PLASMA

Ciri-ciri• Cecair yang merangkumi 55% daripada keseluruhan darah• berwarna kuning• Bersifat sedikit alkali

Fungsi• Mengangkut bahan sisa seperti urea, asid amino, lemak

asid, garam mineral dan karbon dioksida terlarut.• Mengangkut bahan organik seperti hasil pencernaan dan

vitamin.• Mengangkut enzim, hormon dan antibodi.• Mengangkut oksigen terlarut dan sel-sel darah lain.

SEL DARAH MERAH (Eritrosit)

Ciri-ciri• Kaya dengan hemoglobin• Berwarna merah, berbentuk dwicekung, dan tiada

nukleus• Jangka hayat 120 hari• Dihasilkan di sumsum tulang

Fungsi• Mengangkut oksigen dari paru-paru ke seluruh badan• Mengangkut karbon dioksida dari seluruh badan ke

paru-paru

SEL DARAH PUTIH (Lukosit)

Ciri-ciri• Tiada warna, tiada bentuk tetap da nada nucleus• Jangka hayat 2 hingga 4 hari• Dihasilkan di sumsum tulang dan limpa• Sesetengah sel darah putih mempunyai granul

dan sitoplasma

Fungsi• Mempertahankan badan daripada penyakit• Mengekalkan sistem imunisasi badan

PLATLET (Trombosit)

Ciri-ciri

• Tiada warna, kecil, berbentuk cakera dan tiadanukleus

• Jangka hayat 4 hari

• Dihasilkan di sumsum tulang

Fungsi

• Membantu pembekuan darah

Kumpulan Darah

• Darah manusia adalah terdiri daripada plasma, sel darah merah, sel darah putih dan platlet. Kumpulan darah manusia pula dikelaskan kepada empat kumpulan yang berbeza. Keempat-empat kumpulan tersebut adalah A, B, AB dan O yang juga dikelaskan mengikut Sistem ABO.

• Sebenarnya selain daripada Sistem ABO ini, terdapat hampir 32 jenis sistem lain yang digunapakai bagi mengklasifikasikan kumpulan darah. Namun yang paling popular adalah yang menggunakan Sistem ABO yang diasaskan oleh Karl Landsteiner pada tahun 1901.

• Jenis kumpulan darah adalah terwaris dan disumbangkan oleh kedua ibu bapa. Mengikut budaya Jepun, mereka percaya bahawa jenis kumpulan darah ini boleh mempengaruhi personaliti, watak dan kesesuaian seseorang dengan individu lain.

Kumpulan Darah Penderma dan Penerima

• Apabila terdapat perkara yang memerlukan pemindahan darah, kita perlu memastikan kumpulan darah penderma dan penerima adalah sama atau serasi. Perkara ini disistemkan dengan lebih jelas melalui Sistem ABO yang dibangunkan oleh Karl Landsteiner pada tahun 1901. Jika darah yang digunakan adalah tidak sama dan serasi, darah tersebut akan menggumpal. Hal ini akan membunuh penerima darah tersebut.

• Berikut adalah jadual yang boleh digunakan bagi menentukan sama ada darah penderma tadi adalah sesuai atau tidak dengan darah penerima.

• Jika penderma adalah berdarah kumpulan A, maka penerima boleh terdiri daripada kumpulan darah A dan juga AB.

• Jika penderma adalah berdarah kumpulan B, maka penerima boleh terdiri daripada kumpulan B dan juga AB.

• Jika penderma adalah berdarah kumpulan AB, maka penerima boleh terdiri daripada kumpulan darah AB sahaja.

• Jika penderma adalah berdarah kumpulan O, maka penerima boleh terdiri daripada kumpulan A, B, AB dan O.

Penderma Universal

o Kumpulan darah O boleh menderma kepada SEMUA kumpulan darah, tetapi hanya boleh menerima daripada kumpulan darah O sahaja.

o Oleh itu kumpulan darah O juga dikenali sebagai Penderma Universal kerana boleh mendermakan darahnya kepada semua kumpulan.

Penerima Universal

o Manakala kumpulan darah AB pula boleh menerima daripada SEMUA kumpulan darah, tetapi hanya boleh menderma kepada kumpulan AB sahaja.

o Oleh itu kumpulan darah AB juga dikenali sebagai Penerima Universal kerana boleh menerima darahnya daripada semua kumpulan.

Kepentingan Menderma Darah

• Manusia mungkin kehilangan banyak darah akibat pendarahan yang berlebihan. Pendarahan yang berlebihan ini mungkin berpunca daripada kecederaan ataupunpenyakit. Jadi, darah tersebut perlulah digantikan melalui pemindahan darah. Apabilaperkara ini berlaku, maka beberapa perkara perlu diambil kira seperti kesesuaian darahpenderma dengan darah penerima.

Syarat bagi penderma darah:

antara kumpulan umur 18-60 tahun. berat badan 45 kg atau lebih. haemoglobin adalah 12.5 gm% minimum. derma darah terakhir anda sekurang-kurangnya 90 hari sebelum ini. sihat dan tidak menderita malaria, tifus atau penyakit berjangkit lain di masa lalu. telah makan dan mendapat tidur yang mencukupi.

• Walaubagaimanapun, ada beberapa faedah yang berkaitan dengan kepentinganmenderma darah.

Kepentingan Menderma Darah

• Antara faedah menderma darah ialah:

A. Boleh menyelamatkan nyawa seseorang

Bagi orang-orang yang berisiko tinggi kehilangan darah seperti akibat kemalangan danjuga ibu yang melahirkan anak, darah yang didermakan adalah sangat penting. Dalamkeadaan kecemasan seperti itu, mereka sangat memerlukan darah yang banyak dalamkadar yang segera. Sudah tentu pada saat kecemasan itu, jika tiada bekalan darahyang didermakan, proses ini akan menyulitkan lagi keadaan pesakit.

Kepentingan Menderma Darah

B. Boleh membantu seseorang dengan penyakit yang berkaitan dengan darah.

• Derma darah juga penting dalam membantu pesakit yang menghidap penyakityang berkaitan dengan darah. Antara penyakit yang berkaitan dengan darah adalahhemofilia, anemia dan talasemia yang berkaitan dengn sel darah merah. Manakalapenyakit kegagalan sumsum tulang dan leukimia pula adalah penyakit yang

berkaitan dengan platlet.

• Mereka ini sangat memerlukan darah bagi menjalani kehidupan biasa seperti kita. Tanpa bekalan darah yang berterusan, maka perkara ini boleh mengundang mautkepada pesakit. Justeru itu, darah yang diderma adalah sangat penting.

Kepentingan Menderma Darah

• Kepentingan kepada penderma sendiri:

Membantu mengurangkan risiko kanser.

Meningkatkan pengeluaran sel darah merah baru.

Membantu melawan hemochromitosis Hemochromitosis sejenis gangguangenetik.

Membakar kalori.

Warga emas rasa lebih bertenaga.

Langkah 1(kaunseling)

• Penderma diberi kaunseling percuma oleh pihak klinik. Penderma akan diperiksa sama ada layak atau pun tidak untukmendermakan darah. Rekod derma darah juga akan disemakbagi memastikan kali terakhir penderma mendermakan darahadalah sekurang-kurangnya 90 hari yang lalu.

Langkah 2(Derma)

• Penderma akn mendermakan darah. Darah yang didermakanadalah lebih kurang 400 cm3. Darah diambil melalui vena pada lengan. Darah kemudiannya disimpan dalam beg darahyang berisi natrium sitrat. Tujuannya adalah bagi menghalangpembekuan darah. Masa yang diambil bagi menyalurkan satubeg darah adalah kira-kira 5-10 minit.

Langkah 3(Ujian Darah)

• Penderma akn mendermakan darah. Darah yang didermakanadalah lebih kurang 400 cm3. Darah diambil melalui vena pada lengan. Darah kemudiannya disimpan dalam beg darahyang berisi natrium sitrat. Tujuannya adalah bagi menghalangpembekuan darah. Masa yang diambil bagi menyalurkan satubeg darah adalah kira-kira 5-10 minit.

Langkah 4( Saringan Darah)

• Saringan darah dilakukan bagi sebarang tanda penyakitseperti Hepatitis B dan C, AIDS dan penaykit pemindahandarah yang lain. Kehadiran virus seperti virus imunodefesiensimanusia (HIV) dan bahan yang tidak dikehendaki juga akandikenalpasti. Beg darah yang dicemari akan disingkirkan.

Langkah 5( simpan)

• Setelah dipastikan darah adalah benar-benar bersih dan sihat, maka darah akan disimpan dalam peti sejuk pada suhu 4 C selama 5 - 10 hari ataupun lebih lama setelah ditambahkandengan glukosa. Secara spesifiknya komponen darah bolehdisimpan seperti berikut:Sel darah merah - dalam peti sejuk selama 42 hariPlatlet - pada suhu bilik selama 5 hariPlasma - dibekukan selama 1 tahun

Langkah 6( proses pemindahan)

• Langkah terakhir adalah pesakit menerima darah yang diderma. Tetapi sebelum itu, bagi memastikan tahapkebersihan dan kesihatan, maka darah tersebut diuji lagisekali. Kemudiannya proses pemindahan darah ini diteruskanpada kadar dan suhu yang betul juga adalah melalui vena pada lengan.