Disediakan untuk :

DR. Maheram binti Ahmad

Disediakan oleh :

Ramadanti binti idrus ( A142324)

Terjemahan Arab-Melayu-Arab II

pendahuluan

Sesungguhnya kitab suci al-Qur’an mempunyai pelbagai makna.

Semua ayat al-Qur’an adalah daripada kalam Arab yang baligh

(indah lagi sempurna)

Al-syatibi menjelaskan berhubung aspek makna al-Qur’an yang

boleh diterjemahkan.

Setiap lafaz bahasa arab ada menunjukkan makna dan ia terbahagi

kepada dua jenis (al-Syatibi, 1966: 2:377)

I. makna al-Ma’aniy al-Awwaliyyat Aw al-Asliyyat.

II. makna al-Ma’aniy al-Thanawiyyat Aw al-Tabi’at

A. Makna al-Ma’aniy al-Awwaliyyat Aw al-Asliyyat.

Al-Qur’an mempunyai makna al-Ma’aniy al-Awwaliyyat Aw al-Asliyyat. Ini

bermaksud dari aspek lafaz dan ungkapan ayatnya menunjukkan makna

umum yang tersirat (al-Syatibi, 1996: 2: 377). Dalam erti kata lain, setiap

orang yang menggetahui dilalat (petunjuk-petunjuk) lafaz sama ada dari segi

kata mufradnya (kata tunggal), bentuk-bentuk I’rabnya (perubahan

kedudukan perkataan dan baris) sama ada fa’il (pelaku) dan maf’ul (objek);

hal ( keterangan hal) serta idafat (sandaran) dan perbahasan lain yang

termasuk dalam ilmu nahwu nescaya akan memahami nya dengan mudah

dan sama.

Sebagai contoh firman Allah s.w.t

Mereka yang mahir dalam bahasa arab dan menggetahui dilalat

lafaz ayat ini serta bentuk I’rabnya dapat memahami makna asal

yang tersurat dalam ayat ini. Oleh itu difahami bahawa

pembunuhan yang dikenakan hukum qisas (bunuh balas) ialah

pembunuhan yang bukan atas kenebaran. Qisas ialah hukuman

berat yang menakutkan. Ia bertujuan untuk mengelak daripada

berlaku nya pembunuhan secara berleluasa dan untuk

memastikan umat manusia dapat hidup dalam suasana aman.

(Husayn, Muhammad al-Khidr. 1931:122)

B. Ma’na al-Ma’aniy al-Thanawiyyat Aw al-Tabi’at

Al-Qur’an juga mempunyai makna al-Ma’aniy al-

Thanawiyyat Aw al-Tabi’at. Yang bermaksud daripada aspek

lafaz dan ungkapan ayat tertentu menunjukkan makna halus

yang tersirat (al-Syatibiy, 1966:2 :377). Dalam erti kata lain

makna al-Thanawiyyat ini ialah keistimewaan kedudukan

nuzum dan uslub yang dapat meningkatkan kalam dan

dengannya al-Qur’an itu sebagai mu’jizat yang terbesar (al-

Qattan, 1993:314).

Pendapat al-Syatibiy tentang penterjemahan ayat al-

Qur’an

Al-Qur’an boleh diterjemahkan khusus kepada makna pertama

iaitu (al-Ma’aniy al-Awwaliyyat Aw al-Asliyyat). Daripada nya

juga boleh ditafsirkan al-Qur’an dan di huraikan maknanya bagi

mereka yang tidak upaya memahami maksudnya. Dan ini

dibenarkan mengikut persepakatan para ‘ulama islam.

Berdasarkan persepakatan tersebut maka boleh dijadikan hujah

bahawa terjemahan al-Qur’an khusus kepada makna pertama

adalah dibenarkan (al-Syatibiy, 1996: 2: 379)

Makna kedua pula iaitu al-Thanawiyyat hanya didapati dalam

bahasa arab sahaja terutama dari segi jenis-jenis uslubnya seperti

jelas dan kabur, ringkas dan tersusun,bidalan, terang dan jenis-

jenis lain lagi (al-Syatibiy, 1996: 2: 377).

Terjemahan al-Qur’an khusus kepada makna al-Thanawiyyat

bukanlah suatu kerja yang mudah melainkan apabila terdapat

bahasa yang benar-benar menyamai bahasa arab pada dilalat

lafaznya. Menurut ahli balaghat makna al-Thanawiyyat adalah

keistimewaan susunan atau aturan ayat al-Qur’an.

Pendapat al-Syatibiy tentang penterjemahan al-

Qur’an secara al-Ma’aniy al-Tanawiyyat

Tidak mungkin mengungkapkan aspek yang terakhir

iaitu al-Ma’aniy al-Thanawiyyat dalam

menterjemahkan kata-kata daripada bahasa arab kepada

bahasa bukan arab, lebih-lebih lagi yang diterjemahkan

itu adalah kitab suci al-Qur’an dan ia dinukilkan

kepada bahasa bukan arab (al-Syatibiy, 1996:2:378)

kesimpulan

Terjemahan al-Qur’an khusus kepada makna

pertama agak mudah dan boleh dilakukan.

Terjemahan yang dikhususkan kepada makna

kedua adalah mustahil Kerana al-Qur’an

merupakan kitab yang mu’jiz. Adalah mustahil

memindahkan I’jaz daripada bahasa sumber

( bahasa asal al-Qur’an ) kepada bahasa sasaran

yang lain ( Mohd. Shukri Hanafi :2003:9)