Kokurikulum adalah kegiatan berkumpulan di mana kegiatan yang dirancanglanjutan daripada proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah yang memberi peluang untuk menambah, mengukuh dan mengamalkan pengetahuan, kemahiran dannilai yang dipelajari di bilik darjah. Ia adalah wadah pembinaan jasmani, emosi danrohani selaras dengan matlamat Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang bertujuanmembentuk generasi yang seimbang. Justeru, merujuk surat Pekeliling Ikhtisas Bilangan!"#$ bertarikh % Januari "#$, setiap murid sama ada dari sekolah kerajaan atau bukan kerajaan diwajibkan mengambil sekurang&kurangnya satu akti'iti Pasukan BadanBeruniform, satu akti'iti persatuan atau kelab dan satu akti'iti sukan atau permainan.(atlamat utama pelaksanaan kokurikulum dalam pendidikan ialah untuk membantumerealisasikan Falsafah Pendidikan Kebangsaan dalam menyemai kesedaran kepadaagama dan kepercayaan kepada tuhan) menyeimbangkan perkembangan rohani, jasmani,intelek dan emosi) mengukuhkan perhubungan dan pergaulan dalam kalangan murid)membina dan meningkatkan minat dan bakat) membina dan meningkatkan disiplin)mewujudkan budayasekolah yang sihat) membina dan meningkatkan kerjasama) danmewujudkan sekolah berwatak.Kokurikulum memainkan peranan penting dalam pendidikan. *ntaranya ialahkepentingan dalam pemupukan sahsiah dan pembentukan perpaduan. Penyertaan murid sebagai generasi muda dan rakyat di negara ini dalam kokurikulum dapat menyemai perasaan muhibah, perpaduan, integrasi nasional dan menyemai nilai&nilai murni secaratidak langsung dan langsung semasa menyertai akti'iti&akti'iti tersebut. Ini adalahselaras dengan teras kedua dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan +PIPP, iaitu(embangunkan (odal Insan. (odal insan yang berkualiti merupakan aset utama negara bagi menentukan masa depan negara dan bangsa. Ia juga penting dalam pembentukankonsep -.atu (alaysia- yang mengutamakan perpaduan di kalangan rakyat (alaysiayang berbilang kaum.Penyertaan dalam akti'iti kokurikulum juga mampu meningkatkan tahap disiplin murid. Berdasarkan beberapa kajian, didapati bahawa akti'iti kokurikulum berupayamengurangkan masalah disiplin ke tahap yang minima. /amun, dalam usaha ini, guru&guru, ibu bapa dan masyarakat perlulah bekerjasama dan mempereratkan hubunganantara satu sama lain. Persepsi negatif terhadap pelaksanaan kokurikulum di sekolah juga perlu dikikis. Pihak sekolah dan para ibu bapa perlu lebih berfikiran terbuka terhadap pelaksanaan kokurikulum dalam pendidikan tanpa hanya mengutamakanakademik sahaja. Kokurikulum merupakan saluran yang menggalakkan perkembangan bakat, sifat kreati'iti, bakat dan potensi murid ke tahap yang maksimum.0erdapat pelbagai kelebihan dan kebaikan pelaksanaan kokurikulum dalam pendidikan. 1leh itu, pelaksanaannya perlulah dirancang dengan rapi dan dijalankandengan lebih serius oleh semua pihak. .egala kekangan dalam pelaksanaannya samaada dari segi latihan guru, kemudahan peralatan, infrastruktur, sokongan, kewangan dansebagainya perlu di atasi segera. Ini adalah penting supaya pelaksanaan kokurikulumdalam pendidikan dapat mencapai objektifnya dan berjaya melahirkan generasi yang berpendidikan tinggi serta bersahsiah mulia.Pendahuluan.istem pendidikan yang dilaksanakan di dalam sesebuah negara merupakan wadahuntuk mendidik anak&anak menjadi insan yang berjaya dan mengenali budaya sertaalam sekeliling serta untuk menyampaikan ideologi kebangsaan kepada masyarakatmelalui penerapan tentang kefahaman serta nilai2nilai positif untuk perpaduan kaumdalam kalangan generasi muda akan datang. Bagi menghasilkan satu sistem pendidikanseimbang dan sempurna, maka penekanan kepada kedua&dua aspek iaitu kurikulum dankokurikulum perlu dititikberatkan. Kokurikulum adalah penting untuk merealisasikankonsep pengetahuan, pengalaman dan kemahiran merentasi kurikulum di mana iamerangkumi akti'iti pendidikan jasmani, seni dan rekreasi, akti'iti sains dan teknologiserta akti'iti kumpulan dan sosial. .elaras dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan, bidang ini berupaya memberi peluang kepada murid untuk membina kekuatan jasmani,menguatkan keupayaan mental, membantu dalam kestabilan emosi seterusnya kepadakemantapan rohani dalam menerapkan nilai&nilai murni berlandaskan pegangan kepadaagama yang dianuti. Proses pembinaan indi'idu ini perlu berterusan danmenyeluruhtanpa ada pemisahan antara kurikulum dan kokurikulum +*b.*lim, %334) 0am 5eowKwai, %33,.Kepentingan kokurikulum dalam pendidikan telah ditekankan sejak dahululagi oleh para cendekiawan. Pada 6aman 7enaissance, 8ittoria da Feltre +9:#&44;,,seorang guru yang agung dan ahli kemanusiaan terkenal dari Itali telah menyuarakan bahawa pendidikan tidak akan lengkap sekiranya akti'iti praktikal seperti sukan dan permainan tidak dimuatkan ke dalam kurikulum sekolah. Pandangan itu dipersetujuidan diaplikasikan dalam pendidikan tahun demi tahun, cuma be6anya sejauh manaia dilaksanakan secara serius di sekolah&sekolah. olly +"#:, dalam .harifah +%333,, budaya sekolah ialah hasil daripadaindi'idu di sekolah yang berinteraksi, bagaimana mereka berkelakuan antara satusama lain dan harapan mereka untuk hidup harmoni antara satu sama lain. Budayasekolah mempunyai pengaruh yang kuat terhadap hidup warganya dari segi kemajuanakademik, sosial dan personal yang dicapai oleh indi'idu di sekolah. Pembudayaandi sekolah dilaksanakan menerusi kurikulum formal dan kurikulum tidak formal iaitukokurikulum. .ehubungan itu, budaya sekolah sihat akan melahirkan budaya sosialyang sihat di mana murid akan didedahkan kepada norma, nilai, simbol dan bahasayang mencorakkan masa depan mereka.Budaya sekolah yang sihat mampu mewujudkan satu identiti sekolah atau imejsekolah yang dikenali sebagai D.ekolah Berwatak-. .ekolah berwatak ialah satu imejsekolah yang dibangunkan oleh komuniti sesebuah sekolah itu. 7enihan dan 7enihan+""#, mendeAnisikan imej sekolah sebagai keseluruhan pandangan&pandangan yangsubjektif mengenai kualiti pembelajaran dan persekitaran sosial, perasaan kolektif yangterbina oleh masyarakat sebagai hasil daripada pemerhatian dan pengalaman terhadapsesebuah sekolah itu. *ntara contoh sekolah&sekolah berwatak seperti .( 0eknik,0eluk Intan mengetengahkan program.chool Interprisedan .(K .ultan *bdullah,=henderong Balai mengetengahkan projek (akmal .ains Pertanian.Pembentukan sebuah sekolah berwatak merupakan salah satu matlamat pelaksanaan kokurikulum di sekolah. .ekolah berwatak adalah sekolah yang cemerlang bukan bersandarkan kepada kehebatan murid dalam bidang akademik semata&mata tetapi juga dari segi perkembangan personaliti dan disiplin murid, merangkumi kebolehandalampelbagai bidang sampingan seperti kegiatan sukan, pasukan beruniform serta penonjolan sebarang bakat lain. (elalui kokurikulum, diharap pihak sekolah berjayamewujudkan imej sekolah yang sihat dan membanggakan agar menjadi contoh kepada pihak lain dan imej ini akan dapat dikekalkan oleh warganya.7umusan0erdapat pelbagai kelebihan dan kebaikan pelaksanaan kokurikulum dalam pendidikan.1leh itu, pelaksanaannya perlulah dirancang dengan rapi dan dijalankan denganlebih serius oleh semua pihak. .egala kekangan dalam pelaksanaannya sama adadari segi latihan guru, kemudahan peralatan, infrastruktur, sokongan, kewangan dansebagainya perlu di atasi segera. Ini adalah penting supaya pelaksanaan kokurikulumdalam pendidikan dapat mencapai objektifnya dan berjaya melahirkan generasi yang berpendidikan tinggi serta bersahsiah mulia. Justeru satu kajian yang bertajuk -PenilaianPelaksanaan Kokurikulum