Bab 4:Teori Teleologi

Disediakan oleh:

Nor Izzuddin Bin Norrahman

Pensyarah Pengurusan, Perbankan dan Kewangan Islam,

Kolej Astin, Puchong.

Kandungan…

• Pengenalan

• Teori Utilitarianisme

• Teori Egoisme

• Kesimpulan

Pengenalan

• Dalam sejarah etika, terdapat dua teoriutama:

– Teori Teleologi (Consequentialist Theory)

– Teori Deantologi (Non-Consequentialist Theory)

• Pada prinsip, teori ini bertentangan antarasatu sama lain.

• Teleologi berasal dari perkataan ‘telos’ yang bermaksud tujuan atau matlamat.

Sambungan…

• Teori ini MENILAI sesuatu perbuatan berdasarkankepada KESAN atau NILAI INSTRUMENTAL dariperbuatan tersebut.

• Sesuatu tindakan dianggap bermoral JIKA hasildan faedah perbuatan tersebut membawakepada kebaikan.

• Teori ini tidak melihat kepada perbuatanseseorang itu.

• Contoh: Ali merotan anaknya yang mencuridengan tujuan mendidik.

Sambungan…

• Ahli teleologi mempunyai pandangan berbezaterhadap apa yang dikatakan baik/jahat, dankepada siapa kebaikan itu ditujukan.

• Oleh itu, wujud pelbagai teori teleologiseperti:

– Teori Utilitarianisme

– Teori Egoisme

Teori Utilitarianisme

• Diperkenalkan oleh: Jeremy Bentham (1748-1832)

• Asal perkataan: Utility yang bermaksudberguna / berfaedah.

• Bentham menekankan bahawa hidup manusiadipengaruhi oleh kesakitan dan keseronokan.

• Manusia akan menjauhi kesakitan danmencari keseronokan.

Sambungan…

• Jadi, disebabkan manusia mencarikeseronokan, perbuatan itu dinilai bermoralmelalui perkara yang paling banyak membawakeseronokan.

• Bermoral / baik : perkara yang seronok

• Tidak bermoral / jahat : perkara yang memberikesakitan

Sambungan…

• Di dalam teori ini juga, kebahagiaan pihakmajoriti diutamakan berbanding pihak minoriti.

• Melakukan perkara yang tidak baik kepadagolongan minoriti juga adalah dibenarkan jikaianya untuk menyekat sesuatu yang buruk terjadikepada golongan majoriti.

• Contoh:– Menjatuhkan hukuman gantung kepada penjenayah

bagi mengelakkan kesan buruk pada masyarakatadalah dibenarkan.

Kaedah mengukur kesan perbuatan

• Bentham telah menghasilkan satu cara yangdinamakan ‘the hedonistic calculus’ untukmengukur jumlah kesakitan dan keseronokandaripada kesan perbuatan seseorang.

• Terdapat tujuh (7) elemen di dalam KalkulusHedonik.

Kalkulus HedonikBentham (Kalkulus Keseronokan)

Kedalaman (Intensity) Keseronokan yang dihasilkan oleh tindakan

Kelamaan (Duration) Jangka masa keseronokan

Kepastian (Certainty) Kepastian keseronokan yang akan berlaku

Kesegeraan(Propinquity)

Kesegeraan atau kelambatan dalam pengalaman bagikeseronokan

Kesedaran (Fecundity) Kecenderungan diikuti dengan lebih banyak keseronokan

Keberkesanan (Purity) Kecenderungan diikuti dengan lebih banyak kesengsaraan

Had (Extent) Bilangan orang yang mendapat faedahnya

(Sumber: Bentham, 1879)

Kritikan Teori Utilitarianisme

• Teori ini hanya MEMENTINGKAN KESAN SAHAJA

– Kesan sukar dijangka / diramal

– Manusia tidak dapat membuat penilaian denganbegitu baik – Ikut nafsu

• Manusia akan menyalahgunakan konsepmemberi faedah kepada majoriti.

– Mengatakan ia baik untuk majoriti tetapi sebaliknya.

• Peraturan moral akan kerap kali dilanggar supayamendapat keseronokan maksima.

Sambungan…

• Kelemahan kalkulus hendonik – Kesakitan dankeseronokan sukar dinilai (berbeza mengikutindividu)

• Definisi keseronokan berbeza di antara individu.• Keseronokan dan kesakitan sukar diukur• Tidak memberikan pertimbangan sewajarnya –

jika keseronokan majoriti melebihi kesakitanminoriti, dibolehkan.

• Keseronokan tidak boleh dibahagikan secara adilkepada majoriti.

Kesimpulan

• Teori utilitarianisme menekankan kepadakesan terhadap majoriti.

• Terdapat beberapa kritikan terhadap teori ini.

TAKE 5 !!!

Here we go again!

Baru nak cerita pasal BF

Che Din mula kelas balik

Teori Egoisme

• Maksud: teori yang menggangap sesuatu nilaiitu baik apabila ia menguntungkan diri sendiri(individu).

• Diasaskan oleh seorang warga Jerman, Friedrich Wilhelm Nietzshe (1844-1900).

• Menurut beliau: kemoralan ialah kepentingandiri, pemeliharan diri, mengasihi diri, kesedaran diri dan seumpamanya.

Sambungan…

• Beliau juga mengatakan manusia didorongoleh kehendak untuk berkuasa.

• Beliau merasakan kepercayaan kepada Tuhanakan menyusahkan hidup manusia.

• Selain agama, beliau mengkritik nilai moraltradisional kerana manusia mematuhi nilaimoral tersebut kerana kepentingan diri sahaja.

• Tidak percaya kepada tuhan ini melahirkanUbermensch (Overman atau Superman)

Kritikan…

• Jika konsep untuk berkuasa ini dijadikanukuran bagi nilai moral, ianya membenarkanorang yang lemah untuk ditindas bagimendapatkan kuasa tersebut.

• Konsep kekuasaan ini tidak menyatakanbentuk kekuasaan apakah yang perlu dimiliki.

• Sumber dunia yang terhad merupakankelemahan bagi konsep ini.