akpk industri penasihat kewangan

BJMP 2033 (PRODUCTION AND OPERATIONS MANAGEMENT)

1.0 INDUSTRI KAUNSELING KEWANGAN

1.1 AKPK Sebagai Pakar Perunding Atau Penasihat Kewangan

Penasihat kewangan ialah salah satu daripada saranan di bawah Pelan Induk Sektor

Kewangan untuk menggalakkan pembangunan saluran pengagihan baru bagi produk

insurans hayat dan bagi meningkatkan profesionalisme dalam penjualan produk

insurans hayat.

Penasihat Kewangan merupakan kategori pengantara baru yang memiliki

kelayakan professional dan kepakaran khusus untuk member nasihat bebas kepada

individu mengenai pelbagai produk kewangan, termasuk insurans, bagi memenuhi

keperluan perancangan kewangan mereka. Penasihat kewangan mempunyai

peranan yang penting dalam menyediakan khidmat nasihat kewangan yang

menyuluruh kepada pengguna, terutamanya dalam aspek perlindungan insurans,

simpanan untuk pendidikan, perancangan persaraan dan pelaburan untuk masa

depan. Perkhidmatan yang disediakan oleh Penasihat Kewangan termasuk

menganalisisi keperluan perancangan kewangan seseorang individu atau isi rumah

yang berkaitan dengan produk insurans dan mengesyorkan jenis produk yang

sesuai, mendapatkan produk tersebur daripada penanggung insurans yang berlesen

atau mengaturkan kontrak insurans. Di samping produk insurans, mereka juga boleh

memberikan nasihat dan memasarkan produk kewangan lain kepada pelanggan,

tertakluk kepada mendapat kelulusan terlebih dahulu daripada pihak berkuasa yang

berkenaan.

1.2 AKPK Dalam Industri Perancangan Kewangan

Di peringkat awal pembangunannya, industri perancangan kewangan di Malaysia

akan dikawal dari segi fungsian, dengan pihak berkuasa masing-masing akan

bertanggungjawab mengawal selia aktiviti di bawah bidang kuasa mereka.

Berhubung dengan perkara ini, Penasihat Kewangan yang menyediakan nasihat

mengenai produk insurans akan berada di bawah skop Akta, dengan Bank sebagai

pengawal selia yang utama. Penasihat Kewangan akan tertakluk kepada keperluan

Suruhanjaya Sekuriti berkaitan dengan khidmat nasihat pelaburan, sekiranya

Penasihat Kewangan berhasrat menyediakan perkhidmatan sedemikian. Pendekatan

fungsian ini akan dikaji semula apabila industri perancangan kewangan telah

berkembang dari segi saiz dan skop aktiviti. Matlamat utama adalah untuk

1


membentuk rangka kerja pengawalseliaan secara berperingkat-peringkat yang akan

memudahkan pembangunan industri tersebut.

Seiring dengan konsep pendekatan pengawalseliaan yang menyeluruh, Bank

menggalakkan penubuhan organisasi pengawalseliaan kendiri yang tunggal (self-

regulatory organisation) untuk industri perancangan kewangan yang boleh

menyediakan dan menguatkuasakan satu set kod etika dan keperluan pematuhan

yang ketat bagi memastikan orang ramai diberi perkhidmatan secara profesional.

Untuk tujuan ini, Penasihat Kewangan yang ditubuhkan oleh MII, Persatuan

Kebangsaan Insuran Hayat dan Penasihat Kewangan Malaysia dan Persatuan

Insurans Hayat Malaysia, telah berusaha bersungguh-sungguh untuk menyelaraskan

pembentukan satu badan kebangsaan yang bertanggungjawab menyeragamkan

amalan perancangan kewangan. Badan ini dijangka menguatkuasakan satu set kod

etika yang ketat untuk mendukung imej profesional peserta industri dan

menggalakkan pembangunan dan kemajuan selanjutnya bagi golongan perancang

kewangan.

Satu siri jerayawara dan seminar akan dianjurkan oleh Penasihat Kewangan

bersama dengan persatuan lain yang berkaitan, ke seluruh Malaysia. Ini bertujuan

mewujudkan kesedaran orang ramai tentang kepentingan perancangan kewangan

dan untuk menggalakkan pertumbuhan dan pembangunan penasihat kewangan

yang dapat menyediakan pelbagai jenis perkhidmatan kewangan kepada pengguna.

Perkhidmatan Jumlah

Kaunseling 244,517

Pengurusan Kredit 99,347

Jadual 1 Jumlah Pelanggan Yang Mendapatkan Perkhidmatan Yang Ditawarkan oleh AKPK

2


60%

40%

Perkhidmatan AKPK

Kaunseling Pengurusan Kredit

Carta 1 Peratusan Pelanggan Yang Mendapatkan Perkhidmatan Yang Ditawarkan oleh

AKPK

Berdasarkan kepada Jadual 1 dan Carta 1 didapati bahawa statistik pelanggan yang datang

ke AKPK untuk mendapatkan perkhidmatan yang ditawarkan. Seramai 244,517 rakyat

Malaysia menjadikan AKPK sebagai tempat untuk mereka mendapatkan khidmat kaunseling

mengenai kewangan peribadi mereka dan seramai 99,347 orang terlibat dalam program

pengurusan hutang.

Antara faktor utama masalah kewangan yang dihadapi oleh mereka ialah kerana

perancangan kewangan yang lemah iaitu sebanyak 22.9%, kos perubatan yang tinggi

(18.3%), kegagalan atau kelembapan dalam perniagaan (15.25%) dan hilang kawalan

dalam penggunaan kad kredit (11.1%)

FAKTOR PERATUS (%)

Lemah dalam Perancangan Kewangan 22.9

Kos perubatan 18.3

Kegagalam dalam perniagaan 15.25

Hilang kawalan 11.1

Untuk itu, dalam menghadapi kenaikan harga barang dan perkhidmatan, rakyat Malaysia

perlu mengubah cara berbelanja dan gaya hidup ke arah kesederhanaan, menurut

Pengurus Besar Bahagian Perkhidmatan Korporat (AKPK), Azman Hasim. Beliau berkata

rakyat di negara ini perlu mengkaji semula corak perbelanjaan, selain berjimat-cermat bagi

3


mengelak pembaziran, mewujudkan dana kecemasan dan mengelak daripada membuat

pinjaman baru dan beliau juga menasihati dengan mengadakan bajet dengan

menyenaraikan pendapatan dan menolak setiap perbelanjaan yang perlu. Melaui senarai

bajet, pengguna dapat melihat kekurangan atau lebihan perbelanjaannya sekali gus boleh

menstruktur semula perbelanjaan dan mengubah perbelanjaan negatif kepada positif

supaya dapat membuat simpanan tambahan.

1.3 BIDANG UTAMA AKPK

Menurut hasil kajian kumpulan fokus yang telah AKPK adakan, kekurangan pengetahuan

dalam pengurusan kewangan peribadi merupakan sebab utama kebanyakan individu, tidak

kira tua atau muda, terjebak dalam masalah hutang yang tidak mampu mereka atasi.

Pengurusan kewangan yang tidak cekap hasil daripada kurangnya pemahaman tentang

prinsip asas kewangan adalah sebab utama individu terjerat dalam masalah ini. Cabaran

terbesar AKPK kini ialah penstrukturan suatu pendekatan yang boleh mencapai satu

masyarakat yang terdiri daripada berbilang bangsa dan tahap pengetahuan serta

latarbelakang sosioekonomi yang berlainan.

AKPK sedar bahawa bagi membendung masalah kewangan yang semakin serius di

kalangan rakyat, masyarakat umum perlu dididik menjadi celik wang; dan bagi menyokong

usaha ini, AKPK menyediakan jalan di mana rakyat boleh mendapatkan nasihat dan

kaunseling tentang hal-hal peribadi kewangan. Di samping itu, AKPK juga menyediakan

peluang kepada mereka yang dibelenggu hutang untuk memulih semula keadaan kewangan

mereka melalui perkhidmatan pengurusan kredit berstruktur AKPK.

4


2.0 AGENSI KAUNSELING DAN PENGURUSAN KREDIT (AKPK)

Latar Belakang AKPK

Pada tahun 2006 semasa ekonomi pada tahap mantap dengan kredit pengguna di bawah

kawalan, Bank Negara Malaysia telah mengambil langkah awal dengan menubuhkan Agensi

Kaunseling Dan Pengurusan Kredit, sebuah agensi yang kini memanfaatkan rakyat

Malaysia.

Penubuhan AKPK

Agensi Kaunseling Dan Pengurusan Kredit ditubuhkan sebagai sebahagian daripada Pelan

Induk Sektor Kewangan Bank Negara Malaysia (2000 - 2010), sebuah pelan 10 tahun yang

bertujuan memajukan dan merangsang sektor kewangan negara. AKPK ditempatkan untuk

menyediakan perkhidmatan kaunseling dan nasihat kewangan, pengurusan kredit dan

pendidikan kewangan bagi menolong rakyat Malaysia menguasai cara pengurusan

kewangan masing-masing. Di samping itu, AKPK berhasrat menolong semua individu yang

memerlukan perkhidmatannya supaya mereka bukan sahaja bertanggungjawab terhadap

kewangan sendiri, tetapi juga mencapai ketenangan hidup melalui penggunaan kredit

secara bijak.

2.1 Profil AKPK

Agensi Kaunseling Dan Pengurusan Kredit, atau biasanya dikenali sebagai AKPK, ialah

sebuah agensi yang ditubuhkan oleh Bank Negara Malaysia pada bulan April 2006 untuk

membantu individu menguasai situasi kewangan mereka dan mencapai ketenangan minda

hasil daripada penggunaan kredit secara bijak.

AKPK menawarkan kepada individu perkhidmatan berikut secara percuma :

Pendidikan kewangan tentang tanggungjawab penggunaan wang dan kemahiran

dalam pengurusan kredit

Kaunseling dan nasihat berkenaan pengurusan kewangan

Program pengurusan kredit untuk membantu pengguna menguasai semula

kewangan mereka.

5


2.1.1 MISI

Amalkan Pengurusan Kewangan Berhemat Sebagai Budaya Hidup.

2.1.2 VISI

AKPK ingin mewujudkan masyarakat yang bijak dari segi kewangan. AKPK juga

mahu diiktiraf sebagai pembekal pendidikan kewangan yang dipercayai kepada

pengguna dewasa serta menggalakkan pengurusan kewangan yang berhemat.

2.1.3 MATLAMAT

Matlamat AKPK ialah memastikan dengan proaktif bahawa warga Malaysia terus

berdaya tahan dan berhemah dalam menguruskan kewangan mereka.

2.1.4 LOGO AKPK

Logo AKPK mencerminkan

pengguna dan AKPK. Kombinasi cengkung biru (AKPK) dan kelabu (Pengguna)

melambangkan bimbingan dan bantuan AKPK agar pengguna melangkah keluar

daripada belenggu kewangan kepada pengurusan wang yang lebih mantap.

2.1.5 Lembaga Pengarah AKPK

AKPK ditadbir oleh ahli Lembaga Pengarah yang terdiri daripada pemimpin-

pemimpin mantap dan mempunyai banyak pengalaman dalam sektor awam dan

swasta. Ahli Lembaga Pengarah AKPK terdiri daripada:

6


Y. Bhg. Dato’ Mohd Hanif Bin Sher Mohamed (Pengerusi)D.P.S.N., D.S.M., P.K.T.

Encik Fazlur Rahman Bin KMM EbrahimPengarah

Encik Nik Hassan Bin Nik Mohd Amin

Pengarah

2.1.5.1 Pengurusan

7


i. Lembaga Pengurusan

Ketua Pegawai Eksekutif - Madam Koid Swee Lian

Pengurus Besar, Bahagian Perkhidmatan Korporat - Encik Azman

Hasim

Pengurus Besar, Bahagian Operasi - Puan Nor Fazleen Zakaria

ii. Ketua Bahagian

a) Bahagian Operasi

Jabatan Pendidikan Kewangan - Encik Mohd Adnan Anan Abdullah

Jabatan Operasi Cawangan - Encik Mansor Kesot @ Ali

Jabatan Perkhidmatan Pelanggan - Encik Gunasegaran Munusamy

b) Bahagian Perkhidmatan Korporat

Jabatan Perolehan & Administrasi - Encik Azwani Zam Abdul Rani

Jabatan Kewangan & Laporan- Encik Suzaidi Md Shaukat

Jabatan Komunikasi Korporat - Encik Mohamad Khalil Jamaldin

c) Jabatan Komplians dan Pengurusan Risiko - Encik Chan Kok Leong

d) Jabatan Sumber Manusia - Tiada

2.2 LOKASI OPERASI AKPK

Kuala Lumpur (Ibu Pejabat) Kuala Lumpur (Pejabat Kaunseling)

Tingkat 14, Bangunan TH Perdana Aras 8, Maju Junction Mall

1001 Jalan Sultan Ismail 1001 Jalan Sultan Ismail

50250 Kuala Lumpur 50250 Kuala Lumpur

Waktu Operasi: Tel: 603 2616 7766

Isnin hingga Jumaat Fax: 603 2616 7601

8:30 pagi hingga 5:30 petang

Untuk Permohonan Taklimat:

Aras 8, Maju Junction Mall

8


1001 Jalan Sultan Ismail

50250 Kuala Lumpur

Tel: 603 2616 7731 / 631 / 630

Fax: 603 2616 7601

Pulau Pinang Kuantan

Bangunan Bank Negara Malaysia G-02 Mahkota Square

27 Corner Light/Pitt Street Jalan Mahkota

10200 Penang 25000 Kuantan

Tel : 604 261 2246 Tel: 609 513 3190

Fax : 609 513 3255 Fax : 604 261 2243

Johor Bahru Kota Kinabalu

Bangunan Bank Negara Malaysia Bangunan Bank Negara Malaysia

Jalan Bukit Timbalan Jalan Lapan Belas

80720 Johor Bahru 88000 Kota Kinabalu

Tel: 607 221 0533 Tel: 6088 538 355

Fax: 6088 538 377 Fax: 607 221 0535

Ipoh Melaka

Unit B-2-1 Greentown Square Ground & Mezzanine Floor, No 179,

Jalan Dato' Seri Ahmad Said Bangunan Munshi Abdullah

30450 Ipoh Jalan Munshi Abdullah

Perak 75100 Melaka

Tel: 605 242 8319 Tel: 606 292 1238

Fax: 606 292 1251 Fax: 605 242 8452

Kuala Terengganu Kota Bharu

Bangunan Bank Negara Malaysia PT5, Ground Floor, Kota Indah,

Jalan Sultan Mohamad Jln Sultan Yahya Petra

21100 Kuala Terengganu 15200 Kota Bharu

9


Tel: 609 631 2797 Tel: 609 747 6968

Fax : 609 631 2801 Fax: 609 746 1085

Terengganu dan Kelantan:

Ahad hingga Khamis

8:30 pagi hingga 5:30 petang

Alor Setar Kuching

No 11, Ground Floor, Bangunan Bank Negara Malaysia

Jalan Persiaran Sultan Abdul Hamid, Jalan Satok

Kompleks Sultan Abdul Hamid, 93720 Kuching

05050 Alor Setar

Kedah Darul Aman

Tel: 604 771 5773 Tel: 6082 414 910

Fax : 604 771 5737 Fax: 6082 414 960

2.3 Perkhidmatan Yang Ditawarkan Oleh AKPK

AKPK kini telah berjaya merangka suatu pendekatan untuk mendidik masyarakat melalui 3

perkhidmatan: Pendidikan Kewangan, Kaunseling Kewangan dan Program Pengurusan

Kredit (DMP). Perkhidmatan AKPK adalah percuma dan disasarkan memenuhi permintaan

rakyat Malaysia untuk kaunseling dan nasihat kewangan. Sebagai pendidik dalam hal

kewangan, AKPK sangat menitikberatkan pembinaan satu masyarakat yang berdasarkan

pengetahuan pengurusan kewangan. AKPK akan berusaha untuk terus memperkenalkan

cara-cara inovatif untuk mempertingkatkan pengetahuan kewangan di kalangan pengguna

agar sentiasa berada di hadapan dari segi penyebaran pendidikan kewangan.

2.3.1 Pendidikan Kewangan

Pendidikan kredit dan kewangan merupakan jawapan bagi kebanyakan masalah kewangan

yang dihadapi di masa kini. Dengan itu, adalah menjadi matlamat AKPK untuk menyediakan

pelbagai perkhidmatan pendidikan yang dirangka khas untuk membantu para individu

supaya mereka dapat mengawal kedudukan kewangan mereka lalu mendapatkan

ketenangan daripada penggunaan kredit yang bijak.

AKPK juga menyediakan bahan-bahan pendidikan kewangan tentang penggunaan kredit

yang wajar dan pengurusan wang asas selain tip-tip berkaitan penggunaan kredit secara

10


lebih bertanggungjawab. Bagi perkhidmatan seperti ini agensi yang terlibat dikenakan

bayaran pendaftaran secara minima.

Program-program Pendidikan Kewangan AKPK adalah disasarkan kepada para

individu mahupun kumpulan* melalui pelbagai aktiviti, seperti: sesi-sesi taklimat dan

ucapan kepada:

o agensi-agensi kerajaan

o perbadanan/badan-badan korporat

o kolej dan universiti

pameran dan pameran bergerak

bengkel dan seminar

a) POWER!

Pengurusan Wang Ringgit Anda ialah program pendidikan kewangan praktikal yang

dikendalikan oleh Agensi Kaunseling dan Pengurusan Kredit (AKPK). POWER! direka

khas untuk memberikan anda pengetahuan asas kewangan dan cara pengurusannya

supaya anda lebih yakin dan boleh membuat keputusan Pengurusan kewangan secara

wajar.

PENGETAHUAN POWER!

11


POWER! terbuka kepada semua warga Malaysia berusia 18 tahun ke atas yang

ingin memperoleh pengetahuan kewangan secara praktikal dan kemahiran dalam

Pengurusan kewangan dan hutang peribadi.

Jika anda merancang untuk memohon kemudahan pinjaman atau kredit buat kali

pertama, POWER! akan memberikan orang ramai tip berguna untuk menguruskan

hutang secara efektif.

SESI POWER!

POWER! akan membantu anda menguruskan kewangan dan hutang dengan lebih baik

melalui 6 perkara praktikal tentang:

Pengurusan Aliran Tunai

Asas Meminjam

Penggunaan Kad Kredit Secara Bijak

Membeli Kereta

Membeli Rumah

Mengurus Hutang Anda

MANFAAT POWER!

Dengan POWER! Orang ramai akan dapat menguruskan aliran wang peribadi dengan

yakin dan dapat membuat keputusan Pengurusan kewangan dengan berhemat.

B) UNIVERSITI

i. Pengendorsan daripada Kementerian Pengajian Tinggi

Dalam usaha membantu golongan dewasa muda memahami tentang kewangan,

AKPKtelah bertemu dengan Y Bhg Dato’ Mustapa Mohamed pada Mac 2007,

Menteri Pengajian Tinggi pada masa itu. AKPKtelah diberi mandat untuk

menghasilkan modul Pengurusan Kewangan Peribadi (Personal Financial

Management atau PFM). Pihak AKPKkemudiannya telah mengemukakan modul

PFM tersebut kepada para timbalan canselor institusi pendidikan tinggi awam (IPTA).

Pada hujung 2008, 11 buah IPTA telah setuju untuk mengimplementasikan modul

tersebut.

ii. Kepentingan keperluan modul Pengurusan Kewangan Peribadi

(PFM)

12


Kebanyakan graduan mempunyai impian untuk mencapai kebebasan kewangan

tanpa menyedari komitmen kewangan yang terikat pada kerjaya mereka. Masalah ini

bertambah apabila mereka mencecah umur 30-an dan selepasnya– seperti yang

dinampakkan oleh ramai orang yang datang ke AKPK untuk meminta bantuan.

Bagi meluaskan usaha AKPK untuk mencipta dan memupuk kesedaran di kalangan

belia, AKPK telah menstruktur suatu program latihan untuk para pelatih yang bakal

mendidik mahasiswa-mahasiswi menggunakan modul PFM.

Mengembangkan Kandungan PFM

Modul PFM dicipta berdasarkan kes-kes sebenar

Ditulis dalam bentuk mudah, sebenar dan praktikal, modul ini akan membantu para

peserta lebih memahami situasi kewangan masing-masing

Bagi membantu mencapai visi tersebut, AKPK telah mereka bentuk suatu program untuk

para pelatih yang dikenali sebagai ToT (Training-of-Trainer) untuk melengkaPenasihat

Kewanganan para pelatih dari institusi pengajian tinggi, organisasi, dsb supaya mereka

berkebolehan menyampaikan kandungan buku terbitan AKPK, iaitu Celik Wang –

Pengurusan Wang Secara Bijak.

Pencapaian PFM Sehingga Kini

1. Telah bekerjasama dengan universiti/kolej untuk penerapan PFM sebagai suatu

kursus untuk para penuntut. Setakat tahun 2010, 32 buah universiti/kolej telah

meneraPenasihat Kewanganan modul PFM.

2. Sama pentingnya ialah program pelatih. AKPK telah berganding bahu dengan

universiti-universiti untuk memberi sumber dan latihan kepada fasilitator supaya

modul PFM dapat disampaikan kepada para pelajar dengan efektif. Sehingga kini,

AKPK telah melatih lebih daripada 600 fasilitator. Mereka telah pun mendidik lebih

100,000 para penuntut.

3. AKPK telah menyertai pelbagai acara yang terdiri daripada ekspo kerjaya, taklimat

dan ceramah untuk universiti di seluruh negara, demi mencapai beribu-ribu pelajar

dan pendidik.

4. Kerjasama antara AKPK dan Kementerian Pertahanan melalui Jabatan Latihan

Khidmat Negara (JLKN) membolehkan program PFM disampaikan kepada para

pelajar dalam lingkungan 17 hingga 25 tahun (lebih kurang 140,000 pelajar setiap

tahun) yang menyertai Program Latihan Khidmat Negara.

13


5. Pada tahun 2009, AKPK telah melancarkan buku Celik Wang (Money Sense dalam

versi Bahasa Inggeris) dan Money Sense edisi kedua. Pada tahun yang sama, AKPK

juga telah melancarkan versi Braille.

6. November 2010 – Program PFM AKPK berjaya mendapat perakuan daripada MQA

yang membolehkan PFM menjadi kursus elektif atau sebahagian daripada ko-

kurikulum yang bernilai 1 jam kredit di institusi-institusi pengajian tinggi.

C) Pendidikan Kewangan di Tempat Kerja

Pendidikan Kewangan di Tempat Kerja membantu para pekerja mengurus segala aspek

kewangan mereka, dari penyediaan bajet dan pengurusan kredit kepada simpanan untuk

persaraan.

Didapati bahawa pekerja yang bergenggamkan pengetahuan kewangan lebih

bertanggungjawab terhadap keputusan kewangan mereka dan lebih proaktif serta yakin

apabila membuat keputusan kewangan. Mereka juga kurang mengalami tekanan di rumah

dan tempat kerja serta merupakan pekerja yang lebih produktif.

Realisasikan perubahan di dalam kehidupan para pekerja dan rakan sejawat anda; sertailah

program pendidikan kewangan di tempat kerja anda dengan bantuan AKPK.

AKPK sediakan:

Taklimat, ceramah, “workshop”, seminar, klinik pengurusan kewangan, kredit dan

pelan kewangan, dan sebagainya

Latihan korporat

Siri pengurusan kewangan yang berkonsePenasihat Kewanganan sesi pembelajaran

bersama makan tengah hari

Tip kewangan dan “newsletter”

D) Program Berlandaskan Komuniti

Program berlandaskan komuniti membuka jalan kepada rakyat yang “bukan di dalam sektor

pendidikan, pekerjaan atau latihan”. Di Malaysia, AKPK berganding bahu dengan pelbagai

organisasi dan persatuan yang tertumpu kepada komuniti. Usaha ini bertujuan menarik

minat terhadap program dan pendidikan kewangan yang direkabentuk khas untuk manfaat

masyarakat.

14


AKPK juga bekerjasama dengan Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) dalam

mengimplementasikan pelbagai program kesedaran kewangan. Antara program yang

dipersetujui ialah: (1) mengimplementasikan modul Pengurusan Kewangan Peribadi (PFM)

ke dalam kursus pra-perkahwinan, dan (2) mengadakan ceramah sebelum sembahyang

Jumaat yang menyentuh pelbagai topik tentang PFM dan kaitannya dengan ajaran Islam.

AKPK juga memberi latihan, pendidikan, perkhidmatan bantuan dan aktiviti kesedaran

kewangan kepada pusat-pusat agama dan komuniti, persatuan pengguna dan pertubuhan

bukan kerajaan (NGO).

E) Kaunseling Kewangan

Kebolehan mengurus wang dengan bijak merupakan suatu kemahiran yang penting supaya

orang ramai boleh berbelanja mengikut kemampuan masing-masing dan mencapai

matlamat kewangan sendiri. Orang ramai perlu mengawal kewangan sendiri meskipun tidak

mempunyai masalah kewangan. Cara orang ramai menggunakan wang pada hari ini akan

memberi kesan terhadap cara hidup pada masa akan datang. Tambahan lagi, terdapat

kemungkinan bagi orang ramai untuk menghadapi masalah kewangan akibat peristiwa di

luar kawalan seperti penyakit, kehilangan sumber pendapatan dan kecemasan keluarga.

Di AKPK, AKPK memberi kaunseling dan nasihat secara bersemuka tentang pengurusan

kewangan secara bijak – yang merangkumi penyediaan belanjawan, pengurusan wang serta

isu-isu berkenaan kredit. Perkhidmatan ini disediakan secara percuma untuk semua

individu. Sebagai alternatif, anda juga boleh mendapat bantuan dalam menguruskan

kewangan anda dengan mudah daripada sumber-sumber online AKPK.

3.0 MENGANALISIS KEKUATAN(S), KELEMAHAN (W), PELUANG(O) DAN ANCAMAN(T) SYARIKAT

Kebanyakan syarikat swasta, awam dan koperasi menggunakan pelbagai strategi bagi

melariskan sesuatu produk yang telah di keluarkan. Strategi yang di rancang secara

sistematik akan dapat menarik perhatian pelanggan untuk membeli dan menggunakan

produk dan perkhidmatan tersebut. Analisis SWOT adalah kaedah yang diguna pakai dalam

merumuskan strategi yang di jalankan bagi memaksimumkan kekuatan (Strengths) dan

peluang (Opportunities) serta meminimakan kelemahan (Weaknesses) dan ancaman

(Threats). Analisis SWOT juga membandingkan antara faktor luaran (peluang dan ancaman)

dengan faktor dalaman (kekuatan dan kelemahan).

15


3.1 SWOT BAGI SYARIKAT PERKHIDMATAN AKPK:

KEKUATAN KELEMAHAN

Mendapat sokongan kewangan dari

kerajaan

Berjaya menyelesaikan masalah di

dalam setiap sesi yang di jalankan

Mempunyai tenaga kerja yang mahir

dan berpengalaman tinggi

Kedudukan strategik

Kurang pengiklanan di media masa

Tidak cekap dalam mengawal

masalah

Persaingan yang tinggi

Persepsi masyarakat terhadap AKPK

sendiri

Tindakan yang kurang berkesan

terhadap isu penyelesaian masalah

Tiada daya bersaing antara institusi

lain yang menjalankan aktiviti yang

sama.

PELUANG ANCAMAN

16


Penempatan cawangan di setiap

negeri dan strategik

Sokongan dari badan kerajaan

Kenalan dari media masa yang ramai

membolehkan promosi di buat secara

besar-besaran

Institusi Bank dan agensi NGO yang

mempunyai fungsi yang sama dalam

member khidmat nasihat

Sindeket penipuan yang

membuatkan AKPK di ragui oleh

pengguna

3.2 ISU SEMASA MENGENAI PERKHIDMATAN AKPK

Agensi Penipuan Kekurangan promosi

Persepsi Negatif Masyarakat

0

10

20

30

40

50

60

70

ANALISIS PARETO BERDASARKAN KEKERAPAN ISU PERKHIDMATAN AKPK

Peratusan

Rajah 2 : Carta Analisis Pareto

Berdasarkan analisis pareto diatas, terdapat tiga isu yang berkaitan dengan kekerapan isu

perkhidmatan AKPK. Isu persepsi negatif masyarakat merupakan peratusan yang tertinggi.

Isu yang hangat diperkatakan adalah:

Kes pertama adalah Pihak AKPK mempunyai persepsi yang salah terhadap minda

masyarakat yang menyangkakan perkhidmatan AKPK adalah suatu perkhidmatan yang di

perlukan bagi individu yang mempunyai hutang serta rekod yang tidak baik terhadap individu

itu sendiri. Perkhidmatan AKPK ini adalah satu khidmat nasihat dan kaunseling yang

diberikan kepada sesiapa sahaja yang memerlukan dengan matlamat membantu

17

KEK

ERA

PAN

MEN

GIK

UT

PER

ATU

SAN

ISU SEMASA


meringankan serta memperbaiki corak pengurusan hutang dan kewangan bagi seseorang

individu tersebut. Namun persepsi yang salah telah tertanam di dalam minda masyarakat

sehingga pihak AKPK terpaksa berusaha membuat promosi dan menubuhkan lebih banyak

cawangan bagi lokasi yang menjadi tumpuan orang ramai supaya AKPK lebih dekat

bersama orang ramai.

Kes kedua adalah, ada pihak-pihak yang tidak bertanggungjawab telah membuat sindiket

penipuan mengenai perkhidmatan kaunseling yang telah di jalankan oleh pihak AKPK

dimana agensi penipuan ini telah menggunakan nama AKPK sendiri dalam membuat urus

niaga bersama orang ramai dengan mengenakan bayaran yang tinggi. Ini membuatkan imej

AKPK sendiri menjadi buruk dan makin tidak dipercayai oleh masyarakat. Isu ini di

bangkitkan bertujuan bagi mengaut keuntungan disamping akibatnya di tanggung oleh pihak

AKPK sendiri.

Kes ketiga adalah, kekurangan promosi daripada pihak AKPK sendiri membuatkan AKPK

kurang di kenali dan di fahami akan fungsi sebenar AKPK. Tidak ramai masyarakat

mengenali AKPK membuatkan pelbagai andaian yang timbul mengenai AKPK membuatkan

AKPK mungkin akan kehilangan fungsi. Di samping itu dengan kekurangan promosi

membuatkan pelanggan yang datang tidak menepati syarat AKPK dalam skop AKPK

memberi sesi kaunseling disamping pelanggan juga akan membuat spekulasi negatif sendiri

mengenai AKPK di sebabkan masalah pelanggan tidak dapat diselesaikan oleh AKPK.

3.3 POTENSI MASALAH YANG DI HADAPI OLEH AKPK

Berdasarkan kajian dan pemerhatian yang telah dibuat, perkhidmatan AKPK mempunyai

potensi dalam Penurunan Prestasi terhadap perkhidmatan khidmat nasihat yang ditawarkan

oleh AKPK itu sendiri. Terdapat beberapa penyebab kepada masalah yang dihadapi oleh

AKPK iaitu:

a) Pengawalan dalam mengawal perkhidmatan khidmat nasihat itu tidak di kawal

dengan rapi kerana:

i. Pengurusan yang lemah dalam memantau khidmat nasihat yang dijalankan

ii. Tidak peka dalam isu semasa

b) AKPK bakal kehilangan kepercayaan dari pelanggan

i. Kurangnya pendedahan dan maklumat yang tepat menyebabkan masyarakat

membuat persepsi yang tersendiri.

ii. Kelemahan dalam sistem pengawalan kualiti perkhidmatan di mana berjaya

di ciplak oleh agensi yang tidak bertanggungjawab

18


iii. Pengurusan AKPK yang bersikap lemah kerana gagal dalam mengubah

persepsi masyarakat mengenai perkhidmatan yang sebenar yang dijalankan

oleh AKPK menyebabkan masyarakat lebih suka berurusan dengan bank-

bank dan badan-badan NGO bagi mendapatkan khidmat nasihat.

c) AKPK tidak mempunyai fungsi yang jelas di mata masyarakat

i. Kurang usaha dalam mengawal isu bagi megubah kembali persepsi yang

salah dikalangan masyarakat.

ii. Promosi yang kurang dan tidak jelas menyebabkan matlamat tidak sampai

kepada masyarakat.

iii. Kurangnya pendedahan dan maklumat yang tepat menyebabkan masyarakat

membuat persepsi yang tersendiri.

3.4 FISH BONE ANALYSIS

Potensi masalah ditunjukkan melalui Fish Bone Analysis di bawah.

19


Bagi sesebuah syarikat yang ditubuhkan sudah pasti sedikit sebanyak mempunyai masalah-masalah tertentu yang menyebabkan sesebuah

syarikat sama ada semakin membawa kepada kerugian ataupun keuntungan. Berikut merupakan potensi sebab dan akibat yang berlaku

kepada syarikat AKPK daripada isu semasa:

20

Penipuan perkhidmatan

daripada agensi bebas

PENGURUSAN

SIKAP

Pihak pengurusan mengambil ringan sensitiviti masyarakat setempat Agensi penipuan yang tamak

dalam mengaut keuntungan

Sikap manusia yang tidak bertanggungjawab dalam melakukan penipuan .

Sambil lewa dari AKPK dalam melakukan pemantauan perkhidmatan

PENGGUNA

Persepsi pengguna yang tidak berhati- hati dalam menilai

Pengguna yang kurang mendapat maklumat jelas dari AKPK .

Tindakan yang kurang cekap

Tindakan yang tidak konsisten dalam menguruskan perkhidmatan yang dijalankan

TINDAKAN


4.0 ANALISIS STRATEGI PERKHIDMATAN AKPK

Strategik adalah pelan yang disediakan oleh organisasi untuk bertahan dan mempunyai

daya saing dengan organisasi. Perkara-perkara yang perlu dipersoalkan adalah:

1) Apakah strategi organisasi

2) Bagaimana untuk organisasi mencapai objektif/matlamat

3) Bagaimana menangani tekanan persaingan

4) Bagaimana perubahan dalam permintaan pelanggan

5) Bagaimana strategi diselaraskan dengan isu persekitaran

AKPK bermatlamat untuk membantu individu menguasai situasi kewangan mereka dan

mencapai ketenangan minda hasil daripada penggunaan kredit secara bijak.

4.1 Penilaian strategik semasa syarikat

1. Strategi dalam pengurusan kualiti

AKPK atau Agensi Kaunseling Dan Pengurusan Kredit telah menggunakan kaedah

PDCA ( Plan, Do, Check and Action) dalam membantu peningkatan yang berterusan

bagi proses perkhidamatan untuk mencapai pematuhan standard kualiti perkhidmatan

yang diberikan. Selain itu, kaedah ini juga digunakan untuk mengatasi masalah yang

dihadapi oleh syarikat. Kaedah kedua adalah, 7 Quality tool juga digunakan oleh AKPK

untuk mengetahui dan mengukur tahap kualiti bagi perkhidmatan yang diberikan oleh

AKPK bagi mengekalkan kualiti perkhidmatan yang disediakan. Kaedah ketiga adalah,

syarikat menjaga kebajikan pekerja bagi dapat meningkatkan kualiti perkhidmatan yang

diberikan kepada pelanggan. AKPK telah mewujudkan persekitaran yang selesa dan

selamat serta galakan pekerja meningkatkan taraf pendidikan. Kaedah keempat adalah

syarikat telah melakukan pembangunan dan penyelidikan bagi meningkatkan taraf mutu

perkhidmatan, mempelbagaikan perkhidmatan dan memantau keadaan semasa dan

mengesan promosi yang bersesuaian mengikut peredaran masa.

21


2. Strategi Pemasaran

AKPK telah mengambil pendekatan dalam mewujudkan hubungan baik bersama

pelanggan bagi dapat mengetahui keperluan dan keinginan melalui maklum balas

pelanggan. Kaedah memberikan perkhidmatan juga memainkan peranan yang penting

dalam peningkatan pelanggan unutk menggunakan perkhidmatan AKPK ini.

4.2 Menganalisis dan Menilai Strategik yang bersesuaian

1. Strategik dalam Pengurusan Kualiti

Strategik ini dilakukan dengan PLAN-AKPK merancang perkhidmatan iaitu

menyelesaikan masalah – masalah yang dihadapi oleh pelanggan secepat mungkin

dengan menggunakan teknik perancangan dan penjadualan iaitu Progremme

Evaluation and Review Technique (PERT) untuk mencapai tahap – tahap tertentu

dalam menyelesaikan masalah pelanggan dan mempertimbangkan antara kos dan

tarikh sesuatu masalah itu harus diselesaikan dengan Critical Path Analysis (CPM). DO

Melaksanakan perancangan yang dirancang. CHECK – memeriksa keberkesanan

rancangan yang dirangka dan akhir sekali, sekiranya penilaian yang dilakukan adalah

mencapai matlamat organisasi akan melakukan ACTION – dalam melaksanakan

perancangan tersebut bagi memuaskan hati pelanggan dan mendapat keuntungan.7

Quality Tool akan dilakukan sepanjang kaedah PDCA dilaksanakan bagi mengukur dan

mengesan masalah dalam perkhidmatan yang diberikan. Kaedah penyelidikan dan

pembangunan juga akan dilakukan setelah Check – semakan pada perkhidmatan yang

diberikan perlu diselidik bagi peningkatan kualiti. Konsep pembangunan kualiti

perkhidmatan pekerja seperti memberikan pendidikan dan menyediakan suasana kerja

yang kondusif mampu meningkatkan kualiti perkhidmatan.

2. Strategi Pemasaran

AKPK amat mementingkan kualiti perkhidmatan yang diberikan bagi memuaskan hati

pelanggan dan memudahkan pengurusan masalah yang dihadapi oleh pelanggan.

Selain itu, isu yang organisasi alami dan strategi organisasi untuk menyelesaikan

masalah adalah:

22


(i) Persaingan dari pihak luar. Syarikat mengekalkan kualiti perkhidmatan bagi

menarik perhatian pelanggan yang setia dan menarik pelanggan baru.

(ii) Kepercayaan tidak benar mengenai AKPK. Organisasi telah mengadakan sesi

penerangan melalui kempen – kempen, laman sesawang dan mendekati

orang awam melalui program – program tertertu.

4.3 Strategi utama yang sesuai digunakan AKPK

Strategi yang perlu diberi penekanan oleh syarikat adalah Strategi Dalam Pengurusan

Kualiti kerana kaedah ini dapat meningkatkan kualiti perkhidmatan secara berterusan.

Pengurusan organisasi akan lebih bersistematik, efisyen dan efektif. Seperti sedia

maklum, pengurusan yang berkesan adalah perancangan yang dibuat, susun atur

perlaksanaan, kepimpinan dari organisasi bagi melaksanakan proses kawalan dari segi

kualiti dan pekerja. Penilaian daripada perlaksanaan mampu meningkatkan pembaikan

kerja yang tidak efektif. Maka, Kaedah PDCA perlu dilaksanakan bagi mendapatkan

strategi yang berkesan dengan mengukur permasalahan dengan kaedah 7Quality Tool.

Selain itu, mewujudkan hubungan yang baik bersama pekerja mampu meningkatkan

prestasi perkhidmatan kerja kearah mencapai tahap kualiti perkhidmatan yang diberikan.

Pembangunan dan penyelidikan yang ditekankan oleh syarikat mampu mengubah

penghasilan perkhidmatan yang boleh diterima pakai oleh semua pihak.

5.0 SARANAN STRATEGI BAGI SYARIKAT

Terdapat tiga kaedah bagi melaksanakan strategi ini iaitu Keadah PDCA(Plan, Do, Check and

Action), kaedah 7Qualiti Tool, Pembangunan dan penyelidikan dan kualitipekerja. Saranan

strategi perniagaan diperlukan untuk membuat penambahan terhadap strategi yang sedia ada.

Setiap strategi yang digunakan mempunyai cara pelaksanaan yang berbeza tetap

menghasilkan keputusan yang hampir sama dan menepati kehendak dan perancangan yang

ditetapkan. Salah satu contoh strategi yang digunakan oleh AKPK adalah ialah melalui kitaran

PDCA yang merupakan strategi penambahbaikan secara berterusan.

23


5.1 Bagaimana strategi yang dipilih dilaksanakan

Perancancangan strategi merupakan faktor penentu kepada kejayaan sesebuah

syarikat. Oleh itu, cadangan strategi yang disarankan kepada AKPK untuk

bertahan dan mempunyai daya saing dengan organisasi lain melalui Strategi

Pengurusan Kualiti. AKPK perlu memberi penekanan terhadap Strategi dalam

penambahbaikan yang berterusan melalui proses kitaran PDCA (Plan,Do,Check,Act).

Penambaikan berterusan merupakan satu sistem yang disusun dengan menggunakan

langkah – langkah yan g ditentukan lebih awal untuk menyelidik proses yang terlibat. Ini

bertujuan untuk membuat penambahbaikan yang berterusan ke atas semua unit operasi

yang melibatkan pekerja, peralatan, institusi kewangan dan agen – agen lain yang

bekerjasama dengan AKPK.

Sebagai contoh, AKPK menghadapi masalah dengan organisasinya tidak dikenali ramai.

AKPK hanya dikenali oleh segelintir masyarakat yang mempunyai masalah dalam

kewangan. Rakyat Malaysia tidak mengetahui AKPK menyediakan perkhidmatan

dengan percuma. Bukan itu sahaja, AKPK tidak memberikan perkhidmatan secara

terhad untuk individu yang mempunyai masalah sahaja, tetapi AKPK ditubuhkan untuk

memberikan nasihat kepada rakyat Malaysia mengenai pengurusan kewangan. Namun,

penubuhan AKPK ini telah disalah tafsir oleh masyarakat. Oleh itu, AKPK telah

membuat perancangan untuk mengatasi masalah ini dengan menggunakan proses

kitaran PDCA bagi proses penambaikan. Antara langkah yang dilakukan oleh AKPK

adalah dengan merancang cara untuk menambahbaik perkhidmatan dengan melibatkan

pengurusan kualiti, penyelidikan dan pemasaran. AKPK perlu memperkenalkan

organisasinya kepada rakyat Malaysia dengan mempromosikan organisasinya dengan

lebih meluas iaitu dengan mengiklankan AKPK di media massa.

Selepas itu, AKPK perlu membuat pemeriksaan sama ada perkara yang dirancang

berkesan ataupun tidak. Selain memastikan perkhidmatan yang diberikan betul – betul

mempunyai kualiti dan berkesan untuk memenuhi citarasa pelanggan, dengan adanya

tindakan secara berterusan dapat memastikan perkhidmatan yang diberikan adalah

berkesan.Pembangunan dari segi pengekalan kualiti perkhidmatan pekerja dilakukan

dengan mewujudkan suasana kerja yang selesa dan rehat yang cukup. Dari

pemerhatian, wujudnya satu sistem rangkaian kerja yang sistematik diantara pekerja

dimana setiap pekerja mempunyai skop tugas mereka yang tersendiri dan mereka akan

24


bekerja dalam satu pasukan. Suasana ini telah mewujudkan satu hubungan kerja yang

erat antara pekerja-pekerja dalam memastikan perkhidmatan yang dihasilkan dapat

memenuhi kehendak dan permintaan pelanggan dalam masa yang telah ditetapkan.

5.2 Langkah – Langkah Bagi Pelaksanaan Strategi

AKPK telah mengambil inisiatif untuk mengatasi masalah ketidakfahaman masyarakat

atau rakyat Malaysia dengan menggunakan langkah-langkah berikut:

PLAN/Merancang

Merancang cara untuk menyelesaikan masalah setelah mengetahui masalah utama

berdasarkan Pareto analisis. Syarikat mendapati masyrakat salah faham mengenai

penubuahan AKPK ini. Seterusnya ialah penyediaan jadual pelaksanaan projek atau

masalah. Antaranya langkah - langkah yang terlibat dalam penyediaan jadual

pelaksanaan tersebut ialah mengenalpasti segala aktiviti.

Do/Membuat

Langkah utama yang kedua yang dititikberatkan ialah pelaksanaan. Antara langkah-

langkah yang perlu diambil ialah penganalisisan masalah. Syarikat mengkaji punca

masyarakat salah tafsir dan kefahaman kewujudan AKPK. AKPK juga memastikan

pekerja memberikan perkhidmatan terbaik kepada pelanggan mahupun dari segi

pengurusan dengan menjaga pretasi setiap pekerja.

Check/Pemeriksaan

Langkah utama yang ketiga ialah penyemakan. Di peringkat penyemakan, aktiviti yang

terlibat ialah penilaian. Penilaian ini boleh dijalankan melalui pungutan data dan analisis

data dalam tempoh uji cuba. Antara langkah - langkah yang boleh dijalankan ialah

dengan membuat soal selidik terhadap beberapa orang responden. Selain itu, temu

ramah juga turut dijalankan.Dengan cara ini, masalah dapat dikenalpasti lebih efektif

dan teratur. Seterusnya, pemantauan juga turut dijalankan dengan membuat

penyamaran sebagai pelanggan ketika berurusan dengan pihak pengurusan. Dengan

kaedah ini, individu yang bermasalah lebih dapat dikenalpasti. Pemeriksaan terhadap

unit operasi melibatkan pekerja, peralatan, institusi kewangan dan agen – agen yang

terlibat juga dilakukan bagi menjaga kualiti perkhidmatan. Perbandingan data sebelum

penambahbaikan dibandingkan dengan data selepas penambahbaikan dilakukan.

25


Action/Tindakan

Langkah yang terakhir yang perlu dititikberatkan tindakan. Aktiviti yang terlibat ialah

penyeragaman tindakan- tindakan pembetulan. Syarikat akan melaksanakan tindakan

melalui langkah yang telah dibuat dan seterusnya jika berlaku khabar angin yang tidak

benar mengenai produk syarikat, perlaksanaan yang sama akan diambil atau

melaksanakan langkah baru.

5.3 Rasional dan Peningkatan daripada yang telah dilakukan

Strategi pengurusan kualiti dengan menggunakan Kaedah PDCA menjadikan

syarikat memahami matlamat syarikat dan mencipta misi yang tepat supaya tidak

tersasar daripada matlamat sebenar syarikat. Disamping itu, kaedah ini juga mampu

menjadikan syarikat merancang perlaksanaan yang terbaik iaitu sama ada untuk

menyelesaikan masalah atau mencegah permasalahan yang berpotensi tinggi untuk

syarikat tempuhi.

Syarikat juga dapat mencapai kualiti perkhidmatan dengan masa yang secepat mungkin

kerana dengan perlaksanaan yang tersusun, ini membolehkan pihak pengurusan

mengawal kualiti perkhidmatan dan mengatasi masalah dengan berperingkat. Selain itu,

dengan kaedah ini syarikat dengan menjalankan pelaksanaan secara sistematik dan

teratur melalui penjadualan yang telah dibina supaya tidak mengambil masa yang lama

dalam melaksanakan atau menyelesaikan permasalahan yang mampu meningkatkan

kos dan operasi perkhidmatan.

Selain itu, dengan perlaksanaan pengurusan PDCA juga, kos operasi dapat dikurangkan

dengan pendekatan yang sistematik. Kaedah ini akan mampu memberikan motivasi dan

inspirasi kepada pekerja untuk melaksanakan tugasan dalam masa yang telah

ditetapkan kerana pekerjaan yang dilakukan mempunyai matlamat yang jelas dan t

eratur. Semangat bekerjasama juga dapat diwujudkan melalui kaedah PDCA kerana

perlaksanaannya yang memerlukan kerjasama diantara pihak atasan dan orang

bawahan serta sekaligus dapat meminimakan jurang perhubungan. Strategi pengurusan

kualiti melalui kaedah PDCA mampu menjadikan semua peringkat dalam keadaan

terkawal dan tindakan pembetulan mampu dilaksanakan mengikut yang dirancang dan

perbincangan antara bahagian pengurusan menjadikan percambahan idea yang

rasional dan bernas.

26


Kesimpulannya, melalui strategi pengurusan kualiti dengan menggunakan kaedah

PDCA, syarikat mampu mewujudkan strategi persaingan iaitu syarikat dapat bersaing

dengan pesaingnya melalui keunikan dan kelainan sifat atau ciri pada perkhimatan yang

disediakan dengan melakukan perancangan yang efisyen dan efektif, dengan kaedah

PDCA, syarikat mampu mengenalpasti rantaian nilai-nilai yang berkaitan dan

mengagihkan kos operasi dan aset maka dapat mengurangkan kos dalam

pengoperasian. Melalui perancangan yang bertepatan dengan matlamat, syarikat akan

lebih fokus terhadap permintaan perkhidmatan yang tinggi permintaannya atau

permasalahan yang perlu diutamakan untuk diselesaikan . Strategi pengurusan kualiti

yang dipilih oleh syarikat dalam mengekalkan dan menambahbaikkan kualiti

perkhidmatan adalah bertepatan kerana akan memberikan pandangan positif kepada

pelanggan tetap dan pelanggan berpotensi. Walaupun strategi pemasaran berkesan

meyakinkan pelanggan akan tetapi, apabila perkhidmatan tidak memuaskan,

kepercayaan kepada perkhidmatan AKPK akan mula terhakis. Sehubungan dengan itu,

syarikat wajar menggunakan strategi pengurusan kualiti dalam menghasilkan

perkhidmatan yang berkualiti bagi meningkatkan permintaan penyediaan perkhidmatan

dan menjadi institusi perkhidmatan kewangan yang utama dalam industri kaunseling

kewangan.

27


Rujukan

Shuhaiza Hanim Mohamad Zailani, Mohd Hanizan Zalazilah, Shahimi Mokhtar, (2002) Prinsip Pengurusan Operasi Edisi Kedua, Prentice Hall, Malaysia,PA.

Russell & Taylor, (2011) Operation Management 7th Edition, International Student Version,

John Wiley & Sons (Asia) Pte Ltd

Russell & Taylor, (2009) Operation Management, Along The Supply Chain, 6th Edition,

International Student Version , John Wiley & Sons (Asia) Pte Ltd.

AKPK Make Prudent Financial Management A Way of Life Dicapai pada 1 Mei 2014 daripada

www.akpk.org .my

28

akpk industri penasihat kewangan

Education