1. Modul 3: Punca dan Pencegahan Kemalangan dan Penyakit Pekerjaan

2. Pengenalan Dapat mengenalpasti bahaya di dalam kerja elektrik Menerangkan akibat-akibat oleh pendedahan daripada bahaya dan risiko tersebut 3. Kandungan kursus Penerangan kepada hazard/bahaya dan risiko Kategori bahaya Akibat-akibat pendedahan terhadap bahaya Latihan mengenalpasti bahaya 4. Definisi Hazard Status sumber atau situasi yang berpotensi mendatangkan kemudharatan dalam bentuk kecederaan atau penyakit kepada seseorang, kemusnahan harta benda, kemusnahan alam sekitar atau gabungan Bahaya Pendedahan relatif kepada hazard Risiko Gabungan kecenderungan berlakunya sesuatu kejadian berhazard dalam jangka masa atau keadaan tertentu dengan kadar keterukkan kecederaan atau kemusnahan kepada kesihatan seseorang, harta benda, alam sekitar atau gabungannya akibat dari peristiwa. 5. Definisi bagi jenis hazard Fizikal Bunyi, sinaran, pengudaraan, tegasan haba, pencahayaan, elektrik Kimia Racun serangga, pelarut dan logam berat Biologi Virus, bakteria dan parasit Ergomonik Perantaraan manusia dan mesin, kedudukan atau postiur kerja Psikososial Tekanan kerja, hubungan sesama pekerja di dalam organisasi, bekerja terlalu lama, kerja shif. 6. Punca hazard Manusia Peralatan Bahan Persekitaran Persekitaran Peralatan Manusia Bahan 7. Tugasan/aktiviti berisiko Bekerja di tempat tinggi Pemasangan talian dan kabel Kerja-kerja pembinaan menara Bekerja di dalam ruang terkurung Kerja panas Kerj a mengangkat beban berat dll 8. Hazard fizikal Tenaga elektrik ialah hazard yang Tidak kelihatan Tiada bau senyap Tenaga elektrik boleh mengalir menerusi bahan pengalir atau konduktor seperti Besi dan logam Air Tubuh manusia Bahan yang tidak dapat mengalir elektrik penebat seperti kayu, plastik, kaca dan getah 9. Hazard berkaitan elektrik Kejutan/renjatan elektrik Sentuhan langsung kepada pengalir bertenaga 50 V AU atau lebih Sentuhan tidak langsung dengan pengalir terdedah yang bertenaga semasa rosak. Pada keadaan normal, tidak membahayakan 10. Faktor mempengaruhi kejutan elektrik Rintangan Semakin rendah rintangan badan manusia, semakin besar potensi hazard kejutan elektrik berlaku Voltan Semakin tinggi voltan, semakin besar potensi hazard kejutan elektrik berlaku Voltan melebihi 50 V AU adalah membahaya Arus Semakin tinggi arus, semakin besar potensi hazard kejutan elektrik berlaku Arus melebihi 5 mA adalah membahaya Arus 10 mA boleh menghasilkan kejutan yang mencukupi untuk menghalang kawalan tubuh ke atas otot-otot 11. Kesan arus AU 50 Hz Nilai arus Kesan > 1 mA Tidak mengakibatkan sebarang kesan, (tahap ambang persepsi) 1-8 mA Memberikan kesan kejutan, tidak berapa menyakitkan dan kehilangan kawalan otot sementera 8-15 mA Kesan kejutan menyakitkan, hazard dapat dilepaskan dengan sendiri 15-20 mA Kesan kejutan menyakitkan, hazard tidak dapat dilepaskan dengan sendiri dan kehilangan kawalan otot 20-50 mA Menyakitkan; pengecutan yang teruk pada otot dan kesusahan untuk bernafas 100-200 mA Fibrilasi otot ventrikal (ventrikular fibrillation) iaitu suatu keadaan pada jantung boleh mengakibatkan kematian > 200 mA Kesan terbakar yang teruk dan pengecutan yang teruk pada otot sehingga menyebabkan otot pada dada menekan jantung dan menyebabkan jantung terhenti dalam tempoh masa kejutan 12. Sambungan Semakin lama pendedahan, semakin besar potensi berlakunya hazard kejutan elektrik Arus kejutan elektrik yang mengalir merentasi jantung adalah sangat berbahaya 13. Hazard elektrik Kelecuran Bersentuhan dengan pengalir yang hidup Pada titik kemasukan dan keluar arus elektrik yang mengalir menerusi badan Arus elektrik yang mengarka (contoh kilat) 14. Hazard elektrik Kelecuran Tenaga elektrik adalah punca biasa bagi kebanyakan kejadian kebakaran Punca bagi pencucuhan elektrik meliputi: Percikan di antara pengalir Arka perlepasan tenaga yang lebih besar Litar pintas litar elektrik Lebih beban Pendawaian lama dan mengalami kerosakan 15. Hazard elektrik Letupan Disebabkan oleh litar pintas atau percikan dari sambungan elektrikal Elektrik statik Kesan yang dihasilkan oleh cas elektrik yang terperangkap di dalam penebat, contoh: cas wujud dalam barangan tekstil seperti nylon dalam industri tekstil Elektrik statik boleh menjadi punca bahaya jika percikannya di dalam ruang udara mudah terbakar yang akan mengakibatkan petupan dan kebakaran cth: non-conductive floor mat dalam bilik tertutup 16. ELCB (DI PAPAN SUIS UTAMA) KABEL KE BUMI KABEL HIDUP SOKET LITAR LENGKAP TERBENTUK : ARUS MENGALIR BADAN MESIN PENYEDUT HABUK MENGALIRKAN ELEKTRIK Arus mengalir dari punca bekalan melalui peralatan elektrik dan menerusi tubuh manusia terus ke bumi. ARUS BOCOR KE BUMI 17. PENGUKURAN KETINGGIAN TALIAN LOKASI MANGSA DIJUMPAI KES KEMALANGAN ELEKTRIK MAUT DI KG NAM DAM, PENDANG, KEDAH Bahaya akibat elektrik 18. JENTUAI YANG TERLIBAT DALAM KEMALANGAN KES KEMALANGAN ELEKTRIK MAUT DI KG NAM DAM, PENDANG, KEDAH KESAN TERBAKAR PADA JENTUAI Bahaya akibat elektrik 19. LOKASI DIMANA KEJADIAN BERLAKU JENTUAI YANG TERLIBAT KES KEMALANGAN ELEKTRIK MAUT DI KG BATAS KABU, KODIANG, KEDAH Bahaya akibat elektrik 20. KESAN KEBAKARAN PADA JENTUAI SELEPAS KEMALANGAN KEADAAN MANGSA KES KEMALANGAN ELEKTRIK MAUT DI KG BATAS KABU, KODIANG, KEDAH Bahaya akibat elektrik 21. KERATAN AKHBAR KEMALANGAN FLASHOVER Bahaya akibat elektrik KES KEMALANGAN ELEKTRIK MAUT DI TIKAM BATU, KEDAH 22. LOKASI KEMALANGAN KESAN ARKA PADA JENTUAI Bahaya akibat elektrik KES KEMALANGAN ELEKTRIK MAUT DI TIKAM BATU, KEDAH 23. KES KEMALANGAN ELEKTRIK MAUT DI KOLAM JPS, ARAU, PERLIS Tempat di mana seorang kanak-kanak berumur 11 tahun terkena kejutan elektrik kebocoran arus pada peralatan elektrik Bahaya akibat elektrik 24. T E TEMPAT DI MANA SEORANG LELAKI TERKENA KEJUTAN ELEKTRIK Kes kemalangan maut di Kg Hutan Kampung Alor Setar Kedah. Bahaya akibat elektrik 25. Kelihatan satu lembar wayar kuprum terjuntai keluar dari terminal LIVE hampir menyentuh terminal EARTH Soket Alir Keluar buatan mangsa yang menjadi punca kejadian Kes kemalangan maut di Kg Hutan Kampung Alor Setar Kedah. Bahaya akibat elektrik 26. Kes kemalangan maut di Kg Hutan Kampung Alor Setar Kedah. Bahaya akibat elektrik 27. KES (1991) - MAUT TEMPAT - PEKAN PAHANG MANGSA - LELAKI BERUSIA 36 TAHUN MANGSA TERKENA RENJATAN ELEKTRIK SEMASA MENGGUNAKAN GRINDER BAGI MENGIKIS CAT PADA SEBUAH BOT APABILA DIBUAT PEMERIKSAAN DIDAPATI MANGSA TELAH MEMBUAT PENYAMBUNGAN YANG SALAH PADA PALAM KUASA TIGA PIN DI GRINDER TERSEBUT DI MANA WAYAR HIDUP DISAMBUNG PADA PUNCA NEUTRAL DAN WAYAR BUMI DISAMBUNG PADA PUNCA HIDUP. OLEH KERANA ITU SELURUH BADAN GRINDER TERSEBUT BERADA DALAM KEADAAN ON. Kesan Terbakarwayar bumi wayar hidup arus bocor mengalir ke rangka/badan alat wayar neutral KEJUTAN ELEKTRIK SECARA TIDAK LANGSUNG: Bahaya akibat elektrik 28. Membaiki sendiri peralatan elektrik Bahaya akibat elektrik 29. Membuat penyambungan sendiri- sambungan haram Bahaya akibat elektrik 30. Membuat penyambungan haram Bahaya akibat elektrik 31. PUNCA ARUS MASUK ARUS KELUAR KE BUMI Bahaya akibat elektrik 32. KEJUTAN ELEKTRIK DISEBABKAN OLEH TALIAN DAN KEBOCORAN ARUS ELEKTIK BERHAMPIRAN TIANG ELEKTRIK Bahaya akibat elektrik 33. Hazard bekerja di tempat tinggi Seluruh dunia, dilaporkan labih 40,000 kecederaan dan kematian disebabkan terjatuh dari tempat tinggi 33 % dari kemalangan akibat jatuh menyebabkan kematian. Dalam industri pembinaan, merupakan punca utama kemalangan maut. Jenis kemalangan Pekerja terjatuh Tempat tinggi atau ke dalam lubang Terjatuh atau tersungkur 34. Sambungan Benda jatuh Menara atau tiang tumbang Tanah runtuh Perancah runtuh Benda atau peralatan(tool) jatuh ketika bekerja 35. Kerja di ruang terkurung Ruang terkurung (confined space) adalah suatu tempat yang boleh dimasuki pada tekanan udara biasa tetapi bukan direka untuk dihuni untuk jangkamasa yang lama, dan mempunyai laluan keluar/masuk yang sempit AHU Terowong Silo Menara sejuk Paip Lubang Lurang Sistem kumbahan tangki 36. Hazard di ruang terkurung Hazard kimia a) Gas atau wasap beracun b) Gas atau wasap yang terbakar Hazard Fizikal a) Pengudaraan seperti kekurangan oksigen atau berlebihan oksigen b) Radiasi 37. Hazard Ergonomik Hazard Ergonomik Hazard ergonomik berkaitan dengan ketidaksesuaian manusia dengan sekitaran kerjanya. Ia selalunya dikaitkan dengan kesilapan atau kelemahan rekabentuk kejuruteraan dan proses kerja memenuhi keperluan fisiologi dan psikologi manusia. Misalnya pekerjaan menaip dalam keadaan yang baik tidak ergonomik telah dibuktikan mampu mengakibatkan Tunnel Carpel Syndrome dan sakit belakang. Hazard Psikososial 38. Hazard Psikososial Hazard Psikososial Disebabkan oleh persekitaran contohnya tempat kerja Keadaan negatif yang menpengaruhi atau mendatangkan kesan negatif terhadap mangsa Contoh: gangguan seksual, tekanan kerja dll 39. Hazard Fizikal: Radiasi Kesan kepada kesihatan bergantung kepada dos sinaran Penyakit akibat radiasi: Kerosakan pada kulit dan mata Merosakan sum-sum tulang (bone marrow) Kanser paru-paru dan kulit Kerosakan genetik Kecacatan kepada kandungan 40. Tiga prinsip perlindungan dari sinaran: Tempoh Dedahan Jarak Dedahan Pedinding Hazard Fizikal: Radiasi 41. Hazard Fizikal : Kerja Panas Contoh Hazard Berkaitan Kerja Kimpalan/Pemotongan Besi Gas dan wasap (fume) berbahaya boleh menyebabkan kecederaan atau penyakit seperti oksida dari N2, Ozon. Suhu tinggi boleh membakar kulit dan menyebabkan kebakaran dan letupan Kejutan elektrik boleh membawa maut Sinaran panas/api boleh menyebabkan kebakaran dan arka pada mata bersambung 42. Sambungan Tangan yang berpeluh , cermin mata keselamatan yang kabur dan pening kepala boleh menyebabkan kemalangan Terbakar disebabkan sentuhan yang tidak sengaja Keadaan yang kurang selesa menyebabkan mudah marah dan terganggu dan ia menganggu daya fikir (mental alertness) yang akan menyebabkan kurang perhatian terhadap kerja dan menyebabkab kemalangan Tegasan haba, keletihan, strk, kekejangan dan melecur. 43. Hazard Fizikal: Kebakaran Empat Perkara Perlu Wujud Untuk Menyebabkan Kebakaran Bahan bakar Haba yang mendorong kenaikan suhu bahan tersebut kepada paras suhu pencucuhannya Oksigen yang mencukupi untuk menyebabkan pembakaran Tindakbalas luahaba(eksotermik) bahan-bahan tersebut. *nota: dengan menghapuskan salah satu empat elemen tersebut, maka kebakaran tidak akan berlaku atau api akan terpadam. bersambung 44. sambungan Oksigen, haba dan bahan bakar adalah pelengkap kepada `Segi Tiga Api Dengan kewujudan elemen yang keempat, iaitu tindakbalas kimia, proses kebakaran akan berulang secara berterusan yang disebut sebagai `Tetrahedron. Risiko kebakaran: Terhidu gas beracun Lemas akibat kekurangan oksigen Kelecuran terbakar 45. Hazard Fizikal: Bunyi Bising Bunyi yang tidak dikehendaki Satu bentuk tenaga Kesannya bergantung kepada: Kekuatan bunyi bising Tempoh pendedahan pada bunyi bising tersebut Kekerapan/frenkuensi Jenis bising (denyutan, berterusan) Diukur dalam unit decibels(dB) bersambung 46. Anggaran Umum Untuk Kebisingan Berkaitan Pekerjaan Bunyi roket berlepas 180 Bunyi enjin jet berlepas 140 Bunyi mesin gerudi pneumatik 119 Bunyi gergaji berantai 110 Bunyi gerudi tangan 98 Bunyi Bulldozer, penyembur cat 105 Bunyi penggosok pasir 93 Bunyi perbualan normal 60 Bunyi paling perlahan boleh didengari 0 Bunyi paling bising194 Bunyi tembakan 165 Bunyi siren Ambulans 120 Bunyi mesin gerudi Penghentak 114 Bunyi traktor 96 Bunyi pengering rambut/mesin rumput 90 Bunyi deringan telefon 80 Bunyi angin 30 * Pendedahan >85 boleh menyebabkan hilang pendengaran 47. sambungan Paras dBA PERNYATAAN