ANALISIS ARTIKEL

Berdasarkan artikel yang dipilih berkaitan dengan kebudayaan yang bertajuk Pengalaman dan keindahan Seni TeaterTradisi Melayu maka analisis dilakukan bagi mengkaji aspek tatabahasa yang terdapat didalamnya.Selain aspek kebudayaan terdapat juga aspek tatabahasa dalam artikel ini yang ingin dikaji.Walaubagaimanapun ,artikel ini membincangkan SeniTeater yang merupakan seni yang penampilannya adalah secara pementasan lansung untuk dipertontonkan, untuk dilihat dan disambut.Proses pengerjaannya mennghasilkan persembahannya menceritakan pengalaman, kisah benar atau daya rekaan semata-mata.Proses pengalaman itu dalam keadaan berterusan akan menimbulkan suatu rangsangan yang khusus, iaitu satu kesan kenikmatan yang istimewa.Dengan perspektif seperti ini, maka pengolahan artikel ini adalah untuk meninjau pengalaman dan keindahan seni teate tradisi Melayu.Dasar utama ialah pegangan bahawa seni teater ialah suatu bentuk seni yang tinggi nilai komunikatifnya.Maka dengan ini aspek tatabahasa yang ingin dikaji termasuklah penggunaan kata terbitan, kata ganda dan kata tugas yang digunakan dalam artikel ini.

KATA TERBITANKata terbitan adalah hasil daripada penggabungan kata dasar dengan imbuhan-imbuhan awalan, akhiran, apitan dan sisipan.

AwalanAwalan ialah imbuhan pada hadapan kata dasar bagi menghasilkan kata terbitan.Dalam bahasa Melayu, awalan boleh diimbuhkan pada golongan kata dasar yang terdiri daripada kata nama, kata kerja, dan kata adjektif.Dalam artikel ini terdapat beberapa kata terbitan awalan yang tergolong daripada kata nama, kata kerja dan kata adjektif antaranya ialah:

Kata dasarImbuhan awalanContoh penggunaanContoh yang terdapat dalam artikel

Kata namapeN- PeN+mudah=pemudah (bagi huruf bermula dengan m, n, ng, ny,r , l,dan w) peN+beli=pembeli (bagi huruf bermula dengan b, f, p dan v) peN+curi=pencuri (bagi huruf bermula dengan d, c, j, sy, z, t dan s) peN+gerak=penggerak (bagi huruf bermula dengan a, e, i, o, u, g, kh, dan h) peN+cap=pengecapPenyambutPenceritaPenggerakPembukaPengiringPenontonPenentuPenariPeningkahPemainPelakonPemuzikPelangganPenggiatPengusaha

pe-Pe+tunjuk=petunjukPe+sakit=pesakitPesertaPesilat

peR-peR+tapa=pertapapeR+asap=perasapPersembahPerbincangPeralatPersiapPerusaha

ke-Ke+hendak=kehendakKe+kasih=kekasihKeempatKetigaKeduaKehendak

Juru-Juru+bahasa=jurubahasaJuru+hias=juruhias-

Kata kerjameN- meN+masak=memasak (bagi huruf bermula dengan m, n, ng, ny,r , l,dan w) pegang=memegang (bagi huruf bermula dengan p, t, k, dan s) meN+dalam=mendalam (bagi huruf bermula dengan d, c, j, sy, z, t dan s) meN+beza=membeza (bagi huruf bermula dengan f, p, dan v) meN+genggam=menggengam (bagi huruf bermula dengan a, e, i, o, u, g, gh, kh, dan h)MengesanMembekuMenulisMembacaMemberiMengikutMengambilMendengarMengarahMemburuMengadapMenjemput

beR-beR+angka=berangkarenang+berenangBercorakBesertaBerakarBerkembangBersifatBertitikBernamaBerlaguBergilirBertamadunBermacamBeraneka

teR-teR+atur=teraturteR+rancang=terancangTermasukTerungkapTerbahagiTersebut

di- Di+tuduh=dituduhDikajiDibantuDiiringDirentangDiolah

Memper-Memper+cantik=mempercantikMempersoal

Diper-Diper+jelas=diperjelasDiperkukuhDipersembahDipertonton

Kata adjektifTer-Ter+baru=terbaruTertentuTergarapTermuatTerutama

Se-Se+baik=sebaikSesamaSelainSeumpama

AkhiranAkhiran ialah imbuhan yang ditambah pada bahagian akhir kata dasar.Akhiran dalam bahasa Melayu hanya wujud pada kata nama dan kata kerja.Dalam artikel ini terdapat beberapa kata terbitan akhiran yang tergolong daripada kata nama dan kata kerja antaranya ialah:

Kata dasarImbuhan akhiranContoh penggunaanContoh yang terdapat dalam artikel

Kata nama-an-ah-at-in-isme-man-wan-watiPakaianSultanahMuslimatMusliminNasionalismeBudimanUsahawanPeragawati

RekaanTarikanSaluranUngkapanLakonanDramatisanTindakanBulatanBangsawanDinamisme

Kata kerja-i-kan

IkutiSerahkanLaluiIringiSertaiKekalkanFikirkanBincangkan

ApitanApitan merupakan imbuhan yang ditambah pada bahagian awal dan akhir sesuatu kata dasar bagi membentuk kata terbitan.Apitan dalam bahasa Melayu termasuklah kata nama, kata kerjadan kata adjektif.

Dalam artikel ini terdapat beberapa kata terbitan apitan yang tergolong daripada kata nama, kata kerja dan kata adjektif antaranya ialah:

Kata dasarImbuhan apitanContoh penggunaanContoh yang terdapat dalam artikel

Kata namaKe-..-anKesihatanKepimpinanKenegaraanKelainanKemanusiaan

Pe-..-anPeragaanPerasaanPeragaan

Pel-..-anPelajaranPelbagaian

Pem-..-anPembuatanPemikiranPembangunanPembentukan

Pen-..-anPendakianPenampilanPendidikanPeningkatanPendedahan

Peng-..-anPenghidupanPengembanganPengurusanPengulangan

Penge-..-anPengebomanPengetahuan

Per-..-anPeraturanPerkembanganPersiapanPermulaan

Ber-..-anBerjatuhanBerterusan

Ber-..-kanBertilamkanBersenjatakanBerdasarkan

Di-..-iDidahuluiDisertai

Di-..-kanDipendamkanDibandingkanDimainkanDianjurkan

Diper-..-iDiperingati-

Diper-..-kanDiperlakukanDipersembahkanDipertunjukkanDipertimbangkan

Me-..-iMerasaiMemiliki

Me-..-kanMelakukanMemanipulasikanMewartakanMelakukan

Mem-..-iMembaikiMempunyaiMemahami

Mem-..-kanMembukakanMembuahkanMemanjangkanMemendekkan

Memper-..-iMemperingati-

Memper-..-kanMemperlakukanMempertingkatkan

Men-..-iMenderhakaiMentepati

Men-..kanMenjatuhkanMensejatikanMenimbulkanMenentukan

Meng-..-iMenghargaiMengepalaiMengandungiMenguasaiMengiringi

Meng-..-kanMenghapuskanMengekspresikanMengertikanMenggabungkanMengadakan

Menge-..-kan

Mengelapkan

Mengesahkan

Kata adjektifKe-..-anKemelayuanKeinggerisanKesejatianKekhasanKekhususanKesejagatanKemudahan

Sisipan Sisipan adalah imbuhan yang disisipkan antara unsur dalam kata dasar.Bentuk sisipan tidak banyak dan hanya wujud pada kata nama dan kata adjektif. Dalam artikel ini terdapat beberapa kata terbitan sisipan yang tergolong daripada kata nama dan kata adjektif antaranya ialah:

Kata dasarImbuhan sisipanContohpenggunaanContoh yang terdapat dalam artikel

Kata nama-el--em--er-TelunjukKemuncupSerabut

-tiada-

Kata adjektif-el--em--er--in-

GelembungSemerbakGerigiSinambung -tiada-

KATA GANDAKata dasar yang mempunyai proses pengulangan akan menghasilkan bentuk kata ganda.Proses pengulangan ini berlaku dalam dua cara iaitu yang melibatkan seluruh kata dasar dan juga sebahagian kata dasar. Dalam artikel ini terdapat beberapa kata ganda antaranya ialah:

Jenis kata gandaContoh penggunaanContoh yang terdapat dalam artikel

Penggandaan penuhCantik-cantik, jalan-jalanJenis-jenisGaya-gayaOrang-orangPengkaji-pengkajiRaja-rajaPatung-patungDayang-dayangBahan-bahanAhli-ahli

Penggandaan separaSesiku, lelangit, jejari, benci-membenci, gaduh-bergaduhanSemata-mataKetiga-tiga

Penggandaan berentak

Pengulangan vokal:Lauk-pauk, selok-belok-

Pengulangan konsanan:Gopoh-gapah, huru-haraDewa-dewiTindak-tanduk

Berentak bebas:Lintang-pukang, tungkus-lumusSahabat-handaiSosio-budaya

KATA TUGAS

Kata penyambung ayat

Perkataan yang bertugas menghubungkan dua atau lebih daripada dua binaan ayat.

Jenis kata hubungContoh Contoh ayat dan penggunaan kata hubung dalam artikel

Kata hubung gabunganLaluDanSerta TetapiAtausambil -Hasilnya lalu disambut, dan mendapat reaksi penonton-tidak mampu membaca atau menulis, tetapi masih mampu -nyanyian serta lakonan lengkap-pengiring atau peningkah

Kata hubung pancangan YangUntukBahawaSemogaKetikaTatkalaAgarKalauSetelahKeranaSupayaWalaupun

-konsep perubatan untuk penyakit lemah semangat.-tradisi pengubatan yang menghubungkan-walaupun pengisian sesuatu seni-bererti bahawa dengan adanya sesuatu bentuk seni -ini memang tepat kerana pembangunan- pada ketika itu seni teater-perlu dihuraikan agar berguna

Kata praklausaPerkataan yang berada di bahagian hadapan klausa yang bertugas untuk menimbulkan seruan, pertanyaan atau penerang pangkal klausa.

Jenis kata praklausaContoh Contoh penggunaan kata praklausa dalam artikel

Kata seruOhWahAduhNahEhAmboi Cis -tiada-

Kata tanya ApaBagaimanaBila SiapaMengapa Berapa

-Bagaimanakah kemungkinan kedudukan seni teater tradisi dalam pembangunan negara?-untuk apa berseni itu

Kata pembenarBenarBetulYa -yang baik dan yang benar untuk keperluan

Kata perintah JemputJanganSilaHarap TolongMinta -tiada-

Kata pangkal ayatAdapunSebermula SyahadanAlkisahMaka Hatta -maka pada ketika itu-maka dalam perbincangan ini

Kata prafrasaPerkataan yang terletak dibahagian hadapan frasa nama, frasa kerja dan frasa adjektif.

Jenis kata prafrasaContoh Contoh penggunaan kata prafrasa dalam artikel

Kata bantuKata bantu aspek: Pernah,sudah,telah,belum,sedang,masih,akan

-sudah mempunyai pengikut-ia pernah diberikan gelaran opera-seperti yang telah dinyatakan

Kata bantu ragam: Harus,hendak,mesti,boleh,dapat-dapat memberi sesuatu kepuasan-kita boleh membahagikannya

Kata penguat Penguat hadapan: Paling,terlalu,agak

-tiada-

Penguat belakang: Sekali,benar,nian

-tiada-

Penguat bebas: Sungguh,amat,sangat

-sangat bergantung kepada

Kata penegasHanyaLagiMemangJugaPunJua -Tok dalang juga tokoh pencerital-lebih penting lagi ialah data kreatif-hanya dapat berkembang

Kata nafiBukanTidak -untuk tidak ketinggalan-secara formal dan tidak formal

Kata pemeriIalahAdalah -dalam artikel ini ialah Seni Teater Melayu-seni teater ialah suatu bentuk seni yang tinggi-penyampaiannya adalah melalui seorang tukang cerita.

Kata arahAtasBawahTepi TengahBelakang DalamAntara

-dianjurkan di dalamnya dengan nilai-nilai-diolah dalam satu kapsul-antaranya ialah Wayang kulit, Mak Yong, Randai dan Bangsawan

Kata bilangan Bilangan tentu:dua,sepuluh-dalam empat bahagian -dua baris-panca indera yang lima

Bilangan tak tentu: beberapa,seluruh,sekalian-kelompok manusia -semua corak dan bentuk

Bilangan himpunan:bertin-tin,berhari-hari-bertingkat-tingkat kehidupan

Bilangan pisahan:Tiap-tiap,masing-masing,setiap-setiap lakonan disisip oleh suatu tarian

Bilangan pecahan:separuh,setengah,sepertiga

-tiada-

Kata sendi namaDi, ke, kepada, daripada, dari, untuk, dengan, oleh, tentang, terhadap, demi, sejak, seperti, bagai, umpama, laksana, sampai

-di bahagian -oleh fizikal-untuk mengenal manusia-seperti berikut-kepada seni teater-umpamanya bentuk rumah mesti pelbagai-daripada penyambut seni-oleh pengusahanya-dengan hasil karya

Kata pascakata

Perkataan yang terletak dibahagian belakang frasa kata yang ditambah dengan perkataan -nyaContoh:

Penekanan:sesungguhnya Pembendaan:lajunya

Jenis pascakataContoh yang terdapat dalam artikel

Penekanan Seumpamanya ContohnyaKemudiannya Lazimnya

Pembendaan Uniknya

24