work in progress tamadun islam12.docx

7/24/2019 Work in progress Tamadun Islam12.docx

1/79

1.0PENGENALAN

Zaman kegemilangan umat Islam berkembang dengan begitu pesat sekali padan

zaman Khulafa al-Rasyidin, Bani Umayyah, Bani Abasiyyah dan Bani

Uthmaniyyah. Bukan setakat itu Islam uga bertapak di !r"pah, sebagai #"nt"h

tamadun Islam di Andalusia yang berbentuk uni$ersal dan memba%a manfaat

kepada seluruh umat Islam .

&elepas keruntuhan keraaan Islam pada abad kedua belas, ime masyarakat

Islam di ka#amata dunia kini telah banyak dikaitkan dengan kelemahan dan

kemunduran. 'ersepsi sebahagian besar umat Islam kini terhadap agamanya

masih terbatas kepada aspek-aspek ibadah khusus semata-mata. (alaupun

%uud kefahaman baha%a Islam sebagai suatu #ara hidup, namun ia hanya

ditampilkan dalam bentuk sl"gan dan ret"rik semata-mata. )a"riti masyarakat

sukar untuk memasukkan agenda pembangunan ummah, peradaban bangsa,

dan keutuhan negara sebagai sebahagian daripada ruang lingkup *agama+

sepertimana yang dikehendaki "leh aaran Islam.

Islam, sebagaimana yang difahami adalah *al-in+, iaitu #ara hidup dalam

k"nteksnya yang sangat luas, bukan sekadar suatu keper#ayaan, tetapi #ara

hidup yang lengkap, mau dan pr"gresif serta mampu menyelesaikan

permasalahan semasa kehidupan manusia sepanang zaman. &uatu pendekatan

dan penilaian semula pemikiran masyarakat Islam terhadap aaran agamanya

Page | 1


2/79

%aar dilakukan. Umat Islam perlu kembali mengamalkan Islam se#ara syumul

pada peringkat indi$idu, keluarga, masyarakat dan negara.

&earah dan perkembangan tamadun Islam sepertimana yang diketahui selepas

zaman

sahabat, iaitu selepas ke%afatan Rasulullah s.a.%, yang bermula pada tahun

/).

&ahabat-sahabat ini digelar khulafa ar-Rashidin. )ereka ialah0

1i2 Khalifah Abu Bakar as-&iddi3 r.a. 4 1/)2

1ii2 Khalifah Umar al-Khatab r.a. 4 15)2

1iii2 Khalifah Uthman bin Affan r.a. 4 155)2

1i$2 Khalifah Ali bin Abi 6alib r.a. 4 177)2

)ereka ini berpegang teguh dengan prinsip-prinsip Islam iaitu berdasarkan Al-

8uran dan As-&unnah, dan dikuti "leh pengganti mereka. 'rinsip ini uga yang

mendasari tamadun Islam dan menadikan ia berbeza dengan tamadun lain di

dunia. 6iga #iri utama tamadun Islam adalah akidah su#i dan kukuh kepada

Allah9 syariah yang diadikan panduan serta peraturan hidup dan akhlak mulia.

:iri itu yang membuatkan pembinaan tamadun gemilang "leh umat Islam lebih

bererti berbanding bangsa lain di dunia. 6amadun Islam yang berasaskan prinsip

Page | 2


3/79

su#i, #"nt"hnya yang di%akili "leh Keraaan Bani Ummayyah 1amsyik0 5;-;

7? )asihi. dan Andalus0 ;@-5/ 7-;?; )asihi2 dan Bani

Abbasiyyah 1Baghdad0 ;/-7 7?-;/7 )asihi2 memperlihatkan

keunggulan yang tidak terbanding. Ilmu pengetahuan pada zaman pemerintahan

Keraaan Bani Ummayyah yang berpusat di amsyik berkembang dengan pesat

dan meliputi bidang bahasa, sastera, sains, perubatan serta ilmu agama seperti

hadis, fi3h, tafsir dan tauhid. Antara k"ta yang menadi tumpuan perkembangan

ilmu adalah Kufah dan Basrah di Ira3 1ilmu bahasa serta sastera2. Keraaan Bani

Ummayyah yang berpusat di Andalus pula berkembang lebih pesat, selain

beraya membina tamadun lebih besar dalam pelbagai aspek agama dan bukan

agama.:"rd"$a menadi pusat ilmu pengetahuan di !r"pah pada abad keempat


4/79

dengan negara mau luar, termasuk di !r"pah, India dan :hina se#ara meluas.


5/79

sebagainya.&ebaliknya ika sese"rang Islam yang terlibat dalam se#t"r ek"n"mi,

p"litik, tekn"l"gi, pendidikan, pembangunan dan sebgainya, tetapi dia tidak

menaga prinsip-prinsip Islam, seperti menindas, menipu, menzalimi dan

sebagainya, bermakna dialah "rang yang meruntuhkan tamadun Islam di

)alaysia khususnya, %alaupun dia se"rang Islam.

Page | 5


6/79

2.0KERAJAAN BANI UMAYYAH

Gama Umayyah diambil dari nama m"yang )ua%iyah bin Abi &uffian bin Bani

Umayyah. Beliau merupakan se"rang pembesar dan harta%an 8uraisy yang

amat dih"rmati pada zaman Hahiliyyah. Beliau uga merupakan pel"p"r atau

sebagai pengasas kepada keraaan Umayyah yang berpusat di &yam1&yria2

pada ketika itu.

)engikut searah )ua%iyah telah memeluk islam bersama keluarganya semasa

pembukaan K"ta )ekah pada


7/79

2.1 PERINGKAT PEMERINTAHAN

;. Zaman kelahiran 5? 4 5 4 @@


8/79

@. azid b Abd )alik;?;-;?7/?->/5)J

;?. 5)J

;;. Al-(alid b azid;/7-;/5->55)J

;/. azid Al-(alid ;/=>55)J

;. Ibrahim Al-(alid/55)J

;5. )ar%an B )uhd;/>-;/55->5@)J

2.! "UMBANGAN KERJAAN UMAYYAH KEPA#A TAMA##UN I"LAM

A.Pe$%em&an'an Ketente$aan

;. )engemaskinikan angkatan tentera dengan meniru #"rak gerakan tentera

'arsi.

/. Beliau membahagikan tentera kepada lima pasukan=ketumbukan

'asukan


9/79

5.'asukan tentera laut mengandungi ;>?? buah kapal perang pada zaman

)ua%iyah.'engkalan tentera laut dibina berpusat di 6unisia, 'elabuhan &yria

dan Iskandariah di )esir.

7.i zaman Khalifah Abd )alek )ar%an, mereka me%aibkan rakyatnya menadi

tentera dan menubuhkan abatan khas i%an al-Hund bertanggunga%ab

mentadbir dan menguruskan hal eh%al ketenteraan. isamping itu kekuatan

tentera memberi kesan kepada perluasan negara dan dak%ah Islam. 'emimpin

tentera, pentadbir dan ahli agama menadi imam ketika s"lat dan dalam

peperangan. Antara t"k"h tentera #emerlang ialah9

)uhammad al-8asim membuka %ilayah &ind di India

6ari3 bin Ziad membuka Andalus, di &epany"l

)usa bin Gusair membuka Afrika Utara

8utaibah bin )uslim al-Buhaili membuka negeri )a (a Ra an-Gahri

)usallamah bin Abdul )alik beraya memusnahkan Kubu-kubu R"m

B.Pe$%em&an'an Pen()()%an

;. Basrah menadi pusat penyebaran ilmu pengetahuan.

/. Khalifah Bani Umayyah sangat mengambil berat terhadap ilmu pengetahun

dan bertindak sebagai penggalak buktinya, Khalifah Abd )alek bin )ar%an dan

Umar Abd Aziz Ulamak yang alim dalam bidang Al-8uran, tafsir, hadis dan nahu

pada ketika itu.

Page | 9


10/79

. Eahir ulamak dalam bidang al-8uran, al-


11/79

;;. &astera%an mendapat tempat di istana, antaranya9

Al-Darazdak

Harir Amru b Abi Rabiah

Hamil al-Azari

2.*KE"AN PERKEMBANGAN PEN#I#IKAN KEPA#A BANG"A ER+PAH

;. 'emerintahan Umayyah yg diasaskan "leh AbdulRahman al-akhili di

:"rd"$a dan Andalus memberi sumbangan besar kepada tamadun Islam. 'ada

kurun ke-;? :"rd"$a adi pusat ilmu pengetahuan di !r"pah.

/. AlP


12/79

-Zuraib dan Ibn Darnas0 Bidang muzik

-Ibn sina,al-Razi dan Ibn Az-Zahiri 0ilmu 'erubatan

Ibn Rushd, Ibn Baah dan al-Darabi 0Bidang Dalsafah

Imana hasil karya diteremahkan kedalam Bahasa 'eran#is dan Inggeris.

2., PERKEMBANGAN EK+N+MI

;. Kekuatan ek"n"mi bergantung kepada pertanian dan perdagangan

Keadaan ek"n"mi kukuh memb"lehkan keraaan9

membina kemudahan a%am seperti, masid yg #antik dan empangan

mengemaskinikan pentadbiran Baitul )al bagi memantapkan ke%angan

Gegara.

Zaman al-(alid0Ke%angan negara mantap sehingga mampu membiayai

negara selama ;7 tahun.

U-aha Ke$ajaan Ut% Men)n'%at%an E%nm) Ne'a$a Ia/ah

)embina saliran air di ka%asan pertanian.

)engadakan penyelidikan pertanian supaya hasil lebih banyak dan

bermutu.

)embina alan raya.

)embina pelabuhan bagi kemudahan persinggahan kapal

)embina kapal perang khas utk menga%al lautan dan membenteras

lanun.

Page | 12


13/79

)enggalakkan perusahaaan kraftangan seperti membuat kis%ah kaabah,

permaidani, sutera dan tenunan bulu dan memberi bantuan m"dal.

2. "UMBER HA"IL NEGARA

Kha$aj0 :ukai tanah yang dikenakan kepada pemilik Islam dan bukan

Islam.

Mu-ahah3a4)5ah0 #ukai tanah yang dibayar mengikut keluasan tanah.

Mu6a-amah0 #ukai tanah yang diambil berdasarkan umlah hasil

tanaman.

Iht)4amI6ta70 #ukai melalui se%aan atau paakan tanah yang diuruskan

"leh tuan-tuan tanah.

J)48ah0 'erlindungan iaitu #ukai yang dikenakan kepada "rang kafir zimmi

iaitu "rang bukan Islam yang tinggal di negara Islam atau negara bukan

Islam yg meminta perlindungan dengan negara Islam.

Za%at0 Kadar harta tertentu yang dikeluarkan "leh "rang Islam dgn syarat-

syarat tertentu.

U-8u$ 0 :ukai ;?Q kadar bayaran tetap yang dikenakan ke atas kapal-

kapal perdagangan bukan Islam yang singgah di pelabuhan negara Islam

untuk tuuan perniagaan.

A/5a)e 0


14/79

2.9 KEGEMILANGAN PEMERINTAHAN UMAR AB#UL AZIZ

Lata$ &e/a%an' : an''a;an

Khalifah ke dari ;5 khalifah Bani Umayyah

Keturunan Kh. Umar al-Khattab sebelah ibu

ianggap khalifah ke7 Khulafa al-Rasyidin

)empunyai persamaan dari segi sifat, sikap dan pemerintahan dgn

Khulafa al- Rasyidin

")%a;< Pe$anan< (an T)n(a%an

Berhati luhur, ta%adduk dan menyayangi rakyat

)embina masid dan memberi tumpuan kepada kebaikan rakyat

)eme#at pega%ai yang kurang #ekap untuk memastikan pentadbiran

beralan lan#er.

)enghapus #ukai izyah dari g"l"ngan )u%ali.

)elaksanakan hukuman dengan adil.

)emberhentikan penguasaan %ilayah dan menggantikan dengan

Keraaan Islam.

Ke%angan negara melebihi keperluan, ek"n"mi kukuh dan tiada rakyat

yang mahu menerima zakat.

Gegara aman, penumpuan dalam bidang pendidikan.

Khalifah pertama meminta supaya menulis dan membukukan hadis.

Page | 14


15/79

Ke-an ;eme$)ntahan

Eahir t"k"h-t"k"h seperti9

a. Ur%ah bin Al-Zubair Zihad al-Zahru0 Bidang ilmu


16/79

2.>FAKT+R KEGEMILANGAN TAMA#UN I"LAM

Ke?e%a;an (an %e&)ja%-anaan %ha/)5ah0

Khalifah ada %a%asan yang elas dan #ekap memerintah. Gegara aman dan

pember"ntak dapat dihapuskan.

Pen'ua-aan I/mu Pen'etahuan0

Khalifah dan rakyat sangat men#intai ilmu. 6empat pengaian ilmu banyak dibina,

rakyat dididik supaya membudayakan ilmu dan kehidupan.

E%nm) 8an' -ta&)/0

Keraaan mempunyai sumber ek"n"mi yang mantap. &ebagai #"nt"h, Baitul )al

mempunyai simpanan melebihi keperluan negara. Keraaan mampu

membangunkan negara dan berpeluang menyediakan kemudahan utuk rakyat.

Ke%uatan tente$a0

Keraaan mempunyai tentera yang kuat dan bersemangat memepertahankan

negara dan menyebarkan dak%ah. Kekuatan ini mend"r"ng mereka meluaskan

pengaruh ke Afrika Utara, India dan lain-lain.

Page | 16


17/79

Pe$hu&un'an &a)% anta$a %e$ajaan (an $a%8at0

Keraaan menyediakan keperluan asas yang baik kepada rakyat seperti alan

raya dan h"spital se#ara per#uma. Ini menyebabkan rakyat meny"k"ng penuh

pentadbiran keraaan.

"eman'at j)ha( 8an' t)n'')0

Rakyat bersungguh-sungguh membuktikan Islam sebagai penyelamat umat. Ini

mend"r"ng mereka berihad di medan perang bagi mempertahankan agama,

negara serta mempel"p"ri bidang ilmu pengetahuan dan kemahiran

!.0 FAKT+R KEJATUHAN KERAJAAN BANI UMAYYAH

&ikap khalifah yang mengabaikan aaran Islam.

Kehidupan khalifah yang sangat me%ah.

Kepin#angan pemerinahan menyebabkan rakyat tidak puas hati. )ereka

berpaling tadah dan s"k"ng gerakan Abbasiyah.

(uud semangat kabilah seperti yang diamalkan pada zaman ahiliyah.

(uudnya pilih kasih dalam pentadbiran.

Page | 17


18/79

KERAJAAN BANI ABBASIYAH (132-656H / 750-1258M

KEARAH PEMBEN!"KKAN KERAJAAN BANI ABBSIYAH

#$%a-&$%a '%') *e'+',)a )ea.aa Ba$ A++a$a, +')aa, a%' e)aa +a' )eaa&$%a-&$%a a $)$a '%') *ege)a)a

)e),a$a,a Ia* $%aga )e%''a Ba$ Ha$* 'a, +e*'a e.a) Na+$ *'a$

ge$g ag$ ag *aa A++a +$ A+'M'%a$+ %ea, *e*e$%a,)a )eaa Sa$$a A$ +e%aa)a )eaa Na+$ %e%ag

$aa +a)a ),a$a, Ia* eea

Ra''a,a !e%a$ Sa$$a A$ egga *ea)')aa e,$ggaa,Ra''a,a aa% Se+a+ $%' Na+$ M',a**a a

aa% %aa e+aag a$a% *egea$ +a)a egga%$a

ag a*a$ *e*+'a% e*$$,a ),a$a, e&aa e*)a$ $a$%' *e*+'a% $$,a a*a$

:a a),$a %e$$, Sa$$a A+' Ba)a*e.a$ ),a$a, ag e%a*a )e*'$a Sa$$a *a Ke*'$a Sa$$a *a

a Sa$$a A$

Se%ea, M'a$a, +e.aa *ea*a )'aa .aa%a ),a$a, a$aa Sa$$a A$

*a)a %ea, *e$*+')a aa %$a) 'a ,a%$$)aaga ag-ag S$a, a' *ee)a *ea%$) Haa +$ A$ *e.a$ ),a$a,

(K'a,Paa %a,' 41 H$.a, Sa$$a Haa %ea, *ee%a) .aa%a a *eea,)aa

)eaa M'a$a, a a)$+a%a %e%'+',a,

Kea.aa Ba$ "*a$a, ag %ea, $aa)a e, M'a$a, +$ A+' S'$a;ERAKKAN BANI ABBASIYAH

Aa 'a &aa gea))a Ba$ A++a$a,

1-;ea))a e&aa '$%

a-!e%'+', aa aa )'' )e'a H$.a, (98H aa *aa e*e$%a,a K,a$a, "*a+$ A+A


19/79

- Se%ea, A$ +$ A+'a, *e$gga '$a +e$a' $ga%$ e, aa)a M',a**a +$

A$ aa %a,' 117 H$.a, Ke*'$a

$ga%$ e, I+a,$* +$ M',a**a aa %a,'125 H$.a,2-;ea))a e&aa %e+')a

a-Paa %a,' 747M / 129H I+a,$* +$ M',a**a *ea$))a +eea ,$%a* $

K,'aa e+aga$ &a+aa )eaa )ea.aaBa$ "*a$a, (aa )e%$)a $%' *egg'a)a +eea '%$,

+-A+' M'$* a K,'aa$ e*$*$ '%a*a aa* ag)a *e$$)a Kea.aa Ba$

A++a$a,=$ %ea, +e.aa *ea)')$ Me' ($+' )%a K,'aa Paa )e%$)a $%' Naa +$ Sa$a

(ga+e "*a$a, $ K,'aa

*e*$%a +a%'a K,a$a, Maa %e%a$ gaga *eaa% aa-aa +a%'a a +e$a'

*e$gga %$a) a*a )e*'$a$$ Be$a' +e.aa *ea)')$ K'a, aa %a,' 749M / 131H

&-I+a,$* +$ M',a**a %e+'', aa* eeaga a' $ga%$)a e, a'aaa

A+'a, +$ M',a**a (A+' a A++a a

Saa,-A+' a A++a *eg$%$,a)a $$a e+aga$ K,a$a, Kea.aa Ba$ A++a$a, aa

%a,' 750M / 132He-K,a$a, Maa %$a) '%' aa a' +egea) ega 12000 %e%ea a$ Haa,

*aa)aa %e%ea A++a$a, $$*$ e,

A+'a, +$ A$ (+aa a'aa a A++a Ke'a-'a %e%ea $$ +e%e*' $%e+$g )$$'ga$ >a+ aa %a,' 750M !e%ea

Maa *egaa*$ )e)aa,a a K,a$a, Maa a$ )e Me$

-Paa 25 A$ 750M :a*$) +e.aa $%aa e, %e%ea Ba$ A++a$a,

g-K,a$a, Maa a$ )e Me$ %e%a$ $+'' e, %e%ea A++a$a, a +e$a' +e.aa$+'', $ a%' aea, +ea*a B'$ /

B'$ aa 5 g 750M Keaaa $,a%a )e K'a,

?AK!R-?AK!R !ER:IRINYA KERAJAAN BANI ABBASIYAH1- !e$$a Kea.aa Ba$ "*a$a, $%' e&aa )e)eaa *ea*a )'aa ,$gga

*ega)$+a%)a e%'*a,a aa, ea*a

Ia* (Peeaga A$ a M'a$a, Se+a+ $%' gga '*a% Ia* ag +e$)ae+aga$ ag %ega, +eaa $*a%$

%e,aa $,a) ag gaga $a*$g *eg'%') $,a) ag *eag

2- !eaa%a K,a$a,-),a$a, aa* Kea.aa Ba$ "*a$a, ag %$a) +e*$a%

aa* $%$) #%,a Ya


20/79

ag '%ea *a,)%a aa* a%' *aa I$ %ea, *e*+ag)$%)a ega',a ea*a

e$$ aa* )e'aga Ba$ "*a$a,

)eaa ),a$a, ag $a%$) )e*'$aa &'+a *e$g)$)a +a)a ),a$a, ag'a, %ea%$) a *egga%$)a aa)a

a%a' ag $$,aa e$$ :aa* 'aaa $$a, $,a) Ba$ Ha$* *ea&a)a

gea))a *ee)a *ee+'% e*e$%a,a5- Ke


21/79

*eg'aa$ e*e$%a,a *ee)a 'a +e)'aa aa* ea%$)a ),a$a, Se,$ggaa,

)ea.aa $$ $)aa,)a e, %e%ea

Mg ag $$*$ e, H'ag' K,a aa %a,' 656H / 1258MKHAFI?AH PER!AMA AB:"FFAH AF ABBAS

(132-136H / 750-754M

RICAYA! HI:"P1- Na*a +e$a' A+' a A++a A+'a, +$ M',a**a +$ A$ +$ A+'a, +$ A++a

Be$a' +egea A+' A++a A Saa,

(Pe'*a, aa,2- :$a,$)a aa %a,' 104H $ H'*a$*a,

3- Be$a' $a%$) e+aga$ ),a$a, e%a*a aa 13 Ra+$'aa 132H / 750M

4- Be$a' aa% aa 13 >',$..a, 136H )e%$)a +e'$a 33 %a,'

5- Be$a' *e*e$%a, ea*a 4 %a,' 9 +'aPERIBA:I

1- Seag ag ge*a +eeag

2- Seag ag )ea ,a%$

3- Ke.a* %e,aa *'', %e'%a*aa )e a%a )e'aga Ba$ "*a$a,4- K'a% aa $ga%a

5- ;aga, a +ea$6- Pe*'a, e%a e*aa

7- !$a) *eea%$ .a.$

BEN!"K KEKEJAMAN YAN; :IFAK"KAN1- Megga$ )'+'-)'+' )e%''a "*a$a, a *e*+a)a *aa% *ee)a $a$%' )'+'

M'a$a, +$ A+$ S'$a Ya


22/79

3- Peaa A+' M'$* A K,'aa$ ag +e.aa *eg'aa$ +e+eaa +'a, aea,

%e*a') K,'aa a Me "a,a $$

%ea, *e*+')a .aa )eaa +e$a'4- ag-ag Pa$ *e*+e$ )ga a' )eaa gga $%' +eg$%' *aa, )eaa

e*e$%a,a Ba$ "*a$a, ag

+e$a% aa+$a,5- Peaa a'aa-a'aaa $a$%' A+' Jaaa A+'a, A$ Sae, a :a' ag

+ea*a-a*a *e*+a%ea *'',

JASA-JASA KHAFI?AH1- Megaa)a '*a,-'*a, a$ '%') a'a *'a$ (a*'-a*' .aa aa '%')

a'a ag-ag ag +e.aa aa

*aa* ,a$

2- Me*e+a,a'$ .aa a *ee%a))a +a%' %aa .aa) $ a%aa Me)a, aga K'a,*eg$)'% )$aa Ba%' Ha$*$

3- Me*e)')',)a ag)a%a %e%ea '%') *e*e%a,a)a a&a*a *'', %e'%a*a

a$ R*

4- Me*+')a Baa +a' $ IaD ag $a*a)a Baa Ha$*$a,KHAFI?AH AB" JAA?AR AF MANS"R

(136-158H / 754-775MRICAYA! HI:"P

1- Na*a e', +e$a' $aa, A+' Jaaa A+'a, +$ M',a**a +$ A$ +$ A+'a,

+$ A++a Be$a' aaa, a'aa A+'A++a

2- Be$a' $a,$)a aa 101H $ H'*a$*a,

3- Be$a' +e.'ag +ea*a-a*a ega a'aaa A+' A++a '%') *eega))a

a'a, A++a$a,4- Be$a' aaa, ag )aa A Saa, e*aa *eega))a Kea.aa Ba$ A++a$a,

5- Be$a' $a%$) *e.a$ ),a$a, aa %a,'136H a%a a$a% A+' A++a )e%$)a +e'$a

35 %a,'6- Be$a' aa% aa %a,' 158H $ B$)' Ma$*' aa* e.aaa '%') *ege.a)a

,a.$ )e%$)a +e'$a 57 %a,'

7- Me*e$%a, ea*a 22 %a,' a $agga e+aga$ +aa e*+ag' )ea.aaA++a$a, ag e+ea )eaa $%aga

+e$a'a, )ea.aa A++a$a, +e$$ ega )')',

8- Be$a' +e.aa *eg,a')a egaa aa$ ag *ega&a* )ea.aa

9- Be$a' *e*'a)a e*+ag'a Negaa e&aa e+$, ea%10- Be$a' *e*'a)a gea)a *eg)a.$ $*' ege%a,'a e,$gga K%a Bag,a

$agga e+aga$ 'a% e%e*'a $*'

ege%a,'a '$aPERIBA:I

1- Seag ag gaga, +ea$ a %a+a, ,a%$

2- Be&$%a-&$%a %$gg$ '%') *e*a.')a Negaa3- Pe%a+$ ag &e)a a +e$+aa

4- Mega*+$ +ea% %e%ag )e+a.$)a a )ee.a,%eaa a)a%a

5- Be*$a% %e,aa $*' ege%a,'a a )a$, a)a 'a*a

6- Ra.$ +e)e.a a +e$$$

Page | 22


23/79

7- Be,e*a, %$gg$ a $ega$

8- B$.a) a aa$ *egg'a)a *aa

9- K'a% +e$+aa% a &g )eaa e+aag ea.aa 'ga*a10- B$.a) *ega%' e)*$ Negaa a &e*a% *e*+ea.a)aa

BAPA PEMBAN;"N KERAJAAN ABBASIYAH

A,$ e.aa, %ea, *e$a%)a +a,aa K,a$a, A+' Jaaa A Ma e+aga$ GBaae*+ag' Kea.aa A++a$a, ag

e+eaG )eaa=

a- :$%aga +e$a'a, Kea.aa A++a$a, +e$$ ega )')',+- Be$a' +e.aa *eg,a')a egaa aa$ a++e$ *e+a,aa ag *ega&a*

)ea.aaa

&- Be$a'a, ag *e*'a)a e*+ag'a Negaa e&aa e+$, ea%

- Be$a' *e*'a)a gea))a *eg)a.$ $*' ege%a,'a e,$gga K%a Bag,a$agga e+aga$ 'a% e%e*'a $*'

ege%a,'a '$a

!IN:AKAN-!IN:AKAN MEN;"K"HKAN NE;ARA

Caa'' A+' Jaaa *eaa$ )ea*aa )eaa e%e'a aa% $)aa,)a %e%a$ +e$a'*a$, ag$ *e&'$ga$ e+a,ag$a

a$aa e*+eaa Ja$ +ag$ *ega%a$ *aaa, $$ +e$a' *ea)')a +e+eaa%$a)a $%$ e+aga$ ag)a, '%')

*e%a+$)a Negaa $a$%'=

1- Meg,a')a e*+e%a) 'a) S$a, (Aa$eea P'a) S$a, *e'a)a )e'aga a e)g Sa$$a A$ ag +e&$%a-&$%a '%')

*e'*+ag)a Kea.aa Ba$

"*a$a, %e%a$ *ee)a *eea,)a )eaa )e'aga A A++a

+ ;ga S$a, aaa, gga ag %''% +ea*a *e*eag$ a *e.a%',)aKea.aa Ba$ "*a$a, e,$gga

*e*'g)$)a Ba$ A++a$a, *e*e$%a, %e%a$ *ee)a %ea, $$g)$)a

& Peg,$aa a e$'a $%$) ag $a)')a )ea%a *ee)a $%' *e$*+')aeaaa $*a%$ $)aaga ee%ega,

gga '*a% Ia*

Mee)a %$a) +e'a ,a%$ a' +ag' *ee%ag Kea.aa A++a$a,e ;ga $$ $$*$ e, M',a**a +$ A+'a,

Mee)a *eaa% )ga ag )'a% a$ e'') H$.aa++- A+'a, *e*'a$ ega', a eg$)'% ag +ea $)aaga e'') Sa*

a Me$ e, $%' +e$a'

*ea)a $$a +e,a) *e.a$ ),a$a,

Page | 23


24/79

&- Be$a' .'ga *ea)a +a,aa A+' A++a +e.a.$ '%') *egag)a% +e$a' e+aga$

),a$a,

- K,a$a, A+' Jaaa *eg'%' %e%ea ea*a$ 17000 ag $+aa, $*$a A+'M'$* Pa')a %e%ea $$ aa%

*e''))a %e%ea A+'a, a +e$a' a),$a $%ag)a a $e.aa)a

3- Meg,a')a ega', A+' M'$* A K,'aa$a Be$a' eag ag +e.aa )eaa K,$a, )eaa aa* *e*+ag')a Kea.aa

A++a$a, a *eg,a')a

e*+e%a)a A+'a, +$ A$+ Seea *e''))a %e%ea A+'a, +e$a' %$a) ag$ *e*a%',$ aa,a ),a$a,

)eaa +e$a' %ea, *e*'a$

ega', +ea

& K,a$a, A+' Jaaa +$*+ag a)a ega', +e$a' aa% *egg'ga% e*e$%a,a Fa' K,a$a, *e*+'a% ,ea, ega *e.e*'% +e$a' )e $%aa )e*'$a +e$a'

$&e&a a )eaa %$a) %a,a

*ee$*a &e&aa +e$a' &'+a *eaa a a),$a +e$a' ' $+'', Be$a'

$agga ee%ag ),a$a,4- Me*eag$ A+Ra,*a A :a),$ $ Sea

a Be$a' $aa, A+Ra,*a +$ M'a$a, +$ H$,a* +$ A+Ma$) ag %e)eaega a*a A+Ra,*a A :a),$

+ A+Ra,*a A :a),$ aaa, )e%''a "*a$a, ag %ea, +e.aa *ea$)a $$

)e Sea e*aa gea))aA++a$a, *eg,a')a Ba$ "*a$a,

& A+Ra,*a %ea, *eaa% a*+'%a '%') *e'+',)a Kea.aa "*a$a, II $

aa aa %a,' 138H / 757M

A+Ra,*a *egga%$)a e)a%aa K,a$a, ega A*$e :$a $gea e, A+' Jaaa A Ma' ega Sa),a @'a$ ()eaa )e%ag)aaa

*ea$)a $$

K,a$a, A+' Jaaa %ea, *eg,a%a A Aa) +$ A M'a$, a %e%eaa )eSea %e%a$ %$a) +e.aa *egaa,)a

A+Ra,*a A Aa) %e+'', a )eaaa $%g )e*'$a $)$$*)a )eaa

K,a$a, e+aga$ %aa a*aaJASA-JASA KHAFI?AH AB" JAA?AR AF MANS"R

1- Me$$)a K%a Bag,a $ IaD

2- Me*+$a I%aa ag $a,

3- Me*+$a e+'a, ea+',a ag +ea $ S'ga$ ?'a% '%') e$gga,a )aa-)aa

4- Me*a.')a e)e*+aga $*' ege%a,'a *e*eg$a%)a 'a,a *e%e.e*a,

+')'-+')' ege%a,'a )e aa* Ba,aaAa+

5- Me$$)a e)a, %$gg$ $a$%' GBa$%' H$)*a,G

PEMBEN!"KKAN KEF"AR;A BARMAK$ :aa* *aa e*e$%a,a A Ma' $$ %e+e%') .aa%a *e%e$ aa* Kea.aa

Ba$ A++a$a, a$ )e'aga Ba*a)

$$ ag ag e%a*a *e*egag .aa%a *e%e$ $aa, K,a$ +$ Ba*a) (+eaa a$

aa) a$ B',a $ Baa),

Page | 24


25/79

$$$ :$ aa e*e$%a,a Ba$ A++a$a, K,a$ $a%$) *e.a$ Ke%'a :ea A

K,aa. (Ja+a%a Keaga

$ Paa %a,' 765M K,a$ $.a$)a ;e+e $ !a+a$%ae Seea *e''))a %e%ea A+'a, +e$a' %$a) ag$ *e*a%',$ aa,a ),a$a,

)eaa +e$a' %ea, *e*'a$

ega', +ea K,a$a, A+' Jaaa +$*+ag a)a ega', +e$a' aa% *egg'ga% e*e$%a,a

g Fa' K,a$a, *e*+'a% ,ea, ega *e.e*'% +e$a' )e $%aa )e*'$a +e$a'

$&e&a a )eaa %$a) %a,a*ee$*a &e&aa +e$a' &'+a *eaa a a),$a +e$a' ' $+'', Be$a'

$agga ee%ag ),a$a,

5- Me*eag$ A+Ra,*a A :a),$ $ Sea

g Be$a' $aa, A+Ra,*a +$ M'a$a, +$ H$,a* +$ A+Ma$) ag %e)eaega a*a A+Ra,*a A :a),$

, A+Ra,*a A :a),$ aaa, )e%''a "*a$a, ag %ea, +e.aa *ea$)a $$

)e Sea e*aa gea))a

A++a$a, *eg,a')a Ba$ "*a$a,$ A+Ra,*a %ea, *eaa% a*+'%a '%') *e'+',)a Kea.aa "*a$a, II $

aa aa %a,' 138H / 757M. A+Ra,*a *egga%$)a e)a%aa K,a$a, ega A*$

) :$a $gea e, A+' Jaaa A Ma' ega Sa),a @'a$ ()eaa

)e%ag)aaa *ea$)a $$ K,a$a, A+' Jaaa %ea, *eg,a%a A Aa) +$ A M'a$, a %e%eaa )e

Sea %e%a$ %$a) +e.aa *egaa,)a

A+Ra,*a A Aa) %e+'', a )eaaa $%g )e*'$a $)$$*)a )eaa

K,a$a, e+aga$ %aa a*aaJASA-JASA KHAFI?AH AB" JAA?AR AF MANS"R

6- Me$$)a K%a Bag,a $ IaD

7- Me*+$a I%aa ag $a,8- Me*+$a e+'a, ea+',a ag +ea $ S'ga$ ?'a% '%') e$gga,a )aa-

)aa

9- Me*a.')a e)e*+aga $*' ege%a,'a *e*eg$a%)a 'a,a *e%e.e*a,+')'-+')' ege%a,'a )e aa* Ba,aa

Aa+

10- Me$$)a e)a, %$gg$ $a$%' GBa$%' H$)*a,G

PEMBEN!"KKAN KEF"AR;A BARMAK$ :aa* *aa e*e$%a,a A Ma' $$ %e+e%') .aa%a *e%e$ aa* Kea.aa

Ba$ A++a$a, a$ )e'aga Ba*a)

$$ ag ag e%a*a *e*egag .aa%a *e%e$ $aa, K,a$ +$ Ba*a) (+eaa a$aa) a$ B',a $ Baa),

$$$ :$ aa e*e$%a,a Ba$ A++a$a, K,a$ $a%$) *e.a$ Ke%'a :ea A

K,aa. (Ja+a%a Keaga$ Paa %a,' 765M K,a$ $.a$)a ;e+e $ !a+a$%a

KHAFI?AH AF MAH:I (158-169H / 775-785M

R$aa% ,$'

Page | 25


26/79

$ Na*a e', +e$a' $aa, M',a**a a Ma,$ +$ a Ma' +$ A$ +$ A+'a, +$

A++a

$$ Be$a' a,$ $ H'*a$*a, aa %a,' 126 H$.a,$$$ Be$a' $a%$) *e.a$ K,a$a, e%ea, +aaa *e$gga '$a aa %a,' 158

H$.a,

$ A Ma,$ *ea%$) Ya,a a Ba*a) (aa) K,a$ +$ Ba*a) *e.a$ Me%e$a(Ya,a .'ga $%'ga)a '%') *ega.a

aa)a Ha'

Be$a' *e$gga '$a aa %a,' 169H ()e%$)a +e'*' 43 %a,' aa* e.aaa)e J'.a '%') *e.aa)a %'gaa

+ea*a aa)a Ha' a Ra,$ (Ha' e$$ *ee*'a)a .ea


27/79

Aa ' Peeaga ag +ea)' $ e*aa ege$ S$ ,aa +e'a eag

*eeag $ga a,a.a a %$a)a, +ea)'

e+aag ea)))aKHAFI?AH AF HA:I (169 -170H / 785 - 786M

R$aa% ,$'

Na*a e', +e$a' M'a a Ha$ +$ M',a**a a Ma,$ +$ A+' Jaaa a Ma'Be$a' *e$gga '$a aa %a,' 170 H$.a,

Maa e*e$%a,aa ee) a e', ega e*+e%a))a

Be$a' %$a) +e.aa *ea)')a e+aag e*+ag'a Negaa

Pe*+e%a)a ag *a e*aa e*e$%a,a a Ha$

Iaa, e*+e%a)a H'a$ +$ A$ +$ Haa +$ A$ +$ A+$ !a$+ ag +ea)' $

H$.a


28/79

Mega*+$ +ea% ,a a)a%

H'+'ga 'a ege$

1- H'+'ga ega A$)a "%aa=Me*+e$ )e*ee)aa +eaa% )eaa +aga Ba+a %e%a$ *'a$ 184H K,a$a,

Ha' *ea%$) I+a,$* *e.a$ K,a$a,

$ aa ag $a*a)a e+ga$ Kea.aa ADa+$a, Kea.aa %ee+'% +e)e)aa ea*a183 %a,'

2- H'+'ga ega R*=

Ra.aa Ra%' Iee *ee')a +aaa '%$ )eaa Kea.aa A++a$a, %e%a$ aa+aR* $e$%a, e, N$&e' +e$a'

%ea, *e*+a%a)a '%$ %ee+'% I$ *ee+a+)a K,a$a, *eg,a%a %e%ea

*eeag B


29/79

4- "a,a-'a,a *e%e.e*a, +')'-+')' a$g ee%$ a$ Y'a$ a e+aga$a )e

aa* +a,aa aa+

5- Bag$a %ea, *e*+ea)a ag$ :a' H$)*a,Kea-)ea 'a,a *e*e)aa)a $*' ege%a,'a

Bag,a %ea, *'&' e+aga$ 'a% $*'ege%a,'a )e'a%eaa a

eagagaFa,$a %),-%), $*'a a S'$ ag %e)ea ee%$ I*a* S$e A,*a

Ha*+a a I+a,$* A,a*

Baa) +')' ag %ea, %e)'*' %e*a')a, +')'-+')' &e$%a ag %e*a,'

$a$%' H$)aa% 1001 *aa*

?a)%-a)% )e*a,'a K,a$a, Ha' A Ra$

(>a*a )ee*aa )ea.aa Ba$ A++a$a, a


30/79

7- Ya,a $%'ga)a *ega.a aa) K,a$a, A Ma,$ $a$%' Ha'

!$a)a K,a$a, %e,aa )e'aga Ba*a)

Mee)a %ea, $+e$ )ee&aaa e, K,a$a, a%a )e+$.a)aaa a )e$%aa

*ee)a e, e+a+ %$*+' eg)$ )e'aga

$$ %ea, $$%a, a a),$a *ee$*a ,')'*a +'', a$aa K,a$a, Ha' A

Ra$K,a$a, +e%$a) *e*+'', *ee)a ega *ea*a egaa ,a%a +ea *ee)a

%e*a') aag-aag $%aa a

)eeg)aa '*a,Peaa% e%ega, a,$ e.aa, +e,'+'g ega %$a)a +e$a' %e,aa )e'aga

Ba*a)

Se%ega, a,$ e.aa, *e$a%)a %$a)a Bag$a *e*+'', )e'aga Ba*a) $%'

aaa, +eaa)a %$) '%')*eg,a')a )'aa Ba*a) ag *'g)$ *ee*a,)a )e)'aaa Bag$a e$$

Se%ega, a,$ e.aa, *ega%a)a +a,aa %$a)a +ag$a $%' aaa, )eaa )e'aga

Ba*a) %ea' +e+a ega

)e'aga K,a$a, e$$ e,$ga +ea)' )e.a$a +'') ag *e*a')a +ag$a:$ aa* +')' PK H$%% H$% %,e Aa+ *e.ea)a +a,aa e*+'',a )e a%a

Jaaa $%' e+eaa aa )a$%aega )e+'')a ag *e*a')a ag +ea)' $ a%aa Jaaa ega a'aa

ee*'a K,a$a, Ha' $a$%' A

A++aa,KHAFI?AH AF AMIN BIN HAR"N AF RASYI:

(193H-198H / 809M-813M

R$aa% ,$'

Be$a' aaa, aa) )eaa K,a$a, Ha' A Ra$ ega >'+a$a, +$%$ Jaaa

Na*a e+eaa $aa, A+'a, M',a**a A A*$ +$ Ha' A Ra$

:$a,$)a aa %a,' 170 H$.a, :a $a%$) *e.a$ K,a$a, aa %a,' 193H

*eg$)'% a$a% +aaa :a ea,*e.a$ ga+e $ Sa*

Be$a' $a%$) e+aga$ P'%ea Ma,)%a e+e'* aa,a aa%

Bag$a *a%$ %e+'', aa* eeaga a'aa *ee%ag a Ma)*' aa %a,'

198H Be$a' $+'', e, %e%ea !a,$

+$ H'a$

Pe$+a$

Seag K,a$a, ag *e*e%$g)a $$ e$$

!$g)a, a)' +e$a' %$a) *eeag)a ,a%$ a)a%

Be$a' ge*a *$'*a )ea a *eg,a+$)a *aa ega +ea-a a

*ea$S')a *e$a-$a)a ag egaa )eaa *eg$)'% ,aa a'

Pea%$)aa

Pea%$)aa e+aga$ K,a$a, %ea, $%e%')a e, aa,aaa Ha' A Ra$*eg$)'% g$$a $a$%'=

a- A A*$ *e.a$ ga+e $ Sa* a)a *e.a$ K,a$a, eea +ag$a aa%

+- A Ma)*' ag *e.a$ eg'aa $ K,'aa a)a *e.a$ K,a$a, eea A

A*$

Page | 30


31/79

&- A M')%a$* a%a' A @a$* ag *e.a$ eg'aa Me%e*$a a)a *e.a$

),a$a, ag +e$)'%a

#aa e*e$%a,aae, )eaa +e$a' $+') ega *aaa, Negaa *a)a %$a)a, +aa) )e*a)*'a

a )e*a.'a ag aa% $a)')a

A$) +e$a' A Ma)*' ag +e%'ga e+aga$ ga+e $ K,'aa %ea,*ege'a)a $aa,a a$ e*e$%a,a

K,a$a, A A*$ I$ aaa, )eaa K,a$a, A A*$ %$a) *eg$)'% a$a% +aaa

$*aa +e$a' %ea, *ea%$) aa)aM'a e+aga$ P'%ea Ma,)%a (a%a ,a'%a eaa *e%e$ ?a, +$ Ra+$

e, )eaa )e*aa,a A Ma)*' a%a $)a A A*$ ag *ea%$) aa)a +a)a

egga%$ ),a$a, *a)a +ea)'a,

eeaga a'aa aa %a,' 198 H$.a, ag *ega)$+a%)a A- A*$ %e+'',KHAFI?AH AF MAKM"N BIN HAR"N AF RASYI:

(198H-218H / 813M-833M

R$aa% ,$'

Be$a' aaa, a$) )eaa K,a$a, M',a**a A A*$

Na*a e', +e$a' $aa, A+'a, A Ma)*' +$ Ha' A Ra,$

Be$a' $a,$)a aa %a,' 170H / 185M $a$%' aa ,a$ ea%$)a aa,aaa

Ha' A Ra,$ *e.a$ K,a$a,

I+'a +ea*a Maa.e $a$%' eag Ja$a, +aga ?a$

Pea, *e.a$ ge $ K,'aa e*aa A A*$

:$a%$) e+aga$ K,a$a, aa %a,' 198H )e%$)a +e'$a 28 %a,'

Caa% aa %a,' 218H Ke%$)a +e'$a 48 %a,' $ !a' aa* e.aaaa

*eg,aa$ a%' eeaga ega R*

Pe$+a$Seag ag +ee$+a$ *'$a +$.a) a 'a aaga

Ba$) ,a%$ e*aa aa a a.$ +e$+aa%

Beege%a,'a %$gg$ a Ka$, a)a 'a*a

#eeg ega aaa, *ee+a+)a +e$a' *ega'% *a


32/79

)e*aa,a K,a$a, A Ma)*'

S$)a A Ma)*' *ea) .e*'%a A A*$ )e I%aa %ea, *e$*+')a )e*aa,a

K,a$a, A A*$ %e,aa +e$a'Pe)e*+aga $*' ege%a,'a

>a*a e*ee%a,a K,a$a, A Ma)*' aaa,


33/79

*ee%ag *a


34/79

Seag ag gaga, +ea$ %ega a ge*a +eeag

Fe*a, aa* *e*+a&a a *e'$

Meggaa))a a)a% *e*a%',$ e$%a, Aa,

Keaaa Negaa $


35/79

Na*a e', +e$a' $aa, Jaaa A M'%aa))$ Aaa, +$ A M')%a$* +$ Ha' A

Ra,$

:$a,$)a aa %a,' 206H

:$a%$) *e.a$ K,a$a, aa %a,' 232H $a$%' e%ea, aa% a'aaa A Ca%,$D

:a *e*e$%a, ea*a 15 %a,'

Be$a' *e$gga '$a aa %a,' 247H +ea*aa 861MPe$+a$

Be$a' *e*'a$ $a% *e*e%$g)a $$ e$$

Me*+e&$ 'a) S$a,

!$a))a )e a%a 'a) S$a,

e, )eaa +e$a' a*a% *e*+e&$ 'a) S$a, e%a $ega',$ e, +aga !')$

*a)a +e$a' e*a)$ )e%ea'a *eg,$a

'a) S$a,Be$a' .'gaa, ag +e%agg'g.aa+ *e'%',)a )'+' Sa$$a H'$ $

Ka+aa e%a *eega, ag a*a$ a$

*e


36/79

10- K,a$a, A M'%%aD$ (329-333H / 940-944M

11- K,a$a, A M'%a)$ (333-334H / 944-945M

12- K,a$a, A M'%$ (334-363H / 945-973M13- K,a$a, A !a$$ (363-381H / 973-991M

14- K,a$a, A @a$ (381-422H /991-1031M

15- K,a$a, A @a$* (422-467H / 1031-1074M16- K,a$a, A M'D%a$ (467-487H / 1074-1094M

17- K,a$a, A M'%aa,$ (622-623H / 1225-1226M

25- K,a$a, A M'%a$ (623-641H / 1226-1243M

26- K,a$a, A M'%a)$* (641-656H / 1243-1258M:$ a%aa e+a+-e+a+ )e.a%',a )ea.aa Ba$ A++a$a,

Kea.aa Ba$ A++a$a, %ea' *e*e&aa$ +aga a$g %e'%a*a +aga !')$

e%a *ea%$) *ee)a *e.aa% .aa%a

%$gg$ a e%$g aa* )ea.aa ag *aa a),$a *ee+a+)a %eg'ga%a

Kea.aa A++a$a, e$$!eaa% ee%ega, aa* Kea.aa $$ %ea' *ee)a a *e*'',$ 'a) S$a,

ag *ega)$+a%)a +ea)'a

e*+e%a))a $ea.ag e*e$%a,a Kea.aa $$

!eaa% ee%ega, K,a$a, %ea, *ea%$) a *ee%')a 'a )e %$ga ag aa)

*ee)a +a)a *e.a$ K,a$a, (e&aa

+eg$$ $$ *ega)$+a%)a +ea)'a eag a'aa ee%$ $ a%aa A A*$ ega

A Ma)*'Paa %a,' 656H / 1258M Kea.aa Ba$ A++a$a, %ea, $eag e, %e%ea

Mgg ag $$*$ e, Hag' K,a a

a),$a Kea.aa A++a$a, %ea, aa% $g'$g)aKe*a.'a-)e*a.'a $


37/79

Fa$-a$ .a+a%a e%a+$a $a%$) $ +aa, ''a *e%e$-*e%e$ *eg$)'%

.a+a%a *a$g-*a$g

Ja+a%a KeagaJa+a%a $$ *e*a$)a eaa ag aga% e%$g e)a$ aa* e%a+$a Negaa

.'ga aaa, *e'a)a %ea

e*e$%a,aP'&a )eaga Negaa aaa, ,a$ a$aa


38/79

)eaa $%'a, .'ga ega *'a,a +ea)' a*aa )'aa +$a Kea.aa P'a%

*e.a$ e*a,

Pe)e*+aga I*' Pege%a,'a / Keg$a%a I%ee)'aLSee%$ ag 'a, $)e%a,'$ +a,aa egaa aa* +$ag $*' ege%a,'a $$ $aa,

K,a$a, A+' Jaaa A Ma'

)e*'$a $a*+'g ag$ e, K,a$a, Ha' A Ra,$ a e%e'a K,a$a, AMa)*'

L:$


39/79

Se*e%aa $


40/79

pentadbiran dunia selama hampir ;5 abad semenak zaman Rasulullah

&.A.(. Islam tersebar dengan agak pantas, menguasai seluruh Hazirah

Arab, seterusnya meluas ke al-&ham 1H"rdan, Eubnan, 'alestin dan &yria2,

Utara Afrika, Ira3, 'arsi, !r"pah dan uga Asia termasuklah Alam

)elayu. 'emerintahan Islam melalui keraaan yang terbentuk

memberikan gambaran betapa Islam telah menguasai sebahagian besar

dunia. Ia berlangsung sehinggalah kepada keraaan Islam yang terakhir

iaitu keraaan Uthmaniyyah.

Keraaan Islam Uthmaniyyah uga dikenali sebagai Khilafah

Uthmaniyyah. elaran khilafah memberi petunuk baha%a sistem

pemerintahan yang dilakukan "leh keraaan ini adalah berteraskan

'enulis merupakan 'ensyarah Kanan dan Ketua, Habatan &earah dan

6amadun Islam,

Akademi 'engaian Islam, Uni$ersiti )alaya. Beliau b"leh dihubungi melalui

email0

mPr"slanSum.edu.my.

Baldatun 6ayyibah0 )"del Uthmaniyyah

/

kepada sistem khilafah berdasarkan pemerintahan yang di%arisi

semenak zaman a%al Islam.

Keraaan Uthmaniyyah mula terkenal dan bertambah kukuh apabila

k"ta :"nstantin"ple telah ditakluk "leh se"rang pemuda yang

mempunyai kepimpinan dan %a%asan yang elas, iaitu )uhammad al-

Page | 40


41/79

Datih 1;5/-;5;2.; &eak dari a%al era perkembangan Islam pada abad

pertama hirah 1abad ke > )asihi2, telah terdapat usaha untuk menakluk

k"ta ini. &esiapa yang menakluknya merupakan "rang yang diiktiraf "leh

Gabi &.A.( sebagai t"k"h yang Lideal. Ia bertepatan dengan sabda Gabi

&.A.(0

Ma%-u(n8a

)aksudnya0 :"nstantin"ple akan ditakluki "leh tentera Islam. Raanya

1yang menakluk2 adalah sebaik-baik raa dan tenteranya 1yang menakluk2

adalah sebaik-baik tentera.

1


42/79

; &te$en Run#iman 1;@72, 6he Dall "f :"nstantin"ple, ;57, UK0 :ambridge

Uni$ersity

'ress, pp. 77 4 ?9 Dranz Babinger 1;@@/2, )ehmed the :"n3uer"r and .

&earah Ringkas Kebangkitan an Keatuhan Keraaan Islam Uthmaniyyah

ke%afatan baginda, k"ta :"ntantin"ple beraya dibuka "leh umat Islam

pada tahun ;57, setelah dua tahun pemerintahan )uhammad al-Datih.

'enaklukan k"ta ini "leh umat Islam telah memba%a erti sebuah

keayaan yang besar iaitu mene%askan pihak yang menadi seteru

kepada Islam. Ia menadi lambang keatuhan empayar yang terkenal iaitu

!mpayar Byzantine 1R"me2 yang berteraskan kepada Kristian. !mpayar

R"me Byzantine dan !mpayar 'arsi adalah antara empayar yang beraya

ditakluk "leh Islam. Keatuhan !mpayar Byzantine uga telah membuka

ruang dak%ah yang luas untuk Islam terus tersebar di !r"pah, terutama

!r"pah 6imur.

i ba%ah pemerintahan Islam, k"ta ini diberi nama Islamb"l, yang

bermaksud keseluruhan k"ta itu adalah Islam. Ia diadikan pusat

pemerintahan Keraaan Islam Uthmaniyyah.

'emerintahan keraaan Islam Uthmaniyyah bermula pada akhir abad

ke ;. 'emerintahan ini b"leh dibahagikan kepada beberapa fatrah,

sepertimana berikut0/

i. 'eringkat a%al penubuhan 1;/@@ 4 ;572

Page | 42


43/79

ii. 'erkembangan dan pengukuhan 1;57 4 ;/2

iii. 'erkembangan mendatar, kebangkitan nasi"nalisme dan

#abaran pihak Barat 1; 4 ;/>2

i$. Kemer"s"tan dan keatuhan 1;/ 4 ;@?2

$. 'embubaran pemerintahan 1;@? 4 ;@/52

/


5

ambaraah ;0 (ilayah 'emerintahan Uthmaniyyah.

http0==%%%."tt"mans"u$enir.#"m=img=)aps=Ftt"manP!mpireP)apP;7@-

;7.pg

B!R)UEAGA '!)!RIG6A


44/79

6urki, sebahagian mereka telah mengambil pendirian untuk

meninggalkan kependudukan mereka menuu ke perkampunganperkampungan

#"untryside dalam negara yang dikenali sebagai Anat"lia.

&uraiya Dar"3hi 1;@@@2, Appr"a#hing Ftt"man


45/79

dan tunuk aar sehinggalah pasukannya beraya mene%askan Byzantine.

Ia merupakan satu kemenangan yang sangat penting dalam searah

Uthmaniyyah kerana ia telah membuktikan baha%a pasukan Islam b"leh

mene%askan pasukan bukan Islam di ka%asan kubu kuat mereka.

Kekalahan Byzantine telah memberi tamparan hebat sehingga mereka

terpaksa berundur. Bursa menadi tapak perkembangan seterusnya bagi

Uthmaniyyah. Anak yang me%arisi kepimpinan Fsman ialah Frhan,

telah menadikan Bursa sebagai pusat utama pemerintahan mereka.

Kepimpinan Fsman azi ini telah membuka ruang yang besar

kepada keraaan yang diasaskan "leh beliau untuk terus menyebarkan

Islam dengan menguasai %ilayah-%ilayah penting di sebelah Asia dan

!r"pah. 'enguasaan ke atas beberapa k"ta sebelum kematiannya uga

memberikan gambaran betapa pasukan pimpinan beliau merupakan satu

pasukan yang hebat dengan memba%a misi elas ke pel"s"k dunia.

'!RK!)BAGAG AG '!GUKU


46/79

ii. Kelemahan struktur pentadbiran pas#a ;7 sehinggalah

kegagalan menguasai Tienna pada tahun ;.

'embukaan k"ta :"nstantin"ple "leh )uhammad al-Datih telah

menadikan keraaan Uthmaniyyah terus dih"rmati "leh pihak Barat.

Kekuatan yang ditunukkan "leh g"l"ngan Byzantine berakhir kerana

k"ta tersebut merupakan antara k"ta terpenting bagi mereka. Apabila ia

atuh ke tangan kaum )uslimin, maka ia memba%a maksud kekuatan

yang ada pada tentera Islam tidak dapat ditandingi. Fleh sebab itu,

Byzantine tidak mampu bangkit untuk menentang atau merampas

kembali k"ta :"nstantin"ple tersebut. K"ta itu telah menadi ambatan

penghubung di antara Islam dan Barat, Asia dan !r"pah.

&ebelum K"ta :"nstantin"ple dapat ditakluk, pihak Uthmaniyyah

telah menguasai beberapa %ilayah penting di rantau Balkan. Antaranya

ialah keayaan dalam peperangan K"s"$" pada tahun ;@. Keayaan

tersebut menandakan berakhirnya kuasa &erbia yang merupakan salah

satu dari kuasa !r"pah yang ada. Ia adalah kemenangan yang strategik

bagi membuka alan ke atas pembukaan K"ta :"nstantin"ple.

'ada peperangan Gi#"p"lis pada tahun ;@, yang dianggap

sebagai peperangan berskala besar, pihak tentera salib menentang

Uthmaniyyah, tidak dapat menyekat kemaraan Uthmaniyyah menguasai

%ilayah-%ilayah yang berada di ba%ah Byzantine. Uthmaniyyah telah

beraya menga%al hampir keseluruhan %ilayah Byzantine yang ada di

sekeliling K"ta :"nstantin"ple. 'ihak Byzantine agak lega sedikit kerana

Page | 46


47/79

Keraaan Uthmaniyyah di sebelah Anat"lia mengalami perg"lakan di

mana 6imur5 telah menaah Anat"lia dalam peperangan Ankara ;5?/,

menyaksikan &ultan Beyazid I telah dipenara. Ini menyebabkan

sebahagian %ilayah yang dikuasai Uthmaniyyah atuh buat sementara,

antaranya )a#ed"nia dan K"s"$". 'erg"lakan itu menyebabkan

peran#angan penguasaan ke atas K"ta :"nstantin"ple mengalami

5 Huga dikenali sebagai 6amerlane, merupakan sebuah kuasa dari sebelah 6imur

yang

%uud pada abad ke ;5 di Asia 6engah. )ereka mempunyai kaitan alur yang

panang

dengan inasti )ughal.


>

gangguan. Ia dapat dikembalikan semula di ba%ah pemerintahan &ultan

)urad II yang memimpin Keraaan Uthmaniyyah 1;5/;-;57;2.

Apabila )uhammad al-Dateh memimpin Keraaan Uthmaniyyah,

beliau telah menyusun kembali pentadbiran negara dan aspek

ketenteraan. :i#it kepada &ultan Beyazid I ini akhirnya beraya

memimpin pasukan Uthmaniyyah mena%an K"ta :"nstantin"ple pada

/@ )ei ;57, dalam usia beliau yang masih muda iaitu ketika beliau

berusia /; tahun.

Keraaan Uthmaniyyah beraya menadi suatu kuasa yang kuat

kerana mereka menguasai laut. Armada mereka #ukup #ekap dalam

Page | 47


48/79

mengendalikan pertahanan laut sehingga menggerunkan musuh-musuh

mereka. )ereka uga membentuk pasukan armada laut sehingga ke Eaut

)erah bagi menghalang '"rtugis yang menguasai perdagangan rempah

ratus di pelabuhan-pelabuhan terkenal.

'asukan tentera Uthmaniyyah turut bersaing dengan kuasa !r"pah

lain di Eautan


49/79

)editerranian, Eaut )erah dan 6eluk 'arsi, di mana ini merupakan

laluan strategik para pedagang terdahulu. Ini bermakna Keraaan

Uthmaniyyah turut mengambil berat tentang keselamatan para

pedagang, dan turut menekankan s"al pembangunan ek"n"mi.

'erkembangan pada zaman yang kedua pula menunukkan bibitbibit

kemunduran. 'ada asasnya, pihak Uthmaniyyah pernah berusaha

untuk mena%an Tienna di zaman &ultan &ulaiman al-8anuni, tetapi

tidak beraya. Kekalahan tersebut telah menyebabkan mereka terpaksa

berundur dari sebahagian %ilayah di !r"pah tersebut. Kekalahan

tersebut uga membuka ruang kepada pihak Kristian untuk meren#ana

tindakan baru bagi berdepan dengan Uthmaniyyah. Antaranya 'aus

yang memimpin kel"mp"k Kristian Kat"lik di R"me berusaha untuk

membentuk pasukan tentera salib baru bagi tuuan menentang tentera

Uthmaniyyah. Beliau men#etuskan kebangkitan semangat anti Islam agar

g"l"ngan salib bangun menentang penguasaan Islam dan Keraaan

Uthmaniyyah tersebut.

Kekalahan pasukan Uthmaniyyah di Tienna pada tahun ; telah

melemahkan keraaan mereka. )ereka uga kehilangan gah sebagai satu

kuasa di !r"pah. Kebangkitan semula masyarakat !r"pah menentang

Uthmaniyyah telah memberikan tamparan baru kepada mereka. Ini

adalah kesan daripada kelemahan struktur pentadbiran Uthmaniyyah

pas#a ;7 1kematian &ulaiman al-8anuni2. )ereka seakan tidak berdaya

Page | 49


50/79

untuk mengemudi %ilayah aahan yang semakin luas merentasi !r"pah.

ZA)AG )!GA6AR AG K!BAGKI6AG GA&IFGAEI&)!

Keraaan Uthmaniyyah mengalami zaman mendatar sebagai sebahagian

daripada pr"ses kemer"s"tan yang melanda pemerintahannya. Ia

disebabkan "leh banyak fakt"r yang menadikan pengembangan yang

dilakukan "leh Uthmaniyyah menadi tidak aktif. Antara fakt"r tersebut

ialah kekalahan mereka untuk menguasai Tienna 1;2 dan uga

penglibatan mereka di dalam peperangan yang menelan belana yang

besar. )ereka turut mengalami kekalahan dalam siri-siri peperangan di

!r"pah. Antara peperangan yang mereka lalui ialah peperangan

menentang '"land-Eithuania, Rusia dan Autria-


51/79

pertahanan di sekitar negara Balkan bagi menyekat serangan pihak

!r"pah ke atas %ilayah Uthmaniyyah. )ereka mula menukar

pendekatan pemerintahan dengan mengemukakan p"lisi mesra rakyat

dengan mengambil kira pandangan masyarakat umum, mengurangkan

#ukai, meningkatkan taraf infrastruktur a%am dan berma#am-ma#am

lagi.

'ihak Uthmaniyyah uga melakukan pembaharuan terhadap sistem

pendidikan dengan memperkenalkan institusi kemahiran seperti

Uni$ersiti 6eknikal Istanbul dan lain-lain. Gamun begitu, mereka tidak

dapat untuk menandingi kemauan tekn"l"gi yang telah meletus di

Barat. Rentetan dari itu, banyak %ilayah Uthmaniyyah telah te%as

kepada Barat terutama kepada Rusia dan Austria pada abad ke ;.

&elain itu, keraaan Uthmaniyyah turut mempunyai masalah

dalaman dengan %ilayah-%ilayah Islam lain yang berada di ba%ah

pemerintahannya. )ereka menghadapi kebangkitan umpamanya dari

!gypt dan Algeria, tetapi kedua-dua negara ini telah diaah pula "leh

British dan 'eran#is.

)ereka turut terpaksa berhadapan dengan kebangkitan di negaranegara

Balkan seperti Re$"lusi &erb 1;?5-;;72. Re$"lusi ini menadi

7 D"reign Fffi#e E"nd"n 1;772, 6reaties Bet%een 6urkey and D"reign '"%ers

;77-;77, UK0

D"reign Fffi#e, pp. > 4 >?9 Ti"rel 'anaite 1/??;2, LFn Ftt"man-'"lish ipl"mati#

Page | 51


52/79

Relati"ns, &t$dia Asiati#a0 Internati"nal H"urnal f"r Asian &tudies, issue II, n". ;-

/, pp. ;@-

;@>.


;?

pengasas kepada kebangkitan menentang Uthmaniyyah. 'ada tahun

;/;, mereka terpaksa pula berdepan dengan pengisytiharan perang

terhadap &ultan "leh reek. )ereka beraya menadi %ilayah pertama di

ba%ah !mpayar Uthmaniyyah yang dibebaskan.

Kebangkitan nasi"nalisme berteraskan bangsa telah menyebabkan

Keraaan Uthmaniyyah tidak mampu untuk mengendurkan ketegangan.

&atu demi satu %ilayahnya menuntut untuk bebas dan keluar dari

pemerintahan Uthmaniyyah. Ini termasuk dalam kes negara &audi

Arabia di mana pemimpinnya pada %aktu tersebut &harif


53/79

&erangan-serangan itu datang dalam bentuk kuasa sesebuah negara di

!r"pah yang mula bangkit untuk menentang penguasaan Uthmaniyyah.

&emasa era ini ugalah pihak Uthmaniyyah banyak terlibat dalam

kerasama membentuk pasukan pertahanan dengan kuasa-kuasa lain

dari sebelah !r"pah seperti kerasama dengan 'eran#is, Belanda, Britain

dan uga Rusia. &ebagai #"nt"h, ketika berlaku 'erang :rimea pada

tahun ;7, Uthmaniyyah membentuk pasukan bersama dengan Britain

dan 'eran#is dalam menentang kuasa Rusia.

Ada sebahagian penduduk :rimea ini yang uga dikenali sebagai

:rimean 6artar, berhirah ke 6urki untuk mendapatkan perlindungan.

'erang :rimea telah menyebabkan berlakunya penghirahan beramai-ramai

penduduk

yang dikenali sebagai :rimean 6atar. 'enduduknya seramai ??,??? di daerah

6auride.

Ia terletak di selatan Rusia. &eumlah /??,??? telah melarikan diri ke dalam

%ilayah

empayar Uthmaniyyah.


54/79

Ketika Uthmaniyyah berada pada zaman melakukan penyusunan

semula dan pembaharuan 1tanzimat2> sekitar tahun ;@-;>, keraaan

telah melakukan beberapa siri pembaikan kepada undang-undang

negara dan perlembagaan. Ia bermula dengan satu p"lisi rasmi yang

dikenali sebagai 6he Imperial Res#ript "f the R"se :hamber "f ;@. Ia

merupakan permulaan kepada ref"rmasi di ba%ah pr"ses tanzimat ketika

pemerintahan &ultan Abdulme#id I dari tahun ;@-;;. Ia uga

penanda penting perubahan sistem pentadbiran kepada sistem yang

lebih sekular. '"lisi ini menghapuskan #ukai pertanian. Ia menadikan

para askar menga%al sesuatu %ilayah berdasarkan umlah penduduk.

&e#ara ringkasnya ia telah membentuk kehidupan s"sial baru dalam

kalangan masyarakat.

6anzimat mempunyai matlamatnya yang tersendiri. Ia lebih

merupakan pr"ses untuk menangani keatuhan !mpayar Uthmaniyyah

yang sedang beralan se#ara perlahan dan beransur-ansur.

&empadansempadan

%ilayah yang mereka kuasai semakin menge#il lantaran

kebangkitan !r"pah. Keraaan Uthmaniyyah uga dilihat sudah tidak gah

berbanding dengan pasukan tentera !r"pah. Fleh kerana %ilayah

tadbiran mereka begitu luas, mereka tidak dapat menahan dari serangan-

> 6anzimat bermaksud era penyusunan semula 1re"rganizati"n2 yang dilakukan

"leh

Page | 54


55/79

pihak Uthmaniyyah yang bermula dari tahun ;@ sehingga %uudnya

'erlembagaan

'ertama 1Dirst :"nsituti"nal2 Uthmaniyyah pada tahun ;>. Ia bagi melindungi

Uthmaniyyah dari gerakan pembebasan berpaksikan bangsa, nasi"nalis, dan

uga

untuk sentiasa ber%aspada dengan pihak luar terutama kuasa-kuasa yang ingin

melakukan penaahan ke atas %ilayah mereka. &e%aktu era inilah bermulanya

pihak

keraaan Uthmaniyyah membuka ruang yang lebih dalam mengiktiraf g"l"ngan

n"n-

)uslim iaitu dengan memberikan mereka hak kebebasan #i$il liberty dan hak

samarata

e3uality. engan #ara ini, Keraaan Uthmaniyyah dapat memanfaatkan g"l"ngan

n"n-

)uslim dan kaum-kaum min"riti lain untuk turut sama dalam mempertahankan

negara.

Ia merupakan satu p"lisi rasmi yang memberikan hak samarata dalam

kalangan

)uslim dan n"n-)uslim. Ia bertuuan untuk menyatukan masyarakat yang tinggal

di

ba%ah pemerintahan Uthmaniyyah, di antara Islam dan n"n-)uslim, 6urki dan

reek,

Armenia dan ahudi, dan Kurdi dan Arab.

Page | 55


56/79


;/

serangan pihak musuh. Kekalahan di dalam beberapa peperangan di

!r"pah tersebut, terutama kekalahan di Tienna, telah memberi kesan

kepada pr"ses keatuhan ini.

'r"ses tanzimat merangkumi aspek ketenteraan, perbankan dan

mendirikan kilang-kilang m"den yang b"leh menandingi !r"pah.

)ereka turut memasukkan aminan hak-hak asasi seperti aminan

samarata 1e3uality2 kepada semua penduduk Uthmaniyyah tanpa

mengambil kira s"al bangsa dan keper#ayaan agama. '"lisi ini

menghapuskan sistem millet dalam !mpayar Uthmaniyyah. &istem millet

adalah sistem s"sial yang berteraskan kepada agama sese"rang, di mana

setiap k"muniti agama diberi kebebasan aut"n"mi untuk bergerak,

adakalanya mendapat perhatian istime%a, berdasarkan rumah ibadat

yang mereka angg"tai. &istem ini terhapus dengan menadikan semua

rakyat adalah sama tanpa mengira fahaman mereka. Keraaan

Uthmaniyyah melihat baha%a penghapusan sistem millet akan

memb"lehkan mereka menga%al rakyat mereka terutama g"l"ngan n"n-

)uslim di Barat.@ Begitu uga mereka berasa yakin dapat melegakan

kuasa !r"pah dengan tidak lagi perlu untuk membela g"l"ngan n"n-

)uslim kerana pihak Uthmaniyyah telah mengambil pendekatan

pr"aktif menamin hak-hak mereka. 6etapi pihak kuasa !r"pah

meneruskan kebangkitan mereka dan ini melemahkan keraaan

Page | 56


57/79

Uthmaniyyah.

Hika diteliti, penghapusan sistem millet adalah suatu tindakan yang

pada asasnya b"leh diterima kerana suasana pada %aktu tersebut

berbeza, di mana gerakan pembebasan dari sebarang #engkaman sedang

berkembang. 6ambahan pula dari aspek Islam, ia amat digalakkan untuk

memberi hak sama rata tanpa memilih sesiapa. Itulah yang menadi

amalan ketika Gabi &.A.( memasuki )adinah dan melakukan

peranian dengan penduduk pelbagai kaum di )adinah dengan

memasukkan semua bangsa sebagai satu ummah. Ini menunukkan

perkara e3uality ini sebenarnya bukan sesuatu yang pelik di dalam Islam.

:uma yang menadi masalah ialah "rang yang tidak memahaminya atau

mereka yang #uba menadi aguh dengan mengambil ia sebagai #"nt"h

@ 'eter D. &ugar 1;@@2, &"utheastern !ur"pe under Ftt"man Rule, ;75-;?5,

U&0 Uni$ersity

"f (ashingt"n 'ress, pp. /;-/57.


;

untuk tuuan dan kepentingan tersendiri. &ehingga di dalam k"nteks

agama pun, ada yang ingin menyamatarafkan semua agama itu sama9 ini

suatu yang tidak betul dan tidak tepat dalam penafsiran e3uality dan

ummah tersebut.

'r"ses ini di#etuskan "leh &ultan )ahmud II yang memerintah dari

tahun ;?-;@, diteruskan "leh &ultan Abdulme#id I,;? dengan harapan

Page | 57


58/79

dapat memba%a kebaikan dan faedah daripada pengurusan yang #ekap

ke seluruh %ilayah di ba%ah keraaan Uthmaniyyah melalui institusiinstitusi

baru. Antara #etusan baru pihak Uthmaniyyah merangkumi0

i. 'ihak Uthmaniyyah berani menaga penduduknya dengan

aminan keselamatan, keseahteraan diri dan harta.

ii. )emperkenalkan %ang kertas pertama Uthmaniyyah 1;5?2

iii. )enyusun semula ketenteraan, kaedah pengambilan, gai

dan penentuan temp"h berkhidmat 1;5-;552

i$. )emperkenalkan lagu kebangsaan dan bendera negara

1;552

$. )enyusun semula sistem ke%angan berdasarkan m"del

'eran#is

$i. )enyusun semula Undang-undang si$il dan enayah

mengikut m"del 'eran#is

$ii. )e%uudkan )e#lisi )aarifi Umumiye 1;572 yang menadi

dasar penubuhan 'arlimen Uthmaniyyah 'ertama 1;>2

$iii. )endirikan uni$ersiti m"den yang pertama 1;52

iV. )enghapuskan Hizyah ke atas n"n-)uslim, dengan

memperkenalkan sistem #ukai bersepadu 1;72

V. )e%uudkan Bursa &aham di Istanbul pada ;.

Vi. )endirikan alan-alan keretapi, pem"denan kilang industri,

pelbagai penambahbaikan dalam perkhidmatan a%am dan

kemauan perdagangan.

Page | 58


59/79

;? Ia turut did"k"ng "leh mereka yang berpendidikan barat seperti Ali 'asha,

Duad 'asha,

Ahmet :e$det 'asha dan )edhat 'asha. )ereka ini melihat baha%a institusi-

institusi

agama dan ketenteraan yang bersifat tradisi"nal sudah tidak sesuai untuk

berdepan

dalam zaman m"den pada ketika itu. 'embaharuan yang mereka inginkan

adalah lebih

kepada mengambil sistem-sistem yang beraya dialankan di !r"pah.

'embaharuan itu

termasuklah ser$is %aib untuk pertahanan 1#"ns#ripti"n2, pendidikan, institusi

dan

perundangan, dan pendekatan sistematik bagi menghapuskan rasuah.


;5

&emasa pr"ses 6anzimat berlangsung, sebenarnya g"l"ngan Kristian

yang mendapat manfaat dari segi pendidikan tinggi. )ereka telah

mengatasi g"l"ngan )uslim yang menyebabkan berlakunya sedikit rasa

kesedaran di kalangan )uslim tentang apa yang sedang teradi. &ebagai

#"nt"h, pada tahun ;;, terdapat kira-kira 7>; sek"lah dasar dan kirakira

@5 sek"lah peringkat menengah bagi g"l"ngan Kristian dengan

umlah pelaar menangkau ;5? ribu "rang. Humlah ini lebih tinggi

berbanding g"l"ngan )uslim yang mendapat pendidikan f"rmal kerana

Page | 59


60/79

rata-rata masyarakat )uslim lebih memberikan tumpuan di madrasah

mempelaari Bahasa Arab dan pengaian Islam. Kesan dari pendidikan

f"rmal yang diper"lehi "leh g"l"ngan Kristian, mereka telah beraya

menguasai aspek ek"n"mi. Umpamanya pada tahun ;@;;, daripada 75

gedung pemb"r"ng di :"nstantin"ple, 7/ dimiliki "leh masyarakat

bukan Islam 1Kristian2 dari keturunan reek yang elas menunukkan

penguasaan ek"n"mi semasa masih di ba%ah pemerintahan

Uthmaniyyah.

Ke%uudan 'erlembagaan 'ertama Uthmaniyyah merupakan

zaman perubahan dari Kanun-i !sasi yang bermaksud undang-undang

asas kepada sistem perlembagaan yang bersifat m"narki 1#"nstituti"nal

m"nar#hy2. Ini bermaksud mereka memartabatkan &ultan sebagai ketua

negara yang bertindak berdasarkan parameter yang ditetapkan sama ada

bertulis 1#"dified 4 %ritten2, tidak bertulis 1un#"dified 4 un%ritten2 ataupun

kedua-duanya. Ia berbeza dengan m"narki mutlak 1abs"lute m"nar#hy2 di

mana m"narki mutlak bertindak sebagai satu-satunya sumber kuasa

p"litik di dalam sesebuah negara dan tidak terikat dengan sebarang

perlembagaan.

'erlembagaan 'ertama Uthmaniyyah ini ditulis "leh Lg"l"ngan

muda Uthmaniyyah;; pada / G"$ember ;> sehingga ; Debruari

;; "ung Ftt"mans atau "l"ngan )uda Uthmaniyyah, merupakan satu

"rganisasi rahsia

Page | 60


61/79

di kalangan intelektual yang dibentuk pada tahun ;7. Ia dipengaruhi "leh

pemikirpemikir

Barat yang men#etuskan Re$"lusi 'eran#is iaitu )"nstes3uieu dan R"usseau.

Frganisasi rahsia ini membentuk k"nsep Ftt"manism yang selari dengan dua

pemikir

'eran#is tersebut. )ereka men#adangkan pembentukan perlembagaan dan

keraaan

berparlimen. )ereka adalah kumpulan yang tidak puashati dengan bir"krasi

mutlak

dan ingin men#ari alan ke arah sistem yang lebih mesra dengan mengambil kira

keputusan dibuat se#ara dem"krasi. &alah se"rang dari angg"ta mereka, Gamik

Kemal,


;7

;>. Ia tidak melibatkan sistem parti. 'ada masa tersebut, parlimen

dilihat sebagai tempat untuk menyuarakan pandangan dan hasrat

rakyat, bukan tempat untuk parti p"litik atau pertubuhan untuk

berbahas. &ebab itulah dalam sistem dem"krasi m"den, apa yang dibuat

"leh Uthmaniyyah ini mirip kepada )"narki Berperlembagaan, bukan

sistem per%akilan rakyat.

Idea-idea kumpulan ini tidak disenangi sesetengah pihak sehingga

ke%uudan "ung Ftt"mans terpaksa diharamkan. &ultan Abdul


62/79

kembali idea-idea tersebut. &elepas dari itu, kumpulan intelektual ini

terus men#ari idea untuk membantu Keraaan Uthmaniyyah, di mana

terbentuknya kumpulan yang dikenali sebagai "ung 6urks. )ereka

memikirkan p"lisi-p"lisi untuk negara sehinggalah keraaan

Uthmaniyyah menyertai 'erang unia I.

K!&AG 6AGZI)A6

'embaharuan yang dilakukan "leh Keraaan Uthmaniyyah telah

memberikan kesan kepada perkembangan masyarakat pada %aktu

tersebut. ari aspek pendidikan, ia telah melahirkan t"k"h sekular yang

dikenali di 6urki dan uga dunia iaitu )ustafa Kamal Atartuk.

&ebahagian menganggap beliau sebagai pemikir dan pemimpin

pr"gresif, namun sebahagian besar umat Islam di luar 6urki

menempatkan beliau sebagai pengkhianat kepada sistem khilafah, atau

sistem pemerintahan Islam dengan memperkenalkan sistem sekular.

)ereka turut terpaksa tunduk kepada desakan kuasa Barat yang

menuntut supaya hak diberikan kepada penduduk mereka yang

memperkenalkan k"nsep $atan Arab. %atanJ 1fatherland2 yakni negara dan

k"nsep

hurriyet Arab. hurriyatJ 1freed"m2 yakni kebebasan. Frganisasi ini diisytiharkan

haram

pada tahun ;> dan ahlinya terpaksa hidup dalam buangan. Kegagalan p"lisi

yang

ingin diba%a "leh kumpulan ini dalam usaha menyekat keatuhan !mpayar

Page | 62


63/79

Uthmaniyyah telah menyebabkan kel"mp"k intelektual men#ari alan lain.

Kemudian

terbentuklah beberapa "rganisasi, salah satunya "ung 6urks 1"l"ngan )uda

6urki2,

di mana mereka telah memba%a keraaan Uthmaniyyah kepada zaman

'erlembangaan

Kedua 1se#"nd #"nstituti"nal era2 dan kemudiannya terlibat dalam 'erang unia

I. '"lisi

#adangan mereka berkembang ketika era pemerintahan 'asha.


;

beragama Kristian, terutama dari g"l"ngan kelas menengah. Ini telah

membuka ruang kepada pengukuhan g"l"ngan n"n-)uslim.

&edangkan bagi pihak )uslim, ia tidak memberikan sebarang

kelebihan kepada mereka, malah menyebabkan status mereka makin

teruk dihimpit "leh permintaan-permintaan n"n-)uslim. Ini

menyebabkan %uudnya kumpulan anti-Barat yang dipel"p"ri g"l"ngan

muda dan mereka yang sedar terhadap p"lisi yang tidak

menguntungkan umat Islam. 'embaharuan ini men#apai kemun#ak pada

tahun ;> ketika 'erlembagaan 'ertama di#etuskan, di mana

perlembagaan itu membataskan kuasa pemerintah aut"krat para &ultan

yang harus mengikut kehendak perlembagaan.

'erkara utama yang dimasukkan dalam pembaharuan ini

Page | 63


64/79

termasuklah kebebasan agama, mengh"rmati undang-undang, dan

pemerkasaan hak. Ia memberi nafas baru kepada n"n-)uslim yang

meminta supaya perkara ini diberikan kepada mereka terutama dari

aspek aminan untuk menalani kehidupan dengan selamat.;/ Kesannya

turut dirasai di %ilayah-%ilayah tadbiran Uthmaniyyah, termasuk

Eubnan dan 'alestin.

i 'alestin, pembaharuan undang-undang tanah telah

memb"lehkan g"l"ngan ahudi keturunan Rusia membeli tanah di

'alestin dan mendapat hak untuk berhirah ke tanah tersebut. Ia adalah

sebahagian dari pembaharuan ke atas struktur pemilikan tanah di dalam

Undang-undang 6anah Uthmaniyyah 1Ftt"man Eand Ea%2 ;7.; Untuk

meningkatkan pendapatan melalui #ukai, buat pertama kalinya Keraaan

Uthmaniyyah meminta supaya masyarakat Arab 'alestin untuk

mendaftarkan tanah milik mereka. Fleh kerana kebanyakan g"l"ngan

petani fallahin tidak berkemampuan untuk mendaftarkan tanah dan tidak

mempunyai keb"lehan memba#a, maka g"l"ngan ketua kampung

mukhtar mengambil kesempatan dengan mendaftarkan se#ara k"lektif

;/ R"deri#


65/79

; Raa &hehadeh 1;@/2, L6he Eand Ea% "f 'alestine0 An Analysis "f the

efiniti"n "f &tate

Eands, H"urnal "f 'alestine &tudies, T"l. ;;, G". / 1(inter2, pp. /-@@.


;>

tanah-tanah tersebut di atas nama mereka mengikut kampung masingmasing.

Fleh sebab itu ada sebahagian mereka yang tidak amanah,

mengambil kesempatan menual tanah-tanah tersebut yang mereka

per"lehi kepada g"l"ngan pendatang ahudi dan mereka sendiri

memilih untuk berpindah ke tempat baru di &yria atau 6urki.

Ini sesuatu yang harus dipelaari terutama dalam k"nteks negara

kita )alaysia dengan kepelbagaian penduduk yang ada. 'ernah pada

satu ketika dahulu, ada pihak-pihak tertentu yang ingin menubuhkan

ID: 4 Interfaith :"mmisi"n, bagi membantu memperuangkan tuntutan

n"n-)uslim dalam beberapa perkara. Gamun, ID: tersebut telah dit"lak

"leh pihak keraaan kerana ia dilihat tidak sesuai dan b"leh men#etuskan

ketegangan dalam kalangan umat Islam selaku penduduk ma"riti di

dalam negara ini. Ia turut mendapat bantahan kuat dari masyarakat,

termasuk aringan GF Islam, Allied :""rdinating :"mmittee "f Islami#

GFs 1A::IG2.

Kini $ersi yang hampir sama dengan ID: ditubuhkan "leh kabinet

dengan nama Ha%atankuasa )empr"m"si 'ersefahaman dan

Keharm"nian di antara 'enganut Agama 1HK)'K'A2, di ba%ah

Page | 65


66/79

penyelaras yang dilantik iaitu atuk


67/79

berkait dengan p"lisi pemerintahan. (alaupun era ini ada menunukkan

kemauan kepada pihak Uthmaniyyah, tetapi masalah kebangkitan

bangsa yang berlaku ini menyebabkan mereka tidak dapat mentadbir

se#ara efektif. ;5

'ada tahun ;/;, Republik


68/79

iaitu pada tahun ;@;/. Uthmaniyyah menyerahkan :yprus kepada

British pada tahun ;>.

;5 Kemal /2, L6he 6ransf"rmati"n "f the Ftt"man &tate, ;>@-

;@?,

Internati"nal H"urnal "f )iddle !ast &tudies, , pp. /5-/;.


;@

ambaraah /0 &anak "f G"$i 'azar.

&umber0 http0==#"mm"ns.%ikimedia."rg=%iki=Dile0&anakP"fPG"$ibazar.png

British menaah )esir pada tahun ;/, tetapi )esir dianggap

masih lagi berada di ba%ah Uthmaniyyah bersama dengan &udan se#ara

undang-undang 1de ure2 tetapi tanpa kuasa sehingga ;@;5, iaitu ketika

Uthmaniyyah menyertai pasukan bersekutu terlibat di dalam 'erang

unia I. (ilayah Uthmaniyyah lain di Utara Afrika diaah "leh 'eran#is

bermula dengan Algeria 1;?2, 6unisia 1;;2 dan penaahan Itali ke

atas Eibya pada ;@;/.


/?

ari sini dapat dilihat baha%a keatuhan %ilayah pemerintahan

Uthmaniyyah satu demi satu telah menyebabkan Keraaan Uthmaniyyah

semakin menge#il dan pengaruhnya tidak lagi digeruni "leh Barat. Eebih

memenatkan Uthmaniyyah ialah mereka terpaksa berhadapan dengan

umlah hutang yang tinggi dari bank-bank di !r"pah. Ini telah menadi

Page | 68


69/79

parah apabila mereka perlu menubuhkan badan penyelarasan hutang.

&atu perkara yang menyebabkan mereka masih bertahan pada akhir

abad ke ;@ ialah kerana %uudnya kuasa yang ingin mengimbangai

kuasa-kuasa !r"pah yang lain. Austria dan Rusia ingin terus menguasai

%ilayah-%ilayah Uthmaniyyah tetapi mereka sering mendapat halangan

pihak British dalam hal tersebut. Ini kerana British tidak mahu Rusia

mend"minasi ka%asan 6imur )editerranian sehingga nanti b"leh

menadikan mereka suatu kuasa yang kuat tanpa ada kuasa pengimbang.

A(AE ABA K! /?0 ZA)AG 6!GA6 AG '!)BUBARAG

'!)!RIG6A


70/79

;7 'eranian itu dikenali sebagai Armisti#e "f )udr"s di mana Uthmaniyyah

perlu

menyerahkan %ilayah di luar daripada Anat"lia dan membenarkan pasukan

bersekutu

memasuki laut B"sp"rus. 'eranian itu uga memberi hak kepada pasukan

bersekutu

untuk menaah mana-mana %ilayah yang berg"lak dan dianggap memberikan

an#aman keselamatan.


/;

'eranian &ykes-'i#"t. Ia adalah peranian sulit untuk membahagibahagikan

%ilayah di ba%ah Uthmaniyyah kepada kuasa-kuasa tersebut,

termasuklah 'alestin. Ia dibuat ketikamana &ir )#)"han, %akil British

di )esir menghubungi &harif


71/79

mena%an bahagian selatan 'alestin dan uga Herusalem daripada

pemerintahan Uthmaniyyah.;

Keraaan Islam Uthmaniyyah mula terbubar pada ; G"$ember ;@//

apabila ia tidak lagi menadi negara yang mempunyai sistem

pemerintahan beraa 1m"narki2. Keraaan tersebut tidak %uud lagi

bermula apabila pertukaran nama dibuat kepada Republik 6urki yang

telah diisytiharkan se#ara rasmi pada /@ Fkt"ber ;@/. Ia telah

menandakan keatuhan Uthmaniyyah yang telah memimpin dunia Islam

selama lebih abad.

Keatuhan Keraaan Uthmaniyyah memberi kesan besar kepada

permasalahan yang berlaku di 6imur 6engah pada masa kini.

:ather%""d menyatakan0 *as a result in the t%enty 4 first #entury %e li$e

%ith the #"nse3uen#es, namely the s" #alled )uslim terr"rism, 'alestine $s.

Israel, the intifada, the %ar in Ira3, &audi petr"d"llars and e$en the %ars at the

ba#kyard "f !ur"pe, in B"snia and K"s"$". A##"rding t" him, these all resulted

fr"m the demise "f Ftt"man !mpire.+;>

; "$ a$ish 1/??72, A &ur$ey "f 'alestine under the British )andate, ;@/?-

;@5, hal. /;.

;> :hrist"pher :ather%""d 1/??2, A Brief


72/79

BaVter and Akbarzadeh uga mempunyai pandangan yang sama

tentang perkara ini. Katanya *the fall "f the Ftt"man !mpire and the

establishment "f a system "f distin#t nati"n-states signalled a ne% phase in

regi"nally hist"ry.+;

&e#ara ringkas, keatuhan Keraaan Uthmaniyyah b"leh

digambarkan berpun#a daripada beberapa perkara, antaranya seperti

berikut0

i. )asalah ek"n"mi di mana keraaan Uthmaniyyah berhadapan

dengan kesukaran untuk membayar kembali hutang mereka

dengan bank-bank !r"pah.;@ &ebahagian mengatakan termaterma

pinaman dari bank di !r"pah memberikan keistime%aan

kepada 'eran#is dan Britain, yang mana dua kuasa inilah pula

yang menadi penganur hutang kepada Uthmaniyyah./?

ii. Kebangkitan nasi"nalis %ilayah-%ilayah tadbiran Uthmaniyyah

termasuk di Gegara Arab dengan ter#etusnya Kebangkitan Arab

pada tahun ;@;. Ia berlaku dengan adanya perbin#angan rahsia

di antara kuasa penaah Barat dengan g"l"ngan pemimpin Arab.

Kebangkitan Arab itu berpun#a daripada *a blend "f p"liti#al

"pp"rtunism, nati"nalist in#linati"ns, finan#ial in#enti$e 1%hi#h %as

pr"$ided by the British2 and dynasti# ambiti"n.+ /;

iii. 'eranian &ykes-'i#"t ;@; yang dibuat se#ara rahsia telah

menadi plan strategik pihak kuasa Barat untuk

meme#ahbelahkan keraaan Uthmaniyyah. Ini uga berlaku

Page | 72


73/79

disebabkan kuasa-kuasa Barat ini beranggapan Uthmaniyyah

; Kylie BaVter and &hahram Akbarzadeh 1/??@2, U& D"reign '"li#y in the

)iddle !ast0 6he

R""t "f anti-Ameri#anism, E"nd"n and Ge% "rk0 R"utledge, p. .

;@ "uglas A ;.

/? &ila lihat R"bert . Eanden 1/??2, LDinan#ial Imperialism and Its Relati"nship

t"

e$el"pment9 the Ftt"man 'ubli# ebt Administrati"n, ;; 4 ;@/7, in :amr"n

)i#hael Amin, Benamin :. D"rtna !lizabeth Br"%n Driers"n 1eds.2, 6he

)"dern

)iddle !ast0 a &"ur#eb""k f"r


74/79

i$. 'enyertaan Uthmaniyyah dalam 'erang unia 'ertama uga

menadi penyebab keatuhan empayar ini. )ungkin mereka

tidak mempunyai pilihan untuk tidak terlibat kerana desakan

untuk mempertahankan %ilayahnya yang #uba dirampas.

&elepas Uthmaniyyah menandatangai persetuuan pada bulan

Fkt"ber ;@;5 untuk meny"k"ng Herman menentang Rusia

dengan s"k"ngan dari United Kingd"m, ia sebenarnya

menambah epis"d duka buat empayar Uthmaniyyah itu sendiri.

BaVter dan Akbarzadeh menyatakan *had the Ftt"man ele#ted t"

remain neutral in this #"nfli#t, regi"nal hist"ry might ha$e taken a $ery

different #ause.+/

&ultan Abdulme#id II menadi sultan terakhir dari dinasti

pemerintahan keraaan Uthmaniyyah. Beliau menadi sultan kepada

keraaan Uthmaniyyah di ambang pembubarannya di mana beliau

sempat memerintah selama hampir ;> bulan bermula ;@ G"$ember ;@//

4 )a# ;@/5. Ketika itu, tiada apa yang mampu dilakukan setelah

Republik 6urki diisytiharkan dan p"lisi negara mereka uga telah

berubah kepada mengadaptasi sistem yang lebih terbuka, liberal dan

mengamalkan sekular. Agama tidak lagi menadi perkara penting di

dalam pertimbangan sebarang p"lisi negara.

'!GU6U'

Keraaan Uthmaniyyah pernah berada di p"sisi hebat dengan menguasai

dunia 6imur dan Barat, termasuk uga benua Afrika. 'enguasaan mereka

Page | 74


75/79

ke atas tiga benua ini menadikan mereka sebagai kuasa yang dih"rmati.

Gamun, seakan membenarkan te"ri kitaran Ibn Khaldun, Keraaan ini

mengalami kitarannya yang tersendiri. &etelah mengalami beberapa

masalah, di samping kesukaran menaga %ilayah mereka yang luas

tersebut, Uthmaniyyah mengalami zaman kemer"s"tan. Zaman tersebut

// a$id Dr"mkin 1;@@2, A 'ea#e t" !nd All 'ea#e0 6he Dall "f the Ftt"man

!mpire and the

:reati"n "f the )"dern )iddle !ast. Ge% "rk0 F%l. pp. / 4 /.

/ Kylie BaVter and &hahram Akbarzadeh 1/??@2, U& D"reign '"li#y in the

)iddle !ast, p. ;?.


/5 ussamir us"f al"h"ri, "urnal Wi mana 6amadun Kita setelah merdeka 7?

tahunX Fg"s /??>

Ca F$<


76/79

R"J"KAN

MAFAYSIA e "$e$% (2005 FANH1403 Pe$$)a Ia* K'aa F'*'="NI!EM S B,

M, a *, e.aa, $g)a )e+ag)$%a a )e.a%',a )ea.aa $a*

'%,*a$a,

https0==mrs#d.files.%"rdpress.#"m=...=nta--eja$ah.pdfkerajaan bani abbasiyah

http0==razzyy.#"m=G"ta=G"ta6ingkatan5=tamaddunQ/?tingQ/?5=K!RAHAAGQ/?BAGIQ/?U)AA


77/79

Relati"ns, &t$dia Asiati#a0 Internati"nal H"urnal f"r Asian &tudies, issue II, n". ;-

/, pp. ;@-

;@>.


;?

@ 'eter D. &ugar 1;@@2, &"utheastern !ur"pe under Ftt"man Rule, ;75-;?5,

U&0 Uni$ersity

"f (ashingt"n 'ress, pp. /;-/57.


;

;/ R"deri#

;5 Kemal /2, L6he 6ransf"rmati"n "f the Ftt"man &tate, ;>@-

;@?,

Internati"nal H"urnal "f )iddle !ast &tudies, , pp. /5-/;.

Page | 77


78/79


;@

ambaraah /0 &anak "f G"$i 'azar.

&umber0 http0==#"mm"ns.%ikimedia."rg=%iki=Dile0&anakP"fPG"$ibazar.png

; Kylie BaVter and &hahram Akbarzadeh 1/??@2, U& D"reign '"li#y in the

)iddle !ast0 6he

R""t "f anti-Ameri#anism, E"nd"n and Ge% "rk0 R"utledge, p. .

;@ "uglas A ;.

/? &ila lihat R"bert . Eanden 1/??2, LDinan#ial Imperialism and Its Relati"nship

t"

e$el"pment9 the Ftt"man 'ubli# ebt Administrati"n, ;; 4 ;@/7, in :amr"n

)i#hael Amin, Benamin :. D"rtna !lizabeth Br"%n Driers"n 1eds.2, 6he

)"dern

)iddle !ast0 a &"ur#eb""k f"r


79/79

/

// a$id Dr"mkin 1;@@2, A 'ea#e t" !nd All 'ea#e0 6he Dall "f the Ftt"man

!mpire and the

:reati"n "f the )"dern )iddle !ast. Ge% "rk0 F%l. pp. / 4 /.

/ Kylie BaVter and &hahram Akbarzadeh 1/??@2, U& D"reign '"li#y in the

)iddle !ast, p. ;?.


/5

ussamir us"f al"h"ri, "urnal Wi mana 6amadun Kita setelah merdeka 7?

tahunX Fg"s /??>

work in progress tamadun islam12.docx

Documents