daftar isirepository.unissula.ac.id/10700/4/3. daftar isi.pdfxi daftar singkatan mmhg : milimeter...
TRANSCRIPT
viii
DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL ................................................................................................ i
HALAMAN PENGESAHAN ................................................................................. ii
SURAT PERNYATAAN....................................................................................... iii
PERNYATAAN PERSETUJUAN PUBLIKASI KARYA ILMIAH.................... iv
PRAKATA ............................................................................................................. iv
DAFTAR ISI ......................................................................................................... vii
DAFTAR SINGKATAN ....................................................................................... xi
DAFTAR TABEL ................................................................................................. xii
DAFTAR GAMBAR ........................................................................................... xiii
DAFTAR LAMPIRAN ........................................................................................ xiv
INTISARI ............................................................................................................... xv
ABSTRACT ........................................................................................................... xvi
BAB I PENDAHULUAN ................................................................................... 1
1.1. Latar Belakang ............................................................................... 1
1.2. Rumusan Masalah .......................................................................... 4
1.3. Tujuan Peneltian............................................................................. 4
1.3.1. Tujuan Umum .................................................................... 4
1.3.2. Tujuan Khusus .................................................................... 4
1.4. Manfaat Penelitian ......................................................................... 5
1.4.1. Manfaat Teoritis ................................................................. 5
1.4.2. Manfaat Praktis .................................................................. 5
BAB II TINJAUAN PUSTAKA .............................................................................. 6
2.1. Pengertian Penyakit Hipertensi ...................................................... 6
2.2. Etiologi Penyakit Hipertensi .......................................................... 7
2.2.1. Manifestasi Penyakit Hipertensi ......................................... 8
2.2.2. Klasifikasi Penyakit Hipertensi .......................................... 9
2.2.3. Patofisiologi Hipertensi .................................................... 10
2.2.4. Penatalaksanaan Hipertensi .............................................. 11
ix
2.2.5. Faktor-faktor resiko Terjadinya Hipertensi ...................... 16
2.2.6. Komplikasi Hipertensi ...................................................... 21
2.3. Pengertian Pharmacovigilance ..................................................... 23
2.3.1. Tujuan Pharmacovigilance .............................................. 23
2.4. Pengertian Reaksi Obat Yang Tidak Dikehendaki (ROTD) ........ 24
2.5. Pengertian Algoritma Naranjo ..................................................... 25
2.6. Rumah Sakit Islam Sultan Agung Semarang ............................... 26
2.7. Kerangka Teori............................................................................. 29
2.8. Kerangka Konsep ......................................................................... 29
2.9. Hipotesis ....................................................................................... 30
BAB III METODE PENELITIAN......................................................................... 31
3.1. Jenis Penelitian Dan Rancangan Penelitian ................................. 31
3.2. Variabel Dan Definisi Operasional .............................................. 31
3.2.1. Variabel bebas dan terikat ................................................ 31
3.2.2. Definisi Operasional ......................................................... 31
3.3. Populasi Dan Sampel ................................................................... 32
3.3.1. Populasi Penelitian ........................................................... 32
3.3.2. Sampel Penelitian ............................................................. 32
3.4. Instrumen Penelitian..................................................................... 34
3.5. Metode Pengumpulan Data .......................................................... 34
3.6. Cara Penelitian ............................................................................. 35
3.7. Tempat Dan Waktu Penelitian ..................................................... 37
3.7.1 Tempat Penelitian ............................................................. 37
3.7.2 Waktu Penelitian .............................................................. 37
3.7.3 Alur Penelitian .................................................................... 38
3.8. Pengolahan dan Analisa Data....................................................... 39
3.8.1. Pengolahan data ................................................................ 39
3.8.2. Analisa Data ..................................................................... 40
BAB IV HASIL PENELITIAN DAN PEMBAHASAN ...................................... 41
4.1. Hasil Penelitian dan Pembahasan................................................. 41
4.1.1. Hasil Uji Validitas dan Reliabilitas .................................. 41
x
4.1.2. Hasil Uji Deskripsi Variabel Penelitian ........................... 41
4.1.3. Analisis Hubungan Usia dan Jenis Kelamin Dengan
Kejadian ROTD Pada Pasien Hipertensi di Rumah
Sakit Islam Sultan Agung Semarang ................................ 50
4.2. Pembahasan .................................................................................. 52
BAB V KESIMPULAN DAN SARAN ................................................................. 57
5.1. Kesimpulan .................................................................................. 57
5.2. Saran 58
DAFTAR PUSTAKA ............................................................................................ 59
LAMPIRAN ........................................................................................................... 64
xi
DAFTAR SINGKATAN
mmHg : Milimeter Merkuri Hydrargyrum
CHF : Congestive Heart Failure
ROTD : Reaksi Obat Tidak Dikehendaki
ACEI : Angiotensin Convering Enzyme
CCB : Calcium Channel Blocker
WHO : World Health Organitation
JNC : Joint National Commite
DASH : Dietary Approaches to Stop Hypertension
ARB : Angiotensin Reseptor Blocker
HDL : High Density Lipoprotein
ADR : Adverse Drug Effect
DIH : Drug Information Handbook
xii
DAFTAR TABEL
Tabel 2. 1. Batasan Hipertensi Berdasarkan The Joint National Commite VIII
Tahun 20141 .......................................................................................... 9
Tabel 2. 2. Kategori Tekanan Darah Berdasarkan American Heart
Association ............................................................................................ 9
Tabel 2. 3. Modifikasi Gaya Hidup Dalam Pengelolaan Hipertensi ...................... 12
Tabel 2. 4. Efek samping antihipertensi berdasarkan golongan obat menurut
Depkes RI 2006. 4 ............................................................................... 16
Tabel 4. 1. Karakteristik Responden berdasarkan usia, jenis kelamin, dan
status pekerjaan (N=83) 5 ................................................................... 42
Tabel 4. 2. Karakteristik Responden berdasarkan durasi menderita,
manifestasi,obat antihipertensi, golongan Obat Selain
Antihipertensi, dan status hipertensi berdasarkan penyakit
penyerta/komplikasi (N=83) 6 ............................................................ 43
Tabel 4. 3. Karakteristik Responden Kejadian ROTD Berdasarkan Algoritma
Naranjo (N=83) 7 ................................................................................ 45
Tabel 4. 4. Profil Kejadian ROTD pada subjek penelitian di Rumah Sakit
Islam Sultan Agung Semarang (N=83) ............................................... 46
Tabel 4. 5. Uji Hubungan Usia dengan Kejadian Naranjo (N=83) 8 ..................... 51
Tabel 4. 6. Uji Silang Hubungan Jenis Kelamin dengan Kejadian Naranjo
(N=83) 9 .............................................................................................. 51
xiii
DAFTAR GAMBAR
Gambar 2.1. Kerangka Teori 1 .............................................................................. 29
Gambar 2.2. Kerangka Konsep2 ........................................................................... 29
Gambar 3.1. Bagan Alur Penelitian3 .................................................................... 38
xiv
DAFTAR LAMPIRAN
Lampiran 1. Ethical Clearance ............................................................................. 64
Lampiran 2. Surat Permohonan Ijin ...................................................................... 65
Lampiran 3. Surat Persetujuan Subjek Penelitian ................................................. 68
Lampiran 4. Kuesioner .......................................................................................... 68
Lampiran 5. Hasil Validitas Reliabilitas ............................................................... 74
Lampiran 6. Hasil Frequencies ............................................................................. 76
Lampiran 7. Hasil Chi-Square............................................................................... 80