ISU-ISU PENGINTEGRASIAN PANGKALAN DATA UKUR

KADASTER DAN SISTEM PENDAFTARAN TANAH BERKOMPUTER

GENGATHARAN A/L MARIAPPAN

Tesis ini dikemukakan

sebagai memenuhi syarat penganugerahan

Ijazah Sarjana Sains (Kejuruteraan Geomatik)

Fakulti Kejuruteraan Dan Sains Geoinformasi

Universiti Teknologi Malaysia

APRIL 2005

PSZ 19:16 (Pind.1/97)

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

CATATAN : Potong yang tidak berkenaan. Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS♦

JUDUL : ISU-ISU PENGINTEGRASIAN PANGKALAN DATA UKUR

KADASTER DAN SISTEM PENDAFTARAN TANAH

BERKOMPUTER

SESI PENGAJIAN : 2004/2005 Saya GENGATHARAN A/L MARIAPPAN

(HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1. Tesis adalah hak milik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk

tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara

institusi pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ( √ )

SULIT

TERHAD

√

(Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di AKTA RAHSIA RASMI 1972

(Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan)

TIDAK TERHAD

__________________________ (TANDATANGAN PENULIS) Alamat Tetap: NO.9, TAMAN PENGLY, JALAN KAMUNTING LAMA, 34000 TAIPING, PERAK DARUL RIDZUAN Tarikh : APRIL 2006

Disahkan oleh

___________________________________ (TANDATANGAN PENYELIA)

PROF. DR. ABDUL MAJID ABD.KADIR Nama Penyelia

Tarikh : APRIL 2006

* ** ♦

“Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya

karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan

penganugerahan Ijazah Sarjana Sains (Kejuruteraan Geomatik)”.

Tandatangan : ---------------------------------------------

Nama Penyelia : Profesor Dr.Abdul Majid A.Kadir

Tarikh : APRIL 2005

ii

“Saya akui penulisan ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan

ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya”

Tandatangan : ………………………………………

Nama Penulis : GENGATHARAN AL MARIAPPAN

Tarikh : 5 APRIL 2006

iii

Untuk ayah, ibu, adik-beradik, anak-anak dan isteri ku Sivananthiny

yang tersayang

iv

PENGHARGAAN

Penulis ingin merakamkan penghargaan yang ikhlas kepada penyelia projek

Profesor Dr. Abdul Majid Abd. Kadir ke atas segala panduan, bimbingan, nasihat

dan dorongan yang beliau telah hulurkan di sepanjang tempoh menjalankan

penyelidikan tesis ini.

Penghargaan juga turut disampaikan kepada Profesor Madya Ghazali bin

Desa, Dr.Abdullah Hisam bin Omar, En.Marzuki bin Mohd Kassim, bekas pengarah

Ukur dan Pemetaan Pulau Pinang, Puan Jamilah binti Ibrahim, Timbalan Pengarah

Ukur Pulau Pinang, En.Hassan bin Saat, bekas Timbalan Pengarah Tanah dan Galian

Pulau Pinang dan kerjasama daripada kakitangan Jabatan Ukur dan Pemetaan Pulau

Pinang, kakitangan Pejabat PTG Pulau Pinang dan kakitangan Pejabat Tanah dan

Daerah Larut Matang dan Selama, Taiping dan juga semua pihak yang membantu

samada secara langsung atau tidak langsung untuk menjayakan projek penyelidikan

ini.

v

ABSTRAK

Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia telah memperkenalkan Sistem

Pengurusan Data Kadaster (SPDK) pada tahun 1997. Antara tujuan utama Sistem

Pengurusan Data Kadaster ini ialah untuk mempopulasikan Pangkalan Data Ukur

Kadaster (PDUK ) di semua Jabatan Ukur dan Pemetaan Negeri. Manakala

Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar pula telah melaksanakan Sistem

Pendaftaran Tanah Berkomputer (SPTB) di Pejabat Tanah dan Galian dan Pejabat-

Pejabat Tanah dan Daerah disetiap negeri bermula pada tahun 1995. Antara tujuan

utama sistem ini ialah untuk memudahkan proses pendaftaran surat hakmilik tanah,

pinda milik tanah, carian rekod tanah dan lain-lain urusan berkaitan tanah melalui

komputer. Kedua-dua sistem tersebut ( SPDK dan SPTB ) berasaskan komputer

tetapi berfungsi secara persendirian (stand-alone system) dan ini menyebabkan

maklumat-maklumat yang sangat bernilai tidak dapat digunakan sepenuhnya untuk

pengurusan dan pentadbiran tanah yang cekap dalam era kemajuan Teknologi

Maklumat dan Komunikasi. Oleh yang demikian, penyelidikan ini dijalankan untuk

mengkaji dan mengenalpasti isu-isu pengintegrasian kedua-dua sistem SPDK dan

SPTB supaya satu model konseptual pengintegrasian antara PDUK dan SPTB dapat

dibangunkan. Hasil kajian mendapati kedua-dua sistem, PDUK dan SPTB, boleh

diintegrasikan melalui prosedur dan peraturan kerja berlandaskan teknologi dan

konsep digital.

vi

ABSTRACT

The Department of Survey and Mapping Malaysia has introduced the

Cadastre Data Management System (CDMS) in the year 1997. One of the main

purpose of the CDMS is to repopulate the Digital Cadastral Database (DCDB) for the

Departments of Survey and Mapping at all states. On the other hand, The Ministry

of Natural Resources and Environmental formaly known as The Ministry of Land

and Cooperative Development has also introduced Computerized Land Registration

System (CLRS) at the State Land and Mines Offices as well as the Land Offices

throughout the country from the year 1995 onwards. The purpose of this system is to

ease the registrations of the land titles and land dealings using the computerized

system. Both systems are computer based stand-alone system whereby important

land informations to be used effectively and effeciently. Therefore, the aim of this

research is to investigate issues related to DCDB and CLRS in order to develope a

conceptual model that can integrate DCDB and CLRS. The results of this research

show that these two systems can be integrated base on procedure and regulation that

fit to the technology and digital environment working concept.

vii

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKA SURAT

JUDUL TESIS i

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSTRACT vi

KANDUNGAN vii

SENARAI RAJAH xiii

SENARAI JADUAL xv

SENARAI SINGKATAN xvi

SENARAI LAMPIRAN xviii 1 PENGENALAN 1

1.1 Pendahuluan 1

1.2 Pernyataan Masalah 5

1.3 Tujuan Kajian 6

1.4 Objektif Kajian 6

1.5 Skop Kajian 7

1.6 Kepentingan Dan Sumbangan Kajian 8

1.7 Metodologi Kajian 8

1.8 Struktur Kandungan Topik 11

viii

2 SISTEM KADASTER SPATIAL 13

2.1 Pendahuluan 13

2.2 Latar Belakang 13

2.3 Perkembangan Model-Model Kadaster 15

2.3.1 Model Data Kadaster 17

2.3.2 Model Organisasi Kadaster 19

2.3.3 Sistem Kadaster dan

Pembangunan Berterusan 21

2.4 Model Kadaster Spatial 22

2.5 Komponen Sistem Kadaster 24

2.5.1 Definasi Kadaster 25

2.5.2 Komponen Data Kadaster 26

2.5.3 Komponen Organisasi Kadaster 30

2.6 Rumusan 33 3 PELAKSANAAN SISTEM PENGURUSAN

DATA KADASTER 35

3.1 Pendahuluan 35

3.2 Sistem Ukur Tanah Bantuan Komputer 36

3.3 Sistem Pengurusan Data Kadaster 37

3.3.1 Sistem Pemprosesan Kadaster 38

3.3.2 Sistem Pengesahan Kualiti (SPEK) 39

3.3.3 Sistem Pengurusan Imej Dokumen

(SPID) 40

3.3.4 Sistem Pendaftaran Rekod

Ukur (SRS) 42

3.3.5 Sistem Dagangan Elektronik 43

3.3.6 Sistem Maklumat Kaunter (CIS) 43

3.4 Peningkatan Sistem Pengurusan Data

Kadaster 44

3.4.1 Sistem Pengurusan Lapisan GIS 45

3.4.2 Sistem Pemetaan Desktop (DMS) 48

3.4.3 Browser Eksekutif (EB) 48

ix

3.4.4 Pusat Operasi SPDK (SOC) 49

3.4.5 Pusat Maklumat eSRS 49

3.4.6 Modul eSKL 48

3.4.7 Modul Produk Terakhir (DEP) 51

3.4.8 Modul Penambahbaikan

Perkhidmatan Kaunter 52

3.4.9 Modul Intranet 53

3.5 Rumusan 53 4 PANGKALAN DATA UKUR KADASTER 55

4.1 Pendahuluan 55

4.2 Latar Belakang 56

4.3 Pangkalan Data Ukur Kadaster 57

4.3.1 Kaedah Pempopulasian Data

Kadaster Ke Dalam PDUK 58

4.3.2 Pembangunan Pangkalan Data Ukur 61

4.3.3 Struktur Data PDUK 64

4.3.4 Peningkatan Ke atas PDUK 68

4.3.5 Isu-Isu Data Kualiti Dan

Integriti PDUK 69

4.3.5.1 Status Sempadan Lot 71

4.3.5.2 Status Keluasan Lot 73

4.3.5.3 Status Koordinat Sistem 74

4.3.5.4 Penggunaan Koordinat

Mempelot 75

4.3.5.5 Data Migrasi Dari Sistem

Mini-CALS 76

4.3.5.6 Maklumat Ukuran Kelas

Tiga (3) 76

4.3.5.7 Maklumat Yang Tidak

Lengkap Dan Terkini 77

4.4 Rumusan 77

x

5 SISTEM PENDAFTARAN TANAH

BERKOMPUTER 79

5.1 Pendahuluan 79

5.2 Pendaftaran Tanah 81

5.3 Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer 81

5.3.1 Latar Belakang 82

5.4 Ciri-Ciri Sistem Pendaftaran Tanah

Berkomputer 83

5.5 Kandungan Maklumat 84

5.6 Hasil Pengeluaran Sistem SPTB 85

5.6.1 Dokumen Hak Milik Daftar

Komputer (DHDK) 85

5.6.2 Dokumen Hak Milik Keluaran

Komputer (DHKK) 86

5.6.3 Sijil Carian 86

5.6.4 Dokumen Verifikasi 86

5.7 Proses Pendaftaran Tanah 87

5.8 Dokumen Hakmilik Cetakan

Komputer 88

5.9 Struktur Teknikal 89

5.10 Pangkalan Data SPTB 91

5.11 Carian Dokumen 91

5.11.1 Carian Persendirian 91

5.11.2 Carian Rasmi 92

5.12 Penukaran Hakmilik Manual

Kepada Bentuk Hakmilik Komputer 93

5.13 Pendaftaran Urusniaga Dan Bukan

Urusniaga 94

5.14 Kegunaan Data SPTB 94

5.15 Rumusan 95

xi

6 ISU-ISUPENGINTEGRASIAN PDUK DAN SPTB 96

6.1 Pendahuluan 96

6.2 Isu-Isu Pengintegrasian 97

6.2.1 Ketiadaan Mekanisme Perkongsian

Data Antara Organisasi 97

6.2.2 Kelengkapan PDUK 99

6.2.3 Penyenggaraan Data Dan Sistem 99

6.2.4 Penstrukturan Agensi 100

6.2.5 Isu-Isu Pengoperasian 100

6.3 Elemen-Elemen Pengintegrasian 100

6.3.1 Kualiti dan Integriti Data 101

6.3.2 Fleksibiliti 101

6.3.3 Kemudahan Pencapaian Data 102

6.3.4 Hak Pemilikan Data Dan

Kerahsiaan Data 102

6.4 Peralatan 102

6.5 Cadangan Model Pengintegrasian 103

6.6 Model Jaringan Penyenggaraan 105

6.7 Ciri-Ciri Model Konseptual

Pengintegrasian 107

6.7.1 Organisasi 108

6.7.2 Teknologi 109

6.7.3 Pangkalan Data 109

6.7.4 Perundangan 110

6.7.5 Amalan Dan Prosedur Kerja 112

6.8 Rumusan 113 7 KESIMPULAN, CADANGAN DAN PENUTUP 114

7.1 Rumusan Kajian 114

7.2 Kesimpulan 115

7.3 Cadangan 118

7.4 Penutup 118

xii

BIBLIOGRAFI 120-124

LAMPIRAN A-G 125-131

xv

SENARAI JADUAL NO. JADUAL TAJUK MUKA SURAT 2.1 Sistem Pasaran Tanah 22

3.1 Keterangan Modul Sistem Pemprosesan Kadaster 39

3.2 Keterangan Modul Sistem Pendaftaran Rekod Ukur 42

3.3 Sumber Penawanan Lapisan Data 46

3.4 Maklumat Fail Ukur Digital 50

3.5 Senarai Lampiran Dalam Modul eSRS 50

3.6 Maklumat eSKL 51

4.1 Format Fail ASCII JUPEM 60

4.2 Fail-Fail ASCII Out-Source 61

4.3 Jumlah lot Dalam PDUK Berbanding

Lot Siap Diukur 62

4.4 Model Data PDUK 66

4.5 Analisis Perbezaan Koordinat Sistem

Berbanding Koordinat Jilid Kira 75

5.1 Bilangan Hakmilik Di Negeri-Negeri

Semenanjung Malaysia 80

5.2 Kandungan Maklumat Dalam SPTB 84

5.3 Penukaran Borang Dokumen Hak Milik

Manual Kepada SPTB 89

xiii

SENARAI RAJAH NO. RAJAH TAJUK MUKA SURAT

1.1 Carta Alir Metodologi Kajian 10

2.1 Perspektif Sistem Kadaster 16

2.2 Pengintegrasian Sistem Maklumat Tanah 18

2.3 Komponen Kadaster Pelbagai Guna 19

2.4 Model Konseptual Sistem Kadaster 20

2.5 Model Konseptual Bagi Pembangunan Berterusan 23

2.6 Model Konseptual Sistem Maklumat Tanah 29

2.7 Bahagian Kadaster Bagi Sistem Maklumat Tanah 30

2.8 Hubungan Di antara Komponen Spatial

Dan Komponen Tekstual 32

3.1 Imej Raster Pelan Akui Dalam SPID 41

3.2 Menunjukkan Konfigurasi Sistem Pengurusan

Lapisan GIS 47

3.3 Rajah Skima Browser Eksekutif 48

4.1 Perhubungan Pangkalan Data Mini-CALS

dan PDUK 58

4.2 Pembangunan Pangkalan Data Kadaster 64

4.3 Model Hubungan Entiti Dan Atribut PDUK 65

4.4 Struktur Pangkalan Data PDUK 67

4.5 Sistem Rujukan Rekod-Rekod Kadaster 68

4.6 Kepincangan Sempadan Lot Dalam PDUK 71

4.7 Kepincangan Sempadan Lot Dalam PDUK 72

4.8 Kehilangan Lot Kecil Dalam PDUK 72

5.1 Konfigurasi SPTB 90

6.1 Model Konseptual Komunikasi Pengintegrasian

PDUK-SPTB 105

xiv

6.2 Model Jaringan Penyenggaraan Data Berdigit 106

6.3 Ciri-Ciri Model Pengintegrasian PDUK-SPTB 108

xvi

SENARAI SINGKATAN ABT - Agensi Berkaitan Tanah

CALS - Computer Assisted Land Survey System

CAMS - Computer Assisted Mapping System

CCS - Coordinated Cadastre System

CIS - Counter Information System

CLRS - Computerized Land Registration System

CPS - Cadastral Processing System

DCDB - Digital Cadastral Database

DEP - Digital End Product

DMS - Desktop Mapping System

DHDK - Dokumen Hak Milik Daftaran Komputer

DHKK - Dokumen Hak Milik Keluaran Komputer

EB - Executive Browser

eSKL - Elektronik Surihan Kerjaluar

eSRS - Electronic Survey Record System

GIS - Geographic Information System

GLMS - GIS Layer Management System

ICT - Information And Communication Technology

IT - Information Technology

JUPEM - Jabatan Ukur Dan Pemetaan Malaysia

JTB - Juruukur Tanah Berlesen

JK - Jilid Kiraan

KTN - Kanun Tanah Negara

LAN - Local Area Network

LIS - Land Information System

MacGDI - Malaysian Center of Geospatial Data Infrastructure

NALIS - National Land Information System

PDUK - Pangkalan Data Ukur Kadaster

xvii

PTD - Pentadbir Tanah dan Daerah

PTG - Pengarah Tanah dan Galian

SOC - SPDK Operation Center

SPDK - Sistem Pengurusan Data Kadaster

SPEK - Sistem Pengesahan Kualiti

SPID - Sistem Pengurusan Imej Dokumen

SPTB - Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer

SQL - Structural Query Language

SRS - Survey Record System

TIFF - Tag Image File Format

UPI - Unique Parcel Indentifier

VPN - Virtual Private Network

WAP - Wireless Application Protocol

xviii

SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT

A Konfigurasi SPDK 125

B Carta Alir Penawanan Data Imej SPID 126

C Konfigurasi Peningkatan SPDK 127

D Kewujudan Bersama Data Integrasi

Di antara SPDK Dan SPDK Upgrade 128

E Carta Alir Pempopulasian PDUK 129

F Contoh Borang B1 130

G Contoh Borang B2 131

BAB 1

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Perkembangan teknologi dan kemajuan komputer telah mencetuskan

perubahan drastik secara global dan membawa satu revolusi baru kepada hampir

kesemua bidang yang melibatkan aktiviti manusia. Bidang kadaster, salah satu

bidang tertua di dunia turut menerima perubahan tersebut secara positif selari

dengan reformasi kadaster yang berlaku di peringkat antarabangsa. Sistem

pengukuran kadaster di Malaysia yang berfungsi untuk menyokong sistem

pendaftaran tanah negara telah mengambil inisiatif untuk menggantikan pengurusan

data kadaster analog kepada data kadaster berdigit. Keadaan ini, sangat dipengaruhi

oleh penggunaan komputer dan peralatan ukur yang mampu merekodkan cerapan

padang secara elektronik. Kewujudan data kadaster berdigit kini merupakan data

asas yang boleh digunakan sebagai data spatial yang merujuk kepada lokasi geografi

lot tanah dan juga data tekstual yang merujuk kepada maklumat atribut proses

pendaftaran dan pindah milik lot tanah tersebut.

Pengukuran kadaster dan pemetaan merupakan tanggungjawab kerajaan

persekutuan manakala pentadbiran tanah merupakan bidang kuasa mutlak kerajaan

negeri masing-masing. Dalam konteks ini, Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia

(JUPEM) yang mana merupakan salah satu jabatan kerajaan persekutuan

bertanggungjawab mengendalikan aktiviti pengukuran kadaster sebagai salah satu

fungsi utama jabatan di setiap negeri selain daripada aktiviti pemetaan negara.

Aktiviti pendaftaran tanah pula dipertanggungjawabkan kepada Pentadbir Tanah

Daerah dan Pendaftar Hakmilik Tanah mengikut sempadan pentadbiran daerah dan

2

negeri masing-masing. Tanah pertanian yang kurang dari 10 ekar, pendaftarannya

kendalikan oleh Pentadbir Tanah dan Daerah manakala tanah pekan, tanah bandar

dan tanah pertanian yang keluasannya 10ekar dan keatas pendaftaran dikendalikan

oleh Pendaftar Hak Milik Tanah kecuali pemegangan tanah dibawah Akta

Penempatan Berkelompok 1960 (Group Settlement Act,1960).

Walaupun kedua-dua organisasi ini, Jabatan Ukur dan Pemetaan serta

Pejabat Tanah dan Daerah berfungsi di bawah bidang kuasa berlainan iaitu kerajaan

persekutuan dan kerajaan negeri namun, persamaan ideologi politik di antara pusat

dan negeri serta kerjasama yang sedia wujud sejak zaman penjajahan British

dahulu, di antara kedua-dua jabatan ini dapat menyediakan satu sistem kadaster

yang cekap dan selamat dalam membekalkan maklumat lengkap ke atas tanah yang

dikeluarkan hak milik secara manual. Dalam pada itu, sebagai contoh misalnya

kepincangan yang mungkin wujud antara kedua-dua organisasi tersebut akibat

perubahan kerajaan negeri yang berlainan dari kerajaan pusat sudah tentu akan

mempengaruhi dan merumitkan lagi keadaan sistem pentadbiran dan pengurusan

tanah secara umum dan pendaftaran tanah secara khususnya di peringkat negeri

seperti berlaku ke atas negeri Kelantan dan Terengganu dalam pilihan raya tahun

1999. Oleh sebab itu keperluan di adakan satu mekanisme pengintegrasian di antara

agensi-agensi berkaitan tanah di antara jabatan khususnya Jabatan Ukur dan

Pemetaan Negeri, Pejabat Pengarah Tanah dan Galian dan Pejabat Tanah Daerah

boleh memainkan peranan dalam memodenkan pentadbiran dan pengurusan tanah

yang lebih cekap berlandaskan Teknologi Maklumat dan Komunikasi masa kini.

JUPEM telah ditubuhkan pada tahun 1885 di bawah sistem pemerintahan

penjajahan British dan merupakan salah satu jabatan kerajaan tertua di Malaysia

(Abdul Majid, 1997). Fungsi utama Jabatan pada masa itu adalah membekalkan

surat hak milik dengan pelan lot tanah berdasarkan Sistem Torrens. Perubahan

dasar kerajaan berhubung dengan aktiviti ekonomi berasaskan sektor pertanian

kepada sektor pembinaan dan perindustrian pada awal tahun 1980an menyebabkan

berlakunya pembangunan tanah secara pesat. Ini menyebabkan pertambahan beban

kerja kepada jabatan. Menyedari hakikat ini serta memenuhi kehendak

pembangunan tanah yang bakal dihadapi, JUPEM telah mengambil beberapa

langkah proaktif dalam operasi kutipan data di lapangan dan kerja pemprosesan di

3

pejabat. Pada awal tahun 1980an sistem komputer mula digunakan dalam operasi

pemprosesan data kadaster (Abdul Majid, 1994).

Melalui dasar modenisasi dan pengkomputeran, JUPEM telah memulakan

Sistem Ukur Tanah Bantuan Komputer (Computer Assisted Land Survey System,

CALS ) sebagai projek perintis di Negeri Johor pada tahun 1986. Perojek tersebut

dibiayai sepenuhnya oleh kerajaan dibawah Rancangan Malaysia Kelima 1986 -

1990. Walaupun sistem ini bertujuan untuk mempercepatkan pemprosesan jilid

kiraan dan penyediaan pelan akui, malah ia juga mendorong jabatan secara tidak

langsung penghasilan pangkalan data ukur kadaster (Ahmad Fauzi Nordin, 2001).

Seterusnya, sistem CALS tersebut dilaksanakan di negeri Pahang pada tahun 1994.

Kedua-dua sistem CALS di Johor dan Pahang terbukti mempercepatkan operasi

jabatan dalam menyediakan data kadaster berdigit. Hasil daripada kejayaan ini,

Sistem CALS akhirnya telah diperkenalkan di semua negeri di Semenanjung

Malaysia pada tahun 1995 dengan nama singkatan Mini-CALS.

Pangkalan data ukur kadaster Mini-CALS yang telah diwujudkan di semua

negeri pada mulanya digunakan untuk keperluan jabatan. Walau bagaimanapun,

data kadaster berdigit ini telah menjadi keperluan jabatan-jabatan kerajaan yang lain

serta agensi swasta untuk digunakan sebagai data asas dalam Sistem Maklumat

Geografi dan Sistem Maklumat Tanah. Keperluan ini turut didorong oleh kerajaan

untuk menubuhkan Sistem Infrastruktur Maklumat Tanah Kebangsaan (National

Land Information Infrastructure System/ NaLIS) pada tahun 1997 bertujuan untuk

menyediakan kemudahan dan koordinasi dalam aktiviti kutipan, penghasilan dan

penyebaran maklumat berkaitan tanah di kalangan agensi kerajaan berasaskan

kepada teknologi dan infrastruktur organisasi di peringkat kebangsaan (Ahmad

Fauzi Nordin, 2001). Pada 1 Disember 2002 NaLIS ditukar nama kepada

Malaysian Geospatial Data Infrastructure (MyGDI) dan kini dikenali sebagai Pusat

Infrastruktur Data Geospatial Negara (Malaysian Centre for Geospatial Data

Infrastructure, MaCGDI).

Memandangkan permintaan terhadap data kadaster berdigit kian meningkat

di kalangan agensi-agensi kerajaan, badan berkanun mahupun sektor swasta,

JUPEM telah mempertingkatkan Sistem Mini-CALS kepada Sistem Pengurusan

4

Data Kadaster (SPDK) pada tahun 1998 bagi memenuhi serta menyokong keperluan

data berdigit pelbagai pengguna (Multiple User). Dalam sistem SPDK terdapat

Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK) dan lain-lain modul pemprosesan yang

direka khas untuk mengendalikan mekanisme pengumpulan, penyimpanan,

penyenggaraan dan penyerahan data kadaster berdigit dalam persekitaran teknologi

Sistem Maklumat Geografi (Geographical Information System/ GIS).

Pejabat Ketua Pengarah Tanah Dan Galian yang berfungsi dibawah

Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar dahulu di kenali sebagai Kementerian

Tanah Dan Pembangunan Koperasi memulakan projek perintis Sistem Pendaftaran

Tanah Berkomputer (SPTB) di Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur pada tahun

1990. Antara tujuan utama SPTB ialah untuk memodenkan serta mempercepatkan

proses pendaftaran hak milik dan urusniaga tanah di Pejabat PTD dan Pendaftar

Hak Milik di Pejabat PTG lebih kos efektif. Segala proses pendaftaran dan operasi

urusniaga dokumen hak milik tanah yang dijalankan melalui komputer mewujudkan

pangkalan data SPTB. Sistem pangkalan data tersebut dapat menyimpan maklumat

pendaftaran tanah dan rekod urusniaga tanah dalam bentuk data atribut.

Kedua-dua sistem PDUK dan Pangkalan Data SPTB ternyata mengandungi

maklumat data kadaster berdigit yang merangkumi data spatial lot tanah yang

penting dalam urusan pendaftaran hak milik dan urusniaga tanah. Mengikut Sistem

Torrens yang diamalkan di Malaysia, Sistem Pendaftaran Tanah dianggap tidak

lengkap jika tidak disertakan dengan grafik pelan akui (data spatial) yang

mengandungi koordinat sempadan lot tanah yang menerangkan nilai-nilai bearing,

jarak dan keluasan untuk menentukan sempadan dengan sah dibawah undang-

undang Kanun Tanah Negara, 1965 (KTN sek.396). Malangnya kedua-dua sistem

ini beroperasi secara bersendirian (stand-alone system). Hubungan jalinan di antara

kedua-dua jabatan dalam perkongsian maklumat secara manual merupakan satu

pengabaian dalam era pembaharuan teknologi jaringan (modern networking

technology).

5

1.2 Pernyataan Masalah

Di bawah projek Sistem Pengurusan Data Kadaster (SPDK), JUPEM di

semua negeri Semenanjung Malaysia telah menukarkan pelan-pelan kadaster ke

dalam bentuk digital dan disimpan dalam Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK).

Memandangkan peta kadaster bersifat dinamik, maka perubahan yang berlaku ke

atas bidang tanah perlu dikemaskinikan dalam PDUK. Proses penyenggaraan

PDUK secara umumnya melibatkan dua aspek iaitu; pengemaskinian berterusan dan

penambahbaikan maklumat mengikut keperluan semasa (Williamson.I.P and

Enemark.S, 1996).

Sehubungan dengan ini, maklumat- maklumat yang disimpan dalam PDUK

dan SPTB adalah merupakan data berdigit hasil daripada penggunaan komputer di

jabatan masing-masing. PDUK mengandungi data spatial dan sebahagian data

atribut manakala SPTB pula mengandungi data atribut berkenaan dengan

pendaftaran dan urusniaga lot tanah. Dalam hal ini tanah merupakan objek

manakala PDUK dan SPTB merupakan subjek-subjek yang terlibat dalam aktiviti

pengumpulan, pemprosesan, pegemaskinian, penyimpanan dan penyebaran

maklumat dalam rangka kerja jabatan masing-masing. Malangnya aktiviti-aktiviti

tersebut dikendalikan oleh dua buah organisasi kerajaan berlainan (kerajaan pusat

dan kerajaan negeri) yang saling berinteraksi dalam rangka kerja kadaster. Pada

masa ini, semua proses perhubungan di antara kedua-dua agensi ini berlaku secara

manual menyebabkan faedah besar hasil daripada pengintegrasian antara PDUK dan

SPTB tidak dapat dimanfaatkan sepenuhnya dalam aspek perkongsian dan

penyenggaraan data kadaster berdigit.

Dalam konteks ini, didapati tiada penyelidikan dan pendokumentasian yang

menyeluruh telah dijalankan ke atas pelaksanaan kedua sistem SPDK dan SPTB

serta pengintegrasian antara PDUK dan SPTB. Malah, isu-isu yang berkaitan

dengan penyenggaraan peta kadaster berdigit dan pengguna dikendalikan secara

berasingan di bawah bidang kuasa jabatan masing-masing belum lagi di beri

tumpuan serius. Hal ini telah mewujudkan proses pertindihan maklumat khususnya

6

dalam tindakan kutipan, pemprosesan dan penyimpanan data. Maka pangkalan data

kadaster berdigit perlu diselaraskan dari segi penyenggaraan dan pengemaskinian

untuk mewujudkan satu mekanisme pengintegrasian PDUK dan SPTB yang boleh

digunapakai oleh kedua-dua agensi ini, malah dapat dimanfaatkan sepenuhnya di

kalangan pengguna data kadaster berdigit yang lain.

1.3 Tujuan Kajian

Kajian ini bertujuan untuk mengkaji pelaksanaan Sistem Pengurusan Data

Kadaster (SPDK), Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK) dan Sistem Pendaftaran

Tanah Berkomputer (SPTB) serta menghasilkan satu pendekatan bagi

pengintegrasian data PDUK dan SPTB dalam rangka kerja bidang kadaster.

1.4 Objektif Kajian

Objektif kajian ini dibahagikan kepada tiga (3) bahagian seperti berikut :

1. Mengkaji secara terperinci ke atas Sistem Pengurusan Data Kadaster

(SPDK) dan Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK).

2. Mengkaji secara terperinci ke atas Sistem Pendaftaran Tanah

Berkomputer (SPTB).

3. Membangunkan satu Model Konseptual bagi mengintegrasikan

PDUK dan SPTB.

7

1.5 Skop Kajian

Skop kajian untuk mencapai objektif pertama (1) adalah seperti berikut:

a) Mengenalpasti dan mendokumantasikan proses-proses pelaksanaan

Modul Pengurusan Imej Dokumen.

b) Mengenalpasti dan mendokumentasikan proses-proses pelaksanaan

Modul Sistem Maklumat Kaunter.

c) Mengenalpasti dan mendokumentasikan proses-proses pelaksanaan

Modul Perdagangan Elektronik.

d) Mengenalpasti dan mendokumentasikan fungsi Sistem Pengesahan

Kualiti.

e) Mengkaji struktur data dalam Pangkalan Data Ukur Kadaster.

f) Mengkaji proses mempopulasian semula koordinat tepat ke dalam

Pangkalan Data Ukur Kadaster.

g) Mengkaji aspek-aspek peningkatan sistem.

Skop kajian untuk mencapai objektif kedua (2) pula adalah seperti berikut:

a) Mengkaji proses-proses pendaftaran dokumen hak milik.

b) Mengkaji proses-proses pendaftaran urusniga tanah.

c) Mengkaji struktur data dalam Pangkalan Data Sistem Pendaftaran Tanah

Berkomputer.

d) Mengkaji kaedah penyenggaran pangkalan data.

Skop kajian untuk mencapai objektif ketiga (3) pula adalah seperti berikut:

a) Mengkaji dan mengenal pasti isu-isu pelaksanaan pengintegrasian.

b) Menentukan elemen-elemen yang terlibat dalam pengintegrasian.

c) Mengkaji dan menentukan alat pengintegrasian.

d) Mengkaji dan menentukan bentuk model konseptual bagi

pengintegrasian PDUK dan SPTB.

e) Membuat penganalisaan ke atas model konseptual yang akan

dibangunkan.

8

1.6 Kepentingan Dan Sumbangan kajian

Kajian ini amat penting kerana terdapat kecendurungan di kalangan agensi-

agensi kerajaan dan swasta untuk menggunakan sistem maklumat tanah yang

mengandungi maklumat pelan ukur dan pendaftaran tanah berdigit. Gabungan

maklumat digital ini sangat penting untuk melaksanakan perancangan pembangunan

tanah serta membuat keputusan tepat dalam menguruskan sumber alam sekitar

dengan lebih kos efektif. Pada masa ini, data-data berkaitan tanah disimpan dan

diuruskan oleh jabatan masing-masing yang berfungsi secara bersendirian (stand-

alone). Sistem-sistem komputer dalam jabatan masing-masing mengandungi

sumber maklumat tanah yang amat bernilai. Proses kutipan, penyenggaraan,

penyimpanan dan pengedaran data yang berkaitan tanah adalah merupakan perkara

yang memerlukan belanja yang tinggi dan mengambil masa yang panjang.

Sekiranya dapat diambil satu pendekatan dan penyelarasan bersepadu dalam

megintegrasikan data-data kadaster tersebut maka hasil kajian ini dijangka akan

memberi sumbangan khususnya kepada JUPEM, PTD dan PTG dan kepada kerajaan

termasuk lain-lain agensi berkaitan tanah pada amnya.

1.7 Metodologi Kajian

Metodologi kajian ini adalah berdasarkan kepada penyelidikan ke atas

pelaksanaan sistem-sistem pengkomputeran di Jabatan Ukur dan Pemetaan, Pejabat

Tanah dan Galian serta Pejabat Tanah Daerah yang melibatkan komponen kepada

Sistem Kadaster di Semenajung Malaysia. Ini dilakukan melalui kajian literatur ke

atas laporan-laporan teknikal, kertas-kertas seminar, buku-buku, artikal-artikal dan

dokumen-dokumen lain yang berkaitan dengan penyelidikan ini.

Maklumbalas diterima dari pelaksanaan sistem-sistem tersebut dianggap

penting dalam mendedahkan isu-isu berkaitan, maka metodologi lawatan dan kaedah

perbincangan serta menemubual pegawai-pegawai yang mengendalikan sistem-

sistem tersebut serta maklum balas yang diterima dari mereka turut diambilkira dan

9

diberi pertimbangan yang sewajarnya dalam membangunkan model konseptul

pengintegrasian PDUK dan SPTB.

Memandangkan kajian ini melibatkan beberapa objektif yang saling

mempunyai hubungan antara satu sama lain maka, Metodologi Kajian ini

diringkaskan seperti mana ditunjukkan dalam carta alir pada Rajah 1.1.

10

Objektif I

Objektif II

Objektif III

Rajah 1.1: Carta Alir Metodologi Kajian

OBJEKTIF KAJIAN

KAJIAN LITERATUR • SISTEM KADASTER SPATIAL

SISTEM PENGURUSAN DATA KADASTER(SPDK) • Modul Pengurusan Imej Dokumen • Modul Perdagangan Elektronik • Modul Pengesahan Kualiti

SISTEM PENDAFTARAN TANAH BERKOMPUTER(SPTB)

• Proses Pendaftaran Dokument Hak Milik • Proses Pendaftaran Urusniaga Tanah • Struktur Data • Penyenggaraan Pangkalan Data

PANGKALAN DATA UKUR KADASTER(PDUK) • Struktur Data • Pempopulasian Semula Koordinat Tepat • Sistem Peningkatan

KESIMPULAN / CADANGAN / PENUTUP

MEMBANGUNKAN MODEL KONSEPTUAL

• Isu-Isu Pengintegrasian • Elemen-Elemen Pengintegrasian • Alat Pengintegrasian • Model Konseptual

11

1.8 Struktur Kandungan Topik

Penulisan tesis projek sarjana ini diaturkan melalui 7 Bab. Bab 1 bermula

dengan pengenalan memberikan penjelasan dan penerangan mengenai latar

belakang, pernyataan masalah, objektif, skop kajian dan metodologi kajian.

Bab 2, merupakan kajian literatur mengenai beberapa komponen kepada data

kadaster spatial, sistem kadaster dan konsep kadaster pelbagai guna dan infrastruktur

data spatial dalam konteks pembangunan berterusan. Dalam bab ini turut diberi

penerangan mengenai definisi kadaster oleh pasukan bertugas di bawah Pertubuhan

Bangsa-Bangsa Bersatu serta penerangan mengenai komponen data dan organisasi

kadaster.

Bab 3, menerangkan mengenai Sistem Pengurusan Data Kadester.

Penerangan mengenai Sistem CALS disusuli latar belakang SPDK dimuatkan dalam

bab ini. Beberapa komponen dan sub-modul kepada sistem SPDK dan peningkatan

kepada SPDK telah dikaji dan diterangkan. Satu perhubungan mewujudkan

pangkalan-pangkalan data kadester dan lain-lain isu berkaitan dengan pelaksanaan

sistem SPDK telah dibincangkan.

Bab 4, menerangkan sistem Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK).

Beberapa pangkalan data yang wujud dibawah SPDK seperti SPID, SRS dan GLMS

dianalisis dari segi fungsi, kandungan dan kegunaannya. Aspek-aspek integrati data

dalam PDUK, serta status-status sempadan , keluasan dan koordinat tanda sempadan

lot turut dikaji, dianalisis dan dikemukakan dalam bab ini.

Bab 5, memuatkan penerangan latar belakang mengenai Sistem Pendaftaran

Tanah Berkomputer di Pejabat Tanah Daerah dan Pejabat Tanah dan Galian. Dalam

bab ini turut diterangkan kaedah pendaftaran dokumen hak milik tanah serta operasi-

operasi yang dikendalikan oleh sistem tersebut.

Bab 6, berdasarkan kepada kajian terhadap komponen-komponen yang

diterangkan dalam bab-bab di atas serta kefahaman yang diperolehi dari kajian ini,

12

membincangkan isu-isu yang berkaitan dengan pengintegrasian PDUK dan SPTB

dan membangunkan Model Konseptual Pengintegrasian.

Bab 7, merupakan bab kesimpulan dan cadangan yang dapat dirumuskan

daripada kajian ini. Bab ini memuatkan rumusan keseluruhan bab-bab yang

terkandung dalam kajian ini dengan beberapa cadangan yang perlu diberi perhatian

dan aspek aspek yang perlu diambil kira sebelum mengadakan pengintegrasian

PDUK dan SPTB dan peningkatan sistem-sistem tersebut di masa hadapan.

Berakhir dengan kesimpulan hasil kajian dan penutup.

BAB 2

SISTEM KADASTER SPATIAL

2.1 Pendahuluan

Bab ini menerangkan tentang peranan peta kadaster dalam lingkungan

perundangan rangka kerja sistem kadaster. Tujuan bab ini ialah untuk mengutarakan

kepentingan peta kadaster dan pengemaskinian peta kadaster merupakan komponen

penting dalam sistem kadaster.

Dalam bab ini, dibuat kajian literatur mengenai sistem kadaster berhubung

dengan model konseptual dan penganalisaannya. Secara dasarnya, sistem kadaster

merangkumi komponen data spatial dan tekstual yang mana komponen spatial

merupakan komponen yang terpenting dalam sistem kadaster. Sehubungan itu,

model sistem kadaster dalam penyenggaraan peta kadaster yang melibatkan

komponen tekstual dan spatial dikaji melalui beberapa model konseptual.

2.2 Latar Belakang

Sistem Kadaster mula digunakan sejak zaman Mesir untuk menyokong sistem

kutipan cukai dan penilaian tanah (Dale and McLaughlin, 1988). Sebaliknya, sistem

kadaster perundangan berasaskan kepada pendaftaran tanah sah di bawah undang-

undang dalam urusniaga tanah telah berlaku kemudian. Dari masa ke semasa sistem

kadaster ini mengalami evolusi untuk menyediakan asas kepada sistem pentadbiran

tanah (Ting and Williamson 1999). Oleh sebab itu, boleh dikatakan bahawa sistem

14

kadaster adalah berkait rapat dengan perundangan tanah dalam masyarakat moden.

Perkara ini telah ditekankan dalam kertas kerja bertajuk “Understanding Cadastrel

Maps” (Williamson and Enemark, 1996) yang mana menerangkan tentang sistem

kadaster dan peta kadaster.

Bengkel mengenai pangkalan data kadaster berdigit New Zealand dan

Australia telah merumuskan dan mentakrifkan Pangkalan Data Ukur Kadaster

seperti berikut (PSMA, 1996) :

“The considerable diversity between different DCDBs came as a surprise to

some and reinforced that jurisdictions have different cadastral systems, different title

registrations systems and different methods of maintaining and updating their

DCDBs.”

Sejarah perkembangan kadaster diterangkan dengan terperinci dalam buku

yang ditulis oleh Dale dan McLaughlin (1988), manakala tesis Ph.D Williamson I.P

(Williamson, 1983), menyediakan latar belakang mengenai sistem kadaster negara-

negara Barat. Pakar-pakar kadaster yang menerangkan mengenai Kadaster

Perundangan mengikut negeri adalah seperti berikut : Denmark (Williamson and

Enemark 1996), Austria (Hoflinger 1993), German (Hawerk 1995), Australia

(Williamson and Enemark 1996), Queensland (Cook 1994), Malaysia (Ahmad Fauzi

Nordin 2001) dan (Abd Majid A Kadir,1997).

Sistem Kadaster serta peta dan maklumat kadaster telah mengalami evolusi

dan mengambil peranan baru dalam sistem kadaster perundangan. Perubahan

terhadap sistem kadaster perundangan yang menjadi tumpuan bidang penyelidikan

(Ting and Williamson, 1999) adalah berdasarkan latar belakang serta sejarah sosial

dan kebudayaan, perbezaan keupayaan teknikal dalam mengendalikan sistem

kadaster yang memenuhi keperluan semasa selain daripada fungsi asalnya. Oleh

sebab itu, sistem kadaster yang berkesan merupakan asas kepada sistem pasaran

tanah yang efisien untuk penggunaan dan pengurusan tanah yang berterusan (UN-

FIG 1996).

15

2.3 Perkembangan Model-Model Kadaster

Kajian ke atas perkembangan model-model kadaster sejak kebelakangan ini

adalah untuk menentukan hubungan data kadaster spatial dalam bidang kadaster.

Pendokumentasian peta kadaster dalam sistem ini akan memastikan pembentukan

model kadaster yang bersesuaian dalam menentukan model konseptual

pengintegerasian di antara PDUK dan SPTB data yang menjadi salah satu objektif

kajian ini.

Penggunaan pelan kadaster dalam pendaftaran tanah dengan sah di bawah

undang-undang memerlukan peta-peta kadaster dikemaskini dan diindekskan semasa

dan selepas proses pengukuran. Dalam konteks di Semenanjung Malaysia, pelan

kadaster atau Pelan Akui menjadi ciri yang penting dalam menentukan sempadan lot

tanah. Dokumen hak milik kekal yang disertakan dengan cabutan dari salinan pelan

akui merupakan bahan bukti yang memperihalkan persempadanan dan keluasan

tanah tidak boleh disangkal (KTN, 1965). Namun demikian, Perkembangan yang

pesat ke atas pembangunan tanah telah mewujudkan suasana di mana peta-peta

kadaster diberi pengiktirafan sebagai komponen infrastruktur kepada pembangunan

berterusan (UN-FIG, 1999 ). Ini bermakna peta kadaster, di samping memenuhi

tujuan asal iaitu menyokong untuk pendaftaran tanah, turut digunakan untuk pelbagai

kegunaan yang melibatkan tanah. Rajah 2.1 menunjukkan hubungan di antara

kadaster pelbagai guna dan pengguna-pengguna data kadaster (Dale, 1979).

Menurut pandangan Dale(1979), model kadaster tersebut mengandungi ciri-

ciri data berkaitan dengan perundangan, aktiviti atau fungsi dalam pembangunan

tanah yang melibatkan organisasi atau pengguna individu profesional. Tambahan

pula, beliau telah menunjukkan pengaruh-pengaruh luar ke atas sistem kadaster

seperti sejarah, teknologi dan pendidikan dalam sesebuah negara.

16

Rajah 2.1: Perspektif Sistem Kadaster (Ubahsuai daripada Dale, 1979)

Selain daripada beberapa jenis kadaster, Dale (1979) telah menerangkan

bahawa kadaster yang mengandungi empat kuadran aktiviti-aktiviti ukur seperti

penetapan sempadan, penandaan sempadan, pengukuran dan menggambarkan

maklumat-maklumat ukur tersebut dalam bentuk grafik. Penerangan lanjut tentang

Kadaster Pelbagai Guna diberikan dalam NRC (1980). Definasi Kadaster Pelbagai

Guna adalah seperti berikut:

” An integrated land information system containing legal (e.g., property

ownership or cadastre), physical (e.g., topography, man-made features), and cultural

(e.g., land use, demographics) information in a common and accurate reference

framework. The reference framework typically is established with rigorous geodetic

and survey control standards and coordinate systems.”

UNDANG-UNDANG KERAJAAN

EKONOMI TANAH

TANAH

PEMILIKAN TANAH

Pentadbiran

Kegunaan Tanah Pembangunan

Tanah

AWAM

Kadaster Fiskal

Kadaster Hak milik

Kadaster Pelbagai

Guna

KADASTER

TEKNOLOGI

SEJARAH

PENDIDIKAN

Kewangan

17

2.3.1 Model Data Kadaster

Perkembangan sistem pengkomputeran sejak awal tahun 80-an, secara

teorinya model data kadaster tertumpu kepada posisi koordinat dalam LIS. Sistem

LIS secara umumnya telah berkembang untuk mengintegrasikan data-data berkaitan

tanah bagi satu kawasan tertentu. Ini meyebabkan sistem kadaster lebih mirip

kepada sistem LIS. Oleh sebab itu terdapat keperluan untuk meneliti definasi LIS.

Definasi LIS yang diberikan oleh International Federation of Surveyors adalah

seperti berikut:

“A Land Information System (LIS) comprises the systematic compilation of

all the relevant Data of a region with respect to soil and ground as a basis for legal

actions, administrations and economy as aids in the planning and development for

the maintenance and improvement of the standard of living.” (Andersson 1981)

Pengintegrasian pelbagai data lain dengan peta kadaster sebagai peta asas

dalam LIS menunjukkan pelbagai kegunaan yang tertumpu kepada data spatial

kadaster seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 2.2( Dale, 1979). Dalam sistem

analog, peta kadaster digunakan sebagai peta pencartaan atau indeks sebagai

maklumat rujukan kepada maklumat kadaster yang lain dan sebagai alat (instrument)

kepada perundangan. Pada tahun 1980an, pemerhatian kritikal telah dikenalpasti

terhadap data kadaster berdigit sebagai unit asas kepada model data berkaitaan

dengan LIS. Tambahan pula, terdapat pengiktirafan data kadaster digunakan untuk

pelbagai kegunaan bagi memenuhi keperluan awam, sektor swasta dan pengguna

individu. Rajah 2.2 menerangkan hubungan pengintegrasian data-data lain di mana

peta kadaster merupakan peta asas yang menjadi sumber data spatial kepada

maklumat-maklumat lain.

18

Rajah 2.2: Pengintegrasian Sistem Maklumat Tanah (Dale 1979)

American National Research Council, telah mencadangkan model konseptual

menunjukkan komponen kadaster pelbagai kegunaan. Rajah 2.3 menunjukkan model

data kadaster berlandaskan infrastruktur peta topografi serta geodetik. Ini

menunjukkan keunikan data spatial meliputi infrastruktur geodetik dan lapisan data

kadaster untuk mencapai integrasi dalam LIS seperti yang ditunjukkan dalam Rajah

2.2. Menurut NRC (1980), model yang ditunjukkan dalam Rajah 2.3 merupakan asas

kepada perkembangan model konseptual kadaster yang akan diterangkan dalam bab

ini kemudian.

Peta Pengangkutan Maklumat Ukur Peta Utiliti

Peta Inventori Tanah

Maklumat Perancangan

Maklumat Surat Hak Milik

Maklumat Penilaian Tanah

Maklumat Bancian

Peta Kadaster Pelbagai Guna

19

Rajah 2.3: Komponen Kadaster Pelbagai Guna

Matlamat utama kebanyakan model data ini adalah untuk mengadakan

integrasi dengan lain-lain data berkaitan tanah untuk mewujudkan sistem maklumat

tanah yang lebih komprehensif dan tepat. Kecenderungan dalam sistem

pengkomputeran kawalan pusat dan kemajuan teknologi jaringan moden (modern

networking technology) dalam era internet, model konseptual dan sistem maklumat

berkenaan perlu diselaraskan dan digabungkan untuk mencapai pelaksanaan yang

lebih berkesan.

2.3.2 Model Organisasi Kadaster

Untuk membuat tafsiran dan perbandingan ke atas model-model kadaster

yang dikemukakan di atas, adalah penting untuk memahami dimensi halatuju yang

Rekod Fiskal Dan Surat Hak Milik

Lain-lain Rekod Tanah

Peta Asas

Rekod Pentadbiran

Rekod Sumber

Asli

Rangkaian Kerja Geodetik

Lapisan Kadaster

Mekanisme Hubungan

20

berbeza yang mungkin dialami dalam sistem kadaster pada masa hadapan. Rajah 2.1

merupakan pandangan holistik yang merangkumi bidang kadaster manakala Rajah

2.2 dan Rajah 2.3 lebih tertumpu kepada data kadaster. Dalam model ini,

pengurusan pangkalan data kadaster mengandungi maklumat ukuran kadaster,

pendaftaran hak milik tanah dan penyenggaraan maklumat hak milik lot tanah.

Williamson, (1983) dalam tesis Ph.D. nya yang bertajuk “A Modern Cadastre for

New South Wales ”, telah membangunkan model sistem kadaster yang menekankan

struktur organisasi seperti mana ditunjukkan dalam Rajah 2.4.

Rajah 2.4: Model Konseptual Sistem Kadaster (Ubahsuai daripada Williamson,1983)

Dalam model tersebut organisasi pangkalan data kadaster adalah terdiri

daripada organisasi-organisasi yang terlibat dalam aktiviti pengukuran kadaster dan

pendaftaran dokumen hak milik tanah serta penyenggaraan data hak milik tanah dan

data parsel tanah. Pangkalan data kadaster seumpama ini menyediakan asas kepada

penubuhan Sistem Maklumat Tanah (LIS) yang bersepadu untuk menguruskan

kesemua data yang dikumpulkan sebagai Pusat Sistem Maklumat Tanah.

Pusat Sistem Maklumat Tanah

Pangkalan Data

Kadaster

Kerajaan Tempatan

Pengguna Swasta

Lain-lain Jabatan Kerajaan

Penguasa Utiliti

Penilai Umum

21

Merujuk kepada model konseptual Rajah 2.4 di atas, terdapat dua ciri aliran

data dapat perhatian. Pertamanya, data yang telah dikemaskini dan terkini diedarkan

kepada organisasi lain dengan memberikan rujukan spatial kepada sistem maklumat

tertentu. Ini menjadikan maklumat data kadaster berdigit telah berubah dari segi

peranannya hanya menyokong sistem pendaftaran pemegang hak milik tanah kepada

peranan yang lebih luas dalam pelbagai kegunaan lain. Keduanya, ialah data yang

diselenggarakan oleh pengguna masing-masing dihubungkan kepada pusat sistem

maklumat tanah untuk diedarkan semula kepada pengguna-pengguna lain. Model ini

mencadangkan aliran maklumat dua hala di mana pusat LIS berfungsi sebagai

perantara maklumat dengan nombor lot dan nombor plan kadaster yang unik menjadi

kaedah penjalinan dan pengintegrasian data. Ini membolehkan maklumat kadaster

berdigit berperanan sebagai infrastruktur untuk memudahkan perkongsian data di

antara organisasi dan jabatan.

2.3.3 Sistem Kadaster Dan Pembangunan Berterusan

Menurut Enemark (1998), dalam sistem kadaster, tempoh pemegangan hak

milik tanah (land tenure) merupakan salah satu infrastruktur yang boleh membantu

meningkatkan kegunaan tanah untuk membolehkan pembangunan tanah berterusan

dan pengurusan pemuliharaan persekitaran dijalankan lebih berkesan. Sistem

infrastuktur ini juga merupakan komponen untuk menyokong pasaran dalam bidang

pentadbiran tanah. Aspek-aspek Sistem Pasaran tanah dan tujuannya adalah seperti

ditunjukkan dalam Jadual 2.1.

22

Jadual 2.1 Sistem Pasaran Tanah

Sistem Pasaran Tanah

Tujuan

Sistem Pemegangan Hak Milik Tanah Untuk menjamin hak miliknya ke atas tanah tersebut

Sistem Penilaian Tanah

Untuk menentukan nilai tanah dan cukai taksiran nilai tanah

Sistem Kawalan Penggunaan Tanah Untuk memudahkan perancangan guna tanah

Sistem Pembangunan Tanah Untuk menetapkan peraturan pembangunan tanah

Rajah 2.5 menunjukkan peranan bidang kadaster sebagai asas kepada Sistem

Pasaran Tanah. Usaha rekacipta dan operasi sistem-sistem tersebut akan

memberangsangkan pasaran tanah yang lebih efisien dan sistem pengurusan guna

tanah yang lebih berkesan. Sistem pengurusan tanah efisien dan berkesan adalah

merupakan asas kepada pembangunan ekonomi, sosial dan persekitaran secara

berterusan (Enemark,1998).

Merujuk kepada Rajah 2.5 di muka sebelah, kadaster di dalam lingkungan

sistem-sistem pasaran milik tanah, nilai tanah, guna tanah dan pembangunan tanah

menggambarkan peranan pelbagai guna kadaster untuk menyediakan jalinan di

antara sistem pasaran tanah dan perkongsian data di antara sistem tersebut.

2.4 Model Kadaster Spatial

Model sistem kadaster menunjukkan perubahan konsep dalam kadaster dari

hanya bergantung kepada fungsi asal ukuran hak milik dan pendaftaran tanah dari

aspek perundangan tanah kepada menjadi komponen infrastruktur dalam

23

membekalkan data kadaster. Set data koodinat penjuru lot tanah, nombor dan

nombor pengenalan lot yang unik iaitu Unique Parcel Identifier (UPI) membolehkan

maklumat geoinformasi yang lain dapat dihubungkaitkan. Rajah 2.5 menunjukkan

hubungan di antara sistem-sistem pasaran tanah di mana bidang kadaster berperanan

sebagai perangsang kepada pasaran tanah berefisien dan pengurusan tanah yang

lebih berkesan.

Sistem kadaster merupakan sumber utama untuk membekalkan maklumat

kepada kadaster pelbagai guna. Pelbagai kegunaan data kadaster yang berasaskan

maklumat lot tanah oleh pengguna-pengguna sama ada secara langsung atau tidak

PEMBANGUNAN BERTERUSAN

●Ekonomi ●Sosial ●Alam Sekitar

●Tanah Milik ●Cagaran Easmen ●Jaminan Hak Milik

●Nilai Tanah ●Taksiran Nilai Tanah ●Cukai Hartanah

●Guna Tanah ●Kawalan Guna Tanah ●Polisi Pembangunan Spatial

●Pembangunan Tanah ●Kelulusan Pelan Perancangan ●Peraturan dan Pelaksanaan

Pengurusan Guna Tanah Berkesan

Pasaran Tanah Berkesan

●Lot Kadaster ●UPI ●Rekod Daftar dan Peta

Rajah 2.5: Model Konseptual Bagi Pembangunan Berterusan (Ubahsuai daripada Enemark, 1998)

24

langsung tidak semestinya melibatkan sistem kadaster atau pentadbiran tanah.

Urusan-urusan yang tidak berkaitan dengan pentadbiran tanah seperti sistem

pengangkutan jalan, pembancian penduduk, jabatan perangkaan dan lain-lain sektor

turut memerlukan penggunaan data kadaster (Eden,1988).

Kewujudan data kadaster berdigit mempamerkan penggunaan data di

kalangan pengguna-pengguna baru selain daripada pengguna tradisional. Sistem

pentadbiran tanah semasa, masih berasaskan kepada struktur kegunaan tanah kurun

ke-19 untuk memenuhi keperluan paradigma pasaran tanah masyarakat industri

ketika itu (Ting and Williamson, 1999).

2.5 Komponen Sistem Kadaster

Dalam kajian literatur, kebanyakan model menggunakan terminologi

kadaster, sistem kadaster, data kadaster dan peta kadaster. Juga terdapat sedikit

kekeliruan dalam memahami sama ada ia dirujuk kepada sistem kadaster secara

keseluruhannya atau komponen-komponen kadaster tertentu.

Matlamat utama kajian ini ialah mencari hubungan dalam data kadaster dan

proses-proses perkongsian data di antara komponen-komponen pangkalan data

kadaster yang melibatkan peta kadaster, data ukur, dan pendaftaran tanah. Untuk

tujuan itu adalah penting untuk mengenal pasti komponen-komponen yang wujud

dalam sistem kadaster pentadbiran tanah. Model-model yang telah dikemukakan tadi

menunjukan bahawa sistem kadaster terdiri daripada beberapa komponen.

Sehubungan ini, kajian dan penelitian dibuat ke atas definasi kadaster bagi

mengenalpasti komponen data dan organisasi kadaster.

25

2.5.1 Definasi Kadaster

Pasukan petugas kadaster dan sistem maklumat tanah yang berkhidmat di

bawah persidangan Bangsa-Bangsa Bersatu (1995) telah memberikan definasi

kadaster adalah seperti berikut :

“The cadastre is a methodically arranged public inventory of data on the

properties within a certain country or district based on a survey of their boundaries;

such properties are systematically identified by means of some separate designation.

The outlines of the property and the parcel identifier are normally shown on large-

scale maps which together with registers may show for each separate property, the

nature, size, value and legal rights associated with that parcel.”

Susulan daripada itu, The International Federation of Surveyors (FIG) telah

membuat satu definasi tentang kadaster di dalam sebuah persidangan yang diadakan

di Berlin pada tahun 1995. Pernyataan definasi tersebut telah diterima pakai secara

rasminya oleh 70 buah negara di seluruh dunia (Williamson, 1996) seperti berikut :

“A Cadastre is normally a parcel based and up-to-date land information

system containing a record of interests in land (e.g. rights restrictions and

responsibilities). It usually includes a geometric description of land parcels linked to

other records describing the nature of the interests, and ownership or control of

those interests, and often the value of the parcel and its improvements. It may be

established for fiscal purposes (e.g. valuation and equitable taxation), legal purposes

(conveyancing), to assist in the management of land and land use (e.g. for planning

and other administrative purposes), and enables sustainable development and

environmental protection.”

Definasi tersebut ternyata menerangkan petak lot tanah merupakan unit asas

yang merangkumi keluasan tanah untuk kegunaan tertentu. Keluasan tanah tersebut

secara eksklusif dikuasai oleh sama ada individu mahupun kumpulan. Kedua-dua

definasi yang dinyatakan di atas memberi penekanan tentang maklumat penilaian dan

pemegangan hak milik direkodkan. Ini bererti bidang kadaster mempunyai fungsi

dan peranan lebih dari ukuran kadaster dan pendaftaran tanah.

26

2.5.2 Komponen Data Kadaster

Merujuk kepada Rajah 2.5 kadaster terdiri daripada komponen pendaftaran

dan peta . Pernyataan FIG (1995) menerangkan sistem kadaster merangkumi rekod-

rekod dari segi kepentingan undang-undang dan deskripsi geometri kepada petak

tanah. Menurut Eden (1988), kedua-dua komponen dalam sistem kadaster ini

menggunakan terminologi data spatial dan data tekstual. Henssen (1995),

menggunakan kaedah merekod tanah untuk menerangkan komponen ini sebagai

rekod daftar tanah dan peta kadaster. Dengan itu, Henssen mentakrifkan komponen

peta kadaster dan pendaftaran tanah seperti berikut :

( i ) Peta Kadaster ialah:

“The outlines of the property and the parcel identifier normally are shown on

large-scale maps which, together with registers, may show for each separate

property the nature, size, value, and legal rights associated with the parcel.”

( ii ) Pendaftaran Tanah ialah :

“Land registration is a process of official recording of rights in land through

deeds or as title on properties. It means that there is an official record (land

register) of rights on land or of deeds concerning changes in the legal

situation of defined units of land.”

Ini menunjukkan pendaftaran terpisah daripada kadaster di Eropah. Rekod

yang mempunyai maklumat hartanah dikenali sebagai pendaftaran tanah (Land

Registary) dan di negara German ia dikenali sebagai ‘Grundbunch’ (land book).

Pendaftaran tanah tersebut merekodkan hak milik tanah, hak kepentingan ke atas

tanah, tanggungjawab dan larangan ke atas tanah individu tersebut.

Suruhanjaya Ekonomi Eropah telah mengadakan bengkel tentang komponen

kadaster yang telah dianjurkan oleh MOLA (Meeting of Officials on Land

Adminstrations, Oslo, 1997). Kertas Kerja Wolters (1997) telah dibentangkan di

27

dalam bengkel tersebut. Beliau telah menyenaraikan beberapa komponen kadaster di

negara Denmark seperti berikut :

• Rekod daftar maklumat lot tanah

• Rekod daftar titik kawalan

• Rekod ukur setiap lot tanah

• Peta Kadaster

Rekod daftar maklumat lot tanah mengandungi informasi tentang data

tekstual, nombor hartanah, keluasan tanah dan maklumat petak yang mengandungi

lebih daripada satu lot (Enemark, 1987). Di Denmark, maklumat tekstual berkaitan

dengan lot merupakan maklumat tambahan atau pertindihan dengan rekod

pendaftaran tanah.

Rangka kerja geodetik merupakan komponen infrastruktur kepada aktiviti

ukur dan pemetaan di sebuah negara. Titik-titik kawalan dalam sistem kadaster

diselaraskan supaya setiap lot yang diukur terikat dengan infrastruktur sistem

geodetik yang sedia ada. Kedua-dua maklumat titik kawalan (spatial point) dan

maklumat atribut (tekstual) mudah disimpan dalam pangkalan data komputer.

Maklumat-maklumat ukur lot-lot individu biasanya di tunjukkan di atas pelan

dan dikemaskinikan di atas syit kadaster. Pelan-pelan ini disimpan dalam bentuk

salinan cetak (hardcopy), bentuk digital dan sebagai imej imbasan. Penerangan

geometri data berdigit boleh di kemaskinikan dalam pangkalan data secara

berterusan.

Peta kadaster yang terikat dengan kawalan titik geodetik merupakan lot tanah

yang mempunyai set koordinat tepat. Kebanyakan peta kadaster yang mempunyai

set koordinat tepat bagi setiap penjuru lot tanah digunakan untuk pendaftaran tanah.

Sistem kadaster ini dikenali sebagai Sistem Kadaster Berkoordinat atau Coordinated

Cadaster System (CCS), (Williamson et.al, 1996). Di Malaysia, pelaksanaan CCS

ini telah dikaji oleh Ahmad Fauzi (2001) dalam tesisnya bertajuk Institutional Issue

28

On The Implementation Of The Coordinated Cadastrel System For Penisular

Malaysia, merupakan kajian dari aspek organisasi dan perundangan.

Dalam pembangunkan sistem kadaster berkoordinat, datum kawalan

merupakan salah satu komponen yang penting kerana segala pengukuran kadaster

yang dilakukan perlu merujuk kepada satu datum kawalan geodetik. Datum kawalan

rujukan geodetik dan jaringan infrastruktur kawalan kadaster yang berkualiti akan

lebih menjamin ketepatan kedudukan tanda-tanda sempadan. Jaringan kawalan yang

homogen dan berketepatan tinggi akan dapat mengurangkan berlakunya rambatan

ralat yang besar terutama pada lot-lot kadaster yang melintasi sempadan negeri

(Wong, 1999). Ciri ini adalah penting sekiranya ada kemungkinan untuk

mewujudkan pengintegrasian di antara pangkalan data ukur kadaster dan pangkalan

data pendaftaran tanah peringkat kebangsaan di masa hadapan. Sehubungan dengan

itu, Pelaksanaan Sistem Kadaster Berkoordinat di Semenanjung Malaysia dianggap

penting untuk mewujudkan Pangkalan Data Ukur Kadaster Kebangsaan.

Penerangan ini bukanlah untuk memberi takrifan kepada sistem kadaster,

malah bertujuan untuk memberi kefahaman kepada aspek-aspek spatial dan tekstual

yang menjadi komponen kepada sistem kadaster. Biasanya, komponen tekstual

mengandungi satu atau lebih rekod pendaftaran, akan tetapi komponen spatial

mengandungi 3 elemen utama seperti berikut (Eden,1988):

• Jaringan Geodetik

• Pelan Ukur

• Peta Skala Besar

29

Rajah 2.6: Model Konseptual Sistem Maklumat Tanah (Ubahsuai daripada Eden, 1988)

Rajah 2.6 menerangkan cadangan model konseptual bagi Sistem Maklumat

Tanah yang telah diubahsuai(Eden, 1988). Merujuk kepada rajah di atas, komponen

pelan ukur, peta kadaster dan ukuran kadaster dalam bulatan bujur dikelaskan di

bawah kadaster grafik. Komponen rangka kerja geodetik tidak dinyatakan dengan

jelas. Dalam Model Kadaster Pelbagai Guna Queenslad, (Eden 1988), menunjukkan

komponen pengukuran dihubungkaitkan dengan penandaan monumen di bawah

rangka kerja geodetik. Komponen pendaftaran tanah diterangkan sebagai dokumen

surat hak milik.

Sehubungan dengan itu, huraian model konseptual bagi sistem kadaster bagi

negeri Australia Selatan seperti mana ditunjukkan dalam rajah 2.7 boleh dianggap

lebih sesuai kepada situasi di Malaysia.

Agensi-Agensi Pentadbiran Tanah

Fail-Fail Maklumat Data Tanah

Rekod Percukaian

(Fiskal)Rekod Dokumen

Hak milik

Lain-Lain Rekod Pentadbiran Tanah

Proses Pentadbiran Tanah

Jabatan Penilaian

Jabatan Tanah & Galian

Pejabat Tanah Daerah

Jabatan Ukur & Pemetaan

Kadaster Grafik

Ukuran Kadaster

Peta Kadaster

Pelan Ukur

Lapisan

30

Rajah 2.7: Bahagian Kadaster Bagi Sistem Maklumat Tanah

(Ubahsuai daripada Toms et. al, 1987)

Komponen peta kadaster analog terdapat hampir di semua negeri-negeri di

Australia manakala data kadaster berdigit merupakan produk baru. Data peta

kadaster berdigit ini pada asalnya diwujudkan untuk kegunaan dalaman jabatan

untuk meningkatkan kegunaan data kadaster dalam persekitaran GIS dan bukan

untuk tujuan menyokong sistem pendaftaran tanah. Dalam konteks ini, keadaan ini

amat sesuai di Malaysia, di mana hampir kesemua peta kadaster atau pelan akui di

negeri-negeri Semenanjung Malaysia telah ditukarkan dalam bentuk digital yang

dikenali sebagai Pangkalan Data Ukur Kadaster (Digital Cadastral Database,

DCDB).

Dalam hal ini, sistem kadaster bukan sahaja terpisah dari segi komponen-

komponennya, malah turut berbeza dalam struktur organisasi untuk menyelenggara

komponen-komponen tersebut dalam satu rangka kerja kadaster. Kewujudan data

kadaster berdigit kini membuka ruang baru kepada organisasi-organisasi yang

terlibat dalam aktiviti penyelenggaraan komponen data kadaster secara digital.

2.5.3 Komponen Organisasi Kadaster

Organisasi yang bertanggungjawab dalam pengendalian dan penyelenggaraan

komponen sistem kadaster di Semenanjung Malaysia, adalah merupakan kesan

Pangkalan Data Kadaster Berdigit

Rangkaian Rujukan Geodetik

Sistem Pendaftaran Tanah

Sistem Pemindahan Hak Milik

Sistem Pengukuran

Kadaster

31

peninggalan sistem pentadbiran penjajahan British. Ia berdasarkan kepada dasar

ekonomi penjajahan British, pengamalan sistem pentadbiran pecah bahagi dan

perintah (divide and rule). Sebagai salah satu langkah menguasai sepenuhnya

Semenanjung Malaysia, pihak British membahagikan negeri kepada beberapa daerah

dan daerah pula dibahagikan kepada beberapa mukim (Ahmad Fauzi, 2001).

Penandaan sempadan pentadbiran dan semua tanah kerajaan yang telah diberimilik

secara pelupusan diukur dan direkodkan dalam daftar tanah dan pelan.

Hasil dari perkembangan tersebut, kini di Semenanjung Malaysia terdapat

dua organisasi terlibat dalam pengendalian dan penyenggaraan komponen data

kadaster. Jabatan Ukur dan Pemetaan bertanggungjawab keatas pengukuran kadaster

dan penandaan sempadan tanah. Manakala Pendaftaran tanah merupakan

tanggungjawab Pejabat Tanah Daerah dan Pejabat Tanah dan Galian Negeri. Tanah

pertanian yang kurang daripada 10 ekar dan tanah yang dimajukan dibawah Akta

Tanah Berkelompok 1960 didaftarkan di Pejabat Tanah Daerah manakala tanah

bandar, pekan dan tanah pertanian yang melebihi 10 ekar didaftarkan di pejabat

Pendaftar Hak Milik. Pendaftaran tanah merupakan gabungan daripada data kadaster

spatial dan bukan spatial. Justeru, JUPEM menguruskan data spatial manakala

pejabat tanah menguruskan data bukan spatial. Perbezaan ini bukan sahaja wujud di

peringkat organisasi malah ia juga melibatkan dua sistem pentadbiran kerajaan iaitu

kerajaan persekutuan di peringkat kebangsaan dan kerajaan negeri di peringkat setiap

negeri.

Komponen kadaster dari segi institusi dan organisasi dan agensi memerlukan

koordinasi menyeluruh. Aktivit-aktiviti penyenggaraan dan pengesahan kualiti yang

melibatkan proses-proses pendaftaran hak milik, pindah milik, ukuran kadaster dan

pemetaan di bawah satu organisasi tunggal merupakan cadangan yang paling ideal

(Williamson et.al, 1996). Namun demikian, cadangan tersebut sukar untuk

direalisasikan kerana kekangan politik, undang-undang dan sejarah.

Penubuhan dan penyelenggaraan PDUK diusahakan oleh JUPEM di setiap

negeri. Pelan Kadaster yang telah diluluskan dikemaskini ke dalam PDUK. Usaha

juga sedang dijalankan untuk memasukkan pelan-pelan Permohonan Ukur (QT layer)

ke dalam PDUK. Data-data yang melibatkan urusan pendaftaran tanah berkomputer

32

dan urusan-urusan niaga dibuat oleh Pejabat Tanah dan Galian melalui Sistem

Pendaftaran Tanah Berkomputer yang merupakan pangkalan data tekstual. Di bawah

Sistem Torrens, sistem pendaftaran tanah memerlukan pelan tanah yang

menunjukkan butiran geometri lot tanah sebagai bukti yang sah di bawah undang-

undang. Asas ini adalah penting untuk mewujudkan penyelarasan dan koordinasi

penyenggaraan di antara kedua-dua sistem PDUK dan SPTB yang menjadi objektif

utama kajian ini.

Kewujudan struktur organisasi berlainan ini, bukan lagi halangan untuk

mengadakan pangkalan data berasingan seperti peta kadaster, pelan ukur, maklumat

rangka kerja geodetik dan pendaftaran (Williamson ,1987). Oleh sebab itu, integrasi

struktur organisasi yang bertanggungjawab ke atas data kadaster spatial dan bukan

spatial seperti mana ditunjukkan dalam Rajah 2.8 adalah penting untuk membentuk

pangkalan data kadaster yang lebih lengkap, tepat dan terkini.

Rajah 2.8: Hubungan Di antara Komponen Spatial dan Komponen Tekstual

Sistem Kadaster

Peta Kadaster

Infrastruktur Geodetik Pelan

AkuiKomponen Tekstual

Komponen Spatial

33

2.6 Rumusan

Ukuran kadaster adalah berkait rapat dengan undang-undang tanah di mana ia

dikenali sebagai sistem kadaster. Dari kajian literatur di atas, sistem kadaster ini

mengandungi maklumat tekstual dan spatial, maklumat mengenai geometri lot tanah

yang menghubungkan rekod-rekod tekstual pendaftaran tanah dan pemegangan hak

milik lot tanah. Model-model yang dikemukakan telah menyokong konsep terhadap

komponen-komponen spatial dan bukan spatial dalam sistem kadaster. Sistem

pengkomputeran yang diperkenalkan di organisasi-organisasi agensi berkaitan tanah

melibatkan kadaster secara keseluruhannya mewujudkan pangkalan data di bawah

organisasi berkenaan khususnya di Pejabat-Pejabat Tanah dan Daerah.

Secara umumnya siasatan ke atas komponen ini mendapati terdapat sistem-

sistem kecil yang berfungsi secara bebas dalam organisasi tersebut. Komponen

spatial adalah titik kawalan ukur, pelan kadaster ukur dan peta kadaster. Apabila

diperhatikan, komponen data kadaster, rekod-rekod pendaftaran tanah (tekstual) dan

komponen spatial (peta kadaster, pelan kadaster dan maklumat geodetik) wujud dan

berfungsi secara berasingan dan tidak semestinya merangkumi dalam semua sistem

kadaster.

Dalam perspektif organisasi, sistem kadaster merupakan tanggungjawab

komponen kadaster individu yang meliputi beberapa organisasi yang berfungsi di

bawah kerajaan pusat dan negeri. Sejak kebelakangan ini, terdapat trend membawa

komponen-komponen organisasi kadaster ini bersama di bawah satu bumbung

(Kaufmann and Steduler,1998). Perkara ini adalah rumit kerana dalam konteks di

negara Malaysia ia melibatkan pindaan kepada perlembagaan, aspek-aspek sosio-

politik, undang-undang Kanun Tanah Negara dan undang-undang lain yang berkaitan

dengan pentadbiran dan peraturan tanah negeri.

Memandangkan skop kajian ini tidak merangkumi isu perlembagaan, kuasa

undang-undang negeri dalam pentadbiran tanah akan disentuh dari segi peraturan

undang-undang tanah yang sedia ada di bawah Akta Kanun Tanah Negara jika perlu.

Walau bagaimanapun, penyelenggaraan dan pengemaskinian komponen-komponen

kadaster ini dilaksanakan secara berasingan berdasarkan kepada piawaian tertentu

34

sudah memadai untuk mewujudkan pengintegrasian data di antara kedua-dua agensi

ini.

Model-model konseptual yang digambarkan dalam bab ini menunjukkan ciri-

ciri pengasingan dan saling pergantungan dalam komponen kadaster spatial.

Kewujudan pelan ukur kadaster dalam memperihalkan sempadan lot tanah ukur di

bawah proses pendaftaran hak milik dan urusniaga tanah dibawah undang-undang

Kanun Tanah Negara memungkinkan komponen-komponen tersebut boleh

diintegrasikan dalam satu sistem kadaster. Oleh itu, sistem kadaster yang kini

beroperasi dalam persekitaran digital perlu bergerak untuk memenuhi keperluan

masyarakat berinformasi dengan menggunakan teknologi terkini sepenuhnya.

BAB 3

PELAKSANAAN SISTEM PENGURUSAN DATA KADASTER

3.1 Pendahuluan

Salah satu asas terpenting dalam pengintegrasian PDUK dan SPTB ialah

Sistem Pengurusan Data Kadaster (SPDK). Ini kerana, melalui sistem ini

infrastruktur sistem pengkomputeran yang menyediakan pangkalan data kadaster

berdigit secara berkomprehensif dapat diwujudkan di semua Jabatan Ukur dan

Pemetaan Negeri. Bekas Ketua Pengarah Ukur dan Pemetaan, Datuk Abdul Majid

Mohamad (Abd. Majid,1997) telah menyatakan bahawa projek SPDK ini merupakan

sebahagian usaha jabatan yang berasaskan teknologi maklumat (IT) dalam

mewujudkan reformasi kadaster mahu pun perubahan kepada struktur organisasi

jabatan kearah menuju pembentukan kerajaan elektronik.

Pengetahuan dan kefahaman sistem SPDK ini adalah penting kerana ia

merupakan saraf pemindahan maklumat ukur dari satu unit ke unit lain yang

melibatkan beberapa proses yang bermula dari pengumpulan, pemprosesan,

pengolahan, penyimpanan dan penyebaran maklumat melalui komponen-komponen

tertentu. Sehubungan dengan itu, bab ini akan tertumpu untuk meningkatkan lagi

kefahaman tentang sistem Mini-CALS dan pelaksanaan SPDK serta komponen-

komponen sistem SPDK dan hubung kaitnya terhadap pengemaskinian pangkalan-

pangkalan data kadaster. Justeru, tinjauan dan pemerhatian secara ilmiah ke atas

amalan dan prosedur yang terlibat dalam pelaksanaan SPDK, Peningkatan SPDK dan

komponen-komponen nya diberi tumpuan. Sehubungan dengan ini, komponen

Sistem Maklumat Kaunter dan Modul GLMS (GIS Layer Management System)

diberi lebih tumpun kerana kedua-dua komponen ini dianggap penting dari segi

36

pembentukan pangkalan-pangkalan data dan penyebaran maklumat kadaster melalui

sistem perkhidmatan kaunter dengan menggunakan Internet diterangkan dalam bab

ini.

3.2 Sistem Ukur Tanah Bantuan Komputer

Melalui Dasar Modenisasi dan Pengkomputeran, JUPEM telah memulakan

Sistem Ukur Tanah Bantuan Komputer (Computer Assisted Land Survey System,

CALS) sebagai projek printis di negeri Johor pada tahun 1986. Walaupun sistem ini

bertujuan untuk mempercepatkan pemprosesan jilid kiraan dan penyediaan Pelan

Akui (PA) yang tertunggak ketika itu, tetapi buat pertama kalinya memperlihatkan

penghasilan Pangkalan Data Ukur Kadaster (Ahmad Fauzi Nordin, 2001).

Seterusnya sistem CALS tersebut dilaksanakan di negeri Pahang pada tahun 1993.

Kedua-dua sistem CALS di Johor dan Pahang terbukti mempercepatkan dan

meningkatkan prestasi penghasilan data ukur kadaster berdigit. Kejayaan CALS di

Johor dan Pahang telah meyakinkan pihak pengurusan tertinggi jabatan untuk

melaksanakan Sistem Pengkomputeran di semua negeri-negeri di Semenanjung

Malaysia yang dikenali sebagai sistem Mini-CALS berasaskan kepada komputer

peribadi dan work station dalam jaringan ‘local area network server’ dengan server

yang berkeupayaan tinggi (Abdul Majid Mohamad, 1997).

Pangkalan data kadaster Mini-CALS yang diwujudkan ini adalah untuk

memenuhi keperluan jabatan dalam melaksanakan aktiviti-aktiviti pengukuran

kadaster dalam Jabatan. Namun demikian, data kadaster berdigit ini lama-kelamaan

telah menjadi keperluan jabatan-jabatan kerajaan lain dan agensi-agensi swasta

dalam membangunkan Sistem Maklumat Geografi dan Sistem Maklumat Tanah

tersendiri di mana data kadaster berdigit digunakan sebagai data input.

37

3.3 Sistem Pengurusan Data Kadaster

Sebagai salah satu langkah untuk menghadapi desakan kerajaaan dan sektor

swasta untuk mendapatkan data kadaster berdigit tersebut serta untuk

mempercepatkan kelengkapan pangkalan data kadaster, JUPEM telah meningkatkan

Sistem Mini-CALS kepada Sistem Pengurusan Data Kadaster (SPDK) pada tahun

1997. Konfigurasi SPDK adalah seperti ditunjukkan dalam Lampiran 'A'. Data yang

diperolehi dari sistem ini memiliki keperluan data berdigit pelbagai pengguna

(multiple user). Dalam sistem peningkatan SPDK ini terdapat Pangkalan Data Ukur

Kadaster (PDUK) yang direka bentuk khas untuk menyediakan mekanisme

pengumpulan , pemprosesan, penyimpanan dan penyebaran maklumat data berdigit

dalam persekitaran teknologi GIS. Mengikut laporan Mesyuarat Pengurusan Bil.

2/2003 (JUPEM, 2003), sebanyak 5.1 juta lot parsel kadaster berdigit dari 450,000

pelan akui di seluruh Semenanjung Malaysia telah dimasukkan ke dalam PDUK

negeri masing-masing. Proses penawanan data ke dalam PDUK adalah merupakan

tindakan dinamik yang perlu dikemaskinikan secara berterusan. Data kadaster yang

ditawan dari ukuran padang, diproses dan diluluskan secara digital disimpan dalam

PDUK. Perubahan-perubahan yang berlaku keatas sempadan lot tanah disebabkan

oleh ukuran pecah sempadan, pecaha bahagian dan penyatuan sempadan akan

dikemaskinikan dalam PDUK. Data PDUK, boleh dicapai dan dicari semula

berasaskan kepada petak tanah mengikut nombor lot, mukim, daerah dan negeri

melalui UPI (Unique Parcel Identittifier). Nombor lot tanah adalah unik di setiap

mukim.

Pelaksanan sistem ini, turut mengambilkira pengesahan kualiti data dari

sumber-sumber luar di samping meningkatkan keberkesanan perjalanan sistem

tersebut. Sistem ini juga turut mewujudkan satu mekanisme penyebaran maklumat

yang berkesan. Pada umumnya, elemen-elemen penambahbaikan ini merangkumi

perkara-perkara seperti berikut:

a) Diadakan Sistem Pengesahan Kualiti untuk menyemak dan menilai data yang

diperolehi dari sumber-sumber luar.

38

b) Diwujudkan perpustakaan imej pelan-pelan akui di mana kesemua pelan akui

yang telah diluluskan oleh Pengarah Ukur dan Pemetaan negeri ditukarkan

dalam bentuk digital melalui proses imbasan, didaftar dan disimpan dalam

storan ‘disk array’ dan juga dikemaskinikan ke dalam pangkalan data SPID.

Pelan akui digital dalam berbentuk imej raster ini dapat dibekalkan kepada

pengguna khususnya kepada Juruukur Tanah Berlesen melalui internet dengan

menggunakan sistem Perdagangan Elektronik atau dengan nama ringkasnya

E-Dagang (E-Commerce) daripada halaman web JUPEM.

c) Diadakan Sistem Perkhidmatan Kaunter yang terkini (State-of-the-art) dengan

mempergunakan teknologi maklumat dalam penyebaran data spatial kadaster

berdigit kepada pengguna.

SPDK terdiri daripada beberapa komponen seperti berikut :

i. Sistem Pemprosesan Kadaster

ii. Sistem Pengesahan Kualiti (SPEK)

iii. Sistem Pengurusan Imej Dokumen

iv. Sistem Pendaftaran Record Ukur

v. Sistem E-Dagang

vi. Sistem Maklumat Kaunter

3.3.1 Sistem Pemprosesan Kadaster (CPS)

CPS memproses data ukur daripada Pejabat Ukur Daerah untuk menghasilkan

Jilid Kiraan dan Pelan Akui. Data ukur ini terlebih dahulu diproses dalam perisian

DCPS melalui konsep ‘field-to-finish’ dalam automasi proses pengukuran kadaster.

Oleh sebab itu, penyemakan ke atas data ukur ini dibuat secara minima untuk

menghasilkan Jilid Kiraan dan Pelan Akui dengan lebih cepat.

Penerangan mengenai modul CPS dan fungsinya adalah seperti yang

ditunjukkan dalam Jadual 3.1 berikut :

39

Jadual 3.1 Keterangan Modul Sistem Pemprosesan Kadaster

Bil.

Modul

Keterangan

1.

Modul Input

a) Memasukan data secara manual dari buku kerjaluar. b) Muat turun data berdigit fomat ASCII dari DCPS (Pejabat Ukur Daerah). c) Muat turun data berdigit format ASCII Juruukur Tanah Berlesen.

2.

Modul Pemprosesan

a) Login untuk mengesahkan fail digit wujud dalam SRS. b) Proses dan menjana Jilid Kiraan. c) Proses dan menjana Pelan Akui. d) Proses dan menjana data cerapan matahari untuk menentukan azimut akui. e) Perkiraan asas dan opset untuk tanam pastian.

3.

Modul Output

a) Menghasilkan produk akhir pelan akui berdigit dan jilid kiraan. b) Menghasilkan salinan cetak melalui printer dan plotter dalam jaringan local area network.

4.

Modul Updating

a) Menghantar fail data ke pangkalan data Sistem Pendaftaran Rekod Ukur (SRS) dan Sistem Pengesahan Kualiti (SPEK).

3.3.2 Sistem Pengesahan Kualiti (SPEK)

Aplikasi SPEK ini menggunakan satu pangkalan data Oracle versi 7.3.1 yang

beroperasi di bawah sistem Unix Sun Solaris. Pangkalan data ini berkeupayaan

menyimpan dan memproses data yang banyak lagi rumit. Sistem Pengoperasian

40

Unix Sun Solaris ini mempunyai ciri-ciri keselamatan yang tinggi dan mampu

mengendalikan aplikasi dengan stabil. Sistem SPEK menggunakan aplikasi perisian

GIS (Arc View) untuk mengurus dan menyelenggara pangkalan data kadaster

(PDUK) berdasarkan kepada Spatial Database Engine (SDE) untuk melaksanakan

kerja-kerja pengemaskinian dan pertanyaan. Beberapa sub-modul yang berfungsi di

bawah sistem ini ialah :

i) Modul input papan kekunci

ii) Modul update

iii) Modul penyediaan syit piawai

iv) Modul penyediaan Pelan Hak Milik

v) Modul penyediaan Rajah Kerja Luar

vi) Modul Pertanyaan

vii) Sistem Penukaran Peta

3.3.3 Sistem Pengurusan Imej Dokumen (SPID)

Sistem SPID ini juga menggunakan satu pangkalan data Oracle versi 7.3 yang

beroperasi dibawah pelantar Unix Sun Solaris. SPID berjalan di atas pelantar

Window NT versi 4.0. Pangkalan Data SPID dihubungkan dengan server Unix

melalui jaringan komunikasi jenis TCP/IP. Perhubungan dengan server pangkalan

data Oracle dan ODBC (Open Database Connectivitiy) dilakukan melalui SQL*Net.

Ini membolehkan data-data dihantar dan diterima dari pangkalan data Oracle kepada

SPID.

Melalui sistem ini, keseluruhan pelan-pelan akui yang berbentuk analog

ditukarkan kepada bentuk digital imej raster dalam format TIFF seperti mana

ditunjukkan dalam Rajah 3.1. Pelan-pelan akui yang telah diimbas dan diindeks,

disimpan di dalam Disk Array. Carta alir proses imbasan, indeks, semakan dan

kemaskini data ke dalam pangkalan data SPID ditunjukkan dalam Lampiran 'B'.

Pada peringkat awalnya jumlah pelan akui yang telah diimbas ke dalam pangkalan

data SPID dianggarkan 466,105 keping disemua JUPEM negeri. Kerja pengimbasan

41

tersebut telah dikendalikan oleh vendor projek SPDK. Kini kerja pengimbasan

pelan-pelan akui dibuat secara automatik dengan menggunakan modul DEP (Digital

End Product) secara berterusan sebaik sahaja pelan akui diluluskan oleh Pengarah

Ukur negeri secara digital. Secara purata, setiap pelan akui yang diimbas bersaiz 300

KB. Disk Array yang dibekalkan di setiap JUPEM negeri mempunyai kapasiti

maksimum sebanyak 80 GB. Modul-modul yang terdapat di bawah sistem SPID ini

ialah seperti berikut :

i) Modul Imbasan

ii) Modul Pengeditan

iii) Modul Indeks

iv) Modul ‘upload’

v) Modul Pemaparan imej SPID

vi) Modul Pengintegrasian SRS

Rajah 3.1: Imej Raster Pelan Akui Dalam SPID

(Sumber : JUPEM Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur)

42

3.3.4 Sistem Pendaftaran Rekod Ukur (SRS)

Sistem ini adalah untuk kawal selia pergerakan fail ukur dari mula hingga

akhir. Tindakan pendaftaran fail bermula apabila diterima Permohonan Ukur (PU)

dari pejabat tanah. Pergerakan fail dapat diawasi dari satu peringkat ke peringkat

seterusnya sehingga pelan akui diluluskan dan dikemaskinikan data berdigit ke

dalam PDUK. Melalui modul SRS ini juga turut membuat pemantauan ke atas

pergerakkan fail Juruukur Tanah Berlesen. Sub-modul di bawah sistem ini adalah

seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 3.2 berikut :

Jadual 3.2 Keterangan Modul Sistem Pendaftaran Rekod Ukur

Bil.

Modul

Keterangan

1.

Modul Pendaftaran Fail Ukur

a) Fail Ukur Jabatan b) Fail Ukur Juruukur Tanah Berlesen

2.

Modul Pengawasan Fail Ukur

a) Unit Pendaftaran b) Unit Surihan Luar c) Pejabat Juruukur Daerah(JUD) d) Unit CPS e) Unit Juruukur Tanah Berlesen

3.

Modul Penyenggaraan DaftarTeknikal Jabatan

a) Daftar Lot b) Daftar Pelan Akui c) Jilid Kiraan d) Daftar Buku Kerjaluar e) Pelan Strata f) Skim Strata

4.

Modul Penjanaan Peruntukkan Nombor Siri Dokumen Secara Automatik

a) Lot b) Pelan Akui c) Jilid Kiraan d) eSKL

43

3.3.5 Sistem Dagangan Elektronik

Melalui sistem ini, pelanggan-pelanggan boleh membeli pelan akui melalui

laman web. Pelanggan perlu membuka akaun pra-bayar di mana-mana kaunter

JUPEM negeri dengan membayar wang pendahuluan yang ditetapkan. Protokol

pembayaran Secure Electronic Transaction (SET) belum dilaksanakan di sebabkan

aspek-aspek keselamatan yang sedang menunggu keputusan pihak pengurusan

tertinggi jabatan. Ini menghadkan pengguna-pengguna kad kredit untuk membuat

pembelian ke atas data berdigit terus melalui internet.

Server Pembayaran Pusat bagi semua JUPEM negeri terletak di Wilayah

Persekutuan, Kuala Lumpur. Ini berfungsi 24 jam untuk mengendalikan E-dagang

melalui akaun pra bayar. Fungsi Server Pembayaran Pusat adalah seperti berikut :

i) Mengesahkan pembelian pelan kadaster berdasarkan kepada identiti

pelanggan yang telah membuka akaun pra-bayar yang sah.

ii) Menjana maklumat secara elektronik untuk permintaan pembelian

pelanggan pra-bayar secara online.

iii) Mengurangkan harga pembelian dari akaun wang pendahuluan

pelanggan pra-bayar.

3.3.6 Sistem maklumat Kaunter (CIS)

Kemudahan-kemudahan yang terdapat di bawah sistem ini adalah seperti

berikut:

i) Semua urusan kaunter, belian pelan kadaster diselaraskan melalui

sistem perakaunanan elektronik. Melalui sistem ini, resit turut

dikeluarkan secara elektronik.

44

ii) Dibekalkan Browser skrin sentuh di mana carian dan tempahan pelan

dibuat secara online.

iii) Resit dikeluarkan secara elektronik dengan nombor rujukan

pelanggan.

iv) Pencetakan produk secara online dibuat samada dalam bentuk salinan

cetak (hardcopy) atau dimuat turun ke cakera padat atau disket dalam

bentuk digital.

3.4 Peningkatan Sistem Pengurusan Data Kadaster

Peningkatan SPDK adalah bertujuan untuk mewujudkan penambahbaikan ke

atas beberapa modul yang telah dilaksanakan dalam SPDK dengan menggunakan

elemen-elemen baru terdapat dalam bidang Teknologi Maklumat dan Komunikasi

(ICT). Konfigurasi sistem Peningkatan SPDK adalah seperti dalam Lampiran 'C'.

Kebanyakan aplikasi SPDK dibekalkan di samping memperkenalkan modul-

modul baru yang boleh menyediakan infrastruktur merangkumi pengurusan data

lebih berkesan. Peningkatan SPDK ini direka khas agar ia berjalan selari dengan

SPDK antara muka yang menghubungkan di antara server SPDK dan server

peningkatan SPDK dengan terminal pengguna. Sistem Peningkatan SPDK terdiri

beberapa modul baru dan juga beberapa modul lama yang telah diubahsuai dari segi

penambahbaikannya untuk memenuhi kehendak semasa jabatan. Modul-modul

tersebut adalah seperti berikut :

i) Sistem Pengurusan Lapisan GIS (GLMS)

ii) Sistem Pemetaan Desktop (DMS)

iii) Browser Eksekutif (EB)

iv) Pusat Operasi SPDK

v) Pusat Maklumat eSRS

45

vi) Modul Surihan Kerjaluar

vii) Produk Digital Terakhir

viii) Penambahbaikan Perkhidmatan Kaunter

ix) Modul Intranet

3.4.1 Sistem Pengurusan Lapisan GIS

Pangkalan Data Ukur Kadaster dibawah SPDK hanya mempunyai tiga

lapisan iaitu lapisan lot, lapisan garisan sempadan dan lapisan tanda sempadan.

Ketiga-tiga lapisan ini membentukkan grafik lot menggantikan pelan akui manual.

Pelan digital ini biasanya digunakan sebagai peta asas di dalam model GIS. Oleh

kerana lapisan lot parsel (pelan akui) ini tidak lengkap dari segi liputan maka lot-lot

yang masih dalam tindakan ukur (PU) atau lot-lot belum diukur lagi (QT)

dimasukkan sebagai lapisan-lapisan tambahan untuk menggambarkan PDUK yang

lengkap. Pangkalan data yang diwujudkan dalam sistem ini ialah, lapisan ukur kelas

tiga atau ukuran demarkasi, Pelan Permohonan Ukur (PU) atau pelan hak milik

sementara (QT), garisan sambungan, nama jalan dan nama bandar/pekan/kampung.

Kerja-kerja pengemaskinian pangkalan data dan pertanyaan data spatial dilaksanakan

melalui aplikasi MapInfo. Pengintegrasian pangkalan data GLMS dari sistem

Peningkatan SPDK dan PDUK dari sistem SPDK ditunjukkan dalam Lampiran 'D'.

Aplikasi GIS seperti MapInfo dan perisian pengurusan pangkalan data Relational

Oracle 9i (RDBMS) digunakan untuk pengurusan dan penyenggaraan pangkalan

data. Sumber data bagi lapisan-lapisan tersebut adalah seperti ditunjukkan dalam

Jadual 3.3. Rajah 3.2 menunjukkan konfigurasi Sistem Pengurusan Lapisan GIS.

Modul ini berfungsi dalam sistem operasi Windows 2000. Beberapa sub modul yang

terdapat dalam GLMS ialah :

a) Kemasukkan Data Melalui Papan Kekunci

b) Modul Pendigitan

c) Modul Pengemaskinian (Updating)

d) Modul Pengesahan Data

46

Jadual 3.3 Sumber Penawanan Lapisan Data

Bil.

Lapisan

Sumber

1.

Ukuran Kelas 3/Demakasi

Pelan Akui, Buku Kerjaluar dan Pelan Demarkasi

2.

Pelan Permohonan Ukur/Surat Hak Milik Sementara

PU, Surihan Kerjaluar dan Data Outsource

3.

Garisan Sambungan

Pelan Akui dan Buku Kerjaluar

4.

Nama Jalan

Pelan Akui, Peta Topografi dan Alat GPS

5.

Nama Bandar/Kampung

Pangkalan Data Topografi

47

LAN

Rajah 3.2: Menunjukkan Konfigurasi Sistem Pengurusan Lapisan GIS (Diubahsuai daripada Manual GLMS)

*Window 2000 Advanced Server *MapInfo Map Xtream Server *Internet Information Server EB Apllication PDUK Connection SPID Connection SPS Connection *ASP Application *Mapxtrem server IMS

*Window 2000 Advanced Server *MapInfo Map Xtream Server *Internet Information Server EB Apllication PDUK Connection SPID Connection SPS Connection NT Server

PDUK SRS SPID

LAN

LAN

GLMS Oracle Spatial

FTP HTTP HTM;

GLMS Server DMS Server

.Window 2000 .Mapinfo .GLMS Data Entry Client .Oracle Client

GLMS Data Entry Client

LAN

LAN

.Window 2000 .Mapinfo .GLMS Data Updating Client .Oracle Client

GLMS Data Updating Client

.Window 2000 .Mapinfo .GLMS Data Validating Client .Oracle Client

GLMS Data Validating Client

.Window 2000 .Mapinfo .DMS .Oracle Client

DMS

.Window 2000 Internet Browser

Executive Browser

48

3.4.2 Sistem Pemetaan Desktop (DMS)

Sistem ini merupakan alat untuk menyediakan pelan berdigit dan pelan

salinan cetak mengikut kehendak pengguna dari PDUK dan lapisan-lapisan GLMS.

DMS merupakan alat penyelesaian penghasilan peta kadaster mengikut keperluan

pengguna dengan menggunakan aplikasi MapInfo. Kerja-kerja pengemaskinian syit-

syit lembar digital jabatan di hasilkan melalui modul ini.

3.4.3 Browser Eksekutif (EB)

Modul ini menyediakan infrastruktur kedua bagi pegawai-pegawai kanan

Jabatan untuk melihat dan mendapatkan maklumat dalam Pangkalan data untuk

tujuan pengurusan dan perancangan. Menggunakan aplikasi Map Info dan Map

Xtreme sebagai pencari enjin GIS. Ia berfungsi sebagai asas web-LAN memberi

akses kepada pangkalan data-pangkalan data spatial dan atribut seperti PDUK,

SPID, ESRS dan GLMS. Rajah 3.3 menunjukkan rajah skima Browser Eksekutif.

PDUK GLMS

LOTS

PU

/QT

DE

MA

RC

ATIO

N

3RD

CLA

SS

Con

nect

ion

lines

Stre

et N

ames

SRS

Sur

vey

File

s

File

Mov

emen

ts

File

Min

utes

Atta

chm

ents

Doc

SPID

CP

Det

ails

Ras

ter I

mag

esPDUK

LOTS

Executive Browser Interface

Search by text Search by graphics

DISPLAY

Criteria

1. UPI2. Lot number3. Survey File4. PU 5. Serial number mark6. Town name7. Kampong name8. Street name9. Std sheet10.Mukim name11.RSO coordinates12.Single point coordinates13.Two corner coordinates14.Ad-hoc SQL

Criteria

1. Index map2. Zooming3. Windowing 4. Click on object

Features

1.Formatted2.Hyperlink 3.Text label4.Scale independent

text5.Zoom-able6.Pan-able7.Fixed display scale

Printable

1.WYSIWYG2.Window area3.Formatted text4.Raster image

SPDK DATABASES

OUTPUT

Tow

ns/K

ampo

ng

Rajah 3.3: Rajah Skima Browser Eksekutif

(Sumber: Manual SPDK, JUPEM )

49

3.4.4 Pusat Operasi SPDK (SOC)

Pusat ini diuruskan oleh pasukan petugas SPDK yang berfungsi sebagai alat

pengurusan dan pemantauan aduan dari pengguna melalui fail aduan (Fault Logs).

Semua aduan-aduan dari pengguna sistem ini dari semua JUPEM negeri disimpan

dalam Pangkalan Data Aduan (Fault Logs Database) untuk kerja-kerja pemantauan

dan pengurusan penyediaan laporan berkaitan dengan kegunaan Pasukan Petugas

SPDK.

3.4.5 Pusat Maklumat eSRS

Sistem ini mempunyai keupayaan untuk membuat carian dan pertanyaan dari

modul eSRS. Dalam sistem ini semua maklumat fail fizikal ukur ditukarkan kepada

format digital. Semua maklumat dan lampiran-lampiran seperti PU, surat kelulusan

pihak berkuasa negeri, surat-surat dari pejabat tanah yang berkaitan dengan

permohonan ukur disimpan dalam bentuk digital sepertimana ditunjukkan dalam

Jadual 3.4 dan Jadual 3.5 di bawah. Dengan ini, pergerakan fail fizikal tidak perlu

lagi. Ia merupakan alat (tool) berasaskan laman-web yang membolehkan pengurusan

dan pengawasan dibuat tanpa kertas (paperless management).

50

Jadual 3.4 Maklumat Fail Ukur Digital

Maklumat Lot-lot Yang Telah Didaftar Dalam Fail Ukur Ini

Bil. Lot Didaftar

Nombor Lot Negeri Daerah

Mukim/Bandar Seksyen

Luas Anggaran (Ha)

Luas Muktamad (Ha)

1 627 PULAU PINANG UTARA 12

TIADA SEKSYEN 0.3960 0.0000

No. Fail Ukur PUPP26/2003

Jumlah Lot 1 Luas Anggaran (Hektar) 0.3960

Imej Charting GLMS [View] Laporan GLMS [View] Tarikh Fail Ukur Diluluskan Belum diluluskan

Status Sedang Query Nama Kumpulan

PUPP23/2003

Maklumat Permintaan Ukur No. PU 7/2003

Negeri 07 – PULAU PINANG

Daerah 02 – UTARA

Mukim 12 – 12

No. Pejabat Tanah PTB/A/1892

Tarikh Terima Permohonan 10/02/2003

Jadual 3.5 Senarai Lampiran dalam Modul eSRS (Sistem SPDK Pulau Pinang)

Lampiran-lampiran

Keterangan Jenis Lampiran Muka

Surat Lihat

Surat dari PTD,SPU diterima pada 10/02/2003 Surat Pejabat Tanah 1 View

Permintaan Ukur 7/2003 PU 2 View

Senarai nama pemohon Lain-lain 3 View

Surat cabutan kelulusan MMK Surat MMK 4 View

Surat samb.MMK Surat MMK 5 View

Lot 627 dikekalkan Pelan PU 6 View

Pelan PU tambahan Pelan PU 7 View

51

3.4.6 Modul eSKL

Sistem ini bertujuan untuk menyediakan surihan kerjaluar berdigit untuk

kegunaan ukuran lapangan. Sistem ini berkeupayaan untuk menerima input digital

dari Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK) dan muat turun data dari GLMS yang

sedia ada untuk menghasilkan Rajah Surihan Kerjaluar dalam bentuk digital. Rajah

SKL digital tersebut boleh disimpan dalam fail ukur digital di mana ia boleh

dipaparkan bersama-sama dengan pergerakan fail. Jadual 3.6 menunjukkan

maklumat-maklumat yang disimpan dalam eSKL di mana maklumat-maklumat

grafik atau lakaran (layout) SKL dan Lapisan Rajah Permintaan Ukur boleh

dipaparkan serta dicetak melalui pencetak (printer) atau pemlot (ploter) jika perlu.

Jadual 3.6 Maklumat eSKL (Sistem SPDK JUPEM Pulau Pinang)

Maklumat Surihan Kerja Luar

No. Surihan Kerja

Luar 56/2003

Status DONE

Layout [View]

Fail SKL [View]

Fail SKB [View]

Fail Job [View]

Laporan SKL [View]

3.4.7 Modul Produk Terakhir (DEP)

Pelan akui yang dihasilkan data CPS adalah digital, namun perlu di cetak

secara salinan keras (hardcopy) di unit CPS untuk diluluskan oleh Pengarah Ukur

Negeri. Melalui modul ini pelan akui yang dijana dalam CPS dikemukakan kepada

52

pengarah ukur secara digital untuk ditandatangani secara elektronik. Kemudahan ini

membolehkan pelan akui tidak perlu dicetak dalam bentuk salinan keras (hardcopy)

tetapi memadai disimpan dalam bentuk digital.

Fungsi-fungsi yang terdapat dalam modul ini ialah:

a) Mengintegrasi dengan modul CPS untuk muat turun data dari server,

media storan atau disket.

b) Berhubung terus kepada server SPID.

c) Menukarkan Pelan Akui, Pelan Warta, Pelan Pelbagai, Pelan Trabas

Piawai kepada format TIFF dan JPEG.

d) Menukarkan Jilid Kiraan kepada format PDF.

e) Memasukkan tandatangan digital (digital signature) di atas pelan

digital oleh Pengarah Ukur Negeri.

f) Membolehkan output digital dicetak dan dipelot.

3.4.8 Modul Penambahbaikan Perkhidmatan Kaunter

Sistem perkhidmatan kaunter dengan bantuan komputer telah diperkenalkan

dalam SPDK. Sekiranya, berlaku kerosakkan pada server SPID maka perkhidmatan

kaunter akan tergendala sehingga kerosakan tersebut dibaik pulih semula. Melalui

penambahbaikan ini diwujudkan satu server replika SPID yang berfungsi apabila

berlaku kerosakkan. Dengan ini, perkhidmatan kaunter akan berjalan lancar.

Perkhidmatan-perkhidmatan lain yang terdapat di bawah modul ini ialah seperti

berikut :

a) Mengeluarkan resit pembayaran elektronik

b) Kiosk

c) Pra-bayar terbuka

53

3.4.9 Modul Intranet

Kemudahan intranet ini menyediakan hubungan di antara satu terminal

komputer kepada komputer pengguna lain melalui jaringan intranet berasaskan Local

Area Network (LAN). Dengan ini, pesanan elektronik, emel dan dokumen berkaitan

fail ukur dapat dipaparkan melalui skrin dan boleh dicetak jika perlu. Minit

pergerakan fail dibuat secara elektronik untuk mewujudkan sistem komunikasi

berhubung dengan aliran kerja dapat dilakukan lebih berkesan. Arahan, memo dan

peringatan kepada pengguna dalaman boleh disebarkan dengan menggunakan Modul

Intranet. Pergerakan fail dalam aliran kerja dilakukan melalui eSRS.

3.5 Rumusan

Antara tujuan utama SPDK ialah untuk mempopulasikan Pangkalan Data

Ukur Kadaster di setiap JUPEM negeri. Memandangkan kini hampir kesemua data-

data ukur kadaster ditawan dalam PDUK, maka usaha perlu diberikan untuk

menguruskan data melalui sistem ini secara digital.

SPDK telah mengubah kaedah pengurusan data dari bentuk analog kepada

bentuk digital. Oleh itu, kaedah pengurusan data dalam sistem ini boleh ditingkatkan

dengan mengubahsuai amalan-amalan lama yang tidak lagi menyokong pengurusan

data kadaster dalam persekitaraan digital. Ini termasuk amalan menandatangani

pelan akui dan amalan penyimpanan dokumen hardcopy seperti pelan kadaster , jilid

kiraan dan buku kerjaluar dalam bilik kebal. Pindaan kepada amalan ini mungkin

melibatkan perundangan perlu dikaji lebih mendalam bagi mengenalpasti

implikasinya. Buat masa ini, amalan-amalan lama jabatan seperti memasukkan minit

dalam fail-fail ukur di antara unit dan cawangan dan pengemaskinian peta kadaster

(syit litho dan syit piawai) walaupun dibuat secara selari, ia merupakan aktiviti yang

melambatkan proses kerja jabatan.

Langkah jabatan menyediakan dan menawan kesemua pelan-pelan akui ke

dalam perpustakaan imej (SPID) dalam bentuk raster (format TIFF) adalah satu

54

langkah baik. Ini kerana proses tersebut lebih cepat jika berbanding dengan PDUK.

Tambahan pula pelan akui dalam bentuk imej raster ini mudah didaftar serta diindeks

dan dibekalkan kepada pengguna melalui Internet. Penggunaan imej raster

merupakan langkah awalan sementara menunggu proses penyiapan dan

pengemaskinian PDUK. Kelengkapan data-data ukur berdigit ke dalam PDUK (data

vektor) akan menghadkan penggunaan dan pasaran ke atas data SPID (data raster).

Ini adalah disebabkan oleh sumber data yang lama di mana maklumat-maklumat di

atasnya kurang jelas dan mempunyai kualiti yang rendah selepas proses imbasan.

Pengurusan data merupakan satu proses penjagaan dan penyenggaraan data

secara berterusan. Ia bermula dari prosedur-prosedur pengumpulan, pemprosesan,

kemasukan data ke dalam sistem untuk menyemak, menyunting, menganalisis

sebelum menghasilkan sesuatu produk. Oleh itu, data perlu disimpan, dijaga dan

diurus dengan sentiasa mengambil kira aspek-aspek keselamatan di semua peringkat

pemprosesan data. Keselamatan data tidak semestinya tertumpu kepada peringkat

arkip sahaja malah merangkumi semua ciri-ciri keselamatan yang menghindari dari

kerosakan sistem, kekurangaan sistem kawalan yang rapi dalam akses, pengguna

yang tidak berwibawa, serangan virus elektronik dan dari sebarang pencerobohan.

BAB 4

PANGKALAN DATA UKUR KADASTER

4.1 Pendahuluan

Penyediaan dan pembentukan PDUK oleh JUPEM adalah untuk keperluan

pengurusan data ukur kadaster yang lebih berkesan selari dengan perkembangan era

digital. Data-data daripada PDUK ini boleh diintegrasikan dengan data kadaster

sahih dari Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer (SPTB) yang telah dilaksanakan

di Pejabat Tanah bagi menghasilkan satu sistem kadaster yang lengkap dan

komprensif. Memandangkan penyediaan dan pembentukan PDUK hampir lengkap

di setiap JUPEM negeri, usaha untuk menggunakan data PDUK dalam dalam proses

pendaftaran tanah secara SPTB harus diadakan satu mekanisme di antara jabatan

ukur dan pejabat tanah.

Selaras dengan kajian untuk mewujudkan pengintegrasian antara dua sistem

database, keperluan untuk memahami, mendokumentasi dan menganalisis PDUK

negeri adalah penting. Sehubungan dengan itu PDUK adalah merupakan sumber

domin kadaster yang penting menjadi asas kepada penyelidikan ini yang akan

diterangkan dalam Bab 6 di bawah tajuk Model Pengintegrasian Pangkalan Data

Ukur Kadaster dan Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer.

Dalam Bab 4 ini, satu kajian terperinci dan menyeluruh akan dibuat terhadap

PDUK dari segi pengumpulan data ke dalam PDUK, modal data, dimensi data,

sistem penyenggaraan dan keperluan peningkatan pangkalan data di masa hadapan

dengan mengambilkira peranan pangkalan data kadaster untuk mewujudkan

perkongsian maklumat dalam rangka kerja kadaster. Seterusnya penerangan bab ini

56

akan merangkumi tujuan pangkalan data dan kaedah–kaedah yang terlibat untuk

mempopulasikan pangkalan data serta perbicangan isu-isu yang berkaitan dengan

kualiti dan integriti data PDUK.

4.2 Latar Belakang

CALS/Min-CALS telah dilaksanakan di semua Jabatan Ukur Dan Pemetaan

Negeri untuk mengendalikan kerja-kerja ukur kadaster bagi kegunaan jabatan di

mana data berdigit disimpan dan dikemaskinikan ke dalam pangkalan data. Akibat

perkembangan pesat dalam industri GIS / IT, data berdigit ini seterusnya menjadi

tumpuan agensi kerajaan dan sektor swasta sebagai sumber data asas kepada aplikasi

GIS jabatan masing-masing. Menyedari hakikat ini, JUPEM telah mengambil

langkah-langkah untuk mempercepat pembangunan pangkalan data yang lengkap

dengan data kadaster. Namun demikian, pangkalan data yang dihasilkan dari sistem

CALS dan Mini-CALS mendapati proses penukaran data dari pelan kadaster salinan

cetak (hardcopy) dengan kaedah kemasukkan secara papan kekunci (keyboard entry)

sama ada dari buku kerjaluar atau pelan akui tidak sesuai diamalkan. Proses ini

memerlukan masa yang panjang untuk melengkapkan pangkalan data kadaster.

Tambahan pula, dalam sistem Mini-CALS data disimpan dalam dua bentuk

pangkalan data iaitu Arc Storm dan Oracle. Pangkalan data Arc Storm untuk

menyimpan data grafik manakala Oracle untuk menyimpan data atribut. Kaedah

penyimpanan data sedemikian menyebabkan kegunaan data berdigit menjadi rumit

dan tidak dapat memenuhi keperluan pelbagai pengguna (multi user).

Tambahan pula, sistem CALS dan Mini-CALS mendapati beberapa

kelemahan hardware dan software yang terhad menyebabkan ia tidak dapat

memenuhi keperluan pelbagai pengguna. Justeru, JUPEM untuk mempercepatkan

pembangunan pangkalan data kadaster telah menggantikan sistem Mini-CALS dan

CALS kepada sistem SPDK di bawah Rancangan Malaysia Ketujuh (RMK 7) pada

tahun 1997 untuk mempopulasikan Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK) di setiap

JUPEM negeri.

57

4.3 Pangkalan Data Ukur Kadaster

Mengikut definasi International Federation of Surveyors (FIG, 1995),

kadaster adalah satu sistem maklumat tanah yang bersifat ‘parcel’ dan

pengemaskinian yang mengandungi rekod-rekod berkenaan tanah seperti hak,

sekatan dan tanggungjawapan ke atas tanah. Ia sentiasa menerangkan aspek

geometrik ke atas tanah dan berhubungan rekod- rekod yang menerangkan atribut

tanah tersebut. Maka, PDUK yang dibangunkan seharusnya bersifat piawai dan

boleh dikongsi oleh pelbagai pengguna untuk tujuan dan keperluan yang berlainan

selain daripada sumber rujukan untuk memperkemaskan maklumat data ukur

kadaster berdigit.

Terdapat dua kumpulan utama PDUK dapat diidentifikasikan (Williamson

et.al,1996). Dalam kumpulan pertama, rangka kerja kadaster ditunjukkan secara

grafik sebagai satu PDUK berkomputeran. Kriteria-kriteria yang penting di dalam

peta kadaster berdigit adalah ia menunjukkan semua lot tanah, topologi yang betul

dan rangka kerja lot yang sentiasa dikemaskinikan. Konteks koordinat di dalam

PDUK ini merupakan koordinat anggaran daripada koordinat yang dicerap sebenar.

Ketepatan koordinat di dalam peta kadaster amat bergantung kepada keperluan

pengguna dan aplikasinya lebih sesuai bagi keperluan perancangan dan penilaian.

Kumpulan kedua adalah peta kadaster berdigit yang dihasilkan berdasarkan

koordinat yang sebenar daripada cerapan padang yang memberi dan menerangkan

garis-garis sempadan lot tanah. Keputusan kumpulan ini adalah penghasilan

daripada pelaksanaan sistem ukur kadaster berkoordinat sepenuhnya. Ia merupakan

pembangunan PDUK lanjutan daripada kes kumpulan pertama. Ketepatan

koordinatnya adalah tinggi. Sebagai contoh, +0.03m bagi koordinat relatif horizontal

di kawasan bandar, +0.2m di kawasan luar bandar. Ketepatan vertikal ialah +0.5m

di kawasan tinggi dapat dicapai dengan sistem ukur kadaster berkoordinat bercirikan

PDUK yang tepat dan berkualiti. Kebanyakan PDUK di negeri-negeri di Malaysia

adalah berbentuk dalam kumpulan pertama iaitu berketepatan secara grafik sahaja

dan kedudukan lot ditentukan secara relatif . Revolusi pengalihan data kadaster

PDUK daripada kumpulan pertama kepada kumpulan kedua menjadi isu kritikal

dalam pengurusan maklumat tanah berdigit dengan mengambilkira perkembangan

58

teknologi maklumat pada masa yang akan datang dan hasrat kerajaan untuk

mewujudkan kerajaan elektronik (e-government). Sehubungan dengan itu, langkah-

langkah JUPEM melakasanakan Projek Perintis, Sistem Kadaster Berkoordinat di

Negeri Melaka dengan kerjasama pakar perunding Universiti Teknologi Malaysia

merupakan salah satu langkah yang bijak selari dengan perkembangan sistem

kadaster secara global. Projek Perintis ini adalah untuk tujuan re-coordination dan

pempopulasian PDUK dengan koordinat ukuran tepat (survey accurate coordinate).

4.3.1 Kaedah Pempopulasian Data Kadaster Ke Dalam PDUK

Dikenalpasti terdapat tiga kaedah digunakan untuk mempopulasikan data

kadaster yang berbentuk analog kepada yang berbentuk digital ke dalam PDUK di

bawah sistem SPDK selain dari data migrasi dari Pangkalan Data Kadaster sistem

Mini-CALS. Perhubungan di antara pangkalan data Mini-CALS dan PDUK adalah

seperti ditunjukkan dalam Rajah 4.1. Kaedah-kaedah tersebut adalah seperti berikut:

a) Modul Kemasukan Data Secara Papan kekunci

b) Modul Outsource Kepada Jurukur Tanah Berlesen

c) Modul Pekeliling KPUP 1/1997

-------------------------------------------------------------------------------------MINICALS

SPDK

OracleArcStorm

Oracle

Oracle PDUK

ArcView GIS

SDE

Migration

Rajah 4.1: Perhubungan Pangkalan Data Mini-CALS dan PDUK

59

a) Modul Kemasukan Data Secara Papan Kekunci

Kaedah ini dilakukan oleh kakitangan JUPEM sendiri dengan memasukkan

maklumat yang ditunjukan diatas pelan akui seperti bering, jarak, kelusan lot,

koordinat dan lain-lain maklumat tekstual yang berkaitan lot-lot berkenaan. Data-

data tersebut diproses melalui Modul Pengesahan Kualiti ke atas grafik, tikaian lurus

dan keluasan lot menjana fail-fail dalam format Arcview (shp, shx, dbf) sebelum

dikemaskini ke dalam PDUK. Carta alir pempopulasian PDUK dengan kaedah ini

ditunjukkan dalam Lampiran 'E'.

b) Modul Outsource Kepada Juruukur Tanah Berlesen

Jumlah keseluruhan bilangan pelan akui lot-lot siap diukur yang telah

diluluskan dianggarkan banyak 450, 000 di semua JUPEM negeri. Langkah-langkah

penukaran dan penawanan data dari sebahagian PA diserahkan kepada Juruukur

Tanah Berlesen (JTB) melalui tender sumber luaran (Outsource). Kemasukan data

bering, jarak dan koordinat dari PA dijana kepada tiga fail ASCII iaitu *.lot, *.bdy

dan *.stone. Format fail ASCII ditunjukkan dalam Jadual 4.1 dan fail-fail ASCII

ditunjukkan seperti mana dalam Jadual 4.2. Dengan menggunakan Modul SPEK,

format fail-fail Arcview (shp, shx, dbf) dijana untuk dikemaskinikan ke dalam

PDUK.

c) Modul Pekeliling KPUP 1/1997

Sebelum pelaksanaan Pekeliling Ketua Pengarah Ukur dan Pemetaan 1/1997

(PKPUP 1/1997) penghantaran kerja-kerja Juruukur Tanah Berlesen (JTB) disemak

secara manual. Keadaan ini menyebabkan pihak jabatan memasukkan semula atribut

lot-lot ke dalam komputer secara berasingan sebelum lot-lot dikemaskinikan ke

dalam PDUK. Justeru, melalui Peleliling PKPUP 1/1997 Juruukur Tanah Berlesen

(JTB) dikehendaki mengemukakan data berdigit disamping mengemukakan hasil

kerja berbentuk salinan cetak (hardcopy) kepada JUPEM negeri.

60

Jadual 4.1 Format Fail ASCII JUPEM (Sumber : PKPUP 1/1997)

Job Detail

Field Book

Lot

Lot Boundary

No

Field Desc Char Field Desc Char Field Desc Char Field Desc Char

1. Survey File

No

18 Field Book no 8 UPI 16 UPI 16

2. Complete

date

10 Survey File No 18 Centroid E

Coord

12 From Mark Desc 13

3. cv.app date 10 Field Assistant 35 Centroid N

Coord

12 From Stone No 10

4. Start

Cal.vol.no

4 Area 16 From E Coord 12

5. Stsrt Page no 3 Unit For Area 3 From N Coord 12

6. End Cal

Vol.no

4 From Coord

Type

1

7. End Page no 3 Bearing 9

8. Distance 10

9. Unit For Dist 3

10. To Mark Desc 13

11. To Stone No 10

12. To E Coord 12

13. To N Coord 12

14. To Coord Type 1

15. Class of Survey 1

16. Survey Line

Code

2

17. Survey Value

Code

2

18. Cert.Plan No 12

19. Remark 12

FAIL

NAME

JOBREF..JOB

JOBREF..BKL

JOBREF..LOT

JOBREF.BDY

Mengikut Pekeliling tersebut JUPEM telah menetapkan dua jenis Format

Piawai Fail JUPEM berbentuk Format ASCII dalam storan disket 3.5” untuk

dikemukakan oleh semua JTB. Pertama, Format JUPEM-DCDB mengandungi

empat (4) fail ASCII ia itu Jobref.job, Jobref.bkl, Jobref.lot dan Jobref.bdy. Dua fail

pertama bertujuan untuk kemaskini pangkalan data SRS manakala dua lagi fail untuk

kemaskini PDUK. Kedua, JUPEM-Check Format yang mengandungi dua fail ia itu

61

Jobref.ncp dan Jobref.tps digunakan untuk semakan menyeluruh ke atas data berdigit

yang dikemukakan oleh JTB. Setelah dipastikan semua data berdigit didapati

direkodkan dengan teratur, perisian CPS digunakan untuk menjana fail-fail tersebut

untuk menghasilkan Jilid Kiraan dan Pelan Akui. Dengan menggunakan Modul

Sistem Pengesahan Kualiti (SPEK) format fail-fail Arcview (shp,shx,dbf) dijana

untuk dikemaskinikan ke dalam PDUK. PA salinan cetak yang dikemukakan oleh

JTB diluluskan oleh Pengarah Ukur dan disimpan dalam bilik kebal.

Jadual 4.2 Fail-Fail ASCII Out-Source (Sumber : Pekeliling KPUP 1/1997)

FAIL

ATRIBUT

*.LOT Area, Area Unit, X-Centroid,Y-Centroid

*.BDY Atribut Garisan Sempadan: From /To Boundary Marks, Boundary Mark

Numbers, From/To X-Coordinates, From/To Y-Coordinates

*.PCP Cerapan

*.TPS Definasi Trabas Blok

*.JOB Maklumat Kerja Ukur

*.BKL Maklumat Juruukur dan Nombor Buku Kerjaluar

4.3.2 Pembangunan Pangkalan Data Ukur.

Pangkalan Data Ukur Kadaster (PDUK) atau Digital Cadastral Data Base

(DCDB) merupakan pangkalan data yang diurus dan dikawal di bawah

pengoperasian SPDK di setiap negeri. Dalam kata lain, konsep pengurusan DCDB

di Semenanjung Malaysia pada masa sekarang lebih terletak pada dasar setiap negeri

dan DCDB tersebut lebih dikenali sebagai SDCDB (State Digital Cadastral Data

Base). Penyediaan dan pembentukan PDUK adalah untuk keperluan pengurusan

data ukur kadaster yang lebih berkesan. Data-data daripada PDUK ini boleh

integrasikan dengan data data kadaster sahih dari Sistem Pendaftaran Tanah

Berkomputer (SPTB) yang sedang dilaksanakan di Pejabat Tanah bagi menghasilkan

satu sistem kadaster yang lengkap dan komprensif.

62

Jadual 4.3 Jumlah Lot Dalam PDUK Berbanding Lot Siap Diukur

(Sumber: JUPEM )

Negeri

Jumlah Lot

Siap Diukur

Jumlah Lot

Dalam PDUK

Pahang 433 256 429 589

Perak 760 431 759 977

Selangor 827 615 813 843

Johor 911 763 901 687

Kelantan 680 370 679 870

Kedah 553 048 541 485

Terengganu 430 002 427 757

N.Sembilan 439 174 437 443

W.P.K.Lumpur 148 380 146 602

Melaka 234 465 234 465

P.Pinang 250 901 249 552

W.P.Labuan 12 605 12 605

Perlis 66 178 66 178

Jumlah

5 748 188

5 701 053

Sehubungan dengan itu, penilaian dan kelengkapan PDUK dari segi data

integriti, kualiti dan struktur data akan diberi tumpuan dalam seksyen ini.

Pembangunan PDUK di semua negeri Semenanjung Malaysia telah di sempurnakan

pada penghujung tahun 2003. Pada keseluruhannya jumlah lot yang dapat ditawan

ke dalam PDUK di negeri-negeri ialah 5.7 juta lot sehingga akhir tahun 2004

Pecahan mengikut negeri adalah seperti ditunjukkan dalam Jadual 4.3 di atas. Ini

menunjukkan komitmen tinggi JUPEM untuk menawan data lot kadaster ke dalam

PDUK, hanya terdapat sebanyak 47 lot yang memisahkan perbezaan di antara jumlah

lot siap diukur dan jumlah lot dalam PDUK. Namun demikian, PUDK-PDUK negeri

ini perlu dikemaskini dengan data-data ukuran yang mana boleh diperolehi secara

63

digital pada masa kini. Persoalan yang timbul kini ialah apakah data-data dalam

PDUK di setiap negeri mempunyai data integriti? Adakah ketepatan data PDUK

telah memenuhi kehendak pengguna? Dan bagaimanakah data boleh dikongsi untuk

tujuan updating dan penyenggaraan PDUK? Dan bagaimanakah lot spatial yang

terkandung dalam PDUK seterusnya dapat digunakan untuk tujuan pendaftaran surat

hak milik kekal melalui SPTB oleh Pejabat Tanah?

Tinjauan dan siasatan yang dibuat ke atas PDUK dalam kajian ini, sedikit

sebanyak dapat memberi penjelasan yang benar mengenai status dan pembangunan

PDUK di semua negeri Semenanjung Malaysia. Dengan adanya kefahaman tersebut,

penulis berharap dapat memberikan pandangan dan cadangan untuk menjawab

persoalan-persoalan yang telah dikemukakan di atas dalam bahagian bab kesimpulan

dan cadangan nanti.

Pembangunan PDUK negeri adalah bergantung kepada setiap Jabatan Ukur

dan Pemetaan Negeri masing-masing walaupun pemantauan kemajuan dan

penentuan polisi serta dasar hala tuju pembangunan PDUK dikawal selia oleh Ibu

Pejabat Ukur dan Pemetaan Malaysia. Pembangunan PDUK pada setakat ini hanya

berorientasikan kepada ketepatan grafik sahaja dan tidak mempunyai sistem

koordinat berorigin homogen. Setiap negeri di Semenanjung mempunyai origin yang

berlainan. Dalam persoalan pembaharuan kadaster, PDUK yang berketepatan rendah

tidak lagi dapat menampung pelbagai keperluan pengguna. Penggunaan teknologi

moden di dalam bidang kadaster seperti GPS dan GIS yang mana sudah pasti akan

mempercepatkan kelengkapan pangakalan data kadaster berdigit yang berkejituan

tinggi. Ini akan membantu penyelenggaraan dan penyebaran maklumat data kadaster

berdigit dapat diuruskan dengan lebih berkesan. Sehubungan dengan itu siasatan ke

atas struktur PDUK serta integriti dan kualiti data PDUK adalah perlu untuk

mengkaji kesesuaiannya untuk digunakan sebagai data berdigit ke dalam dokumen

hak milik tanah. Rajah 4.2 menunjukkan pembangunan pangkalan data kadaster di

JUPEM negeri selari dengan peningkatan sistem komputer dari masa ke semasa.

64

Rajah 4.2 : Pembangunan Pangkalan Data Kadaster

4.3.3 Struktur Data PDUK

PDUK dibentuk dalam aplikasi GIS dan berlatarkan kepada Pangkalan Data

Relational melalui lapisan ukuran dari pelan akui (surveyed layer). Data-data dari

pelan akui dan data-data yang diproses dalam bentuk digital terus dari ukuran padang

sepertimana telah diterangkan dalam seksyen 4.3.1 melalui proses pengurusan

pengesahan kualiti. Model data merupakan bentuk takrifan yang diperlukan dalam

suasana GIS. Model data PDUK merupakan jadual struktur dan juga merupakan

gambaran entiti hubungan atribut sebenar. Dalam PDUK terdapat tiga jenis fail

utama yang menerangkan maklumat spatial yang berkaitan dengan lot yang telah

PDUK Oracle 7.3

PDUK Upgrade Oracle 9i GLMS

SPDK

Secara Papan Kekunci

Data digit PA baru

Modul KPUP 1/97

SPDK Upgrade PA data berdigit Modul KPUP 1/97(LS) -------------------------------- Ukuran Kelas 3/ Demakasi PU/QT Jalan Bandar/Pekan/Kg Garisan Sambungan

2003

1997

1994

CALS/Mini-CALS

Secara Papan Kekunci

CDS Arc Storm

65

diukur dan diluluskan PA. Struktur data PDUK mengandungi tiga lapisan maklumat

ukur spatial iaitu:

• Lapisan Lot Kadaster (LOT.shp)

• Lapisan Garisan Sempadan (BDY.shp)

• Lapisan Batu Sempadan (STONE.shp)

Rajah 4.3 menunjukkan hubungan antara entiti dan atribut data model PDUK

berasaskan kepada lot, garis sempadan dan tanda sempadan. Setiap lot mempunyai

garis sempadan di mana garis sempadan tersebut dihubungkan kepada tanda

sempadan. Atribut-atribut kepada entiti berkenaan ia itu tanda sempadan, garisan

sempadan dan lot kadaster mewakili objek spatial Point, Polyline dan Polygon

masing-masing seperti mana ditunjukkan dalam Jadual 4.4.

Rajah 4.3: Model Hubungan Entiti dan Atribut PDUK (Abdullah Hisham, 2003)

66

Jadual 4.4 Model Data PDUK (Sumber: JUPEM)

ENTITI ATRIBUT OBJECT

SPATIAL

Tanda Sempadan

Pointkey, Apdate, Mark_desc, Serial,

Coord_type, R_east, R_north,

S_comment, Status, GID

Point

Garisan Sempadan

Apdate, Parcel_key, Bearing, Distance,

Units, Class, Line_code, Line_type,

Entry_mode, PA, Fnode,Tnode,

AdjParcel, Status, GID

Polyline

Lot Kadaster

Negeri, Daerah, Mukim, Seksyen, Lot,

Svy_area, Area_unit, Apdate,

Status,Lock_ID, GID

Polygon

Merujuk kepada Jadual 4.4 di atas, setiap tanda sempadan lot mempunyai

unik Pointkey, tarikh lulus PA, jenis tanda sempadan , nombor serial tanda

sempadan yang berkaitan, jenis koordinat, komponen-komponen koordinat utaraan

dan timuran, status tanda sempadan samada paparan semasa atau arkib dan GID iaitu

nombor rujukan pengenalan geografi yang dijana oleh sistem bagi setiap rekod.

Rekod garisan sempadan pula menyimpan maklumat tarikh lulus PA, nombor garis

sempadan unik, maklumat bering dan jarak, unit samada meter, ling atau kaki, kelas

ukur, kod garisan, jenis garis, mod kemasukan data, nombor PA, Fnode dan Tnode

merupakan nombor kombinasi daripada Pointkey, nombor lot dan nombor PA, status

dan GID iaitu nombor rujukan pengenalan geografi yang di jana oleh sistem bagi

setiap rekod garisan. Lot kadaster disimpan sebagai UPI (Unique Parcel Identifier)

yang terdiri daripada kod negeri, daerah, mukim, seksyen dan nombor lot bagi setiap

lot. Maklumat sempadan-sempadan bagi setiap lot disimpan mengikut peraturan

pusingan jam (clock-wise rule). Maklumat seperti nombor PA, nama pengukur,

nombor fail ukur, tarikh kelulusan PA, nombor syit piawai dan lain-lain maklumat

yang wujud di atas PA disimpan sebagai data atribut atau tekstual.

67

Rajah 4.4: Struktur Pangkalan Data PDUK (Manual SPDK, JUPEM)

Rajah 4.4 di atas menunjukkan struktur PDUK. Merujuk kepada Rajah di

atas, status maklumat sempadan lot akan ditandakan sebagai ‘Y’ untuk ukuran terkini

dan ‘N’ untuk ukuran terdahulu di dalam field ‘status’ bagi setiap lapisan lot,

boundary dan stone. Setiap maklumat spatial lot kadaster dan data atribut lot

mempunyai UPI, koordinat centroid bagi x dan y, keluasan lot dan unit bagi keluasan

lot tersebut sepertimana ditunjukkan di atas pelan akui asal. Juga diperhatikan

bahawa ApDate (tarikh kelulusan PA) digunakan untuk menghubungkan ketiga-tiga

fail data mungkin kurang berkesan memandangkan terdapat keadaan dimana

beberapa PA diluluskan pada tarikh yang sama. Untuk mengatasi masalah ini

disyorkan untuk menggunakan UPI kerana ini akan memberi hubungan yang lebih

berkesan di antara satu lapisan dengan lapisan lain dalam pangkalan data GIS atau

LIS. Dale (1989) telah menunjukkan bagaimana UPI mampu mewujudkan jalinan di

antara lot kadaster dengan pelbagai fail data yang berkaitan dengan lot tersebut

sepertima tertera dalam Rajah 4.5. Kesemua data bering dan jarak bagi sempadan

bersama di antara dua lot dimasukkan dan disimpan sekali sahaja untuk mengelakkan

data redundancy di samping menjimatkan ruang storan di dalam pangkalan data.

Keadaan ini didapati berlainan pula dalam PDUK di mana maklumat bering dan

jarak dan spatial lot disimpan berbilang kali mengikut kewujudan PA walaupun

68

terdapat lot-lot yang mempunyai sempadan bersama. Perkara ini merupakan

kekangan kepada penggunaan data PDUK untuk tujuan penyediaan pelan dokumen

hak milik tanah malah lebih merumitkan kegunaan data dalam persekitaraan GIS.

Isu-isu yang berkaitan dengan data integriti PDUK akan ditinjau dalam seksyen

4.3.5.

Rajah 4.5 : Sistem Rujukan Rekod-Rekod Kadaster (Sumber: Dale 1989)

4.3.4 Peningkatan Ke atas PDUK

Bagi memantapkan lagi PDUK supaya mengandungi data-data yang lengkap

dengan lapisan-lapisan tambahan, PDUK di semua negeri ditambahbaik dengan

menggunakan modul GLMS (GIS Layer Management System) dan perisian GIS

MapInfo dibawah projek SPDK Upgrade yang dilaksanakan pada pertengahan tahun

2003. PDUK yang sedia ada hanya mempunyai lapisan ukuran muktamad yang

terdiri daripada ukuran kelas satu, ukuran kelas dua dan sebahagian dari ukuran kelas

69

tiga. Walau bagaimanapun, pangkalan data tersebut didapati tidak berupaya

memenuhi kehendak pengguna lain mahupun penguna jabatan untuk pengurusan

maklumat lain seperti hak milik sementara, permohonan ukur, sempadan

pentadbiran, nama jalan, garisan sambungan dan lain lain lagi.

Sehubungan dengan itu, Surat Pekeliling KPUP Bil.2/2004 dikeluarkan oleh

Ibu Pejabat JUPEM menetapkan garispanduan untuk menjalankan kerja-kerja

pembentukan, penawanan dan penyenggaraan lapisan-lapisan tambahan seperti

berikut:

• Lot tanah hak milik sementara dan permohonan ukur

• Lot tanah yang telah diukur secara ukuran kelas tiga dan dermakasi

• Garisan ukuran sambungan antara lot

• Sempadan-sempadan pentadbiran

• Nama pekan, kampung dan jalan

• Ukuran trabas kawalan

• Sempadan kawasan pengwartaan

• Maklumat hidrografi

• Maklumat bangunan dalam lot

4.3.5 Isu-Isu Data Kualiti Dan Integriti PDUK

Kualiti data dalam PDUK merupakan isu terpenting kerana pengwujudan

pangkalan data ukur kadaster yang lengkap dan berintegriti tinggi akan

meningkatkan tahap penggunaan data tanpa keraguan oleh pengguna GIS. Di

samping itu, penggunaan semula data berdigit PDUK sebagai input kepada konsep

‘field to finish’ memerlukan tahap kebolehpercayaan dan integriti data PDUK tidak

boleh diabaikan. Memandangkan wujudnya kesedaran untuk mengadakan

perkongsian data dan pangkalan data di kalangan agensi-agensi kerajaan sebagai

salah satu langkah mengurangkan kos pembangunan dan penyenggaraan pangkalan

data maka, JUPEM sebagai agensi kastodian kepada data kadaster geospatial

70

mempunyai tanggungjawab besar untuk mempastikan PDUK mengandungi

maklumat data berkualiti dan berintegriti tinggi. Seperti sedia maklum dan

diterangkan dalam seksyen 4.3.1 data PDUK diperolehi melalui tiga (3) kaedah:

a) Kemasukan data melalui papan kekunci

b) Kemasukan data berdigit dari sumber luar Juruukur Tanah Berlesen

c) Kemasukan data yang diproses secara digit terus dari lapangan.

Kesemua data-data tersebut perlu melalui pemeriksaan kualiti melalui Sistem

Pengurusan Kualiti (SPEK) sebelum dikemaskini (update) ke dalam PDUK. Pada

keseluruhannya data kualiti PDUK adalah dipengaruhi oleh kaedah kutipan data di

padang dan proses penukaran data dari sumber asal salinan cetak (hadcopy) kepada

salinan lembut (softcopy) dan keupayaan operator SPEK mengesan ralat sebelum

dikemaskini ke dalam PDUK. PDUK dibangunkan berdasarkan kepada pelan akui di

mana setiap pelan akui ini diukur mengikut kelas ukuran tertentu samada kelas 1,

kelas 2, kelas 3 atau gabungan dari mana-mana kelas ukuran tersebut. Dengan sebab

itu, ketepatan PDUK adalah sangat bergantung kepada sumber data yang diperolehi

dari pelan akui berkenaan. Beberapa pra syarat yang ditetapkan dalam modul SPEK

untuk semakan maklumat setiap lot ialah:

i) Perbezaan keluasan antara sistem dengan PA tidak melebihi 0.5%.

Bagi lot dimana keluasanya kurang dari 100meter persegi had

perbezaannya tidak melebihi 1.0%

ii) Perbezaan antara koordinat sistem dengan koordinat jilid kiraan tidak

melebihi 0.5%

iii) Tikaian lurus yang dibekalkan oleh sistem menepati kehendak kelas-

kelas ukuran iaitu: tidak kurang dari 1:8000 bagi kelas satu, tidak

kurang dari 1: 4000 bagi kelas dua dan tidak kurang dari 1:2000 bagi

kelas tiga.

Sekiranya perbezaan-perbezaan tersebut di atas melebihi had yang ditetapkan

oleh jabatan, maka proses semakan ke atas data perlu dibuat semula agar tidak

berlaku sebarang kesilapan sebelum dikemaskinikan ke dalam PDUK. Kajian telah

71

dijalankan untuk mempastikan keadaan sebenar status PDUK dari segi sempadan lot,

keluasan dan komponen koordinat tanda sempadan.

4.3.5.1 Status Sempadan Lot

Kes 1

Merujuk kepada rajah 4.6 lot 1001 ialah lot ukuran terdahulu manakala lot

2002 ialah lot ukuran terkini. Garisan sempadan bersama di antara lot 1001 dan lot

2002 akan mempunyai dua nilai bering dan jarak mengikut ukuran lot masing-

masing. Nilai bering dan jarak A-B untuk lot 1001 dengan status ‘N’ dan A-C untuk

lot 2002 dengan status ‘Y’ dengan nilai ukuran terkini. Sebenarnya garisan

sempadan di antara lot-lot ini seharusnya digambarkan dengan nilai A-B dan B-C.

Rajah : 4.6: Kepincangan Sempadan Lot Dalam PDUK

Kes 2

Daripada Rajah 4.7 pula, garisan sempadan di antara lot 10 dengan lot 22 dan

lot 33 telah ditandakan sebagai X-Y bagi lot 10, X-Z bagi lot 22 dan Z-Y bagi lot 33.

Selepas dikemaskini ke dalam PDUK, garisan sempadan ini akan mempunyai dua (2)

nilai iaitu X-Y bagi lot 10 yang berstatus ‘N’ dan X-Z bagi lot 22 yang berstatus ‘Y’.

= +

A A

B C

A

B

1001 1001 2002 2002

C

72

Rajah 4.7: Kepincangan Sempadan Lot Dalam PDUK

bagi nilai ukuran terkini begitu juga dengan Z-Y bagi lot 33 yang juga berstatus ‘Y’.

Masalah akan timbul apabila lot 33 dipecah sempadan menyebabkan garisan Z-Y

perlu dihapuskan dari PDUK. Oleh yang demikian, garisan sempadan yang tinggal

hanyalah X-Y dan X-Z. Keadaan ini telah menyebabkan maklumat garisan ukuran

terkini Z-Y tidak digambarkan di dalam pangkalan data.

Kes 3

Rajah 4.8: Kehilangan Lot Kecil Dalam PDUK

16

200 201 203

205

204

202

15

X

Y

Z10

22

33

X

Y

10 22

33

X

Y

= + Z

73

Merujuk kepada Rajah 4.8, menunjukkan lot-lot asal 15 dan 16 telah dipecah

sempadan kepada lot-lot baru 200 hingga 205. Disebabkan keluasan lot 202 terlalu

kecil atau jarak lot tersebut kurang dari 0.5 meter maka didapati lot tersebut tidak

dipaparkan dalam grafik PDUK. Kebanyakan kes-kes begini terdapat pada pelan

akui yang telah disediakan oleh Juruukur Tanah Berlesen.

Kes 4

Selain daripada itu, garisan sempadan lot yang dijana daripada dua titik atau

node juga mempunyai nilai bering dan jarak sistem yang sedikit berbeza dengan nilai

ukuran padang atau nilai attribut. Ini adalah kerana penjanaan garisan sempadan

adalah berdasarkan kepada dua (2) titik koordinat yang telah dilaraskan manakala

nilai di atas PA hasil dari nilai hitungan purata ( mean computation ) atau cerapan di

padang.

Berdasarkan kajian yang telah dijalankan ke atas data PDUK bagi beberapa

negeri Semenanjung Malaysia, hasil kajian ke atas koordinat sistem menunjukkan

peratusan besar perbezaan di antara nilai-nilai sistem dan atribut adalah di dalam had

yang dibenarkan.

4.3.5.2 Status Keluasan Lot

Keluasan lot-lot dalam PDUK adalah sepertimana ditunjukkan pada pelan

akui dipaparkan melalui data atribut. Dengan sebab itu, unit keluasan lot dinyatakan

dalam unit A, F, H dan M mewakili ekar, kaki persegi, hekter dan meter persegi

masing-masing. Semasa pengemaskinian PDUK, proses snapping telah

menyebabkan perubahan kepada bentuk lot dan mempengaruhi perubahan nilai

keluasan lot sistem berbanding luas lot atribut.

74

Kajian ke atas PDUK-PDUK negeri menunjukkan perbezaan nilai keluasan di

antara sistem dengan atribut berada pada had yang dibenarkan iaitu 1%. Kajian

secara menyeluruh menunjukkan 94% daripada lot-lot dalam PDUK mempunyai

perbezaan keluasan kurang dari 1% manakala bakinya 6% melebihi 1%. Perbezaan

ini adalah disebabkan oleh perubahan bentuk lot akibat snapping dan kesilapan yang

mungkin wujud akibat penukaran unit keluasan dan perkiraan keluasan sistem

berdasarkan kepada koordinat terlaras dalam sistem berbeza dengan koordinat

terlaras di atas jilid kiraan.

4.3.5.3 Status Koordinat Sistem

PDUK menggunakan satu set koordinat samada koordinat tegar atau

koordinat memplot sebagai asas kepada penjanaan koordinat sistem tanda-tanda

sempadan yang terkandung dalam pelan akui untuk penyimpanan dan pemaparan

grafik dalam komputer. Ini telah menyebabkan set nilai koordinat sistem berbeza

sedikit berbanding dengan set nilai koordinat yang telah dibekalkan dalam JK yang

mana disimpan sebagai data atribut dalam PDUK.

Satu kajian menyeluruh telah dibuat ke atas data-data PDUK untuk mengesan

tahap perbezaan antara koordinat sistem dengan koordinat JK. Kajian ini dijalankan

berdasarkan kepada data-data PDUK meliputi negeri-negeri Perlis, Kedah, Pulau

Pinang, Perak, Negeri Sembilan, Kelantan, Terengganu dan Johor sepertimana

ditunjukkan dalam Jadual 4.5. Dari jumlah 10.37 juta titik yang dikaji didapati

sebanyak 1.81 juta titik dibekalkan koordinat 0,0 (tidak mempunyai nilai koordinat)

iaitu bersamaan dengan 17 %. Baki sebanyak 8. 56 juta titik tersebut yang

mempunyai koordinat sistem di mana perbezaannya kurang dari 0.1 meter adalah

91.31%; perbezaan melebihi 0.1 meter dan kurang dari 5meter ialah 8.49% dan cuma

0.20% mempunyai perbezaan nilai koordinat melebihi 5 meter berbanding dengan

koordinat atribut (koordinat JK).

Siasatan selanjutnya ke atas sebahagian 0.20% titik yang melebihi 5meter

tersebut mendapati kesilapan besar operator memasukkan data melalui keyboard-

75

enrty dan juga disebabkan oleh ketidaksamaan unit koordinat sama ada meter (M)

atau ling (L) di antara nilai koordinat sistem dengan nilai koordinat atribut.

Jadual 4.5 Analisis Perbezaan Koordinat Sistem Berbandingan Koordinat Jilid Kiraan

Perbezaan Koordinat (Meter)

Negeri

(A) Jumlah Tanda

Sempadan

(B) Berkoordinat ‘00’

<0.1 >0.1<5 >5

Perlis 210 761 4 914 174 952 30 637 258

Kedah 1 568 350 9 330 1 429 854 129 045 121

P.Pinang 750 128 38 587 665 305 45 098 1 136

Perak 1 824 978 539 978 1 228 247 51 335 5 418

N.Sembilan 1 129 107 430 485 659 999 37 251 1 372

Kelantan 1 676 243 553 567 918 846 199 873 3 957

Terengganu 1 110 944 235 505 766 778 106 551 2 110

Johor 2 100 545 - 1 971 263 127 607 1 675

Jumlah 10 371 056 1 812 366 7 815 244 727 397 16 047

Peratusan

(A-B) 8 558 690

91.31 %

8.49 %

0.20 %

4.3.5.4 Penggunaan Koordinat Mempelot

Penggunaan koordinat mempelot yang tidak jitu dan tidak terlaras bagi tujuan

pengwujudan PDUK menyebabkan berlakunya pertindihan nilai koordinat yang

memerlukan proses snapping dilakukan. Di dalam hitungan koordinat mempelot,

hanya satu koordinat asas digunakan dan ini menyebabkan tikaian koordinat dan

pelarasan tidak dapat dilakukan dengan tepat.

76

Hal ini berbeza dengan hitungan koordinat tegar di mana dua koordinat asas

iaitu koordinat asas permulaan dan koordinat asas tutupan diperlukan. Tujuannya

ialah untuk menghitung tikaian bagi koordinat asas dan seterusnya membuat

pelarasan bagi koordinat-koordinat baru. Kebanyakan koordinat atribut yang

terdapat dalam PDUK sekarang ini adalah merupakan koordinat mempelot.

Koordinat-koordinat ini tidak dapat digunakan bagi menghitung tikaian koordinat

kerana nilainya kurang tepat.

4.3.5.5 Data Migrasi Dari Sistem Mini-CALS

Sistem pangkalan data Mini-CALS hanya dapat memberikan dua koordinat

yang mempunyai nilai sebenar mengikut jilid kiraan bagi setiap PA manakala

koordinat-koordinat yang selainnya diberikan nilai (0,0). Apabila data-data tersebut

dibuat migrasi ke PDUK, nilai-nilai yang sama telah dipindahkan. Oleh itu,

koordinat yang terdapat dalam PDUK tidak sama dengan koordinat sebenar yang

ditunjukkan dalam JK. Ini menyebabkan ianya kurang sesuai untuk digunakan bagi

kiraan bearing dan jarak (mean computation) untuk ukuran di kerjaluar dan semakan

pemprosesan di pejabat.

4.3.5.6 Maklumat Ukuran Kelas Tiga (3)

Data-data ukuran kelas tiga (3) telah dimasukkan dalam lapisan yang sama

dengan data-data ukuran kelas satu (1) dan kelas dua (2) di awal pembentukkan

PDUK. Kejituan data-data ini jauh lebih rendah berbanding dengan data-data ukuran

kelas 1 dan 2 dan tidak mempunyai sifat yang sama. Terdapat juga keadaan di mana

PA, ukuran kelilingnya diukur dengan kelas satu atau dua dan sempadan lot

dalamannya diukur dengan kelas tiga. Data-data tersebut turut telah ditawan ke

dalam PDUK. Ini menyebabkan kiraan bering dan jarak, koordinat dan keluasan

dalam sistem akan menjejaskan kejituan hasil kiraan tersebut.

77

4.3.5.7 Maklumat Yang Tidak Lengkap Dan Terkini

Pada masa ini, maklumat-maklumat yang terdapat dalam PDUK didapati tidak

lengkap dan terkini. Salah satu puncanya adalah disebabkan oleh kelewatan Jabatan

menerima Permohonan Ukur (PU) daripada Pejabat Tanah walaupun pemberimilikan

tanah telah lama diluluskan oleh Pihak Berkuasa Negeri. Terdapat juga kerja-kerja

JTB yang lambat dikembalikan kepada jabatan menyebabkan data-data tidak dapat

dikemaskini ke dalam PDUK. Di samping itu terdapat juga PA yang tidak lengkap

dengan maklumat simpanan jalan dan sungai dimasukkan ke dalam PDUK. Selain

daripada itu, kemasukan maklumat butiran seperti sungai, jalan, nama jalan, nama

kampung dan sebagainya yang di perolehi daripada data topografi berdigit yang tidak

terkini akan menjejaskan integriti data PDUK. Data-data PDUK yang tidak lengkap

dan tidak terkini akan menjejaskan kerja-kerja ukuran, perancangan, pengurusan

tanah dan sebagainya oleh Jabatan dan agensi-agensi yang berkaitan khususnya

Pejabat Tanah dan Pejabat Pengarah Tanah dan Galian apabila membuat rujukan

kepada PDUK.

4.4 Rumusan

Kajian ke atas PDUK mendapati data ukur kadaster yang telah ditawan dalam

PDUK memerlukan proses pemantapan dan peningkatan bagi kegunaan agensi

jabatan kerajaan, pihak swasta dan orang awam. Pengurusan dan keutuhan dan

integriti data ukur kadaster adalah penting bagi mempastikan kesahihannya dari segi

undang-undang.

Siasatan ke atas PDUK juga mendapati modul SPEK merupakan alat (tool)

yang penting untuk mengawal kejituan data sebelum dikemaskinikan ke dalam

PDUK. Namun demikian, operator SPEK hendaklah memastikan kualiti data

mengikut peraturan dan syarat-syarat yang telah ditetapkan oleh jabatan. Kesilapan

manusia (human error) dalam memasukkan data ke dalam PDUK harus dielakkan

dari peringkat awal lagi.

78

Penyenggaraan data PDUK harus dilakukan secara berterusan untuk

membetulkan dan membersihkan data dari sebarang kesilapan. Sehubungan dengan

itu, data berdigit yang telah dibuat migrasi dari sistem Mini-CALS hendaklah

disemak semula agar tidak berlaku kehilangan feature dalam proses migrasi data

tersebut.

Proses kemaskinian (updating) data ke dalam PDUK mewujudkan masalah

kehilangan garisan sempadan apabila lot bersebelahan dibuat pecah sempadan

kepada beberapa lot. Ini disebabkan oleh model penawanan data kedalam PDUK

adalah berbentuk poligon iaitu mengikut pelan akui masing-masing lot. Keadaan ini

menyebabkan sempadan bersama lot yang telah diukur melalui PA yang berlainan

mempunyai nilai bering dan jarak berlainan dan nilai set koordinat bagi tanda

sempadan juga turut berbeza. Pada umumnya, perbezaan di antara nilai koordinat

jilid kiraan (disimpan sebagai data atribut) dan nilai koordinat sistem sebahagian

besarnya iaitu 92% berada dalam had kurang dari 0.5 meter. Tanda-tanda sempadan

yang dibekalkan dengan nilai koordinat ’00’ hendaklah dimasukkan semula dengan

koordinat lot tanda sempadan dari JK untuk tujuan semakan dengan koordinat

sistem.

Mewujudkan lapisan GLMS di bawah sistem peningkatan SPDK dan lain-

lain modul merupakan langkah yang baik untuk memasukkan butir dan lapisan-

lapisan baru telah meningkatkan fungsi-fungsi yang sedia ada di samping

meningkatkan lagi aplikasi semasa untuk membolehkan pengintegrasian sistem dapat

dilaksanakan dengan mudah.

BAB 5

SISTEM PENDAFTARAN TANAH BERKOMPUTER

5.1 Pendahuluan

Pentadbiran Tanah di Semenanjung Malaysia adalah berdasarkan Sistem

Torrens yang menjadi asas kepada Kanun Tanah Negara. Sistem Torrens adalah satu

sistem yang dapat memberi jaminan dan memudahkan proses urusan tanah. Hak

milik yang dikeluarkan menerusi sistem ini adalah bukti muktamad dalam

memperihalkan tuan punya tanah tanpa disangkal.

Secara amnya pentadbiran tanah adalah terbahagi kepada dua peringkat

bidang kuasa iaitu Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Perkara 74

Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan bahawa tanah adalah suatu perkara di

bawah bidang kuasa Kerajaan Negeri. Namun begitu, bagi maksud untuk

menentukan persamaan undang-undang dan dasar, Parlimen diberi kuasa di bawah

Perkara 76(4) Perlembagaan Persekutuan Malaysia untuk membuat undang-undang

atau membuat pindaan ke atas undang-undang berkaitan dengan persetujuan Dewan

Undangan Negeri.

Pada masa kajian ini dibuat, mengikut laporan Bahagian Sistem Maklumat

Kemeterian Sumber Asli dan Alam Sekitar terdapat sebanyak 4,180,061 lot tanah

telah diberi hak milik kekal di seluruh negeri Semenanjung Malaysia . Dokumen-

dokumen hak milik ini disimpan dalam bilik kebal setelah didaftarkan ke dalam -

buku daftar tanah di Pejabat-pejabat Tanah Daerah dan Pejabat-pejabat Tanah dan

Galian Negeri . Pecahan kepada bilangan hak milik mengikut negeri adalah seperti

ditunjukkan dalam Jadual 5.1

80

Jadual 5.1 Bilangan Hak Milik Kekal Di Negeri-Negeri Semenanjung Malaysia (Bahagian Sistem Maklumat Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar)

Bil

Negeri

Bilangan Hak Milik

1 Perlis 60 000

2 Kedah 482 143

3 Pulau Pinang 160 637

4 Perak 593 000

5 Selangor 529 460

6 Wilayah Persekutuan 150 000

7 Negeri Sembilan 230 000

8 Melaka 176 621

9 Johor 750 000

10 Pahang 263 000

11 Terengganu 295 200

12 Kelantan 490 000

Jumlah

4 180 061

Dalam bab ini , di samping memahami sistem SPTB dan mendokumentasikan

sistem tersebut, juga dibincangkan aspek–aspek yang terlibat dalam proses

pendaftaran dan urusniaga-urusniaga tanah yang menghasilkan pangkalan data

SPTB. Pangkalan Data SPTB mengandungi maklumat-maklumat tanah dan urusan-

urusan berkaitan tanah yang merupakan komponen kepada data kadaster sepertimana

dibincangkan dalam Bab 2. Dalam bab ini, turut dikaji jenis-jenis set data tersebut

dan proses bagaimana data tersebut dikumpulkan, dikemaskini, disimpan dan

diuruskan dalam pangkalan data SPTB. Pengetahuan mengenai pelaksanaan SPTB

adalah penting kerana ia akan membantu untuk mewujudkan model konseptual

pengintegrasian PDUK dan SPTB yang akan dibicangkan nanti dalam Bab 6.

81

5.2 Pendaftaran Tanah

Tujuan utama pendaftaran tanah adalah untuk memberi perlindungan undang-

undang bagi menjamin hak-hak pemilik dan pihak berkepentingan ke atas sesuatu

tanah milik di bawah kuatkuasa Kanun Tanah Negara. Berdasarkan prinsip hak

milik tanah tidak boleh disangkal dan sebarang urusan mengenai tanah milik

mestilah didaftarkan mengikut peraturan dan undang-undang Kanun Tanah Negara

atau mana-mana undang-undang yang telah gunapakai sebelum pelaksanaan Kanun

Tanah Negara 1965 (Akta 56/1965).

Urusan pendaftaran tanah dalam proses pengkomputeran sepertimana

diperuntukkan di dalam Jadual Ke 14 seksyen 5A Akta Kanun Tanah Negara 1965.

Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer (SPTB) menggantikan Sistem Pendaftaran

Tanah yang dikendalikan secara manual sebelum ini dan pendaftaran secara manual

dijalankan dalam kes-kes tertentu sahaja. Mengikut seksyen 8 (1), Jadual Ke 14

KTN 1965, adalah menjadi tanggung jawab Pendaftar Hak Milik untuk menukarkan

semua dokumen hak milik daftaran ditukarkan kepada dokumen hak milik

komputer dengan tandatangan dan dimeteraikan oleh pendaftar hak milik. Namun

demikian, dokumen-dokumen hak milik keluaran yang lama berhubung kait dengan

hak milik daftar bentuk komputer tersebut terus kekal menjadi dokumen yang sah

sehingga tuan punya tanah memohon kepada dokumen hak milik keluaran komputer

yang baru.

5.3 Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer

SPTB dilaksanakan bagi mempercepatkan pendaftaran hak milik dan urusan

tanah milik di pejabat-pejabat tanah. Selain itu, ia turut bertujuan bagi mewujudkan

pangkalan data tanah bagi kegunaan pengguna-pengguna Sistem Maklumat Tanah.

Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer dilaksanakan mulai 1 Januari 1992 di negeri

-negeri Semenanjung Malaysia berdasarkan kepada pindaan kepada undang-undang

Kanun Tanah Negara (KTN 1965) Jadual ke 14 seksyen 5A.

82

5.3.1 Latar Belakang

Di bawah Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (sebelumnya dikenali

sebagai Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi), Pejabat Tanah dan Galian

serta Pejabat Tanah dan Daerah di setiap negeri telah mengambil inisiatif untuk

melaksanakan Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer. Sistem Pendaftaran Tanah

Berkomputer(SPTB) merupakan satu sistem yang diwujudkan bertujuan untuk

memodenkan kaedah pendaftaran hak milik dan urusniaga tanah di samping

mengatasi masalah tunggakan dalam proses penukaran surat hak milik sementara

kepada surat hak milik kekal. Selain dari itu, ia bertujuan untuk menjadikan prosedur

pendaftaran dan urusniaga tanah lebih kos efektif. Sistem ini berfungsi berasaskan

kepada penggunaan teknologi komputer terkini tanpa mengabaikan aspek-aspek

keselamatan.

Pada 23 September 1987, Kabinet telah meluluskan penubuhan satu

Jawatankuasa Perlaksanaan untuk mewujudkan satu pendaftaran tanah moden

dengan menggunakan teknologi komputer. Kajian kemungkinan telah dijalankan

oleh pakar perunding dari Sweden, dimana laporannya telah dikemukakan

laporannya kepada kabinet pada bulan Julai 1988. Setelah mendapat persetujuan

Majlis Tanah Negara (MTN), satu perjanjian di antara Kerajaan Malaysia dan

Sweden telah dimeterai pada bulan Mei 1990 untuk menubuhkan satu pasukan projek

perintis SPTB. Pejabat Tanah Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur telah dipilih

menjadi projek perintis penubuhan SPTB dan diwartakan pada 1 April 1995.

Penggubalan Jadual 14 Kanun Tanah Negara (KTN)1965 dan pindaan

Seksyen 5A dan 5B telah diwartakan pada Januari 1992 untuk memasukkan elemen-

elemen pelaksanaan teknologi maklumat dan peruntukan pelaksanaan SPTB dalam

pentadbiran tanah. SPTB dilaksanakan di semua negeri-negeri di Semenanjung

Malaysia secara berperingkat-peringkat menggunakan aplikasi yang telah

dibangunkan di Pejabat Tanah dan Galian Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur.

Sistem ini dilaksanakan dalam dua fasa iaitu negeri-negeri Perlis, Kedah,

Terengganu dan Pahang dalam fasa pertama pada tahun 1998 manakala negeri-negeri

Pulau Pinang, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Melaka, Johor dan Kelantan dalam

fasa kedua dimulakan pada 2001.

83

5.4 Ciri-Ciri Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer

SPTB adalah satu sistem “online” komputer mini yang beroperasi di dalam

persekitaran sistem terbuka UNIX. Pengguna utama sistem ini adalah Pejabat

Pendaftar Hak Milik Tanah Negeri dan Pejabat Tanah Daerah di negeri-negeri

Semenanjung Malaysia termasuk Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur.

Capaian maklumat dengan menggunakan terminal komputer boleh dilakukan

di semua Pejabat Tanah dalan negeri yang berkenaan sahaja. Walau bagaimanapun

segala urusniaga tanah milik hendaklah dilakukan di pejabat, di mana hak milik

tanah berkenan didaftarkan. Pendaftar Hak Milik hanya boleh melaksanakan

urusniaga terhadap tanah milik yang terletak di bawah bidang kuasanya sahaja.

Urusan transaksi hak milik tanah dilaksanakan dengan menggunakan terminal

komputer-komputer peribadi yang disambung kepada pemproses. Di akhir transaksi,

Dokumen Hak Milik Daftar Komputer (DHDK) dicetak untuk simpanan di Pejabat

Pendaftar dan Dokumen Hak milik Keluaran Komputer (DHKK) dicetak untuk

diberi kepada tuan punya tanah yang membuat permohonan.

Maklumat yang terkandung di dalam pangkalan data SPTB boleh dicapai

oleh pengguna-pengguna dengan menggunakan terminal komputer peribadi yang

disambung secara terus kepada pemproses di Pejabat Pendaftar atau menerusi data

line kepada pengguna luar secara remote. Sumber maklumat bagi sistem adalah dari

data dokumen hak milik Pejabat Pendaftar dan Pejabat Tanah di mana pelan tanah

yang berkenaan diperolehi dari Jabatan Ukur dan Pemetaan (JUPEM) negeri

berkenaan. SPTB membekalkan maklumat-maklumat tanah kepada agensi-agensi

kerajaan dan pihak swasta atas permintaan dengan dikenakan bayaran yang

ditetapkan.

84

5.5 Kandungan Maklumat

Maklumat yang terkandung di dalam pangkalan data SPTB adalah berasaskan

rekod-rekod yang tersimpan di dalam daftar hak milik tanah dan fail-fail berkaitan

tanah. Daftar hak milik tanah ini mengandungi butir-butir mengenai pengenalan

tanah, syarat pemilikan, rekod pemilikan, pihak-pihak berkepentingan dan maklumat

urusan yang telah dilakukan ke atas tanah berkenaan. Bagi setiap rekod hak milik,

pangkalan data SPTB mengandungi maklumat maklumat seperti yang ditunjukkan

dalam Jadual 5.2 berikut :

Jadual 5.2 Kandungan Maklumat Dalam SPTB

Bil.

Maklumat

SPTB

Keterangan Mengenai Maklumat

1. Pangkalan Data Hak Milik

• Data jenis hak milik tanah, nombor hak milik, lokasi tanah iaitu Negeri, Daerah, Bandar / Pekan /Mukim, jenis kegunaan tanah, jenis pemilikan dan tempoh pemilikan.

2. Pengenalan

Tanah • Data nombor lot, keluasan, nombor syit

piawai dan nombor pelan akui

3. Syarat-Syarat Pemilikan

• Syarat Nyata dan Sekatan Kepentingan.

4. Rekod Pemilikan

• Nama pemilik, nombor kad pengenalan, kewarganegaraan dan alamat.

• Tarikh berimilik pertama, lain-lain urusan tanah

5. Pihak

Kepentingan • Mengandungi maklumat jenis kepentingan,

nama pihak berkepentingan, nombor kad pengenalan, kewarganegaraan dan alamat.

6. Pelan Tanah • Borang B1 bagi surat hak milik kekal

• Borang B2 bagi surat hak milik sementara

7. Cukai Tanah • Kadar Cukai tahunan

8. Urusan Tanah • Pindah milik,tukar syarat,pecah sempadan, pecah bahagian,memorial, surat kuasa wakil, perserahan, pengambilan, gadaian, pajakan, isemen dan lain-lain urusniaga berdaftar.

85

Sebelum pelaksanaan SPTB, pelan tanah yang menunjukkan lot tanah yang

didaftarkan dalam dokumen hak milik tersebut dilekatkan pada dokumen hak milik

dalam borang 5D. Setelah pelaksanaan SPTB, pelan tanah tidak dilekatkan dalam

dokumen hak milik sama ada daftaran atau keluaran tetapi ia ditunjukkan dalam

borang B1 bagi hak milik kekal dan borang B2 bagi hak milik sementara. Borang B1

atau B2 disediakan sekali semasa ditukar ganti hak milik atau pendaftaran baru hak

milik atau bagi tujuan pendaftaran hak milik sambungan. Borang B1 atau B2

hendaklah ditandatangani dan dimeterai oleh pendaftaran atau pentadbir tanah

berkenaan. Jika berlaku urusan pertukaran pindah milik, pemilik tanah asal perlu

menyerahkan borang B1 atau B2 berkenaan kepada pendaftar hak milik untuk untuk

disertakan sebagai lampiran kepada dokumen hakmilk yang baru didaftarkan secara

komputer dengan menggunakan sistem SPTB.

5.6 Hasil Pengeluaran Sistem SPTB

SPTB mengeluarkan beberapa jenis output sama ada secara “direct online” di

pejabat tanah atau secara “remote on-line” di luar, dengan menggunakan terminal

komputer peribadi dan alat pencetak. Dokumen rasmi yang dapat dikeluarkan ialah

Dokumen Hak Milik Daftar Komputer (DHDK), Dokumen Hak Milik Keluaran

Komputer (DHKK), Sijil Carian, Dokumen Verifikasi dan maklumat-maklumat

rujukan tanah yang lain.

5.6.1 Dokumen Hak Milik Daftar Komputer (DHDK)

Mengandungi segala maklumat mengenai pengenalan hak milik, pengenalan

tanah, pemilik, pihak berkepentingan, urusan yang telah didaftarkan dan segala

sekatan dan larangan yang telah dimasukkan seperti kaveat. Dokumen ini disimpan

dalam bilik kebal di Pejabat Pendaftar atau di Pejabat Tanah berkenaan.

86

5.6.2 Dokumen Hak Milik Keluaran Komputer (DHKK)

Mengandungi maklumat seperti DHDK tetapi dokumen ini dikeluarkan

kepada tuan punya yang didaftarkan namanya dalam dokumen ini. Apabila berlaku

sebarang urusan ke atas tanah dokumen tersebut perlu diserahkan kepada sama ada

Pentadbir Tanah Daerah atau kepada Pendaftar Hak Milik tanah berkenaan.

5.6.3 Sijil Carian

Mengandungi maklumat yang masih berkuatkuasa mengenai pengenalan hak

milik tanah, pemilik, pihak berkepentingan, urusan termasuk larangan yang terdapat

pada dokumen hak milik tersebut. Bayaran carian adalah mengikut kadar yang

ditetapkan oleh pejabat tanah di bawah pihak berkuasa negeri berkenaan.

5.6.4 Dokumen Verifikasi

Dokumen verifikasi adalah untuk mendapatkan atau menyemak mengenai

sesuatu rekod urusan dan perubahan isi kandungan yang terkini. Maklumat yang

lain yang boleh dihasilkan mengikut keperluan atas permintaan seperti berikut:

a) Maklumat bagi satu rekod

b) Senarai mengikut kriteria yang ditentukan

c) Laporan-laporan tertentu

d) Satu set maklumat untuk kegunaan pengguna sendiri

87

5.7 Proses Pendaftaran Tanah

Pemohon yang hendak membuat urusan pindah milik tanah harus mengisi

Borang 14A dan membuat perserahan di Pejabat Pendaftar atau Pejabat Tanah

bersama borang-borang lain yang berkenaan. Maklumat tanah, butir-butir pemilikan

dan segala urusan berkaitan dengan tanah disimpan dalam pangkalan data SPTB.

Permohonan pembetulan dan pindaan kepada data SPTB hendaklah dikemukakan

kepada Pendaftar Hak Milik. Pembetulan dan Pindaan ke atas data SPTB hanya

boleh dilakukan setelah mendapat kelulusan daripada Pendaftar Hak Milik.

Kerja harian di pejabat, dijalankan secara online, melalui dialog di antara

pendaftar atau kerani dan komputer. Kerani memasukkan jenis urusan yang dipohon,

contohnya pindahmilik tanah, nama dan alamat penyerah, pengenalan hak milik

terlibat, nombor suratkuasa wakil, surat kebenaran dan surat amanah jika berkenaan.

Kerani juga menandakan dalam komputer dokumen-dokumen yang disertakan

sebagai bukti perserahan.

SPTB memberi tarikh, masa dan nombor perserahan yang dijana dari sistem

bagi setiap urusan tersebut. Sistem juga membuat kiraan bagi jumlah yang perlu

dibayar dan mencetak resit bagi setiap urusan yang melibatkan bayaran. Maklumat

ini dihantar ke komputer dan beberapa semakan dijalankan untuk mengesahkan

penjual tanah itu adalah pemilik yang sah. Sebarang ketidaksamaan yang

ditunjukkan di skrin komputer perlu disemak dan dibuat pembetulan jika perlu dibuat

sebelum urusan berkenaan dapat diproses selanjutnya. Lain-lain mesej yang

berkaitan juga dipamerkan dalam komputer. Contohnya untuk mengenalpasti sama

ada terdapat sekatan atau kaveat ke atas tanah yang mungkin menghalang pindah

milik itu dari berlaku. Tanah pertanian yang kurang dari satu ekar tidak boleh

dipindah milik kepada lebih daripada seorang. Sistem membantu dalam

mencadangkan keputusan dengan memberi sebab jika sesuatu urusan itu perlu

ditolak atau digantung. Cadangan ini jika diterima boleh dibaiki oleh kerani

Pendaftaran Hak Milik.

Selepas urusan diproses oleh kerani pendaftaran, ianya akan dimajukan untuk

keputusan Pendaftar. Sistem juga membantu dalam proses ini dengan memberi

88

status berkenaan tanah yang hendak dipindah milik itu dan amaran berkenaan

sekatan jika ada seolah-olah befungsi sebagai satu sistem membuat keputusan

(Decision Support System, DSS). Apabila Pendaftar berpuas hati yang sesuatu

urusan itu boleh didaftarkan, beliau akan mendaftarkan urusan tersebut dalam SPTB.

Sistem seterusnya akan mengemaskinikan pangkalan data SPTB bagi memasukkan

urusan tersebut. Dua dokumen hak milik akan dicetak mengandungi nama dan

alamat pemilik baru, satu untuk dikeluarkan kepada pemohon dan satu lagi untuk di

simpan dalam pejabat.

Jika pendaftar membuat keputusan untuk menolak atau menggantung urusan

tersebut, dokumen hak milik baru tidak akan dicetak. Dokumen-dokumen yang

disertakan semasa permohonan akan dikembalikan kepada pemohon.

5.8 Dokumen Hak Milik Cetakan Komputer

Dalam SPTB, Dokumen Hak Milik Daftar (DHD) digantikan dengan

Dokumen Hak Milik Daftar Cetakan Komputer (DHDK). Proses tukarganti hak

milik hendaklah dilaksanakan bagi hak milik sedia ada yang didaftarkan di pejabat

tanah atau pejabat pendaftar berkenaan. Setiap kali berlaku urusan pindahmilik,

maka DHDK versi baru dicetak dan DHDK versi lama akan dimusnahkan.

Manakala Dokumen Hak Milik Keluaran lama digantikan dengan Dokumen Hak

Milik Keluaran Komputer (DHKK). Proses penukaran DHKK tidak dibuat serentak

dengan DHDK, hanya dibuat apabila berlaku urusniaga tanah yang melibatkan

Dokumen Hak milik Keluaran tersebut. Namun demikain, tuan tanah digalakan

untuk membuat permohonan secara suka rela untuk menggantikan Dokumen Hak

Milik lama kepada yang baru. Jadual 5.3 menunjukkan jenis pegangan hak milk dan

borang-borang berkaitan.

89

Jadual 5.3 Penukaran Borang Dokumen Hak Milik Manual Kepada SPTB (KTN 1965)

Pegangan Hak Milik

DHD dan DHK

(Manual)

DHDK dan DHKK

(SPTB)

Hak Milik Pejabat

Pendaftaran

1.)Geran Negeri

2.)Pajakan Negeri

3.)Hak milik Sementara

Borang 5B KTN

Borang 5C KTN

Borang 11A KTN

Borang 5BK KTN + B1

Borang 5CK KTN + B1

Borang 11AK KTN + B2

Hak Milik Pejabat Tanah

1.)Geran Mukim

2.)Pajakan Mukim

3.)Hak milik Sementara

Borang 5D KTN

Borang 5E KTN

Borang 11B KTN

Borang 5DK KTN

Borang 5EK KTN

Borang 11BK KTN + B2

5.9 Struktur Teknikal

Projek perintis Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer dibangunkan

menggunakan sistem komputer HP9000/847S dalam persekitaran sistem terbuka

Unix. Pangkalan data jenis Oracle relational database digunakan bagi pengendalian

data. Rajah 5.1 menunjukkan konfigurasi SPTB secara umum.

90

Rajah 5.1: Konfigurasi SPTB

Sistem Komputer Di Kementerian

(Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar)

Sistem Komputer Di Peringkat Negeri Pejabat Pengarah Tanah dan Galian

Sistem Komputer Di Peringkat Negeri Pejabat Pengarah Tanah dan Galian

Sistem Komputer Di Peringkat Negeri Pejabat Pengarah Tanah dan Galian

Sistem Komputer Peringkat Daerah

Sistem Komputer Peringkat Daerah

Sistem Komputer Peringkat Daerah

91

5.10 Pangkalan Data SPTB

Pangkalan data jenis ‘relational’, Oracle digunakan bagi mengendalikan data.

Projek perintis di Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur hanya meliputi satu daerah,

oleh itu tidak terdapat komunikasi di antara pejabat-pejabat tanah. Bagi negeri-

negeri lain Pejabat Tanah Daerah disambung ke Pejabat Pengarah Tanah dan Galian

Negeri dan dari negeri ke Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar. Terdapat

beberapa jadual dalam pangkalan data SPTB bagi menampung data hak milik,

pemilikan dan segala urusan berkaitan dengan tanah yang wujud dalam skop Unit

Pendaftaran.

5.11 Carian Dokumen

Sekiranya sesuatu dokumen hak milik itu telah ditukargantikan ke dalam

bentuk hak milik komputer, maklumat hak milik berkenaan boleh dikeluarkan

dengan segera sekiranya permohonan carian yang lengkap mengenainya

dikemukakan, berbanding dengan beberapa hari atau bulan yang diperlukan untuk

membuat carian secara manual jika dibanding dengan carian dibuat dengan sistem

SPTB. Di antara dokumen yang boleh dimohon bagi tujuan carian ialah Sijil Carian

Rasmi dan Sijil Carian Persendirian hak milik. Catatan Rekod Perserahan bagi

sesuatu hak milik boleh juga diperolehi bagi urusan-urusan terhadap hak milik

berkenaan di mana rekod perserahan diberi semenjak 15 April 1994 iaitu mulai

tarikh penguatkusaan sistem SPTB.

5.11.1 Carian Persendirian

Mengikut amalan kerja sistem manual, pemohon menyerahkan permohonan

carian persendirian di kaunter. Kakitangan pendaftaran akan mencari Buku Daftar

yang mengandungi hak milik berkaitan. Sekiranya Buku Daftar berkenaan masih

92

digunakan oleh pemohon lain atau digunakan oleh pendaftar maka pemohon akan

dinasihatkan untuk datang pada hari lain yang akan diberitahu kemudian kelak.

Walaubagaimanapun, jika Buku Daftar berkenaan tidak digunakan oleh mana-mana

pihak maka pemohon berkenaan akan dipanggil untuk membuat bayaran. Pemohon

akan membuat carian persendirian di bilik carian yang disediakan dengan dibantu

oleh kerani carian yang membuat catatan mengenai carian tersebut.

Mengikut amalan kerja SPTB, apabila permohonan dikemukakan di kaunter,

pemohon dikehendaki membuat bayaran terus yang tetapkan mengikut kadar negeri.

Nombor carian akan diberi kepada pemohon untuk dimasukkan ke terminal yang

disediakan di bilik carian. Terminal komputer akan memaparkan butir-butir hak

milik berkenaan untuk pelanggan membuat carian. Sebagai pilihan, pemohon boleh

mendapatkan cetakan kepada butir-butir hakmilk yang berkenaan.

Perkhidmatan carian persendirian ini akan dipertingkatkan kepada bentuk

“remote search” iaitu dengan menggunakan talian data yang disambung terus dari

pejabat tanah ke pejabat pelanggan. Apabila SPTB dilaksanakan dan dilengkapkan

di seluruh Pejabat Tanah di Semenanjung Malaysia. Pengguna boleh mendapat

maklumat hak milik dari pejabat masing-masing melalui internet. Tetapi kemudahan

ini belum lagi dilaksanakan disebabkan oleh aspek-aspek keselamatan dan

perundangan yang ketat dan memerlukan kajian kesesuaian selanjutnya.

5.11.2 Carian Rasmi

Dalam sistem manual, permohonan carian rasmi diserahkan di kaunter dan

terus membuat bayaran yang ditetapkan. Pemohon akan diberitahu untuk mengambil

Sijil Carian Rasmi dalam tempoh yang ditetapkan. Kakitangan pendaftaran akan

menaip butir-butir hak milik yang berkenaan ke dalam borang Sijil Carian Rasmi.

Sijil Carian Rasmi dan Buku Daftar akan diserahkan kepada pendaftar untuk

pengesahan dan ditanda tangan. Sijil Carian Rasmi diserahkan kepada pemohon

mengikut tempoh yang ditetapkan. Proses ini adalah melambatkan dan kadang kala

mengambil masa berbulan-bulan bergantung kepada kes carian tersebut

93

Bagi carian rasmi mengikut SPTB apabila permohonan dibuat di kaunter dan

bayaran telah diterima maka kerani kaunter carian akan terus mencetak butir-butir

hak milik yang dikehendaki. Sijil Carian Rasmi yang telah dicetak tersebut akan

diserahkan kepada Pendaftar untuk pengesahan. Pendaftar akan menyemak Sijil

Carian Rasmi tersebut dengan komputer. Siji Carian Rasmi akan diserahkan kepada

pemohon selepas ditandatangani oleh Pendaftar.

5.12 Penukaran Hak Milik Manual Kepada Bentuk Hak Milik Komputer

Di Pejabat Tanah dan Daerah dan di Pejabat Pengarah Tanah dan Galian

terdapat dua keadaan di mana sesuatu hak milik berbentuk manual ditukarkan

(convertion of title) ke dalam bentuk hak milik komputer. Keadaan pertama adalah

dengan membuat penukaran sekiranya terdapat sebarang urusan pendaftaran terhadap

hak milik berkenaan. Keadaan kedua ialah dengan memilih hak milik-hak milik

untuk ditukarkan secara berkelompok tanpa ada sebarang urusan kemasukan terlebih

dahulu.

Apabila dikenalpasti hak milik yang hendak dibuat penukarannya ke dalam

bentuk hak milik komputer, maklumat hak milik berkenaan yang telah dikutip ke

dalam pangkalan data dicetak dalam bentuk deraf dokumen hak milik daftar

komputer (DHDK versi ‘0’). Semakan dibuat dengan membuat perbandingan

dengan DHDK tersebut dengan hak milik daftar manual yang asal. Sekiranya

terdapat sebarang kesilapan, kerja-kerja kemaskini dan pembetulan dibuat pada

pangkalan data terhadap hak milik berkenaan. Setelah dikemaskini, borang-borang

B1 atau B2 dicetak bagi menampalkan pelan hak milik berkenaan. Borang B1

seperti dalam Lampiran 'F' disediakan untuk hak milik kekal manakala Borang B2

seperti dalam Lampiran 'G' disediakan bagi hak milik sementara.

Pendaftar akan menyemak deraf DHDK yang telah dikemaskini dan

dibandingkan dengan dokumen hak milik daftar asal. Sekiranya maklumat didapati

tepat dan kemaskini, Pendaftar menukar ganti hak milik berkenaan dari bentuk hak

94

milik manual kepada dokumen hak milik daftar komputer (DHDK versi ‘1’). Pada

masa yang sama catatan dibuat pada dokumen hak milik daftar manual bahawa

tukarganti hak milik telah dibuat terhadap hak milik berkenaan. Dengan itu, DHDK

akan menjadi dokumen yang sah yang diberi kuasa mengikut undang-undang Kanun

Tanah Negara.

5.13 Pendaftaran Urusniaga Dan Bukan Urusniaga

Bagi perserahan urusan urusniaga dan bukan urusniaga, sekiranya hak milik

berkenaan telah ditukar gantikan ke dalam bentuk hak milik komputer, proses

pendaftaran dijangkakan dapat diselesaikan dalam tempoh satu hingga dua hari

sahaja, berbanding dengan tempoh berminggu-minggu ketika urusan pendaftaran

dibuat secara manual.

5.14 Kegunaan Data SPTB

Maklumat-maklumat set data SPTB boleh digunakan untuk tujuan seperti

berikut:

i) Mendapatkan butir-butir hak milik tanah untuk tujuan jual beli,

mendapatkan pinjaman bank dan pinjaman perumahan kerajaan.

ii) Membuat perancangan bagi pengambilan tanah untuk projek-projek

pembangunan kerajaan.

iii) Membuat perancangan bagi pembelian tanah untuk projek-projek

pembangunan swasta.

iv) Membuat perancangan pembangunan tanah atau kawasan.

v) Membuat perancangan untuk penyediaan infrastruktur.

vi) Membuat perancangan untuk tanaman semula

vii) Membuat penganalisisan pemilikan tanah untuk tujuan perancangan

secara makro atau mikro.

95

5.15 Rumusan

Aplikasi SPTB yang telah dibangunkan di pejabat PTD dan PTG adalah

sebahagian daripada rancangan Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar untuk

mempercepatkan pendaftaran hak milik dan urusniaga tanah lebih kos efektif.

Namun demikian, Pangkalan data SPTB yang lengkap serta kemaskini adalah

penting untuk mewujudkan Sistem Maklumat Tanah Negeri dan seterusnya Sistem

Maklumat Tanah Kebangsaan di masa hadapan. Oleh sebab itu, sumber kutipan

data dan format penyimpanan data SPTB harus memenuhi kehendak piawaian

pengguna LIS. Sehubungan dengan itu, data SPTB hendaklah dipastikan ianya

sentiasa lengkap, tepat dan kemaskini.

Mewujudkan proses carian dokumen hak milik tanah secara digital adalah

satu langkah baik. Namun demikian, penggunaannya hanya boleh dilaksanakan di

kaunter Pejabat Tanah atau PTG sahaja. Dengan kemudahan teknologi Internet

semasa, perkhidmatan proses carian dokumen hak milik tanah seharusnya boleh

dibekalkan kepada pelanggan secara online dengan menggunakan aplikasi wab.

Data-data maklumat tanah SPTB berdigit ini mempunyai keupayan tinggi

digunakan dalam maklumat geografi yang melibatkan spatial analisis bagi

meningkatkan lagi pengurusan dan pentadbiran tanah serta pengurusan alam sekitar.

Untuk menambahkan nilai ke atas data SPTB adalah baik diwujudkan satu

mekanisme untuk mengintegrasikan data SPTB dengan data PDUK dimana dapat

dimanfaatkan kegunaannya di antara jabatan kerajaan malah memberi sumbangan

kepada agensi-agensi lain yang menggunakan data kadaster dalam aplikasi GIS.

BAB 6

ISU-ISU PENGINTEGRASIAN PDUK DAN SPTB

6.1 Pendahuluan

Pengintegrasian data kedua-dua sistem ini elemen penting untuk mewujudkan

Sistem Maklumat Tanah diperingkat daerah dan seterusnya di peringkat negeri.

Walaupun kedua-dua sistem ini berfungsi secara stand-alone di bawah agensi

berlainan namun dengan adanya kemudahan Teknologi Maklumat dan Komunikasi

(ICT) seperti aplikasi GIS, aplikasi berasaskan Web, Internet dan kemudahan

infrastruktur networking yang sedia wujud memungkinkan maklumat ini boleh

dicapai dan dapat diwujudkan pengintegrasian antara kedua-dua sistem ini secara

elektronik. Persoalan sekarang ialah bagaimana mekanisme pengintegrasian

tersebut dapat dirangka secara konseptual yang melibatkan Jabatan Ukur dan

Pemetaan Negeri, Pejabat Tanah Derah (PTD) dan Pejabat Tanah dan Galian (PTG)?

Dalam pengintegrasian antara PDUK dan SPTB, teknologi merupakan salah

satu ciri terpenting untuk membentukkan model konseptual ini namun beberapa

perkara lain yang terdapat dalam amalan di antara kedua-dua agensi ini akan

dibicangkan. Sehubungan dengan itu adalah wajar difikirkan koordinasi dan

kerjasama yang perlu ditingkatkan antara kedua-dua agensi tanah dan ukur ini yang

merupakan pemain utama dalam rangka kerja kadaster di Semenanjung Malaysia.

Pembangunan model konseptual pengintegrasian antara kedua-dua sistem dengan

mengambilkira aliran kerja yang melibatkan hubungan di antara kedua-dua agensi

berkenaan dalam konteks perkongsian pangkalan data. Apabila disebut pangkalan

data perkara yang perlu ditimbangkan ialah kandungan data, format data dan struktur

pangkalan data yang berorintasikan konsep GIS terbuka. Dalam hal ini, kedua-dua

97

sistem berasaskan kepada aplikasi GIS dan berlatarkan kepada pangkalan data oracle

di mana PDUK mengandungi maklumat spatial manakala SPTB mengandungi

maklumat atribut lot tanah. Oleh sebab itu, adalah dijangkakan bahawa

pengintegrasian kedua-dua pangkalan data tidak akan menghadapi banyak masalah

dengan meggunakan aplikasi RDBMS teknologi semasa. Apa yang perlu diberi

perhatian ialah bagaimana aktiviti-aktiviti penyenggaraan pangkalan data kedua-dua

sistem ini boleh mewujudkan satu hubungan maklumat di antara kedua-dua agensi

ini untuk memperbaiki pengurusan data kadaster secara optimum dan lebih efisien

sama ada di JUPEM mahu pun di PTD dan di PTG. Sehubungan dengan ini,

beberapa isu yang berkaitan dengan pengintegrasian wajar dibincangkan sebelum

mengenalpasti dan menetapkan ciri-ciri dan atribut model tersebut. Bab ini

menerangkan tentang isu-isu dan elemen-elemen pengintegrasian serta

membincangkan hasil kajian iaitu Model Konseptual Pengintegrasian PDUK dan

SPTB.

6.2 Isu-Isu Pengintegrasian

Pengintegrasian Pangkalan adalah berdasarkan kepada sumber-sumber yang

sedia wujud di antara ketiga-tiga agensi PTD, PTG dan JUPEM negeri dalam bentuk

digital dokumen hak milik dan maklumat-maklumat berkaitan parsel lot dapat

diuruskan lebih berkesan serta mengelakkan pertindihan dalam pengurusan data.

Sehubungan dengan itu beberapa isu di bincangkan dalam sub seksyen selanjutnya.

6.2.1 Ketiadaan Mekanisme Perkongsian Data Antara Organisasi

Data SPTB ditawan dan uruskan oleh agensi kerajan negeri manakala data

PDUK ditawan dan diuruskan oleh agensi persekutuan. Walaupun kedua-dua data

set ini merujuk kepada lot parsel namun tidak terdapat kordinasi dan mekanisme

yang terancang dalam proses kutipan data di mana pengunaan dan pengurusan data

yang lengkap saling bergantung satu sama lain. Tiada terdapat satu mekanisme di

98

mana agensi kerajaan negeri dan agensi pusat menetapkan garis panduan untuk

berkongsi data berdigit.

Maklumat pangkalan data SPTB boleh dicapai melalui terminal komputer

yang telah dipasang di pejabat-pejabat PTD dan di PTG. Maklumat yang terkandung

dalam pangkalan data adalah maklumat dokumen hak milik yang berkaitan yang

didaftarkan di pejabat-pejabat tanah dan pejabat PTG berkenaan sahaja. Ini

bermakna proses pendaftaran hak milik tanah dan pendaftaran urusniaga tanah dan

lain-lain urusan tanah berkaitan hanya boleh dilakukan di PTD atau di PTG di mana

dokuman hak milik tersebut didaftarkan. Geran dan Pajakan Negeri didaftarkan di

pejabat pendaftar hak milik manakala Geran Mukim dan Pajakan Mukim didaftarkan

di PTD berkenaan. Walaupun terdapat jaringan network online sesama PTD dan

PTG namun ia terhad kepada tujuan pemantauan dan pencapaian maklumat sahaja.

Hubungan JUPEM negeri, PTG dan PTD merupakan hubungan tiga hala

walaupun di setengah-setengah negeri terdapat PTD mengikut bilangan daerah negeri

dan juga daerah kecil kecuali Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur hanya satu.

Aliran kerja di antara PTD-PTD dan PTG amat penting berhubung dengan

Permintaan Ukur (PU) dan penyediaan Pelan Dokumen Hakmilk (Borang B1). Di

samping itu JUPEM juga bertanggungjawab menyediakan serta mengemaskini syit

lembar piawai untuk kegunaan PTD dan PTG. Sebenarnya JUPEM tidak perlu lagi

buat kerja-kerja pengemaskinian syit lembar kerana wujudnya PDUK sekaligus

menggantikan semua dokumen yang dahulunya disenggara dalam bentuk buku

rekod, dokumen, jilid kiraan dan pelan kadaster dalam bentuk salinan cetak.

Kini hampir kesemua operasi teknikal JUPEM negeri dibuat secara digital

dan PDUK berkemampuan untuk menyalurkan maklumat ukur ke PTD dan PTG

juga secara digital. Kordinasi di antara PTD, PTG dan JUPEM untuk mewujudkan

Centeralised Server atau distributed server di jabatan masing-masing boleh berfungsi

sebagai file transporter dan jambatan kepada penyaluran maklumat digital di antara

SPTB dan PDUK.

99

6.2.2 Kelengkapan PDUK

PDUK mengandungi maklumat lapisan lot ukur (fail-fail sempadan, tanda

sempadan dan lot) manakala lapisan GLMS mengandungi maklumat lot dalam

ukuran kelas tiga, demarkasi, PU atau hak milik sementara, nama jalan, bandar,

kampong dan garisan sambungan. Kesemua lapisan ini tidak menggambarkan

keadaan sebenar di atas muka bumi. Justeru lapisan-lapisan seperti berikut perlu

dimasukkan sebagai lapisan tambahan ke dalam pangkalan data bagi kegunaan

pejabat tanah :

• Lapisan lot Geran dan Geran Mukim

• Lapisan lot Pajakan Negeri dan Pajakan Mukim

• Lapisan lot Sempadan semula jadi

• Lapisan tanah pegangan LPS ( TOL)

Di samping itu, lapisan-lapisan seperti Sempadan Daerah, Mukim , Majlis

Daerah, Sempadan Hutan Simpan, Rizab Tanah Lapang dan lain-lain maklumat

spatial didapati masih tidak ditawan sepenuhnya. Maklumat-maklumat ini adalah

penting untuk pengurusan tanah yang lebih berkesan berdasarkan kepada keadaan

sebenar kegunaan tanah. Maklumat-maklumat tambahan ini sekaligus akan

menambah nilai PDUK.

6.2.3 Penyenggaraan Data Dan Sistem

Penyenggaraan data dan Sistem merupakan satu proses kerja berturusan.

Dalam persekitaran data digital perlu dikemaskini secepat mungkin agar data

sentiasa mencerminkan perubahan yang berlaku ke atas lot melalui pecah sempadan,

pecah bahagian dan pengambilan balik tanah. Kelewatan yang berlaku dalam

kutipan data ukuran di padang, kerja-kerja pemprosesan di pejabat dan proses

penyenggaraan data ke dalam PDUK atau SPTB akan menyebabkan perkongsian

data dan pengintegrasian sistem kurang efektif.

100

6.2.4 Penstrukturan Agensi

Struktur agensi semasa tidak ambil kira unit yang boleh bertanggungjawab

untuk mengendalikan penghantaran dan penerimaan data secara digital dari agensi

lain. Perkakasan, perisian, server dan aplikasi untuk mewujudkan komunikasi antara

PTD, PTG perlu dibangunkan untuk pengintegrasian data SPTB dan PDUK.

Sehubungan dengan itu, struktur agensi yang mengambil bahagian dalam

pengintegrasian perlu diubahsuai dari segi membekalkan infarastruktur jaringan

piawai dan sumber manusia yang terlatih dalam bidang IT serta yang berpengalaman

dalam hal teknikal jabatan.

6.2.5 Isu-Isu Pengoperasian

Isu-isu pengoperasian melibatkan beberapa perkara yang perlu diberi

perhatian. Di antara berkara tersebut yang memerlukan pengubahsuaian dan

penambahbaikan ialah seperti berikut:

• Peraturan dan Prosedur

• Penilaian dan pengesahan data kualiti

• Infrastruktur penstoran data

• Pengarkiban Data

6.3 Elemen-Elemen Pengintegrasian

Elemen-elemen pengintegrasian pangkalan data adalah penting untuk

menentukan perkara-perkara yang dipersetujui oleh kedua-dua pihak meliputi

ketelusan berkongsi data atau pun mewujudkan satu mekanisme yang membolehkan

pemodelan data dan penstrukturan pangkalan data antara agensi memenuhi keperluan

101

kualiti dan integriti data, fleksibiliti dalam mengurus data, tahap pencapaian data

dan penentuan dalam spesifikasi data dan dasar dalam pemilikan serta tahap

keselamatan data berdigit terjamin.

6.3.1 Kualiti Dan Integriti Data

Ketelusan dalam pengesahan kualiti dan integriti data antara pangkalan data

perlu dipertingkatkan melalui mekanisme meta data keterangan mengenai data,

pemilikan, kaedah pengutipan dan tahap ketepatan data. Kualiti data yang tinggi dan

maklumat meta data akan meyakinkan pengguna data untuk menggunakan data

berdigit bagi tujuan tertentu tanpa sebarang keraguan.

6.3.2 Fleksibiliti

Kemudahan untuk menguruskan dan mengendalikan maklumat dari

pangkalan data harus memenuhi fleksibiliti sepeti berikut:

• Mewujukan piawaian dalam aplikasi pangkalan data dan sistem

pengoperasian.

• Mewujudkan kebolehan menambah data melalui pengintegrasian

seamless di antara aplikasi pengurusan pangkalan data untuk tujuan

analisis, pemodelan (modelling) dan pemaparan data.

• Mengubahsuai struktur data yang tidak selari dengan tujuan

pertukaran pengintegrasian data.

102

6.3.3 Kemudahan Pencapaian Data

Kemudahan pencapaian data boleh diwujudkan melalui aplikasi antaramuka

mesra pengguna berasaskan grafik dan teknologi Internet. Pengguna-pengguna yang

diberi kebenaran melalui sistem kawalan pusat yang bertanggungjawab kepada

pemantauan penyenggaraan dan keselamatan data hendaklah dipastikan agar tidak

dicerobohi. Selain dari Internet, VPN (Virtual Private Network) dicadangkan untuk

meningkatkan tahap keselamatan data.

6.3.4 Hak Pemilikan Data Dan Kerahsiaan Data.

Maklumat-maklumat data khususnya dari pangkalan data SPTB seperti

pemilikan tanah, dan status urusniga tanah dan lain-lain maklumat yang di anggap

sulit perlu dijaga agar tidak dapat diakses oleh pengguna yang tidak berwibawa.

Kewujudan data berdigit dalam pangkalan data untuk memudahkan laluan akses

kepada pengguna pelbagai (multi-user). Sementara mengambil pendirian fleksibel

menggalakan konsep penggunaan data berdigit secara meluas, garis panduan

mengenai hal-hal berhubung dengan pencapian data, perkongsian data, pencegahan

penggunaan data, data kastodian, harta intelektual dan polisi harga data berdigit perlu

diadakan dengan jelas.

6.4 Peralatan

Peralatan (tools) merupakan salah satu elemen penting yang boleh digunakan

untuk merealisasikan pengintegrasian di antara pangkalan data PDUK dan pangkalan

data SPTB. Ini boleh dilaksanakan apabila agensi-agensi berkenaan membuat

perolehan peralatan baru atau melaksanakan peningkatan ke atas sistem-sistem

berkenaan. Walaupun kedua-dua sistem ini berfugsi di bawah agensi berlainan

namun, proses perolehan peralatan komputer seperti peralatan hardware, software,

aplikasi GIS, aplikasi pangkalan data dan penggunaan infrastruktur jaringan

103

komunikasi sistem boleh diselaraskan. Dalam hal ini, Pihak Kementerian Sumber

Asli dan Alam Sekitar boleh memainkan peranan bagi menentukan jenis peralatan

yang lebih sepadan (compatible) serta membuat penyelarasan dalam perolehan

peralatan .

Dalam era teknologi sedang berkembang maju, kos peralatan komputer dan

infrastruktur jaringan komunikasi semakin berkurangan maka pengintegrasian ini

boleh dilaksanakan dengan mewujudkan koordinasi dan persefahaman dikalangan

agensi berkenaan apabila merancangkan program-program ICT. Peralatan (tools)

yang boleh digunakan dalam pengintegrasian ialah seperti berikut:

• Teknologi GIS

• Sistem Pengurusan pangkalan Data (Database management system)

• Internet

• VPN (Virtual Private Network)

• Peralatan Komputer dan perisian (Hardware dan Software)

• Pengubahsuaian atau Pindaan Undang-Undang Berkaitan

• Pengubahsuaian Peraturan dan Prosedur kerja

6.5 Cadangan Model Pengintegrasian

Berdasarkan kepada apa yang telah dibincangkan dalam awal bab ini dan juga

penerangan-penerangan yang telah diberikan dalam bab-bab sebelumnya, cadangan

untuk membangunkan model konseptual pengintegrasian adalah amat penting untuk

meletakkan JUPEM sebagai salah satu agensi peneraju kepada pengurusan data

kadaster berdigit sepenuhnya dalam aktiviti harian. Cadangan dalam model ini

bukanlah bertujuan untuk mengurangkan peranan dan tanggungjawab JUPEM dan

PTD atau PTG yang sedia wujud dalam amalan sekarang malah merupakan satu

pendekatan baru dengan menggunakan teknologi semasa untuk mengintegrasikan

pengautomasian komputer di agensi-agensi berkenaan. Cadangan model konseptual

berkomunikasi seperti ditunjukkan dalam Rajah 6.1 untuk merealisasikan prinsip

104

asas ukuran kadaster dan pendaftaran hak milik tanah berfungsi sebagai satu

pangkalan data.

Pengintegrasian PDUK dan SPTB ini boleh dilakukan melalui dua fasa. Fasa

pertama mewujudkan hubungan dua hala di antara PDUK dan SPTB dengan

menyediakan infrastruktur komunikasi di antara JUPEM, PTG dan PTD. Perolehan

sistem-sistem komputer meliputi hardware, software, aplikasi pangkalan data, dan

aplikasi sistem pengurusan pangkalan data (database management system) yang

saling serasi (compatible) boleh berhubung dengan satu sama lain melalui server

yang ditempatkan di agesi masing-masing. Dengan adanya koordinasi dan

kesefahaman yang melibatkan aktiviti yang sama boleh diselaraskan dengan

perkongsian maklumat dalam pangkalan data.

Fasa kedua ialah mewujudkan satu pangkalan data tunggal hasil dari

gabungan antara PDUK dan pangkalan data SPTB. Pangkalan data yang telah di

integrasikan tersebut boleh digunakan oleh agensi-agensi terlibat melalui prosedur

dan peraturan berasaskan konsep digital sepenuhnya (fully digital). Kaedah dan

prosedur manual kerja semasa perlu dilihat dan dikaji semula dalam perspektif yang

baru selari dan secocok dengan suasana aliran kerja digital dengan menggunakan

kemudahan teknologi ICT. Pengintegrasian pangkalan data ini dijangka akan

membantu operasi aktiviti pengukuran kadaster jabatan dan memantapkan lagi

urusan antara jabatan berhubung dengan penyenggaraan data berdigit. Antara

faedah-faedah yang boleh dapat ialah seperti berikut:

• Mengurangkan kos

• Meningkatkan efisiensi

• Menyumbang kepada MacGDI

• Selari dengan hasrat konsep Kerajaan Elektronik

• Sistem Ukuran Kadaster berupaya mengambil peluang dan mendapat manfaat

daripada perkembangan teknologi

105

Pangkalan Data SPTB

PDUK

JUPEM PTG

PTD PTD PTD JUD JUD

Pengintegrasian Pangkalan Data PDUK+SPTB

SPDK

Mekanisme Carian Dan Hubungan Agensi Berkaitan Tanah ( ABT)

SPTB

Fasa Pertama

Fasa Kedua

Rajah 6.1: Model Konseptual Komunikasi Pengintegrasian PDUK-SPTB

6.6 Model Jaringan Penyenggaraan

Kemampuan teknologi internet yang digunakan secara meluas pada masa kini

boleh digunakan untuk penyenggaraan data kadaster dalam persekitaran digital.

106

Dalam hal ini JUPEM boleh memainkan peranan sebagai agensi peneraju kepada

penyenggaraan dan pengemaskinian PDUK kepada lain-lain agensi yang bergantung

kepada data kadaster spatial.

Rajah 6.2: Model Jaringan Penyenggaraan Data Berdigit

Rajah 6.2 menunjukkan bagaimana data kadaster spatial boleh

dikemaskinikan di kalangan pengguna data dari mula hingga akhir dengan

menggunakan kemudahan jaringan Internet dan E-Dagang. Apabila Juruukur Tanah

JTB

JUPEM Negeri

PTD

PTG

ABT 1 ABT 2

ABT 3

Pelan Perancangan Digital

Pelan Cadangan Digital

Pengguna Tetap Data Berdigit Kadaster

Kemaskini Paparan/Carian

Penghantaran Data Berdigit

Urusan Pentadbiran/Kelulusan

Internet dan E-Dagang

Kemaskini

107

Berlesen (JTB) berurusan dengan pihak berkuasa tempatan atau pemaju, maklumat

data digital PDUK seharusnya boleh digunakan untuk pelan perancangan atau pelan

cadangan. Pelan cadangan digital tersebut boleh digunakan untuk kemaskini

pangkalan data di agensi masing-masing. Sehubungan itu, pengalaman JUPEM

dalam penggunaan Sistem Dagangan Eletronik boleh dikembangkan kepada lain-lain

jabatan yang mengambil bahagian dalam jaringan penyenggaraan data kadaster

berdigit.

6.7 Ciri-Ciri Model Konseptual Pengintegrasian

Terdapat lima aspek utama perlu dipertimbangkan dalam model konseptual

pengintegrasian PDUK dan pangkalan data SPTB dengan disokong dengan elemen-

elemen yang merupakan atribut kepada ciri tersebut seperti mana ditunjukkan dalam

Rajah 6.3. Aspek-aspek tersebut ialah:

• Organisasi

• Teknologi

• Pangkalan Data

• Perundangan

• Amalan dan Prosedur Kerja

108

PDUK+

SPTB

Teknologi

Organisasi

Pangkalan Data

Amalan danProsedur

kerja

GIS

INTERNET

WAP

VPN

LJTPTD

PTG

JUPEM

Struktur Data

Lot parsel

MaklumatTektual Koordinat

Tepat

Legal

Koordinat

PrudukDigital

DigitalEnvironmen

Teknik Pelarasan

KonsepWhole toPart

6.7.1 Organisasi

Kerjasama di kalangan agensi-agensi yang terlibat secara langsung untuk

mendapatkan akses dan carian, kutipan data dan pengemaskinian pangkalan data

bersifat integrasi perlu mencari jalan penyelesaian melibatkan dua perkara. Pertama

bagaimana data dalam pangkalan data berintegrasi dapat diakses melalui jaringan

(network). Kedua bagaimana tahap kerjasama tersebut boleh dipertingkatkan untuk

Rajah 6.3: Ciri-Ciri Model Pengintegrasian PDUK-SPTB

109

berinteraksi dalam persekitaran digital. Sehubungan dengan itu jalinan serta

penyelarasan kerja yang bersepadu di antara agensi-agensi berikut adalah perlu :

• JUPEM

• PTG

• PTD

• JTB melalui LJT

6.7.2 Teknologi

Teknologi komputer masakini menyediakan ruang yang meluas dalam sistem

kadaster di mana ia merupakan maklumat berguna bagi sistam maklumat tanah.

Sebarang usaha peningkatan yang melibatkan pengoperasian dalam sistem komputer

mempunyai ruang untuk menyediakan penambahbaikan maklumat yang berkualiti,

berintegriti, bercirikan keselamatan merangkumi aspek perundangan. Pengurusan

data berasaskan konsep GIS di mana data kadaster boleh digunapakai untuk pelbagai

tujuan dan penyebaran data digital disalurkan melalui aplikasi protokol Internet,

WAP dan VPN. Dalam jangka masa yang panjang suasana kerja digital sepenuhnya

akan menjimatkan kos di samping merupakan saluran untuk mewujudkan

penyelarasan dan pertukaran maklumat di antara dua atau lebih agensi.

6.7.3 Pangkalan Data

Pengintegrasian pangkalan data merupakan satu proses iteratif dan

berterusan. Oleh sebab itu sebagai permulaan usaha perlu diambil untuk selaraskan

format data dan pengstrukturan pangkalan data melalui piawaian seragam. Dalam

tempoh masa panjang piawaian dan struktur data boleh dirangka mengikut keperluan

pengguna yang lebih luas meliputi peringkat kebangsaan. Pangkalan data perlu

mempunyai keupayaan untuk di kendalikan melalui web-base atau online. Ini boleh

110

dilakukan dengan adanya aplikasi-aplikasi RDBMS yang berupaya untuk

menguruskan pangkalan data ke arah lebih berinformasi dan mampu membuat

analisis spartial dalam persekitaran GIS.

Pangkalan data SPTB dan PDUK merupakan salah satu komponen kepada

infrastruktur data spatial negara. Gabungan set data SPTB dan PDUK ini penting

untuk diintegrasikan dengan lain-lain set data spatial. Oleh sebab itu, pangkalan data

PDUK hendaklah dilengkapkan dengan koordinat tepat berlandaskan kepada GDM

2000 yang boleh memberi penyeragaman kepada data melintasi negeri. PDUK yang

lengkap, tepat dan terkini dengan maklumat-maklumat lot parsel aktive dan data

historikal sangat berguna kepada pengurusan dan membuat keputusan tepat. Dari

kajian ini di dapati masih terdapat lot-lot demarkasi dan lot-lot bersempadan

semulajadi tidak ditawan lagi ke dalam PDUK. Lot-lot ini merupakan sebahagaian

daripada dukumen hak milik kekal. Lot-lot tersebut perlu ditawan ke dalam lapisan

berasingan dan ukuran boleh dijalankan mengikut keutamaan jabatan untuk

melengkapkan PDUK dengan maklumat sebenar tanah yang diberimilik dengan hak

milik kekal tersebut.

Setiap lot parsel mempunyai UPI tersendiri dalam PDUK yang mana ia

mampu membentuk hubungkait dengan pelan kadaster lot kepada rekod tanah dalam

SPTB. Ini akan memudahkan untuk membuat rujukan silang dengan maklumat-

maklumat yang diperlukan oleh pengguna-pengguna seperti agensi kerajaan

tempatan, perancang bandar, juru nilai dan pengguna peta utiliti.

6.7.4 Perundangan

Semua maklumat lot samada grafik atau tekstual yang dahulunya tersimpan

dalam bentuk hardcopy PA, kini telah ditukarkan dalam bentuk digital dan disimpan

dalam PDUK. Kaedah pempopulasian semula data berdigit lot-lot tersebut kedalam

PDUK telah pun diterangkan dalam Bab lima (5). PDUK kini merupakan data set

spatial yang mempunyai nilai tinggi untuk digunakan sebagai data set piawai supaya

111

analisis GIS boleh dilakukan dengan mudah. Namun demikian apakah dokumen

atau pelan kadaster yang dijana dari PDUK mempunyai nilai perundangan sah? Isu

perundangan yang berkaitan mengenai data digital ialah hakcipta, liabiliti di

sebabkan oleh kesilapan data, kerahsian data, sulitnya data, hak akses dan hak milik

data. Oleh sebab itu, tumpuan hendaklah diberikan kepada isu-isu berkaitan dengan

ketepatan, liabiliti dan pengesahkan pangkalan data mengikut peruntukan undang-

undang.

Berhubung dengan isu-isu ketepatan dan liabiliti kemungkinan besar timbul

masalah apabila PDUK diintegrasikan dengan set-set data dari pangkalan data lain.

Apabila dua set data dari pangkalan data berbeza diintegrasikan wujud keadaan di

mana mengurangkan kejituan set data asal. Kekurangan kejituan tersebut mungkin

disebabkan oleh kesilapan dalam kemasukan data koordinat atau lain-lain maklumat

atribut ke dalam pangkalan data. Untuk mengatasi masalah tersebut JUPEM

hendaklah menyediakan kenyataan penafian (disclaimer) kepada pengguna produk

digital tersebut. Tujuan penafian ini ialah untuk menarik perhatian pengguna bahawa

kemungkinan berlaku kesilapan apabila data spatial kadaster digunakan untuk tujuan

selain daripada kegunaan asal iaitu untuk penyediaan surat hak milik. Ini akan

mencegah JUPEM daripada dipertanggungjawabkan disebabkan kekurangan kejituan

atau data liabiliti dalam memenuhi kehendak pengguna.

Pelan Akui yang telah diluluskan oleh Pengarah Ukur negeri dan disimpan

dalam bilik kebal JUPEM digelar sebagai deposited plan (Seksyen 410 KTN,1965)

merupakan dokumen legal yang mana menjadi rekod bukti kekal kepada kedudukan

sempadan lot tanah. Apabila PA-PA tersebut disimpan dalam PDUK secara digital ia

merupakan pemaparan grafik yang berterusan. Dari PDUK tersebut pelbagai pelan

mengikut keperluan pengguna boleh dihasilkan. Memandangkan JUPEM sedang

berusaha untuk menjana terus pelan dokumen hak milik kekal dalam borang B1 TIFF

dari PDUK, maka keperluan untuk memberikan status legal kepada PDUK

hendaklah laksanakan dengan membuat pindaan-pindaan kepada KTN 1965 (Akta

56/1965).

112

6.7.5 Amalan Dan Prosedur Kerja

Amalan dan prosedur kerja semasa jabatan mencerminkan aliran kerja yang

masih terikut-ikut dengan amalan lama proses kerja manual. Tatacara kerja yang di

tetapkan dahulu adalah berdasarkan kepada proses-proses yang terlibat dalam amalan

kerja secara manual. Sebagai contoh kaedah merekodkan cerapan di padang adalah

mengikut amalan catatan di atas buku kerjaluar. Apabila konsep field to finish

diperkenalkan di mana segala cerapan padang direkodkan dalam memori kad atau

Tablet PC , kaedah dan amalan penyimpanan data cerapan masih dalam format buku

kerjaluar tetapi dalam bentuk elektronik.

Apabila diperhatikan prosedur kerja bermula dari proses kutipan data padang

hingga kepada pengemaskinian data berdigit kepada PDUK didapati amalan-amalan

aliran kerja masih terbawa-bawa dengan amalan kerja manual. Walaupun kutipan

data padang dibuat dengan alat total station secara digital, namun proses-proses

pembetulan dan pelarasan data masih lebih berdasarkan pada amalan lama. Di

sebabkan amalan kerja secara manual adalah terlalu rigid maka kegunaan peralatan

moden tidak dapat digunakan sepenuhnya untuk menjamin kelancaran kerjaluar dan

pejabat.

Amalan memberhentikan pendaftaran fail hardcopy permohonan ukur dan

pergerakan fail ukur digital dari JUPEM ke pejabat JUD dan sebaliknya selepas

ukuran disiapkan adalah satu langkah baik yang meletakkan JUPEM pada landasan

yang betul sejajar dengan era digital. Namun demikian, tindakan-tindakan

meluluskan PA secara digital dengan meletakan digital signature diatas PA yang

dijana secara digital masih melambangkan amalan lama meluluskan PA hardcopy.

Setiap Pengarah Ukur dan Pemetaan telah dibekalkan private key oleh DIGI CERT ,

syarikat yang memegang lesen untuk bertanggungjawab kepada digital signature.

Dokumen yang diluluskan melalui digital signature adalah dianggap sah dari segi

Undang-Undang Siber Malaysia (Cyber Law of Malaysia) di bawah Akta Digital

Signature 1997 (Akta 562) dan peraturan 1998.

Apabila data digital diproses melalui komputer dengan aplikasi tertentu, hasil

akhir output tersebut telah melalui beberapa peraturan dan piawaian yang ditentukan

113

mengikut keperluan pengguna. Oleh yang demikian, semakan-semakan yang dibuat

mengikut amalan manual tidak selari dengan konsep suasana kerja persekitaran

digital.

Amalan mengemukakan pelan PU dan lain-lain dokumen berkaitan dari

Pejabat Tanah ke JUPEM masih dibuat dengan hardcopy. Proses kerja untuk

menukarkan kepada bentuk digital dan disimpan dalam GLMS memerlukan masa

dan sebarang kesilapan dalam rajah PU akan mengambil masa yang lama untuk

dibetulkan oleh Pejabat Tanah. Tindakan penawanan data PU dan QT dan lain-lain

urusan permohonan tanah perlu ditawan dan dikemaskini oleh Pejabat Tanah secara

digital. Tindakan awal oleh pejabat tanah akan mengelakkan berlakunya kesilapan

dalam PU dari peringkat awal lagi. Maklumat PU secara digital tersebut akan

membantu JUPEM untuk mengemaskini pangkalan data GLMS dengan cepat dan

tambahan pula boleh digunakan untuk penyediaan eSKL untuk kegunaan kerja

padang.

6.8 Rumusan

Bab ini menerangkan dan membincangkan tentang isu-isu dan elemen-

elemen yang terlibat dalam pengintegrasian PDUK dan SPTB. Model-model

konseptual yang telah dicadangkan adalah berasaskan kepada suasana kerja digital

dengan menggunakan aplikasi E-dagang dan teknologi Internet. Oleh itu,

pelaksanaan model-model tersebut bergantung kepada agensi-agensi yang berkaitan

tanah menyelesaikan isu-isu yang telah dikemukakan serta mencari jalan

penyelesaian bersepadu kearah pengintegrasian dapat di wujudkan di antara Pejabat

Tanah, Pejabat Tanah dan Galian dan JUPEM negeri malah konsep tersebut boleh

juga dikembangkan kepada lain-lain agensi yang menggunakan maklumat pelan ukur

kadaster dan pendaftaran tanah secara digital. Selain dari itu, pengguna tetap seperti

Juruukur Tanah Berlesen, Pemaju dan tuan tanah juga boleh boleh menggunakan

data berdigit tersebut dalam rangka kerja kadaster harian.

BAB 7

KESIMPULAN, CADANGAN DAN PENUTUP

7.1 Rumusan Kajian

Dalam kajian ini telah diambil suatu pendekatan yang memerlukan

kefahaman tentang sistem kadaster spatial yang mana telah dibuat melalui kajian

literatur dalam Bab 2. mengenai sistem kadaster spatial dan penganalisisan terhadap

model-model komponen kadaster. Model-model yang telah dikemukakan dalam bab

tersebut menunjukkan bahawa sistem kadaster terdiri daripada beberapa komponen.

Melalui kajian literatur tersebut, kefahaman dan definasi terhadap komponen

kadaster dan hubungan terhadap Sistem Maklumat Tanah dan Kadaster Pelbagai

Guna telah dibincangkan dan turut dikaitkan kepada komponen organisasi kadaster

di Semenanjung Malaysia.

Bab 3, merupakan kajian dan pendokumentasian terhadap pelaksanaan sistem

SPDK di JUPEM negeri. Beberapa komponen kepada sistem SPDK serta -

komponen peningkatan kepada SPDK dan modul-modul yang berfungsi di bawah

sistem ini turut dikaji dan diterangkan dalam bab tersebut. Seterusnya dalam Bab 3

tersebut, membincangkan bagaimana data kadaster berdigit diurus dan

dikemaskinikan ke dalam PDUK. Hasil kajian dalam Bab 3 ini juga mendedahkan

bahawa pengurusan data kadaster berdigit tidak diuruskan sepenuhnya dalam

persekitaraan digital tetapi masih terdapat amalan-amalan yang lebih mirip kepada

prosedur kerja manual. Sistem SPDK juga didapati tidak dapat menyediakan aktiviti

pegemaskinian lembar piawai dan peta kadaster secara automatik dengan penjanaan

sistem. Bab 4 pula, membekalkan kajian dan pendokumentasian terhadap PDUK

JUPEM negeri. Dalam bab tersebut, kajian telah dibuat secara terperinci mengenai

115

kaedah pempopulasian PDUK, struktur data dalam PDUK serta isu-isu berkaitan

dengan data kualiti dan integriti PDUK. Hasil kajian telah mendedahkan bahawa

terdapat kepincangan grafik mengenai status garisan sempadan, keluasan lot dan

status set koordinat tanda sempadan yang disimpan dalam PDUK. Analisis ke atas

model data PDUK mendapati proses kemaskinian selepas pecah sempadan

menjejaskan maklumat garisan sempadan dan lot parsel tidak menggambarkan

keadaan sebenar di atas tanah.

Bab 5, merupakan kajian dan pendokumentasian terhadap sistem SPTB yang

telah dilaksanakan di Pejabat Tanah dan Pejabat Tanah dan Galian negeri. Kajian ini

memberi kefahaman tentang ciri-ciri sistem, proses pendaftaran dokumen melalui

komputer, hasil keluaran sistem SPTB. Dari kefahaman tersebut dihasilkan struktur

teknikal sistem SPTB ditunjukkan sebagai Rajah Konfigurasi SPTB. Isu-isu

Pengintegrasian PDUK dan SPTB telah dibincangkan dalam Bab 6 adalah

berdasarkan kepada ketiga-tiga agensi iaitu PTD, PTG dan JUPEM negeri. Model

konseptual yang telah dicadangkan dalam Bab 6 adalah merupakan hasil kajian yang

telah diperolehi dari kefahaman dari kajian literatur Bab 2 dan perspektif

hubungannya melalui kajian Bab 3 hingga bab 5. Model-model konseptual yang

telah dicadangkan dalam Bab 6, ialah Model Komunikasi Pengintegrasian, Model

Jaringan Penyenggaraan dan akhir sekali ciri-ciri Model Pengintegrasian PDUK dan

SPTB.

7.2 Kesimpulan

Maklumat ukur kadaster dan maklumat pendaftaran tanah merupakan dua

komponen utama dalam sistem kadaster. Maklumat ukur kadaster mengandungi

maklumat spatial dan sebahagiannya tekstual dan maklumat pendaftaran pula

mempunyai maklumat tekstual. Kedua-dua komponen maklumat ini sangat berguna

untuk struktur LIS dan juga Infrastruktur Spatial Negara. Kedua-dua pangkalan data

PDUK dan SPTB yang beroperasi dengan baik di bawah agensi masing-masing

untuk memenuhi keperluan jabatan. Dalam era perkembangan maklumat yang pesat,

pangkalan data dijadikan alat perhubungan dan merupakan sistem sokongan untuk

116

membuat keputusan dengan bantuan penggunaan sistem GIS. Pangkalan data yang

memenuhi konsep pelbagai pengguna adalah dianggap lebih bernilai kerana ia dapat

diintegrasikan dan berkongsi dengan pangkalan data yang lain untuk membuat

keputusan dan analisis yang diperlukan. Pengintegrasian pangkalan data juga

membuka peluang kepada pengguna untuk mengakses kepada data secara online.

Keupayaan pengintegrasian antara kedua- dua pangkalan data PDUK dan SPTB

adalah amat penting kerana ia akan melengkapkan maklumat pangkalan data

kadaster yang mana sangat berguna untuk tujuan perancangan, pentadbiran dan

pengurusan guna tanah yang lebih teratur.

Keperluan pengintegrasian pangkalan data PDUK dan SPTB bukan bermakna

kedua-dua pangkalan data bergabung menjadi satu atau salah satu pangkalan data

akan kehilangan identiti fungsi asalnya. Tujuan kajian ini adalah mencari kaedah

yang sesuai untuk mengintegrasikan kedua-dua pangkalan data ini berdasarkan

kepada hubungan tradisional dua hala yang sedia wujud di antara kedua jabatan

tanah dan ukur sejak zaman penjajahan dahulu. Sehubungan itu kajian dibuat secara

terperinci untuk meninjau sejauh mana pengintegrasian pangkalan data tersebut

berupaya merapatkan skop komunikasi, penyenggaraan dan pengemakinian data

kadaster dalam hubungan dua hala secara digital berlandaskan teknologi semasa

dengan memantapkan lagi PDUK di setiap JUPEM negeri.

Sistem kadaster semasa secara umumnya adalah merupakan acuan

peninggalan pemerintahan pihak British ke atas negeri-negeri Semenanjung

Malaysia. Sejak pertubuhan Jabatan Ukur terawal di Negeri Johor pada tahun 1885

perubahan yang berlaku keatas sistem kadaster negara boleh dikatakan secara

evolosi. Dalam tempoh masa tersebut tidak banyak perubahan berlaku ke atas sistem

tersebut jika dibandingkan dengan kemajuan dan perubahan yang telah berlaku

kepada pembangunan negara dan rakyat Melaysia. Langkah yang telah diambil oleh

JUPEM untuk memperkenalkan reformasi kadaster dengan membangunkan PDUK

melalui Sistem Pengurusan Data Kadaster (SPDK) yang telah dibincang dalam Bab

4. Matlamat pemodenan JUPEM dan langkah drastik yang telah diambil untuk

mengubah aktiviti kerja secara manual kepada sistem berasaskan kepada komputer

dan pengurusan data kadaster berdigit meletakkan JUPEM setanding dengan negara-

negara maju dalam bidang kadaster.

117

Sistem kadaster merupakan penyebar maklumat data kadaster kepada

pelbagai lapisan masyarakat khususnya agensi berkaitan tanah seperti Pejabat Tanah

dan lain-lain. Data ukur kadaster yang diintegrasikan dengan maklumat pendaftaran

tanah mempunyai nilai legal, sosial dan ekonomi kepada negara. Oleh sebab itu,

maklumat tersebut seharusnya dapat diakses, dicapai dan perolehi untuk kegunaan

awam dan swasta melalui saluran yang ditetapkan dalam peraturan. Salah satu cara

untuk berbuat demikian ialah dengan mengeksploitasi perkembangan teknologi ICT

kearah mengadakan pengintegrasian pangkalan data di kalangan agensi yang saling

bergantung antara satu sama lain.

Sehubungan dengan itu, kajian mendalam telah dibuat ke atas kepentingan

data spatial kadaster, SPDK, PDUK dan SPTB. Hasil kajian ini, telah dibangunkan

tiga (3) model konseptual yang ada hubungan antara sistem dan agensi jabatan.

Pertama, model konseptual seperti Rajah 6.1 menggambarkan hubungan integrasi

antara PDUK dan SPTB dan komunikasi jaringan antara agensi. Ini boleh dilakukan

dengan mengadakan server di Pejabat-Pejabat Tanah dan JUPEM negeri untuk

bertukar maklumat antara kedua-dua sistem di mana pengemaskinian pangkalan data

dibuat oleh jabatan masing-masing. Fasa pertama untuk mewujudkan suatu

komunikasi yang harmoni di antara kedua-dua sistem PDUK dan SPTB. Dalam fasa

kedua pula, dicadangkan untuk mewujukan pengintegrasian di antara pangkalan data.

Model kedua, seperti dalam Rajah 6.2 merupakan konsep penyenggaraan data

kadaster berdigit dengan meggunakan teknologi internet dan e-Dagang. Dalam

model tersebut dicadangkan aliran pusingan data yang melibatkan penghantaran data

berdigit (digital lodgement), pelan perancangan, pelan cadangan kelulusan, urusan

pentadbiran dan pengemaskinian data dibuat dengan menggunakan teknologi Internet

dan Dagangan Elektronik. Manakala model ketiga, seperti dicadangkan dalam Rajah

6.3 merupakan model konseptual yang mengandungi ciri-ciri pengintegrasi antara

kedua sistem pangkalan data PDUK dan SPTB. Dalam model tersebut dicadangkan

lima (5) ciri utama dan elemen-elemen berkenaan yang dianggap penting untuk

pengintegrasian PDUK dan SPTB.

118

7.3 Cadangan

Pertama, sistem automasi dan pengintegrasian pangkalan data memerlukan

strategi peningkatan, penambahbaikan dan penstrukturan semula sistem pangkalan

data dan proses kerja baru secara digital sepenuhnya supaya faedah pengautomasian

dapat direalisasikan.

Kedua, prinsip asas konsep pengintegrasian ialah data spatial kadaster dan

maklumat bukan spatial seperti maklumat tekstual tanah dan dokumen surat hak

milik digital akan berupaya menjadi satu komponen digital yang boleh digunapakai

dan diuruskan secara online dengan menggunakan teknologi internet. Ini akan

membolehkan pengguna-pengguna maklumat tanah seperti Juruukur Tanah Berlesen,

Pemaju, Jurunilai Hartanah, Peguam boleh mengambil bahagian dalam jaringan

internet dan membangunkan jalinan baru berkenaan dengan pendaftaran dan

urusniaga tanah dalam persekitaran digital.

Ketiga, memandangkan Kementerian Sumber Asli Dan Alam Sekitar

bercadang mewujudkan konsep eTanah (Elektronik Tanah) di semua Pejabat-Pejabat

Tanah, pertimbangan sewajarnya perlu diberi untuk mengadakan kerjasama dan

penyelarasan di kalangan agensi-agensi berkaitan tanah khususnya hubungan kerja

yang melibatkan Pejabat Tanah dan JUPEM negeri dalam hal-hal berkaitan dengan

perolehan sistem hardware, software dan aplikasi GIS serta RDBMS yang serasi

(compatible) memungkinkan pengintegrasian antara sistem dapat dilaksanakan

dengan mudah.

7.4 Penutup

Pada keseluruhannya hasil kajian ini telah mencapai ketiga-tiga objektif yang

telah ditetapkan. Pertama, telah dibuat kajian terperinci ke atas sistem-sistem SPDK

dan PDUK. Kedua, telah dibuat kajian terperinci ke atas sistem SPTB. Ketiga,

berjaya membangunkan Model Konseptual bagi mengintegrasikan PDUK dan SPTB.

119

Memandangkan teknologi ICT sedang berkembang maju ke era digital maka adalah

menjadi tanggungjawab agensi-agensi berkaitan tanah mewujudkan pengintegrasian

pangkalan data dalam suasana kerja digital untuk menjimatkan kos penyenggaraan

pangkalan data di samping meningkatkan sistem penyampaian perkhidmatan kepada

rakyat secara umum dan khususnya kepada pengguna data kadaster berdigit .

120

BIBLIOGRAFI

Abdul Majid Mohamad (1997). Cadastral Reform in Malaysia. FIG Symposium on Cadastral System in Developing Countries. Penang:, Malaysia.

Abd.Majid A.Kadir (1997). Towards the Implementation of Coordinated Cadastral

System for Malaysia: An Analysis of Results of a Pilot Study in the State of Melaka.Symposium on Cadastral System in Developing Counties .Kuala Lumpur, Malaysia.

Abd.Majid A.Kadir,Ghazali Desa dan Abdullah Hisam (2000). Sistem Maklumat

Tanah: Prinsip dan Amalan. Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi,Universiti Teknologi Malaysia.

Ahmad Fauzi Nordin (2001). Institutional Issue On The Implementation Of The

Coodinated Cadastral System For Peninsular Malaysia: A Study on the Legal and Organisational Aspects. Universiti Teknologi Malaysia, Skudai. Tesis Projek Sarjana.

Abdullah Hisam Omar (2003). The Development of Coordinated Cadastral System

for Peninsular Malaysia: Universiti Teknologi Malaysia, Skudai. Tesis Projek Sarjana.

Andersson, S. (1981). LIS, What is that? - An Introduction. FIG 301.1, XVI

International Congress of Surveyors, Montreux. Beer,S.(1984). The Viable System Model: it’s provenance, Development,

methodology and pathalogy. Journal of the Operational Research Society,35(1): 7-25.

Belconnen (1994). Geocentric Datum of Australia : A New Era of Australia,

Australian Surveying & Land Information Group. Brown, A.G (1996). Defining the Cadastral Layer of a Municipal GIS Using

Registered Land Parcels. Proceeding of GIS/LIS, Annual Conference and Exposistion. Denver, Colorado, USA, 19-21 November 1996.

Blick, G.H., Linnell,G., (1997). The Design of a New Geodetic Network and Datum

for New Zealand, Presented at the First Trans Tasman Surveyors Conference 12-18 April, 1997, Newcastle, Australia.

121

Cook, J. S. (1994). A Cybernetic Approach to Land Management Issues. PhD Thesis,Queensland University of Technology.

Dale, P. F. (1979). A Systems View of the Cadastre. Survey Review,XXV(191): 28-

32. Dale, P. F. and McLaughlin, J. D.(1988). Land Information Management: An

introduction with special reference to cadastral problems in Third World Countries. Oxford: Clarendon Press.

DOLA (1986). Feasibility Study into a Coordinate Cadastre for South Australia,

Department of Lands (South Australia) System, The Canadian Surveyor. Vol.29(1). 9-21.

DOLA (1995). Technical Report: Digital Cadastral Database In Australia, The

Australian Surveyor.40 (3).235-244.Deakin: The Institute of Surveyor Australia.

Don Grant, Tadeusz Dawidowski & Ralph Winmill (1997). New Zealand Tenaure

2000 : Full Integration and Automation of the New Zealand Survey and Title Systems, Presented at the annual conference of GeoComputation ’97 & SIRC ’97, University of Otago , New Zealand.

Dawidowski, T.A., Burgess, P., ( 1996). S Paradigm Shift-Surveying ini a Digital

Environment., Presented 37th Australian Survey Congress, Perth,Australia. Effenberg.w. and Williamson,I.P.(1997). Digital Cadastral Database: The

Australian Experience. Proceding of AGI 97 Conference. Melbourne: University of Melbourne.

Enemark, S.(1987). Legal Aspects by Introducing a Dynamic Digital Cadastral Map

in Denmark. OEEPE, Proceedings of the Workshop on Cadastral innovations.Lausanne, 30 November 1987.

Enemark, S.(1997) (a). Updating Cadastral Maps- The Danish Experience.

Congress Preceedings, International Federation of Surveyors (FIG), Commission 7. Brighton, England, April 1997.

Enemark, S.(1997) (b). Cadastral Applications for Land Management. Proceeding

of European Conference on Geographic Information, Eurogi, Vienna, Austria, April, 1997

Enemark, S (1998). Reinforcing the Land Market Approch in Survey in Education.

Proccedings of MOLA- Managers of Land Information –Economic Commission for Europe, Workshop on Land Market., Budapest, 30 November 1998.

Enemark, S.(1999). Land Administration in Denmark. The Danish Way. Danish

Association of Charter Surveyors, Copenhagen. 1 ISSN 1399-59 IX.

122

Eden, R. J.(1988). Modelling for Land Information System Development in Australia and in particular Queensland. Ph.D Thesis, University of Queensland.

Elfick, M.H.(1995). Cadastral Geometry Management System. The Australian

Surveyor, 40(1): 35 – 40. FIG (1995) Statement on the Cadastre. International Federation of Surveyors (FIG)

Bureau, Canberra, Australia. Hawerk, W.(1995). Grundbuch and Cadastral Systems in Germany, Austria and

Switzerland. Proceedings of Commission 7, Seminar on Modern Cadastres and Cadastral Innovation. Delft, The Netherlands, May 1995.

Henssen, J.(1995). Basic principles of the main cadastral systems in the world.

Proceedings of Commission 7, Seminar on Modern Cadastres and Cadastral Innovation. Delft, The Netherlands, May 1995.

Hoflinger, E.(1993). From Cadastre to Land Information System. Proceedings of the

40th Congress of Italina Consiglio nazionale Geometri. Florence, Italy, June. Hesse, W. and Williamson, I.P.(1990). A Review of Digital Cadastral Data Bases in

Australia and New Zealand. The Australian Surveyor, 35(4): 351-367. JUPEM (1997). Manual Pengguna Sistem Pengurusan Pangkalan Data Kadaster.

Jabatan Ukur Dan Pemetaan Malaysia JUPEM (1997). Surat Pekeliling Ketua Pengarah Ukur Dan Pemetaan Bil. 1/1997.

bertarikh 2 April. Jabatan Ukur Dan Pemetaan Malaysia JUPEM (2002). Kertas kerja-Kertas kerja Untuk Persidangan Pengarah-Pengarah

Ukur 2002. Kelantan: Jabatan Ukur Dan Pemetaan Malaysia. JUPEM (2003). Laporan Pencapaian Setengah Tahun Pertama. Mesyuarat

Pengurusan Bil.2/2003. Kuala Lumpur: Jabatan Ukur Dan Pemetaan Malaysia.

JUPEM (2003). Surat Pekeliling Ketua Pengarah Ukur Dan Pemetaan Bil. 1/2003.

bertarikh 12 Mac. Jabatan Ukur Dan Pemetaan Malaysia KTN(1965). Kanun Tanah Negara (Akta 56 Tahun 1965) dan Peraturan. KPTG (1998). Manual Pengguna Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer, Pejabat

Ketua Pengarah Tanah Dan Galian, Kuala Lumpur. Kaufmann, J and Steudler, D.(1998). Cadastre 2014: A Vision for a future Cadastral

System. Working Group 7.1 (1994-1998), Commission 7, International Federation of Surveyors (FIG). No. 0644 4533 1.

123

Mc Laughlin, J.D.(1988). Land Information Management. 1st Ed. Oxford: Oxford University Press.

Mohsin Hj. Ahmad (1993). Pelaksanaan Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer

(SPTB) Di Negeri-Negeri. Bengkel Pelaksanaan Projek Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer, Kuala Lumpur. Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi, Malaysia.

NRC (1980). Need for a Multi-purpose Cadaster. Panel on a Multi-purpose

Cadaster, Committee on Geodesy, Assembly of Mathematics and Physical Sciences. National Academy Press. Washington, D.C.

Paul A. Longley, Michael F, Goodchild, David J.Maguire,David W.Rhind (2001)

Geographic Information System and Science, New York. PSMA (1996). Report on the PSMA/ICSM Workshop on Digital Cadastral Data

Bases, Public Sector Mapping Agencies. Melbourne. 5-7 August 1996. P.Van.Oosterom, C.H.J.Lemmen. (2001). Spatial Data Management on A very

Large Cadastral Database. Delft University of Technology, The Netherlands. Ting, L. and Williamson I. (1999). Land administration and cadastral trends: the

impact of the changing humankind-land relationship and major global drivers. Proceedings of the UN-FIG Conference on Land Tenure and Cadastral Infrastructures for Sustainable Development. Melbourne, Australia, 25-27 October 1999.

Toms, K. N., Williamson, I. P., and Grant, D. M. (1987). The Cadastre and The

Emerging Land Information System in South Australia: Some Administrative Aspects. The Canadian Surveyor, 41(2) 125-142.

UN-FIG (1996) . The Bogor Declaration on Cadastral Reform. United Nations-FIG

Interregional Meeting of Experts on the Cadastre, Bogor, Indonesia, Land Information Centre, NSW, Australia, 18-22 March, 1996.

UN-FIG (1999). The Bathurst Declaration. United Nations, International

Federation of Surveyors. Report on the Workshop on Land Tenure and Cadastral Infrastructures for Sustainable Development, Bathurst, Australia. 8-22 October 1999.

Williamson, I. P. (1983). Modern Cadaster for New South Wales, Thesis Ph.D.

University of New South Wales. Williamson, I. P. (1987). The Future Role of the Spatial Data Base Within the

Australian Capital Territory Land Information System. The Australian Surveyor, 33 (5) 397-407.

124

Williamson, I.P.(1990). Cadastral Reform-A Vision for The 1990’sProfessor of Suveying and Land Information The University of Melbourne, Parkville, Victoria, Australia.

Williamson, I.P. (1991). Cadastral Reform-A Vision for the 1990’s. Proceedings of

the 4th South East Asia Survey Congress. 19-1 to 19-12. Kuala Lumpur: Department of Survey and Mapping Malaysia,

Williamson, I.P. (1994). Cadastre System in the Asia-Pacific Region- Experiences

and lessons. FIG Land Records Conference / Geomatics Atlantic, Melbourne: University of Melbourne.

Williamson, I. P. (1996). A Land Information Vision for Victoria. Department of

Treasury and Finance, Government of Victoria, Melbourne, Australia. Williamson, I. P. and Enemark, S. (1996). Understanding Cadastral Maps. The

Australian Surveyor, 41(1): 38-52. Wong Kok Siong (1999). Kearah Pelaksanaan Sistem Koordinat Homogen Untuk

Semenanjung Malaysia. Universiti Teknologi Malaysia, Skudai. Tesis Projek Sarjana.