AJARAN CONFUCIANISME DAN TAOISME

 

Pengenalan

Setiap manusia di dunia ini boleh dikatakan mempunyai

kepercayaan kepada agama. Menurut kamus, agama

bermaksud "segenap kepercayaan kepada tuhan atau dewa-

dewi serta dengan kewajipan-kewajipan yang bertalian

dengan kepercayaan itu". Agama mempunyai kaitan yang

rapat dengan ajaran. Dengan kepercayaan kepada agama,

manusia sanggup berkorban untuk mempertahankan agama

mereka. Kesemua agama pada amnya menyampaikan

ajaran yang baik seperti disiplin diri, keamanan serta

kebaikan.

 

Terdapat jenis kepercayaan iaitu agama yang berunsurkan

kepercayaan ketuhanan dan agama kebudayaan yang

berkembang daripada falsafah bangsa-bangsa yang

menganutinya seperti Confucianisme dan Taoisme yang

kami akan bincangkan nanti.

 

Agama dan ajaran penting kepada manusia kerana ia

mengatur tatacara kehidupan di dunia. Ia mengaturkan

kewajipan kita sesama manusia dalam kehidupan

masyarakat.

 

Confucianisme

Kehidupan Confucius

Confucius ialah seorang ahli falsafah China yang terkenal

pada Dinasti Chou. Beliau berasal dari keluarga kecil Lu di

wilayah Shantung, di mana tempat beliau dilahirkan.

Confucius dilahirkan dalam sebuah keluarga kelas

pemerintahan dan nama sebenarnya ialah Kung Fu Tze.

Ketika berusia 3 tahun, ayahnya telah meninggal dunia dan

sejak itu beliau dijaga oleh ibunya. Sewaktu Confucius

masih kecil lagi, beliau telah minat membaca mengenai

sejarah, matematik dan tradisi orang Cina.

 

Beliau juga sangat mahir tentang "Li", iaitu susunan

tingkah laku yang baik. walaupun keluarganya dalam

kesusahan, Confucius tetap belajar dengan tekun dan

berjaya memasuki perkhidmatan kerajaan semasa berusia

17 tahun. Setiap jabatan yang dibawa jagaannya semua

berjalan dengan lancar. Beliau telah dilantik menjadi ketua

hakim dan Perdana Menteri di negeri Lu. Oleh sebab

pemerintahan Lu itu sangat puas hati dengan kerja-kerja

beliau, beliau telah dinaikkan pangkat dengan cepat. Akan

tetapi, pemerintahan Lu itu tidak dapat menerima ajaran-

ajaran Confucius. Beliau cuba memberi perkhidmatan

berdasarkan prinsip-prinsipnya tetapi keadaan pada masa

itu tidak memberi peluang kepadanya untuk

mempraktikkan ideanya. Akhirnya, Confucius berhenti

daripada perkhidmatan dengan kerajaan selepas kematian

ibunya.

 

Kemudian, Confucius menghabiskan masa beberapa tahun

untuk belajar dan menjadi guru, beliau menjadi seorang

guru yang berpindah dari satu tempat ke satu tempat yang

lain untuk 10 tahun sebelum kembali ke Lu pada tahun 484

SM. Pada masa itu, Confucius telah merantau dan

menyebarkan ajarannya. Beliau cuba mencari seorang

pemerintah yang akan mengikuti ajarannya tetapi gagal.

Beliau kembali ke Lu pada tahun 484 SM.

 

Di Lu, beliau telah menghabiskan masanya dengan

mengarang buku-buku termasuk nyanyian dan falsafah.

Beliau merupakan orang Cina yang pertama

memperkenalkan pendidikan. Beliau meninggal dunia pada

tahun 479 SM semasa berusia 72 tahun.

 

Ajaran Confucius

Confucianisme tidak dianggap sebagai satu agama yang

berunsurkan ketuhanan tetapi merupakan prinsip-prinsip

hidup yang baik. Confucianisme berasaskan ajaran

Confucius dapat dirumuskan dalam konsep Jen yang

menekankan perasaan perikemanusiaan terhadap orang

lain dan harga diri. Apabila Confucius disoal pengikutnya

tentang makna perikemanusiaan, dia menjawab "kebolehan

mengamalkan lima kebaikan di merata dunia adalah

kemanusiaan. Kebaikan itu ialah budi bahasa, kemurahan

hati, amanah, kerajinan dan sifat baik."

 

Ajaran Confucius dikumpulkan oleh pengikut-pengikutnya

dalam bentuk buku yang bertajuk Lun-Yu atau Analekta.

Dua orang pengikutnya yang terkenal ialah Hsun Kuang

dan Meng Tze (Mencius). Confucius merupakan orang yang

pertama di China yang cuba menulis sejarahnya dengan

lebih sistematik. Beliau juga menulis sebahagian daripada 5

klasik yang dihasilkan pada zaman Chou. Klasik-klasik ini

terdiri daripada Book of Odes (Shih Ching), Book of History

(Shu Ching), Book of Rites (Li Chi), Book of Changes (I

Ching) dan Aping Ang Autum Annals (Chun Ching).

 

Ajaran Confucius tidak mempunyai pengaruh ke atas

budaya Asia Tenggara seperti agama Hindu dan Buddha. Ia

Cuma mempunyai kesan yang mendalam ke atas

masyarakat China.

 

Ajaran-ajaran Confucius adalah berkenaan dengan Li atau

Rukun Bangsa. Antaranya ajaran Confucius ialah

bagaimana keamanan dan kepatuhan boleh dibawa kepada

negaranya. Dalam ajaran Confucius, terdapat lima jenis

perhubungan baik yang menetapkan peranan individu

dalam masyarakat iaitu pemerintah kepada rakyat, ibu bapa

dan anak, suami dengan isteri, abang dengan adik dan

kawan dengan kawan. Menurut beliau, setiap individu

mempunyai tugas dan tanggungjawab terhadap pihak lain.

Sekiranya setiap tanggungjawab dipatuhi, masyarakat serta

negara akan bersatu, tenteram dan harmoni. Beliau

menegaskan bahawa seseorang anak harus menghormati

ibu bapa mereka dan juga harus menjaga ibu bapa apabila

mereka sudah tua. Dari segi ibu bapa pula, beliau

mengatakan bahawa kasih saying patut diberi kepada anak-

anak mereka termasuklah membimbing dan mendisiplinkan

anak. Seseorang juga harus menjaga negerinya, negeri

adalah disamakan dengan sebuah keluarga yang besar.

 

Dari segi politik pula, Confucius menganggap raja yang

jujur dan adil adalah seorang raja yang dapat disanjung

tinggi. Rakyat perlu hormat dan taat kepada kerajaan.

Confucius menegaskan bahawa raja adalah ketua keluarga

dan rakyat adalah ahli-ahli keluarganya. Raja harus

memberi contoh dan teladan yang baik kepada rakyat.

Dalam sesebuah negara, kerajaan harus menimbulkan

keyakinan rakyat, rakyat harus dijaga dengan makanan

yang mencukupi, kedaulatan negara mesti dipertahankan

dengan mempunyai pasukan tentera yang kuat. Confucius

mengatakan bahawa raja harus melindungi rakyatnya dan

harus berperanan sebagai Shang-Ti.

 

Bagi masyarakat China. Mereka sangat mementingkan

tradisi dan nilai-nilai murni hasil daripada ajaran Confucius.

Beliau menggalakkan pengikutnya memandang ke zaman

silam untuk mendapat pengajaran supaya masalah dapat

diselsaikan. Beliau yang mewujudkan Confucianisme, juga

memetingkan penyembahan kepada nenek moyang.

 

Meng Tze, pengikut Confucius, telah menambah ajaran

tentang pemerintah kerajaan. Raja yang zalim boleh

digulingkan kerana Tuhan akan memberi restu kepada

rakyat yang ditindas. Selain Meng Tze, Hsun Tzu pula

menekankan bahawa manusia pada dasarnya adalah jahat

dan raja bertanggungjawab untuk menyekat kejahatan ini

dengan merangka undang-undang yang ketat dan hukuman

keras kepada pesalah.

 

Sebagai satu kesimpulan, Confucianisme yang berasaskan

ajaran Confucius memetingkan kesopanan dan kesusilaan

dalam kehidupan seseorang. Tabiat yang terpuji serta

kelakuan yang baik, terutama sekali hormat kepada ibu

bapa, orang tua dan negara adalah perkara yang dituntut

daripada penganut ajaran Confucius. Idea peperiksaan

awam untuk memilih pegawai kerajaan adalah hasil

daripada pengaruh Confucianisme supaya negara dapat

dipimpin oleh pegawai yang berkebolehan dan bukan

kerana keturunannya.

 

Taoisme

Taoisme berasaskan ajaran Lao Tze dan Chuang Tzu.

Menurut lagenda, Lao Tze adalah seorang pegawai yang

penting di istana Dinasti Chou. Beliau mula menyebarkan

falsafahnya selepas meninggalkan jawatannya. Beliau

mempunyai ramai pengikut. Lao Tze dianggap oleh

pengikut-pengikutnya sebagai nabi bagi ajaran Taoisme.

 

Ajaran Lao Tze terkandung dalam bukunya yang berjudul

Tao Te Ching. Ajaran yang terkandung dalam buku ini

adalah reaksi terhadap ajaran Confucius. Ajaran Confucius

menekankan kepatuhan kepada peraturan sosial seperti

dalam keluarga dan negara tetapi ajaran Lao Tze lebih

menekankan keharmonian alam semesta. Tao membawa

maksud "cara" atau "jalan" bagi mencapai keharmonian

dengan alam semesta. Ajaran-ajaran Taoisme adalah

gabungan anarkisme dan kepercayaan bahawa kebenaran

di luar fahaman manusia boleh diperolehi dengan cara

bersemadi atau tasawuf.

 

Lao Tze menyarankan supaya manusia menarik diri

daripada duniawi dan mencari jalan bahagia secara

mengasingkan diri daripada peraturan duniawi dan upacara

yang merugikan. Perkara yang ideal bagi pengikut Taoisme

ialah manusia seharusnya bebas daripada peraturan ciptaan

manusia. Lao Tze menganggap bahawa seseorang tidak

seharusnya mementingkan masyarakat pada keseluruhan.

Beliau tidak bersetuju dengan konsep kerajaan kerana ia

dianggap menghalang perjalanan alam. Menurutnya lagi,

penyelesaian kepada masalah-masalah yang dihadapi oleh

negara China adalah dengan kembali ke alam semesta dan

menolak tamadun. Bagi penganut Taoisme, kerajaan yang

paling berkesan ialah yang paling sedikit memerintah.

Mereka menganggap bahawa lebih banyak undang-undnag

dikenakan keganasan akan timbul dengan lebih giat lagi.

Falsafahnya yang mudah difahami dan diminati di kalangan

penduduk di luar bandar. Taoisme tidak mendapat

sambutan yang baik daripada kalangan terpelajar dan

pegawai-pegawai yang berfahaman Confucianisme.

 

Penganut-penganut Taoisme memandang hina tehadap

perkara-perkara keduniaan. Ajaran Tao menyeru

penganutnya supaya jangan mengubah benda-benda semula

jadi. Manusia tidak boleh mangubah cara hidup melalui

tindakan undang-undang kerana ia menjadikan kehidupan

manusia lebih kompleks. Lao Tze mengatakan bahawa

perasaan tamak dan nafsu seseorang mendorongnya

bertindak dengan kurang bijak dan tidak rasional. Lao Tze

mahu mempraktikkan cara penghidupannya di zaman Ho

Hsu (zaman dahulu kala) kerana manusia dapat hidup

dengan tenteram. Ketenteraman manusia terganggu

disebabkan oleh mereka diajar ilmu pengetahuan dan diberi

tanggungjawab. Kata-kata Lao Tze "tenangkan diri,

kembalilah kepada zaman di mana raja-raja belum wujud

lagi." Ajaran Tao hanya sebuah negeri yang kecil penduduk.

Di dalam negeri tersebut tidak ada sebarang bentuk

pemerintahan. Penduduknya tidak pernah melawat antara

satu sama lain tetapi mereka boleh hidup dengan gembira.

 

Sumbangan penting Taoisme ialah sami-sami telah

membuat banyak perjumpaan dalam bidang perubatan

tradisional. Mereka juga mencipta ubat bedil, jarum

magnetik dan herba-herba asli.

 

Taoisme juga membawa pengaruh dalam bidang

kesusasteraan dan kesenian masyarakat China. Buku-buku

Taoisme yang merupakan koleksi ajaran yang bertulis

dalam bentuk sajak warisan kesusasteraan yang terkenal.

 

Kesimpulan

Agama muncul daripada kepercayaan primitif iaitu

kepercayaan dalam bentuk animisme. Dengan

perkembangan dalam tahap intelektualisme, manusia mula

menggantikan perasaan ketakutan kepada kebaikan. Tuhan

mula disembah kerana takutannya tetapi untuk

menunjukkan kepatuhan, kasih dan ketaatan.

 

Confucianisme dan Taoisme bukannya agama yang

berunsurkan kepercayaan ketuhanan tetapi adalah agama

kebudayaan yang berkembang daripada falsafah bangsa-

bangsa yang menganutinya. Kedua-dua agama ini

berasaskan ajaran. Tetapi, terdapat perbezaan di antara

mereka. Confucianisme adalah berkenaan dengan Li seperti

ketaatan, penghormatan, tatasusila, kasih saying,

kepatuhan kepada peraturan sosial dan sebagainya. Dalam

ajaran Tao pula mementingkan alam semesta.

Confucisnisme adalah yang disanjung oleh golongan yang

terpelajar dan pegawai-pegawai kerajaan, manakala

Taoisme hanya mendapat sambutan daripada kalangan

penduduk di kawasan terpencil. Akhir kata, sifat ajaran

Confucianisme adalah bertentangan dengan sifat ajaran

Taoisme.

 

http://www.geocities.ws/cominglucky/conftao.htm