TAMADUN ISLAM DAN TAMADUN ASIA

SEMESTER 2, 2016(UW00202)

TAJUK :TAJUK :KAJIAN TENTANG PAKAIAN KAJIAN TENTANG PAKAIAN

TRADISIONAL DUSUN LOTUD TRADISIONAL DUSUN LOTUD DI TAMPARULI, SABAHDI TAMPARULI, SABAH

NOOR MUSTAQIM BIN MOHAMED BA15110387MOHD. SAFRI BIN SETIA BA15160995ADZWAN SHADZRIEN B. AHMAD BB15160859AJILI BIN ARTARI BA15110021

PENGENALANManusia adalah makhluk yang berbudaya dan budaya tersebut mengandungi makna tertentu dan mempunyai hubungan yang erat dengan cara hidup setempatAdat dan budaya yand dimiliki sesebuah kelompok sering menjadi identiti atau petunjuk untuk mengenali, menginterpretasi dan mendokumentasikan tanda-tanda yang sama Kajian ini hanya menyentuh satu objek budaya iaitu pakaian tradisional Dusun Lotud yang melambangkan ikon dan imej dalam perkahwinan masyarakat Dusun Lotud.

ASAL USUL MASYARAKAT DUSUN

Terdapat berbilang suku kaum yang tinggal di Sabah, antaranya suku kaum yang paling dominan dengan populasi yang terbanyak iaitu suku kaum Kadazandusun.

Suku kaum Kadazandusun merupakan hasil gabungan kaum Kadazan dan kaum Dusun dan akhirnya terbentuklah satu kaum yang baharu iaitu kaum Kadazandusun.

Terdapat lebih kurang 40 sub-etnik dibawah suku kaum Kadazandusun, antaranya ialah kaum Kadazan, kaum Dusun Tindal, kaum Dusun Suang Lotud, kaum Rungus dan banyak lagi kaum yang lain.

Masyarakat Dusun Lotud juga kaya dengan seni budayadan adat nenek moyang yang masih diamalkan sehingga sekarang.

Seperti suku kaum yang lain, suku kaum Kadazandusun juga mempunyai warisan dan amalan yang unik.

KONSEP PAKAIAN TRADISIONAL KAUM DUSUN LOTUD

Pakaian Dusun Lotud adalah berasal daripada pakaian ketua Tantagas (bobolian)[ Ketua upacara yang membuat sesuatu istiadat.].

Pakaian Dusun Lotud mempunyai tiga peringkat atau generasi di mana ketiga-tiganya menunjukkann perkembangan dalam kelengkapan pakaiannya[

Generasi pertama masih berkemban, generasi kedua telah lengkap pakaiannya iaitu mempunyai baju dan kain sarung serta ada berbezaan darjat (kain sarong kosong dikategorikan sebagai orang miskin dan kain sarung yang bercorak adalah orang berada), dan generasi ketiga pakaian yang sudah dimodenkan.].

Konsep Pakaian Tradisional Dusun Lotud Lelaki

Bagi kaum lelaki Dusun Lotud, mereka memakai baju daripada kain kapas berwarna hitam dan dihiasi sulaman dan labuci.

Aksesorinya pula bermula dari bahagia kepala di mana akan dipakaikan tengkolok iaitu yang dipanggil ‘Sundi’ oleh kaum Dusun Lotud.

Sundi ini mempunyai satu tanduk dan satu tanduk ini adalah untuk membezakan daerah antara kaum Dusun Lotud dengan kaum Dusun Lotud yang lain

Kaum lelaki juga mengenakan selendang yang ditenun.

Konsep Pakaian Tradisional Dusun

Lotud Lelaki

Kain asas bagi pembuatan pakaian tradisional lelaki dusun suang lotud ialah fabrik komersial hitam , sutera atau baldu untuk upacara tertentu yang di kenali sebagai baju baldu atau kapas yang berwarna hitam

Selain itu pakaian lelaki dusun juga dikenali sebagai gaung iaitu baju lengan panjang tanpa sulaman pada zaman dahulu tetapi zaman kian berubah dari masa ke semasa menyebabkan perubahaan pada baju tersebut yang telah dihiasi dengan sulaman dan labuci

juga bercorak Tinobugi yang berwarna merah, kuning keemasan dijahit pada pergelangan tangan, tepian blaus dan di dada

PAKAIAN LELAKI

Dikenali sebagai sundi atau sigar yang diperbuat daripada kain destar.

Selain itu ia juga di kenali sebagai siga iaitu penutup kepala,dilipat atau dililit dalam beberapa cara yang istimewa iaitu “hopung” iaitu ular sawa model berpilin kinahu dan “kahu”

pemegang belanga model berlipat sinimbitan dan tinahanuk, di mana sebahagian kecil akan terkeluar sedikit bagi menghasilkan satu bentuk yang seakan-akan haiwan iaitu ular sawah .

SUNDI ATAU SIGAR

• Aksesori yang digunakan Aksesori yang digunakan bagi mengayakan pakaian bagi mengayakan pakaian lelaki tradisional Dusun lelaki tradisional Dusun Lotud ialah selendang yang Lotud ialah selendang yang diKenali sebagai kulimbai diKenali sebagai kulimbai yang berwarna merah di yang berwarna merah di letakkan di bahagian letakkan di bahagian pinggang pemakai bagi pinggang pemakai bagi menyerikan lagi si pemakai menyerikan lagi si pemakai pakaian tersebut. pakaian tersebut.

• Seterusnya Tinggot iaitu Seterusnya Tinggot iaitu Tali pinggang berwarna Tali pinggang berwarna perak diperbuat daripada perak diperbuat daripada wang syling dolar pada wang syling dolar pada awal abad ke-20 yang di awal abad ke-20 yang di pakai di bahagian pinggang pakai di bahagian pinggang yang digunakan dari zaman yang digunakan dari zaman dahulu hinggalah sekarang dahulu hinggalah sekarang tanpa apa-apa perubahan tanpa apa-apa perubahan bentuk pada tali pinggang bentuk pada tali pinggang perak tersebut. perak tersebut.

Aksesori

Aksesori di bahagian Aksesori di bahagian leher juga di gunakan leher juga di gunakan iaitu rantai yang dikenali iaitu rantai yang dikenali sebagai karo yang terdiri sebagai karo yang terdiri daripada beberapa jenis daripada beberapa jenis manik seperti bungkas, manik seperti bungkas, kotos, kotos, akipangungupu ,bulul ,olakipangungupu ,bulul ,olod,dan beberapa yang od,dan beberapa yang lain lagi. lain lagi. Di samping itu gelang Di samping itu gelang juga digunaan untuk juga digunaan untuk mengayakan pakaian mengayakan pakaian lelaki Dusun Lotud bagi lelaki Dusun Lotud bagi menandakan kekuatan menandakan kekuatan seseorang lelakiseseorang lelaki

Aksesori

Bagi pakaian tradisional kaum wanita Dusun Lotud pula, mereka memakai baju dan ‘Gonob’ dari kain kapas dinamakan ‘Tuit’ yang dihiasi sulaman motif ‘Linangkit’ dari benang berwarna-warni.

Bahagian kepala perempuan dihiasi dengan bulu ayam yang dipanggil ‘siwot’.

Konsep Pakaian Tradisional Dusun Lotud Perempuan

-langkah pertama bagi cara pemakaian, wanita tersebut akan memakai kain sarung hitam yang dikenali sebagai ‘gonob’. ‘Gonob’ ini bercorak warna merah dijahit ditepi kiri (bangkit) serta tinobugi dijahit melintang diparas betis.

-Manakala ukuran gonob adalah dibawah paras lutut. Gonob (skirt) yang dipakai oleh wanita perlu berada di sebelah tepi paha kiri, dan bukannya di kedudukan lain.

Seterusnya, dalam gambar [Rajah (ii)], kain putih (sigar) sebagai tali pinggang yang diikat disekeliling pinggang selepas menggunakan gonob. Sigar ini juga mempunyai pelbagai corak dan warna yang membawa maksud yang berlainan. Tali pinggang yang dikenali sebagai ‘loti’ putih dan perak. Ditambah dengan 2 kelepak ikatan hitam untuk wanita sudah berkahwin.

[Rajah (ii)]

Gelungan rotan ini dikenali sebagai lilimbo. Lilimbo ini diperbuat daripada bambu dan digunakan oleh para wanita Dusun Lotud. Warna merah merupakan warna utama dan lilimbo ini mempunyai makna tersendiri. Wanita yang memakai lilimbo berwarna putih membawa maksud perempuan yang sudah menjadi balu manakala lilimbo yang mempunyai warna hitam bermaksud wanita yang sudah berkahwin.

PENGGUNAAN PAKAIAN PENGGUNAAN PAKAIAN TRADITIONAL DUSUN LOTUDTRADITIONAL DUSUN LOTUD

Pakaian Dusun Lotud mempunyai tradisi pemakaiannya yang terdiri daripada tiga generasi Pakaian tradisional Dusun Lotud

dipakai pada masa-masa tertentu

Etnik-etnik di Sabah ini terkenal dengan adat-adat dan pantang larang mengikut kepercayaan mereka yang tersendiri Responden memberitahu

sekiranya sesorang itu tidak mempercayai adat-adatnya dan melanggar pantang larangnya, dia akan ditimpa bala

Oleh itu, pemakaian Dusun Lotud perlu mengikut peraturan dan simboliknya kerana daripada pemakaian kita dapat tahu tentang statusnya.

CIRI-CIRI PAKAIAN TRADISI SUKU KAUM DUSUN LOTUD

CORAK PAKAIANCorak boleh terdiri daripada corak terancang atau corak tidak Corak boleh terdiri daripada corak terancang atau corak tidak terancang. Corak yang terdapat dalam pakaian Dusun Lotud ini terancang. Corak yang terdapat dalam pakaian Dusun Lotud ini mempunyai pelbagai jenis susunan. Berikut merupakan jenis-mempunyai pelbagai jenis susunan. Berikut merupakan jenis-jenis susunan yang terdapat dalam pakaian ini ialah:jenis susunan yang terdapat dalam pakaian ini ialah:

1) SUSUNAN ULANG SEKATA

2) SUSUNAN SELANG-SELI3) SUSUNAN BATU-BATA

4) SUSUNAN BERTIMBAL5) SUSUNAN BERTINDIH

6) SUSUNAN BERALUN7) SUSUNAN BERPUSAT

KESIMPULAN

  Sebagai kesimpulannya, masyarakat Dusun Lotud Sebagai kesimpulannya, masyarakat Dusun Lotud ternyata amat kaya dengan warisan pemakaian tradisi ternyata amat kaya dengan warisan pemakaian tradisi budaya. Pakaian tradisional Dusun Lotud sangat penting budaya. Pakaian tradisional Dusun Lotud sangat penting dalam memaparkan keperibadian dan identiti dalam memaparkan keperibadian dan identiti masyarakat inimasyarakat ini

Keperibadian tersebut dapat dilihat melalui skema, Keperibadian tersebut dapat dilihat melalui skema, syarat dan peraturan adalah berkait rapat mengikut syarat dan peraturan adalah berkait rapat mengikut status adat yang terdiri pada si pemakainya di samping status adat yang terdiri pada si pemakainya di samping perbezaan pada tanda, warna, ikon atau lambang yang perbezaan pada tanda, warna, ikon atau lambang yang diperagakan merujuk kepada makna nilai pemikiran diperagakan merujuk kepada makna nilai pemikiran dalam masyarakat.dalam masyarakat. Oleh itu, pakaian tradisional Dusun Lotud adalah hasil Oleh itu, pakaian tradisional Dusun Lotud adalah hasil kreativiti yang diadaptasi berdasarkan aktiviti kehidupan kreativiti yang diadaptasi berdasarkan aktiviti kehidupan masyarakat Dusun Lotud. Pakaian tradisional mereka masyarakat Dusun Lotud. Pakaian tradisional mereka dihasilkan dengan mengungkapkan pengetahuan mereka dihasilkan dengan mengungkapkan pengetahuan mereka dalam bentuk material dan simbol pada pakaian dalam bentuk material dan simbol pada pakaian tersebut. Maka pakaian tradisional dicipta untuk tersebut. Maka pakaian tradisional dicipta untuk melambangkan kehidupan kaum Dusun Lotud.melambangkan kehidupan kaum Dusun Lotud.

SEKIAN SEKIAN TERIMA KASIHTERIMA KASIH

TERUSKAN BERSAMA TERUSKAN BERSAMA TAYANGAN VIDEONYA……TAYANGAN VIDEONYA……