sains sosial bab 4-antropolgi

8/14/2019 sains sosial bab 4-Antropolgi

1/34


2/34

OBJEKTIF MODULMendefinisikan bidang kajian antropologiMenjelaskan skop, pendekatan serta kaitan

bidang antropologi dengan bidang sains sosial lain

Membincangkan pelbagai teori, perspektif danpendekatan yang digunakan dalam kajianmanusia dan kebudayaan

Mengenalpasti cabang-cabang dan

pengkhususan kajian yang wujud dalam disiplinantropologiMembincangkan teknik-teknik kajian disiplin

antropolgiMengaplikasikan ilmu antropologi di dalam

kehidupan seharian


3/34

PENGENALANAntropologi merupakan satu bidang penting

dalam sains sosial.

Antropologi seperti bidang psikologi danekonomi juga menumpukan kajian ke atasmanusia.

Persoalan? Apakah beza bidang Antropologi

dengan bidang-bidang Sains Sosial lain?Bidang ini muncul sebagai alat untuk manusia

meneroka hakikat kewujudan mereka denganberbekalkan pendekatan saintifik.


4/34

DEFINISI

ANTROPOLOGIMerujuk kepada kajian manusia.

Perkataan Greek iaitu antropos manusia

dan logos-kajian.Abdullah (1985) merujuk bidang ini sebagai

satu disiplin ilmu yang mengkaji manusia dariaspek fizikal dan tingkahlaku kebudayaan.

Skop bidang ini tidak terhad kepada manusiasahaja malah perlu dikaitkan dengan faktor-faktor sekeliling.

Persoalan? Sejauhmanakah persekitaran

memainkan peranan mempengaruhi


5/34

SKOP & PENDEKATAN

KAJIANSkop kajian bidang ini meliputi dua dimensiutama iaitu:-

i. Kewujudan manusia secara fizikal

ii. Kebudayaan yang lahir daripada prosesinteraksi

manusia sesama sendiri dan persekitaran

Kenapa bidang ini dikatakan sebagai satubidang yang unik di awal kemunculannya?

Penekanan kepada kajian masyarakat primitifdan mempunyai struktur organisasi mudah

Pendekatan kajian berbentuk holistik


6/34

SAMBUNGAN..Pendekatan ini penting bagi menjawab

pelbagai persoalan mengenai kehidupanmanusia.

Ember & Ember (1995)- Persoalan-persoalan

asas;Bila, di mana dan kenapa manusia wujud

di muka bumi.

Bagaimana dan kenapa populasi manusiazaman moden mempunyai ciri-ciri fizikalberbeza (warna kulit, ketinggian dansebagainya).

Bagaimana dan kenapa masyarakatmanusia zaman dahulu dan sekaran


7/34

SEJARAHANTROPOLOGIBermula sejak timbul keperluan di kalangan

kuasa penjajah Eropah untuk memahamimasyarakat sebagai subjek penjajahan

mereka.Merupakan disiplin ilmu yang muncul lewat

daripada bidang Sains Sosial yang lain.

Abdullah (1985) berpandangan bidang ini

mula muncul di Amerika pada tahun 1851apabila terbit karya oleh Lewis Henry MorganLeague of Iroquisdan di Eropah pada tahun1859 apabila terbit karya Charles Darwin

bertajuk Origin of Species


8/34

SAMBUNGAN

Sebelum berakhir abad ke-18, masyarakatEropah beranggapan mana-manamasyarakat yang tidak mengamalkan corakperlakuan, pemikiran dan budaya mereka

sebagai masyarakat primitif (savage ataubarbarian)

Berlaku pertembungan budaya dankesannya masyarakat Eropah pada masa itu

mula mengandaikan budaya merekamempunyai darjat yang lebih tinggi.

Apabila bermula era penjajahan makamasyarakat Eropah mula menyedari peri

pentingnya kajian sistematik dilakukan untuk


9/34

SAMBUNGAN.Perkembangan disiplin ini wujud didokongi

oleh faktor teknologi.

Disiplin ini berkembang agak lewat keranakesukaran untuk manusia menjelajah keseluruh dunia.

Perkembangan teknologi pengangkutan dan

komunikasi telah memperkayakanperkembangan bidang ini.


10/34

PERKEMBANGANANTROPOLOGI Tokoh penting dalam disiplin ini; Lewis H.Morgan dan Edward B. Taylor.

Memperkembangkan pemahaman manusiaterhadap konsep budaya dalam masyarakat

yang dilihat dalam konteks evolusi.Karya Morgan bertajuk League of Iroquis

merupakan kajian antropologi saintifik yangpertama dibuat ke atas kaum Indian di

Amerika dan seterusnya diperkembangkandalam Ancient Society.

Edward B.Taylor melalui pemikiran evolusinyaberpendapat bahawa agama juga

berkembang melalui tahap evolusi sama


11/34

TEORI EVOLUSI


12/34

TEORI EVOLUSIMANUSIA

Morgan merupakan pendokong utama ideaevolusi.

Dalam karya beliau Ancient Society, beliautelah menggariskan proses evolusi sosial dan

kebudayaan manusia kepada tiga (3)peringkat iaitu, savagery, barbarism dancivilization.

Ketiga-tiga peringkat ini dibahagikan pula

kepada pecahan-pecahan yang membentuktujuh peringkat.


13/34


14/34

SEJARAH

Merupakan satu bentuk reaksi penentanganterhadap idea evolusi manusia yangdipelopori oleh Morgan dan keseluruhandoktrin yang didokongi oleh golongan Marxist

dan golongan Darwinis.Franz Boas, pendokong teori ini berpendapat

teori evolusi tidak didasari oleh data danmaklumat yang saintifik dan menentang

teknik kajian berbentuk arm chair iaitukajian yang tidak menggunakan kerjalapangan (ethnographic fieldwork).

Boas berpendapat setiap budaya mempunyai

sejarahnya dan perkembangan bahasa dan


15/34

TEORI DIFUSITeori ini muncul atas dasar pendapat berbeza.

Menurut teori ini, budaya manusiaberkembang kerana manusia cenderungmeniru antara satu sama lain dan hasildaripada perkongsian dan penyebaran unsur-

unsur budaya dari satu tempat ke satutempat.

Budaya berkembang bukan disebabkan olehkeupayaan manusia mencipta atau menerokabenda baru.

Pendokong teori ini cuba mencari ciri-ciripersamaan yang mungkin wujud dalambudaya berbeza.

Teori ini serin dikritik kerana tidak mam u


16/34


17/34

SambunganRadcliffe-Brown menganggap keperluan

individu adalah kurang penting, sebaliknya,perlu diberi perhatian ialah interaksi antaraindividu (social process) yang membentukstruktur atau sistem sosial.

Pendekatan Fungsionalisme menekankankepada kerja lapangan sebagai teknik kajian

penting bagi ahli-ahli antropologinya,


18/34


19/34

EVOLUSIONISME BARU

Dikaji semula memandangkan TeoriEvolusionisme Morgan dan Taylor telahbanyak menerima kritikan dan cabaran,terutamanya daripada skima partikularismesejarah Boas.

Pendekatan teori mereka bersifat sebab-musabab dan berbentuk penjelasan unilinear.

Evolusionisme baru dikaji semula oleh Leslie

White dan memperbaiki kesilapan yang wujuddalam Teori Evolusi Morgan dan Taylor.

White berminat terhadap kajian saintifik keatas budaya.

Beliau berpendapat budaya merupakan kunci


20/34

SambunganMenurut beliau, sains sedang melalui satu

proses evolusi di mana pemahaman manusiatentang budaya mewakili tahap terakhir.

Evolusi budaya menurut beliau, sebahagianbesar dipengaruhi oleh jumlah tenaga danteknologi yang digunakan dalam sesebuahmasyarakat.

Maksudnya, sebanyak mana tenaga dapatdijana dan digunakan per kapita selamasetahun akan menentukan arah dan tahap

perkembangan budaya sesebuah masyarakat.


21/34

EKOLOGI BUDAYA Julian Steward menekankan kepada

kepelbagaian dalam mengkaji budaya danmenolak keseragaman dalam tahap-tahapperkembangan budaya sebagai berkembangmengikut arah tertentu.

Menekankan kepada kepentingan interaksipelbagai faktor seperti persekitaran, cuaca,bentuk muka bumi dan faktor-faktor budayaseperti kegiatan ekonomi, adat resam,struktur organisasi sosial, teknologi danseumpamanya.


22/34


23/34

ANTROPOLOGI FIZIKAL1. Kajian Evolusi Manusia

Dikenali juga sebagaiPaleontologi/Paleoantropologi Manusia.

Mengkaji perkembangan manusia dari awal

kewujudan hingga sekarang.Kajian dan kesimpulan dibuat tentang

bagaimana manusia mula-mula muncul dibumi ini.

Bahan-bahan tinggalan manusia (fosil)dijadikan sebagai data dan maklumatperkembangan manusia.

Ini seterusnya menggalakkan pengkaji untuk

mengkaji haiwan-haiwan yang mempunyai


24/34

ANTROPOLOGI FIZIKAL2. Kajian Variasi Manusia

Kajian ini menerangkan perbezaan fizikalyang wujud dalam masyarakat yang berbeza.

Dilakukan untuk mengenalpasti asal-usulserta salasilah keturunan manusia melalui ciri-ciri fizikalnya.

Bukan sahaja memahami asal-usul manusiatetapi boleh digunakan untuk meramal apaakan berlaku apabila kita melalui keadaan-keadaan tertentu.

Pengetahuan ini digunakan dengan meluasdalam kajian forensik untuk mengenalpasti

identiti manusia dengan hanya berbekalkantulan -tulan .

ANTROPOLOGI


25/34

ANTROPOLOGIBUDAYAMengkaji pelbagai aspek budaya yang wujud

dalam masyarakat.

Menurut E.B. Taylor, budaya merujuk kepada

keseluruhan cara hidup yang merangkumiilmu pengetahuan, kepercayaan, seni,undang-undang, adat istiadat dan kebolehanserta amalan-amalan lain yang diperolehi

manusia sebagai anggota masyarakat.Terbahagi kepada tiga bidang iaitu:-

1. Arkeologi

2. Antropologi Linguistik

3. Etnologi


26/34

ANTROPOLOGI


27/34

ANTROPOLOGIBUDAYA

2. Antropologi LinguistikMerujuk kepada antropologi budaya yang

mengkaji bahasa untuk melihat perubahandan ciri-ciri sosial masyarakat.

Ahli Antropologi Linguistik berminat mengkajikepelbagaian dan perubahan dalam strukturbahasa serta pertuturan yang wujud dalammasyarakat manusia.

Faktor penghijrahan menunjukkan berlakunyaperhubungan di antara dua kelompokmasyarakat.

Konteks sejarah, Antropologi Linguistikdikaitkan juga dengan era penjajahan.

ANTROPOLOGI


28/34

ANTROPOLOGIBUDAYA

Kefahaman bahasa merupakan unsur pentingdalam kerja lapangan.

Dua bentuk kajian dalam AntropologiLinguistik adalah:-

1. Sejarah Linguistik2. Linguistik struktur

Sejarah Linguistik mengkaji bagaimanabahasa berubah mengikut masa, manakalaLinguistik Struktur mengkaji perubahan-perubahan yang berlaku dalam strukturbahasa kontemporari.


29/34

TEKNIK KAJIAN


30/34

TEKNIK KAJIANANTROPOLOGINilai saintifik sentiasa diberi penekanan dalam

kajian antropologi.

Memandangkan kekangan yang wujud tidakmemungkinkan kajian yang benar-benar

objektif dapat dilakukan.Contohnya konsep masyarakat yang begitu

abstrak dan perlakuan manusia sentiasaberubah-ubah menghalang pengkaji melihat

sesuatu fenomena sosial dalam konteks yangbenar-benar saintifik.

Memandangkan kekangan yang dihadapimaka antropologi mengambil dua pendekatan

umum dalam kajiannya iaitu pendekatan


31/34

TEKNIK ETNOGRAFI Teknik ini merujuk kepada teknik di mana

para pengkaji melakukan kerja lapanganuntuk mendapatkan data dan bahan kajian.

Teknik ini menekankan kepada pemerhatiansecara langsung dan kebebasan dalam

membuat pemerhatian.Berikut merupakan teknik Etnografi yang

digunakan oleh pengkaji :-

1. Pemerhatian

2. Pemerhatian turut serta

3. Temubual dan Perbualan

4. Catatan sejarah hidup

5. Kajian jangka panjang


32/34


33/34


34/34

RUMUSANAntropologi merupakan bidang kajian

kemanusiaan yang menumpukan kepadaaspek fizikal dan kebudayaan manusia danmasyarakat.

Antropologi cuba mewujudkan satu bentukkajian yang sistematik kepada manusia danmengambilkira kepelbagaian kontekskebudayaan persekitaran yang

mempengaruhi perkembangan individu danmasyarakat.

Hasil kajian ini menggunakan teknik-teknikyang berbagai dapat membantu manusia

memahami perubahan yang berlaku dalam

sains sosial bab 4-antropolgi

Documents