreatif) pertama pada Majlis Konvokesyen Ke-2 UMK pada 15 September lalu.

Sejak 12 bulan lalu, saya diperdengarkan oleh sahabat, Dr Abu Hassan Hasbullah yang kini mengetuai fakulti berkenaan sebagai dekan mengenai usaha UMK untuk menjadikan pusat pembangunan industri kreatif nasional.

“Industri kreatif tak akan mati,” kata Dr Abu Hassan pada pertemuan di Bangsar, baru-baru ini.

Pemilihan Rosyam pula disifatkan sebagai bertepatan di mana mereka melihat (kita

juga) beliau sebagai contoh usahawan dalam industri kreatif yang gigih, bermula dari bawah sebagai ‘budak suruhan’ produksi sehingga memiliki syarikat penerbitan yang antara disegani di Malaysia, Suhan Movies and Trading.

Bagi UMK, Rosyam mempunyai keyakinan yang industri kreatif mampu menyumbang kepada pendapatan negara. Rosyam sebagai model, daripada ‘zero to hero’. Bukan tiada yang lain tetapi lelaki ini diambil kira sebagai penerima pertama ijazah berkenaan kerana beliau masih berada dalam lingkungan yang dijadikan model untuk pelajar. Malah dari segi umur, tidak begitu berjarak usianya berbanding pelajar.

“Rosyam sendiri bagaikan sebuah institusi yang sama taraf dengan sarjana berdasarkan pencapaiannya hari ini,” sambung pengkritik politik bebas itu lagi.

Dr Abu Hassan sering menegaskan contoh negara lain yang menjana pendapatan daripada industri kreatif termasuk di Eropah, Korea Selatan, Brazil, China dan India. Oh ya, perlu diingat, apabila kita bercakap mengenai industri kreatif dan Rosyam Nor di sini, diharap anda semua jangan terikat dengan industri wayang dan televisyen semata-mata. Sebaliknya ia meliputi apa saja yang berkaitan dengan kreativiti termasuk makanan, pakaian, kenderaan dan seumpamanya. Bukan hiburan halwa telinga dan mata saja ya!

Malah dua tiga hari lalu, menerusi twitter, saya membaca laporan berita di Indonesia yang menyatakan kenaikan jumlah penumpang Garuda ke Korea Selatan sebanyak 35 peratus. Pada masa yang sama, satu lagi laporan turut mengaitkan kenaikan itu kerana pengaruh K-Pop yang sedang mendominasi dunia hiburan global. Dengarnya, industri kreatif Korea Selatan kini menduduki carta kedua sebagai penyumbang ekonomi terbesar negara kelahiran Wonder Girls dan Big Bang itu. Menarik bukan!

Secara peribadi, saya jelas akan hal ini. Bahkan berkali-kali juga saya jelaskan pandangan ini di dalam Transkripsi Abie. Antara lain, ramai pemain industri seni kita yang samar dengan kemampuan luar biasa industri untuk menjana ekonomi kerana dikaburi dengan glamor yang berleluasa. Namun Rosyam dan beberapa yang lain seperti Datuk Yusof Haslam, David Teo, Hans Isaac antara yang saya nampak ‘melihat’ potensi itu.

Bagi UMK, membangunkan perusahaan kreatif adalah penting dalam proses pembentukan negara bangsa, khususnya bagi menjayakan pembangunan ekonomi dan masyarakat. Industri ini bukannya baru kepada masyarakat kita kerana sejak awal tamadun Melayu, perusahaan kreatif seperti kraftangan kayu, logam seperti emas, perak, timah dan suasa pernah menjadikan Tanah Melayu sebagai kuasa ekonomi di Asia Tenggara sejak zaman Empayar Kesultanan Melaka hinggalah era kolonial.

Seperti kata sahabat itu, kreativiti ini termasuklah kerajinan tangan seperti pertukangan

rumah dan isinya sehinggalah kemuncaknya menguasai seni media di sepanjang 1940-an dan kecemerlangan period dua studio Jalan Ampas apabila seni filem, muzik dan lakon menjadi ekonomi terbesar.

Sebagai orang universiti yang banyak mengkaji, sahabat ini juga melihat industri kreatif adalah industri masa depan yang dijangka menjadi penyumbang kepada KDNK kedua terbesar menjelang 2018 di seluruh dunia.

“Bagi saya, wajarlah tokoh masa kini yang telah berjaya diambil sebagai sumber rujukan untuk pembangunan pendidikan industri kreatif khususnya di universiti seperti UMK bagi memboleh–kan suatu struktur, sistem, kaedah dan kandungan pengajian industri kreatif diselarikan dengan pasaran,” katanya.

Mungkin ada yang kurang setuju tetapi tidak saya yang mahu melihat perancangan UMK ini suatu kenyataan, insya-Allah. Malah fakulti ini menerusi perancangannya, cuba menjadi Pusat Pembangunan Industri Kreatif Nasional atau laboritorium ekonomi kreatif nasional dan antarabangsa.

Bagaimanapun, dalam optimis dengan usaha ini, saya mengharapkan kerjasama semua pihak terutama yang ‘bersetuju’ dengan usaha UMK ini agar memberi sokongan padu. Sampai bila kita mahu melihat industri seni tempatan sekadar riak air, sesekali apa salahnya mencipta ‘gelombang global’ yang benar-benar global. Bukan sekadar mencanang!

Wassalam.

______________________________________________________________________

Babad Industri Kreatif Negara Dalam Dunia GlokalAwang Azman Awang Paw - 13th August 200961st seminar in the CLS research seminar series

Industri Kreatif di negara ini cukup komplek. Namun kekompleksiti dalam sektor ini

belum lagi dapat memberikan kefahaman yang jitu mengenai konsep dan definisi

industri kreatif sebagaimana yang berlangsung pada masa kini. Yang banyak ditemui

ialah kenyataan-kenyataan umum di media massa. Malah, pembahasan mengenai

industri kreatif negara secara teoritikal belum lagi diberikan perhatian dalam konteks

wacana akademik yang lebih luas. Justeru, terdapat kelangkaan dari segi kehadiran

jurnal dan kajian khusus mengenai industri negara diterbitkan di negara ini. Kertas

kerja ini memberikan konsep industri kreatif negara berdasarkan perbahasan yang

berlangsung dalam kalangan negara maju dalam indutsri kreatif dan memberikan

konsep dan perspektif industri kreatif dalam konteks acuan negara. Industri kreatif

negara sebenarnya berpotensi memberikan pulangan yang besar kepada

pertumbuhan ekonomi negara. Peluang untuk meneroka industri ini secara lebih

mendalam cukup terbuka dialam pengkaji dan pengiat dalam industri tersebut.

Tantangan arus global dan pemahaman konsep glokal berupaya merekayasa lagi

industri kreatif di negara ini secara lebih bermakna. Berdasarkan pemahaman ini,

persoalan-persoalan dalam industri kreatif juga akan diungkapkan untuk memberikan

perspektif yang lebih menyeluruh.

industri kreatif

Documents