PeJ1anika J. Soc. Sci. & Hum. 9(2): 95· 101 (2002) ISSN,0128-7702© Univcrsiti Putra Malaysia Press

Stres eli Kalangan Guru Wanita yang MengajarMata Pelajaran Kemahiran Hidup

NORAN FAUZIAH. ZAIDATOL AKMALIAH LOPE PIHIE' &RAHIL MAHYUDDIN

Sekolah Bahasa dan Pemikiran SaintifikUniversiti Utara Malaysia

06010 Sintok, Kedah, Malaysia-Fakulti Pengajian Pendidikan

Universiti Putra Malaysia43400 UPM, S",dang. Selangor

Keywords: Stres, Kemahiran Hidup, Sindrom Adaptasi Umum, analisis regresi

ABSTRAK

Sam kajian telah dijalankan ke atas gum wanita yang mengajar mata pelajaran Kemahiran Hidupdari daerah Hulu Langat, Selangor Darul Ehsan. Objektif kaJian ialah (a) untuk menentukanlahap stres di kalangan guru-guru tersebut dan (b) umuk menerangkan stres dari duapembolehubah bebas, iaitu beban kerja dan faktor pelajar. Data telah diperoleh melalui soalselidik yang telah dibentuk khas unmk mengukur stres, beban kerja dan faktor pelajar. Selainitu, melalui soalan terbuka, kajian ini juga cuba mendapatkan maklumat ten tang faktor-faktorlain yang menyebabkan stres. Dapatan kajian menunjukkan 50% daripada responden beradadalam kategori tidak stres dan yang 50% lagi berada dalam keadaan stres. Apabila analisis regresidibuat ke atas stres, didapati sebanyak 72 peratus daripada varian stres adalah disebabkan olehkedua-dua faktor iaitu beban kerja dan pe1ajar. Dapatan kajian mempunyai beberapa implikasitentang bagaimana hendak mengatasi stres di kalangan guru secara umum.

ABSTRACT

A study was conducted on women teachers from the Hulu Langat District, Selangor Darul Ehsan,who were teaching the Living Skills subject. The objectives of the study were a) to determinethe stress level of the teachers and b) to explain stress in terms of the independent variables, workload and the student factor. Through the open ended questions, other factors that might causestress were looked into. The findings showed that 50% of the respondents belonged to the nonstress category while the other 50% were stressful. By utilizing the regression analysis, it wasfound that 72% of the variance was due to work load and the student factor. The results of thisstudy had several implications on how to overcome stress in general among teachers.

PENGENALAN

Hans Seyle (1976), seorang pengasas dalambidang stres mendefinisikan stres sebagai 'caratuhuh manusia memberi respons kepadatUnLutan yang dikenakan kepadanya'. MenumtDobson (1983) pula, perkataan stres berasaldaripada perkataan Latin 'Stingere' yangbermaksud mengikat dengan ketal. Lefton(1994) pula mendefinisikan stres sebagai tindakbalas emosi yang tidak spesifik terhadap desakansarna ada yang sehenar atau yang diimaginasikan.

Ia merupakan sam fen omena semula jadi yangtidak baleh dielakkan sekiranya seseorang itumembuat kerja·kerja profesional (Fontana danAbousene 1993).

Stres yang keterlaluan dinamakan SindromAdaptasi Umum (Gen",al Adaptation Syndrome)yang mempunyai tiga peringkat, iaitu reaksikejutan (alarm reaction), ketahanan (resistance)dan keletihan (exhaustion). Petanda·petandapada peringkat pertama adalah pertambahankadar denyutan jan tung dan pernafasan,

Noran Fauziah, Zaidatol Akmaliah Lope Pihie & Rahil Mahyuddin

ketegangan otot dan lain·lain perubahan fisiologi.Petanda yang dapat dilihat adalah seperti peningkepala, keletihan, susah bernafas dan cirit biriePada tahap ini, individu berkenaan menyedariten tang situasi stres yang dihadapinya.Seterusnya, pada tahap kedua, stres berterusantetapi individu tidak mempunyai strategibagaimana hendak menangani stres berkenaan.Pada tahap akhir, apabila berlaku keletihan,individu akan tumbang dan mengalami 'burnout',

Konsep stres telah digunakan dalam pelbagaibidang termasuklah sosiologi, psikologi,perubatan dan pendidikan. Jika dilihat kepadapenggunaan konsep stres yang meluas ini, makatidak hairanlah sekiranya ia telah menghasilkanpelbagai definisi, teori dan modeL

SecaI'a umum, terdapat dua jenis su'es, iaituyang positif, dinamakan "eustress" dan yangnegatif "distress". Seseorang memerlukan'eustres' dalam kehidupannya untuk rnendorongdinnya melakukan sesuatu dan setenlsnya untukmeningkalkan prestasinya. 1a merupakan stresyang positif (Seyle [976). Stres jenis kedua,iaitu 'distress' merupakan rangsangan yangmenyebabkan sese orang merasa sakit ataukecewa. "Distress" merupakan peneguhan negatifyang menyebabkan rasa kecewa atau putusharapan. Moorhead et. at (1995) merumuskan"eustress" ialah stres yang menyeronokkandisebabkan oleh peristiwa yang positif dan"distress" ialah stres yang mengecewakandisebabkan oleh peristiwa yang negatif.

Stres dalam konteks kerja ditakrifkan sebagaircspons pcnyesuaian kcpada persekitaran yangdisebabkan oleh perbezaan individu. Carapenyesuaian kepada persekitaran, situasi ataukejadian ffiungkin menimbulkan kesan psikologiatau fizikal secara berlebihan. Apabila wujudgejala stres tempat ketja, maka timbullah beberapareaksi negatif seperti perasaan marah, tidak puashati. rungsing dan mengalami gangguan tidur.Stres kerja juga boleh disifalkan sebagai prosesatau situasi yang mengancam kesejahteraanorganisma dan organisasi. Situasi yang terbit danperistiwa secara fizikal, persekilaran dan fisiologiboleh mempercepatkan tindak balas organismake arah positif atau sebaliknya.

Banyak kajian telah dijalankan di luar negaraseperti England, Wales, Australia, Hong Kong,Malta dan West Indies ten tang stres di kalanganguru (Borg dan Riding [993; Farber [984;Fontana dan Abouserie [993; Kyriacou 1989;Payne dan Fumham 1987; Hui dan Chan 1996).

Antara faktor yang didapati berkaitan denganstres di kalangan guru ialah tingkah laku pelajar,motivasi rendah di kalangan pelajar, beban kelja,konflik peranan, keadaan tcmpal kerja yang tidakselesa, perhubungan staf yang kurang baik,pengurusan pentadbiran sekolah, kritikandaripada pihak luar dan perhubungan denganibu bapa.

Beberapa penyelidik telah mengatakanbahawa profesion perguruan merupakan satupekerjaan yang mudah mendatangkan stres(Farber [984). Kajian yang telah dijalankan keatas guru menunjukkan pengalaman stres tidaksarna di kalangan mereka. Pengalaman tersebulberbeza antara seorang guru dengan guru lain(Albertson dan Kagan 1987; Dworkin, Haney,Dworkin dan Telschow 1990; Worrall dan May1989). Satu kajian awal ten tang stres di kalanganguru di England telah dijalankan oleh Kyriacou(989) ke atas 700 orang guru sekolah. Merekamendapati 25 % daripada responden merasadiri mereka sebagai "stres" dan "sangat stres".Saw kajian lain yang dijalankan oleh Feitler danTokar (1981) di Amerika Syarikat ke alaS 3,789orang guru dari 60 daerah di Ohio danPennsylvania menunjukkan guru yang mengalamibanyak stres adalah guru sekolah menengah danberumur antara 31 tahun hingga 44 tahun.Sumber stres kebanyakannya disebabkan olehtingkah laku pelajar dan beban kerja.

Petanda stres dapat dilihat secara psikologiseperti mlldah marah, risau, mudah kecewa dantidak bolch membcri rurnpuan. fa juga dapaldilihat secara fizikal seperti sakit kepala, sakitbelakang, susah lidllr dan darah tinggi.

Sejak Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengahdilaksanakan di Malaysia pada rahun 1988, beberapamala pelajaran balu turut diperkenalkan. Salah satudaripada mata pelajaran tersebut ialah KemahiranHidup (KH). Mala pelajaran KH adalah salu malapelajaran pravokasional yang digllbal bagimengambil alih mata pelajaran elektif SeniPerusahaan, Perdagangan dan Kellsahawanan, SainsRumah Tangga dan Sains Penanian di peringkatsekolah menengah.

Mata pelajaran KH mempunyai duabahagian, iaitu teras dan pilihan. Bahagianteras rnengandungi tiga komponen utama, iailtlKemahiran Manipulatif, Perdagangan danKeusahawanan, Kekeluargaan. Tetapi sejaktahun 1996, komponen Reka Cipta telahdiperkenalkan dalam KH, menjadikannya empatkomponen.

Pen01nikaJ. Soc. Sci. & Hum. Vol. 9 No.2 2001

Stres di Kalangan Guru Wanit3 yang Mengajar Mata Pclajaran Kemahiran Hidup

Bidang pilihan pula lerdapat tigakomponen, iaitu Kemahiran ManipulatifTambahan, Ekonomi Rumah Tangga dan SainsPertanian. Bahagian teras wajib dipelajari olehsemua murid, manakala bahagian pilihan muridhanya dikchendaki memilih satu daripada tigapilihan.

Pengkhususan guru KH yang berbeza dankemudian diminta meng~arempat bidang yangberlainan secara serentak mungkin menyumbangkepada stres keIja mereka. Persoalan yang wujud,adakah guru KH di peringkat sekolah menengahdi Kawasan Hulu Langat merasa stres dengankerja mereka? Kepastian jawapan terhadappersoalan ini sangat diperlukan bagimembolehkan usaha memperbaiki keadaan dankualiti pekerjaan dan seterusnya membantumengllrangkan stres guru KH dalam usahamencapai kesejahteraan diri mcreka.

Objektif kajian ini ialah untuk menentukantahap stres di kalangan guru Kemahiran Hidupyang mengajar di sekolah-sekolah menengahdaerah Hull1 Langat, Selangor. Selain itu, kajianini juga cuba menerangkan stres dari segi bebankerja mengajar Kemahiran Hidup dan faktorpelajar.

KAEDAH

Kajian ini berbentuk tinjauan deskriptif yangbertl1juan menerangkan stres dan kcrisauan dikalangan guru wanita yang mengajar matapelajaran KH. Subjek kajian terdiri daripada 47guru wan ita yang terlibat mengajar KH di sekolahmenengah daerah Hl1lu Langat. Empat puluhtujuh guru wanita ini merupakan seluruhpopulasi guru wanita yang mengajar K.H yangterlibat dengan pengajaran komponen"Kemahiran Manipulatif". Komponen inimerupakan aspek baru bagi guru-guru wanitayang mcnjadi subjek kajian. Pengalaman inimenjadi asas pemilihan untuk memberipandangan mereka berkaitan dengan pengajaranKH. Daerah Hulu Langal dipilih berdasarkankekangan masa dan kewangan. Daripada 47jumlah guru yang dikaji, seramai 33 gurumerupakan guru siswazah dan 14 guru bukansiswazah.

INSTRUMENTASI

Kajian ini menggunakan soal selidik untllkmcngllmpul data daripada responden. Untuktujllan ini, data yang diperoleh terdiri daripada

tiga bahagian. Pertama, berkaitan denganmaklumat peribadi guru. Bahagian kedua terdiridaripada 14 item yang mengukur stres dengannilai kebolehpercayaan 0.88. Bahagian ketigaberkaitan dengan pengukuran dua faktor yangmempengaruhi strcs iaiw beban kelja dan faktorpelajar. Sam soalan umum juga dikemukakansarna ada responden merasa stres atau tidak danmereka diminta memberikan sebabnya.

DAPATAN

Profit Responde1'Subjek kajian terdiri daripada 47 orang gunlwanita yang mengajar KH di lapan buah sekolahdi sekitar daerah Hlliu Langat, Selangor. Darisegi usia, mereka berada dalam lingkungan umur23 hingga 46 ,ahun, dengan min umur 32.74lahun. Majoriti (59.6% atau 27 orang) beradadalam kategori umur antara 30 hingga 39 tahun,29.8% atau 14 orang bcrumur kurang daripada30 tahun dan lima orang berumur lebih daripada40 'ahun. Majoriti (70%) daripada merekaadalah guru siswazah dan daripada jumlahtersebut enam orang adalah lepasan luar negeri,iaitu dari USA, Kanada, Australia dan NewZealand. Majoriti responden (75%) mengajarTingkatan Satu, Dlia dan Tiga. SembiIan orangdaripada mereka didapati mengkhusus di luarbidang KH seperti matcmatik, bahasa Melayu,bahasa Inggeris, sejarah, geografi, sains danpembangunan man usia.

Beban Ke1ja

Seperti yang telah dinyatakan, beberapa itemtelah digubal untuk mengukur beban kerja guruKH. Nilai kebolehpercayaan bagi item-item yangmengukur beban kelja adalah 0.81. Taburankekerapan bagi pemboleh ubah ini adalah antara5 hingga 20, dengan skor min sebanyak 10.29,yang berada dalam kategori beban sederhanadan sisihan piawai sebanyak 3.59. l3erdasarkankriteria pemberian skor, 44.7% daripadaresponden berada dalam kategori beban kerjaringan dan 34.7% dalam kategori be bansederhana. Lima orang responden (10.6%)tergolong dalam kategori beban yang berat.

Faktor Pelajar

Beberapa item telah digubal untuk mengukurfaktor pelajar. Nilai kebolehpercayaan item­item tersebut dengan menggunakan Cronbachalpha adalah 0.72. Taburan kekerapan bagi

Pcrtanikaj. Soc. Sci. & Hum. VoL 9 No.2 2001 97

Noran Fauziah, ZaidalO\ Akmaliah Lope Pihie & Rahil Mahyuddin

pemboleh ubah ini adalah antara 3 hingga 9,dengan skor min sebanyak 5.04 dan sisihan piawail.81. Berdasarkan kriteria pemberian SkOT,63.8% daripada responden merasakan faktorpelajar tidak mendatangkan stres manakala36,2% lagi merasakan sebaliknya.

Stres

Beberapa item telah digubal untuk mengukurstres. Setiap item mempunyai lima pilihanjawapan, iaitu ''Tidak Pernah", 'Jarang", "Kadang­kadang", "5elalu" dan "Amat Kerap". Ujiankebolehpercayaan dengan menggunakanCronbach alpha memheri nilai 0.88, menandakanskala stres mempunyai nilai kebolehpercayaanyang tinggi. Berdasarkan kriteria pemberianskor, skor yang rendah menandakan kurangstres, manakala skor yang tinggi mencadangkansebaliknya.

Taburan kekerapan kepada 14 item stresadalah antara 15 hingga 43, skor min sebanyak24.36 dan sisihan piawai sebanyak 7.05.Berdasarkan kriteria pemberian skor, skor minberada dalam kategori stres sederhana. Selainitu, dapatan kajian menunjukkan 51.1% guruberada dalam kategori stres rendah, 29.6% dalam

kategori stres sederhana dan 19.3% (9 orang)dalam kategori stres tinggi. Jadual 1menunjukkan taburan respolls bagi item-itemstres dan Jadual 2 menunjukkan statistikdeskriptif bagi tiga pemboleh ubah utama dalamkajian ini, iaitu stres, beban kerja dan faktorpelajar.

Apabila dilihat kepada respons terhadapsetiap item bagi mengukur stres, terdapat polaten tang keadaan guru KH dalam kajian ini.Perlama, sebilangan besar (72.3%) daripadamereka tidak merasa terasing mengajar KH;kedua, hampir dua-pertiga daripada merekamasih berminat mengajar KH dan peratusanyang sarna juga menunjukkan guru KH tidakmerasa kekosongan emosi selepas mengajar RH.Dapatan seperti ini menggambarkan keadaanyang positif. Akan tetapi, lebih daripada samperempat responden (29.8%) kadang-kadangmerasa penat seeara emosi bila mengajar RH.Peratusan yang sarna juga (25%) menunjukkanguru kadang-kadang merasa tercabar mendapatpelajar pintar dalam kelas mereka dan kira-kira23% pula kadang-kadang merasa stres keranamengajar KH dan merasakan mengajar KHmenghabiskan tenaga emosi mereka.

JADUAL ITaburan peratusan item-item stres

No Item Tidak Jarang Kadang Selalu SangatPernah -kadang Kerap

1. Saya berasa kecewa mengajar KH 59.6 17.0 19.1 4.3 0.002. Saya sudah tidak berminat mengajar KH 63.8 19.1 14.9 2.1 0.003. Saya rasa tercabar jika saya dapati pelajar saya 40.4 27.7 25.5 4.3 2.1

seorang yang pintar4. Saya rasa lerasing apabila mengajar KH 72.3 19.1 6.4 2.1 0.005. Hidup saya amat stres kerana mengajar KH 59.6 14.9 23.4 2.1 0.006. Saya tidak dapat tangani tekanan emosi 42.6 48.9 8.5 0.00 0.00

mengajar KH7. Saya merasa kekosongan emosi selepas 63.8 29.8 6.4 0.00 0.00

mengajar KH8. Ingat ten tang mengajar KH, saya merasa letih 46.8 36.2 14.9 2.1 0.009. Saya berasa kerja saya amat memenatkan 27.7 42.6 29.8 0.00 0.00

secara emosi10. Saya sukar menerima teguran kerana saya 27.7 48.9 19.1 4.3 0.00

seorang yang sensitif11. Jika saya tidak asingkan diri saya dari mengajar 59.6 23.4 10.6 2.1 0.00

KH, saya akan meletup12. Saya tidak kisah lagi (entang kualiti kerja 51.1 36.2 12.8 0.00 0.00

mengajar KH13. Secara umum saya rasa penat mengajar K.H 27.7 46.8 21.3 4.3 0.00

14. Mengajar KH menghabiskan tenaga emosi saya. 25.5 44.7 23.4 6.4 0.00

98 PertanikaJ. Soc. Sci. & Hum. Vol. 9 0.22001

Stres di Kalangan Guru Wanita yang Mengajar Mata Pelajaran Kemahiran Hidup

JADUAL 2Statistik bagi riga pembolehubah utama

Pembolehubah

StresBeban kerjaFaktor Pelajar

N Minimum Maksimum Min Sisihan Piawai

47 15.00 43.00 24.36 7.0547 5.00 20.00 10.29 3.5947 3.00 9.00 5.04 1.80

Peramal: (Konstan), BebanPeramal: (Konstan), Beban, Pelajar

JADUAL 3Keputusan regresi 'stepwise' bagi stres kerja

Komponen yang Menyebabkan Sires

Memandangkan KH merangkumi limakompanen yang berbeza-beza, iaitu ekonomirumah tangga, sains pertanian, kemahiranmanipulatif, kekeluargaan, serta perdagangandan keusahawanan, maka adalah dijangkakanguru akan menghadapi kesukaran tentang mana­mana satu daripada komponen tersebut.Keputusan kajian menunjukkan separuhdaripada responden menghadapi masalah dalamkomponen kemahiran manipulatif, diikuti olehperdagangan dan keusahawanan.

Analisis korelasi telah dilakukan ke atas skarstres secara keseluruhan dengan skar beban kerjadan faktor pelajar. KepuLUsan analisismenunjukkan terdapat korelasi yang pasitif dansignifikan bagi kedua-dua pemboleh ubah bebasuntuk menerangkan stres, r = 0.70 bagi bebankelja dan r = 0.57 bagi faktor pelajar. Seterusnya.analisis regresi telah dijalankan untukmenerangkan stres dati segi beban kerja danfaktar pelajar secara serentak. Keputusan regresilinear memberi nilai R Ganda Terselarassebanyak 0.72. mencadangkan bahawa 72 %daripada varian dalam skor stres adalahdisebabkan oleh beban kerja dan faktor pelajar.Apabila regresi 'stepwise' digunakan, didapati63% daripada varian skar stres adalah disebabkanoleh faktor pelajar dan yang baki 9 % disebabkanoleh beban kerja 0adual 3).

PERBINCANGAN

Dapatan kajian menunjukkan hampir separuh(49.9%) daripada guru mengalami stres.Dapatan ini mempunyai implikasi kepadaperlunya guru mempel~aricara-eara bagaimanahendak menangani stres seperti belajarbagaimana hendak relaks, bersenam selalu danmencari sokongan sosi31. Mungkin sudah sampaimasanya diadakan satu usaha untuk mengadakanbengkel pengurusan stres bagi guru darisemasa ke semasa di sekolah. Usaha ini adalahbaik bagi memastikan guru memperolehkesejahteraan hidup dan mengelakkan supayajangan sampai ke lahap 'burnout'.

Cadangan Bagaimana Mengurangkan Sires

Responden yang menyatakan mereka stres jugamemberi cadangan bagaimana mengurangkanstres. Cadangan positif lagi profesional adalahmengadakan kursus ten tang bagaimana hendakmengguna alat elektrik dan elektronik. Selainitu, terdapat juga cadangan supaya diadakanjawatan Pembantu Makmal yang sudah tentunyadapat membantu guru dati segi persediaanpengajaran. Guru juga merasakan perlunyamengikuti kursus dalam perkhidmatan dari segikemahiran mengajar supaya mereka lebih yakinberhadapan dengan kelas. Bagi mereka yangmengatakan mempunyai beban kerja yang berat,cadangannya ialah supaya waktu mengajardikurangkan, ataupun dikurangkan beban tugasyang lain. Terdapat juga cadangan supayakomponen yang sedia ada dalam KHdikurangkan. Ini memberi implikasi sarna adaguru kurang mampu untuk mengajar semuakompanen dalam mata pelajaran KH ataupunterlalu banyak isi kandungan yang perlu diajardalam masa yang ditetapkan. Akhir sekali ialahcadangan supaya pelajar lelaki diajar oleh gurulelaki. Cadangan yang terakhir ini membayang­kan kegagalan guru wanita untuk mengawalpelajar lelaki dalam kelas KH.

R R·Ganda R-Ganda Anggaranterselaras ralat

piawai

.795a .633 .625 4.322

.853b .727 .715 3.78I2

Model

PertanikaJ. Soc. Sci. & Hum. Vol. 9 No.2 2001 99

Noran Fauziah, Zaidatol Akmaliah Lope Pihie & Rahil Mahyuddin

Implikasi seterusnya daripada dapatan kajiantnt ialah perlunya dimasukkan ke dalamkurikulurn pendidikan perguruan ten tangbagaimana canl. mengatasi slres. Dengan caraini, bakal guru akan dapat mengenal pastipetanda~petanda yang menimbulkan stres danjuga boleh menangani slres melalui beberapateknik seperti senaman, mendengar muzik klasikataupun belajar bagaimana hendak mengurusmasa dengan efektif.

Pelajar lelaki pada peringkat awal remajalebih memerlukan guru lelaki untuk mengajarmereka kerana guru Jelaki akan menjadi modelyang baik bagi perkembangan psikologi mereka.Terdapat beberapa guru perempuan yangmengakui kegagalan mereka mendisiplin pelajarlelaki, terutama di kalangan guru muda. Merekabcrpendapat pelajar lelaki patut diajar otch gurulclaki. Dapatan ini mempunyai implikasi ten tangperlunya guru untuk memperoleh danmempertingkat kemahiran dalam mcndisiplindan memolivasi pclajar.

Dapalan kajian juga menunjukkan ada guruyang mengajar KH tidak mengkhusus dalammana-mana komponcn KH semasa dalam latihanperguruan mcreka. Perkara ini tidaklahmemeranjatkan kerana guru-guru ini sudah pastimerasa kurang yakin atau kurang kcberkesanankendiri disebabkan terpaksa mengajar KH.Gejala guru yang mengkhusus dalam satu matapclajaran sekolah tetapi diminta mengajar malapelajaran lain bukanlah perkara baru.Kadangkala pengetua terpaksa mengambilkeputusannya sendiri meminta guru mengajarmata pelajaran lain yang bukan pengkhususanmereka. Akan letapi, sekiranya terdapatrenomena seperli itu, maka pihak sekolah patutmengambil langkah untuk mengadakan kursus­kursus pendek bagi guru dalam kategori inisupaya lebih bersedia berhadapan denganpe1ajar. Apatah lagi bagi mata pe1ajaran yangada komponen amali.

Terdapat majoriti guru (66%) yangmengatakan mereka merasa stres bagi mengajarkomponen Kemahiran Manipulatif. Dapatan iniberguna kepada pihak pentadbiran sekolahsupaya mereka mengadakan kursus dalamperkhidmatan bagi komponcn ini.

Guru juga ada menyatakan mereka tidakmempunyai masa yang mencukupi untukmembuat persediaan mengajar KH. Inidisebabkan mereka juga mempunyai beban mgasyang lain. Memandangkan guru terpaksa

membuat banyak persediaan untuk kelas amali,irnplikasinya di sini ialah mereka perlukanseorang pembantu untuk mcnolong merekamenyediakan peralatan di makmal. Kajian yangdibuat oleh Noran Fauziah, Habibah Elias danSoong Ling Ling (1997) tentang kepuasan kerjaguru KH di negeri Selangor juga mendapatcadangan yang sarna daripada mereka.

Kajian ini telah mengguna duapembolehubah bebas untuk menerangkan stresdi kalangan guru KH, iaitu faktor pelajar danbeban kelja. Dapatan kajian menunjukkankedua-dua faktor lersebut adalah positif dansignifikan. Jawapan terbuka daripada respondenjuga menyokong persoalan kajian di manarespons guru tersebm menunjukkan mereka stresdisebabkan pelajar dan beban kerja. Kedua-duapemboleh ubah ini adalah berkaitan denganperhubungan di tempat kerfa dan siJat kerja, iaitudua pemboleh ubah yang telah dikenal pastioleh Cooper dan Payne (1988) sebagaipenyumbang kepada stres.

Satu hakikat yang pertu dihadapi ialahperasaan stres yang tinggi di kalangan guru akanmenyebabkan mereka merasa 'cynical' dan tidakakan memberi tumpuan yang sepenllhnya kepadapel<0ar dan pengajaran mereka. Pada tahapyang lebih serills lagi ialah mercka akanmengambil keputllsan untuk meninggalkanprofesion perguruan. Dari perspektif kesanstres kepada kesihatan fisiologikal, ia memberibanyak kesan negatif seperti tekanan darah tinggiatau lupa daya ingalan. Sebagai kesimpulan.bolehlah dikatakan bahawa stres adalah isu yangsangat reIevan di kalangan para pendidik,pendidik guru dan pihak pengurusan dalamorganisasi pendidikan.

RUJUKANALBERTSON, L.M. dan n.M. KACAN. 1987.

Occupational stres among teachers. Journal ofResearch and Development in Education 21: 69~75.

BORG, M.G. dan RJ. RIDING. 1993. Occupationalstres and job satisfaction among schooladministrators. Journal oJ EducationalAdmiflistration Vol. 31.

CoOPER, C.L. dan R. PAYNE. 1988. Causes, Copingand Consequ.ences of Stress at Work. Chichesterand ew York: Wiley.

DOBSON, G.B. 1983. Stress: The Hidden AdvmoryLancaster: MTP Press Ltd.

100 PertanikaJ. Soc. Sci. & Hum. Vol. 9 No.2 2001

Stres di Kalangan Guru \Nanita yang Mengajar Mata Pelajaran Kemahiran Hidup

DWORKIN, A.G., C.A. HA.r>JE.Y, R.J. DWORKIN dan R.L.TUSCHO\\'. 1990. Stress and illness behaviouramong urban public school teachers.Educational Administration Quarterly 26: 60-72.

FARBER, B.A. 1984. Stress and burnout in suburbanteachers. Journal ofEdtuational Research 7: 325­331.

FIETLER, F.e. dan E.B. TOKAR. 1981. Teacher Stress:Sources, Symptoms and Job Satisfaction. Kenasyang dibemangkan di Annual Meeting oj theAmerican Education Research Association, LosAngeles, CA, 13-17 April, 198!.

FOJ'o.'TANA, D. dan R. ABOUS£iUE. 1993. Stress levels,gender and personality factors in teachers.British Journal of Educational Psycholcgy 63: 261­270.

HUI, EADAOIN KP dan DAVID W. CHAN. 1996. Teacherstress and guidance work in Hong Kongsecondary school teachers. British Journal ofGuidance and Counselling 24(2): 199·211.

KmAcou, C. 1989. The Nature and Prevalence ofTeacher Stress. Dalam Teaching and Stressdisunting oleh M. Cole dan S. Walker. MiltonKeynes: Open University Press.

LEFTON L.A. 1994. Psycholog)'. USA: Allyn and Bacon.

MOORHEAD, G. dan R.W. GRIffiN. 1995. OrganizationalBehaviour: Nlanaging People and Organizations.New York: Houghton Mifflin Company.

NORAN F AUZIAH YAAKUB, HABIBAH EuA.'i dan SOONGLING LING. 1997. Kepuasan Kelja GuruKemahiran Hidup di Daerah Petaling, SelangorDarul Ehsan. Kertas kerja yang dibentangkandi Seminar Kebangsl,an Pendidikan Vokasional,Mei 1997, Universiti Putra Malaysia.

PAYNE, M.A dan A. FUMIIAI-.L 1987. Dimensions ofoccupational stress in West Indian secondaryschool teachers. BritishJournal ofPsychology 57:141-150.

5E\1..£, H. 1974. Stress WilhoulDislress. PhiladelphiaJJ: LippincofT.

Sm_[, H. 1976. The Stress of Life. New York: MeCraw Hill.

WORRAL. I . dan D. Jl.1AY. 1989. Toward a person insituation model of teacher stress. BritishJournalof Educational Psychology 59: 174-86.

Dite1ima: 14 Fehrumi 2000

PertanikaJ. Soc. Sci. & Hum. Vol. 9 No.2 2001 101