t4-perancangan pengajaran assure final

8/22/2019 T4-Perancangan Pengajaran ASSURE Final

1/15

EDU3105 T4 MODEL ASSURE

1

TAJUK 4PERANCANGAN,PEMILIHAN,PENGHASILAN DAN

PENILAIAN MEDIA PENGAJARAN: MODEL ASSURE

SINOPSIS

Tajuk ini memberi tumpuan kepada penggunaan model ASSURE dalam merancang

pengajaran dan pembelajaran bilik darjah.

HASIL PEMBELAJARAN

Dengan melaksanakan aktiviti-aktiviti pembelajaran tajuk ini, diharapkan guru akan

dapat:

i. Menghuraikan model ASSURE

ii. Mengaplikasi model ASSURE dalam merancang, memilih, menghasil dan

menilai media pengajaran

KERANGKA TAJUK

4.1 Pengenalan

4.2 Model ASSURE

4.1 Pengenalan

Sebelum memulakan sesi pengajaran, seseorang guru haruslah bertindak

merancang, memilih, menghasil dan menilai media pengajaran. Sekiranya guru tidak

membuat perancangan yang lengkap dan sistematik, maka objektif pengajaran tidak

dapat dicapai. Sehubungan itu pengetahuan tentang reka bentuk pengajaran adalah

sangat penting untuk dikuasai. Model ASSURE merupakan model reka bentuk yang

berorientasikan bilik darjah.


2/15


2

4.2 Modul ASSURE

Model ASSURE yang berorientasikan bilik darjah, direkabentuk oleh Heinich,

Molenda, dan Russel (1982). Ia bertujuan memberi panduan kepada guru untuk

merancang dan dapat melaksanakan pengajaran dengan lebih efektif. Pengajaran

yang dirancang dengan teliti dapat mewujudkan kebolehpercayaan,keyakinan,

menarik minat dan dapat membina fikiran positif murid terhadap pengajar.

Model ini telah diolah semula pada tahun 2002. Dalam modul ini, perbincangan akan

merujuk kepada model ASSURE yang terbaru.

Rajah 1: Model ASSURE

A - Analyse learner (Analisis murid)

3 ciri penting

- Ciri-ciri umum

- Kompetensi pra syarat

- Gaya pembelajaran

A Analisis pelajar

SNyatakan objektif

SPemilihan media dan bahan

UPenggunaan media dan bahan

RPenglibatan murid dalam pembelajaran

EPenilaian semula bahan


3/15


3

S - State objective (Nyatakan objektif)

Konsep ABCD

Klasifikasi objektif

Objektif dan Perbezaan individu

S - Select method, media and

materials

(Pilih kaedah, media dan bahan)

Menentukan kaedah yang sesuai

dengan tugasan pembelajaran

Memilih media yang sesuai untuk

melaksanakan kaedah yang dipilih

Memilih media yang ditentukan

Mengubahsuai media

Mereka bentuk media

U - Utilise media and materials

(Gunakan media dan bahan)

Prebiu bahan

Sediakan bahan

Sediakan persekitaran

Sediakan murid

Sediakan pengalaman pembelajaran

R - Require learner participation

(Dorong penglibatan murid)

Libatkan murid dalam aktiviti

pembelajaran seperti membuat latih

tubi, perbincangan, kuiz, projek dan

sebagainya.

Pengukuhan diberi selepas

mendapat respons daripada murid.


4/15


4

E - Evaluate and revise

(Nilai dan semak)

- Aspek pencapaian murid

- Pembelajaran yang dihasilkan

- Menilai media dan kaedah

- Kualiti media

- Penggunaan guru

- Penggunaan murid

4.2.1 Analis is Murid

Media yang hendak digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran perlu

sesuai dengan murid agar penggunaannya menjadi lebih berkesan dan efektif. Tidak

dinafikan untuk mengenal pasti keperluan setiap murid adalah sukar. Walau

bagaimanapun terdapat beberapa kriteria yang boleh dilaksanakan bagi

menganalisis murid iaitu:

4.2.1.1 Ciri-ciri umum

Mengetahui ciri-ciri umum dapat membantu guru merancang, memilih, menghasil

dan menilai media dengan lebih berkesan. Ciri-ciri umum termasuklah umur,

tahun/tingkatan, kelas, aliran, jantina, latar belakang taraf sosio-ekonomi, budaya,

minat, sikap, kawasan dan sebagainya. Guru boleh mengetahui ciri-ciri umum ini

melalui interaksi dengan murid, pemerhatian atau meneliti rekod murid yang sedia

ada.

Sebagai contoh, jika guru telah mengenal pasti bahawa murid kurang meminati

sesuatu mata pelajaran, tindakan yang boleh diambil ialah guru boleh merangsang

pembelajaran melalui aktiviti kinestik termasuk simulasi, main peranan, lakonan dan

sebagainya. Tayangan video atau persembahan elektronik juga boleh digunakan

sebagai rangsangan untuk aktiviti perbincangan kumpulan.


5/15


5

4.2.1.2 Kompetensi pra syarat

Kompetensi pra syarat mempunyai kaitan dengan pengalaman dan pengetahuan

sedia ada murid. Hal ini amat penting kerana ia akan memberi kesan yang besar

kepada proses pembelajaran murid. Guru boleh mengenal pasti pengetahuan atau

pengalaman sedia ada melalui ujian pra sesuatu topik yang dilakukan sebelum sesi

pengajaran bermula, sesi soal jawab atau berinteraksi dengan murid.

Setelah menganalisa tahap kebolehupayaan atau kekurangan murid, maka guru

dengan mudah dapat mengenal pasti media dan kaedah yang sesuai untuk

digunakan agar murid dapat menerima mesej dengan lebih berkesan dan jelas.

Sebagai contoh, guru mengandaikan murid telah memahami konsep tambah dalam

matematik sedangkan terdapat murid yang masih belum memahami konsep

tersebut, sudah pasti mereka akan gagal untuk menguasai topik itu sekiranya guru

terus mengajar tanpa mengenal pasti pengetahuan sedia ada murid. J elaslah

bahawa guru harus peka terhadap kompetensi yang ada pada setiap murid.

4.3.1.3 Gaya pembelajaran

Dunn dan Dunn (1992), membina satu instrumen standard mengukur gaya

pembelajaran dan persekitaran pembelajaran yang digemari oleh setiap murid. Gaya

pembelajaran merujuk kepada trait psikologi yang menjelaskan cara dan gaya

individu menanggap, berinteraksi, dan bertindak balas secara emosi dengan

persekitaran pembelajaran. Gaya pembelajaran individu mempengaruhi cara individu

memproses maklumat, membentuk persepsi dan tingkah laku murid.

Setiap murid mempunyai gaya pembelajaran yang tersendiri dan berbeza antarasatu sama lain. Ada murid yang suka belajar secara bersendirian, ada yang suka

berbincang dengan kawan atau secara berkumpulan, ada yang suka belajar di

kawasan yang sunyi dan tenang, ada yang suka belajar di kawasan terang, ada yang

suka belajar dengan adanya iringan muzik, ada yang suka belajar melalui

pemerhatian dan membuat kajian dan sebagainya.

Guru yang merancang pengajaran dan meneliti gaya pembelajaran dengan media

yang bersesuaian menjadikan proses pembelajaran lebih efektif dan berkesan.


6/15


6

Sebagai contoh, gaya pembelajaran auditori lebih sesuai bagi murid yang senang

kepada arahan lisan atau bacaan kuat.

4.2.2 Nyatakan Objekti f

Setelah dapat menganalisis murid, guru boleh fokus kepada objektif pembelajaran.

Objektif merujuk kepada hasil pembelajaran iaitu apa yang murid dapat selepas

mempelajari sesuatu topik. Oleh itu, objektif perlu dinyatakan dengan jelas dan

khusus kerana dengan penyataan objektif dapat membantu guru:

i. memilih media dan kaedah penyampaian yang sesuai

ii. menyediakan persekitaran pembelajaran yang memberangsangkan

iii. membuat penilaian terhadap pencapaian pembelajaran

Pernyataan objektif yang baik dirumuskan secara jelas mencakupi komponen

ABCD" iaitu:

i. Audience (Kumpulan sasaran murid)

ii. Behavior (Perilaku yang dapat dilihat sebagai hasil murid)

iii. Conditions (Syarat yang perlu dipenuhi agar perilaku yang diharapkan

tercapai)

iv. Degree (Darjah tahap pencapaian minimum perlakuan)

4.2.2.1 Audience (Kumpulan sasaran murid)

Kumpulan sasaran yang dimaksudkan ialah murid. P roses pembelajaran akan

berlaku apabila murid terlibat aktif dalam aktiviti pembelajaran sama ada secara

berfikir atau fizikal.

Contoh : Di akhir pengajaran dan pembelajaran murid dapat .....


7/15


7

4.2.2.2 Behavior (Perilaku yang dapat dilihat sebagai hasil murid)

Perilaku yang dinyatakan dalam objektif hendaklah yang dapat dilihat dan diukur

pencapaiannya. Senarai di bawah merupakan istilah yang menunjukkan

pemilihan perkataan perilaku yang eksplisit:

mengukur melukis menamakan melakar

melabel memadankan menghurai meramal

menjelaskan membaca menandakan menyusun

mengenal pasti mengelaskan memilih menjana

menilai menganggar mencadangkan membina

Contoh : menandakan dan menamakan setelah melihat peta yang diberioleh guru

4.2.2.3 Conditions (Syarat yang perlu dipenuhi agar perilaku yang diharapkan

tercapai)

Syarat yang perlu dipenuhi ini dapat membantu guru untuk menyediakan media

yang sesuai, langkah pengajaran dan pembelajaran dan suasana pembelajaran.

Contoh : menandakan dan menamakan setelah melihat peta yang diberi

oleh guru

4.2.2.4 Degree (Darjah tahap pencapaian minimum perilaku)

Tahap pencapaian minimum perilaku merujuk kepada kualiti atau kuantiti tingkah

laku atau tempoh masa yang ditetapkan. Pengukuran tahap ini membolehkan

guru membuat tindakan susulan terutama kepada murid yang masih belum

mencapai objektif pengajaran dan pembelajaran. Ini bermakna bagi guru boleh

melaksanakan aktiviti pemulihan bagi murid yang belum menguasai

pembelajaran dan aktiviti pengayaan dan pengukuhan bagi murid yang telah

menguasai pembelajaran.


8/15


8

Contoh : menandakan dan menamakan dua belas daripada empat belas

negeri dengan tepat dan betul.

Contoh penulisan objektif secara keseluruhan mengikut komponen ABCD:

Pada akhir pengajaran dan pembelajaran, murid dapat :

Melabel nama tempat pelancongan pada peta Malaysia sekurang-kurangnya 12

daripada 14 buah tempat dengan tepat dan betul.

Menjelaskan sekurang-kurangnya 3 daripada 5 kesan pencemaran udara

setelah membaca petikan akhbaryang diberi.

Klasifikasi objektif yang memiliki nilai praktis, serta kaedah yang bergantung pada

nyatakan objektif yang akan dicapai oleh guru dapat diklasifikasikan mengikut jenis

utama hasil pembelajaran. Ada empat kategori pembelajaran iaitu:

- Domain Kognitif

Domain kognitif, belajar melibatkan berbagai kemampuan intelektual yang

dapat diklasifikasikan baik sebagai verbal / informasi visual atau sebagaiketrampilan intelektual.

- Domain Afekt if

Dalam domain afektif, pembelajaran melibatkan perasaan dan nilai-nilai.

- Domain Psikomotor

Dalam domain psikomotor melibatkan pergerakan tubuh atau apa sajapergerakan aktiviti dalam bentuk tingkahlaku.

- Domain Interpersonal

Belajar melibatkan interaksi dengan orang lain.

Objektif haruslah difokus kepada kemahiran atau keupayaan berfikir, sikap dan

perasaan murid, kemahiran fizikal dan interpersonal.


9/15


9

Perbincangan

Kenal pasti lebih banyak perkataan ekplisit yang boleh digunakan

untuk mengukur perubahan tingkah laku murid selepas proses pengajaran dan

pembelajaran dilaksanakan.

4.2.3 Pemilihan teknologi, kaedah, media, dan bahan sumber yang sesuai

Apabila guru telah mengenal pasti tahap kebolehan murid dan jelas dengan apa

yang murid harus perolehi daripada proses pembelajaran, maka guru boleh bersediauntuk membuat pemilihan. Terdapat empat langkah dalam pemilihan teknologi,

kaedah, media dan bahan sumber yang sesuai iaitu:

i. menentukan jenis teknologi yang sesuai digunakan

ii. memilih kaedah yang sesuai untuk pengajaran dan pembelajaran

iii. memilih bentuk media yang sesuai ke atas kaedah yang dipilih

iv. memilih, mengubahsuai dan mereka bentuk media yang dipilih

4.2.3.1 Menentukan jenis teknologi yang sesuai digunakan

Pemilihan penggunaan teknologi seharusnya berdasarkan kepada ciri-ciri murid dan

gaya pembelajaran murid. Pada masa yang sama juga, guru perlu memikirkan

kemudahcapaian bahan/resos yang hendak digunakan. Kriteria kefleksibelan

teknologi perlu dipertimbangkan berdasarkan aktiviti yang akan dijalankan.

Penggunan teknologi komputer sesuai diaplikasikan untuk aktiviti projek,

pembentangan, simulasi dan sebagainya.

4.3.2.2 Memilih kaedah yang sesuai untuk pengajaran dan pembelajaran

Sekiranya ditanya, apakah kaedah yang paling sesuai digunakan dalam satu proses

pengajaran dan pembelajaran guru? J awapannya ialah lebih daripada satu kaedah.

Tiada satu kaedah khas yang digunakan untuk setiap peringkat perkembangan

pengajaran. Guru haruslah berfikir dan merancang kaedah pengajaran yang

dirasakan boleh mencapai objektif dan sesuai dengan tugasan pembelajaran.Kaedah ini termasuklah kaedah simulasi, kaedah bermain, kajian lapangan, lakonan,


10/15


10

latih tubi dan sebagainya. Penentuan kaedah hendaklah berasaskan kepada analisis

dan objektif pembelajaran yang hendak dicapai. Contoh, bagi menarik tumpuan

murid pada awal pengajaran boleh dimulakan dengan kaedah simulasi, diikuti

dengan tunjuk cara, amali, latihan dan latih tubi bagi menyampaikan maklumat

kepada murid yang belum menguasai sesuatu kemahiran.

4.2.3.3 Memilih bentuk media yang sesuai ke atas kaedah yang dipilih

Bentuk media merujuk kepada bagaimana bentuk maklumat dipaparkan.

Sehubungan itu pemilihan media hendaklah bersesuaian dengan kaedah

pengajaran, objektif dan pengalaman murid, dan bentuk maklum balas yang akandihasilkan. Pemilihan media berfokus kepada kesesuaian kurikulum yang sedia ada,

bahasa yang jelas dan tepat, maklumat yang terkini dan tepat, mencetuskan sifat

ingin tahu murid, aspek teknikal kualiti yang baik dan mempunyai panduan yang

lengkap.

Contoh bentuk media seperti gambar, slaid, peta, lukisan, transperansi, bahan tiga

dimensi seperti papet, wayang kulit, boneka, akuarium, klip video, audio, pakej

persembahan multimedia dan lain-lain lagi.

Bahan sumber pengajaran dan pembelajaran merujuk kepada isi pelajaran yang

menjadi fokus pembelajaran. Bahan sumber ini boleh dalam bentuk petikan, teks,

artikel dan sebagainya.

Kriteria pemilihan bahan sumber boleh dibahagikan kepada tiga jenis iaitu:

i. menggunakan bahan sumber yang tersedia ada

ii. mengubah suai bahan sumber yang ada

iii. mereka bentuk bahan sumber yang baru

4.2.3.4 Memilih, mengubahsuai dan mereka bentuk media yang dipilih

Memilih media merujuk kepada pemilihan bahan sumber yang dapat membantu

mencapai objektif yang diperlukan. Pemilihan bahan sumber yang tersedia ada perlu

mengikut beberapa kriteria seperti:


11/15


11

i. Menepati kurikulum

ii. Maklumat tepat, boleh dipercayai dan terkini

iii. Bahasa yang jelas dan mudah difahami

iv. Menarik minat dan mencetuskan motivasi murid

v. Menarik penglibatah murid

vi. Mempunyai kualiti

vii. Ada bukti tentang keberkesanan penggunaan

viii. Bebas daripada bias

ix. Mempunyai panduan penggunaan/ manual penggunaan

Kemungkinan bahan sumber yang ada perlu diubahsuai Sekiranya anda

menghadapi masalah kekurangan bahan media ataupun media yang dipilih kurang

sesuai untuk proses pengajaran dan pembelajaran, anda boleh mengubahsuai atau

mereka bentuk semula media yang dipilih. Bagi mengubahsuai media terdapat

beberapa perkara yang perlu difikirkan termasuklah objektif, murid, kos, kepakaran

teknikal, peralatan, fasiliti dan masa. Guru juga boleh mereka bentuk sendiri bahan

untuk digunakan oleh murid. Bahan-bahan media bukan sahaja terdiri daripada foto,

perisian komputer , pita video, audio malahan termasuk juga perkakasan seperti

komputer, pencetak, pengimbas, televisyen dan lain-lain.

Perbincangan

Apakah tempat/agensi-agensi yang boleh membantu anda mengenal

pasti, memilih dan mengubah suai bahan sumber untuk digunakan dalam sesi

pengajaran dan pembelajaran?

4.2.4 Gunakan teknologi, media dan bahan pengajaran dan pembelajaran

Proses menggunakan media dan bahan dalam pengajaran merupakan peringkat

yang paling penting kerana jika media dan bahan begitu menarik tetapi tidak

mencapai objektif pengajaran dan pembelajaran, maka proses pengajaran dan

pembelajaran gagal. Oleh itu terdapat lima langkah yang perlu dititikberatkan untuk

memastikan penggunaan media mencapai tahap optimum iaitu:


12/15


12

i. Prebiu bahan terlebih dahulu sebelum digunakan di dalam kelas

ii. Menyediakan peralatan dan pastikan ia berfungsi serta mengetahui

bagaimana menggunakannya.

iii. Menyediakan persekitan dan tempat yang bersesuaian

iv. Menyediakan murid

v. Menyediakan pengalaman pembelajaran

Sebelum proses pengajaran bermula, pastikan bahan pengajaran sesuai dan

berfungsi dengan baik.

4.2.5 Dorong penglibatan murid

Pembelajaran menjadi seronok jika terdapat kumpulan murid yang aktif. Oleh itu

untuk mempastikan proses ini berlaku, guru hendaklah melibatkan murid dengan

pelbagai aktiviti termasuklah latih tubi, perbincangan, kerja berkumpulan dan

sebagainya. Guru hendaklah memberi peluang kepada murid untuk melibatkan diri

dalam pelbagai aktiviti yang dirancang. Kegiatan pengukuhan hendaklah diberikan

kepada murid serta merta selepas murid memberi tindak balas yang betul.

4.2.6 Nilai dan semak semula keberkesanan pengajaran dan pembelajaran

Peringkat akhir dalam model ASSURE ialah nilai dan semak semula perancangan.

Penilaian yang ditekankan ialah penilaian pembelajaran dan penilaian pengajaran.

Penilaian melibatkan aspek :

i. menilai pencapaian murid berdasarkan prestasi murid (set objektif yang

ditentukan), prestasi dalam aspek kemahiran dan sikap murid.

ii. pembelajaran yang dihasilkan

iii. menilai media dan kaedah

iv. kualiti media

v. penggunaan guru dan

vi. penggunaan murid.


13/15


13

Penilaian berlaku sepanjang proses pengajaran dan pembelajaran iaitu sebelum,

semasa dan selepas (melalui amalan refleksi). Ini bertujuan untuk memastikan

pemilihan objektif, media dan bahan sumber sesuai dengan keupayaan murid.

Penilaian semasa proses pengajaran boleh dilakukan melalui pemerhatian perlakuan

pembelajaran murid. Guru boleh mengubah teknik atau mengambil altenatif lain

sekiranya menghadapi masalah.

Penilaian pengajaran akan menghasilkan idea untuk membuat penambahbaikan.

Guru akan dapat membuat perancangan yang lebih efektif hasil daripada refleksi dan

maklum balas murid. Selain itu guru dapat membetulkan langkah pengajaran,

pemilihan objektif, pemilihan media yang kurang berkesan dalam perancangan

seterusnya.

RUMUSAN

Model ASSURE sangat membantu dalam merancang program dengan

menggunakan berbagai jenis media. Model ini menggunakan beberapa langkah, iaitu

analisis murid, nyatakan objektif, memilih media dan bahan, gunakan media dan

bahan, dorong murid dan nilai dan semak. Kesemua langkah itu berfokus untuk

menekankan pengajaran kepada murid dengan pelbagai gaya belajar iaitu muriddiwajibkan untuk berinteraksi dalam kalangan mereka dan tidak secara pasif

menerima maklumat agar proses pengajaran dan pembelajaran dapat dilaksanakan

dengan lancar dan berkesan.


14/15


14

Latihan

J elaskan bagaimana model ASSURE digunakan untuk merancang

sesuatu proses pengajaran dan pembelajaran.

Soalan aneka pilihan:

1. Semasa merancang untuk menghasilkan sistem pengajaran, aspek analisa

murid merupakan perkara penting, iaitu

I. Kecerdasan

II. Gaya pembelajaran

III. J antina

IV. Status sosial-ekonomi

A. I dan II

B. I, II dan III

C. I , II dan IV

D. I,II,III dan IV

2. Apakah ciri-ciri (komponen) utama yang perlu diambil kira untuk menulis

sesuatu objektif?

A. Kriteria (criterion ; standard)

B. Syarat-syarat tertentu (conditions)

C. Aspek pencapaian (performance ; tingkah laku)

D. Semua di atas.

3. Langkah berikut: Sediakan bahan-bahan; sediakan persekitaran; persediaan

murid dan menyediakan pengalaman pembelajaran, adalah merupakan

proses dalam model ASSURE, iaitu pada peringkat

A. Analisis

B. Pilih

C. Mengguna bahan

D. Dorongan


15/15


15

BIBLIOGRAFI

Dunn, R. & Dunn, K. (1992). Teaching secondary students through their individual

learning styles: Practical approaches for grades 7-12. Boston: Allyn and

Bacon.

Heinich, R., Molenda, M., Russell, J .D., & Smaldino, S.E. (1999). Instructional media

and technologies for learning. Edisi ke 5 . New J ersey: Prentice-Hall.

Heinich, R., Molenda, M., Russell, J .D., & Smaldino, S.E. (2002). Instructional media

and technologies for learning. Edisi ke 7. New J ersey: Prentice-Hall.

Mohd J izat Abdol, Abdul Razak Idris dan J essnor Elmy(2006).Teknologi

pengajaran dan pembelajaran. J ohor : UTM.

Norasiah Abdullah, Nor Risah J amilah Mat Lazim & Rosnah Ahmad Zain (2009).

Teknologi dalam pengajaran dan pembelajaran. Selangor: Penerbitan

Multimedia.

Noriati A.Rashid, et. al. (2009). Teknologi dalam pengajaran dan pembelajaran.

Shah Alam: Oxford Fajar.

Wan Zah Wan Ali, Dr. et al. (2008). HBEM3103. Prinsip teknologi pengajaran.

Kuala Lumpur: OUM.

Instructional Design. Akses pada September 202012 daripada

[http://www.instructionaldesign.org/models/assure.html]

t4-perancangan pengajaran assure final

Documents