DEFINISI BAHASA

Bahasa adalah satu sistem yang di gunakan oleh sekumpulan manusia untuk

memberi makna kepada bunyi perkataan, gerak badan dan lain-lain simbol untuk

membolehkan mereka berkomunikasi antara satu sama lain.

( WILIAM L HEWARD DAN MICHAEL)

A code whereby ideas about the would are expressed through

conventional system of arbitary for communication.

(LAHEY 1988)

MASALAH BAHASA

Masalah bahasa adalah merujuk kepada masalah membaca seperti disleksia

audiotori (dengar), disleksia visual(lihat), disleksia fonoligikal (sebutan), disleksia

pusat (pelbagai), disleksia emosional (emosi), dan pegagik. Bagi yang mengalami

masalah bahasa ialah kesukaran untuk menguasai menyebut atau membunyi

sesuatu perkataan dan kesukara untuk berkomunikasi dengan orang lain

.

DEFINISI PERTUTURAN

Pertuturan merupaka suatu saluran yang membolehkan kita meluahkan

perasaan atau rasa hati. Tanpanya kita akan kehilangan daya komunikasi yang

paling penting untuk berkomunikasi bersama keluarga, rakan-rakan dan alam

sekelilng. Ia juga melibatkan perpaduan bunyi dengan perkataan, mencantum

perkataan kepada unit dan meluahkannya dalam bentuk bunyi yang mempunyai

makna. Oleh itu, ia dapat di didefinisikan sebagai simbol-simbol yang di wakili

oleh bunyi dalam bentuk bahasa yang formal yang bertujuan untuk pertukaran

idea.

(KIRK 1972)

1

Pertuturan yang normal juga membolehkan pertukaran bahasa melalui

mulut, berlafaz dengan baik dan mempunyai kualiti yang semula jadi , normal

pada rentak dan kadar yang baik dan bebas dari cebekan muka. Ia juga

memerlukan perbedaharaan kata yang lengkap sesuai mengikut umur dan

pertuturan di terima secara logik dan teratur.

(KIRK DAN GALENGER, 1979)

MASALAH PERTUTURAN

Masalah pertuturan di fahamkan sebagai pertuturan yang menunjukkan

ketidaksempurnaan sama ada dari segi bunyi, penguasaan bahasa mengikut umur

atau gangguan semasa bertutur.

(KIRK,1972)

SEJARAH MASALAH BAHASA DAN PERTUTURAN

Bermula pada tahun1985 iaitu timbul keinginan awal untuk membentuk

sebuah persatuan bahasa dan pertuturan.sejarahnya bermula dengan perjumpaan

di antara enam orang patologis peraturan bahasa dan audiologis iaitu dua orang

warganegara Malaysia dan empat orang ekspatriat. Masalah bahasa dan petuturan

perkhidmatannya masih lagi berkurangan berbanding dengan masalah penglihatan

dan pendengaran. Masalah pertuturan yang di sebabkan oleh kekurangan

pendengaran sahaja di berikan perkhidmatan tertentu.

2

1.DEFINISI DAN KONSEP

Kehilangan salah salah satu pancaindera, boleh mengubah keadaan hidup

manusia sehingga mereka berasa terumbang-ambing, rendah diri dan akhirnya

kecewa. Pertuturan merupakan suatu saluran yang membolehkan kita meluahkan

perasaan atau rasa hati.Tanpanya kita akan kehilangan daya komunikasi yang

paling penting untuk berinteraksi bersama keluarga, rakan rakan dan alam

sekeliling.

Pertuturan melibatkan perpaduan bunyi dan perkataan mencantum

perkataan kepada unit dan meluahkannya dalam bentuk bunyi yang mempunyai

makna.Oleh itu,dapat didefinisikan sebagai simbol -simbol yang di wakili oleh

bunyi dalam bentuk bahasa yang formal dan bertujuan untuk pertuturan.

(Kirk, 1972)

Pertuturan yang normal membolehkan pertukaran bahasa melalui mulut,

berlafaz baik , mempunyai kualiti yang semulajadi normal pada rentak dan kadar

yang baik dan bebas dari cebekan muka. Ia juga memerlukan perbendaharaan kata

yang lengkap sesuai mengikut umur dan pertuturan diterima logik dan teratur.

(Kirk dan Galeher.1979)

.Proses Pertuturan ,bertutur bukanlah semudah yang disangkakan kerana

pertuturan akan memerlukan 40 bunyi petuturan yan berbeza.Biasanya .setiap

lima saat pertuturan, sebanyak lima suku kata , mengenali bunyi yang

dikeluarkan dalam bentuk perkataan, menterjemah semula perkataan kepada

kepada pemikiran.Semasa bertutur seseorang individu itu akan menarik nafas

dengan lebih mendalam dan mengunakan 12 set otot secara langsung dan lima

otot secara langsung dan lima otot lagi secara tidak langsung. Bunyi dikeluarkan

melalui pengawalan dan pengeluaran udara secara perlahan.

3

MASALAH BAHASA

Masalah bahasa terbahagi beberapa aspek utama iaitu:

Tanpa bahasa

Peolehan bahasa yang lambat

Telah memperolehi bahasa tetapi kemudianya hilang (gangguan)

Kandungan bahasa yang tidak tepat (tidak kualiti)

Tanpa bahasa adalah disebabkan oleh:

Masalah pendengaran

Kerencatan akal yang teruk

Autisme

Kecederaan otak yang serius

Psykosis

Perolehan Bahasa yang lambat adalah di sebabkan oleh :

Kerencatan akal

Persekitaran yang terkongkong

Masalah pendengaran

Kehilangan atau gangguan Bahasa di sebabkan oleh :

Kerosakan di otak atau saraf ke otak ( kemalangan atau virus )

Kehilangan pendengaran.

Kandungan bahasa yang tidak tepat di sebabkan oleh :

Autistik

Masalah emosi yang teruk

Kerencatan akal yang teruk

Masalah pendengaran

Masalah pembelajaran.

4

MASALAH PERTUTURAN

Tanpa pertuturan

Masalah sebutan

Masalah suara

Masalah Kelancaran

2. PUNCA-PUNCA KECACATAN

5

ATAU PERMASALAHAN

MASALAH PERTUTURAN

Kecatatan / masalah pertuturan difahamkan sebagai pertuturan yang

menunjukkan ketidaksempurnaan samada dari segi bunyi, penguasaan bahasa

mengikut umur atau gangguan semasa bertutur.

(Kirk,1972)

2.1 Kecatatan / masalah pertuturan boleh dibahagikan kepada

tujuh jenis iaitu:

1.Ganguan artikulasi.

2.Gangguan bunyi

3.Gagap

4.Kecatatan pertuturan yang berkaitan dengan sumbing.

5.Kecatatan pertuturan oleh kelompok otak

6.Kecatatan yang berkaitan dengan pendengaran yang tidak sempurna

7.Kecatatan yang berkaitan dengan kerencatan perkembangan pertuturan.

2.2 Masalah pertuturan juga disebabkan oleh :

Keadaan yang tidak normal di bahagian muka atau mulut yang

menggangu fungsi pergerakan lidah ,bibir , rongga hidung , gigi dan

lelangit.

Cacat Pendengaran

Lemah Pengawakan otot

Kecatatan pada kotak suara

2.3 Gangguan Artikulasi

6

Kesalahan yang sering berlaku ganguan artikulasi ialah;-

1.Penggantian

2.Penghilangan

3.Pengubahan dan

4.Penambahan bunyi

Penggantian bunyi berpunca daripada penggantian huruf tertentu dalam

sesuatu perkataan seperti penggantian w untuk r, w untuk l, th untuk s dan pa

untuk t, k,dan f. Kesilapan ini sering berlaku kepada kanak-kanak kecil yang

masih tidak matang dalam pertuturan dan pengantian huruf tidak tetap kerana ia

bergantung kepada keupayan dan kemudahan kanak-kanak sendiri untuk

melafazkan .

Kehilangan sesuatu bunyi menyebabkan pertuturan kanak-kanak tidak

lancar Konsenan yang dihilangkan boleh berlaku sama ada pada permulaan

pertengahan ,akhir atau ketiga-tiga kedudukan perkataan. Misalnya, sebutan

‘idung’ untuk hidung dan ‘tingga’ untuk telinga.

Penggubalan bunyi banyak berlaku di kalangan kanak-kanak yang lebih

besar dan telah dapat menyebut sesuatu perkataan sebenar. Hal ini lebih mudah

diperbaiki berbanding dengan masalah penggantian dan penghilangan bunyi

perkataan. Pengubalan bunyi perkataan banyak berlaku kepada pertuturan kanak

kanak pekak. Penambahan bunyi tertentu dalam perkataan yang dituturkan

menyebabkan pertuturan sukar difahami.

2.4 Punca Gangguan Artikulasi

Terdapat beberapa faktor yang menyebabkan gangguan artikulasi iaitu

kecacatan lidah ,sumbing bibir dan lelangit, kecacatan penyakit hidung dan tekak

serta peniruan pertuturan salah yang dipelajari oleh kanak-kanak semasa di dalam

proses pembelajaran. Kecacatan lelangit dan bibir ialah akibat kerenggangan

tulang mulut, tisu lembut dan struktur bahagian atas bibir yang menggangu

7

pengeluaran udara melalui hidung dan menghasilkan suara yang sengau . Selain

itu, kelumpuhan otak yang mengawal sistem saraf tunjang dan pergerakan otot

pertuturan yang menyebabkan kanak-kanak itu sukar menerima atau

mengeluarkan bunyi atau suara dengan betul.

Kanak-kanak yang berumur antara 18 bulan hingga tiga atau empat tahun

akan bertutur dengan pelat . Jika kesilapan ini tidak dibetulkan, kemungkinan

akan menyebabkan gangguan artikulasi dan kanak kanak itu tidak akan menyebut

perkataan dengan betul. Keadaan ini kerap berlaku terutamanya sekali kepada

kanak-kanak yang suka bertutur dengan cepat sehinggakan menghilangkan huruf-

huruf yang sukar disebut . Adakalanya juga gangguan artikulasi tidak berpunca

dari kecacatan tetapi oleh faktor alam sekitar yang tegang, kematangan yang

lambat, menggunakan dua bahasa tekanan emosi dan keadaan kanak-kanak yang

terbiar.

2.5 Gangguan Bunyi

Masalah ini berkait rapat dengan nada, kekuatan dan kualiti bunyi

dikeluarkan oleh peti suara. Suara yang kurang menyenangkan ialah akibat dari

alunan bunyi teratur, pengeluaran bunyi yang terlalu tinggi atau rendah

penyebutan perkataan yang kurang jelas. Ini boleh diketahui melalui pengeluaran

bunyi yang suara yang kasar, sengau , berbisik, serak dan nyaring yang boleh

mengganggu komunikasi yang berkesan.

2.5 Nada suara

Perubahan suara yang disebabkan oleh gangguan bunyi yang berlaku

kepada kanak-kanak yang sukar untuk dikenali kerana suara yang dikeluarkan

hampir sama dengan perubahan suara yang berlaku kepada seseorang individu di

peringkat remaja. Oleh itu, masalah ini hanya diketahui jika perubahan suara

yang masih berlaku kepada seseorang individu apabila ia dewasa . Masalah nada

suara boleh dipastikan melalui pemeriksaan dan boleh dipulihkan melalui latihan

pengeluaran dan pengeluaran suara semasa bertutur.

8

2.6 Kualiti suara

Kecatatan kualiti suara berlaku dalam dua bentuk:

pengeluaran bunyi

Arah bunyi suara

2.7 Pengeluaran bunyi

Ia berpunca dari perubahan struktur pertuturan iaitu saluran udara yang

gagal membentuk getaran kepada udara yang mengalir dan disebabkan oleh

kelumpuhan otak. Akibatnya, suara yang dikeluarkan menjadi sengau, kasar dan

menyebabkan kesesakan semasa bertutur. Masalah ini kerap berlaku kepada

kanak-kanak yang gemar menjerit, terutamanya apabila berada dalam keadaan

tegang atau terlalu gembira yang menyebabkan tisu membengkak. Jika

pengeluaran suara yang tinggi berterusan, kemungkinan suara tidak akan

dikeluarkan lagi dan saluran boleh ditumbuhi dengan bintil. Masalah bintil

disaluran udara hanya boleh dipulihkan melalui pembedahan.

2.8 Arah bunyi suara

Ia bergantung kepada keseimbangan kaviti pertuturan seperti mulut,

hidung, belakang tekak dan peti suara yang bergantung kepada saiz setiap kaviti

dan kebolehan individu yang mengarah alunan suara:

Dua jenis kesukaran yang kerap berlaku;

Pertuturan yang sengau

Pertuturan yang berbisik

Pertuturan yang sengau disebabkan oleh udara yang sepatutnya masuk ke

mulut semasa bertutur, telah masuk ke kaviti hidung. Oleh yang demikian, setiap

kanak-kanak sumbing akan menyebut setiap perkataan dengan sengau kecuali

konsenan n,m, ng dan vokal. Di samping itu laluan udara yang salah semasa

bertutur lantas menghasilkan suara sengau boleh berpunca dari kelumpuhan otak

yang gagal untuk mengawal dan menyelaras otot pertuturan dengan sempurna.

9

Masalah ini juga berkait dengan kerencatan otak yang tidak menerima bunyi

dengan sempurna. Sesuatu perkataan yang disebut juga mengikut apa yang

didengari menyebabkan suara menjadi sengau, berbisik, atau kasar keadaan yang

sama berlaku apabila kanak-kanak yang sedang dalam proses pembelajaran

meniru pertuturan sengau, berbisik dan seumpanya yang disangkakan sebagai

pertuturan yang betul. Ia juga boleh berlaku kerana jangkitan di saluran udara,

terkejut dan rasa takut .

2.9 Gagap

Seseorang itu dikatakan gagap apabila penyebutan sesuatu perkataan

didapati berulang ulang, terhenti henti dan diikuti oleh ketegangan otot tekak dan

tulang dada. Ia disebabkan oleh gangguan pernafasan yang berpunca dari

penyelarasan otot pertuturan yang tidak sempurna. Gagap menyebabkan

penuturnya seperti tergamam untuk mengeluarkan sesuatu perkataan dan sering

diikuti perkataan yang tergantung. Gagap belaku secara berselang-seli antara

pertuturan normal dan mengikut ketegangan dan kelonggaran otot pertuturan.

Gagap akan berlaku kepada setiap kanak-kanak yang berumur di antara

dua hingga empat tahun. Masalah ini akan berkurangan apabila kanak-kanak

mendapat penyesuaian yang lebih baik sama ada di dalam rumah atau di

sekelilingnya dan meningkat semula apabila kanak-kanak berasa di alam

persekolahan yang mempunyai alam sekeliling yang lebih luas. Apabila dewasa,

tahap masalah gagap di tentukan oleh kawalan emosi, sosial dan fizikal penutur

itu sendiri.

West (1958) telah merumuskan beberapa faktor yang didapati berkaitan dengan

masalah gagap:

Gagap ialah sesuatu yang mesti berlaku kepada setiap kanak kanak.

Kaum lelaki lebih ramai gagap daripada perempuan

10

Gagap boleh diturunkan melalui keluarga

Individu yang gagap tidak mempunyai sebarang ciri-ciri fizikal yang

berbeza dengan individu yang normal. Walau bagaimanapun menurut Webbster

dan Brutten (1974) individu yang gagap akan mempunyai ciri seperti berikut;-

Mempunyai ulangan dan perpanjangan satu satu huruf yang sama

Gagal untuk mengaitkan pertuturan dengan emosi

Menggunakan cara- cara tertentu untuk melindungi masalah gagap

mengulang perkatan atau rangkai kata yang di sebut.

Gagap berpunca dari :

Keadaan fizikal dan mental seperti lembam

Saraf dan otot saraf

Peniruan pertuturan yang salah semasa proses pembelajaran

Psikologi dan emosi neurois

Kecacatan dan keadaan kesihatan yang tidak sempurna boleh

menimbulkan tanda- tanda gagap. Ia di sebabkan ketidakseimbangan daya agresif

dan sensitif. Agresif yang melampau akan menyebabkan kanak kanak berasa

tegang, cemas dan terlampau aktif . Keadaan ini akan menimbulkan pertuturan

yang gagap, terutamanya apabila pengaliran idea yang terlalu cepat untuk

disamakan dengan mekanisma pertuturan.

Selain itu, kanak-kanak terencat mental pula akan menjadi gagap kerana

tidak berupaya membentuk konsep bahasa. Oleh itu, kanak- kanak ini sukar untuk

mengeluarkan idea atau konsep untuk bertutur dengan baik .

Gagap juga boleh disebabkan oleh otot saraf yang tidak selaras dengan

korteks otak- otak di saraf motor. Oleh itu, jika seseorang yang mahir dengan

penggunaan tangan kiri, boleh menjadi gagap jika dipaksa menggunakan tangan

kanan untuk menulis atau membuat sebarang kerja menggunakan tangan

kanan.Gagap juga berpunca dari peniruan pertuturan-pertuturan yang salah

11

semasa dalam proses pembelajaran. Jika tanda-tanda dapat dikenali dengan segera

masalah ini boleh diatasi dengan latihan pertuturan yang betul.

Kanak-kanak yang pemalu atau rasa terasing daripada keluarga sukar

bergaul dengan kanak kanak lain. Mereka akan lebih sensitif atau gugup bertutur

dan keadaan ini akan membentuk rasa rendah diri kanak-kanak itu sendiri.

Dengan itu , sesetengah gagap yang timbul ialah akibat daripada tidak

mempunyai keyakinan untuk bertutur dengan baik, terutamanyan bertutur dengan

orang asing baginya, tetapi kanak-kanak ini dapat pula bertutur dengan orang

yang rapat yang dengannya.

2.91 Kelewatan bertutur

Bangss (1968) mendefinisikan kelewatan bertutur sebagai perkembangan

pertuturan yang berlaku pada kadar yang lambat dari normal dan kebolehan

bertutur tidak sesuai dengan umur sebenar .Oleh itu kanak-kanak yang mengalami

kelewatan bertutur ialah kanak- kanak yang mempunyai pencapaian pertuturan

yang rendah daripada kanak-kanak yang sebaya dengannya.

Oleh itu, kanak-kanak yang mengalami kelewatan bertutur sering

dianggap sebagai keanak-anakan, mereka sering dihalang untuk bergaul dengan

kawan-kawan sebaya . Keadaan ini akan, menyebabkan kanak-kanak ini terus

ketinggalan bukan sahaja dari segi bahasa tetapi juga dari segi sosiol dan

kemahiran fizikal. Pada peringkat persekolahan pula, kemungkinan pada

peringkat akademik kanak-kanak ini seperti ketinggalan dan tidak berkebolehan

untuk menyesuaikan diri dengan rakan sebaya .Secara tidak langsung kanak-

kanak itu berasa rendah diri dan rasa benci untuk ke sekolah. Ia boleh

mempengaruhinya dalam bidang akademik.

12

MASALAH BAHASA

Terdapat beberapa punca yang boleh menyebabkan masalah bahasa

dikalangan kanak-kanak seperti kurang pendengaran, kerencatan

mental, ,ketidakseimbangan kelenjar, kesilapan dalam fungsi otak dan alam

sekeliling.

2. Punca- punca utamanya ialah:

Lembam yang akan menyebabkan kanak-kanak tidak berupaya untuk belajar

dengan kawan kawan rakan sebaya yang mempuyai kecerdasan yang normal.

Kekurangan motivasi kerana kanak-kanak tidak dianggap dapat berbahasa

dengan sempurna secara semula jadi dengan orang di sekelilingnya.

Galakan daripada ibu bapa yang menggalakan anak-anak berbahasa

dengan bahasa kanak-kanak iaitu penggunaan bahasa yang tidak mempunyai

struktur ayat yang tidak sempurna, pilihan kata atau susunan ayat yang tidak

lengkap atau sebutan yang sukar difahami. Contohnya, adik nak makan nasyi’

iaitu yang bermaksud adik nak makan nasi . Ini kerana mereka menganggap

bahasa kanak-kanak ialah sesuatu yang boleh dijadikan jenaka dan

menyeronokan.

Gagal untuk merangsang kanak-kanak untuk berbahasa.

Afasia -ia digunakan untuk menerangkan tentang individu yang tidak

mempunyai pertuturan dan bahasa akibat dari kecederaan otak atau keadaan

semasa lahir. Ia terbahagi kepada tiga:

Kanak-kanak yang tidak dapat meluahkan idea melalui perkataan.

Kanak-kanak yang gagal untuk memahami simbol dan bahasa.

Kanak-kanak yang tidak berupaya menggunakan simbol atau perkataan kerana masalah kelupaan.

13

2.1 Sumbing

Kecacatan ini adalah disebabkan oleh kegagalan di antara tulang dan tisu

lelangit janin untuk bercantum selepas 13 minggu dalam kandungan. Sumbing

boleh berlaku samada di bahagian bibir atau lelangit. Kekerapannya berlaku

sumbing di kalangan kanak-kanak ialah 1: 750 bagi setiap kelahiran yang hidup

dan ia kerap berlaku pada kanak-kanak lelaki daripada perempuan.

2.2 Permasalahan bahasa yang berkait dengan Kerencatan Mental

Masalah bahasa yang disebabkan oleh kerencatan mental dapat dikenali

melalui kelewatan bertutur dan mengalami perkembangan bahasa yang lambat.

Beberapa ciri kanak-kanak cacat pertuturan yang disebabkan oleh kerencatan

otak:

Pencapaian bertutur secara asasnya sama seperti kanak-kanak lembam

Kanak-kanak ini mempunyai pencapaian bahasa yang rendah jika

dibandingkan dengan umur kronologikal.

Kelambatan untuk memahami atau mengeluarkan bahasa kerana sukar

untuk mengingat.

Kanak-kanak ini tidak dapat membentuk tatabahasa di dalam

pertuturannya seperti kanak-kanak normal.

2.3 Kecatatan bahasa yang Disebabkan Kurang Pendengaran :

Kurang pendengaran menyebabkan kelewatan bertutur atau kanak-kanak

yang mempunyai pertuturan yang tidak sempurna. Kesukaran untuk mendengar

disebabkan oleh sistem saraf tunjang yang berpunca dari kemalangan,

kecederaaan dan penyakit atau semulajadi semasa lahir.

14

3. CIRI-CIRI FIZIKAL, KOGNITIF DAN EMOSI

15

Fizikalo Secara umumnya, adalah pergerakan lokomotor dan masalah koordinasi motor

halus.

Kognitifo Daya ingatan, perhatian dan kefahaman.

o Daya bertindak.

o Daya taakulan.

o Keupayaan mental berlebihan

Sosialo Adalah perhubungan antara individu dengan individu dalam menjalani

kehidupan sehari-hari.

MASALAH PERTUTURAN

CIRI-CIRI FIZIKAL :

BULAN / UMUR PERINGKAT

Perkembangan Pra-fonologi

0-6 minggu pertama

Pada peringkat reflexive – tindak

balas terhadap bunyi.

6 minggu- 4 bulan Ketawa dan cooing

5-7 bulan Bermain dengan bunyi-bunyi vokal

dan konsonan babbling.

Mengenali bunyi- ibu, orang lain

6-10 bulan Mengulangi dan kerap bemain

dengan vokal / konsonan.

Mula memaling dan mencari punca

bunyi.

9-12 bulan Menghasilkan bunyi yang tidak

bermakna.

Bunyi yang mempunyai intonasi

16

Cuba mendengar bunyi yang

didengar

Pra- Pengenalan Fonologi

12-20 bulan

Mula menghasilkan bunyi yang

rendah yang bermakna.

Mula menunjukkan ciri-ciri yang

tersendiri dari segi :

Bunyi yang dihasilkan

Cubaan menggunakan perkataan

(Sebutan sering tidak lengkap dan

melakukan kesilapan fonetik /

fonologi)

Pengenalan Sistem Fonologi

24-36 bulan

Menggabungklan dua perkataan:

‘mama’ @ ‘papa’

Mula bertanya mana? Di mana?

Mula mempelajari ‘gaya’ bahasa

yang mudah

Perlahan-lahan memahami bunyi-

bunyi bahasa

36 bulan- 7 tahun Penggunaan bahasa / pertuturan

yang aktif

Proses fonologi berkembang

Bunyi sebutan masih tidak lengkap,

tidak menggunakan konsonan,

sebutan tidak lengkap dll.

7 tahun ke atas Kemahiran fonologi – dalam

menggunakan sebutan ayat yang

lengkap dan komplek

Perubahan vokal dan kawalan

intonasi dll.

Perkembangan pertuturan dipengaruhi oleh kematangan alat

pertuturan,perkembangan intelek, mental,umur kanak kanak dan alam

17

sekitarnya.Menurut Hurlock(1978),perkembangan pertuturan yang normal

mengikut umur ialah seperti berikut;-

UmurCiri ciri umum pertuturan Bil

perkataan

1-3 bulan

Menangis,merengek dan mengeluarkan bunyi secara rawak

-

4-6 bulan

Merepek dan mengeluarkan bunyi untuk membalas pertuturan orang lain

-

7-11bulan

Lidah bergerak mengikut suara, mengeluarkan rangkaian bunyi perkataan secara berulang ulanng

-

12 bulanMula mengeluarkan perkataan pertuturan 1-3

18 bulan Ayat mengandungi satu perkataan,istilah istilah ditentukan seperti mama papa

18-22

2 Tahun

Ayat yang terdiri daripada dua perkataan yang ,dianggap sempurna kerana mengandungi nama am dan perbuatan

270-300

2.5 tahun

Ayat yang terdiri daripada tiga perkataan ;pertuturan telegrafik

450

3 tahunPenggunaan ayat aktif ringkas yang difahami untuk bercerita kepada orang lain

900

3.5tahun

Pembentukan tatabahasa yang meluas, meluahkan konsep dengan perkataan dan ayat yang mengandungi 4-5 perkataan

1200

4 TahunPenggunaan pertuturan mulut yang berlebihan ; pertuturan dari imiginasi

1500

5 tahunMempunyai sinteks yang sempurna dan komplek; penggunaan pertuturan yang komplek bercerita

1800

6 tahunPertuturan yang sofisikated;mahir menggunakan pertuturan tatabasa untuk berlajar dan membaca

2000

CIRI-CIRI KOGNITIF

1. Keadaan Mental dan Fizikal seperti Lembam

18

Masalah Pertuturan juga mempengaruhi keadaan mental iaitu lembam.

Masalah ini disebabkan ia berkait-rapat dengan keupayaan pemikiran

seseorang itu meluahkan sesuatu sama ada secara rasional ataupun ada

masalah tertentu.

Di samping itu, lembam mempunyai IQ antara 75-90 . Keadaan ini

berlaku antara lingkungan normal dan moron. Seseorang itu tidak akan

mengikuti pembelajaran dan mempunyai cara-cara tertentu serta sukar bagi

menyesuaikan diri di sekolah.

2. Kekurangan Rangsangan

Kekurangan rangsangan sama ada daripada ahli keluarga, ibu bapa, sanak-

saudara juga akan menyebabkan seseorang itu terasa dirinya terasing dan

rendah diri. Dengan cara sedemikian, mereka menjadi kurang bercakap dan

keupayaan serta perkembangan untuk bertutur secara lancar menjadi semakin

rendah.

3. Kurang Memberi Tumpuan Percakapan

Seseorang yang menghadapi masalah pertuturan akan berkomunikasi

dengan tidak memberi penumpuan dengan apa yang diujarkan olehnya kepada

seseorang yang sedang berkomunikasi dengannya. Keadaan ini menyebabkan

idea atau topik yang diujarkan olehnya tidak dapat diterima oleh orang lain.

Keadaan ini wujud semasa pengeluaran suara dan gangguan di glotis. Ini

mentebabkan komunikasi terganggu.

CIRI-CIRI SOSIAL

1. Kecelaruan dalam Pertuturan

19

Ia melibatkan struktur / neorologi antaranya adalah ‘dysarthia’ dan

‘dyspraxia’ pada kanak-kanak yang mengalami celebral palsy dan celahan di

lelangit. Ia berpunca daripada organ seperti kecelaruan fungsi artikulasi /

fonologi. Keadaan ini telah menyababkan keupayaan untuk bersosial menjadi

tidak harmoni kerana pertuturan yang bercelaru dan menyebabkan kesukaran

untuk memahami.

2. Kecelaruan Suara

Kecelaruan dalam bersuara berkait-rapat dengan patologi dan alat vokal

organ. Ciri-cirinya seperti garau (hearsness), sempat (brathiness), sengau

(hypernesality) dan ketidaksesuaian suara sama ada terlalu lembut atau terlalu

kuat. Oleh hal demikian, komunikasi akan terjejas dan tidak stabil.

3. Bahasa yang Tidak Diperkembang

Kelambatan yang nyata dalam perbendaharaan kata, nahu yang perlu untuk di-

perkembang. Oleh kerana, perbendaharaan kata tidak dapat diperkembang, maka

ini akan menyempitkan kemahiran berkomunikasi sekaligus melambatkan proses

untuk berkomunikasi dengan baik.

4. Komunikasi Yang Tidak Stabil

Komunikasi yang tidak stabil merujuk kepada pertuturan yang mempunyai

nada yang tidak sempurna seperti turun naik nada suara. Contohnya, seseorang itu

menghidapi kelumpuhan di bahagian-bahagian mulut seperti celebral palsy atau

kecacatan sekeliling anggota selepas Apoplexy atau kemalangan.

5. Kurang Peluang Bertutur

20

Kurang peluang bertutur terutama bersama kawan-kawan dan masyarakat

menyebabkan peluang berkomunikasi dengan baik akan terjejas. Keadaan ini ia

tidak mengikut ‘cara’ dan ‘daerah’ pertuturan yang betul. Antaranya, bibir, gusi,

lelangit keras dan lelangit lembut merupakan bahagian ‘daerah sebutan’.

Contohnya, dalam menyebut cara sebutan ‘sengauan’ yang betul. Sengauan

dihasilkan dengan cara yang hampir sama dengan menurunkan lelangit lembut

untuk membolehkan udara keluar melalui rongga hidung. Semua bunyi sengau

yang dihasilkan ialah bersuara, iaitu dengan pita suara bergetar. Terdapat empat

konsonan yang terhasil daripada bunyi sengauan dan salah satu daripadanya ialah

Sengau bibir [m].

Terhasil apabila bibir bawah dirapatkan dengan bahagian bibir atas dan pada

masa yang sama lelangit lembut di turunkan. Udara akan dikeluarkan melalui

rongga hidung. Ini akan menjelaskan bahawa, jika seseorang itu menghadapi

masalah pertuturan dan jika ia tidak mempraktikkan, maka akan menyebabkan

gangguan dalam mengeluarkan suara.

21

MASALAH BAHASA

Ciri-ciri Fizikal

Dalam menyentuh ciri-ciri fizikal masalah bahasa, kami membuat

kesimpulan bahawa ia seakan-akan sama dengan Masalah Pertuturan. Dengan

demikian, kami merasakan ia tidak mempuyai banyak perbezaan.

22

Ciri-ciri Kognitif

Fungsi bahasa sebagai alat berkomunikasi memainkan peranan yang

sangat penting kepada manusia. Perolehan dan penguasaan bahasa bermula pada

peringkat kanak-kanak lagi. Jika berlaku kegagalan menguasai pembelajaran

bahasa yang disebabkan masalah-masalah kerencatan sama ada kerencatan akal,

masalah pendengaran, masalah penglihatan dan sebagainya secara berterusan, ini

akan menjejaskan pencapaian seseoarang pelajar tersebut.

Antara ciri-ciri kognitif ialah ;

1. Lemah Daya Pemikiran

Kanak-kanak di bawah kategori ini dikatakan mempunyai otak yang lemah.

Biasanya, kanak-kanak ini mempunyai darjah IQ lebih kurang 80-90 berdasarkan

‘normal curve’ dalam skala standford-Beneti, sedangkan kanak-kanak ini juga

sukar mengingati sesuatu, khususnya yang berkait-rapat dengan fakta dan

perangkaan. Mereka juga tidak dapat memberi penumpuan yang lama terhadap

sesuatu, lemah daya pengamatan yang dialami mereka berkemungkini berpunca

daripada penyakit yang dialami sejak kecil, demam panas atau kemlangan.

2. Kurang Keyakinan Diri

Bagi kanak-kanak yang berkeperluan khas yang menghidapi masalah

bahasa, mereka akan berasa kurang keyakinan diri, takut dan sukar untuk

berkomunikasi. Ini menjadikan mereka berasa rendah diri kerana merasakan

bahasa mereka bercelaru, takut diejek, dibuli dan sebagainya.

Di samping itu, dalam aspek pelajaran mereka tidak menunjukkan prestasi

dalam yang membanggakan , kecenderungan terhadap perkara yang diajar,

bermotivasi rendah dan sebagainya. Namun ini bukan menjadi masalah yang

membebankan kerana mereka perlu diberi pendidikan dan meringankan beban

mereka.

23

3.Ingatan

Ingatan mereka juga terganggu menjadikan mereka cepat lupa atau hilang

daya ingatan. Kegagalan mereka menguasai ingatan jangka pendek (Shoot-term

memory) menjadikan mereka tidak mampu mengingati sesuatu dengan baik.

Meskipun, diberikan dengan aktiviti latih-tubi, mereka masih tidak mampu

mengekalkan ingatan untuk satu tempoh tertentu.

24

Ciri-ciri Sosial

1. Sukar Mengawal Emosi

Kanak-kanak keperluan khas selalunya mempunyai emosi yang tidak stabil.

Ini memberikan masalah apabila seseoarang itu menjalinkan persahabatan dan

bergaul.Contohnya, adakalanya mereka menjadi periang dan kadang-kadang

menjadi seorang yang agresif. Selalunya, ia terjadi kepada kanak-kanak Autisme

yang selalunya gagal mengawal tindakan dalam satu-satu masa tertentu.Kanak-

kanak seperti ini sukar sesuatu konsep dan kesukaran dalam dalam membuat

perbezaan yang tepat terhadap sesuatu yang memerlukan pengamatan. Mereka

juga tidak boleh menghubungkan satu hal dengan satu hal yang lain.

2. Malu Berkomunikasi

Mereka juga malu untuk berkomunikasi kerana bahasa yang tidak sempurna.

Dengan demikian, mereka akan mengasingkan diri dan tidak mahu berkomunikasi

dan bersahbat.

25

4. LANGKAH PENCEGAHAN

Merujuk kepada masalah bahasa dan pertuturan dan bahasa, terdapat

pelbagai punca-punca yang menyebabkan kanak-kanak akan mengalami masalah

ini. Justeru, pelbagai pendekatan dan pencegahan perlu dilakukan bagi membantu

kanak-kanak yang mengalami masalah bahasa dan pertuturan. Antaranya ialah:

Tempatkan murid hampir dengan guru

Guru perlu menarik perhatian murid sebelum mulakan pengajaran

Percakapan dan arahan guru perlu terang dan jelas

Guru perlu mengulang arahan yang agak sukar difahami oleh murid

Murid digalakkan untuk bercakap

Jangan memaksa murid menghafal

Guna pendekatan komunikatif iaitu peranan guru menjadi kurang

manakala murid banyak berinteraksi

Teknik pemusatan pembelajaran murid

Teknik peniruan

Teknik modelling

Latih tubi

Pendekatan mainan

Guru tidak boleh tekankan murid dengan perkataan yang sukar

Guru memberi penerangan kepada ibu bapa supaya sentiasa gunakan

perkataan yang betul dan mudah.

Pengulangan bacaan

Menggunakan peluang persekitaran untuk menggalakkan pertuturan

Pastikan masa dan keadaan yang sesuai untuk perbualan yang panjang dan

spontan.

26

4.1 Peranan Guru

Di sini dapat dirumuskan bahawa langkah-langkah pencegahan untuk

kanak-kanak yang mengalami masalah bahasa dan pertuturan ialah dari segi

peranan guru itu sendiri dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Dalam

hal ini,guru amat penting dalam proses interaksi dengan murid-murid perlu

ditempatkan hampir dengan guru. Guru perlu menarik perhatian murid

sebelum memulakan sesuatu sesi pengajaran. Percakapan dan arahan guru

perlu terang dan jelas. Guru juga perlu selalu mengulang arahan yang agak

sukar difahami supaya murid dapat memahami perkara yang disebutkan oleh

guru. Dalam konteks ini, murid digalakkan untuk bercakap supaya mereka

dapat membiasakan diri dalam proses bahasa dan pertuturan. Namun, yang

penting murid jangan dipaksa untuk menghafal dan perlulah elakkan murid

daripada merasa tertekan.

Selain itu, guru perlu memastikan supaya murid-muridnya menggunakan

bahasa semasa proses berinteraksi. Dapat ditekankan di sini, murid perlulah

diajak berbual dan topik yang dibualkan itu mestilah berkaitan dengan

pengalaman murid tersebut. Langkah seterusnya ialah guru perlu memberi

pendekatan komunikatif semasa proses pengajaran dan pembelajaran. Dalam

hal ini, peranan guru menjadi kurang. Hal ini supaya murid banyak

berinteraksi .Melalui pendekatan komunikatif ini, murid-murid akan

mempunyai kecekapan untuk berkomunikasi. Di dalam aktiviti komunikatif

ini, aktiviti yang dirancang kepada kemahiran lisan iaitu

mendengar ,menyebut, bertutur, berbincang dan membentuknya di dalam

penulisan. Aktiviti ini bertujuan untuk mendedahkan kemahiran komunikasi

kepada murid-murid. Gerak kerja dijalankan di dalam kumpulan kecil dan

tidak mengasingkan murid-murid yang cerdas. Dengan ini, berlakulah

kerjasama iaitu murid-murid cerdas membantu murid-murid bermasalah.

Di samping itu, aktiviti peniruan juga boleh digunakan untuk

menggalakkan murid-murid bertutur contohnya, guru menunjukkan budak

27

sedang berlari sambil menyebut “Dia sedang berlari”. Seterusnya kanak-

kanak mungkin hanya menyebut “dia”.Guru terus mengulang perkataan

secara berkali-kali sehingga murid dapat menjawab dengan baik. Langkah

seterusnya adalah melalui aktiviti modeling iaitu guru memerlukan seorang

pembantu untuk membantunya sebagai model. Di sini model menunjukkan

gambar kepada kanak-kanak manakala murid-murid mendengar apa yang

dipertuturkan oleh model tersebut. Di sini murid-murid akan mendengar dan

mula berbahasa dan bertutur dengan baik. Dalam proses pengajaran dan

pembelajaran juga, penggunaan bahasa yang sukar perlu ditukar kepada

bahasa yang mudah untuk difahami, Murid-murid yang mengalami masalah

akan dapat berbahasa dengan baik apabila guru mula menggunakan bahasa

yang mudah dan senang difahami.

4.2 Peranan Ibu bapa

Di samping itu, peranan ibu bapa juga amat penting di dalam

penggunaan bahasa dan pertuturan. Di ruman ibu bapa memainkan peranan

yang penting dalam proses berinteraksi. Di sini ibu bapa memerlukan

penggunaan bahasa yang betul, mudah serta ringkas pada permulaannya.

Lama-kelamaan anak-anak dapat berbahasa dan bertutur dengan baik dan ini

memepengaruhi penggunaan bahasa yang baik oleh kanak-kanak. Ibu bapa

juga perlu melatih anak-anak supaya berkomunikasi dengan baik , supaya

anak-anak dapat menyesuaikan diri dengan penggunaan bahasa dan

pertuturan. Di sini, peranan ibu bapa itu sangat penting dalam penggunaan

bahasa yang betul seterusnya mempengaruhi pertuturan kanak-kanak.

28

4.3 Panduan atau langkah Pencegahan

Masalah artikulasi

Oleh kerana gangguan artikulasi memang berlaku kepada kanak-kanak

kecil,kematangan dan bimbingan tentang penyebutan perkataan dengan betul oleh

adalah mencukupi untuk mengatasi masaalah.Tumpuan hanya diperlukan kepada

kanak kanak yang menunjukan gangguan yang melampau .

Guru boleh mengajar kanak-kanak ini melalui latihan pendengaran,

stimulasi bunyi dan program pemulihan. Latihan pertuturan reaksi, minat kanak

kanak dan jumlah perkataan yang digunakan untuk bertutur bersama teman rakan

sebaya.

Eisesson dan Olgilvie (1976) mencadangkan tiga langkah yang boleh

digunakan untuk memperbaiki masalah artikulasi iaitu;-

Mengajar kanak kanak mengenal masalah artikulasi yang di hadapinya

dan melatih untuk menyebut perkataan dengan betul.

Mengajar penyebutan perkataan secara berangsingan suku kata dan dalam

bentuk perkataan.

Mengajar kanak kanak menggunakan bunyi yang betul dalam pertuturan.

4.4 Langkah Atau Panduan Pencegahan Masalah Gagap

West (1996) mencadangkan bahawa masalah gagap boleh dikurangkan melalui

beberapa cara iaitu;-

Psikonalisis

Khayalan mental untuk membentuk kebolehan mengambarkan sesuatu.

Latihan negatif iaitu menghilangkan gagap dengan menyedarkan

penutur tentang gagap yang dialami dan melatihnya bertutur dengan

sempurna.

29

Latihan penggunaan tangan yang mahir sama ada atau tangan kanan

atau kiri untuk menulis dan membaca supaya kelemahan atau

kelumpuhan otak dapat dipulihkan.

Masalah ini dapat diatasi daripada pakar pertuturan, ahli psikoterapi dan

ahli psikonalisis yang memberi latihan pertuturan,pembacaan dan imaginasi.

4.5 Agensi yang Memberi Perkhidmatan Kepada Kanak-kanak

Cacat Pertuturan

Di Malaysia, perkhidmatan terhadap kecatatan pertuturan masih lagi

berkurangan.Ia mungkin disebabkan oleh tanggapan segolongan besar

masyarakat yang merasakan bahawa masalah artikulasi, bunyi, gagap, sumbing,

dan kelewatan bertutur bukannya satu kecacatan tetapi masalah semulajadi yang

tidak boleh dipulihkan. Kecacatan kelumpuhan otak digolongkan ke dalam

kecacatan spastik.Dengan itu,hanya masalah pertuturan yang disebabkan oleh

kurang pendengaran yang digolongkan sebagai bisu. Dan pekak yang telah

mempunyai perkhidmatan tertentu.

Biasanya, kanak-kanak yang bisu dan pekak boleh mendapatkan

perkhidmatan latihan pertuturan di Bahagian Pediatrik, Fakulti Perubatan,

Universiti Kebangsaan Malaysia dan klinik-klinik swasta. Jika dibandingkan

dengan kanak-kanak bisu dan pekak yang di anggarkan oleh Baharudin dan

Shaharudin (1958) kanak-kanak yang berumur di antara 0-6 tahun iaitu seramai

3,902 orang yang meningkat pada hari ini,tentunya perkhimatan yang ada

sekarang ini tidak mencukupi.Ini berlaku,terutamanya apabila pekhidmatan yang

diberikan oleh klinik swasta mengenakan bayaran yang mahal, hanya kanak-

kanak daripada keluarga kelas atasan sahaja yang mampu untuk mendapat

perhidmatan ini.

30

Untuk mendapatkan perkhimatan pendidikan yang formal pula, kanak-

kanak ini akan ditempatkan di sekolah khas, kanak-kanak bisu dan pekak atau

kelas pencantuman iaitu sekolah biasa yang mempunyi kelas dan guru khas yang

boleh mengajar kanak-kanak ini seperti kanak-kanak lain.

4.6 Doktor

Lazimnya, doktor bedah akan membetulkan bibir sumbing dalam

lingkungan usia tiga bulan dan akan melakukan pembedahan rekonstruktif

terhadap rabit lelangit apabila bayi meningkat usia sembilan bulan. Walaupun

terdapat perbezaan pendapat di antara pakar -pakar bedah tentang masa yang

paling sesuai untuk melakukan pembedahan, dalam keadaan -keadaan tertentu

seperti sindrom pierre robin misalnya, pembedahan rekonstuktif ke atas rabit

lelangit mungkin dilakukan lebih lewat daripada itu. Dalam keadaan ini,

bahagian dagu sianak terbentuk terlalau kecil sehingga kerap menyekat saluran

pernafasannya. Dia juga mengalami masalah sukar untuk bernafas dan sukar

menyusu. Keadaan ini sering memerlukan rawatan intensif dari peringkat awal

kelahiran bayi.

Pertuturan si anak lazimnya akan kedengaran sengau. Rabit lelangit juga

menjejaskan fungsi tiub eustachio yang menghubungkan bahagian mulut dengan

bahagian telinga. Akibatnya, cecair mudah bertakung di belakang dinding

telinganya. Ini akan menjejaskan pendengarannya. Dia perlu dirawat dengan ubat

-ubat tertentu atau melalui pembedahan kecil untuk mengeluarkan cecair tersebut.

Pakar kanak -kanak khususnya perlulah menjalankan penilaian yang

menyeluruh supaya kecacatan -kecacatan lain, jika ada, dapat dikesan. Daripada

penilaian ini, dapatlah program -program yang komprehensif dijalankan bagi

kanak -kanak ini. Khidmat pakar gigi juga penting dalam melatih kanak -kanak

itu bercakap tanpa nada sengau. Pakar telinga, hidung dan tekak pula adakalanya

perlu memberi rawatan kepada anak -anak ini jika pendengaran mereka kurang

baik akibat takungan cecair pekat dalam dinding telinga.

31

4.7 Patologis Pertuturan - Bahasa

kanak-kanak yang mempunyai masalah pertuturan atau bahasa juga perlu

berjumpa dengan pakar Patologis Pertuturan. Ini adalah untuk membantu

seseorang kanak-kanak tersebut supaya boleh menjalani yang sewajarnya dalam

kaedah-kaedah yang tertentu dalam membuka artikulasi untuk mengeluarkan

suara dan sekaligus dapat bercakap. Seseoarang pakar Patologis Pertuturan –

Bahasa bertanggungjawab untuk mencegah, mengenalpasti dan menilai masalah-

masalah pertuturan dan bahasa serta melakukan rehabitasi yang sewajarnya bagi

kanak-kanak dan dewasa yang mengalami masalah ini

32

RUMUSAN

Sebagai rumusannya, kanak-kanak yang mempunyai masalah dalam

pertuturan dan bahasa merupakan kanan-kanak yang bermasalah dalam

pengeluaran suara. Walau bagaimanapun, mereka boleh dibantu dari pelbagai

aspek. Kehilangan suara atau penyebutan perkataan akan tidak seimbang jika

rawatan yang hendak diberikan terlalu lambat atau kanak-kanak telah menjangkau

umur yang matang.

Oleh kerana negara kita mempunyai banyak tenaga-tenaga pakar yang

berkaliber, maka kanak-kanak atau sesiapa sahaja yang mempunyai masalah

dalam pertuturan dan bahasa akan memperolehi rawatan yang sewajarnya atau

pelbagai kaedah untuk merawat. Terutamanya kepada kanak-kanak supaya

mereka tidak ketinggalan jauh ke belakang dalam pelajaran. Contoh pakar-pakar

yang membantu adalah seperti doktor, patologis pertuturan, guru khas, pihak

Kebajikan Masyarakat dan sebagainya.

Dengan demikian, kanak-kanak yang bermasalah sebegini tidak

seharusnya dibebani dengan permasalahan mereka. Ini kerana, kita boleh mencari

pelbagai alternatif untuk membantu mereka. Ini sekaligus mewujudkan

masyarakat yang penyayang dan menyemai rasa bertanggungjawab sesama kita

walaupun pelbagai bangsa dan keturunan.

33

BIBLIOGRAFI

Heddle,W.G.;Brigance,W.N.;dan powell,V.M.1973,Patterns in Communication;A Guide

To Speech and Critical Listening.New York ; J.B.Lippincott Company.

Hurlock.E,B.1978.(ed. 6)Child Development.U.S.A.;.Mc Graw Hill

International Book Company.

Kirk,S.A. Galeher, J.J.1979.(ed .3) Educating Exceptional Child.

Boston:Hougton Mifflin Company.

Kirk.S,A,1962.U.S.A (ed.2).Educating Exceptional Child . Boston

Hougton Mifflin Company.

Rehabilition of the Handicapped in Malaya;A report of Social Survey conducted by the

The Federal Department of Social ofWellfare in Oktober 1958. Oleh Baharudin

Dan Shaharudin Haron ,”Situation of Chidren and and Youth in West Malaysia’

1970.

Shanker,U.1976.Exceptional Children.New Delhi.India :Sterling Pbublisher

Private Limited.

34